DE HULDIGING VAN DEN HEER P. KALBFLEISCH.
Het woord is aan...
H. G. K. Dir. JAN BOODA
47e Jaargang No. 14375
Verschijnt dagelijks, behalve op
Zon- en Feestdagen
Maandag 5 Mei 1930
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEURENi J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEURS ROBERT PEEREBOOkfl
ABONNEMENTEN: per week 0.27)4, met Geïllustreerd Zoodagsblad ƒ032
Per 3 maandenHaarlem en plasties waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-57)4- Franco per post door Nederland f 337)4-
0.06. Geïü. Zondagsblad per 3 maanden f 037)4, franco per post.
Buieaiu; Groote Hontstraat 33 DrukkerijZ tri der Buitenapnarne 12
Telefoon No*.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
AD VERTENT! EN: 1-3 regel. 175. elke regel meer 0J5
10.60 per regel. Reductie bij abooaement. Vraag en Aan bed 14 regels 10.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrood. dubbele prijs. Ooxe Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f 035. elke regel meer 0.KX A contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Üitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overladen f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 1 250.-, Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreak f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 5 Mei.
Locarno.
Eenige dagen geleden is vijfhonderd gulden
uibgeloofd voor het terugbezorgen bij de
Haagsohe politie van den verdwenen gouden
vulpenhouder, waarmee het verdrag van
Locarno onderteekend werd. Het heeft nog
niets geholpen, zoodat de zaak er somber
uitziet. Is het historische voorwerp inderdaad
met pakpapier en touw in een kachel ge
duwd, dan kan het trouwens niets helpen-
Dan is het in het vuur vergaan. Heeft een
gewone dief het gestolen, dan moet hij het
goud ten spoedigste versmolten hebben, om
het veilig te gelde te kunnen maken. Zelfs
de koelbloedigste heler zou zich niet aan
transaoties met zoo'n compromitteerend
voorwerp wagen. Heeft de een of andere
verzamel-maniak het te pakken gekregen,
dan zal hij het zeker niet voor vijfhonderd
gulden afstaan. Hem is het blijkbaar veel
meer waard en hij berekent de waarde niet
in harde ronde guldens. Anders zou hij geen
moeite hebben gedaan om dit bezit te be
machtigen.
Zonder twijfel heeft de Haagsche politie
deze slechte kansen ook overwogen en aan
het tentoonstellingsbestuur kenbaar gemaakt,
en is het uitloven van de vijfhonderd gulden
meer een gebaar van goeden wil, dat men
werkelijk wel moet maken tegenover het ge
meentebestuur van Locarno.
Intusschen slaan wij tegenover dit gemeem
tebestuur een vrij penibel figuur. Het Hol-
landsche volk staat in de wereld bekend als
een voorzichtig volk, wars van roekeloosheid
en netjes op zijn bezit. Iedere vreemdeling
staat altijd vol bewondering voor de natio
nale netheid. Onze oude straatjes, stoepjes
en koperen belknoppen genieten sinds eeuwen
wereldvermaardheid. Ook heeft niemand de
Nederlandsche natie ooit ais onverschillig
jegens edele metalen beschouwd. Piet Hein
b v. wiens naam toch maar klein was, heeft
op zeer opvallende wijze van het tegendee.
getuigd. Dat gold dan nog maar zilver, en
is hij er niet altijd extra om -verheerlijkt als
een held? Zou zijn reputatie grooter dan die
van Zoutman, van Wassenaer van Obdam,
en andere admiraals van het tweede histori
sche plan geworden zijn, als die bewuste
vloot geen zilver vervoerd had?
Men had dus alle reden om te verwachten,
dat wij voorzichtig met de gouden vulpen
houders van anderen zouden omgaan. Het
gemeentebestuur van Locarno heeft misschien
niet gezegd, maar dan toch zeker gedacht:
„Den Hollanders kunnen we dat ding veilig
sturen. Als het nou de Franschen waren, of
de Spanjaarden, of de Polen, of andere
volken die er een reputatie van elegante
achteloosheid op na houden.... Maar de
Hollanders? Nee hoor, stuur maar gerust
U En'daar zitten we nu met ons figuur en
maken den indruk dat we met den Franschen
slag te werk gaan. Een indruk, die verergerd
wordt door de mededeeling, dat de gouden
vulpenhouder heeleinaal niet op de tentoon
stelling gelegen heeft. Het ding stond
wel in den catalogus vermeld, en niemana
heeft gemerkt dat het er niet lag-
Dit laatste moge eenigszins troostrijk zijn,
wat de historische waarde van het voorwerp
betreft. Het is erg dat het tentoonstellmgs-
comité niet gemerkt heeft dat het er met
lag, maar het is een troost dat het publiek
er niet naar gevraagd heeft. Voor het ge
meentebestuur van Locamo, dat er begrij
pelijkerwijze trotsch op is, en dat zichzelf
sinds plotseling een aureool van wereldsche
glorie het plaatsje ten deel viel vermoe
delijk als stedehouders van den Geest van
Locarno beschouwt, is het een zwaar verlies.
