HEERENBAAl
MARKTNIEUWS
BURGERLIJKE STAND
INGEZONDEN
SCHILDERWERK
I
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 19 APRIL 1930
i
KANTONGERECHT.
UITSPRAKEN.
J. C. L., IJmuiden, geen licht op rijwiel, f 2
of 1 w. t. s.; E. M. B. idem, overtr. Pol, ver-
ord. Velsen, f 4 of 1 w.ts.: J. R.. idem fdem
f 4 of 4 d J. O., idc-m, idem f 4 of 4 d„
L. E. Amsterdam, overtr. Regl. Riv. en Rijksk.
f 50 of 5 d.: J. E-, idem, veiligheid verkeer
in gev. brengen, f 15 of 15 dagen; G. B. Be
verwijk. overtr. Broodbesluit, f 15 of 15 d
A. S. Haarlem, overtr. Melkbesluit, f 25 of 10
d.; H. G. J. idem, met motorrijtuig doorgang
niet vrij laten f 15 of 15 d.; J. J. H„ Bergen,
idem, f 10 of 10 d.: S. R. F.. Haarlem, goe
deren opkoopen, ontslag rechtsverv.; L. B.
Haarlem, overtr. Leerpl.wet, f 1 of 1 d.; J.
de K., idem, overtr. Leerpl.wet, 2 maal ge
pleegd. f 12 of 6 d. en f 3 of 3 d P. W., id.,
met rijwiel niet uitwijken, f3 of 3 d.; W. B.
A. K., idem. met rijwiel verboden richting
rijden, f 1 of 1 dag; G. A. van 't W., den Haag
veiligheid verkeer in gev. brengen, f 10 of 10
d J. W J. R., Wijk aan Zee en Duin, overtr.
Spoorwegwet. aangehouden; J. R., idem,
overtr. Pol. verord. Beverwijk, f 2 of 2 d.;
M. J. H., Haarlem, overtr. Boterwet f 5 of 5
dagen; J. C. T., Velsen, overtr. Pol. verord.
Velsen, f 3 of 3 d.; F. J. v. d. M. idem, idem,
f 3 of 3 dagen; N. W.. IJmuiden, idem, aan
gehouden; H. M. J-, Haarlem, geen licht op
rijwiel, f 1 of 1 d.; A. N., idem. verboden
richting rijden, 50 cent of 1 dag; O. v. S., id.
fdem, geen straf.
ARROND. RECHTBANK.
UITSPRAKEN.
J. P. K., sigarenfabrikant te Rotterdam;
vrijgesproken.
L. S., sigarenfabrikant te Zaandam, over
treding Tabakswet, f 50 boete subs, twee
dagen hechtenis o.v.
G. B. sigarenfabrikant te Haarlem; vrij
gesproken.
Y. V. sigarenfabrikant te Zaandam; vrij
gesproken.
A. C. R., sigarenfabrikant te Haarlem, over=
I treding Tabakswet, f 100 boete bubs. 4 dagen
hechtenis o.v. en f 50 boete subs. 2 dagen
hechtenis o.v.
C. J. de B. sigarenfabrikant te Alkemade,
resp. f 10 en f 25 subs. 5 diagen hechtenis
overtreding Tabakswet, twee geldboeten van
voor iedere boete o.v.
I>E BRANDSTICHTING TE WORMERVEER.
(Vervolg van Donderdag).
Uit |de verklaringen vaai een
smidsleerling, die als getuige gehoord werd,
bleek, dat verdachte den bewusten middag
naar 'boven gegaan is met een bus consi-
stentvet, hoewel hij dit vet niet noodig
had.
Dit vond de president vreemd.
Verdachte vond het nochtans niet onver
klaarbaar.
Als getuigen a décharge werd gehoord de
heèr N. C. Kaper, brandmeester te Wormer-
veer. Op een vraag van mr. Stokvis verklaar
de deze, dat als iedere brand werd gerecon
strueerd zooals deze, er wel altijd vermoeden
Ikon zijn van brandstichting.
