Het woord is aan... DE TOEKOMST VAN IJMUIDEN 47e Jaargang No. 14394 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 27 Mei 1930 HAARLEM S DAGBLAD piRECTEURENt J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR» ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENper week /027H. met GefHtutreerd ZWa**bUd f0 32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3-57H- Franco per post door Nederland 3.87)4. ƒ0.06. Gei 11. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57'A, Ir an co per pos». Bureaux: Groot* Houtstraat f3 Drukker^: Znider Bortenspaarae 12 Telefoon No*.: Directie 13062 Hoofdredactie 15054 S Redactie 10600 Administratie 10724, 1462S Drukkerq 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN: 1-^ regel, t ITS. elke regel meer 1 OM. /OM per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels f OM, elke regel meer /0.15. bniten Arrend, dubbele pcije. Onze Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. /0.25. elke regel meer f 0.10. artsL 4 contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkee ringen: Levenslange ongesckiktbeid en Overlijden f 600.-, Verliet van Hand, Voet oi Oog 1 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger I 150.-, Elke andere vinger 1 50.-, Arm- oi Beenbreak f 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD DE ARRESTATIE VAN DEN DüSSELDORFSCHEN MOORDE NAAR. De ongeveer 40-jarige vrouw van Kürten Is Vrijdag door de politie in hechtenis geno men, later echter weer vrijgelaten. Teneinde haar te onttrekken aan den invloed van het publiek, heeft men haar buiten de stad ge bracht. Vernomen wordt, dat zij een fat soenlijke vrouw is, die door hard werken wat tracht te verdienen. Het schijnt, dat zij ge leidelijk eenig vermoeden heeft gekregen van de levenswijze van haar man, omdat hij altijd 's nachts buitenshuis was. Zij heeft ook opgemerkt, dat hij van Papendell met bemodderde schoenen en vuile kleeren was teruggekeerd. Eerst had hij op haar vragen geantwoord met allerlei uitvluchten, maar later, toen het net van de politie hem steeds meer omstrikte, had hij haar bekend de gezochte moordenaar te zijn. Bij haar arrestatie deed zij de politie mededeeling van de bekentenis van haar man en vertelde zij ook van de afspraak bij de kerk, aldus het Hbld. Over het verhoor van Kürten meldt de N.R.C. nog: Vrouw Meurer, ook een van de weinige (slachtoffers die er levend zijn afgekomen is op het hoofdbureau van politie te Düsseldorf in een vertrek gebracht waarin zioh 20 per sonen bevonden. Men verzocht haar te zeg gen of de aanrander zich onder hen bevond. Zij wees terstond Peter Kürten aan. Deze zeide, dat hij haar wel had willen ver moorden. Vrouw Meurer vroeg hem, welke reden hij daartoe zou hebben gehad, waarop Kürten antwoorddeHet motief, dat zou u toch niet toegrijpen, dat begrijpt de politie niet eens. Vrouw Meurer: Is de aanlanding zoo ge- fechied, als ik vroeger heb'verteld. Kürten: U hebt zich op één ding vergist. Niet vlak voor de brug naar Obercaissel, maar reeds 20 Meter eerder ongeveer heb ik u (neergeslagen. De verdere vragen betroffen den moord, die nabij Papendell op een zekere Maria Hahn werd gepleegd en daarop antwoordde Kür ten alleen, dat hij niet, zooals in de bladen had gestaan, een bril had gedragen. Voor het overige was ongeveer alles, wat de pers had beweerd, juist geweest. Kürten was tijdens het gansche verhoor, dat twaalf uur duurde, uiterst kalm en liet niet de minste zenuw achtigheid blijken. Hij vertelde zelfs nog, dat hij vrouw Meurer na haar herstel op de fiets had