Het woord Verbreeding van Boulevard De Favauge. CLYSMA kwaliteit en zuiverheid 47e Jaargang No. 14319 Verschijnt dagelijks, behalve on Zon- en Feestdagen Woensdag 26 Februari 1930 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEURENt J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEURi ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week 0.2754. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland 3.8754. Losse nummers ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754. franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN: 1—5 regels 1.75. elke regel meer t 03b. Reclames /0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels 1 0.60t elke regel meer f 0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. /0.25. elke regel meer 0.10. uitsl. i contant- Gratis Ongevallenverzekering roor Weekabonné». Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden I 600.-, Verlies van Hand, Voet oi Oog I 400.-. Doim I 250.-. Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger I 50.-. Arm- ol Beenbreak I 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD JACOBUS VAN LOOY. t Prof. Dr. P. H. van Moerkerken schrijft ons het volgende ter herdenking van den nobelen mensch en kunstenaar, die Jacobus van Looy was: Jacobus van Loov is dus ook niet meer onder de levenden. Zijn kleine maar trouwe vriendenkring zal niet meer het blozende ge zicht zien, met de levendige alles-opmerken- de oogen, en de zilverwitte haren. Hij was een geboren Haarlemmer die veel hield van zijn stad; maar een algemeen- bekende of oovallende figuur op de straten was hij niet. Hij behoort echter tot die merk waardige menschen, wier geboortestad en wier woonhuis zal worden bezocht, zoolang zijn werk gelezen en genoten blijft, en dat zal zijn zoolang onze taal wordt gesproken. Telkens zullen jonge dichter-generaties in zijn boeken de aanvuring vinden tot hoopvol verder werken. Want wat hij schreef behoort niet tot de mode-litteratuur van den dag, in duizenden exemplaren verslonden en weer spoedig vergeten; maar het werkt stil en ki ach tig door, het wordt telkens opnieuw doorleefd, men ontdekt er telkens weer nieuwe schoonheid en lieflijkheid, en dat komt doordat Van Looy's werk in elk woord, in eiken zin, in zijn klank en rythme, vol komen doorleefd werd in de ziel van den kunstenaar. Een onmiddellijke lulde echo van eigen tijd zal de haastige lezer er niet ln hooren- Doch die luide echo's zijn meestal weer het eerst verklonken. Wie echter aandachtig luistert en ziet, bespeurt wel dat de veran derende Jaren hun invloed op Van Looy de den gevoelen, maar van ver, zooals een wijs toeschouwend man die veranderende Jaren waarneemt. Het stoffelijk overschot van dezen gTooten Nederlandschen proza-dichter zal Vrijdag worden ter aarde besteld en zijn graf zal zijn nabij dat van die andere Haarlemsche figuur van ongewone geestesgrootte, den wereldbe- roemden Natuurkundige. Diens naam ging. door zijn beteekenis voor de wetenschap, ver over de grenzen, tot in alle bewoonde deelen der aarde. Toch was het ook bij hem een slechts betrekkelijk kleine groep van ge leerden, die zijn waarde volkomen begrijpen kon. Maar beteekenis en roem in de weten schap imponeeren de groote massa der men schen meer dan beteekenis en roem in de dichtkunst, die bovendien voor ons land de niet geringe nadeelen ervaart van de enge grenzen. Men verwacht, en verkrijgt ook vaak, van de wetenschap directe gevolgen voor het materieele leven en zijn technische verbeteringen. Er is een belangrijk essentieel