C. FRANS' EN R. M. NOTO SOEROTO
TE HAARLEM.
Wie deze propagandisten zijn.
MARKTN1F.UWS
BURGERLIJKE STANE
DE RIJWIELHANDEL EN HET AFBETALINGSSTELSEL
lARF?4 SVI OUT&FiOÖO
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 30 APRIL 1930
VIERDE BLAD
Voor eenheid van Indië met het Moederland.
De heeren Raden Mas Noto Soeroto en C.
Frans zijn zooals wij reeds gemeld heb
ben een tournée door Nederland begon
nen, om onder auspiciën van het Neder-
landsch-Indonesisch Verbond propaganda te
maken voor de „Rijkseenheidsgedachte", de
eenheid van Nederland en Indië. Vrijdag
avond 2 Mei spreken beide heeren te Haar
lem in de bovenzaal van het Gemeentelijk
Concertgebouw. De heer Frans heeft tot on
derwerp: „Het koloniale vraagstuk en de
wereldvrede" cn Noto Soeroto: „De Rijks
eenheidsgedachte".
Belde heeren zullen in nationaal costuum
optreden.
Het Comité van Aanbeveling bestaat uit
de heeren:
Dr. J. Th. de Visser, Oud-Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Voorzitter; Mr. T. E. Briët, Lid van de Eer
ste Kamer der Staten-Generaal, Mr. P.
Droogleever Fortuyn, Burgemeester van
Rotterdam; Mr. J. P. Fockema Andreae,
Burgemeester van Utrecht; Mr. D. Fock,
Oud-Goüverneur-Generaal van Nederl.-In
dië, Lid van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal; Mr. A. J. A. A. Baron van Heem
stra, Oud-Gouverneur van Suriname; E.
Heldring, Voorzitter van de Kamer van
Koophandel te Amsterdam; Mr. B. C. J.
Loder, Oud-Voorzitter van het Permanent
Hof van Internationale Justitie; Jhr. Mr. W.
H. de Savomln Lohman, President van den
Hoogen Raad der Nederlanden; A. D. A. de
Kat Angelino, Hoofdambtenaar ter beschik
king van den Minister van Koloniën, Mr. J.
a. N. Patijn, Burgemeester van 's-Graven-
hage; Mr. Dr. A. B. G. M. van Rijckevorsel,
Commissaris der Koningin in de provincie
Noord-Brabant, Mr. W. G. A. van Sonsbeeck,
Burgemeester van Breda, W. de Vlugt, Bur
gemeester van Amsterdam; Mr. G. Vissering,
President van de Nederlandsche Bank; J. J.
G. Baron van Voorst tot Voorst, Oud-voor
zitter van de Eerste Kamer der Staten-Ge
neraal, E. D. van Walree. Oud-Directeur der
Nederlandsche Handel-Maatschappij, R. Zuy
derhoff, Lid van de Algemeene Rekenkamer,
voorzitter van de Vereeniging „Oost en West".
Secretaris van het Comité van Aanbeveling
is: D. J. Karres, Druivenstraat 62, 's-Gra-
venhage.
Over de belde sprekers schrijft het comité
ons het volgende;
De Europecsche klank iri den naam vindt
zijn verklaring hierin, dat de eerste Christen
uit zijn voorgeslacht den doopnaam Frans
ontving, en dat deze naam als geslachts
naam is blijven voortleven. In Timor is dit
geval geen uitzondering. C. Frans werd go-
boren den 15en Juni 1882 op het eiland Roti.
Ofschoon zijn moeder van adel was, is hij
als zoon van een eenvoudigen gouverne
mentsonderwijzer ook daardoor een echt
zoon van het volk. Door dc Vorstin van
Loleh als kind aangenomen werd hij groot
gebracht in een Radja-familie.