zien rijden door de buurt waar zij .woonde. De z.g. „moordbrieven" r DÜSSELDORF, 26 Mei (V. D.) Hedenmor gen heeft de alhier uit Berlijn gearriveerde schriftdeskundige Regeeringsraad Dr. Schnei kert een aanvang gemaakt met het grapho- logisch onderzoek der door den moordenaar indertijd verzonden brieven, waarin hij zijn moorden bekend maakte. Een politierapport hierover vermeldt: Het is bekend, dat Peter Kürten een aantal brie ven geschreven heeft, waarin hij op zijn da den de aandacht vestigde. Zelf heeft hij hier over gezegd deze brieven geschreven te hebben in de verwachting hierdoor groote onrust onder het Düsseldorfsche publiek te scheppen. Opmerkelijk is, dat Kürten zijn eersten brief naar eigen bekentenis einde September 1929 geschreven heeft aan de „Düsseldorfer Stadtanzeiger", welk epistel hij zelf gepost heeft. De politie heeft echter nooit iets vernomen over de ontvangst van dezen brief. Op grond van enkele Kürten gestelde vragen werd er eerst aan getwijfeld of hij wel de schrijver van deze brieven was. Toen men echter den tekst onder dezelfde omstandigheden op een gelijksoortig papier en met eenzelfde potlood had laten schrij ven, bleek een volledige overeenkomst te be staan. Daar nu de schrijver der bekende brieven alleen de werkelijke moordenaar kan zijn geweest in de gevallen van Maria Hahn cn Gertrud Albermann blijkt ook uit het resultaat van dit graphologisch onderzoek, behalve reeds het tijdens het verhoor ver zamelde bewijs, dat- in deze beide gevallen Kürten in elk geval de dader moet zijn. Geen twijfel meer mogelijk. DÜSSELDORF. 26 Mei. (V. D l Een sterk bewijs voor de conclusie, dat Kürten de mas samoordenaar is. zou de confrontatie van den gearresteerde met de indertijd aange rande vrouw Meurer zijn. Toen vrouw Meu rer de kamer binnentrad waar het verhoor werd afgenomen, merkte Kürten direct op: „Oh. daar is vrouw Meurer ook!" Daarna verklaarde Kürten, dat- hij reeds van het be gin af aan de bedoeling heeft gehad, haar te vermoorden. Ob die reden heeft hij in zijn actentasch een hamer medegenomen. Hij probeerde toen eenige passen achter vrouw Meurer te blijven, om ongezien den hamer uit de tasch te nemen en den over val te plegen. Vrouw Meurer is indertijd zeer angstig geweest en heeft eenige malen omgezien, wanneer hij eenige passen achter bleef. Toen zij daarna op de Rijnbrug kwa men, heeft hij haar eenige slagen met den hamer op het hoofd gegeven. WERKGEVERS IN HET BOEKDRUKKERS- BEDRIJF. In de vergadering van de dlstrictsafdeeling Haarlem cn omstreken van de federatie van werkvevers in het boekdrukkersbedrijf is de heer J. C. Peereboom periodiek als penning meester afgetreden. In zijn plaats werd gekozen de heer J. M. goom. Seneca Goede lessen werken langzaam, goede voor beelden snel en krachtig. VOORNAAMHEID. Een landbouwer uit Woubrug- ge is door den kantonrechter veroordeeld tot een boete van twee gulden, subsidiair 1 dag hechtenis, omdat hij een zoon bij den Burgerlijken Stand had aangegeven met den voor naam Pieter Hertog. Onze tijd is democratisch, Daar bestaat geen twijfel aan En ik zal de laatste wezen Om dat streven te weerstaan: Maar ik sta toch wel te kijken, Dat een vader wordt beboet. Als hij aangeeft dat zijn zoontje Pieter Hertog heeten moet. 