DE MOBILISATIEBOOM
Het woord is aan...
47e Jaargang No. 14344
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 27 Maart 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR. ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27)4. met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3 87)4. Losse nummers
ƒ0.06. Gcïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57)4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 33 Drukkerij: Zuider Buitenopname 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels 175. elke regel meer 0JÓ. Reclame*
0.60 per rcgeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60t
elke regel meer 0.15. buiten Arrond- dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f025. elke regel meer /0.10. oitsL i contant»
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Üitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden i 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog i 400.-, Daim i 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk I 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE TOESTAND IN HET
VISSCHERIJBEDRIJF TE
IJMUIDEN.
Thans 45 booten opgelegd
WERKLOOSHEID IN NEVEN-
BEDRIJVEN.
Men schrijft ons uit IJmuiden:
De toestand in het visscherij bedrijf toont
nog weinig neiging tot verbetering. Het
eigenaardige geval doet zich echter voor,
dat het niet in de eerste plats de geringe
vraag is, die de uitkomsten in ongunstigen
zin beïnvloedt. Over het algemeen zijn de
prijzen bevredigend en trawlers, die met een
behoorlijke vangst aan de markt zijn, kun»
nen nog steeds op een voor dezen tijd van
het jaar behoorlijke besomming rekenen. Dat
bleek nog Woensdag, toen 4 trawlers meer
dan 3800 gulden en een tweetal .JJslanders"
7 a 8000 gulden besomden. De voornaamste
oorzaak is, zooals wij reeds eerder opmerkten
de geringe vangst van tong, die andere jaren
in dezen tijd zeer overvloedig kan zijn. De
resultaten der loggers zijn de laatste dagen
weer verbeterd. De besommingen liepen weer
naar de 1000 gulden en zelfs hooger.
Uit het bovenstaande valt af te leiden,
dat vooral de exploitatie van kustbooten on
gunstige resultaten oplevert. Het is dan ook
in hoofdzaak dit soort booten, dat wordt op*
gelegd. Waarbij echter weer niet uit het oog
mag worden verloren, dat menige boot is
opgelegd om grondige herstollingen in ver
band met de 4=jaarijksche survey te onder*
gaan. Het totaal aantal opgelegde respec
tievelijk uit de vaart genomen trawlers be*
draagt thans ongeveer 45.
De werkloosheid beperkte ach tot nu toe
tot de opvarenden, waarvan ongeveer een
honderdtal een werkloosheidsuitkeering van
het Fonds voor Sociale Voorzieningen ont
vangt. Van a.s. Zaterdag af zullen de gevol
gen van de huidige conjunctuur zich echter
ook doen gevoelen in de smederijen. Tegen
dien dag heeft de V.E.M. n.L 18 arbeiders
van haar uit ongeveer 100 man bestaand
smederij --personeel ontslagen w.o. een aantal
gehuwden. Daarenboven is reeds een werk
plaats van een kleine reederij gesloten, waar*
door 5 a 6 man werkloos ziji geworden.
Alhoewel dit wijst op een ongunstigen gang
van zaken, is de toestand verre van onrust
barend en indien de wereldcrisis, die volgens
sommigen in aantocht schijnt te zijn, haar
stempel niet drukt op den vischhandel, kan
bijna elke week een ommekeer ten gunste
worden verwacht.
Inmiddels zoeken de reeders al weer naar
middelen om hun bedrijf in gang te houden.
De teekenen wijzen er nL op, dat dit jaar
meer booten dan in andere jaren ter IJsland*
visscherij worden uitgezonden. Was het
voorheen steeds een bepaald type der
grootere booten, dat voor deze visscherij ge*
bezigd werd, thans worden ook eenige schel-
visch booten naar het hooge Noorden gediri*
geerd. Eenige zijn reeds uitgevaren; deze
week zal oa. de Gloria IJM. 38 voor een
paar reizen naar IJsland worden uitgerust.
Deze boot zal echter niet in IJmuiden, maar
in Aberdeen markten.
De visscherij is steeds een bedrijf geweest
van „ups" en „downs". In zooverre is er
niels nieuws onder de zon. Daar de periodieke
arbeidsconflicten, voorloopig althans tot het
verleden schijnen te behooren, geeft het
feit, dat een groot aantal booten tijdelijk
uit de vaart is genomen, geen aanleiding te
spreken van een ernstige crisis De gevolgen
van een korte staking zijn meermalen veel
ernstiger.
89 KALVEREN IN EEN
VRACHTAUTO GEPROPT.
