JUBILEUM MR. J. N. J. E. HEERKENS THIJSSEN
Het woord is aan...
Het Belangrijkste
STEUNSCHOENEN
47e Jaargang No. 14373
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vriidag 2 Mei 1930
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEURENi J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEURS ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: p€r week 0.27K. n»et Geïllustreerd Zoudag-sbUd ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5754- Franco per post door Nederland 3.8754- Los
0.06. Geiü. Zondagsblad per 3 maanden 03754. franco per poet.
BureauxGroote Houtstraat S3 Drukkerij t Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No&: Directie 13082 a Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIENl 1-^5 regel* 1 175, eöcc regel meer 0JS. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels f O.óQ,
elke regel meer /Q.L5, buiten Arrood. dubbele prijs. Ook Groentjes (Dioadagi
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. f (X25. elke regel meer 0.10. nttsL i coot ant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uükeeringen: Levenslange oogescbiktbeMl en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Eflte andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Jhr. A. W. G. VAN RIEMSDIJK
OVERLEDEN.
Op 51-jarigen leeftijd is in den afgeloopen
nacht in zijn woning in Aerdenhout plotse
ling overleden Jhr. A. W. G. van Riemsdijk,
Directeur-Hoofdredacteur van de Oprechte
Haarlemsche Courant.
Jhr. Van Riemsdijk, die in 1910 Directeur-
Hoofdredacteur werd, was vroeger eerst
ecnigen tijd aan de Oprechte Haarlemsche
Courant verbonden geweest als lid der re
dactie, voornamelijk voor de afd. Kunst.
Daarna was hij gedurende eenige jaren
secretaris der Directie van Labouchère Oyens'
en Co.'s Bank te Amsterdam, waarna hij
naar Haarlem terugkeerde.
Jhr- Van Riemsdijk was vroeger voorzitter
van de Mij. Apollo, de maatschappij ter on
dersteuning van tooneelspelers en kunsten
naars en ook van het Hoofdbestuur van het
Ned. Tooneelverbond. Hij was nog voorzitter
der afd. Haarlem van dit verbond, bestuurs=
lid van de Mij. tot Bevordering der Toon
kunst, vice*voorzitter van de IJsclub voor
Haarlem en omstreken, lid-voorzitter van
het comité voor een Hildebrand-monument
en eere-voorzitter van de Kon. Letterlievende
Vereeniging „J. J. Cremer".
Het Roode Kruis had de bijzondere belang
stelling van Jhr. Van Riemsdijk. Hij is pen
ningmeester geweest van het Hoofdbestuur
en was vroeger ook Kringcommissaris van
NoordJïolland (Zuid). Toen hij in 1927 de
functie van penningmeester neerlegde, werd
hem de eere-medaille van verdienste ver
leend.
Vele jaren lang was hij hoofdredacteur
van het tijdschrift „Op de Hoogte", welke
functie hij pas kort geleden neerlegde.
Vroeger is de heer Van Riemsdijk «eni
gen tijd voorzitter geweest van de toen hier
bestaande vereeniging „De Haarlemsche
Pers", indertijd had hij ook zitting in het
Hoofdbestuur van den Ned. Journalistenkring
De overledene was Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau. Hij was kamerheer in buiten
gewonen dienst van H. M. de Koningin en
eere-ridder der Bailey van Brandenburg der
Johanniter Orde.
Wij betuigen onze deelneming aan zijn
familie en aan de Oprechte Haarlemsche
Courant met dit overlijden.
JHR. A. W. a VAN RIEMSDIJK ALS
TOONEELSCHRIJVER.
Dë naam van Jhr. A.W.G.vanRiems-
ij k had in de tooneelwereld een zeer be
kenden klank. Meer dan vijftien tooneel -
stukken zijn van zijn hand verschenen en
vele van deze stukken hebben bij de groote
massa van het publiek een doorslaand suc
ces behaald.
Van Riemsdijk was volbloed romanticus.
Hij leefde in zijn smaak zooals hij ook
zelf toegaf feitelijk een vijftig jaren terug
en het ouderwetsche volksdrama, waarvan
een vorige generatie zoo volop genoten had,
had zijn groote liefde en bewondering. Van
daar ook zijn bijzondere vereering voor een
tooneelspeler als Louis Bouwmeester, die voor
hem de incarnatie der tooneelspeelkunst be-
teekende Ware Van Riemsdijk een halve
eeuw eerder geboren, zijn stukken zouden
dan ook zeker bij de kritiek de waardeering
hebben gevonden, die ze bij het publiek veelal
mochten oogsten. Een theaterman was Van
Riemsdijk ongetwijfeld! Hij koesterde een
groote veneratie voor Victorien Sardou en hij
ESPENLAUB ZWAAR GEWOND.