't Zit natuurlijk niet in Pieter, Deze naam is zeer geacht En hij geldt met variatie Zelfs voor 't vrouwelijk geslacht:' Maar je zoontje Hertog noemen. Dat is vreemd en ongewoon En in ons gewoontelandje Valt zoo'n voornaam uit den toon. Adellijke titels geven Is in Holland afgeschaft, Maar hoe vreemd een voornaam zijn mag, Waarom wordt dat nu gestraft? Kan wellicht de reden wezen De bescherming van het kind, Door den vader onverstandig Maar hertogelijk bemind. Onze tijd is democratisch, Daar bestaat geen twijfel aan Als je, iemand Hertog nopmend, Voor den rechter komt te staan. De conclusie van de kwestie, Als je 't vonnis kalm beziet, Is: een Hertog mag voornaam zdjn Maar een voornaam is het niet. P. GASUS. A. C. KROES. Naar wij vernemen heeft de bekende auto mobilist ster=rijder A. C. Kroes, dien onze le zers reeds goed kennen uit beschrijvingen in ons blad van vorige prestaties, dezer dagen weder deelgenomen aan een sterrit, die haar eindpunt vond in Wiesbaden. De heer Kroes startte ditmaal, als steeds met een Steyr- wagen, te Cascals bij Lissabon op 20 Mei des namiddags 6 uur en was op 24 Mei ongeveer 4 uur nam. te Wiesbaden. Hij won in dezen rit den eersten prijs benevens den eere-prijs der stad Wiesbaden, een nieuw succes, waar mede wij onzen landgenoot van harte ge- lukwenschen. DE ZAANSCHE SCHATGRAVERS. Opwinding in Zaandam. EEN METALEN KIST GEVONDEN. WAT BOOZE TONGEN BEWEREN. Op de plaats waar op advies van de derde helderziende opnieuw met graafwerk begon nen werd, heeft men hedenmorgen een me talen kist te voorschijn gebracht. Volgens de helderziende is deze kist van tin. Er zouden paperassen in zitten met gegevens omtrent de plaats waar de schat inderdaad verborgen zou zijn. Men ziet het: Dit is wel heelemaal in den stijl van den vervolgroman in wekelijksche afleveringen. Hoe dan ook, de heer Langhirt, de Duit- sche ondernemer van de schatgraverij was hedenmorgen niet aanwezig en men moest met het openen van de kist wachten tot hij er bij was. Ton het in Zaandam bekend werd dat men iets had gevonden deed aanstonds het gerucht de ronde dat de schat boven was gebracht". Tot in Haarlem drongen deze geruchten zelfs door. De belangstelling in Zaandam van verschillende zijden, was vanmorgen wel heel groot. Verscheidene gemeentelijke autoriteiten waren aanwezig. Men bleef echter sceptisch ten aanzien va$ de ge heimzinnige vondst. Eerlijkheidshalve zijn wij zelfs verplicht te vermelden dat in Zaandam het verhaal de ronde doet, dat op één of andere manier door een grappenmaker wellicht de kist van te voren in de kuil verstopt werd. Over het algemeen hecht men aan deze bewering in Zaandam inderdaad geloof. Te twaalf uur vernamen wij nog uit Zaan dam, dat de kist door den heer Langhirt is geopend. Er werd een stuk van een gouden oorbel in gevonden. De heer Langhirt is op timistischer dan ooit. De commissaris van politie in Zaandam gelooft echter dat het gevondene van een vroegeren diefstal af komstig is. Voorts deelt men ons nog uit Zaandam mede, dat het kistje van nieuw ijzer is en geen roestvlekken bevat en beschilderd is als een brandkast. De mogelijkheid dat het een oud voorwerp is, lijkt dus wel uitgesloten. Een vraaggesprek met den vertrekkenden havenmeester De heer B. Brutel de la Rivlère in zijn kantoor Het is een genoegen met den heer Brutel de la Rivière, den havenmeester te LJmuiden die, zooals onze lezers weten, met ingang van 1 Juni benoemd is tot hoofd-inspecteur van den Havenarbeid te Amsterdam te praten over de belangen van IJmuiden als havenplaats, omdat hij dit onderwerp niet alleen beheerscht, maar bovendien een ruimen blik heeft op de ont- wikkelings-mogelijkheden. Nadat ik zoo vertelde de havenmeester in April 1924 mijn functie aanvaard had, mocht ik een periode van grooten vooruit gang meemaken. Wij waren juist de misère van de na-oorlogsche jaren te boven en een tijdperk van bloei werd ingeluid. Toenemend scheepvaart verkeer. In 1923 werden door de sluizen te IJmui den geschut (in- en uitvarende schepen te zamen) 6369 schepen, met een inhoud van 35.640.561 M3. In 1924 en 1925 was het aan tal schepen wel kleiner, maar het laadver mogen vermeerderde, dit was zelfs in 1925 al gestegen tot 39 millioen M3. In 1926, 1927. 