ELF DIEREN DOOD UIT DEN
WAGEN GEHAALD.
De politie te Apeldoorn heeft een treurig
geval van dierenmishandeling geconstateerd,
meldt de Tel- Door den ondernemer B. N. uit
Barneveld werd een lading van 89 nuchtere
kalveren per auto van de markt te Purme-
rend naar een exportslagerij te Olst vervoerd.
Deze 89 kalveren waren alle in den uit twee
verdiepingen bestaanden auto geladen. Ter
hoogte van het pompstation der Apeldoorn-
sche gemeente-waterleiding aan den Amers-
foortschen Straatweg bezweek de vloer van de
bovenverdieping- De ongelukkige dieren, die
daar stonden, vielen op de gelijkvloersche
verdieping tusschen hun soortgenooten. De
politie kreeg hiervan kennis en spoedde zich
naar de plaats van het ongeval. Onder po
litietoezicht werd de wagen gedeeltelijk ont
laden. en niet minder dan elf dieren werden
dood uit den wagen gehaald. Zij werden per
politieauto naar het abattoir vervoerd. Tegen
den vervoerder werd proces-verb aal opge
maakt.
De tota'e opperv^kte van beide verdiepin
gen te zamen bedroeg niet meer dan 16 vier
kante meter, zoodat- op lederen vierkanten
meter ongeveer vijf a zes kalveren waren
samengeperst.
De aanblik van de doode en gewonde die
ren was verschrikkelijk. De niet gedoode die
ren moesten in drie veewagens, waarvan alle
■beschikbare ruimte noodig was, verder wor
den vervoerd.
HAARLEM, 27 Maart.
De Blauwe Wimvel.
De „Europa". In den Inzet kapitein Johnson.
Het nieuwe Duitsche zeekasteel „Europa"
van den Norddeutschen Lloyd heeft den
Oceaan-overtocht volbracht in 4 dagen 17
uur en 6 minuten, daarmee het verleden
jaar gevestigde record van de ..Bremen" met
36 minuten verbeterd en den Blauwen Wim
pel veroverd. De Blauwe Wimnel is het dis
tinctief, dat het snelste der Oceaanschepen
voert.
Zwaar is nu de strijd om dit eereteeken.
Engeland, Amerika, Frankrijk en Duitsch-
land doen er alle aan mee. Het is een nobele
kamp des vredes, heel wat schooner en spor
tiever dan die andere wedijver ter zee, waar
aan de Londensche Vlootconferentie tever
geefs een einde tracht te maken, en die al
leen tot ontzettende onheilen kan leiden.
In dien anderen strijd speelt Duitschland.
omdat het gehoorzamen moet aan den wil
der overwinnaars, geen rol. Maar in den
kamp om den Blauwen Wimpel des te meer.
Het moet de Engelschen. Amerikanen en
Franschen wel iets te denken geven, dat in
den vreedzamen strijd ter zee de Duitschers
thans zóo sterk de leiding hebben, dat het
record van een Duitsch schip weer door
een ander van dezelfde nationaliteit verbe
terd wordt.
Vooral de Engelschen kunnen het- moeilijk
verkronoen, want éénentwintig jaar lang,
van 1908 tot 1929, hield hun Mauretania. van
de Cunard Line, het record (met 5 dagen 2
uur 34 minuten). Toen maakte de Bremen
er een eind aan, in denzelfden tijd dat Ecke-
ner per luchtschip heen en weer reisde over
den Oceaan, en het Amerikaansche humo
ristische blad „Life" gaf een plaat -van de
Graf Zeppelin en de Bremen, onder den
hoonenden titel „Brittannia rules the waves".
Hetgeen niet wegneemt, dat de Amerika
nen ook niet tegen deze Duitsche glorie op
kunnen.
De Franschen en de Engelschen zijn geens
zins geneigd om het er bij te laten zitten.
De reclame-waarde van deze prestaties
schijnt geweldig te zijn, ofschoon het er voor
weinig menschen op aan kan komen of zij
een half uur eerder of later aankomen op
zoo'n reis. Maar de menschheid is dol op
records, en het schip dat den Blauwen Wim
pel voert is altijd zeker van een geweldig
aantal passagiers, die een nieuwe record
verbetering hopen mee te maken.