Een gemakkelijk leven had hij kunnen
lijden in een landstreek, die toen nog in een
feodalen toestand verkeerde. Zijn weet- en
leergierige aanleg dreef hem echter reeds
vroeg het radja-huis uit en hij begon zijn
loopbaan, vol afwisseling en rijk aan erva
ring. Achtereenvolgens werd hij schrijver
op een gouvernementskantoor, handarbeider,
onderwijzer, handelsman en tenslotte amb
tenaar bij een gewestelijk bureau.
Handarbeider is hij geweest, deels uit
nooddruft, deels uit ervarlngsdrang. Op zijn
omzwervingen als handelsman leerde hij
menschen van alle rassen, die In Indonesië
leven, uit verschillende lagen der samenle-
ving'kennen. De ontmoeting tusschen blank
en bruin, tusschen Nederlanders en vreemde
Oosterlingen eenerzijds en inheemschen an
derzijds, sloeg hij van zeer nabij gade, zoo
wel ln zijn hoedanigheid van ondergeschikte
van blank en bruin als in die van meerdere
van blank en gekleurd. In deze levensperiode
kreeg hij een diep Inzicht in de nooden, dc
behoeften, de zwakheden, doch ook in de
goede hoedanigheden van de inheemsche vol
keren. Maar eveneens begon gedurende dit
tijdperk in hem te schrijnen het gevoel, dat
het met het samengaan van Nederland, cn
Indonesië verkeerd zal loopen, indien de
verhoudingen tusschen blank en bruin op
alle levensgebieden niet gewijzigd worden.
Toen rijpte in hem het plan om zijn verder
leven te wijden aan den dienst van zijn land
en volk.
In 1910 begon hij naar buiten op te treden
als gevormde persoonlijkheid. Hij stichtte
een inlandsch handelshuis om een voor
beeld aan zijn laridgenooten te geven van
zelfwerkzaamheid op economisch gebied.
Door zijn nauwe samenwerking met ver
schillende bestuursambtenaren van onder
scheiden rang. begon ln hem de eerbied te
groeien voor het moeilijk werk en besefte
hij. welk een ontzaglijk moeilijke taak het
Nederlandsche gezag in Tr.aonesi heeft te ver
vullen. Zijn tweede optreden in het openbaar
valt in 1925. Als tegenwicht tegen de in dat
jaar op Timor beginnende revolutioaalrc
communistische propaganda richtte hij met
nog eenige vooraanstaande inheemschen de
„Perslrikatan timor" op, een vereeniging, die
de ontwikkeling tot zelfstandigheid op alle
levensgebieden wil bevorderen, doch zulks
echter alleen mogelijk acht met behoud van
den band met Nederland. Het werk van deze
vereeniging, welke onder haar leden veel
zelfbestuurders uit het gewest telt, met wie
de heer Frans zoowel door zijn eerste huwe
lijk, als door zijn tweede huwelijk ver
maagschapt is, heeft op Timor de politieke
rust hersteld.
In 1929 vertrok de heer Frans naar Ne
derland, terwijl hij bij zijn vertrek zijn land-
genooten beloofde hier te lande een ernstig
onderzoek in te stellen, of werkelijk, zooals
van verschillenden kant beweerd wordt, de
samenwerkingsgedachte onder de Nederlan
ders dood is.
Reeds op verschillende plaatsen in Ne
derland heeft hij lezingen gehouden over
volk en land van Timor. Thans treedt hij
op als vice-voorzitter van het „Nederlandsch
Indonesisch Verbond" om te trachten de be
langstelling van Nederland wakker te roe
pen voor een oplossing in de richting van
een zelfstandig Indonesië binnen het ver
band der Rijkseenheid van het koloniale
probleem, het brandendste wereldvraagstuk,
dat de belangrijkste zijde vormt van het
vraagstuk van den wereldvrede.
¥■»- - "V
RADEN MAS NOTO SOEROTO.
Raden Mas Noto Soeroto werd 5 Juni 1888
te Djokjakarta geboren als zoon van Prins
Noto Dlrodjo en Raden Ajoe Noto Dirodjo
uit het vorstengeslacht van Pakoe Alam.
