Muurschilderingen aan den dag gekomen.
Het woord
47e Jaargang No. 14314
Verschijnt dagelijks, behalve od Zon- en Feestdagen
Donderdag 20 Februari 1930
HAARLEM'S DAGB
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR» ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week ƒ0.2734, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-575^. Franco per post door Nederland 38735- Losse nummer®
0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden 0-5734. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat S3 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724; 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: i—5 regels ƒ1.75. elke regel meer 0.35. Reclame®
/0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60L
elke regel meer f 0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 0.25. elke regel meer ƒ0.10. uitsl a contact-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog i 400.-, Duim 1 250.-, Wijsv nger 1150.-, Elke andere vinger l 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 20 Februari.
Uit den Raad.
Volkshuisvesting en Den Haag's
onwil. De Ziektewet en Den
Haag's traagheid.
Ook in den Raad kwam tot uiting dat de
nieuwe Ziektewet binnen tien dagen in wer
king zou moeten treden. Wethouder mr.
Gerritsz deelde mede dat Ie minister de
Haarlemsche regeling voor gemeentenerso-
neel overeenkomstig de wet wilde verklaren,
als daaronder ook het tijdelijke personeel
begrepen was, en stelde voor om de veror
dening aan te vullen.
Op een opmerking dat het jammer was,
dat dit niet tijdig aan den Raad was mede
gedeeld, antwoordde de wethouder: „Dat
was onmogelijk" waaruit de leiders van
tallooze particuliere bedrijven, die zich op
het moment zitten af te tobben met de vele
raadselen, aan de nieuwe wet verbonden,
kunnen vernemen dat ook de gemeenten te
laat zijn voorgelicht. Hoe ter wereld het
wetsproduct van professor Slotemaker op 1
Maart in vlotte werking moet treden, en door
iedereen in zijn practische finesses begrepen
en toegeoast worden, moge de hemel weten.
Wij moeten er maar Het. beste van hopen.
Aan Dr. H. van Erp, leeraar in chemie aan
het Gemeentelijk Lyceum werd oo verzoek
eervol ontslag verleend onder dankbetuiging
voor de belangrijke diensten, gedurende
vierendertig jaar aan het M. O. bewezen.
Tallooze ex-H.B.S.'ers, die dit lezen, zullen
zich zijner herinneren. De Raad huldigde
hem met warm aoplaus, en ook den heer F.
T. Popma, die als schoolhoofd op verzoek
eervol ontslagen werd en eveneens dank
oogstte voor het belangrijke werk, door hem
ten bate van het onderwijs verricht. Waar
van ook zijn drommen oud-leerlingen met
instemming kennis zullen nemen.
Er was een lange agenda, maar des burge
meesters hamer-revue tikte dadelijk heel
wat af. Toen ging de Raad in geheime zit
ting over de verzoekschriften om in het
Zuiderhoutpark aaneengesloten huizen te
mogen bouwen. Na heropening bleek, dat
B. en W. ook voortaan e°en vergunnen er zul
len geven voor bouwblokken in het Haar
lemmerhoutpark en Zuiderhoutpark. De
wethouder van Ooenbare Werken stuitte op
nogal wat misverstand, en ried bij herha-
line den Raad af om bouwblokken in die
parken toe te staan. De heer Johan Visser,
die het verzet leidde, hield vol met de hard
nekkigheid, hem eigen, maar werd tenslotte
met 344 verslagen.
Het voorstel tot bouw van 110 woningen
voor economisch-zwakkeren aan en nabij
den Snaarnhovenweg. waarvoor B. en W.
een crediet van f 352 000 vro°gen, lokte een
volled'g Volkshuisvestings-debat uit. dat
eindiede met aannemmg van het voorstel
van B. en W. met alleen de stemmen van
twee R.-K. arbeiders-leden, de heeren Cas-
tri""m en Keesen, teeen.