De Fransche Compagnie Générale Trans-
atlantique is nu voornemens om een nieuw
zeekasteel van 60.000 ton te bouwen, van
hetzelfde model als de „He de France". De
Cunard Line overweegt den bouw van twee
„superliners", die een maximum-snelheid
van dertig knoopen zullen moeten bereiken,
en de White Star Line schijnt ook plannen
te hebben. De Engelschen plegen er prat op
te gaan dat zij zich nooit geslagen voelen
een deugd, die ook haar minder aangename
zijde heeft en een Londensch blad ver
klaart maar vast, volgens dit beproefde
systeem: „Het zou ons verwonderen als de
eerstvolgende groote Cunarder niet alle te
genstanders met gemak zou slaan".
Te oordeelen naar de nieuwe prestatie van
de Europa zal dit nu niet zoo erg makkelijk
zijn, want het schip maakte zijn record bij
een vrij ruwen overtocht, zonder dat specia
le pogingen werden gedaan om den tijd van
de Bremen te verbeteren .Terwijl de Bremen
haar record volbracht in ideaal weer. en haar
gezagvoerder er toen alles op zette. Dus is
blijkbaar van de Europa nog wel meer te
verwachten, en zullen we ons niet behoeven
te verbazen als binnenkort het schip zijn
eigen tijd verbetert.
Voor bijgeloovige zeelui begoiv dat anders
al een fataal schip te worden. De bouw kostte
vierentwintig millioen, in guldens omgere
kend, en de Europa was pas van stapel ge-
loopen toen zij door een geweldigen brand
grootendeels verwoest werd, hetgeen de
Londensche assura- «urs bijna achttien mil
lioen gulden kostte. Het schip werd vrijwel
geheel herbouwd, maakte een proeftocht en
liep daarbij op een zandbank. Daarna kreeg
het een ernstig machinedefect, en begon
zijn Oceaan-carrière met een zeer ruwen
overtocht op de eerste reis.
Maar nu schijnt net noodlot zijn streken
op de Europa te hebben uitgespeeld, en het
schip draagt trotsch de Blauwe Wimpel, als
kampioen van den Oceaan, terwijl de drie
concurreerende naties nieuwe schepen op
stapel moeten zetten om kans te krijgen, het
te slaan. Amerika overweegt den bouw van
twee super-liners van 53000 ton elk.
Het verdere verloop van den strijd zal in
de heele wereld met belangstelling gevolgd
worden. Moge het intusschen niet de aan
dacht afleiden van den wedstrijd in bewa
pening ter zee, die veel belangrijker voor ons
allen is, omdat hij uitgeroeid moet worden,
lederen dag van zijn voortzetting brengt ons
dichter bij den volgenden wereldoorlog
van den algemeenen ondergang.
Waarin ook de Blauwe Wimpel, volgens
Lusitania-traditie, zou ondergaan
R. P.
LET ROKIN WORDT NIET
GEDEMPT.
De Amsterdamsche Gemeenteraad heeft
Woensdagavond het voorstel van den heer
Ter Haar. om over te gaan tot demping van
het Rokin van Dam tot Spui, verworpen met
22 tegen 21 stemmen. Daarna is met dezelf
de stemmenverhouding aangenomen de mo
tie van de raadsleden Boekman en Baas,
waarbij uitgesproken wordt, dat de oplos
sing van het Rokin-vraagstuk behoort te ge
schieden met behoud van het water en B en
W. uitgenoodigd worden op dezen grondslag
voorstellen in te dienen.
99
Mej. Mary I. Fleischmann plant den mobilisatieboom. Zie het verslag op de 2e pagina
van het 2de blad).
C. en M. Schorten-Antink:
Want de Liefde zal het Egoïsme in de oogen
zien, en het egoïsme, dat dien blik verdraagt,
zal goed zijn.
VLOOTCONFERENTIE.
Leest ti nu werkelijk nog m*t attentie
Dagelijks 't nieuws van de Vlootconferentie?
Ik. als u 't mij on den man af zou vragen.
Kan het al lang niet- meer wakend verdragen
O 'k heb het diepste respect voor haar
streven,
t Doel is belangrijk, ver-reikend, verheven
Fn 't is dus verre van mii om te sootten
Maar hoe zal 'k zeggen, het schijnt n'et te
vlotten.
'k Heb van Briand niets brlllants nog ge
lezen,
Grandi lijkt niet granA'oos er te wezen,
't Is een eezel^chatj erewicht'ore heeren
D'e er maar langs elkaar heen redeneeren
En die elkaar voor geen stuiver vertrouwen
Als 't er om gaat om veen vloten te bouwen,
't Lijkt zoo eenvoudig voor nuchtere
menschen
Die zich een leven van vreedzaamheid
wenschen,
Maar die politici en diplomaten
Komen niet verder dan praten en praten
En iemand kan zich niet sterker vergissen
Dan door te denken: nu gaan ze beslissen,
Als naar ons voorkomt 't moment is ge
komen
Dat het gewichtig besluit kan genomen.
