Hef woord is aan...
47e Jaargang No. 14334
Verschünt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 15 Mei 1930
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEURENi 4- C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEURi ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 027)4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummer»
0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per port.
BureauxGroote Houtstraat 53 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Noa.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regel» 1175. elke regel meer 0J5. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 1regels 0.60,
elke regel meer 0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. ƒ0.25. elke regel meer ƒ0.10. uttsl. i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overigden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1 400.-. Daim f 250.-, Wijsvinger 1 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
EEN HEELE FAMILIE IN
ARREST GESTELD.
GEVECHT MET DE POLITIE OP
EEN BOVENHUIS.
Bij de arrestatie van een jongen, die in
de Delftsche straat te Rotterdam gepoogd
had een trottoirband te vernielen is 't Dins
dagavond volgens een bericht in de Tele
graaf heftig toegegaan.
De jongen verschool zich in zijn woning,
nadat hij de vlucht genomen had. doch de
agent bemerkte hem daar en achtervolgde
hem tot op de bovenverdieping. Hier mengde
de familie zich in den strijd.
Enkele andere agenten, die van het voor*
val in kermis waren gesteld, snelden te hulp.
Zij trapten de deur in en gingen ook naar
boven. Hier werd als het ware slag geleverd
met de geheele familie, waarbij de agenten
ijverig van den gummistok gebruik maakten.
Het resultaat was, dat allen werden gear
resteerd, n.l. vier mannen en twee vrouwen,
die naar het bureau aan de Galerij zijn
overgebracht. Bij fouilleering vond men op
een der mannen een dolkmes benevens een
boksbeugel. De twee vrouwen zijn met het
oog op de aanwezigheid van kleine kinderen
"thuis, 's avonds weer weggezonden. De vier
mannen echter, een 22*jarige bankwerker,
het jongmensch, dat den trottoirband had
vernield, alsmede een 23=jarige klinker, een
29-jarige glazenwasscher, een kostganger en
een buurjongen, een 23-jarige loopknecht T.
P. W„ zijn wegens verzet aan het bureau
Galerij in bewaring gesteld.
DE VROUW OOK
GEMEENTE-SECRETARIS.
HET AMENDEMENT-BOON
AANGENOMEN.
De Tweede Kamer heeft Woensdagmiddag
piet 51 tegen 29 stemmen aangenomen een
amendement-Boon c.s., tengevolge waarvan
de vrouw benoembaar wordt tot gemeente
secretaris.
Vóór het amendement hebben gestemd:
de linkerzijde, behalve de heer Braat, terwijl
van rechts hebben vóór gestemd de heeren
Lingbeek, Snoeck Henkemans, mejuffrouw
Katz en 11 Roomsch-Katholieken. Men zie
het Kamerverslag.
NIEUWE SPOORWEG NAAR DEN
AFSLUITDIJK.
VAN ANNA PAULOWNA NAAR
DEN OEVER.
Ingediend is een onteigenings-ontwerp, ten
behoeve van aanleg van een spoorwegver
binding van den staatsspoorweg Amsterdam
Den Helder met den ontworpen afsluitdijk
door de Zuiderzee en van een rijksweg langs
een gedeelte van die spoorwegverbinding.
De ontworpen spoorweg zal aldus nog
de Memorie van Toelichting het station
Anna Paulowna met het oost-einde van Wie-
ringen- verbinden.
VARSITY-STUDENTEN IN DEN
TREIN.
VRAGEN VAN EEN KAMERLID.
