Het woord is aan...
47e Jaargang No. 14372
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 1 Mei 1930
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEURENt J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR* ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27)4, met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd ia (kom der
gemeente) 3-37yi- Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 33 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Noa-t Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN J 15 regels 1.73, elke regel meer 0-35. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60,
elke regel meer /0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f 0.25. elke regel meer Z0.10. mts!. 1 contant*
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid ea Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duhn 1 250.-. Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- ol Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 1 Mei.
Uit den Raad.
Platte daken en rechte lijnen.
Het Vaderlijke College. Intrede
van het Vierde Dameslid. Be
lastingvoorstellen. B. en W. krij
gen hun zin. De S. D. A. P.-
amendementen verworpen. „En
cons um us".
De heer Johan Visser, wien de rechte lijn
der moderne architectuur een doorn in het
oog is, en die hardnekkig, maar vergeefs
sinds jaren tracht om Openbare Werken tot
het invoeren van een langer afstand tus
schen twee punten te bewegen, gaf in deze
zitting blijken van jaloezie- Jaloezie op den
heer Van Kessel, die de pttatte daken voor
het uitbreidingsplan Zuid-West afkeurde, en
van wethouder mr. G-erritsz de toezegging los
kreeg, dat hij dit détail nog eens nader
zou bekijken, en c.q. met wijzigings-voor-
B tellen komen.
„Als ik met bezwaren tegen de rechte fijn
kom, blijven B. en W. daar doof voor", jam
merde de heer Johan Visser. „Blijkbaar is
de heer Van Kessel een invloedrijker raads
lid dan ik
De Ra,ad schrok ervan, want ondanks veel
(en vaak, en lang) is de heer Johan Visser
hem nogal dierbaar, en wie zou hem ooit
op dezeCde wijze kunnen vervangen?Nie-
mand. De wethouder schrok ook, en sprak
iplechfcig: „Gelijk een vader alle kinderen
even lief heeft, zoo stellen B. en W. alle
raadsleden gelijk"
„Maar niet alle kinderen zijn even Hef',
iriep de heer Klein en gelijk had hij. Ze
[lachten er allemaal om, en bedachten mis
schien, dat de kleinen ook niet altijd de lief
ste zijn, al maken die twee nooit ruzie, om
dat ze tot dezelfde tractie behooren.
In de vorige zitting werd wethouder Ger-
attsz door zijn partijgenoot Joosten tot de
orde geroepen, omdat hij interumpeerde
tijdens een stemming. Nu accapareerde hij
een deel van het burgervader-schap, en dan
nog wel dat over het uitverkoren deel der
burgerij, voor hét College, en de heer Joos
ten liet. hem begaan. Mag dat maar zoo?
Enfin. De wethouder begint an hoheren
Stelle een joligheid te toonen, die hem als
raadslid niet kenmerkte.
Het nieuwe raadslid mevrouw Hoekstra—
Zethof nam zitting, waarmee de R.K.-fractie,
die sinds eenige jaren van het vrouwelijk
element verstoken was, weer een milder
aspect verkreeg. Het aantal dames in den
Raad is nu vier twee van de S.D.A.P.,
één van den Vrijheidsbond en één van de
R.K. Mevrouw Hoekstra behoort tot de ex-
Heemsteedsche raadsleden, die in 1927, na
den annexatie-oorlog, bij den vrede van Den
Haag bij Haarlem werden ingelijfd. Mogen
haar adviezen tot heil der stad strekken.
De belasting-vcorstellen van B. en W.
vormden het pièce de resistance van dezen
middag. Er waren amendementen op inge
diend door communisten en socialisten,
beide een systeem van progressieve opcen-
ten.-heffing op de gemeentefonds-belasting
beoogend, waarbij de kleine man minder en
de welgestelde meer te betalen zouden heb
ben. Het communistische voorstel ging na
tuurlijk het verst, maar kwam in conflict
met de bepalingen van de nieuwe wet. Het
werd dan ook niet voldoende ondersteund
om in behandeling te kunnen komen en ver
dween bij den aanvang des debats al onder
tafel.