Komt. er ooeens weer een kink in de kabel
En blijkt voor niemand het nlan aceotabe1
En men begint weer en vormt weer bil rissies
Groote en k'e'n» sub-srii^mmmls^'es:
't Loopt over kruisers, na eindeloos praten
Krast één een kruis door de eendracht der
staten,
't Gaat over. slagschepen, als men er haast is
Wil één een slag slaan die hopeloos er naast
is,
't Punt onderzeeër lijkt klaar, even later
Geeft er weer eentie een steek onder water,
't Vraagstuk der jagers heeft kans om te
slagen
Tot weer een eisch het accoord komt ver
jagen.
Elk is bereid om zich voor te verklaren
Als ze zijn vloot maar intact laten varen,
Eik vindt zijn maat overdreven in maten
Maar d' eigen maat moet de ander zoo later.
Elk wil aan 't pact ook zijn zeven wel geven
A's d' eigen vloot maar bewaard is gebWer
En zoo betoogt men maar steeds langs
elkander
Zet de voet dwars, gooit den blaam oo eer
ander
Soreekt van zijn veiligheid, vrede. b°ho"fte
Ziet zichzelf rein en de rest als geboefte.
Terwijl wij nuchtere vreedzame leeken
Na al dat praten van weken en weken,
Zuchten en desondanks stil blijven hopen
Dat het per slot nog van stapel zal loopen.
P. GA6US.
NÓG GEEN REGEN GEMAAKT.
DE OMSTANDIGHEDEN WAREN
ONGUNSTIG.
Nadat een wolkenlooze hemel den heer
Veraart Dinsdag geen kans had gegeven om
zijn proeven tot het kunstmatig verwekken
van regen door het strooien van onderge-
koeld ijs te laten doorgaan bleken de weers
omstandigheden Woensdag gunstiger te zijn.
Wel was tegen den middag het dikke wolken
dek, dat 's morgens den hemel bedekte, ver
dwenen, maar in de overigens blauwe lucht
dreven nog talrijke dikke, witte wolken.
Te ruim vier uur stegen van het vliegveld
Schiphol vier vliegtuigen op, twee geladen
met zakken fijngestampt en door middel van
vast koolzuur ondergekoeld ijs. het derde
vliegtuig met belangstellenden en vertegen
woordigers van de pers en het vierde met
eenige heeren van de AV.R O., voor welke
vereenlging de heer W. Vogt tijdens de vlucht
een verslag zou uitzenden, tot welk doel in
de cabine van het toestel een door geluid
dempende schotten afgesloten spreekcel was
aangebracht. Het oorspronkelijke plan om
naar Scheveningen te vliegen werd opgege
ven, omdat bleek, dat boven de Zuiderzee
een dichtere bewolking hing. Tusschen
Pampus en Schellingwoude werd het Ijs bo
ven de Zuiderzee uitgegooid.
Uit de lucht viel geen enkele verandering
te bespeuren, waarom na terugkomst op
Schiphol inlichtingen werden ingewonnen,
allereerst bij het militaire vliegkamp Sche-
llngwoude. Een parlevinker, die met zijn
boot juist uit zee terug kwam, had de vlieg
tuigen gezien en waargenomen, dat zij ijs
uitwierpen. Regen had hij echter niet be
speurd, en eigenaardig genoeg had hij het
uitgeworpen ijs. dat hij bij schuinse rich
ting naar zich toe had zien vallen, niet zien
neerkomen, noch in zijn onmiddellijke nabij
heid. noch elders op het water. De belang
rijkste waarneming had men nog gedaan op
het Fort Pampus. Men had daar de vlieg
tuigen iets zien uitstrooien, doch men wist
niet wat. Eenigen tijd later daalde een witte
nevelwolk op het eilandje neer. welke wolk
een hevige koude verspreidde, doch zich
spoedig had opgelost.
De heer Veraart verklaarde na afloop van
zijn proefnemingen, dat de omstandigheden
weliswaar beter dan de vorige keeren. doch
toch nog niet ideaal waren geweest. De be
wolking was niet compact genoeg geweest,
terwijl de wolken slechts een dikte hadden
van eenige honderden meters. In ieder geval
ls de heer Veraart voornemen*, de proef in
de maand Mei nogmaals te herhalen. HU zal
dan tic gunstigst mogelijke omstandigheden
afwachten.