Het Tweede Kamerlid Brautigam heeft tot
de ministers van Waterstaat en van Justitie
schriftelijke vragen gericht in verband met
het z.i. ergerlijk en baldadig optreden van
enkele tientallen studenten, die Zondag
avond 11 Mei, onder den invloed van sterken
drank, met den laatsten trein van Amster
dam naar Rotterdam reisden, zich tegenover
hun medereizigers hoogst onbehoorlijk ge
droegen, enkelen hunner mishandelden en
den trein bij herhaling door middel van de
noodrem tot stilstand brachten, met het
gevolg dat de trein 40 minuten te laat te
Rotterdam is gearriveerd, op een tijdstip toen
trams en andere vervoermiddelen waren in
gerukt. De heer Brautigam vraagt o.a. waar
om deze studenten tot vervoer zijn toegelaten,
en waarom er toen dit eenmaal was geschied,
te Haarlem geen maatregelen zijn getroffen
om hen uit den trein te verwijderen (dit ge
schiedde eerst te Leiden), dan wel om de ver
dere reis onder geleide van politiemacht te
doen plaats hebben. Voorts vraagt het kamer
lid of de justitioneele macht voornemens is
tegen deze baldadige jongelieden een vervol
ging in te stellen en of tegen hen discipli
naire maatregelen worden getroffen.
BEGROOTING VAN SURINAME GOED
GEKEURD
De Eerste Kamer heeft Woensdagmiddag
de begrooting van Suriname voor 1930 zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd. Men
zie het Kamerverslag.
Het grootste gedeelte van de bevolking van Oberammergau heeft iets te maken met de
passiespelen. Dat blijkt duidelijk uit de bovenstaande foto, icaarop een vijftal kruiers
is afgebeeld, dat ook als figuranten moeten optreden. De haardossen zijn in den loop der
jaren zorgvuldig gecultiveerd.
UIT CHINA.
SJANGHAI, 14 Mei (N.TA..) De troe
pen der Centrale Regeering van Nanking
hebben een beslissende overwinning behaald
opj de opstandelingen in Zuid-China.
Na een bloedig gevecht gelukte het den
Chineeschen regeeringstroepen de stad
Suntschau, gelegen 400 KM. ten westen van
Kanton te bezetten.
ONGEVAL IN EEN MIJN.
GLEIWITZ, 14 Mel (Wolffbureau) In
een mijn alhier heeft, door het breken van
een stutbalk een instorting plaats gehad,
waardoor drie mijnwerkers werden bedolven
Een hunner werd als lijk geborgen en de twee
anderen zijn nog ingesloten.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
GEVALLEN VAN NEKKRAMP EN
POLIOMYELITIS.
Blijkens opgave in de Staatscourant kwa
men in de week van 4 tot en met 10 Mei 1930
te Haarlem voor 4 gevallen van roodvonk, 3
van diphtheritis, 1 van meningitis cere-
brospinalis epidemica en 1 poliomyelitis an
terior acuta (een ruggemergziekte). Beide
laatstgenoemde ziekten komen zeer spora
disch voor.
Te Heemstede kwam een geval van rood
vonk voor. te Bloemendaal 1 geval van rood
vonk, te Velsen 2 gevallen van roodvonk, te
Zandvoort 2 van diphtheritis. In totaal be
droeg het aantal roodvonkgevallen in de pro
vincie 63. dat van diphtheritis 20, van en
cephalitis 2 en van poliomyelitis 1.
JUBILEUM JAC. VAN KEMPEN.
1 October zal de bekende zanger Jac. van
Kempen, den dag herdenken dat hij voor 30
jaren voor het eerst als solist optrad. Dit feit
zal niet onopgemerkt voorbijgaan. Er zal na
melijk naar Haarl. Gemengd Koor, dirigent
Jan Booda, op 1 October een Bach-concert
worden gegeven in de Groote Kerk. Aan dit
concert zal de heer Jac. van Kempen mede
werken. Hij zal dit als zijn jubileumsconcert
beschouwen Voor dit jubileum zal een eere
comité worden samengesteld, waarvan de
namen later bekend zullen worden ge
maakt.
HULPDIENST VOOR WIEL
RIJDERS.
DE E. N. W. S.
Naar wij vernemen, wordt hier ter stede
binnen zeer korten tijd een agentschap op
gericht van de te Amsterdam gevestigde
„Eerste Nederlandsche Wielrijders Service"
(E.N.W.S.)