BERLIJN, 1 Mei (V. D.) De vlieger Espen-
laub is op het vliegveld van Bremerhafen
ernstig gewond. Hij werd in het jaar 1901
geboren. Na den oorlog ging hij zich op de
luchtvaart toeleggen. In 19211922 bouwde
hij zelf een Sport- en Zeilvliegtuig, waarme
de hij in 1923 een afstand van 2 K.M. afleg
de. Het eerste record bracht hij in 1924 op
zijn naam.
In 42 minuten vloog hij 8 KM, waarbij hij
op een hoogte van 330 M. vloog. In het Jaar
1927 vloog hij met een motorvliegtuig naar
Rositten, zonder evenwel een brevet te heb
ben. Eerst later ontving hij een brevet. Es-
penlaub heeft zich opgewerkt zonder eenige
hulp van andereu. Het is nog niet lang gele
den. dat een broeder van Espenlaub bij een
proefvlucht doodelijk werd gewond.
beschouwde dezen Franschen tooneeischrij -
ver dan ook als zijn leermeester.
Van Riemsdijk's stelregel was evenals
van Sardou dat een tooneelstuk in de eer
ste plaats „du théatre" moest zijn. Hieraan
offerde hij dan ook alles op, wat hem door de
kritiek niet altijd vergeven werd. Maar het
publiek heeft hij er dikwijls mee weten te
veroveren. Stukken als Mea Culpa, Silvia
Silombra en Pro Domo zijn grootste suc
cessen zouden zeker niet zoo zijn ingesla
gen, wanneer zij niet zooveel „tooneel" be
vatten. Van Riemsdijk kende het vak, hij wist
zijn stukken goed te bouwen en verstond de
kunst „scène a faire" met sterke effecten te
schrijven. Met psychologische problemen
hield hij zich niet op. Het was hem voorna
melijk om den directen indruk op het pu
bliek te doen, een snelle reactie van het
tooneel op de zaal en daarvoor gebruikte hij
middelen en een dialoog, waaraan andere
schrijvers zich niet meer durfden wagen.
Maar hij heeft er dikwijls het succes mee ge
had, dat hij er mee beoogde.
Als tooneeischrijver is Van Riemsdijk heel
zijn leven consequent gebleven. Men moet
toegeven, dat hij nooit anders heeft willen
schijnen dan hij was. Hij transigeerde niet
met zijn smaak en hij bleef de romanticus
tot het laatste toe. Het zal hem misschien
wel eenige teleurstelling hebben berokkend,
toen hij bemerkte, dat het publiek op deze
romantiek niet meer reageerde als 25 jaar
geleden, toen hij in 1905 met zooveel
succes met zijn Mea Culpa debuteerde. Niet
Van Riemsdijk maar het publiek was in zijn
smaak veranderd.
Van zijn tooneelstukken zijn het vooral
Mea Culpa, Silvia Silombra en Pro Domo ge
weest, die bij het publiek veel succes hebben
gehad. Deze drie stukken mocht elk meer
dan een paar honderd opvoeringen beleven
en het waren vooral de artisten uit de oude
school zooals Julia Cuypers en Louis
Bouwmeester die in deze stukken triomfen
mochten behalen. Mea Culpa was het eerst
gespeelde drama van v. Riemsdijken dit stuk
waarin vooral Mien ErfmanSasbach
zich onderscheidde sloeg dadelijk geweldig
Zittend van links naar rechts: G. van Santé, S. Rijkes, Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen,
Mr. C. Blmkevoort en G. H. Veenhoven. Staande van links naar rechtsA. Meijer,
P. C van der Sande, H. Hylkema, Z. J. Leen, G. J. Bouwens, C. D. van- Schouwenburg en
J. J. Best.
Donderdagavond had in Hotel Funckler
een gemeenschappelijke maaltijd plaats, ter
gelegenheid van het 30-jarig lidmaatschap
van Mr. J. N. J E. Heerkens Thijssen
van de afdeelir.g Haarlem van het Neder
landsen Genootschap tot Zedelijke Verbe
ting van gevangenen.
Aan tafel heerschte een aeer aangename
Stemming.
De jubilaris werd o.m. toegesproken door
door de heeren Mr. C. Blankenvoort en S.