Zijn vader en ook zijn grootmoeder hebben
zich veel bemoeid met de geestelijke en
economische vrijmaking van het Javaan-
sche volk.
De opvoeding, die Noto Soeroto genoot,
had. hoewel de eigen cultuur-uitingen niet
vergeten werden en hij onderricht ontving
in oude en nieuwe Javaansche litteratuur.
Wajang, tooneel en muziek, gedeeltelijk een
Westersch karakter.
HIJ bezocht de H.B.S. te Semarang van
1901 tot 1906 cn deed in het laatstgenoemde
jaar zijn eindexamen.
In 1906 begaf hij zich naar Holland, stu
deerde Latijn en Grieksch en deed in 1900
Staatsexamen Na zijn Candidaatsexamen
rechten nam hij als vrijwilliger dienst bij de
huzaren, en maakte als officier de gehecle
mobilisatie mede. Tegelijk met hem diende
bij de Grenadiers en Jagers Prins Soerjo
Soeparto, de latere Prins Mangkoe Negoro
de VII.
Van 1916 af ziét men Noto Soeroto als
dichter werkzaam. In de Hollandsche taal
ziet men achtereenvolgens verschijnen
de dichtbundels- Melatiknoppen, Bloeme-
ketcnen, De geur van moeders Haarwrong,
Fluisteringen van den avondwind. Lotus en
Morgendauw, Nieuwe fluisteringen.
Voor den Indischen dichter Rabindranath
Tagore koestert hij een diepe bewondering.
Van zijn hand verscheen dan ook een studie
over Tagore, een boek over Tagore's opvoe
dingsidealen. cn een vertaling van diens:
De leerschool van den Papegaai.
Na den oorlog was de drang tot daden in
hem zoo groot geworden, dat. hij niet meer
naar de Universiteit terugkeerde, maar zich
in het volle leven stortte. Hij stichtte de
uitgeversmaatschappij Adi Poestaka en en
kele jaren later het tijdschrift Oedaya.
Hierin verdedigde hij jaren lang zijn
denkbeelden aangaande het probleem der
rassen en in samenhang daarmede, aan
gaande de moderne Koloniale Staatkunde. In
1925 bundelde hij deze beschouwingen ln
een boek: Kleurschakeerlngen uit Oedaya.
Het jaar 1928 zag de geboorte van een
staatkundig stelsel voor Indonesië, het
aristo democratische stelsel, dat hij verde
digde ln een rede, getiteld: Van Overheer-
schmg naar zelfregeering. Hierin toont hij
zich een warm voorstander van het zelfbe
schikkingsrecht der Indonesische volken,
maar betoogt, dat die zelfbeschikking, die
zelfstandigheid, slechts langs evolutionalren
weg kan bereikt worden, d.w.z. slechts door
samenwerking met het huidige Nederland
sche gezag, waarbij van een eenzijdige wils-
oplegging binnen het Rijksgezag geen sprake
kan of mag zijn.
De waarborgen voor een ware samenwer
king vindt men neergelegd in het zooeven
genoemde aristo democratische stelsel.
Zijn positie is daardoor bij uitstek moei
lijk; niet zelden gingen en gaan zijn vijan
den hem met scherpe middelen, ja zelfs met
verdachtmakingen telijf. Tusschen de twee
vuren in blijft Noto Soeroto vast op zijn
standpunt staan. Hij wil een brug tusschen
Oost en West slaan niet Oost tot West
of West tot Oost maken in de rotsvaste
en onwrikbare overtuiging, dat slechts door
samengaan van West en Oost de belangen
van beide partijen gediend kunnen worden
en cat. vooral zonder het Westen ae con
solidatie van een Oostersche gemeenschap
als bijvoorbeeld Indonesië, nooit bereikt zal
kunnen worden.