verschil in 'de wijze, waarop deze twee representatieve mannen het leven benaderden en trachtten te doorgronden. De geleerde doorvorschte de geheimen der materie en legde zijn bevindin gen vast in formules. Zoo ver zelfs drong hij door in de stoffelijke wereld hij en wie op ziln werk verder bouwden, dat het scheen of de grens der materie was bereikt-, waar zij overging in een gebied dat zuiver geestelijk is. Op andere wijze werkte de dichter (afge zien van proza- of poëzie-vorm)die in on middellijk contact met het leven stond, dat, daar het in altijd-stroomende beweging is, voor hem niet in formules kon worden vast gelegd. Hij berekende niet de geheime krach ten der stof, maar leefde mee in het inwen dige rythme der dingen. De booinen, de wind, het mos oo een ouden muur, dat alles had voor den kunstenaar een ander leven dan van atomen en verhoudingen. Het sterkst ondervindt men dit in het laatste van Van Looy's boeken: .Nieuw Proza", in den herfst van het vorige Jaar ver schenen. Hoe blijvend en altijd-jong dit werk van een grijsaard is, bleek nog een paar weken geleden toen een der schrijvers van de jongere generatie, van de groep der „Vrije Bladen", die anders zeer critisch staan te genover het werk der ouderen, der Tachti gers, toen nl. de heer D. A. M. Binnendijk over het N'euw Proza een radio-rede hield, vrij van alle rhetorische lofsoraak, maar van 't begin tot het eind in rustige en dieoe be wondering voor den 74-jarigen kunstenaar, die het zuivere en ontvankelijke hart heeft van een kind en tegelijk de bezonken wisheid van een lang leven. Van zijn eerste nroza, in 1886 in den Nieu wen Gids verschenen („Een dag met sneeuw") tot zijn laatste werk is de zuiver dichterlijke pracht van Van Looy's taal zich gelijk gebleven. Nu eens Is hij van een een voud, als in „Jaapje". zoodat ook zelfs kin deren door zijn vertellen worden geboeid; dan weer. als in «de „Wonderlijke Avonturen van Zebedeus", zoo duister maar tegelijk zoo rijk aan eindelooze fantasieën, dat slechts een kleine kring van lezers de inspanning volhoudt; en toch is er aldoor een versobe ring van uitdrukking te bemerken, die tot de diepe en evenwichtige korte kunstwerken voert van het laatste Nieuw Proza. Behalve die reeks van boeken, die de uiterlijke wereld zoo gaaf beelden en tegelijk het innerlijk leven waarneembaar maken, schreef Van Loov ook gedichten van innige klank-schoonheid, waarvan er echter maar ervele ziin gepubliceerd. Over zijn volle beteekenis ais schilder zal de toekomst zich rog hebben uit te soreken. daar hij al sinds jaren deze zijde van zijn kunstenaarschap niet meer naar buiten toonde. Jacobus van Looy behoort tot die men schen voor wie, na hun lichamelijk verdwij nen. de liefdevolle bewondering steeds toe nemen zal. P. H. VAN MOERKERKEN. Rose Macaulay O 9 „Groepen" schenen altijd óf te schrijven óf te schilderen. Advocaten, ambtenaren, dokters, financiers, kooplieden of simpele nietsdoeners schenen zich nooit groepsgewij ze door het leven voort te bewegen, of als zij het wèl deden, sprak tenminste niemand er over. Denham had een vagen maar welbe- wusten afkeer van „groepen". HAARLEM, 26 Februari. Vier dagen. Het Fransche kablnet-Chautemps, dat Dinsdag, bij zijn eerste verschijning in de Kamer, met 292277 stemmen verslagen werd en meteen aftrad, heeft precies vier da gen geleefd. Dit is geen record. In 1926 viel een kabinet - Herriot binnen twee dagen, maar zelfs dat is geen record. De kortste bewindsduur staat op naam van Ribot, wiens bewind nu al vele jaren geleden binnen