BUITENLAND
HET GOEDE OOGENBLIK VOOR
BRITSCH-INDIË VOORBIJ?
Sporadisch voorkomende opstootjes.
UIT DE PERS.
LETTEREN EN KUNST
MUZIEK
LANGS DE STRAAT.
Ölllilö
ödioenen.
AGENDA
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 8 MEI 1930
TWEEDE BLAD
Een redevoering van Patel.
Zal een massale reactie alsnog geor
ganiseerd kunnen worden
Zonderlinge wending in dé Belgische
zaak de Leeuw.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
In antwoord op vragen betreffende den
toestand in Britsch-Indië zeide de Minister
voor Indië, Wedgwood Benn. dat hij vele tele
grammen had ontvangen. Hij las deze voor.
Men zou den toestand thans volkomen
meester zijn.
Dertig of veertig personen bevinden zich
thans op de politieposten of in 't hospitaal.
Het laatst uit Bombay ontvangen rapport,
gedateerd Dinsdag jl. meldt dar over het al
gemeen de toestand volgende op de arresta
tie van Gandhi nog betrekkelijk rustig was.
In het katoendistrict waren 44 katoenfabrie-
ken of meer dan 50 pet. van het totale aan
tal aan het werk. De troepen blijven in ge
reedheid. T_e Surat is de toestand kalm, ook
daar zijn e'enige. winkels open. Een bericht
uit Burma deelt mede, dat volgens daar ont
vangen rapporten op Maandag en Dinsdag
in Burma geen ongeregeldheden hadden
plaats gevonden.
In een rede voor honderdduizend perso
nen verklaarde Patel, de afgetreden voor
zitter van de Wetgevende Vergadering, dat de
sociale boycot van ambtenaren een zeer
doeltreffend wapen was, evenals het niet-
betalen van grondbelasting. Hij zeide verder,
dat men de regeering op alle fronten moest
bekampen. Dezen keer moest men zijn vrij
heid verwerven.
Aan een N.T.A.-bericht ontleenen wij nog
dat Patel zijn toehoorders aanspoorde, voor-
loopig een passieve houding aan te nemen
en vervolgens het program uit te voeren, dat
Maandag as. door het comité van het
nationaal congres zal worden vastgesteld. Hij
verklaarde later, dat hij den boycot van
Britsche waren en van alle buiteniandsche
stoffen in het bijzonder voor belangrijker
hield dan de rest van het congresprogram.
Het is mogelijk dat Gandhi's opvolgers
er alsnog in zullen slagen een krachtige
massale reactie op te wekken. Op het oogen-
blik krijgt men echter den zeer positieven in
druk, dat de Engelschen den toestand meester
zijn en dat de sporadisch voorkomende op--
stootjes, den Britsch-Indiërs geen gewin zul
len brengen I
Mochten Patel en anderen, goede orga.-
nisatoren blijken, dan kunnen zij er thans
in ieder geval zeker van zijn, dat rij een even
goede georganiseerde Engelsohe macht tegen
over zich zullen vinden. Het komt ons voor,
dat het „juiste oogenblik" voor de Britsch-
Jlndiërs, reeds voorbij is.
L. A.
Engelsch-Egypttsche onder
handelingen in een critiek
stadium.
LONDEN, 7 Mei (V.D.) De Engelsch*
Egyptische onderhandelingen werden heden
morgen acht uur voortgezet en werden slechts
tweemaal onderbroken om te lunchen en te
dineeren. Hedenavond werden de bespre*
kingen voortgezet welke tot diep in den nacht
zullen voortduren. Morgenochtend zal er een
kabinetszitting worden gehouden, waar de
stand der onderhandelingen nader zal wor
den onder de oogen gezien. Er worden po
gingen in het werk gesteld, om morgen
definitieve resultaten te bereiken. Henderson
heeft zijn vertrek naar Genève, dat oor
spronkelijk op morgenochtend was gesteld,
uitgesteld tot morgenmiddag.' Naar verluidt
zoud6n de moeilijkheden betreffende de Soe
dan nog steeds niet opgelost zijn. Terzelfder
tijd worden ook nog nadere punten behan
deld zooals dat betreffende ae troepen in
de kanaalzone. Een en ander is weer ter
sprake gekomen, nadat de koerier uit Cairo
is teruggekomen.