Het socialistische voorstel bleef, maar had
tenslotte evenmin succes. De heer Joosten,
die het verdedigde, kreeg eerst een uitvoerig
antwoord van den heer Castricum, die zich
mi. dit betoog had kunnen besparen, en het
aan den wethouder overlaten. De wethou.
der trad daarop in een van zijn vanouds-
gereputeerde duels met den heer Joosten,
waarbij beide tegenstanders de eveneens-
Het Meifeest van de moderne arbeidersbeweging
Dc leden van de A. J. C. dansen om den Meiboom in GroenendxmL
vanouds-bekende, lichtelijk ironische waar
deering voor eikaars slagvaardigheid toon
den.
Maar beiden zijn wel eens beter op dreef
geweest. Mr. Slrngenberg genoot overigens
dermate van het onderwerp, dat hij op een
goed moment ging betoogen, dat het eigen
lijk onbillijk was dat ingezetenen met
huizen van f 1700 huurwaarde geen kinder
aftrek kregen. Hij zou maar niet zeggen wat
zijn kinderen hem kostten
De heer Joosten gaf duidelijk te kennen,
dat hij geen medelijden met den wethouder
had. Niemand had medelijden. Indertijd
heeft de wethouder het ook al eens ge
had over de hooge belasting die hem middels
zijn hond treft, maar er is niets aan te ver
anderen. De democratie is nu eenmaal een
dure zaak voor democraten met huizen
van f 1700 huurwaarde.
In zijn rede wees Mr. Siingenberg erop dat
de nieuwe wet, die minder .armslag" aan de
gemeenten geeft dan zij bij de vroegere
constellatie hadden, nochtans voor Haar
lem voordeelen heeft, die tegen de nadeelen
ruimschoots opwegen. Daarbij bedoelde hij
vooral de nivelleering, in verband met de
buitengemeenten. Hij betoogde voorts, dat,
in vergelijking met andere gemeenten, Haar
lem steeds de hooge inkomens zwaar be
last heeft in verhouding tot de lage. Bij zijn
vergelijking tusschen de progressie-schalen
van B. en W. i3060 opcenten) en van de
S-D.A.P .«amendementen (231/260 opeen
ten) legde hij er zich voornamelijk op toe
aan te toonen, dat de voordeelen die het
S.D.A.P.-voorstel voor de kleinste inkomens
bood zeer gering waren, terwijl het gevolg
zou zijn dat de belastingfactor mei 1/10
verhoogd zou worden, omdat het voorstel
een mindere ontvangst gaf van een ton. Het-,
geen de heer Joosten niet bereid was zoo-,
maar te aanvaarden.
Volgens haar politieke lijn, zei de wethou
der, had de SD.A.P. moeten voorstellen om
de opcenten van 180 te stellen, maar dat
doet zij niet, dan zou Haarlem meteen het
maximum dat de wet toestaat, bereikt heb
ben.
Het voorstel om voor Haarlem slechts éen
personeele belastingklasse te stellen, be
streed mr. Slingenberg eveneens, er op wij
zend dat steden, die een plattelandsgedeelte
hebben, alle meer dan éen klasse toepassen.
Toen het „platteland van Haarlem" eenige
ironische commentaar in den Raad uitlokte
begon de wethouder over de lagere grond
prijzen in de verboden kringen. Het voor
beeld deed wat verrassend aan, want in de
verboden kringen mag juist niet gebouwd
worden.