Mr. Van Eek maakte er bezwaar tegen,
dat de ter zitting aanwezige petroleumbus
door de politie nooit gesloten is. Nu kan niet
geconstateerd worden hoeveel petroleum er
in geweest is en de bewering dat verdachte
royaal met petroleum is omgesprongen, be
rust op losse gronden.
De deskundige M. Brunet de Rochebrune
1 hoofdbrandmeester bij de Amsterdamsche
Brandweer heeft een rapport samengesteld
i waarin hij tot de conclusie komt, dat de
zolder systematisch, volgens een vooraf be-
paald plan in den toestand is gebracht, waar
in hij door hem is gevonden. Niet kan wor-
den aangenomen, dat de brand toevallig is
I ontstaan.
Ook de scheikundige van de Amsterdamsche
brandweer H. R. Mol heeft een uitvoerig rap-
port uitgebracht, waarin hij tot de conclusie
van opzet komt.
en de beide verdedigers moeten nog aan het
derdagmiddag gehoord. Hij gaf een uit-
I voerige technische 'toelichting, die den ge=
I heelen resteerenden tijd in beslag nam. Te
half vier werd daarop de zitting verdaagd tot
1 Maandag 28 April, des morgens half tien
i Er moet nog een groot aantal getuigen ge-
hoord worden, onder wie de deskundige Mol
1 en de veide verdedigers moeten nog aan het
I woord komen.
DE VERHOUDING NEDERLAND—BLLGIë.
In den Belgischen Senaat.
In den Belgischen Senaat is bij de algemeene
beschouwingen over de begrooting van
1 buitenlandsche zaken over de verhouding
NederlandBelgië gesproken. Senator De
Brouckère gaf onder meer als zijn meening
te kennen, dat het graven van het Moerdijk-
I kanaal z.i. de beste oplossing van het haven-
vraagstuk voor Antwerpen zou zijn. Spreker
zeide niet te gelooven aan den onverzoen=
lijken concurrentiestrijd tusschen Rotterdam
en Antwerpen.
Minister Hymans het woord nemend, zeide
volgens de N.R.C., niet langer te zullen uit
weiden over de politieke en economische
moeilijkheden met Nederland die zoo duide
lijk door Segers in zijn rapport in het licht
zijn gesteld. Met Segers is hij van oordeel
dat België thans in deze quaestie een sterke
plaats inneemt, België heeft er geen be
lang bij met zijn Noorderburen een haastig
1 geredigeerd en onvolledig verdrag te sluiten.
Dit beteekent geenszins, dat wij het contact
met Nederland verloren hebben.
N.V. MEELFABRIEKEN DER NED.
BAKKERIJ.
Aan het 13e jaarverslag van de N.V. Meel-
i fabrieken der Ned. Bakkerij, gevestigd te
Rotterdam, is het volgende ontleend:
De resultaten zijn ook over het afgeloo-
pen jaar gunstig, hetgeen vooral te danken is
aan het feit dat met grootere capaciteit kan
worden gewerkt.
De concurrentie van buitenlandsch meel
was dit jaar van veel minder beteekenis.
Bij den inkoop van grondstoffen werd een
zeer voorzichtige politiek gevolgd.
De kosten voor verbouwing der fabrieken
te 's-Hertogenbosch en Middelburg, tot een
bedrag van f 12,760.46 zijn direct afge
schreven.
De exploitatierekening sluit met een batig
saldo van l 1.024.146,25.
Aan aandeelhouders kan worden uitge-
H. VAN DE WATER.
keerd 7 pet. en verder een omzetpremie van
10 cent per 100 K.G. bloem en meel, welke
zij in 1929 van de Vennootschap hebben af
genomen.
VEERTIG-JARIG JUBILEUM.
I De heer H. v. d. Water
te Hillegom herdacht
heden den dag waarop
hij vóór 40 jaren in
dienst der Noord-Zuid
Holl. trad als machi-
i'&: nlst Zijn werkzaam
heid in die functie werd
j steeds gekenmerkt door
grooten ijver en toe
wijding.