vierentwintig uur sneefde. Niemand gaf den heer Chautemps veel kans, en toen bleek dat de links-radicalen (een der secties van het raadselachtig-veel- kleurige centrum, waarin alleen de partij namen onderscheid aanduiden, maar nie mand meer de princlplëele verschillen kan definieeren) verdeeld waren, werd het vrij wel hopeloos voor den nieuwen premier. Ook met den steun van deze groep zou hij trou wens niet lang geleefd hebben, want er zou zelfs dan geen vaste meerderheid voor hem geweest zijn. Bovendien is hij als premier een nieuwlichter, hij bekleedt pas sinds kort het voorzitterschap van de radicaal-socialistische partij, en hem ontbreken de kwaliteiten van groote politieke leiders zooals Briand, Poin- caré, wijlen Clemenceau, wijlen Viviani („le muslcien de la parole" heette deze in het Palais Bourbon; die door de kracht van hun reputatie en persoonlijkheid en door de charme van hun woord zoo vaak een wankele situatie in een overwinning wisten te doen verkeeren. Verwacht wordt nu dat Tardieu, zonder Chéron, zal terugkeeren. Gebeurt dat, dan zal hij het ttaarschijnHjk ook niet heel lang maken. Hij is een man van veel meer Invloed dan Chautemps. Ook zal hij', na twee kabi- netscrises in één week, thans het voordee ondervinden dat verscheidene Kamerloden beseffen, dat dit te mal wordt. Over twee of drie maanden misschien zullen zij dat a weer vergeten zijn, en in opgewonuen groepen samenscholen in de Salie des Pas Perdus, en nieuwe combinaties hebben gevonden om de regeering te doen tuimelen En de publieke tribunes zullen weer propvol zijn, want de val van een kabinet is altijd net bijwonen waard. „Les grandes passions poli- tiques", alsdan ontketend, breken los. De linkerzijde kleppert met haar lessenaars en de rechterzijde staat in haar banken te brui- Jen of omgekeerd. Het hooge amphitheater is electrisch geladen en davert van het ge weid. Monsieur le Président, gezeten op zijn iioogen troon tegenover het razend halfrond, dat zich trapsgewijze in lange rijen vóór hem verheftMonsieur le President slaat in correcte, beheerschte verontwaardiging op zijn bei, die vergeefs tingelt door het verwara rumoer heen. Dan grijpt hij dreigend naar zijn hoogen hoed. Zet hij dien op, en daalt hij de trap af, dan beteekent dat dat de zitting geschorst is tot de Kamer gekal meerd zal zijn. Monsieur le Président schrijdt statig door het Kamergebouw naar zijn Pa leis, vlak achter het Paiais Bourbon gelegen, drinkt er wellicht een kopje thee en wacht rustig op het bericht, dat de heeren weer voor rede vatbaar zijn, dat althans de symp tomen daarvan zich voordoen. Dan keert hij terug en heropent de zitting. C'est trés amusant, c'est trés intéressant, e'est tout fait latin Het is voorts zeer on-hollandsch. Ik heb stormachtige tafereelen, zooals er gisteren ook weer in de Fransche Kamer geweest zijn, meermalen bijgewoond. En in de Salie des Pas Perdus, waartoe ook de journalisten toe gang hebben, ben ik meermalen bij den arm gegrepen door een of anderen politicus, waarna wij samen hevig heen-en-weer-mar- cheerden, tusschen gestlculeerende groepen en andere snelle marcheerders door. In zijn opwinding deed-le me dan, in een stortvloed van Fransche welsprekendheid, zijn inzicht omtrent de crisis geworden. En soms kende .k den man en hij mij, maar 't is ook gebeurd dat wij wederkeerig niet de flauwste notie van eikaars identiteit hadden. Hinderde niet Er kwamen daar alleen députés en journalis ten. Voor de eersten was het altijd de moeite waard te praten, voor de laatsten altijd