Des heeren Joosten's betoog was gegrond
op de redeneering, dat de sociaal-democraten
de kleine inkomens zooveel mogelijk wilden
Onze fotogsaaf beklom den St. Bavotoren om deze foto te maken die een indruk geeft
can de groote schaar kinderen en belangste Uenden die Woensdagmorgen op de Groote
Markt vereenigd was om van liet oplaten der 1000 ballons ie genieten.
ontlasten, en dat zij niet voelden voor de
B. en W.-methode om den bestaanden toe
stand zooveel mogelijk te handhaven, om
dat zij altijd tegen de evenredige heffing,
zooals die bestond, waren geweest. De socia
listen hadden in him amendementen niet de
methode 180 opcenten op de gemeente
fondsbelasting voorgesteld, omdat men op
deze wijze niet tot het benoodigde bedrag
kon komen.
Het debat dat niet zeer indrukwekkend
was, eindigde met de verwerping der S. D. A.
P.-voorstellen met 2513 stemmen, en de
aanneming van de voorstellen van B. en W.
Tenslotte ging de Raad weer eens in ge
heime zitting.
Terwille van de statistiek zij tenslotte nog
vermeld, dat de Latijnsche term „cum suis",
die op een langdurige en veelbewogen loop
baan in de debatten van Nederlandsche ge
meenteraden kan bogen, gisteren een nieu
we mishandeling onderging. Een der leden
had het pver „de heer Joosten en consumus".
Als vroegere welgeslaagde aanvallen op
cum suis, in verschillende gemeenteraden
ondernomen, vermeld ik nog: cumsuibus, en
cum suis, met cum suis, cumswies, met com-
swiebus. Zoo wordt de doode taal weer ie-
vend. Maar als men deze dingen „onder de
loupe neemt", lijken ze toch maar matig
aanlokkelijk om „ermee in zee te gaan"
(zou de Raad zelf zeggen.)
R. P.
STATISTISCHE GEGEVENS.
EENIGE BELANGRIJKE CIJFERS.
De Statistische gegevens der gemeente
Haarlem zijn nu de 5de jaargang begonnen
is, uitgebreid met eenige nieuwe rubrieken.
Er wordt nu o.a. ook opgenomen een sta
tistiek van de inwoners, gesplitst naar de
kerkelijke gezindten.
Op 1 April 1930 waren hier ingeschreven.
Ned. Hervormden 35390, Fransch of Waal-
sche Herv. 271, Evang. Luthersch 32S6. Her
steld Luthersch 342, Doopsgezinden 4289, Re
monstranten 967. Christ. Gereformeerden
843, Gereformeerden 5722 R.-K. 42520, Oud-
Bisschoppelijke Cleresie 229, Zevendags Bap
tisten 102, Ned. Israëlieten 971, Port. Israëlie
ten 46, Moravische broeders 51. Andere ge
zindten 2327.. Tot geen kerkelijke gezindte
20389.
Ook is een rubriek sterfte naar de 'leeftij
den opgenomen. In de maanden Januari
Februari van dit jaar stierven 355 personen
waarvan 29 kinderen beneden 1 jaar, 133
personen van 6070 jaar en 60 van 80 jaar
en ouder.
Onder de gegevens over de ziekenhuizen is
nu ook het Parkherstellingsoord opgenomen.
Daaruit, blijkt, dat in dit Jaar in die inrich
ting alleen patiënten opgenomen zijn die ge
heel of gedeeltelijk voor rekening der ge
meente kwamen. Op 15 Maart waren er 20
patiënten. Het aantal verpleegdagen in
Maart beliep 489.
Aan werkloozen werd in de maanden Ja
nuari-Ma art van dit jaar f 106.157 uitge
keerd tegen f 181.040 in dezelfde maanden
van 1929. Daaruit blijkt, dat de werkloosheid
nu belangrijk minder geweest is dan verle
den jaar.