De onderhandelingen zouden in een critiek
stadium gekomen zijn.
De Leeuw uit de gevangenis
ontslagen.
BRUSSEL, 7 Mei (VJD-) De Vlaamsche
soldaat De Leeuw, die naar men weet ter
zake van het niet gehoorzamen aan een hem
in het Fransch gegeven bevel, tot drie maan
den en 14 dagen gevangenisstraf werd ver
oordeeld, is hedenavond uit de gevangenis
ontslagen.
De reden is niet bekend.
De gruwelen in het Matsjek-
proces
BELGRADO. 7 Mei (V.D.) Het hoog.
verraad-proces tegen Matsjek c.s. werd heden
voortgezet.
De verdachte Popitsch, een student, is door
de instructie zoo van streek geraakt, dat hij
zijn gedachten ternauwernood onder woorden
kan brengen. Ook hij herriep de voor de
politie afgelegde verklaringen, die hem alle
afgedwongen zouden zijn. Van den overste
Begitsch zeide hij nimmer geld te hebben
ontvangen, dat van dr. Matsjek afkomstig
was.
De volgende verdachte, de handelsemployé
Gasperitsch herriep eveneens zijn voor de
politie afgelegde verklaringen. Hij zeide door
de politie mishandeld te zijn. Men had hem
eerst opgehangen en vervolgens op ergerlijke
wijze mishandeld. Nog thans heeft hij van
de gevolgen te lijden.
Gandhi gearresteerd! Een der nieuwste portretten van den Mahatma met in het
iredaillon bovenGandhi, toen hij als jong student te Londen ivoonde en in het me
daillon beneden: Lord Irwin, de vice-koning van Britsch-Indië.
VERBREEDING VAN HET NOORDZEE
KANAAL URGENT.
Het Handelsblad constateert naar
aanleiding van de aanvaring met de „Johan
van Oldenbarnevelt" nogmaals, dat het
Noordzeekanaal dringend verbreeding be
hoeft. Het schrijft os.:
De nieuwe sluis te IJmuiden zal verrui
ming van het kanaalprofiel noodig maken.
Zooals dit nu ls laat het aan twee groote
schepen met den hier mogelijken maximum
diepgang (92 dm) niet toe om elkander te
passeeren.
Hieruit volgt., dat het kaanal, wanneer er
een groot schip als de „Oldenbarnevelt" door
vaart. In geen geval erg veel ruimte aan een
ander, zelfs kleiner schip voor het passee
ren kan bieden
De havenmeester van het Noordzeekanaal
erkende trouwen^ dat bij de bruggen, en
vooral bij de Hembrug, in de buurt waar
van de aanvaring van de „Oldenbarnevelt."
en de „Reggestroom" geschiedde, speciaal
toezicht dringend noodig is. En reeds bij de
wet van 2 Januari 1917 werd dan ook al tot
de noodzakelijke verruiming van het kanaal
besloten, welke plannen nu dan ook in min
of meer vergevorderde stadia van ontwikke
ling verkeeren. Nog dit jaar zou, volgens den
hoofdingenieur Redeker, van den
rijkswaterstaat, met de aanbesteding en uit
voering van verschillende dezer werken be
gonnen worden.
SPOORWEGBRUGGEN WEG
GESLAGEN.
RANGOON 7 Mei Reuter). Tengevolge
van de aardbeving zijn vercshillende spoor
bruggen weggeslagen. Het spoorwegverkeer is
dk aten gevolge volkomen ontwricht,
De beruchte Berlijnsche inbrekers de drie
gebroeders Sasz werden onlangs eindelijk op
heeterdaad bij een inbraak betrapt.
R.K. MANDOLINECLUB „SANTA LUCIA".