Rijkes, die het initiatief voor deze huldiging
genomen hadden.
Mr. Heerkens Thijssen sprak zijn hartelij
ken dank uit voor de wijze, waarop het feit
van zijn 30-jarig lidmaatschap was gevierd.
in. Daarna volgde Se non vero, met welk
stuk Louis Bouwmeester vóór zijn eerste
reis naar Indië afscheid nam van het Ne-
derlandsch publiek.
Hoog Sp e 1, dat door de Nederlandsche
Tooneelvereeniging werd gespeeld, is mis
sclüen wel het beste stuk, door Van Riems
dijk geschveven. Het vond minder bijval dan
zijn andere drama's, maar het was drama
tisch sterker en als geheel ook soberder.
Zijn vierde drama Silvia Silombra werd
zoowel voor den schrijver als voor de vrou
welijke hoofdrol Julia Cuypers een
groot succes, welk sucrs misschien nog werd
overtroffen door Pf o. dat, eerst bij de
tooneelvereeniging onder He\j er-
mans en later bij de Kon. Ver. Het Neder-
landsch Tooneel met. Louis Bouwmeester in
de hoofdrol eenige honderden malen werd
gespeeld.
Van Riemsdijk's volgende stukken moch
ten een dergelijk groot aantal opvoeringen
niet beleven. Het publiek toonde vooral na
den oorlog minder belangstelling voor
dit soort romantiek, wat Van Riemsdijk
niet belette om met onverflauwden ijver
door te werken. Weinige Nederlandsche
tooneeischrij vers hebben zoo veel geprodu
ceerd als Van Riemsdijk en na Heijermans
en Fabricius is hij dan ook de meest ge
speelde auteur van de laatste 25 jaar ge
weest. Wij behoeven hier slechts de namen
zijner stukken te noemen om aan te toonen,
hoe productief deze schrijver was. Een Stem
uit de Bergen, Carola, Tzigani, Alexandra
ook als film geproduceerd Joseph Catani.
Tieneke, Lettigo, Het Huis met de Luiken.
Fata Morgana, De Kleine Apostel.... het is
een respectabele reeks.
Niet alleen als schrijver heeft Van Riems
dijk in de laatste 25 jaar midden in het too-
neelleven gestaan. Meer dan tien jaar was
hij algemeen voozitter van Het Nederlandsch
Tooneelverbond. gedurende langen tijd was
hij lid van den Raad van Beheer van de Kon.
Vereeniging „Het Nederlandsch Tooneel", in
de Maatschappij Apollo bekleedde hij een be
langrijke bestuursfunctie en sinds de ope
ning van onzen Stadsschouwburg was hij
lid van de commissie van beheer en gedu
rende de laatste jaren was hij beschermheer
van Cremer.
De tooneelspelers en tooneelspeelsters wis
ten, dat zij nooit te vergeefs bij Van Riems
dijk aanklopten, wanneer het gold steun te
verleenen. Vandaar dat hij in de theaterwe
reld zeer bemind was en het is dan ook ze
ker, dat zijn overlijden in tooneelkringcn
met waarachtig leedwezen zal worden verno
men. Want hij was er een zeer populaire per
soonlijkheid. Van Riemsdijk zal in de too
neelwereld dan ook een ledige plaats achter
laten.
J. B. SCHUIL.
DE MISDAAD TE ABCOUDE.
DE FIETS GEVONDEN.
Omtrent de vermoedelijke misdaad, ge
pleegd te Abcoude op C. de Bruin, vernemen
wij nog de volgende bijzonderheden: 30 April
zag een burger, die langs dc Mauritskadc
kwam, nabij de Pieter Vlamingstraat, het
stuur van een fiets even onder water glin
steren. Hij haalde het karretje boven water
en gaf het a?^p een agent van politie, die
het naar het bureau Linnaeusstraat bracht.
Later kwam er een politie-radiobericht,
waarin sprake was van de fiets van de Bruin.
Het signalement klopte met dat van het ge
vonden rijwiel. De commissaris van politie,
de heer Reyenga heeft zich toen in verbin
ding gesteld met den burgemeester van
Abcoude. Uit deze gemeente is vervolgens
iemand gekomen, die het rijwiel heeft- her
kend, afkomstig van De Bruin.
Verdere aanknoopingspunten heeft de re
cherche op het oogenbilk nog niet.