Voor Nederland ook, vanwege het figuur.
Maar de menschheid als geheel kan het vrij
koud laten.
Sinds den oorlog zijn er wel wat erg veel
historische conferenties met historische re
devoeringen, historische verdragen en histo
rische gouden vulpenhouders geweest. Veel
meer, dan de geest van een normalen school
jongen kan verstouwen. En het uithoudings
vermogen van den geest van een normalen
schooljongen is wel zoowat het criterium
van de groote historische momenten. Het
beperkt den inhoud van de geschiedenis
boekjes.
Ik heb de vredesonderhandelingen van
J919 als Parijsch correspondent meegemaakt
en zes maanden lang hadden we haast da
gelijks historische momenten. Het was teveel,
veel teveel. Wie zou er zich nu nog een tien
de van herinneren? Wie zou zelfs al de gou
den vulpenhouders kunnen opsommen,
waarmee al die tractaten en protocollen
sinds den oorlog onderteekend zijn?
Die van Locarno was misschien wel een
van de belangrijkste. Maar de Geest was veel
en veel belangrijker. Ais de Geest van Lo
carno maar blijft leven, krachtig leven, en
zijn heilzamen invloed verder uitoefenen,
zoodat nog vele gouden vulpenhouders ge
modelleerd moeten worden om hem verder
te versterken en bezegelen, dan zijn wij te
vreden, en dan kan de wereld dat ééne stof
felijke blijkje van die schoone conferentie
best en.
R. P.
Na de huldiging van den heer P. Kalbfleisch, Zaterdag in de Oude Raadszaal. Rechts
naast den jubilaris, (die achter de mand bloemen zit), de wethouder van Ondericijs,
de heer W. Roodenburg en de gemeente- secretaris, mr. Th. A. Wesstra, achter den
heer Kalbfleisch de oud-secretaris mr. W. F. C. C. Pijnacker Hordijk, en de oud-wethou
ders van Onderwijs mr. J. H. Thiel en Vincent Loosjes.
GANDHI GEARRESTEERD!
BOMBAY, 5 Mei, Reuter. Heden is Ma-
hatma Gandhi te Jalalpur gearresteerd.
JALALPUR, 5 Mei (Reuter). Nader wordt
gemeld dat Gandhi naar goedvinden van de
regeering zal worden gevangen gezet.
BOMBAY, 5 Mei (Reuter) Gandhi is he
den in verzekerde bewaring te Bonvli nabij
Bombay aangekomen. Hij werd hier uit den
trein gehaald en onder escorte naar een on
bekende bestemming gevoerd.
BOMBAY, 5 Mei (Reuter). De zooge
naamde oorlogsraad van het comité van het
provinciale congres te Bombay is onmiddel
lijk na de arrestatie van Gandhi bijeengeko
men en heeft besloten heden en morgen te
rouwen.
Het mandaat volgens hetwelk Gandhi ge
arresteerd is bepaalt: „Daar de regeering
zijn handelingen met ongerustheid aan
schouwt, zal hij volgens reglement 25 van
het jaar 1827 onder dwang worden gesteld".
Dit reglement voorziet in zijn arrestatie en
berechting.
Gandhi zal in de gevangenis Yaroda Poona
worden gevangen gezet.
NIEUWE CRISIS IN
WALLSTREET.
GROOT AANTAL VERKOOPORDERS
TEGEN LAGEN KOERS.
Wederom maakt de beurs van Wallstreet
een ernstige crisis door Had deze zich te
New-York Vrijdag reeds ingezet, Zaterdag
bleek zij reeds bij de opening van de beurs
verergerd te zijn. De opening was zeer onre
gelmatig. Kort- daarna trad een koersdaling
in ten gevolge van het groote aantal ver
kooporders en een zeer nerveuse stemming
ontstond, zooals sinds de crisis van October
nog niet was voorgekomen. Later herstelde
de beurs zich gedeeltelijk, doch daarna had
een nieuwe daling plaats. Het slot was wei
felend.