Nieuw was het prob'eem niet. M°n vmdt
de huiden te klein. Vrijwel iedereen vindt ze
eigenlijk te klein. Maar als men grootere
bouwt, worden de huren te hoo°\ De regee
ring wil daarvoor geen extra bijslag geven,
en wil ook n'et dat de gemeente extra-bij
slag ge°ft. Wat moet men nu doen? Niet
bouwen? Dan laat men de vele krotbewo
ners in hun nood. Toch besluiten om met
extra bö^ag grooter huizen te bouwen? Dan
keuren Gedeputeerden het raadsbesluit niet
goed, en gebeurt er dus evenmin iets. Rest
alleen, als men de krotbewoners wil he'nen
hetgeen noodzakelijk is om deze klei
nere huizen maar te bouwen. Het is een ge
val van force-majeure.
De heeren Keesen en Castricum wilden
het als zoodanig niet erkennen. De eerste
wou „de regeering dwingen" door niet te
bouwen, en had hoop dat zii dan wel over
stag zou gaan. Een overmoedig plan. Er zijn
elfhonderd gemeenteraden, en de reg°ermg
laat zich niet zoo gauw c*oor een enkele in-
timideeren, al is het die van de vijfde ge
meerde des lands. ,,E°n stem" vond des ^ee-
ren Ke°sen's nWn revohit'onnair. De heer
Reinalda vond het s'echts nihilistisch. Het
sloeg niet in. Intusschen deed de heer Cas
tricum somb°re taal booren over de te kleine
huizen, die z.i. over vijfH0n jaar krott°n zou
den ziin, en dewelke hij als kippenhokken
betitelde.
Den Haag's geringe toeschietelijkheid be-
heerschte het heele debat. Zelfs kwamen we
eenigszins in de Kamer-sfeer, toen de posi
tie van minister Verschuur in het geding
werd gebracht, en vraagstukken van parle
mentaire tactiek bedisseld werden Zelfs de
al-of niet wenschelijkheid van het afstem
men van hoofdstukken der Staatsbegroo-
ting werd ter sprake gebracht.
Hat was intusscher. te voorzien dat wet
houder mr. Gerritsz, die de logica van de
situatie aan zijn zijde had, en terecht er op
wees dat realiteiten en geen gebaren ver-
eischt werden, de Raad zou meekrijgen. Het
geen dan ook, in overgroote meerderheid,
geschiedde. Ook de R.-K. fractieleider, de
heer Van Liemt, had te kennen gegeven dat
h'i bij gebrek aan beter vóór was.
Er is indertijd een mvsterieuse millionair
geweest, die een kwart millioen voor den
Stadsschouwburg gaf. Kende ik er thans
een. tot een dergelijk grootsch gebaar be
reid. dan zou ik hem met warmte aanbe
velen om geld in de Volkshuisvesting te
steken. Ik heb de krotten gezien, er trou
wens al eerder over geschreven. Het zou een
scboone daad zijn. die het probleem met
een kwart millioen althans niet tot oplos
ping zou brengen, maar tenminste e^n eind.
verder in de goede richting. En dat ware al
heel wat. Dat de situatie ongunstig is be
wees des wethouders verklaring, dat er weer
woningnood komt.
Ook vragen van den heer Klein, die aan
drong op verbetering van woningen, door
groote gezinnen bewoond, en een wethouder
lij ke toezegging oogstte, stelden het moei
lijke en dringende vraagstuk weer in het
licht.
Het was, na een rust van vier weken, geen
zeer belangrijke raadszitting, wat het aan
tal interessante onderwerpen betrof.
DR. C. BROUWER.
Eén dezer dagen werd onze stadgenoot, de
heer C. Brouwer aan de Universiteit te Gro
ningen bevorderd tot doctor in de lebteren
en wijsbegeerte, op proefschrift: Das Volkslied
in Deutschland, Frankreich, Belgien und
Holland. Untersuchungen über die Auffas-
sung des Begriffes; über die traditionellen
Zeilen, die Zahilen-, Blumen- und Farben-
svmbolik-
Dr. C. Brouwer is leeraar aan het gemeen
telijk lyceum alhier.