Het Belangrijkste
BerlijnCrisisstemming in Duitschland.
(2e blad, ie pag.)
Warschau: Een broer van Maarschalk Pil-
soedski Kabinetsformateur.
(2e blad, le pag.)
Intimus: Verslagen van zittingen van de Eer-
ste- en de Tweede Kamer.
(4e blad, le pag.)
Het Rokin wordt niet gedempt.
(le blad, le pag.)
De toekomstige verbinding van IJmuiden
met Amsterdam.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN.
R. P.: De Blauwe Wimpel.
(le blad, le pag.)
In- en Uitvallen.
(2e blad, le pag.)
E. W. OttVoor de Luistervinken. De „nieu
we vinding" van MarconL
(3e blad, 2e pag.)
Henry A. Th LesturgeonMadame Hanau.
De documentendiefstal.
(2e blad, le pag.)
Jhr. J. C. Mollertis: De Winkelsluitingswet, II
(4e blad, 2e pag.)
J. Greshoff: De vemoderlandsching van de
Universiteit van Gent.
(4de blad, 2e pag.)
Haarlem-Noord: Het uiterste Noorden.
(4e blad, le pag.)
S. B Langs de straatWat de aarde ver
bergt.
(4de blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad).
WEDER EEN BRAND IN
HAARLEMMERMEER.
EEN WOONHUIS TOT DEN GROND
TOE AFGEBRAND.
In den afgeloopen nacht ontstond brand
in het aan den Akerdijk nabij de Lijnden in
Haarlemmermeer staande huis. bewoond door
de wed. van D en haar zoon. De vrouw werd
omstreeks half een wakker door een sterke
brandlucht, bemerkte al heel spoedig dat het
huis in lichten laaie stond en kon zich met
haar zoon ternauwernood In veiligheid bren
gen.
Direct werd de brandweer van Hoofddorp
gealarmeerd, die spoedig met de autospuit
op de plaats der onhells verscheen en met
zooveel kracht het blusschingswerk ter hand
nam. dat 2e er ln slaagde de aangrenzende
woningen onaangetast bleven. De inboedel
ging ook geheel verloren. Oorzaak onbekend.
Verzekering dekt de schade.
DE TOEKOMSTIGE VERBINDING
VAN IJMUIDEN MET
AMSTERDAM.
EEN TUNNEL IN DEN ZEEWEG?
Men schrijft ons uit Velgen:
Door weiden en akkers van het vruchtoare
polderland ten Zuiden van het Noordzee
kanaal loopt, van den Rijksweg te Velsen af
in Oostelijke richting een brcede, grauwe
band, die zich uitstrekt tot de uiterste grens
onzer gemeente en in de naaste toekomst
zich zal uitstrekken tot den Westelijken rand
van de hoofdstad. Dit ls de onderbouw van
den weg, die weldra de hoofdstad en haar
be Langrijke vóórhaven dichter tot elkaar
zullen brengen.
Het is voor velen nog een raadsel, hoe deze
hoofdweg zich van Velsen af naar het Wes
ten zal voortzetten, ten einde het eindpunt
IJmuiden te bereiken. De wijze, waarop ao
nieuwe heirbaan de bebouwde kom van het
dorp Velsen nadert, deed gedachten aan een
radicale doorbraak geboren worden en menig
eenzame Velsenaar droomde reeds van lucra
tieve onteigening. Zelfs werd gefluisterd, dat
eigenaars van eenige krotwoningen, die fei
telijk voor onbewoonbaarverklaring in aan
merking komen, deze woningen hebben
laten opknappen, liever dan ze te doen
sloopen, om aldus een graantje te kunnen
meepikken.
Maar we vreezen voor de betrokkenen, dat
er van deze onteigening niets zal komen,
want er schijnen geheel andere plannen te
bestaan. Wij vernamen n.l. dat het in de be
doeling ligt, den verkeersweg Zuidwaarts om
het dorp Velsen te voeren. Hierdoor ont
komt men aan de kostbare onteLgenlng en
de eveneens kostbare verbreeding van de be
staande tunnels ln den Stationsweg en an
dere werken, die voor dit tracée noodig zou
den zfjn.
Zijn wij wel ingelicht, dan zal de weg zich
voortzetten via een nieuwe aansluiting over
den Bosch weg en na den Drtehuizerkerkweg
te hebben gekruist, zich aansluiten aan den
Zeeweg ter hoogte van den spoorwegover
gang in dezen weg. Dit gedeelte vindt men
feeds geprojecteerd in het nieuwe uitbreid