De koersverliezen waren ongeveer even
groot als Vrijdag. Het totaal aantal verkoo-
pen bereikte een record.
Geen herhaling van 1929 te wachten?
De Tel schrijft nog: Vanadium Steel daalde
16 3/4 Raybestos daalde 111/2 punt. In
sommige specialiteiten, zooals Manhattan
Electrical Supply ging in het geheel niets
om. Er zijn drie factoren, welke een herha
ling van den toestand, zooals die verleden
herfst was, onwaarschijnlijk maken.
Ten eerste het veel lagere koersniveau, ten
tweede de slechtere speculatieve positie van
de outsiders, zooals tot uiting komt in de
lagere makelaarsleeningen, ten derde de la
ge*e geldkoers, welk* bet publiek tot koopea
zal aanmoedigen met geleend geld zoodra het
koersniveau laag genoeg is. De baissepositie
vormt een vierde factor voor een willige
tendens, doch in welingelichte kringen ver
schilt men sterk van meening omtrent den
omvang van de huidige baisse-positie, zoodat
deze moeilijk is te meten. Aan den anderen
kant is het zakennieuws thans bepaald slecht
te noemen, terwijl er gedurende de paniek te
dien aanzien groote onzekerheid bestond.
Velen waren toen van gevoelen, dat een ster
ke teruggang van het industrieele zakenleven
vermeden zou kunnen worden
ONGEVAL OP DEN SPOOR
OVERWEG TE VELSEN.
AUTOBUS DOOR AFSLUITBOOM
GEREDEN.
Zaterdagavond tegen 11 uur is op den
spooroverweg nabij Scheybeek een onge
val geschied, dat voor een deel te wijten is
aan de animositeit tusschen sommige baan
wachters der spoorwegen en autobuschauf
feurs, voor een ander deel aan het ontbre
ken van een behoorlijk signaal waarmede
aan bestuurders van naderende rij- en voer
tuigen wordt te kennen gegeven, dat de af-
sluitboomen zullen worden neergelaten.
Op genoemd tijdstip naderde een autobus
van de fa. Mooy uit de x-ichting Beverwijk
den overweg. De autobus, die geheel gevuld
was met bezoekers van de illuminatie te
Beverwij k. reed met matige snelheid. Toen
de chauffeur den overweg tot geringen af
stand was genaderd, liet de baanwachter een
der boomen neer, nl. die, welke den Velser
kant van den overweg afsluit. Het was den
bestuurder niet mogelijk de bus tijdig tot stil
stand te brengen, hetgeen wellicht veel
noodlottiger gevolgen had kunnen hebben,
daar de trein waarvoor de weg moest worden
afgesloten, reeds naderde. De autobus werd
aan de linkerzijde door den zich in schuinen
stand bevindende ijzeren afsluitboom ge
raakt en wel zoodanig, dat de drie groote
spiegelruiten met een lxevig gerinkel werden
vernield. Men kan zich den schrik indenken
van de passagiers. Gillend sprongen de
meesten van hunne zitplaats overeind, ten
einde zich tegen de glasscherven die her
en derwaarts in de aut-obus rondvlogen, te
beschermen. De passagiers, die aan den kant
zaten waar de autobus werd geraakt, waren
als het ware onder de glasscherven bedolven.
Als door een wonder werd geen der inzitten
den ernstig gekwetst. Slechts eenige passa
giers hadden lichte snijwonden bekomen
Behalve dat de groote ruiten waren vernield,
waren ook de paneelen van de autobus ern
stig beschadigd.
Toen de autobus nog slechts eenige secon
den den overweg gepaseerd was, naderde
reeds de trein zoodat, indien de afsluitboom
niet door den schok was omhooggesprongen.
waardoor de autobxis kon doorrijden, een
noodlottig ongeval niet was uitgebleven.
Het wordt hoog tijd, dat de spoorwegdirec
tie daar ter plaatse maatregelen treft, om
ongevallen als deze te vermijden. Doordat de
weg met een bocht op den overweg uitloopt,
zijn de afsluitboomen slechts op korten af
stand zichtbaar.