De monteurs van dezen dienst rijden des
Zondags in onze provincie met hun motor
rijwielen de wegen op en neer, wie geabon
neerd is op den hulpdienst en zijn abonne
ment vertoont kan op de hulp der monteurs
rekenen.
Van den eersten Zondag in Mei tot den
eersten Zondag in October wordt eiken Zon
dag door de monteurs gereden: Amsterdam-
Hilversum (vice versa) AmsterdamBloe-
mendaal (Zeeweg)Zandvoort.
Bij het wegvallen van den extra-dienst
naar de bollenvelden (Amsterdam—Hillegom
LisseLeiden) begint de dienst op ver
schillende badplaatsen.
De abonnementsprijs is zeer gering.
Ook in de stad wordt aan abonnés in wel
ke omstandigheden ook, op verzoek alle
mogelijke hulp verleend.
DE MOORDEN TE RATIBOR.
RATIBOR, 14 Mei (V.D.) Terwijl de be
volking van Ratibor nog geheel onder den
indruk verkeert van de bekende, in den laat*
s'.en tijd plaats gehad hebbende aanslagen,
wordt een nieuw mysterieus geval gemeld.
Hedenmorgen vond men den 65-jarigen
Sedlatzek tusschen de gehuchten Si'.berkopf
en Mosurau dood op straat. Het is wel is waar
niet geheel zeker, of hier sprake is van een
misdaad, doch niettemin zijn er ernstige ver.
moedens. De recherche is ter plaatse.
BERLIJN, 14 Mei (V.D.) De crimineele
politie heeft de gebroeders Melchior en voorts
Scodeczko uite Silberkopf gearresteerd, ver
dacht den moord op Adolf Sedlatzek gepleegd
te hebben.
HEVIGE ONTPLOFFNG IN ITALIë
ROME, 14 ei (VJ>.) Te Avigliana bij
Turijn heeft in een dynamietfabriek een ont
ploffing plaats gehad, die aan twee menschcn
het leven heeft gekost, terwijl er 10 gewond
werden. De explosie gebeurde voor den aan
vang van het werk, toen zich slechts weinig
personen in de fabriek bevonden. De mate-
rieele schade is zeer groot.
Aan den rand van de groeveNog een foto van de Zaansche schatgravers. Leunen
de op de twee dwarsstuttcn de ondernemer Langhirt.
iVit Dc Zaanlandefjj,
Franqois Mauriac:
Wat heb je er aan brieven te schrijven, als
je elkaar nooit ziet? Menschen die vast we
ten, dat zij elkaar nooit meer zullen terug
zien, verlangen er niet naar met het kunst
matige leven van een correspondentie hun
vriendschap te verlengen.
S. O. S.
Wil de heer Th. (van Theodoor)
Jansen, wonende Hoofdstraat num
mer tien, Nergenshuizen, zich zoo
spoedig mogelijk begeven naar
Amsterdam, Tesselschade Zieken
huis, waar zijn zoon Arie zeer
ernstig ziek is.
Dames en Heeren, wij vervolgen
met dansmuziek
De laatste tonen zijn verstorven
Van foxtrot, tango of van wals.
Een van die onbezorgde wijsjes
Die populair zijn op de bals;
De luisteraar wacht op nieuwe Schlager
In 't dansmenu hem aangericht.
Dan hoort hijEven onderbreking,
Hier is een S.O.S.-bericht:
Wil Th. Jansen, Nergenshuizen
Zoo spoedig mogelijkenzoovoort
De luiteraar schenkt het niet meer
aandacht,
Hij heeft dat al zoo vaak gehoord
't Is een dier kleine Intermezzos
Bekend aan 't radiopubliek,
't Is alweer uit: Thans, dames, heeren,
Gaan wij weer voort met dansmuziek.
In 't kleine dorpje Nergenshuizen,
In 't huisje Hoofdstraat nummer tien,
Daar zit het oude echtpaar Jansen
Elkaar verpletterd aan te zien.
Hun Arie is dien eigen ochtend
Per motor erop uitgegaan.