Het was dan ook met
leedwezen, dat de Maai
schappij in 1920 van
hem de mededeeling
ontving dat zijn ge
zondheid noopte ander en wat de veiligheid
betreft minder verantwoordelijk werk te ver
zoeken. Aan dit verzoek is voldaan en aan
zijn gewijzigden werkkring heeft de uiterlijk
nog s'oere werker zich op sympathieke wijze
aangepast.
Van de Water is niet een man, die zich
op den voorgrond stelt. Hij wordt door zijn
ruim 700 collega's, leden van het Jubileum
fonds, zóó gewaardeerd, dat hij zijn
wensen om zijn jubileum stil te laten
voorbijgaan, na den sterken op hem geoefen-
den aandrang heeft laten varen.
Heden zal hij dus ontvangen en
ongetwijfeld zullen velen van die gelegenheid
gebruik maken, om den jubilaris de hand te
drukken.
RIJKSVELDWACHTFR KRIJGT EEN
PLUIMPJE.
De Minister van Justitie heeft zijn bijzon
dere tevredenheid betuigd aan H. Petersen,
rijksveldwachter te Woudenberg, wegens zijn
moedig en voortvarend optreden in den
nacht van 5 op 6 Februari bij het- arresteeren
van twee zwaar gewapende inbrekers, die ter
zake van afpersing zijn veroordeeld.
N.V. NOORD-HOLLANDSCH LANDBOUW -
CREDIET.
Deze N-V. schrijft ons:
Aan het verslag over het boekjaar 1929 uit
te brengen in de algemeene vergadering van
aandeelhouders op 28 April a.s. is het vol
gende ontleend:
Het jaar 1929 was gunstig. Dit werd spe
ciaal in de hand gewerkt door den hoogen
rentestand en de grootere levendigheid op
de effectenmarkt. De crisis, waarin deze le
vendigheid eindigde, bracht geen enkel ver
lies.
De bruto-winst bedraagt, het saldo van
het vorige jaar ad f 731.58 inbegrepen
f 855.619.84 (vorig jaar f 756 591.84), terwijl
de onkosten beloopen f 398,666.90 (vorig jaar
f 368.624 56), zoodat een netto winstsaldo
reseert van f 456-952.94 (v. j. f 389.967.28).
Hiervan moet aan het Pensioen- en On
dersteuningsfonds worden toegevoegd
f 21.122.90, terwijl voorgesteld wordt af te
schrijven: op gebouwen f 93.460.52 (vorig
jaar f 43.89914); op safe-Inrichtingen en
meubilair f 13.116.31 (vorig jaar f 6690.45),
waarna dit hoofd als naar gewoonte voor f 1
op de balans voorkomt.; vorts te reserveeren
voor diverse belangen f 30.000 (vorig jaar
f 43.93405), waarna onder toevoeging van
f 36.000 aan het statutaire reservefonds (vo
rig jaar f 20.000) zoowel op de preferente
als op de gewone aandeelen een dividend
van 6 pet. kan worden uitgekeerd. De pre
ferente aandeelhouders hebben in mindering
hierop in November 1929 reeds een interim
dividend van 3 pet. ontvangen..
In de balans komen o.a. de vólgende pos
ten voor:
Activa: Acceptatie-rekening f 7.827.349 50.
debiteuren f 4.445.810 23. Te zamen
f 12 273 159.73 (vorig jaar f 10.794.583.57).
Voorschotten tegen effecten-onderpand
f 4.722.231.23 (v.J. f 4 239.897.48).
Safe-inrichtingen en meubilair f 1.
Gebouwen f 470.000 (v.j. f 554.000).
Passiva: Kapitaal, geplaatst en volgestort
f 3500.000 (als vorig jaar).
Reserve f 514 000 (v.j f 478 000).
Deposito-rekning f 2.824.617.85 (waarvan
f 1 426.991.10 op jaardeposito).