De omzet van het electriciteitsbedrijf is
vergeleken bij 1929 belangrijk gestegen. Nu
werden in de eerste 3 maanden van het jaar
afgeleverd 10.530.821 K.W.U. tegen 8.554.799
K.W.U. in dezelfde maanden van 1929. Aan
de P. E. G. E. M. werd thans ongeveer
1.600.000 K.W.U. afgeleverd.
De omzet van gas was belangrijk lager
in het begin van 1929. Blijkbaar is toen door
de vorstperiode meer gas verstookt. Nu zijn
in de maanden Januari—Maart afgc^verd
6.741.295 M3. tegen 7.045.088 M3. in dezelfde
maanden van 1929.
Het openbaar onderwijs telde op 31 Maart
6703 leerlingen, tegen 6734 op 31 Maart 1929
Dit is dus een vermindering. Daarentegen
steeg het aantal leerlingen van het bijzonder
onderwijs van 7612 tot 7962.
Bij de gegevens over het aantal leerlingen
der scholen voor voorbereidend hooger- en
middelbaar onderwijs, zijn nu ook de cijfers
der buitenleerlingen afzonderlijk vermeld. In
totaal waren er 1633 leerlingen van ingeze
tenen op deze scholen tegen 530 buitenleer-
Prentice Muiford:
.Sinds eeuwen hebben de mannen beiceerd,
dat zij veel beter dan vrouioen geschikt wa
ren voor spelen, waarbij spierkracht te pas
kwam. Maar zi) wisten niet dat. zonder het
V)ouwelijk element daarbij in de nabijheid te
hebben, zij hun kracht niet naar wensch
konden gebruiken. Ook niet. dat door een
inniger band van sympathie en gemeen
schappelijke belangen, hun spierkracht zoo
wel als hun geestkracht grooter zullen wor
den.
BOSCHBRAND.
(In de buurt van Nijmegen Is
een boschbrand geweest, tusschen
Soesterberg en Den Dolder een
heidebrand.)
Beste buitenluchtbezoekers
Pas een beetje op ons land,
Denk eraan, dat bosch en heide
Ongemakkelijk makkelijk brandt.
Door een „achteloos weggeworpen"
Lucifer of sigaret.
Is al menig liefelijk plekje,
Onverhoeds in vuur gezet.
Onze lommerrijke bosschen,
Onze heide, zijn ons lief,
Niemand zou ze gaarne missen,
Wees voorzichtig alsjeblief!
Denk er aan. hoe vreeselijk onheil
Eén klein peukje stichten kan,
En ons landje is zoo prachtig
Maar er is zoo weinig van;
't Beste ls nog: Wees tevreden
Met den geur van den en mos.
Met den reuk van spar en aarde
Als gij wandelt in het bosch.
Kunt- ge niet een korte wijle
Zonder troost van de tabak?
Houd sigaar of sigaretten
Op de heide in uw zak.
Gij versteende stadsbewoner,
Mint natuurlijk de natuur.
Maar hoe vurig gij moogt minnen,
Doe 't niet letterlijk met vuur!
lingen. Ongeveer 25 pet. der leerlingen komt
dus van buiten.
Het aantal aangeslotenen bij den Stor
tings- en Ophaaldienst is sinds 31 Maart 1929
gestegen van 6381 tot 6970.
Op het kohier der gemeentelijke opcenten
op de rijksinkomstenbelasting 1929/1930 is
door de gemeente al f 1.080.000 ontvangen,
terwijl het kohier uitgetrokken is op
f 2.260.162.
Wat de gem. inkomstenbelasting 1929/1930
betreft is aan de gemeente al f 783 000 uitge
keerd, terwijl vermoedelijk nog f 107.000 ont
vangen zal worden.
VERKADE EN SAALBORN
GAAN NIET SAMEN.
WORDT EEN NIEUWE COMBINATIE
VOORBEREID?
Het Volk verneemt, dat er van versch'.Len
de kanten stappen worden ondernomen om
tot een tooneelformatle te komen, wqlke
eventueel in aanmerking zou kunnen wor
den gebracht voor vaste bespeling van den
Stadsschouwburg te Amsterdam. Ten stad-
huize volgt men de ontwikkeling van deze
zaak met groote aandacht. In de vergadering
van het college op Vrijdag as zal het dage
lij ksch bestuur zich omtrent de thans te ne
men maatregelen nader moeten uitspreken.