NEDERLAND OP DE TENTOON
STELLING TE LUIK.
GELUKKIGE SAMENWERKING HAD
GOED RESULTAAT.
Bij het organiseeren van de deelneming
van Nederlandsche zijde aan de Internatio
nale tentoonstelling te Luik heeft het Neder
landsch Uitvoerend Comité zooveel mogelijk
getracht voor wat betreft de wijze van deel
neming collectiviteit te bevorderen.
Bij het ln beeld brengen van de Maas
kanalisatie wordt samengewerkt door alle
vier de Kamers van Koophandel en Fabrie
ken in Limburg dus: Maastricht, Heerlen,
Roermond en Venlo, de Kamers van Koop
handel en Fabrieken te Nijmegen, Amster
dam en Rotterdam, terwijl de gemeente
besturen van deze verschillende gemeenten
eveneens van hun belangstelling blijk heb
ben gegeven en tevens het gemeentebestuur
van Dordrecht en Rijkswaterstaat.
Met behulp van maquetten, lichtkaarten,
al dan niet bewegend, foto's zal de bezoeker
zich een duidelijk denkbeeld kunnen vormen
van hetgeen op waterstaatkundig gebied tot
stand is gebracht en een beeld krijgen van
de economische beteekenis van deze nieuwe
waterverbinding op Nederlandsch gebied, in
internationaal opzicht.
De directies van de verschillende steen-
kolenmijnbedrijven in Heerlen hebben zich
onder leiding van het S taatssteen kolenmijn-
bed rijf vereenigd en in de gemeenschappe
lijke opstelling zal duidelijk en zeer overtui
gend naar voren worden gebracht wat het
Nederlandsche steenkolenmijnbedrijf betes-
kent en hoe reusachtig snel dit zich heeft
ontwikkeld.
Verder wordt een zeer belangwekkende
ruimte ingenomen door een collectieve stand
van het Coöperatieve Zuivelbedrijf in Neder
land, welke Inzending wordt verzorgd door
den Algemeenen Nederlandschen Zuivelbond.
Verder de zaal doorgaand komt men aan
een eveneens buitengewoon belangwekkende
collectieve inzending, en wel de inzending
van de Nederlandsche electrotechnische In
dustrie en wat hiermede verband houdt.
Als vertegenwoordigers van de Limburg-
sche Nijverheid vindt men een zeer groote
inzending van de N.V. Kristal-, Glas- en
Aardewerk Industrie ,J3e Sphinx" te Maas
tricht, een uitgebreide inzending van de Eer
ste Nederlandsche Cementindustrie te
Maastricht, terwijl verder uit Limburg deel
nemen de N.V. Kristal Unie te Maastricht
en de Swalmer Dakpannenfabriek te Swal-
men.
Maar öok de andere inzendingen zullen het-
bewijs leveren, dat Nederland uit industrieel
oogpunt met volle gerustheid een vergelij
king met het buitenland kan doorstaan.
Een afzonderlijke groep vormen de Afdee-
lingen Wetenschappen en Muziek.
Nog zij gewezen op een afzonderlijke af-
deeling behoorende tot de groep Weten
schappen, waarin de aandacht wordt getrok-
ke door de Nederlanders, die in de loop der
jaren de onderscheiding van den Nobelprijs
hebben verworven. De inzendingen op het
gebied der natuurwetenschappen zijn tot
stand gekomen door samenwerking der Uni
versiteiten te Amsterdam, Delft, Groningen,
Leiden, Utrecht.
De belangstelling voor deelneming, eerst
aarzelend, bleek later van dien aard te zijn,
dat verschillende aanvragen tot deelneming
in het Nederlandsche paviljoen moesten wor
den afgewezen.
Het Nederlandsche gebouw heeft een
totale oppervlakte van meer dan 3000 M2.
is gebouwd door het tentoonstellingsbestuur,
terwijl de heer Denijs de uitwendige en in
wendige decoratie verzorgt.