Nu is hij ziek en in verpleging
Wat heeft die jongen nou gedaan;
Er is helaas geen twijfel mooglijk
De naam en het adres dat klopt
En moeder's heete tranen vloeien
En vader voelt zijn keel verstopt,
Zij weten, S.O-S.-berichten
Beteekent: toestand zeer critlek....
Daar klinken opgewekte tonen.
Zij gaan weer voort met dansmuziek.
En vader zou het willen schreeuwen:
rk heb het wel gehoord, ik kom.
Maar wat scheelt onzen armen jongen.
Het helpt hem niet, de stem blijft stom.
Een buurman kemt om te vertellen,
Wat hij net draadloos heeft gehoord,
Hij ziet de starre smartgezichten.
Spreekt zonder hoop een hoopvol woord.
Als vader hoed en jas gaat halen
Snikt moeder: ik ga met je mee
En vader durft niet nee te zeggen.
Want Arie is toch van hen twee,
Ze gaan als twee geslagen menschen
Bewegend als in mechaniek.
En in hun nu verlaten kamer
Klinkt voortgezette dansmuziek.
Wij menschen leven in millioenen
Tezamen in de maatschappij.
Wij hebben elk onz' eigen zorgen
En andrer leed gaat ons voorbij.
Als door zoo'n S.O.S.-berichtje
Een huis in rouw gedompeld wordt.
Dan hooren wij muziek tot dansen
Of resultaten van de sr«ort.
Het moet natuurlijk wel zoo wezen,
Hoe zou het anders kunnen zijn
Maar toch, een enkel oogenblikje
Doet zoo'n gedachte je soms pijn;
Dan gaan zij, die geroepen werden
Naar de hun wachtende tragiek
Voor ons was 't slechts een onderbreking
Wij gaan weer voort met dansmuziek.
P. GA8US.
UIT BRITSCH-INDIë,
BOTSINGEN MET DE POLITIE.
BOMBAY, 14 Mei (V.D.) 200 vrijwilligers
deden een aanval op het zoutdepót te
Shiroca. 158 personen zijn gearresteerd, ter
wijl een 16-tal bij de botsingen met de politie
werden gewond.
AMSTERDAM'S
RIJNVERBINDING.
OVER WIJK BIJ DUURSTEDE.
Het Hbld is in staat te berichten, dat de
minister zich in het wetsontwerp inderdaad
heeft uitgesproken ten ?unste van de route
AmsterdamUtrechtWijk bij Duurstede.
De vorige minister van Waterstaat mr.
Van der Vegte. had reeds den vaarweg Vrees
wijk opgegeven, doch zich een voorstander
betoond van het Vallei-plan Hiertegen heb
ben zoowel de hoofdstad als Utrecht zich
krachtig verzet.
De keuze van minister Reymer. waaraan
thans geen twijfel meer bestaat, zal stellig
door alle belanghebbenden met vreugde wor
den begroet, schrijft het blad,
Het Belangrijkste
Het proces Matsjek. Nog meer sensatie.
(2e blad, ie pag
De toestand in Britsch-Indie.
(2e blad. Ie pag.)
Onderhandelingen tusschen Briand en
Grandi.
(2e blad, le pag
Uit Haarlem's Gemeenteraad.
(3d blad, 2e pag.)
Tweede KamerDe wijziging in de Gemeen
tewet. De vrouw als gemeejite-secretaris.
(4e blad, le pag.)
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Uit den Raad.
(le blad, le pag.J
J. Greshoff: Een rondgang op de Luiksche
tentoonstelling.
(2e blad, le pag.)
E. E. J.P.: Dc Burgemeesteres.
(4de blad, 2e pag.)
Ook de „Gelria" heeft pech.
(4e blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad.)
HAARl.EM. 15 Mei.
Uit den Raad.
Woningen voor groote gezinnen.
Veel gepraat met weinig re
sultaat. Een half nur debat
over aanhouding van een voor
stel. De opgeschroefde 1 Mei-
relletjes.