Wanneer dit goed bekend staand mando
linekorps stukken uitvoert als de ouverture
by Cimarosa's „Astuzie feminili" en het doet
dit met een gratie, de muziek van Mozart's
tijdgenoot waardig, dan kan ook de meest
verwende muziekliefhebber willig luisteren
naar de omzetting van dit orkestwerk: het
zal hem niet moeilijk vallen, uit de aldus
gespeelde transcriptie zich te suggereeren
de streelende klank van het violenkoor of de
zachte zucht der hobo. Mocht hij echter,
in weerwil van de intens muzikale voor
dracht en de zeer fraaie nuanceering deze
omzetting der muziek van den componist
van „II matrimonio segreto" blijven vinden
een handeling tegen den zin der orkesttaak
dan zal hij zeer zeker geen enkele beden
king hebben tegen de muziek die Santa
Lucia speelde na deze muziek van Cimarosa,
de Serenade barcarolle. Ook hier het zeer
gevoelig toucher, de kleurige zinrijke voor
dracht, die den ondertitel „vers la rive
lointaine" alleszins rechtvaardigde. Men
mocht er nog den beurtzang der Venet'.aan-
sche gondeliers bij denken, om de illusie
volkomen te maken in droomnacht zich op
het Canal grande te laten voortdrijven
naar andere stranden, waar misschien het
Geluk wachtend ls. Het de uitvoering dezer
twee stukken heeft directeur Hakkenberg
van Gaasbeek den goeden naam, dien zijn
korps zich door menig goed geslaagd con
cert verwierf, flink opgehouden.
Kon het in een tweetal z.g. ouvertures,
die wegens vorm of inhoud in 't geheel geen
ouvertures zijn, nog slechts het oor bevre
digen, (al was dan tegen 't slot der eerste
een minder gelukkig moment en bleek ook
de guitaar niet meer te stemmen), zoo was
daar alweer een „Air de ballet", dat in
menig opricht genoegdoening verschafte.
Jammer genoeg ging men eerst nu, dat is
vrijwel aan 't slot van het concert, over tot
het bijstemmen der guitaar; de illusie der
harpaccoorden in 't juist genoemde stuk
ware anders volkomen geweest. Maar onze
indruk van het werken en streven van „Santa
Lucia" is wederom een heel gunstige, en men
mag' het sympathieke gezelschap hartelijk
toewenschen, dat het aan den noodwen-
digen financieelen steun niet mag gaan ont
breken.
De heer Eduard B'.ele als cellist verleende
aan dit concert zijn medewerking. In stuk
ken van Bach en Boccherini, van twee
Russen en een Bohemer toonde hij zich dege
lijk ontwikkeld musicus. Toch kwam het mij
voor, dat hem dezen avond niet alles zoo van
harte ging als we dit van hem gewend zijn.
Dworsjak klonk zelfs wat stroef; dan was
César Cui guller en 'hartelijker.
En ook het mannenkoor onder leiding van
Jan Nibbering (die ook den solist begeleidde)
had zijn avond niet. Verloor het eenige goede
krachten? Of wil het, na een vorige goed
geslaagde uitvoering, op zijn lauweren gaan
rusten? We hopen het spoedig weer in betere
conditie te hooren en dan in niet te veel-
elschende, niet te lange koorwerken. „De
zoekers" van Koop bleek boven him krachten
te gaan, ..Winter" was te lang, en ook het
slot van V. de Biji's „De zee" was lang niet
beheerscht. Wij hopen Haarlem's R.K. Man
nenkoor spoedig weer in de oude conditie te
hooren. mede door de keuze van voor dit
koor geschikte werken.
G. J. KALT.
„ZANG EN VRIENDSCHAP".
CONCERT MET „ROTTE'S
MANNENKOOR".
Zooals men weet geeft „Zang en Vriend
schap" haar 8ste Jubileumconcert in ver-
eeniging met de Kon. Mannenzangvereeni-
ging „Rotte's Mannenkoor".
Op gelijke wijze als de andere koren, zullen
de Rotterdamsche zangers Vrijdagavond om
half 8 door „Zang en Vriendschap" van het
station afgehaald worden, uitgang Kenne-
merpleïn.