DE TELEFOONGIDS VOOR
HAARLEM.
VERSCHIJNT THANS TWEEMAAL
PER JAAR.
Indertijd hebben wij er op aangedrongen
om de telefoongids voor het net Haarlem,
halfjaarlijks te doen verschijnen in plaats van
een maal per jaar, omdat het supplement,
dat op deze gids werd uitgegeven reeds een
boekdeeltje op zich zelf was geworden en het
niet doenlijk was alle wijzigingen in de oor
spronkelijke gids bij te schrijven.
Thans is besloten om de Haarlemsche gids
evenals de interlocale halfjaarlijks te doen
verschijnen. Een supplement zal op de locale
gids dan niet meer worden uitgegeven- Bij
de groo.e toeneming van het aantal aanslui
tingen te Haarlem is dit een zeer toe te
juichen verbetbrïhg.
HET EERSTE KAMERLID J. N. HENDRIX
ERNSTIG ZIEK.
Naar wij vernemen is de heer J. N. Hen-
drix, lid van de Eerste Kamer, oud-lid van
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland en
oud-lid van den Amsterdamschen Gemeente
raad, wonende in Aerdenhout, sedert enkele
dagen ernstig ziek. Het ergste is naar men
meent echter reeds voorbij, doch het zal
nog geruimen tijd duren eer de heer Hendrix
zijn bezigheden weer kan opvatten.
TWEEDE OPVOERING VAN DE REVUE
DER M. T. S.'ERS.
De grootsch opgezette schoolrevue van de
M.T.S.'ers Je maakt wat mee" is Woensdag
avond in den Stadsschouwburg voor de twee
de maal opgevoerd en evenals bij de voor
stelling op l Februari was het succes weer
zeer groot, zoodat het aan het slot op een
ware ovatie uitliep.
BLOEMEND AAL.
BLOEMENDAALSCHE REDDINGS
BRIGADE.
Zaterdag 22 Februari wordt in Vreeburg de
jaarlijksche feestavond van de Bloemenöaal-
sche Reddingsbrigade gegeven.
De heer H. P. de Vos is conferencier, the
Moonlight Band zorgt voor de muziek.
De tooneelclub zal opvoeren ,De Amster-
damsche keukenmeisjes" en „Zet je petje af".
Bovendien zullen de prijzen uitgereikt wor
den van de onderlinge wedstrijden.
DE BRAND TE BEVERWIJK.
De ruïne van café ..de Zon" te Beverwijk,
dat Dinsdagnacht door brand werd vernield.
BELANGRIJKE ORDERS VAN DE
NED. SPOORWEGEN.
DE ELECTRIFICATIE DER NIEUWE
BAANVAKKEN.
19 MOTORWAGENS BIJ BEYNES
BESTELD.
Naar het HbH. verneemt hebben de Ned-
Spoorwegen belangrijke orders geplaatst voor
de levering van nieuw- electrisch ma.eriaal,
dat bestemd is om op het thans in aanieg
zijnde baanvak AmsterdamAlkmaar en op
de lijn UitgeestVelsenIJmudden dienst te
doen.
De vervaardiging van dit materiaal, dat
van gelijkt type zal zijn als hetgeen nu tus-
sohen Amsterdam en Rotterdam loopt, is
uitsluitend aan de Nederlandsche industrie
gegund. Zoo werden bij Werkspoor tien motor
rijtuigen derde klasse en negentien bijwa
gens derde klasse besteld; bij Beynes elf
motor rij. uigen tweede klasse met bagage
ruimte en acht motorrijtuigen derde klasse.
De levering most vóór Maart 1931 geschie
den, daar men met electrificatie in Mei van
het volgende jaar gereed hoopt te komen.