1928 en 1929 gingen èn aantal schepen èn inhoud sterk vooruit. Over 1929 waren het 7966 schepen en 55,494.014 M3. inhoud. In 6 jaar tijds een vermeerdering van ongeveer 1600 schepen met een meerderen inhoud van bijna 20 millioen M3. Opmerkelijk is, dat de tonnage van de schepen nog steeds grooter wordt. In 1924 was de gemiddelde inhoud van de schepen die de sluizen te IJmuiden passeerden öloo M3in 1929 al bijna 7000 M3. Door dit steeds toenemende scheepvaart verkeer werd steeds sterker verlangd naar het tijdstip waarop de nieuwe sluis in ge bruik genomen kon worden. De nieuwe sluis in den nazomer in gebruik. De nieuwe sluis is nu wel klaar, maar er moeten nog eenige bijkomende werkzaam heden verricht worden. Er moet nog wat gebaggerd worden, het remmingwerk is nog niet klaar, terwijl men nog druk bezig is aan de verlichting en de seininrichting. Vermoe delijk zal de nieuwe sluis in den nazomer volledig in gebruik gesteld kunnen worden. Maar mi kan zij al dienst doen in noodge vallen .Verleden jaar werd een deur van de groote sluis aangevaren waardoor twee groo te passagiersschepen niet konden schutten en moesten wachten op gelijk water. In zoo*n geval zou nu de nieuwe sluis, althans op den dag, in gebruik genomen kunnen worden. Als de nieuwe sluis klaar is, zullen toch geen oude sluizen buiten werking gesteld worden. IJmuiden heeft dan 4 stel sluizen van den volgenden inhoud: lang breed diep Kleine sluis 65 M. 12 M. 5.2 M. Zuidersla is 118 M. 18 M. 8 M. Groote sluis 225 M. 25 M. 10.15M. Nieuwe sluis 4b0 M. 50 M. 15 M. Deze diepgang is gerekend beneden N'ieuw) Aimsterdamsch» P<-eil). Dit staatje toont wel heel sterk den voor uitgang van de haven van IJmuiden aan! Op de sluizen zullen werkzaam zijn: 1 ha venmeester, 1 sluismeester, 5 hulpsluismees- ters, 5 havenwachters en 21 s'.uisknechts. Het zou niet veel bezuiniging geven als een stel sluizen buiten gebruik gesteld werd, want de baldadigheid van de jeugd te IJmuiden zorgt er wel voor, dat toch be wakingspersoneel noodig is. Als er geen be waking is breekt de jeugd in 14 dagen een sluis af! Bóvendien zou als de kleine sluis buiten gebruik gesteld werd 20000 M3. moe ten worden verzet om een Urker bottertje te schutten! En het komt 's nachts nogal eens voor, dat zoo'n schuitje met puf bin nenvalt. In de toekomst zullen de twee groote slui zen opengesteld worden voor dc groote zee schepen en de twee kleine sluizen voor de binnenvaart, jachten, sleepbooten, trawlers, enz. Als het niet druk is, zal op Zondag en 's nachts dc Zuidersluis gesloten worden, Nieuwe werken te IJmuiden in voorbereiding. Nu de nieuwe sluis klaar is, wordt met de andere werken die in voorbereiding zijn kracv tig voortgegaan. Allereerst wordt een nieuw spuikanaai gegraven, dan de zooge naamde bijleggershaven voor de verscheping van de producten van het Hoogovenbedrijf, terwijl er ook schepen voor de binnenvaart ligplaats kunnen krijgen. Ook de electrische centrale die de provincie in die omgeving bouwt zal van die haven kunnen profiteered Dan hebben wij nog de verb reeding van hel Noordzeekanaal. Thans is de breedte van het kanaal 110 M. met een diepgang van 10.30 M. beneden