De bekende muziekvereeniging „Harmonie-
Crescendo", directeur de heer W Hofmeester
verleent hierbij hare gewaardeerde mede
werking.
De stoet trekt weder langs Kruisweg,
Kruisstraat, Barteljorisstraat. Groote Markt
naar de Gem. Concertzaal in de Lange Be
gijnestraat.
GEZELLE ALS PRIESTER.
THANS ERKENNING DOOR ZIJN
ZALIGVERKLARING?
Bij de Gezeüevierïng te Brugge heeft de
kanunnik dr. Mahleu, secretaris van bet bis
dom Brugge in een rede over Gezeile den
wensch uitgesproken „dat hij ook de nimbus
der heiligheid zou mogen ontvangen door
het gezag der heilige kerk."
Kater.
In de prille vroegte van den dag schijnt
deze stad zich te bezinnen op tijden die
voorbij rijn, die der paardetram, der hofjes,
der groote pleinen met de „kinderkopjes", der
geurende linden en der stinkende grachten.
Eens was Haarlem niets anders dan dit, be
nevens een deftige, althans fatsoenlijke bur
gerij. Er is gelukkig veel veranderd. De
provinciale geest is niet duf meer en alleen
's ochtends, zéér vroeg, als de stad leeg is en
toch door de opkomende zon verlicht, dan
waart er vooral langs de grachten nog
iets rond van vroeger. En dan kun je je ge
niepig amuseeren met dat rimpellooze,
groene water, met die stille statigheid van
huizen met dichtgesloten gordijnen, met
vensters, die als verglaasde oogen staren
Deze schildering van de ochtendieelijke
locale sfeer is noodzakelijk voor een goed
begrip van hetgeen volgen gaat- De locale
sfeer van de groote provinciestad om 6 urn
's morgens is voor dit verhaal noodig; als de
bessensap voor den griesmeelpudding, de
krenten in een „mik".
Er stond iets te gebeuren op één dier
grachten op één dier schoone voorjaars
ochtenden
Er viel een kater in de Nieuwe Gracht.
Waarmede lk geenszins wil zeggen dat een
naar huis keerend feestganger zijn roes in
de Nieuwe Gracht ging verdoen. Neen, deze
kater was een wezenlijke cypersche, die, wel
licht eveneens door een vermoeienden jong-
gezellennacht in labiel evenwicht gebracht,
(denk eens aan de zenuwsloo; -de serena
des en escapades en aan het groote aantal
poesen ln deze stad) de graeht, ter hoogte
van de brug voor het Kenaupark, was inge-
sul.krid. Dit Incident in een kattenleven zou
waarschijnlijk op de stille, slapende gracht
niet zoon grooten indruk hebben gemaakt,
als de kater in het bezit van door voor-
jaarsche Invloed buitensporig goed getrain
de stembanden niet een ïjsel^- misbaar
begoh te maken. Zijn beestaentig gejammer,
klonk O paradox zóó menscnelijk, dat
er in minder dan geen tijd een zwerm
kraaien uit de boomen dwarrelde en
schreeuwend in groote en kleine kringen
om den drenkeling ging vliegen. Nu steeg
een allerzonderlingst koor op tot den och
tendhemel. Zóo zonderling, zoo hevig, zoo
tot-merg-en-been-doordringend, dat de
menschen, die achter de gesloten gordijnen
sliepen, rich van hun bedden verhieven en
met slaperige gezichten die herinnerin
gen wekten aan Jan Steen's dronken boeren
(want een mensch zoo juist uit zijn bed ge
stapt ls nu eenmaal niet mooi) naar buiten
gingen gluren. De weeklachten van den
cypersche werden steeds ontroerender, de
kreten van de zenuwachtige kraaien immer
scherper. Aan den kant stonden de adspi-
rant-redders, vroegelingen, on «e naar hun
werk. Een van hen greep de reddlngshaak
die aan de brugleuning hing, maar slaagde
er niet in den kater op te pikken, of naar
den kant te duwen Het was een zielig ce-
zicht, en de ontroerende nuance in de stem
van den cypersche in doodsnood werd st-eeds
menschelijker.