Het ligt ten minste in de bedoeling, wan
neer geen groote tegenslagen dit werk be
lemmeren. met ingang van den nieuwen
zomerdienst-1931 op genoemde trajecten
electrisch te gaan rijden. Tal van groote
gebouwen moeten vóór dien tijd nog worden
opgetrokken oa. een remise bij Amsterdam
even voorbij de splitsing van de lijnen Haar
lem en Zaandam; voorts een groot transfor
matie-station bij Uitgeest, waar de binnen
komende stfoom van 50.000 volt wordt om
gezet in een stroom van 10.000 volt. Vervol
gens zullen onderstations worden gebouwd bij
Alkmaar. Uitgeest, Beverwijk, Santpoort.
Krommenie en Zaandam, waarin de wissel
stroom door gelijkstroom zal worden vervan
gen van 1500 volt.
In Sloterdijk worden, in vertmnd met de
verbreeding van den Haarlemmerweg, ver
schillende huizen gesloopt. Zoo is daar ook
liet ca*» Boutenburg verdwenen, maar de
muurschilderingen uit de gelagkamer werden
door de sloopers gespaard. Zoo heeft Sloter
dijk n.u na Rotterdam ook zijn schilderijen
tentoonstelling in de open lucht.
Henrik Ibsen:
3.S1X1
die mevrouw Alving in Een Poppenhuis"
over de officieele maatschappelijke instel
lingen laat zeggen:
,.lk heb maar aan één knoop willen
trekken, maar toen ik die losgemaakt had,
rafelde alles los. En toen zag ik, dat het
machine-naaisel was".
ZAKEN ZIJN ZAKEN.
(Een bekend Spaansch detec
tive zag. op het oogenblik. dat
hij in den echt werd verbonden,
hoe een in de kerk aanwezige
gauwdief een dame haar portc-
monnaie ontrolde. Hij verzocht,
de plechtigheid even te schor
sen. rekende den zakkenroller
in en knielde toen weer naast
zijn bruid. Courantbericht).
't Is wel een zeer speciaal geval
Van dezen detective.
Toen hij het zag dat iemand stal
Verliet hij zijn gelieve.
Dus stond in dit moment zelfs pal
Als strijder tegen dieven;
Het rare van de zaak is wel.
Hij dacht aan andre dingen
Dan het poëtisch plechtig spel
Der wisseling van ringen,
't Was voor de bruid om uit haar vel
Of (huwelijks) band te springen;
Hij had het bij zijn bruid verbruid,
Dat valt niet zwaar te raden.
Je loont niet weg om een schavuit
Hoe slecht dan ook zijn daden.
Wanneer men je in 't huwelijk sluit,
Met je beminde gade;
Zooiets betaamt een brui com niet
Hoor ik het bruidje snikken,
In plaats dat je naar mij slechts ziet
Laat je me kalmpjes st
't Was schande dat je me verliet.
Je bracht me aan het schrikken;
Was hem zijn bruid dan niet genoeg
Voor 't aardsche paradijsje?
Een bruigom die zich zoo gedroeg
Krijgt last op 't. huwelijksreisje
En 't arme bruidje leert al vroeg;
De zaken gaan vóór 't meisje.
P. GASUS.
MONUMENTENZORG EN HET
MODERNE LEVEN.
GEEN BEZWAAR TEGEN DEMPING
VAN 'T ROKIN EN DE VIJZELGRACHT.
De afdeeling B. der Rijkscommissie voor de
Monumentenzorg heeft inzake de door den
Amsterdamschen Dienst der Publieke Wer
ken ontworpen plannen tot demping van een
deel van het Rokin en van de Vijzelgracht,
d.d. 8 Januari j.L een schrijven gezonden
aan den directeur van Publieke Werken
waarin zij haar oordeel over deze plannen
kenbaar maakt, meldt de Tel.