de moeite waard te luisteren. Oh ja, het is interessant. Ons koele Noor delijke temperament ah, ces gens du Nord! kan in deze politieke emoties niet meele ven. Wij voelen niet voor dit vuurwerk systeem. Maar het heeft zijn eigen karakter, zijn eigen echtheid naast zijn schijn, en wij hebben geen reden om het te minachten, zoo als sommigen, die er alleen maar van gele zen en gehoord hebben, doen. Het is wel anders dan bij ons En de eenige vergelijking van Fransche methodes van kabinetsvorming met Hollandsche toestanden zou misschien vooral op dit moment te vinden zijn in de wijze, waarop onze tooneelgezelschaopen ge concentreerd en ge-deconcentreerd wordan.. Over de nadeelen van de vele kabinets wisselingen in Frankrijk, zooals die zich ni» voordoen, heb ik laatst al geschreven. Wij zelf in Holland zitten al jaren met extra parlementaire compromis-regieringen die ja renlang het zwakke leven rekken. De Fran- schen tobben met voortdurende kabinets wisselingen. In beide gevallen ontbreekt de vaste parlementaire meerderheid. Het zou moeilijk uit te maken zijn wat de nadeeligst- toestand is; misschien zijn ze in practische resultaten vrijwel gelijk. Wellicht zal Frank-ijk binnenkort als hij geheel hersteld mocht zijn zijn heil maar weer zoeken in een terugkeer van Poincaré, den sterken man R. P. TWEE AUTO'S GESTOLEN. Bij de Haarlemsche politie kwam in den afgelconen nacht het bericht binnen, dat te Wassenaar een auto gestolen was. Het was een Buick. model 1929, sremerkt H 48972. Het was een viifoersoons gesloten wagen met een blauwe kleur. Even later werd door de politie te Benne- b-oek aan de Haarlemsche Dolitie kenrrc eegeven, «dat- een auto. die voor een nerceel aan do Pastoorslaan te Hil'egom had ge- sfcaAn. ver^wen^n was. Dit was Ford-auto gemarkt- h 47702. Het was een l'^htTroen ge schilderde vawr nvt twee portieren, waar van een knop defect is. CRISIS. Als een duveltje uit een doosje, Dat zich plotseling ontsluit, Kwam Chautemos met zijn ministers En opeens is 't snel weer uit; Even stond hij als de leider In het politieke licht, Toen het poppetje gezien was Floep! ging weer het kastje dicht En een pod in andre kleuren Wordt er in de plaats gezet En Marianne sneelt weer verder Met haar goochelkabinet; Strakjes komt er wel een ponje Dat den druk een noos weerstaat, Tot het in een zwak momentje Od ziln beurt weer onder gaat; Dus Chautemps is weer gevallen, Voor hij goed en wel begon En den volke kon vertoonen, Wat hij wou en wat hij kon; 't Kabinet Tardieu moest vallen Nauwelijks een week gelee. Als de teekens niet bedriegen. Maakt hij nu weer zijn rentree; Eerst verguisd, dan weer geroepen, Dat is 't politieke spel, Heden schurk en morgen redder, Zoo zie j' 'm niet en zoo weer wel; Vriend Chautemps is weer verdwenen, Hij was Kalief-van-één-dag En Marianne knutselt verder Met den vroolijken Franschen slag. P. GASUS. 7ANOVOOPT In de Zand voortsche raadsvergadering van Woensdag 23 October 1923 werd zonder hoof delijke stemming aangenomen het voor onze badplaats zoo betekenisvolle voorstel van B. en W. tot verbreeding van den Boulevard De Favauge We herinneren er aar., dat deze boulevard er weldra als volgt zal uitzien: aan den eenen kant een trottoir van 5 M. breed; daarnaast een rijwielpad van 11/2 M. vervolgens een rijweg van 12 M. met vlucht heuvels; daarnaast weer een rijwielpad van 11 2 M. en tenslotte een promenade van on geveer 8 M. Volgens den burgemeester zou de verbreeding in April gereed kunnen zijn. Op bovenstaande afbeelding ker. men zien. dat de werkzaamheden reeds flink gevor derd zijn. F. KEESEN BEDANKT ALS RAADSLID. MEVROUW J. A. HOEKSTRA—ZETHOF VOLGT HEM OP. Naar wij vernemen heeft de heer F. Keesen het voornemen te bedanken als lid van den Haarlemschen gemeenteraad. Hedenmorgen was de ontslagbrief nog niet op het Stadhuis ontvangen, maar hij zal wel niet lang meer uitblijven. De heer Keesen is benoemd to gesalarieerd bestuurder van den Ned. R.