N. A. P. en een bodembreedte van 50 Meter. Nu zal het worden: breedte 150 M., bodembreedte 75 M. en diepte 12.50 Meter. Dc onteigeningen van den benoodigden grond hebben reeds plaats gehad. Die zijn zoo ruim opgezet, dat in de toekomst de diepgang tot 15 Meter vergroot kan worden. Dit zou dan natuurlijk ook weer met een verbreeding ge paard moeten gaan. In de toekomst zullen twee groote zeesche- pen elkaar in het kanaal voorbij kunnen va ren. De spoorbrug bij de Hembrug krijgt dan ook twee doorvaarten. De pijler die nu in het land staat, komt dan ook in het water. Hoe de verbreeding bij de spoorbrug te Velsen en bij de papierfabriek te Velsen zal worden uit gevoerd, is nog niet met zekerheid te zeggen. Die plannen zijn nog in studie. Tenslotte wordt een groote verkeersweg AmsterdamVelsenIJmuiden aangelegd. Met dit werk is men zelfs al begonnen. Wat zal de toekomst voor IJmuiden brengen? „Er is gezegd, dat er veel kans is, dat IJmui den in de toekomst door Amsterdam gean nexeerd zal worden, wat verwacht gij daar van?" zoo vroegen wij den havenmeester, Hij antwoordde: Er is steeds een prettige samenwerking geweest tusschen de gemeen, ten Amsterdam en Velsen wat het havenbe drijf betreft. Waarom zou dit ook niet in de toekomst blijven bestaan? IJmuiden heeft natuurlijk belang bij het havenbedrijf, maar het is toch niet de voornaamste bron van in. komsten. De toekomst van IJmuiden is nau wer betrokken bij de visch. Al maakt de vis- scherij op dit oogenblik een tijd van malaise mee, de hoop mag gekoesterd worden, dat er weer betere tijden zullen komen- Het eigen, aardige is, dat het in het visscherijbedrijf steeds op en neer gaat. De zon zal ook nu wel weer gaan schijnen! IJmuiden moet haar roem als een der grootste Europeesche vls- schershavens hoog houden. Ook zijn er veel industrieën die bij den visch handel nauw be trokken zijn. Allereerst de ijsfabricage, ver. der de vischmeelfabrieken enz. De „zware" industrie in IJmuiden neemt ook nog steeds toe. Vooral van het Hoogovenbe drijf verwacht ik nog veel. Het hoogtepunt is blijkbaar nog lang niet bereikt. Ook de pa pierfabriek geeft honderden een bestaan. Ik geloof niet dat IJmuiden toekomst heeft als badplaats. Daarvoor zijn be ter-ingerichte badplaatsen (Wijk aan Zee, Bergen en Zand- voort) te dicht bij. Maar voor dagjesmen- schen heeft IJmuiden veel aantrekkings kracht, Reeds nu komen op mooie Zondagen duizenden Amsterdammers te IJmuiden koel te en verpoozïng zoeken. Een nadeel is even wel, dat de duinen te IJmuiden volkomen af. gesloten zijn. Er is in IJmuiden evenwel plaats voor de oprichting van een goed geoutilleerd winkel bedrijf. Een bunkerbedrijf. Als nu de schepen LJmuiden binnenvallen moeten zij veelal naar Amsterdam om te bun. keren omdat er te LJmuiden geen voldoende ligplaats is. Waarom wordt niet gemaakt, dat die schepen te IJmuiden steenkolen en olie kunnen innemen? Natuurlijk zou daarvoor tusschen de pieren en de sluizen een haven gemaakt moeten worden met baden, kranen, enzoovoort. Daarmee zouden natuurlijk groote kapitalen, misschien wel een millioen gulden, gemoeid zijn, maar ik geloof, dat zoo'n par ticuliere onderneming winsten zou afwerpen. De havenmeester was overtuigd, dat Am sterdam liet centrum van de haven zal blij. ven. Misschien is wel mogelijk, cat de ha vens van Amsterdam zich steeds dichter naar IJmuiden zullen uitbreiden. Er is al in Am sterdam een plan om in de toekomst een ha ven te maken in de nabijheid van de Hem brug.' De kansen van Haarlem als havenstad. Acht u zoo vroegen wij 't