EEN GERAFFINEERDE
OPLICHTER.
„AANDEELHOUDER" IN DE „PALACE"
Vrijdagmiddag verhuurde een 74-jarig be
hanger de voorkamer van zijn woning aan
een man. die voorgaf deelgenoot te zullen
worden in de „Palace". In den loop
van den middag ging de man de deur uit.
zoogenaamd om cigaretten te koopen. Eeni-
gen tijd later bemerkte de behanger even
wel tot zijn grooten schrik, dat hij. behalve
zijn nieuwen huurder ook eer. bedrag van
19 gulden, een gouden horloge, een gouden
ketting en een gouden ring miste. De aan
staande aandeelhouder van de Cinema had
kans gezien het geld en de voorwerpen uit
een kast te ontvreemden.
Henri Borel
Groote kunst vermoeit niet, maar verkwikt
al is zij nog zoo tragisch.
EEN ONVERWACHT MIDDEL.
(Huishoudelijk werk wordt aan
bevolen als een onfeilbaar mid
del om slank te blijven)
Ik heb zoo dikwijls hooren klagen,
Dat vrouwen in deez' nieuwe dagen
Geen huishoudwerk meer willen doen,
Geen naaiwerk kan haar meer bekoren,
Zij willen niet van koken hooren,
Laat staan van stoffen en geboen;
Zij werken buitenshuis en noode,
Of denken slechts aan dans en mode
En uitjes naar de bioscoop.
Zij willen nog desnoods wel trouwen,
Maar gaan ook dan voor !t werk der vrouwen
Zoo klaagt men, liever op den loop.
Als deze klacht gegrond mocht wezen
Dan worden zij nu toch genezen.
Dan blijke thans hoe dwaas zij zijn,
Want huishoudwerk, het zeer verachte
Is, wat zij zeker niet verwachtten,
Het middel voor de slanke lijn.
Nu zal dus. mogen wij vertrouwen
Als ideaal van alle vrouwen
In roerende eenparigheid,
Het huishoudwerk weer zijn verheven
Als schoonste bezigheid in t leven
Als tegenwicht voor zwarigheid;
Of heb ik tevens goed vernomen,
Dat er een wending is gekomen
In 't streven naar de slanke lijn,
Dat zij weer „vouwelijk" mag wezen
Dan zou ik bijna kunnen vreezen,
Dat zij weer „vormelijk" mag wezen...
En 't middel dat haar moest genezen
Van 't middel dat zij schuwt in deze
Nog erger dan de kwaal zou zijn.
P. GASUS.
DE DYNAMIETAANSLAG TE
KERKRADE.
DE GEARRESTEERDE NAM
PROEFNEMINGEN!
STICHTER VAN EEN REEKS
BRANDEN?
Over den sabuliet-aanslag op een weg te
Kerkrade verneemt de Crt. nog de volgende
bijzoixderheden:
Kordaat optreden van een jongetje.
Een jongetje, dat eveneens getuige was van
de ontploffing, heeft gezien dat een man de
lont onder een stapel zoogenaamde Quenast-
keien plaatste en aanstak. Toen kort daarop
de ontploffing ontstaan was. ging deze ge
tuige den dader per fiets achterna en ves
tigde de aandacht der politie op hem, zoodra
hij een agent zag. Dank zij het optreden
van dezen jongen kon de dader uit Kerkrade,
reeds omstreeks 10 minuten voor acht wor
den gearresteerd
Een hcele voorraad explosiva.
Het blad had nog een onderhoud met den
commissaris van politie te Kerkrade, den
heer L. L. Offermans, die ons mededeelde,
dat terstond na de arrestatie ten huize van
den aangehoudene een onderzoek is inge
steld. Reeds een half uur nadat de ontplof
fing had plaats gehad, was de geheele buit
in het bezit der politie. Zij vond niet minder
dan veertig sabulietpatronen (Belgische
dynamiet», een voorraad slaghoedjes en twee
ringen, dit is ongeveer 30 meter lont, met
een brandbaarheid van 10 C.M. per minuut.
Dit alles was netjes opgeborgen in een ko
kertje op de kamer van den aangehoudene.