De tuinaanleg rondom het gebouw wordt
verzorgd door een speciale subcommissie,
onder voorzitterschap van den heer Ernst
Krelage, terwijl de heer H. de Lange, tuin
architect. dezen tuinaanleg heeft ontworpen.
De Algemeene Nederlandsche Vereeniging
voor Vreemdelingenverkeer en de Exploitatie
Mij. „Soheveningen" zullen met haar Inzen
dingen het bewijs leveren, dat als touristen-
J.and Nederland ook alle aandacht verdient,
terwijl de Afdeeling Handel en Nijverheid
van het Departement van Arbeid. Handel en
Nijverheid voor de noodige handelsvoorlich
ting en wat hiermede samenhangt zorg
draagt.
GIROVERKEER MET MAROKKO
MOGELIJK.
Van 1 Mei af kunnen overschrijvingen in
het internationale postgiroverkeer geschie
den met België, Danzig, Denemarken,
Duitschland. Frankrijk (met Algiers), Hon
garije. Marokko (met uitzondering van de
Spaansche zöneL Oostenrijk, Polen, Yogo-
slavië. Tsjecho-Slowaklje, Zweden en Zwit
serland.
Fransch-Marokko is nieuw in deze lijst.
BEHOUDT DIEN MOLEN!
De eigenaar van een molen aan den Am-
stel bij Ouderkerk is van plan dezen van de
wieken te ontdoen, omdat motorische drijf
kracht is ingevoerd. Het is gewenscht.dat po
gingen gedaan worden om den molen in zijn
luister te behouden.
Purmerend, 30 April.
COÖP. CENTRALE EIERVEILING.
Aanvoer; 234.158 eendeneieren per 100
ff 4—f 5.
180.489 kippeneieren, per 7080 KG. f 5.90-
f 7; 65—66 f 5—f 570; 63—64 f 4.90—f 5-50;
60—62 f 4.70—f 5.10: 58—59 f 4.10—f 4.90:
56—57 f 4.50—f 4.70; 53—55 f 4.30—f 4.10,
50—52 f 360f 4.10.
Oude lappen f 1.40 a f 2.20; oude hanen
f 1.70; Jonge hanen f 1.10—f 2.50. Oude kip
pen f 0.800.90, jonge hanen f 110f 1.40.
HEEMSTEDE.
Ondertrouwd: N. W. Draijer en C. M.
Jansen; W. J. F. Rosenhart en C. H. Rulj-
se naars.
Getrouwd: H. Sonnega en E. F. Stoschek.
Bevallen: C. de GraafBrauns z. P. Maer-
tenLJlstra d. D. FeelensTreffers d. E. M.
Blees—ae Ranitz d. E. den Breejenv. Stra
ten d- M J. RikkersLamers, z
Overleden: Joh. v. d. Plas, 72 j., echtgcn
A. de Vos.
BENNEBROEK.
Overleden: P. Lemstra, m., 46 Jaar.
Toeslag van 10bij verkoop op afbetaling»
Vooruitbetaling van ten minste 10%.
Per Week niet minder dan f 1.50.
Tot de best. georganiseerde groepen van
middenstanders behoort ongetwijfeld die van
den rijwielhandel De z.g. van Toezicht
op het Centraal Bureau voor den Rijwielhan
del. welk lichaam feitelijk alle organisaties
beheerscht, welke tot den rijwielhandel in
eenigerlei betrekking staan, heeft een onder
zoek laten instellen naar den omvang enz.
van het afbetalingsstelsel in de rijwielbran
che en daarbij in 't bijzonder verzocht maat
regelen en voorschriften te ontwerpen, ten
aanzien van verkoop van rijwielen op afbe
taling.
De eerste vraag, welke de rapporteurs zich
stelden was deze:
Is het voor groot- en kleinhandel in de
rijwielbranche gewenscht. dat door het C. B.