De geruchten, als zou de mogelijkheid be
staan, dat een nieuwe combinatie Verkade
Saalborn—Van Dalsum uit den thans out-
stanen chaos opdook, missen, naar het blad
uit goede bron verneemt, allen grond. De
heeren Verkade en Saalborn hebben elkaar
wel ten overstaan van een neutraal persoon
ontmoet, maar wegens de groote verschillen
tusschen beider opvattingen moet een sa
mengaan tusschen deze twee tooneelleiders
uitgesloten worden geacht.
Het Belangrijkste
De Prinsesse-dag. De verdere feestelijkheden
in Haarlem.
(4e blad, le pag.)
De 1-Mei-feesten.
(le blad le pag en le blad 2e pag.)
De Geneefsche Veiligheidscommissie aan het
werk.
(2e blad, le pag.)
Italië vermeerdert de oorlogsvloot met 30
schepen,
(2e blad, le pag.)
Uit Haarlem's Gemeenteraad.
(4e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, enz,
R. P.: Uit den Raad.
(le blad, le pag.)
In- en Uitvallen: De punt pan de naald.
(2e blad, le pag.)
E. W. OttVoor de luistervinken. Een mo
dern ontvangtoestel.
(2e blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad.)
DE VULPEN DIE ZOEK IS.
500.VOOR DEN VINDER.
De commissaris van politie in de afd. b.
te Den Haag, heeft een besschryvlng gegeven
van den gouden penhouder van Locarno, die
bestemd was voor de Vredes- en Volken
bondstentoonstelling en vermist wordt. Het
comité van de tentoonstelling heeft thans
een belooning van f 250 uitgeloofd en do
firma Blom en Van der Aa een belooning
van een gelijk bedrag voor terugbezorging
van den penhouder.
RADIO-STORINGEN.
Kt ACHT VAN EEN JANSSTRAAT-
BEWONER.
De heer A. J. H. in de Jansstraat schrijf)
ons:
Gedurende de laats'e tijden worden do
radiogenoegens der Jansstraat-bewoners ten
zeerste bedorven door de zeer ernstige sto
ringen. die er vooral in de avonduren plaats
vinden. Deze storingen kunnen niet geheel
op rekening gesteld worden van de tram,
omdat, wanneer geen tram in genoemde
straat aanwezig ls, toch storingen voor
komen. Wel Ls het mij opgevallen, dat sinds
de nieuwe verlichting In deze straat tot
stand kwam, de bezwaren zich in hevige
mate begonnen voor te doen. Vandaar mis
schien ook dat het overdag veel rustiger is.
Er moet dus in genoemde straat wel een
zeer ernstige storingsbron aanwezig zijn, be
halve de tram.
Wellicht ls het mogelijk, dat door publicatie
verbetering verkregen kan worden in het
belang der thans zoo gedupeerde Jansstraat-
bewoners.
ONGELUK OF MISDRIJF.
Woensdagmorgen vond men ln een sloot
te Abcoude het lijk van een ongeveer vijftig-
jarigen man, dat herkend werd als dat van
den chauffeur De Bruin uit Nigtevecht. Ge
bleken is, dat dc man per flets van een be
zoek aan zijn dochter te Abcoude naar huls
terugkeerde. Waarschijnlijk geraakte hij
door den sterken wind zijn stuur kwijt.
De flets is echter niet teruggevonden.
Er waren volgens nadere modcdeellngen
aan het Hbld. ook enkele teekens aanwezig,
die er op wijzen, dat de chauffeur een ge-
welddadigen dood gestorven ls.
Wat er over blzcj van de 5 uitgebrande huizen in de Badhoevelaan le Haas lemmer meer bij
Sloten,