„De afdeeling dan is van oordeel, aldus ie
commissie, dat de schoonheid van de Ne
derlandsche steden, veel meer dan aan het
bestaan van enkele architectonisch-be-
langrijke bouwwerken, te danken is aan ha
ren aanleg, waarin zoo vaak het water van
groote beteekenis is. aan den plattegrond
dus en aan de verhouding der bebouwing,
tot de straten en grachten, waarvan zij de
wanden vormt. In de allerhoogste mate is dit
het geval met Amsterdam binnen de Singels
en de afdeeling beschouwt dan ook deze oude
stadskern als een monument van den aller-
eersten rang, dat met de grootste zorg ver
dient te worden bewaard.
De ervaring, zoowel in het buitenland als
hier, heeft echter geleerd, dat geen monu
ment op den duur kan worden in stand ge
houden. wanneer het niet bruikbaar blijft
voor zijne bestemming en een verstandige
monumentenzorg dient daarom steeds in het
oog te houden en te bevorderen, dat een
monument zich aanpast aan de eischen van
het nuttig gebruik, ook al maken deze meer
of minder ingrijpende wijzigingen noodza
kelijk.
De afdeeling is hiervan zóó zeer overtuigd,
dat zij tot de gevaarlijkste vrienden van het
behoud der monumenten die eenzijdige oud
heidminnaars rekent, die al het oude ook
al is het uitgeleefd, willen bewaren en zich
tegen alle wijzigingen van een oud-monu
ment, zelfs ten koste van de levensvatbaar
heid ervan, halsstarrig verzetten.
Al kan niet worden ontkend, dat in den
naam van het moderne verkeer, vooral in
kleinere plaatsen zeer diwijls onredelijke en
overdreven eischen worden gesteld, waardoor
gewichtige schoonheidsbelangen worden ge
schaad of bedreigd, dit neemt niet weg, dat
er ook onafwijsbare verkeersbehoeften be
staan, die niet mogen worden verwaarloosd
en waaraan door omlegging van het ver
keer niet kan wordep voldaan."
Op grond van zulke overwegingen, als
hier in het kort zijn uiteengezet, meent rle
afdeeling dat in het belang van het behoud
van de schoonste deelen van het oude Am
sterdam een ruimer verkeersweg, die het
Centraal Station en den overkant van het. II
door het hart van de stad met de zuidelijke
buitenwijken verbindt, niet achterwege kan
blijven. Zij meent ook. dat het gekozen tracé,
na de demping van het Damrak en de ver
breeding van de Vijzelstraat, daarvoor h°t
meest aangewezen is en met het minste let
sel voor het stedeschoon kan worden vol
trokken.
Zij waardeert in het ontwerp dat het deel
van het Rokin, dat nog voor de scheepvaart
Het Belangrijkste.
Het eeuwfeest van Zang en Vriendschap.
(2e blad, le pag., en le blad, le pag.>
Tweede Kamer: De Indische begrooting.
(3e blad, 2e pagj
liit Haarlem's Gemeenteraad.
(3de blad, 3e pag.)
Hevige ontploffing in een Grleksch kruit
magazijn.
(le blad, 2e pag.)
De Lotidensche conferentie verdaagd. liet
ltallaanschc memorandum gepubliceerd.
(2c blad, Ie pag
De Fransche rcgeeringscrisis.
(2e blad le pag.)
Lord Rothcrmere bij Engeland's vierde partij.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN, emz.
R. P.: TJit den Raad.
(ld blad, le pag.)
Jhr. J. C. MoUerus: Dranku etsh erziening.
(2e blad, 2e pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pag. van het Eerste Blad).
dient en ook thans nog een boeiend stads
gezicht biedt, gespaard blijft.
„De afdeeling ziet tegen t dempinsplan
te minder bezwaar, omdat zoowel het Rokin
als de Vijzelgracht, met de scheeplooze en te
smalle waterbanen, de kaden van ongelijk
peil. en wat de stille zijde van het Rokin be
treft, de grootendeels reeds uit de goede *-er-
houdlng gegroeide afmetingen der bebou
wing, allerminst tot de mooie grachten van
Amsterdam behoor en."
HET EEUWFEEST VAN
„ZANG EN VRIENDSCHAP".
DE TENTOONSTELLING
Zooals bekend, wordt hedenmiddag, na de
officieele ontvangst ten Stadhuize. in het
eigen gebouw van „Zang en Vriendschap"
een tentoonstelling gehouden uit het archief
van de Kon. Liedertafel; verschillende stuk
ken, albums enz. die by families berustten,
welke steeds nauw met „Zang en Vriend
schap" verbonden waren, zyn ook voor deze
gelegenheid welwillend afgestaan.
Hedenmorgen zijn we eens een kijkje gaan
nemen bij deze merkwaardige en voor de
jubileerende Liedertafel zoo waardevolle
verzameling, die in tegenstelling met an
dere tentoonstellingen op den morgen
van den openingsdag al zoo goed als gereed
was. De gewone stiptheid van „Zang en
Vriendschap" bleek ook hier.
Wie de zaal binnentreedt vindt rechts het
verleden van de Liedertafel in foto's, archief
stukken enz. uitgebeeld en links den moder
nen tijd.
Rechts vinden we de portretten van man
nen als J. E. Schmitz, H. van Breemen, Niep-
haus, Bas Langeveld en zoovele anderen, die
hun beste krachten in het verleden aan
„Zang en Vriendschap" hebben segeven.
Ook vele vergeelde groepfoto's waarop
eenige leden voorkomen, die in die dagen
nog konden bogen op een zwarten of blonden
haardos. Do haren zijn nu grijs geworden,
maar het hart van deze veteranen klopt nog
steeds warm voor de thans honderdjarige
Liedertafel.
Daar liggen ze, in grooten getale, de pro
gramma's en de tekstboekjes, die herinne
ren aan mooie concerten cn aan gevierde
triomfen; de vele gedenkboeken, die spreken
van vroegere jubilea.
Wij kunnen niet alles gaan onnoemen, wat
er te zien is op deze belangryke expositie,
moeten hier en daar een greep doen.
Midden aan de rechterwand trekt dadelijk
het vaandel (gerestaureerd voor deze ?ele-
genheid) met de jaartallen 1830 en 1905 ae
aandacht; daaronder hangen de groote por
tretten van den Beschermheer der Liedera
fel, Prins Hendrik der Nederlanden, dan
Eere-voorzitter den heer Jul. C. Bunge en den
tegenwoordigen directeur: Lieven DuvoseL
Hier liggen ook de 35 eere-medailles
(waarbij de Keizer-medaille) door Zang en
Vriendschap behaald.
Verderop vinden we een mooie foto van het
Loreley-kwartet. dat bestond uit de heeren:
H. F. Beynen (le tenor), B. Langeveld '2e
tenor), L. C. de Koter (2e bas) en C. D. An-
tonlsse (le bas). Allen zyn thans overle
den. Het fraaie handschrift van den heer
Antonisse leeft nog voort in het album,
waarin hy de namen schreef van hen. die
bij het 75-jarig bestaan aan de Liedertafel
een vaandel hebben aangeboden.
Merkwaardig is ook de brief van dea par
ticulieren secretaris van Koning Willem TIJ,
waarbU op 28 Januari 1890 aan burgem>e»-
ter Mr. E. A. Iordens werd medegedeeld, dat
aan de Liedertafel, ter gelegenheid van
haar 60-jarig bestaan, de titel „Koninkiyke"
was verleend.
Aanwezig is ook het eerste Notulenboek
voor ..Het Zangm'nnend Gezelschap, onder
de spreuk: „Het doel van ons vereenlgd r»o-
gen, ls: Zang door Vriendschap te verhoo-
gen. te Haarlem."
Ieder lid moes*, vroeger zyn eigen pa: 'i
uitschryven op de tentoonstelling is zulk
een basparty te zien.
De note gaie is ook niet vergeten: humor
spreekt uit de geestige teekeningetjes vap