Er zal e_en k"Mne achttienduizend gulden
ten koste srelegd worden aan de verbetering
van de Wllhelmlnalaan. 170.000 zal be
steed worden aan het leggen van een nieu
we transportleiding voor water. Een voor
schot is verleend aan de coöperatieve Wo-
nincbouwvereeniging voor gemeenteperso-
neci, voor den bouw van 29 woningen voor
beter gesitueerden. Een voorschot is ook ver
leend aan de vereeniging St. Jozef voor den
bouw van 61 woningen voor groote gezin
nen in Haarlem-Noord.
Dit alles, ofschoon duur, en hoewel het een
dier veertiendaagsche opsommingen van
raadsbesluiten vormt, die den belastingbe
taler lichtelijk doen huiveren, is nuttig, noo-
dig er. dus verheugend.
Maar ri< rest van de zitting was dat niet.
Bijna de heele middag was gewijd aan een
voorstel van den heer Klein (R.-K.) om een
vast percr tage van de door (of met hulp
van) de gemeente te bouwen woningen te
bestemmen voor groote gezinnen. Hij wilde
dit percentage op 20 stellen, hij bedoelde met
een groot gezin: een gezin met zes of meer
kinderen, en hij had er ook nog een huur-li-
mie* aan verbonden, berekend op een per
centage var. het inkomen.
B. en W. praeadviseerden afwijzend op dit
voorstel, in een uitvoerig raadsstuk, dat de
her Klein evenwel „een botte afwijzing"
noemde Waarmee hij klaarblijkelijk bedoel
de. dat B. on W. hem wel een eindweegs te
gemoet hadden kunnen komen. Hij vond dat
de gemeente zeer tekortschoot in haar wo
ningvoorziening voor groote gezinnen, en in
elk geval een percentage vaststellen. Aan 20
hield hij niet vast; hij wilde desnoods ook
wel zakken.
Dit duidde de zwakste stee in het voorstel
al heel scherp aan, en de opposanten erte
gen lieten dan ook niet na erop te wijzen.
Des heeren Klein's 20 pet. waren een s'ag in
de lucht niet gebaseerd op cijfers, die ten
aanzien van de grootte der gezinnen voor
Haarlem niet verkrijgbaar zijn. maar in
Amsterdam blijkbaar wel bij wijze van
leiddraad te verkrijgen waren geweest.
De zwakte van 's heeren Klein's betoog
op het hoofdpunt van zijn voorstel school
dan ook in gebrek aan zakelijke argumen
ten: aan statistische gegevens vooral. Ove
rigens hield hij een uitvoerig betoog, met
den geestdrift die hem pleegt te kenmerken,
haalde er den eerbied van de R.-K. voor
groote gezinnen en de leer van Malthuis bij,
en ontketende den heer Oversteegen. voor
heen Anti-Stemdwang, thans Communist,
die zei dat het groote gezin een machtsmid
del van de R.-K. Kerk is, waarop iemand
hem toevoegde dat zijn hersens verkeerd la
gen, waarop hij zich bcleedlgd achtte en
dien ifrmand een uitzuiger noemde, waar
oper.z.
Alles erg verheffend.
Wethouder mr. Gerritsz wees erop dat B.
en W. alle mogelijke medewerking hebben
verleend aan de uitvoering van de bouw-
olann :n van de R.-K. vereniging, die in
deze zitting tot een raadsbesluit had gele'd.
Ook in de toekomst zal de gemeente die me
dewerking bliiven ver'.eer.en. en de regee
ring wil nu blijkbaar ook steunen.
Het werd niettemin een uitgerekt debat
met allerlei afdwalingen en onzakelijkhe
den. da* alles behalve glorieus voor den
Raad was. Het peil der discussie zakte meer
en meer in het onbeduidende, en waarom de
voorzitter in een dergelijke discussie niet in
greep, de positie resumeerde en de heeren
vlak voor de harde feiten zette, is mij een
faactsel, Tenslotte trok de heer Klein zijn