Ik sta u borg voor de waarheid, ook van
het vervolg van dit verhaal. Welaan dan:
Men zag dat het zoo niet ging en keek uit
naar andere middelen. En de katten-voor-
zienigheid stuurde op dit oogenblik een man
met een ladder. Man en ladder werden in
gelijfd bij het leger der redders. Hier en
daar aan de vensters kreeg een slaperig ge
zicht een intelligente en tevreden uitdruk
king. De dapperste der toeschouwers zette
den ladder tegen den walkant, ln het water
en daalde voorzichtig schrede voor
schrede.... De kat jammerde hartverscheu
rend, de kraaien krasten IJselijk, de ladder.,
gleed plotseling weg, de redder redde zich
met een clownesken sprong, en wist zich met
behulp van de andere redders op den kant
te werken.
De slaperige gezichten leefden on. Hier en
daar reikten huurlieden. vooroverbuig:ni'd uit
de vensters, elkaar verrukt de hand. De
redder gaf het niet op. begreep ''at zijn eer
op het spel stond, zette den ladder iets hori
zontaler, en daalde wéér afDit keer
ging het. De ladder bleef staan, tot de man,
als wijlen Narcissus, zijn gelaat weerspiegeld
zag, in de drabberige gracht. Hij begon den
kater te roepen, te lokken, met een vleierige
falset stem. een tweede redder slaagde er
zoowaar ln, met de reddingshaak den cyper
sche in de goede richting te duwen. Toen
was de aardigheid er af. De oude roué was
gered!
De rest bespaar Ik u. De kraaien praatten
na, in de toppen der boomen; de ramen en
de gordijnen werden ge:':':n. de
hoewel geen „Wijze Kater" dacht:
.Geef mij maar een lekker bakkie melk!"
L. A.
„DOOR BLINDEN VOOR BLINDEN"
In de aula van het Kennemer Lyceum werd
Woensdagavond een uitvoering gegeven door
blinden uit Amsterdam als gasten van de afd.
Haarlem van den Chr. Vrouwenbond.
Dank zij een krachtige propaganda was de
zaal flink bezet.
De bijeenkomst werd geopend met het rin
gen van Psalm 27 vers 7 waarna mevr. Van
Leyden. secretarisse van de afd. Haarlem
van den Chr. Vr. Bond allen verwelkomde en
een woord van dank bracht aan allen, die
hun medewerking hadden verleend in 't bij
zonder aan Dr. De Vletter voor de verleende
gastvrijheid.
Spreekster deelde mede dat de bijeenkomst
was georganiseerd, om de behoeften der blin
den ook in Haarlem bekend te maken.
Vervolgens werd met de uitvoering van het
programma, alles door blinden, begonnen.
Allereerst 2 trio's van de gezusters Van
Pelt en mej. Musch. .Trostet meln Volk" en
„Open Bloemknop". In roerlooze aandacht
luisterde het publiek naar de mooie liederen,
pretentieloos met volle overgave gezongen.
De heer Th. Aris, voorzitter van den Ned.
Chr. Blindenbond. hield hierop een toe
spraak, waarin hij allereerst zijn dank uit
sprak voor de medewerking van den Chr. Vr.
Bond.
Wij willen zei spreker, als niet-rienden me
deleven met en onze plaats innemen te mid
den van de rienden. Dit geeft vaak moeilijk
heden voor de niet-zienden en rienden.
Er zijn 4000 blinden in ons land, een
gunstig percentage met andere landen ver
geleken.
De tijd dat men met den blinde de kermis
opging. Is voorbij,
zDat blinden soms moeten bedelen voor
hun brood, voelen wij als een smaad. Wij
zijn vervolgt spr. menschen met dezelfde
behoeften als rienden, geestelijke en stof
felijke.
D_e publieke belangstelling in tram en el-
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN
a 60 Cts- per regel.
Stolzuigerhuis MAERTENS
BARTELJORISSTRAAT 16 - TEL. 10756
PHILIPS' RADIO TOESTELLEN
ders is soms prijselijk. Wij vragen tegenover
ons te staan, als tegenover gewone menschen.