R. zoo mogelijk door middel van nadere voor
schriften een ordening wordt gesteld in den
tot dusverre vrijwel ongebreidelden verkoop
van rijwielen op afbetaling?
Deze vraag werd bevestigend beantwoord
maar behalve dat, wenschte men een beper
king van het stelsel op de navolgende over
weging: de meeste kleinhandelaren in den
rijwielbranche zijn niet kapitaalkrachtig,
zoodat zij afbetallngstransacties bijna nooit
zelf kunnen financieren en genoodzaakt zijn
zich daarvoor te wenden tot. een financie
ringsinstituut. waardoor reeds velen geheel
te gronde zijn gegaan. Somtijds slaagt, de
kleinhandelaar er in bU den fabrikant of den
grossier voor dit doel een crediet op langen
termijn te krijgen. Voor hem zelf is het risi
co dan zeer beperkt, maar nu treedt een
nieuw risico op n.ml. dat voor den fabrikant
of voor den grossier. Deze zouden dit risico
wellicht op zich willen en durven nemen, in
dien zij het renteverlies in hunne prijzen
zouden kunnen calculeeren. Die mogelijk
heid is echter zeer gering, als gevolg van de
dikwijls moordende concurrentie. Welke me
thode ook gevolgd wordt: hetzij crediet ver
kregen wordt via de flnancierlngsbanken,
hetzij via de fabrikanten of de grossiers, in
beide gevallen zijn daaraan groote bezwaren
verbonden. Indien van de zijde van den
groothandel meer de wil getoond zou worden
tot samenwerking zou zeker ten deele aan
het zoo juist genoemde bezwaar tegemoet
gekomen kunnen worden. De kleinhandel
zou op zijn beurt de gunstige gevolgen daar
van ondervinden. Indien toch de fabrikant
en de grossier hun credlot aan den kleinhan
delaar beperken, zal deze op zijn beurt ook
minder animo tot het geven van crediet too-
nen aan zijn afnemer.
Op het oogenblik is het in den rijwielhan
del feitelijk zoo gesteld, dat een zeer groot
gedeelte der rijwielen wordt afgeleverd zon
der eenige zekerheidsstelling, zonder eenige
vooruitbetaling, zonder eenige verhooging
voor risico en renteverlies en dan voor een
verkoopsprijs van om en nabij f 50.
Hoe moet daarin verandering gebracht
worden?
De commissie van onderzoek meent, dat
dit mogelijk Is doof het aangeven van een
aantal voorschriften. Het eerste zou moeten
lulden: Het is verboden rijwielen, in welken
vorm ook, op afbetaling te verstrekken, zon
der dat de normale verkoopsprijs ten minste
met 1<> pet. verhoogd is. Men tracht daardoor
oneerlijke aanbiedingen legen te gaan. in
den vorm van advertenties enz. waarin rij
wielen «onder eenige prljsverhoogtng op af
betaling worden aangeboden, welke aankon
digingen meer dan eens op misleiding be
rusten. aangezien ln den aangeboden prijs
reeds een verhooging Is opgenomen, wat o.m.
hieruit blijkt, dat bi) contanten koop korting
wordt gegeven. Dit geval doet zich voor bij de
z.g eigenmerkrijwielen. Het gevolg van der
gelijke aanbiedingen is natuurlijk, dat de
handelaren in merkrijwlelen met vastgestcl-
den prijs in moeilijkheden komen. Daarom
wordt voorgesteld bij den verkoop op afbe
taling ten minste 10 pet. op den prijs te leg
gen, terwijl de geheele transactie in uiterlijk
12 maanden afgeloopen moet zijn.
Het tweede voorschrift, hetwelk de com
missie heeft aanbevolen luidt: Het dient ver
boden te worden rijwielen, in welken vorm
ook. op afbetaling te verstrekken, zonder
vooruitbetaling van ten minste 10 pet. van
den verkoopprijs. Een toelichting behoeft dit
voorstel niet, .hot spreekt voor zich zelf en
Is ln hoofdzaak bedoeld als een rem voor al
te lichtzinnige koopers.