mogelijk, dat ook Haarlem in de toekomst wat zal gaan beteekenen als havenstad? eD heer Brutel de la Rivièra antwoordde: .Dat geloof ik niet. De schepen naar Haar lem zouden de sluizen te Saarndam moeten passeeren en daar is het sluisgeld nog al hoog. Te IJmuiden betalen de schepen in het geheel geen sluisgeld. Het rijk doet alles voor niets, heft ook geen kades hay en- of kanaal- geld. Zonder kosten varen de schepen door naar IJmuiden. Al zou men oppervlakkig zeggen, dat Haarlem, omdat het dichter bij IJmuiden ligt dan Amsterdam, wel een kansje moest maken als havenstad, dc praktijk heeft geleerd, dat het niet m den afstand zit. Het is zelfs of het voordeeliger is als de schepen de goederen die zij aanvoeren dieper het land in kunnen brengen," Het Belangrijkste Na de ministerieelc beschikking inzake den zendtijd. De protestvergadering der A.V, R.O. in Haarlem. (2e blad, le pag.) De arrestatie van den Dusscldorfschen moordenaar. (le blad, le pag.) De Zaansche Schatgraverij. Een metalen kist gevonden. (le blad, le pag.) Mussolini neemt wederom het woord. Ont stemming in Frankrijk. (3e blad, 2e pag.) De toestand in Britsch-Indië weer ernstiger. (3e blad, 2e pag.> ARTIKELEN, en*. De toekomst van IJmuiden. Een vraagge sprek met den vertrekkenden havenmeester (le blad, le pag.) Voor de laatste berichten zie men de 2e pagina van het Eerste Blad.) DE OUD-HOLLANDSCHE GEVEL KORTE SPAARNE 25. STEUN DER PROVINCIE. Het bestuur van de vereenlglng .Hendrlck de Keyser" tot behoud van architectonlsch- of hlstorisch-belangrijke oude gebouwen, heeft, zich tot de Prov. Staten van Noord- Holland gewend met het verzoek te bevor deren, dat uit de provinciale fondsen een bijdrage van f 1.000,worde verleend in cle kosten van aankoop van het perceel Korte Spaarne 25 te Haarlem. Dit perceel heeft-, zooals men weet, een fraaien zestlende-eeuwschen gevel mot een achttiende-eeuwsche onderpui terwijl in de benedenwoning een Louis XV-betImme:ing en een paar achttiende-eeuwsche schoor steenmantels worden aangetroffen, welke zich nog in goeden staat bevinden. Ten einde de verhuurbaarheid van do be nedenwoning te verhoogen, was de eigenaar van plan het achttiende-eeuwsche intérieur te sloopen en de onderpui te verbouwen. Het bestuur van de genoemde vereenlglng Is om dit te voorkomen met den eigenaar over den verkoop van het perceel in onderhandeling getreden. Aanvankelijk werd f 40.000,— ge vraagd doch na eenig loven en bieden is de koopsom ten slotte op 31.000,— bepaald. Hiervan kan de vereenlglng zelf 27.900, voor hare rekening nemen. I>c gemeente Haarlem en het Rijk zijn bereid onderschei denlijk 2.000,cn 1.000,bij te dragen, zoodat nog ln een tekort van 1.000,moet worden voorzien. Daartoe wordt- op dc mede werking van de Provincie een beroep gedaan. Ged. Staten adviseeren aan dc Prov. Staten om dit verzoek toe te staan. NIEUWE AARDVERSCHUI VINGEN TE VIENENBURG. VIENENBURG. 26 Mei (VJ>.) Hedenmor gen ls in de buurt van de zwakke bodemplek ken een man, die in zijn tuin. in de nabij heid van de suikerfabriek stond, plotseling voor de oogen van zijn ondergeschikten in een zes Meter diepe aardspleet gezonken De ongelukkige kon slechts met ernstige hoofd wonden worden opgenomen. Ook in do aan« grenzende huizen zijn nieuwe aardscheuren ontstaan. In opdracht van de stad Batavia wordt een schilderstuk vervaardigd van de Koningin, door den schilder Jan Franken tc s-Gra- venhage, om het te plaatsen in de nieuwe Raadszaal tc Batavia. Dc schilder in zijn (Uelier,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1