Wel stellen wij de geestelijke nooden voor
op, maar deze zijn niet te scheiden van de
stoffelijke behoeften en daarom vroeg spre
ker belangstelling voor de organisatie, om
dichter komen te staan bij het maatschappe
lijk leven. Ook niet-rienden hebben behoefte
aan samenleven en aan ontwikkeling van
het gedachtenleven.
Spreker schetste de ontwikkelingsmogelijk
heden van den blinde ln dezen tijd, vroeg om
belangstelling waar men oen blinde ontmoet,
om zijn isolement zooveel mogelijk op te
heffen, belangstelling ook voor de vereeni-
ging en het orgaan.
Mej. v. Pelt gaf hierop een vioolnummer
ten beste met begeleiding van den heer
Veenschröder.
Mej. M Stödel toonde haar vaardigheid in
het lezen van Brailleschrift.
Na de pauze volgden nog zangnummers van
mej Musch een mazurka voor viool van mej.
A. v. Pelt, opus 53 van Chopin voor piano
van den heer Veenschröder, twee Duitsche
liedjes van mej. Musch, met als slot een sa
menzang der drie blinde vrouwen, waarvan:
„Kleine waterdroppels" ontroerend mooi was.
Nadat de heer Avis een woord van dank
had uitgesproken werd Gez. 180 vers 1 gezon
gen met begeleiding van den heer Oort,
De adviseur, de heer Kammeijer, sloot de
bijeenkomst met gebed. Bij den uitgang werd
een collecte gehouden.
NIEUWE TOONEEL-
ONDERHANDELINGEN.
GEZELSCHAPPEN NADER TOT
ELKAAR?
Woensdagmorgen kwamen in de kamer ran
den wethouder voor de kunstzaken ten stad-
huize te Amsterdam opnieuw de vertegen
woordigers van het Amstcrdamsch Tooneel
en van de Koninklijke Vereeniging Het
Nederlandsch Tooneel bijeen, ter verdere
bespreking van de voorwaarden voor een
evenredige verdeeling van de speelbeurten
in den Stadsschouwburg.
Uit deze bespreking bleek, dat de moge
lijkheid eener overeenstemming niet ls buiten
gesloten, meldt de Msb.
Enkele bijzonderheden moeten nog geregeld
worden.
Zoo spoedig mogelijk zal het resultaat
dezer onderhandelingen aan het College
van B. en W. en aan de commissie van
Bijstand voor de Kunstzaken ter beoordeeling
worden voorgelegd.
De laatste vlucht van den luchtacrobaat Hun-
dertmark die niet meer in het vliegtuig
waaraan hij hing. kon klimmen en na twin
tig minuten worstelen met het leven in de
lucht, b{j het dalen den dood vond.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
LOOPEN GEMAKKELIJK
DONDERDAG 8 MEI
Gem. Concortgebouw. H. O. V. Volkscon
cert 8.15 uur.
Groote Kerk: Orgelconcert, 34 uur nam.
Stadsschouwburg. Jubileum Cor Ruys „Va-
der-Vrljgezel". 8 uur.
Palace. „Het lied van de Zuidzee"' Tooneel:
Dc 5 Uschakows. 8.15 uur.
Luxor-Theater. Het Nederlandsch Revue-
Gezelschap met: „Ga je mee lachen." 8.15 u.
Rembrandt-Theater. „Hai-Tang". Too
neel: Mac Ellerk Company. 7 en 9.15 uur.
Standaard-Theater. „Montana BUI" en
„De Jantjes in China". Tooneel Mr. Bosani
8.15 uur.
Gemeenteraadsvergadering,
VRLJDAG 9 MEI
öem. Concertgebouw. Jubileumconcert
„Rotte's Mannenkoor" en „Zang en Vriend
schap" 8 uur.
Gebouw van den Armenraad, Jansweg 39.
„Het Brokkenhuis", algemeene vergadering
8 uur.
Bioscopen. Nieuw programma.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve s Maan
dags, toegang vrij,
Zzrdvoort:
7.39 uur.