De heer Offermans heeft Zaterdagnacht
den gearresteerden S. aan een langdurig
verhoor onderworpen. Hij heeft een volledige
bekentenis afgelegd. Het staat vrijwel vast,
dat. het hier niet zoozeer geldt een specialen
aanslag, dan wel een proefneming van den
dader om de uitwerking vaix de sabuliet
patronen, waarvan hij thuis nog een groote
hoeveelheid had. te leeren kennen. Hij heeft
daartoe een gedeelte van den Steenweg uit
gekozen, waar aan den kant vijf a zes
honderd keien lagen opgestapeld voor
straatvernieuwing. Binnen een afstand van
200 meter van deze plek bevinden zich geen
woningen, zoodat de ontploffing geen be
langrijke schade heeft kunnen aanrichten.
Wel heeft men over een grooten afstand de
explosie gehoord.
Ket staat vast, dat de politie met de aan
houding van v. S. een goede vangst heeft
gedaan. Over de motieven, die den man er
toe geleid hebben zich van een zoo groote
hoeveelheid dynamiet te voorzien, kor. men
thans nog geen mededeelingen doen.
Ook dader van den aanval op de
pastorie?
De Crt. verneemt verder nog, dat het niet
onmogelijk is, dat de aangehoudene ook
schuldig is aan de stelselmatige gevallen van
brandstichting te Heerlen.
Het is nog niet zeker of aan wraak, bedrei
ging of enkel baldadigheid moet worder. ge
dacht. Do mogelijkheid is voorts overwogen,
dat ook de Inbraak bij ds. Mo! te Heerlen,
bij de pogingen om diens huls te doen ont
ploffen enkele n geleden, ln verband
daarmede staat,
Het Belangrijkste
Gandhi gearresteerd.
(Ie blad, le pag.)
NederlandBelgië, 22.
(3e blad, 2e pag.)]
Verwarde toestand in Spanje.
(2e blad, le pag.)
Jubileum Kalbfleisch.
(2e blad 2e pag., le blad 2e pag.)
ARTIKELEN, ene.
R. P.: Locarno.
(le blad, le pag.V
R. P.: NederlandBelgië 22 door den
heer achter mij).
(3e blad, 2e pag.)
Amerikaansche gevangenisstoestanden.
(2e blad, le pag.)
Letttnga: Financieele Kroniek.
(2e blad, 2e pag.)
Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
HEDEN A VOND730 UURGENER AL E REPETITIE
MORGENAVONO CONCERT 8 UUR
BPETHOVV-N-PSOriP
Van het goede pad geweken
Zaterdagmiddag ongeveer 2 uur had op den
Rijksstraatweg nabij perceel 545 een auto
ongeluk plaats, dat betrekkelijk goed is af ge-
loopen. Doordat de bestuurder even omkeek,
reed een Chevrolet eerst een lantaarnpaal
onderstboven en kioam vervolgens zeer ern
stig gehavend in een sloot langs den weg
terecht. De bestuurder de heer C. K. uit Alk
maar ktvam er met eenige lichte verwondin
gen af
ERNSTIG MOTORONGELUK.
HAARLEMMER VERONGELUKT.
Zaterdagavond had aan de Roode Vaart
nabij het dorp Moerdijk een ernstig ongeval
plaats.
De heer Peltenburg uit Haarlem reed met
zijn motorrijwiel ln de richting Zevenbergen.
Nabij de brug over de Roode Vaart reed hij
tegen een uit de richting Klunder komende
luxe auto, afkomstig uit Poortvliet. Het voor
ste deel van de auto werd zeer beschadigd.
De motorrijder werd van zijn voertuig geslin
gerd en werd zeer ernstig gewond. Hij is in
bedenkelijken toestand naar Breda overge
bracht. Ook het motorrijwiel is ernstig bej
schadigd.
Nader vernemen wij. dat de motorrijder is
de 27-jarige heer E M Peltenburg, houthan
delaar te Haarlem. Hij ls opgenomen in het
St. Ignatiusziekenhuis te Breda, doch maakt
het thans redelijk wel. Naar de hem behan
delende geneesheer verwachtte zal hij binnen
niet te langen tijd uit het ziekenhuis ontsla
gen kunnen worden.
ERNSTIGE MUNONTPLOFFING
IN ASTURIë.
MADRID 4 Mei (V.D.) Gisteren heeft in
een kc.enmijn te Barruello ln de Soanntche
provincie Asturie een ernstige müngasont-
plofllng plaats gehad. EU mijnwerkers wer
den tengevolge van de ontplolfing en het
instorten van een deel van de mijn gedood.
Jen n°s 106 lijken geborgen wor.