G. K. Chesterton:
Dr. Moses Meadows' twee eerste boeken
icaren zijn beste, want hij begon met oprech
ten geestdrift voor de natuurwetenschappen,
vermengd met haat jegens hetgeen volgens
hem bijgeloof was, en volgens velen onzer
de ziel der samenleving is.
HUWELIJKSDUIK.
(In Amerika is een jong paartje,
gekleed in duikerspakken, onder
water in den echt verbonden).
Als menschen in Amerika
Een huwelijk gaan sluiten.
Dan gaan ze zich bij voorkeur aan
Een fantasie te buiten:
Er moet iets buitenissigs zijn
Vanwege "t interessante,
Dan wordt er over hen gepraat
En komt het in de kranten:
Zoo heeft die plechtigheid al eens
Voor heden plaats gevonden
Met 't bruidspaar aan een vlaggestok
Tezamen vastgebonden.
Men Is reeds zwemmende getrouwd
En in een vliegmachine.
Wat nieuw is, is ook blijkbaar goed
Om voor dit doel te dienen;
Maar 't laatste op dit vreemd gebied
Lijkt niet te slaan meer later,
Er is een stel gebrouwd niet op
Of in, maar onder water;
Het ging niet In de huwelijksboot.
Maar is eruit gedoken
En onder water (hoe dan ook)
Werd 't jawoord uitgesproken.
Ik heb niet in het minst respect
Voor zulk een krachtprestatie,
Ik vind slechts dat het meelij wekti,
Zulk streven naar sensatie.
De eenige illusie van
Dit onnavolgbaar malle
Is wel: zoon echtverbinding kan
Niet meer in 't water vallen.
P. GASUS
SCHADE AAN DENNENHOUT.
„DENNFNSCHEERDERS"
BLOEMENDAAL.
IN
Bij Ministerleele beschikking van 17 April
1930 is de gemeente Bloemendaal aangewe
zen ais gemeente, waar het in art. 5, lid 1.
der Boschwet 1922, bedoeld verbod zal gel
den, het verbod nl. om tusschen 15 Mei en 1
Augustus geveld naaldhout te laten liggen of
opgestapeld te houden.
Dit is een maatregel die toegepast wordt
om de veelvuldig in grove dennenbosschen
voorkomende „dennenscheerder" te bestrij
den. Vermenigvuldiging van dit- insect dreigt
ernstige gevolgen te zullen hebben voor het
naaldhout-. De schade door deze kevertjes,
ook als larven aangericht, is vaak ontstel
lend. Ter bestrijding van deze plaag is het
in de eerste piaats noodig dat de bcs-
schen behoorlijk gedund worden en dat alle
stervende en doodc boomen worden verwij
derd. Voorts verdient het aanbeveling z.g.
„vangboomen" te leggen, waartoe in den loop
van Februari of begin Maart een aantal gro
ve dennen geveld en met de takken er aan
in het bosch verspreid moeten worden. Bij
voorkeur worden in deze boomen dan de eie
ren gelegd en daarom moeten zij voor 15 Mei
geschild en de schors verbrand worden, op
dat de daarin aanwezige larven e» poppen
niet tot verdere ontwikkeling kunnen ko
men.
De dennenscheerders (Hylesinus piniper-
da) behooren tot de schorskevers. Zij zijn
ongeveer 4 mM. lang en hebben eerst een
bruingele kleur, welke geleidelijk donkerder
wordt en tot zwart overgaat. De overwinte
rende kevers komen in het voorjaar (eind
Maart of begin Aprilt uit hun schuilhoeken
en zoeken dan de plaatsen op, waar zij hun
eieren zullen leggen.
DE HEER WIJNKOOP EN DE
GROENTE.
VRAGEN AAN B. EN W. VAN
AMSTERDAM.
Het raadslid Wijnkoop heeft nu ook de
volgende schriftelijke vragen tot B. en W
van Amsterdam gericht:
Hebben B- en w. kennis genomen van het
feit, dat te Amsterdam en in de omgeving
zeer bruikbare en voedzame groenten op de
mesthoop of vuilnisbelt worden gebracht of
op andere wijze vernietigd?
Wat hebben B. en W. gedaan en wat den
ken B. en W. verder te doen. om door mid
del van den Levensmiddelendienst, of anders
zins een nuttig gebruik door de werkioozen
of andere armen te organiseeren van dit
voor de winstmakers blijkbaar onbruikbaar,
maar voor de bevolking uitstekend voedsel?
AMSTERDAMSCHE BANK.
In ons bericht omtrent de vergadering van
den Raad van Toezicht der Arnsterdamsche
Bank ls gesproken van verhooging van dc
algemeene debiteurenreserve met f 500.000,
pit moet rijn met f 230GJX)0,
Jhr. A. W. G. van Riemsdijk overleden.
Ge blad, Ie pag.)
1 Mei in Haarlem en omstreken.
(4e blad, le pag.);
1 Mei in het buitenland.
(2e blad, le pag.);
De ramp in de fabriek te Helmond.
(2e blad, 2e pag
Dc vlieger Espenlaub zwaar gewond.
(le blad, le pag.).
ARTIKELEN, em.
In- en Uitvallen: Hoffelijke toegevendheid.
(2e blad, le pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: De sprekende film
Een interview met Nikita Balie/f.
'4de blad. 2e pag.)
C. J. Groothof fDe strijd tegen de Belgen.
(.Voetbal.)
C5e blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad.)
INGEZONDEN MEDEDEELINC.EN
,,'t BLOEMENHUIS"
KRUISWEG 40 TEL. 10700
Bloemen en Planten «n betere kwaliteiten.
-rVJiS Artistieke Bloemwerken. 1
LOOPT U MOEILIJK, DRAAGT DAN DE
VAN PRESBURG, GR HOUTSTRAAT 88
OPSTOPPINGEN TE MUIDEN
AFGELOOPEN.
NIEUWE WEG EN NIEUWE
VECHTBRUG GEOPEND.
Woensdag is de nieuwe Vechtbrug
Muiden zonder eenige officieele plechtigheid
in dienst gesteld, een zeer belangrijke ge
beurtenis, omdat thans het x^rkeer om
Muiden heen geleld kan worden en de op»
stoppingen in het stadje tot het verleden zul
len behooren. Nu de Muiderstraatweg ook
grootendeels vernieuwd is wordt langzamer
hand de weg van de hoofdstad naar het
Oosten des lands een goede verbinding.
CHAUFFEUR DE BRUIN
INDERDAAD VERMOORD.
VIJF SCHOTWONDEN GEVONDEN.
PORTEFEUILLE EN PORTEMONNAIE
ZIJN WEG
Het onderzoek van het li.ik van den R3-)arI-
gen de Bruin te Abcoude heeft thans uitge
wezen, dat de man vermoord is door vijf
schoten in de borst.
Voorts is geblker.. dat het slachtoffer be
roofd werd van zijn portefeuille en porte-
monnale, waarin zich een bedrag van onge
veer tien gulden bevond.
In deze zaak wordt nu van verschillen do
kanten met man en macht aan de oosnorir.g
van de(n) dader(s> gewerkt. De politie van
Abcoude en de recherche uit Utrecht zijn
aan het speuren.
Aan hen die inlichtingen kunnen vcrschar-
fen omtrent den dader of de vermitse voor
werpen of omtrent een auto die den avond
van 29 April te omstreeks 9.30 uur namiddag
langs den Zuidelijken Geindijk heeft gere
den. komende van Weesp. richting Abcoude,
wordt verzocht zlcb bekend te maken aan
den burgemeester van Abcoude-Baambruggo
of den commissaris aan het bureau Linnaeus
straat te Amsterdam.
OORZ.AAK VAN DE RAMP TE
HELMOND.
SCHULD BIJ HET EERSTE SLACHT
OFFER.
Over de oorzaak van de ramp in de ca cao-
boter extrac tl e-fab riek te Helmond verneemt
de Tel. nog het volgende:
Uit het onderzoek is komen vast te staan
dat een afvoerpijp, welke verbonden ls aan
den ketel, welke een inhoud van 6000 liter
heeft, bij de kraan verstopt was. De eerste
werkman probeerde dit euvel te verheloen
door de kraan uit de huls te fikken, het-
gen hij op deze wijze, ofs^hoor dit niet ge
oorloofd is. wel roe^r dcr\]. Hij kon d»> kn«n
er echter niet meer bi krijgen cn krc*g 4000
liter vloeistof over het llchaiLm. Hij was n
ook geheel onherkenbaar verminkt en ver
brand.
Om 4 uur gelukte het Dr. Vingerhoed door
een luik hulp te b!eden. Hij voelde zich be
wusteloos worden doch kon de buitenlucht
nog bereiken. Had men de brandweer ge
waarschuwd, dan zou deze zeer waarschijn
lijk met gasmaskers de beide mannen hebbert
kunnen redden,