Crediteuren f 4.711.533-16.
Te zamen f 7.536.150.81 (vorig jaar
f 7 449.769 98).
Het Pensioen- en Ondersteuningsfonds
nam toe met f 24.796 92 en wijst thans een
kapitaal aan van f 360.569.60 (vorig jaar
f 335.772 68^ benevens een reserve voor
koersverschillen van f 25.203.11.
N.V. ZUIDER-HYPOTHEEKBANK TE
BREDA.
Aan het jaarverslag der N.V. Zuider-Hy-
potheekbank te Breda ontleenen wij het vol
gende:
Mede tengevolge van de geregelde omwis
seling van pandbrieven van de Oranje-Nas-
sau-Hypotheekbank in pandbrieven der Zui-
der Hyp. Bank en de cessie van een even
redig deel der hypotheken van genoemde
bank aan de Zuid. Hyp. Bar.k zijn de resul
taten belangrijk vooruit gegaan.
Het bedrag der uitstaande hypotheken der
Zuiöer-Hypotheekbank vermeerderde met
f 3.982.302,50 en werd daardoor gebracht op
f 27.613.540.50 terwijl het bedrag van de in
omicop zijnde pandbrieven toenam met
f 3.521,800 en aan het einde van 1929 be
droeg f 26,657,200.
In 1929 werden 198 leeningen gesloten en
gecedeerd.
Het saldo der hypothecaire leeningen op 31
December 1929 bedroeg f 27,618,640,50 (vorig
jaar f 23,635.838).
De brutowinst bedraagt- f 390.904.06 (vorig
jaar f 392,252.76) gevende na aftrek van on
kosten en afschrijvingen eene netto-winst
van f 310.370.45 (vorig jaar f 284.053.50'.
Het dividend over 1929 is vastgesteld op 33
pet. (vorig jaar 30 pet.) waardoor een bedrag
van f 89.254 41 beschikbaar kwam voor de
Reserves, welke nu f 1.444.275,08 bedragen
(vorig jaar f 1,337.834.33).
De aftredende commissarissen, de heeren
J. M. Ingen Housz. E. E. M. C. Laane en Mr.
J. R. de Koning werden herkozen.
MR. DR. W. F. VAN LEEUWEN 70 JAAR.
De oud-burgemeester van Amsterdam mr.
dr. W. F. van Leeuwen is Vrijdag zeventig
jaar geworden.
INGEZONDEN MEDEDEFLINGEN
a 60 Cts. per regel.
zjlO vuurtje en zijnthee
om pie
Clings Doorsnbos
ECHTE FRIESCHE
20-50 a PER ONS
M verschaft U wolken van genot.
HET VUILSTORTEN IN HET
BRAASSEMERMEER.
TE WOUBRUGGE NOG GEEN ACTIE.
Van den burgemeester van Woubrugge
vernemen wij. dat aldaar nog geen datum
voor de Hinderwet-zitting bepaald is. omdat
de stukken nog niet van Ged. Staten ont
vangen zijn. De burgemeester, de heer J. E.
Boddens Hosang geloofde echter niet, dat de
actie te Woubrugge zoo sterk zal zijn als te
Rijnsaterwoude, aangezien het betrekkelijk
kleine gedeelte van het aangekochte gebied,
dat onder Woubrugge valt van niet zoo groot
belang is voor de watersport als dat onder
Rijnsaterwoude.
TOONEELCRITICI EN
LITTERATOREN GEPASSEERD.
BIJ HET ADVIES INZAKE
SCHOUWBURG.
DEN
De heer Bernard Canter, mede-oprichter
en oud-voorzitter van' den Bond van Neder-
landsche Tooneelschrijvers heeft een adres
gezonden aan den gemeenteraad van Am
sterdam, meldt de N. R. C., waarin hij zegt
dat ten aanzien van de" bespeling van den
Stadsschouwburg geen of ten minste geen vol
doende contact gezocht is met de balangheb-
bende tooneelschrijvers. Verzuimd is, advies
in te winnen van een aantal vooraanstaande
tooneeleritici en van de literaire faculteit vaji
de universiteit van Amsterdam.
In verband hiermede verzoekt hij een aan
vullend onderzoek te doen instellen. Dit is
volgens het adres te meer gewenscht, nu in
het college van B. en W. zoowel als in de
commissie een aantal leden zitting heeft wier
politieke overtuiging het met warmte nastre
ven van nationale oogmerken, en dat is toch
zeker de met het tooneel zoo nauw samen
hangende bloei der moedertaal, moeilijk
maakt.
BRAND BIJ DE BATAAFSCHE
AANGESTOKEN?
Uit een onderzoek naar de oorzaak van
een brand op het fabrieksterrein van de
Bataafsche Petroleum-Mij. is gebleken dat
er opzet in het spel is geweest, meldt Anela.
uit Medan.
DIEFSTAL VAN DIAMANT.
Uit een diamantslijperij in de Valkenbur
gerstraat te Amsterdam is een dop met
diamant ontvreemd.
GEEN PREMIE VOOR BEKEURLNGEN.
Het Algemeen Politieblad bevat een cir
culaire van den Minister van Justitie aan de
procureurs-generaal, fungeerende directeu
ren van politie, waarin wordt medegedeeld,
dat de Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw zijn tusschenkomst heeft inge
roepen. om, voor zooveel noodig, te bevorderen
dat ook voor de buitengewne gemeenteveld
wachters (uiteraard ook de bezoldigde ge
meenteveldwachters) de in uitzicht gestelde
belooningen, onder welke benaming ook
premie of anderszins», welke in uitzicht
wordt gesteld voor het. doen van eenige be
keuring wegens een bepaald feit. uitdruk»
kelijk worden afgeschaft»
De minister verzocht ook het bovenstaan
de in overweging te nemen en voor zooveel
noodig, terzake het ncodige te verrichten.
PRUF. DR. A. SMUERS.
Tot bijzonder hoogleeraar ter bekleed1-t
van den leerstoel voor theorie en gesc:»'-" v
nis der muziek aan de Rijksuniversiteit
Utrecht, ingesteld vanwege de Maartschappij
tot Bevordering der Toonkunst is bij Ko
ninklijk Besluit benoemd ar. A. Smijers.
TWEE WONINGEN VERBRAND.
Te Ophoven (gemeente Sittard) zijn
twee woningen van den heer Silberen-
berv en bewoond door de gezinnen Kolgen
en Korten, door brand vernield.
De inboedels werden grootendeels een
prooi der vlammen, meldt de Msb. De oor
zaak is onbekend. De schade wordt door ver
zekering gedekt.
DE CRISIS IN LAND-
TUINBOUW.
EN
DE SPOORWEGEN KUNNEN NIET
HELPEN.
Onder andere in de laatstelijk gehouden
vergadering van de afdeeling Akkerbouw der
Hoilandsche Maatschappij van Landbouw en
ook in de Tweede Kamér is tot uiting geko
men dat om aan de crisis in land- en tuin
bouw tegemoet te komen de vrachttarieven
van de Spoorwegen verlaagd moeten worden.
Thans is, naar de Maasbode schrijft deze ver
laging door de Neaerlandsche Spoorwegen
zoowel als den Minister van Waterstaat van
de hand gewezen, nadat hierover ruim twee
maanden overleg was gepleegd.
VELSEN.
ONGEVAL AAN DE PAPIERFABRIEK.
De arbeider Sch., in dienst- der Papier
fabriek kreeg Donderdagmiddag een bak op
een zijner becr.en, waardoor dit brak. Sch.
is daarop, na op de fabriek te zijn verbon
den, per ziekenauto naar het Antonius-
Ziekenhuis overgebracht.
Haarlem, 17 April 1930.
Postelein f 1.60—f 1.80 per kist.
Tomaten f 2.50f 3.per kist.
Spinazie f 0.30f 1.30 per kist.
Boerekool 2040 ct. per kist.
Gele kool 316 ct. p. st.
Rooöe kool 515 ct. p. st.
Radijs 47 p. bos.
Prei 216 ct. p. bos.
Pieterselie 620 ot. p. bos
Selderij 210 ct. p. bos.
Rabarber 1525 ct. p. bos.
Raapstelen 23 ct. p- bos
Andijvie f 1.10—f 1.30 p. kist.
Knakpeen 10—18 ct. p. K.G.
Brusselsch lof 1216 ct. p. K.G.
Sla f 3—f 6 p. 100 krop.
VELSEN.
Geboorten: J. de Ha«mWesterveld z. E.
Bierman—Warmerhoven d. A. de Ruiter—
Kerkwijk z. T. W. C. M de Roos—Cornelis-
sens d. J. EggermontMaagdelijn z. G. J.
M. UytendaalGozeling d. A. Bongart—v. d.
Wal z. M. E. SchippersHandgraaf d. A. A.
E Kluft—Rietvelt z. S. P. de Vries—San-
der se d.
BENNEBROEK.
Ondertrouwd; A. J. v. Schie en J. C. Jansen.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Redactie
zich niet verantwoordelijk.
Van ing-ezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet terug,
gegeven.
„BIJ GEBREK AAN BROOD. EET MEN
KORSTJES VAN PASTEIEN".
Dit spreekwoord, mijnheer de redacteur,
schoot mij te binnen, toen ik in het eerste
blad uwer courant van Maandag jl„ onder
het hoofd: Heropening School- en Werktuin
te Heemstede, las, dat in het tuinhuis in den
werktuin te Heemstede een marmeren vloer
was aangebracht.
Uwe lezeressen en uwe lezers zouden daar
uit de verkeerde gevolgtrekking kunnen ma
ken, dat het bij deze vereeniging dan wel
„Botertje tot den bodem moet zijn", terwijl in
waarheid Schraal-Hans kok is. Wat ft nl. het
geval?
De kas liet niet meer toe in de nieuwe ge-
reedschappenschuur een vloer aan te bren
gen. Wij zijn toen maar weer met den bedel
nap op stap gegaan, op zoek naar gebruikte
vloertegels, en vonden werkelijk twee heeren
bereid ons ter wille te zijn. Van den eenen
kregen wij gebruikte groote wit marmeren
vloertegels, afkomstig van een opgebroken
gang en keuken uit een oud patriciërshuis te
Haarlem, van den anderen kleine gele op
gebroken fabrieksvloertegels. Daarvan heeft
de bouwer van de schuur zoo goed mogelijk
een geheel gemaakt.
Ziedaar de uitdrukking van het verslag:
„is een marmeren vloer aangebracht" tot
hare werkelijkheid teruggebracht, en ook de
reden voor het motto, aan het hoofd dezes
geplaatst.
Uw verslaggever is zeer voorbarig, als hij
zegt: „en ook de strijd tegen de droogte
overwonnen zal worden, daar maatregelen
tot sproeien zullen genomen worden". Hij
had daaraan nog moeten toevoegen: „zoodra
de daarvoor benoodlgde 700 zullen zijn ge
vonden". Daaraan ontbreken er echter nog
vele.
Zullen Heemsteedsche ingezetenen ons een
beetj.e steunen, nu zij dit weten?
Wij hopen het innig, mijnheer de redac
teur en danken u voor de verleende plaats
ruimte.
Hoogachtend.
De Secretaris de rVereeniging voor
School- en Werktuin voor Haarlem en
Omstreken,
A. D DE ROOS.
Joh. Verhulstweg 35. Santpoort-Station
Post- en girorekening No. 24187.
DE LICHTHOEVE.
OPBRENGST VAN DEN
WELDADIGHEIDSAVOND.
De Weldadigheidsavond ten behoeve van
de Lichthoeve, op Zaterdag 12 April in den
Stadsschouwburg gehouden, heeft een netto
opbrengst gehad van f 1301.32.
Voor hetzelfde doel is op de Haarl. Bank
aan giften gestort plun. f 1800.
Dit is de eerste steen voor het „Bouwfonds
voor de Lichthoeve" waarvan het Bestuur
als vo'.gt- is samengesteld: Mr. J. H. Schultz
van Haegen; voorzitter. Aerdenhout. L. J.
Leen. vice-voorzitter, Zandvoort, Abr. Mcyer,
secretaris. Haarlem. Mevr. G. Roosegaerde
Bisschop Kuyck. penningmeesteresse. Over-
veen, Mr. P. Donker, commissaris. Beverwijk,
dankend voor de plaatsing,
Hoogachtend,
Mevr. ROOSEGAERDE BISCHOP KUYCK.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
VRAAGT VOOR UW BINNEN- EN BÜlTEN
FIRMA J. HEYDANUS Zn
KONINGSTRAAT 25 PARKLAAN 60 rd
Tel. 11361 ven 8-12 en 1^—5. ZaUrd. 8—
(Reeds in een deel van de vorige opia ga
opgenomen.)
ONZE OUDE STEDEN.
HAAR BETEEKENIS EN BEHOUD.
Voor de leden der VereenIghfg ..Haorlem'
trad Woensdagavond in de toneelzaal van
het cafè-restaurant Brlnkmann als spreker
op de heer Henri Polak uit Amsterdam, met
het. onderwerp: „Onze oude steden; haar
beteekenis en behoud".
Spr. gal als rijn meening te kennen dat
Haarlem behoort tot de mooiste steden van
het land, met groote en belangrijke monu
menten, maar ook belangwekkende kleinere
gebouwen. Het is noodzakelijk dat allen die
liefde hebben voor het oude, wat daar nog
te Haarlem van over is ongeschonden aan
het nageslacht nalaten. Ook te Haarlem is
gedempt en gesloopt en gebroken en hebben
onverstandige stadsbestuurders en onver
schillige bezitters veel waardevols aan de
vernietiging prijs gegeven. Men maakt groo
te reizen om het oude in het buitenland te
bewonderen en is blind voor de schoonheid
van bet oude in eigen stad of land, is er on
verschillig voor dat een stadsbeeld wordt
gehavend.
De Hoilandsche steden onderscheiden zich
in veel van die van het buitenland; ons
volkskarakter is er in uitgedrukt. Karakte
ristiek vooral is het water, zijn de grachten,
gegraven voor practlschc doeleinden, maar
die nu, door haar schoonheid, ons land zich
doen onderscheiden van alle andere landen.
Door de oude vestingwerken kreeg men
mooie gesloten stadsbeelden, mooie door
kijkjes een „knusse" schoonheid. En die ves
tingwerken zelve waren van een architecto
nische schoonheid, vol bekoring. Men denke
aan onze mooie, oude poorten.
Alles wat ons land aan architectonische
schoonheid heeft, is het werk van het volk
zelf geweest: hallen, gildegebouwen. waag
gebouwen. bewijzen van grooten burgerzin.
Ook van godsdienstzin: in onze oude kerken
weerspiegelt zich de glans van dc beschei
den en intieme schoonheid, die ons land
kenmerkt. Geen land heeft zulke fraaie, mo
numentale torens als het onze. Als voor
beeld haalde spr. aan den sierlijken, flanken
Oudekerkstoren te Amsterdam. En hetzelfde
geldt 'voor de oude huizen; zij geven een
zuivere afspiegeling van volksaard en
-karakter, van den schoonheidszin onzer
voorouders. Ja. de Nederlandsche stad is van
een unieke schoonheid.
In de 19e eeuw kwam de decadence; onze
bouwmeesters gaven toen slechts slappe na
bootsingen van den Empire-stljl. Men meen
de toen dat verfraaiing van een stad betee-
kende opruiming van het schoon e oude. Men
wenschte boulevards: de „stlnkslooten"
(grachten) moesten daarvoor gedempt wor
den. Poorten en torens werden afgebroken,
oude gebouwen en huizen vernield. Op deze
wijze is enorm veel te niet gegaan.
Ook Haarlem heeft een hoeveelheid ste
denschoon gehad die verhoudingsgewijs
zeker niet minder was dan die van Amster
dam. Spr. noemde de Groote en de Kleine
Houtpoort, de Kenncmer- de Zijl- en de
Janspoort, alle stukken heerlijkheid van het
verleden, die het toenmalig stadsbestuur
koelbloedig heeft doen vernietigen.
Het vandalisme heeft zich ook te Haarlem
voldoende doen kennen. In den laatsten tijd
nog heeft men de fraaie Kommiezenhuisjfts
bfj de Groote Houtbrug geofferd aan deft
modernen afgod: de automobiel. Een stuk
schoonheid en historie is hier aan de ver
nietiging prijs gegeven.
Zoo is het overal gegaan. Terwille van het
verkeer is al sedert, geruimen tijd veel typi
sche schoonheid vernietigd. Spr. gaf ver
schillende staaltjes van het veranderen van
het. schoon van grachten en lanen in een
tonige, leclijke nuchterheid.
Verkeer? Men weet hier niet eens wat
verkeer is, meende spr. Onze oude steden
zij n niet geschikt te maken voor het druk,
modern, mechanisch verkeer en wat men er
ook voor dempt en wegbreekt, het geeft
niets. Trouwens ook in de buitenlandsche
steden met haar breede straten en wegen
staat het verkeer op kruispunten nog tel
kens stil.
De oplossing van de moeilijkheid is dan
ook niet: de stad geschikt maken voor het
verkeer maar omgekeerd. Uit de binnen
steden moet de tram verdwijnen. En de
beurtvaarders moeten al zal hot jammer
zijn! uit de grachten; dan zullen ook de
vrachtauto's niet meer door de binnenstad
behoeven te rijden. Verder moet in zekere
gedeelten der steden het fietsverkeer ver
boden worden.
Dan kan ook het parool zijn: handen af
van enze oude steden. Met dempen en sloo-
pen moet het uit zijn. Verder is noodig een
goede monumentenzorg, een monumenten
wet. Maar ook moet worden gewaakt tegen
het scheppen van nieuwe leelijkheid.
Met een geestdriftige peroratie eindigde
spr.
Na zijn rede klonk luid applaus.
Vervolgens vertoonde spr. een geheele
serie lichtbeelden van oud-Haarlem en ook
eenige mooie nieuwe gebouwen in onze stad.
De voorzitter, de heer Vincent Loosjes,
dankte den heer Polak namens de vele aan
wezigen voor zijn mooie en boeiende lezing.
KWADE DROES.
Aan de politie is kennis gegeven, dat een
hit in het. woonwagenkamp vermoedelijk lij
dende is aan kwaden droes.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: v. d. Spree, Jansweg
25, brif; Bureau van politie, Smedestraat,
ballen; TTmmers, Beukenstrftat 14, belasting-
merk; v. d. Linde. Da Costastraat 46. cein
tuur; Kok, Garenkokerskadc 13, duif; Scherf,
Bantamstraat 21, reisdeken: Elfers, Schouw-
jesiaan 102. kinderhandschoen; Moerland,
Teylerhofje 5. handschoen; Dekker, Nagt-
zaamplein 28. hoepel; Keestra. M. v. Heems
kerkstraat 75, handschoen; Koster, Slacht
huisstraat 89. kiel; Kennel Fauna: grijze kat
en witte kat: 't Huls, Nagtzaamstraat 39,
muts; Nljs, Gen. Bothastraat 87. kindermuts
Bureau van politie. Smedestraat, portemon-
naie; Oud, Pladellastraat 28. rijwielbclas-
tingmerk: Maters, 2e Vooruitgangstraat 31,
sleutel: Kroder, Brouwerskade 37 rood. kin-
dertaschje met inhoud: Giesberts, L. Anna-
rtraat 46, werkjas.