-K. Volksbond en zal Rotterdam tot standplaats krijgen. De R.-K. lijst vermeldt als opvolger Mr. H. L. M. Muller Brands, die evenwel eenigen tijd geleden bij een auto-ongeluk om het le ven gekomen is. Volgende is mevrouw J. A. Hoekstra-Zethof. Mevrouw Hoekstra deelde ons mede, dat zij de benoeming zou aannemen ZIJ ls bijna vier jaar lid van den Heemsteedsehen raad ge weest. Bij de grenswijziging moest zij als zoo danig aftreden, omdat de Edisonstraat, waar zij woont, Haarlemsch gebied werd. Mevrouw Hoekstra, die 26 Maart 1882 te Hoofddorp geboien is. maakt deel uit van het bestuur der afdeeling Haarlem van de R.-K. Staatspartij. Da heer Keesen werd ln 1923 tot lid van den gemeenteraad gekozen. Er komt door zijn vertrek ook een vaca ture in het Burge lijk Armbestuur. Verder was de heer Keesen bestuurslid van eenige R.-K. vereenigingen. oa- secr:fa*is van afdeeling Haarlem van den R.-K. Volks bond. DE DIRECTEUR VAN HET P. E. N GAAT HEEN. DE HEER F. A. SMIT KLEINE ZAL ONTSLAG VRAGEN. De heer F. A. Smit Kleine, directeur van het Provinciaal Electriciteitsbedrijf van Noord-Holland is voornemens in de eerstvol gende zitting van Provinciale Staten van dit gewest zijn ontslag ln te dienen. Wij hebben den heer Smit Kleine gevraagd naar de reden van deze ontslagaanvrage, doch deze kon hij ons niet mededeeien. De heer Smit Kleine heeft 24 jaar aan het hoofd gestaan van het bedrijf, eerst als di recteur van de Kcnnemer Electriciteits Maat schappij, na de naastig als directeur van het provinciaal bedrijf. De thans scheidende directeur is 57 jaar oud. H. J. M. BARTELS. ZAL VERMOEDELIJK IN 1931 AFTREDEN ALS RAADSLID. Naar wij vernemen loopen ln de stad ge ruchten. dat de heer H. J. M. BarteLs zal af treden als raadslid. De heer Bartels deelde ons evenwel mede, dat hij in elk geval tot het einde van de zit tingsperiode zal aanblijven. Vermoedelijk zal hij geen nieuwe candidatuur aanvaarden. De heer Bartels vertegenwoordigt de R.-K. Staatspartij ln den raad. DE MOORDZAAK-LANS. De kwestie van de bloedvlekken WOORDENWISSELINGEN MET DEN VERDEDIGER. Aan het verslag van het Hbld. over de be handeling van de moordzaak-Lans ontlee- nen wij het volgende; Mr. Kokosky, die tevoren reeds daarop had aangedrongen, vraagt nu waarom dr. Hulst en dr. Gerhardt voortdurend buiten dit ver hoor worden gehouden? Spr. wil de heeren er bij hebben. Ik wenscta, dat de heeren ge hoord worden. Ik beroep mij op het vonnis van de rechtbank. Dr. Hulst is n*t in ac in- Het Belangrijkste. Het Kabinet Chautemps ten val gebracht. Slechts 4 dagen oud geworden. (2e blad le pag.) Requisitoir in de moordzaak Lans. Weder om 20 jaar geëischt. (le blad. le pag.) F. Keesen bedankt als lid van den Haar- lemschen gemeenteraad. H\j wordt opge volgd door mevrouw J. A. Hoekstra-Zethof. (le blad, le pag.) Mobilisatie van troepen in Soi>jct-Rusland (2e blad. le pag.) Tweede Kamer: De Indische Begrooting. (3e blad, 2e pag.) ARTIKELEN, enz. Prof. Dr. P. H. van Moerkerken: Jac. van Looy f. (le blad, le pag.) R. P.: Vier dagen. (le blad. le pag.) W. M. Bekaar: Weensche Brief; wonderdok ter Zeileis. (2e blad, le pag J. B. Schuil: De chaos ln de tooneelwereld. (3e blad. 2e pag.) E. W. Ott. Onze Radio-rubriek voor de Luis tervinken. (3e blad, 4e pag.) rVoor de lnat**e h*ri',htr— men dc 2e en 3e pag. van het Eerste Blad). ONi»FN MKDEOF» I INT.FN. De naam Is een garantie voor van de tabak. „De Expert". structie gehoord, dat was niet meer dan be leefd geweest. Het O. M.: Wanneer u niet met de instruc tie had kunnen meegaan, dan had u zelf bij den rechter-commissarls dit verhoor moe ten vragen. Mr. Kokosky: U hebt zelf geweigerd dr. Hulst te doen hooren. Het O. M.: Ik vond het niet noodlg. Mr. Kokosky: U had het wel noodig moe ten vinden. Het O. M.: U kunt mU niet een verwijt .na ken van nalatigheid mijnerzijds. Mr. Kokosky: Ik verwijt het u wel; u bad niet partijdig mogen wezen door den getuige te hooren die u paste en dien welke u niet paste weg te laten. De president (hamert): Ik acht het inci dent voor gesloten. U moet niet spreken over partijdigheid. Er ls geen sprake van partij digheid. Mr. Kokosky; Ik klem mij vast aan het vonnis van uwe rechtbank. De president: Dat ls toch onpartijdig. Mr. Kokosky: Juist daarom. De President: Het incident is gesloten; u kunt daar bij uw pleidooi op terugkomen. Nadat de reeds gehoorde deskundigen nog over verschillende details hun meening had den doen hooren wordt dr. Hulst voorgeroe pen, die dan zijn standpunt uiteenzette. Jok dr. Gerhardt wordt ten slotte gehoord. Ge tuige wijst er op. dat de deskundigen zich voortdurend beroepen op de Invloeden, ren gevolge waarvan geen conclusies zouden zijn te trekken. Dat doen de deskundigen spe ciaal wanneer hun onderzoek wordt aange zocht. Voorts merkt deze get. op dat. het hem wel heeft getroffen, dat er nu weer een nieu we bloedvlek is gevonden. Indertijd hóeft dr. Hesselink ook een nieuwe bloedvlek ge vonden, welke getuige niet had gezien, 'jen heeft toen gezegd dat het licht in getuige's laboratorium niet a) te goed was. Thans vindt prof. Van Itallle wederom een ni?uwe vlek, welke dr. Hesselink die toch goede licnt- bronnen ter beschikking heeft gehad, niet vond. Get. blijft bij zijn destijds geuite mee ning, dat het bloed van het vest ls afge- sponsd en dat het naderhand, huiselijk gesproken weer ls opgekomen. Het hloed kan volgens dr. Gerhardt niet oud zijn. De president: Hoeveel hecht dr. Hulst aan deze verklaring? Dr. Hulst: Niks. Prof. Van Itallle kan evenmin met dr. Ger hard meegaan. De president: Dr. Hulst, hoe kwam het nu, dat u die vlek niet gezien hebt? Dr. Hulst: Omdat ik niet goed gekeken heb. De deskundigen blijven verklaringen afleg gen omtrent het al dan niet vinden van bloedvlekken en de invloed welke zonlicnt eventueel op bloed kan hebben, waarbij mr. Kokosky opmerkt, dat hij dezen toestand verschrikkelijk vindt. Volgens prof. Van Itallie moet dr. Hesse link de nieuwe bloedvlek over het hoofd hebben gezien, hetgeen dr. Hesselink toe geeft. Prof. Van Itallie acht het mogelijk, da: aan den onderkant van het vest met een spons zou zijn gewreven, omdat het bloed daar zoo fijn is verdeeld. Getuige heeft «oen opvatting over de wijze waaroo het bloed op het vest Ls gekomen. Naar prof. Van Ita!'ie*s meening ls er wel weinig bloed op het -est aanwezig, wanneer men zou willen aanne men dat de dader een moord als hier Ls ge schied zou hebben begaan. Het O. M.: Is het mogelijk, dat het bloed !a uitgewischt, zoodat wat gevonden is een rest zou Ziln van een grco'.e hoeveelheid bloed' Prol. van Itallie: Dan lykt het restant mil toch wel wehL's.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1