Geheel in aansluiting daarop is het derde
voorschrift, hetwelk luidt: Het dient verbo
den te worden rijwielen op afbetaling te ver
strekken met geringere afbetaling dan f 1.50
per week De motiveering van dit voorstel
wil ik den lezer niet onthouden. De com
missie dan verdedigt dit voorstel als volgt:
het rijwiel wordt veelal gebruikt, als vervoor-
middel, bezigt men om zich te verplaatsen
een openbaar vervoermiddel, dan zullen de
wekelljksche posten waarschijnlijk hooger
ziln dan f 1.50, dit motiveert de voorgestelde
afbetalingssom. al verheelt de commissie niet
dat het rijwiel onkosten voor onderhond met
zich brengt, welke echter ln den eersten tijd
uiterst gering zijn en eerst van eenlgen om
vang worden, als het rijwiel ongeveer in
eigendom ls overgegaan.
De rapporteurs waren voorts van oordeel
dat binnen 1 jaar het op afbetaling ver
kochte rijwiel betaald behoort te zijn en dat
rijwielen met een lageren verkoopsprijs dan
60 gulden niet op afbetaling geleverd mogen
worden.
Het spreekt natuurlijk van «elf, dat ln het
rapport, der Commissie van Onderzoek
slechte richtlijnen zijn aangegeven. Op zich
zelf Ls het evenwel zeer nuttig, dat in de
verschillende branches eens wordt nagegaan
welke wenschen men heeft, ten aanzien van
het afbetalingsstelsel, al was het alleen maar
omdat men voldoende over materiaal de be
schikking krijgt, zoodra de van regeerlngs-
zljde ingestelde commissie ter bestudeering
van het afbetallngsatelsel haar rapport zal
hebben uitgebracht. De aanbevolen genees
middelen beoogen slechte de uitwassen van
het afbetallngsstelsel te beteugelen. De vraag
is natuurlijk of het rijwielvak bereid Ls het
voorgestelde in te voeren en of de resultaten
ln overeenstemming zullen zijn met de ver
wachtingen. Dat zal de practijk eerst kun
nen leeren.
MOLLERUS.
STAKING TE CULEMBORG.
Aan de meubelfabriek „Palumbus" te Cu-
lemborg, 13 naar Het Volk meldt, een staking
uitgebroken, die 27 georganiseerde arbeiders
omvat, en het gevolg is van een geschil be
treffende het nakomen van de loonregeling.
(Reeds in een deel van de vorige oplage
opgenomen.)
DE OPENING DER NIEUWE
SLUIS TE IJMUIDEN.
DE GENOOD1GDEN.
Tot de genoodigden behoorden nog de
heeren C. Maarschalk, burgemeester van
Haarlem, de secretaris van Haarlem. Mr. Th.
A. Wesstra, de Haarlemsche wethouders de
heeren Mi-. J. N. J. E. Heerkens Thijssen en
W. Roodenburg. de burgemeester van Ilaar-
lemmerliede, de heer Simons, de burge
meester van Beverwijk, Jhr. Striok van Lln-
schoten, de leden van Ged. Staten van
Noord-Holland, de heeren Gerhard, Kooi
man, Bomans en Verschuur, de heer van
Oldenborgh, directeur der Prov. Waterlei
ding, Jhr. C. J. A. Reigersman, directeur van
den Prov. Waterstaat, de heer F. J. H. Schel
ders, directeur van het Staatevisscherijbc-
drijf te IJmuiden, mevrouw Prof. M. A. Anc-
ma. de heer Herbert Cremer, Ir. F. C. Dufour.
directeur van de Haarl. Machinefabriek. Mr.
C II. Guépin. voorzitter der Ned. Maatschap
pij van Handel en Nijverheid, mevrouw Kre
lage, Mr. S. H. Vening Meinesz, griffier der
Staten van Noord-Holland.
DE REDE VAN DE KONINGIN.
Nadat de minister zijn toespraak had ge
ëindigd, nam H.M. de Koningin het woord.
„Het ls mij aangenaam, gevolg te goven aan
het verzoek om deze sluis voor het wereld
verkeer open te stellen. Gaarne breng ik
hulde aan het vernuft van de ingenieurs cn
aannemers en aan allen, die aan het groot-
sche werk hebben gearbeid en te getuigen
van den roem van hetgeen op waterstaat»
kundig gebied is verricht. Dank zij de
samenwerking van de Regeering cn Staten-
Generaal. van het provinciaal bestuur van
Noord-Holland en het gemeentebestuur van
Amsterdam en dank zij het doorzettings
vermogen van allen, die bij het werk be
trokken waren, ls een waar nationaal werk
tot stand gekomen, dat van een vooruit-
zienden blik op een verre toekomst getuigt.
Van nu af aan zal de groote sluis toegang
geven tot Amsterdam en zal na voltooiing
van de verbeteringswerken van het Noord-
zeekanaal Neörland's hoofdstad over een weg
naar zee beschikken, die voor geen enkelen
ter wereld onderdoet. Dan zult gij ln staat
zijn, om dee! te nemen aan den vreedzamon
strijd van de Noordzechavens; dan zou ze
met vertrouwen het toenemend verkeer, dat
de naties tot elkander brengt, tegemoet
kunnen zien. De schoonste schepping van
Neörland's scheepsbouwkunde zal naar verre
stranden de tijding kunnen brengen, dat de
grootste zeeschepen or.zc haven kunnen be
reiken. Moge het openen dezer sluis voor
Amsterdam een nieuw tijdperk van bloei
brengen". (Luid applaus).
Langzaam ging daarna de bultensluLsdeur
open, waarna wederom uit duizenden keelen
hoera-geroep weerklonk. Statig voer de „Jo-
han van Oldenbarnevelt" naar zee.
Ir. Ringers, die gedurende vele Jaren den
bouw der sluis heeft geleld, kon wegens een
besmettelijke ziekte in zijn gezin niet aan
boord de plechtigheid meemaken. Op de
sluiskade volgde hij echter met belangstel
ling den gang der plechtigheid en luisterde
hij bij den luidspreker naar dc redevoerin
gen.
DE LAWAAIMAKER IN
HOOGKERK'S RAAD.
CASSATIEBEROEP VERWORPEN.
De procureur-generaal by den Hoogen
Raad heeft conclusie genomen in de zaak
beu-effende het lid van den raad der ge
meente Hoogkerk, dat wegens het zich niet
verwijderen uit een voor den openbaren
dienst bestemd gebouw op last van den be
voegden lastgever en wegons wedorspannig-
heid door dc rechtbank te Groningen was
veroordeeld tot vier maanden gevangenis
straf, welke straf door het gerechtshof te
Leeuwarden was gewijzigd in twee maan
den.
HU concludeerde tot verwerping van het
cassatieberoep.
HET OVERLIJDEN VAN EEN
DIENSTPLICHTIGE.
MILITAIRE GENEESHEER HEEFT
GEEN SCHULD
Op de vragen van den heer Ter Laan over
het overlijden van! den dienstplichtige Ha-
geman aan blinde darmontsteking heeft de
minister van defensie geantwoord, dat Ha-
geman herhaalde malen ls onderzocht, zon
der dat afwijkingen geconstateerd konden
worden, dat echter U Februari plotseling ap-
acuta is opgetreden, waarna hij
naar het Academisch Ziekenhuis is vervoerd
en direct geopereerd.
INGEZONDEN MEDEDEELINCEN 60 Cu. per regal.
OP GEEN STUKKEN NA HETZELFDE «ls gewoon bruinbrood, is:
