Het woord is aan...
47e Jaargang No. 14399
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 3 Juni 1930
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEUR: P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week f 0.2714, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.5714Franco per post door Nederland 3-87J4. Losse nummers
0.06. Gcïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57Yz, franco per post»
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 rcgols 1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onre Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10, uitsl. a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HET ONGELUK TE GEULEM.
WIE HEEFT HET TOEZICHT?
De Maasbode schrijft naar aanleiding van
het ongeluk te Geulem:
De omwonenden van den Blokberg vrees
den, dat bij instorting der woningen binnen
niet al te langen tijd ook gedeelten van den
rotswand, die geheel verweerd is, op den er
langs leidenden weg zouden vallen. Dit is
reeds vroeger gebeurd. Wie of welk lichaam
aangewezen is, om bij deze verlaten wonin
gen controle op den toestand van den rots
wand uit te oefenen, is niet erg duidelijk.
Het staatstoezicht op de mijnen schijnt niet
het aangewezen lichaam te zijn. Dit
schijnt zich te beperken tot de mergelgangen.
In ieder geval is het noodig dat een ernstig
onderzoek ingesteld wordt om eventueel-
dreigend gevaar te voorkomen of een afslui
ting van gevaarlijke gedeelten mogelijk te
maken.
Onweer de oorzaak.
Vrijdag heeft het zwaar boven Limburg
geonweerd. De omwonenden van den Blok
berg vertelden aan het „L.D.", dat dikwijls
na een onweer, soms na zwaren regelval, in
stortingen plaats hebben. Het is daarom al
leszins aannemelijk, dat het onweer van Vrij
dagavond de mede-oorzaak was van het los
raken van een gedeelte van het dak, dat zoo
droevige gevolgen had.
Het „L.D." heeft nog de meening van een
mijningenieur omtrent het ongeval ge
vraagd. Deze deelde mede, dat de steen ïos
moet hebben gezeten, zooals er ter plaatse
nog enkele loszitten. Een tik tegen den steen,
misschien zelfs wel stampen op den vloer,
kan voldoende zijn om den losgeraakten
steen te doen vallen. 1-Iet gesteente, aan weer
en wind blootgesteld, splijt, telkens wanneer
in de spleet gedrongen water bevriest, verder
vaneen. Een ongunstigen invloed op de vast
heid van het gesteente hebben ook de boo-
men, die boven op den berg groeien en wel
ker wortels eveneens de rots splijten.Een des
kundige controle die enkele malen per jaar
zou kunnen plaats hebben, vond de inge
nieur zeer gewenscht.
Vroeger reeds dieren gedood.
De N. R. Ct. verneemt nog dat reeds vroe
ger, enkele jaren geleden een groot stuk
van den rotswand van den Blokberg naar
beneden gestort is op den weg, die vlak on
der de rotsen loopt. Enkele dieren die op dat
moment langs de rotsen geleid werden, zijn
toen gedood.
Telegrammen van deelneming
o.a. van den minister
DE BEGRAFENIS.
Van verschillende scholen uit verschillende
deelen van het land, van leeraren en van.
leerlingen en ook van autoriteiten, zijn tele
grammen en brieven ingekomen met betui
ging van medeleven.
Maandagmiddag kwam een telegram van
den minister van onderwijs, waarin hij zijn
diep gevoeld medeleven uitdrukt in de smart
van de ouders van den kweekeling die den
dood heeft gevonden en met het leed van de
ouders van de andere slachtoffers.
De begrafenis van het stoffelijk overschot
van Piet, Visser zal Woensdagmiddag 2 uur te
Zandvoort plaats hebben.
WETHOUDER W. ROODENBURG.
De wethouder van onderwijs, de heer W.
Roodenburg is verhinderd Donderdag a.s.
zijn gewone spreekuur te houden.
Felix Timmermans
,Fillesoof zijn is ni schrijvemaor is leve!"
zei Pallieter, die met zijn voeten in de parij
stond en het tintelend zonnespel aan-
schouicde.
SOVIET HOLLAND.
(De Russische autoriteiten heb
ben een project gemaakt voor
exploitatie van een veenderij en-
complex van enorme afmeting, dat
den naam Sowjetskaja Gollandya,
oftewel Soviet Holland zal dra
gen.)
't Gaat in Rusland met de brandstof
Nog niet bijster vooV den wind,
En geen wonder is het daarom'.
Dat men steeds op middelen zint,
Om weer nieuwe stof te vinden,
Voor den revolutiebrand,
Die de Russen moet verwarmen
En de kou uit Mos-kou bant.
Volgens Russische berichten
Is het allernieuwst project,
Exploitatie van den veengrond.
Die een deel van 't land bedekt
Turf gaat Rusland produceeren,
Op een uitgestrekt gebied.
Dit is wijs, want in de venen,
Ziet men op een turfje niet,
En men bouwt er boerderijen,
In de nieuwe veenderij,
En men brengt er kudden hoornvee
Om te grazen in de wei,
Tot het voor een Sovietleider,
Die 't met critisch qog bekijkt,
Net precies een Hollandsch Rusland
Of een Russisch Holland lijkt.
Wat is in een naam tenslotte,
Zooals Shakespeare heeft gezeid,
Het kan ons Siberisch laten,
Niet geërgerd, noch gevleid.
En het lijkt me overbodig,
Dat ik er nog meer van zeg,
Dan alleen nog: Soviet Holland
Is goddank een heel eind weg.
AMOK OP DE „OP TEN NOORT".
Stoker doodt twee Chineezen.
SENSATIONEELE ACHTERVOLGING
IN HET WATER.
Aneta seint uit Tandjong Priok:
Een stoker uit Soerabaja, pas twee dagen
aan boord van de Op ten Noort van de K.
P. M., heeft amok gemaakt. Achtereenvol
gens doodde hij met een mes de twee Chi-
neesche koks en verwondde drie andere Chi
neezen. Verscheidene Chineezen sprongen in
panischen angst overboord. De amokmaker
volgde. De derde officier De Bruin achter
volgde hem in een bootje, waaraan, hij zich,
toen hij zich achterhaald zag, met zijn mes
poogde op te hijschen; de officier bracht
hem toen met een stuk ijzer een slag op 't
hoofd toe, waarna hij kon worden overmees
terd en aan de politie overgeleverd De amok
maker verklaarde zich achtervolgd te voelen
en leek niet wel bij "t hoofd.
JEUGDIGE INBREKERS
Een drietal jongens, respectievelijk 11, 12
en 14 jaar oud, heeft zich Zondag toegang
weten to verschaffen tot de kajuit van een
passagiersboot. liggende aan den Kouden-
horn. De kwajongens hebben daar den ge-
heelen boel overhoop gehaald. De 14-jarige
brak bovendien een kastje open en ont
vreemdde daaruit 27 bons van tabak en siga
retten. Tegen hem wordt procesverbaal op
gemaakt.
Maandagavond bracht het Tramfanfare'orps een serenade aan den lieer J. IJ/endijk,
haltechef lc klasse der N. Z. H. T. M., aan zijn woning in dc Barcndscstraat, ter gele
genheid van zijn 25-jarig- jubileum bij de N. Z. UI T. M,
Dc sneltrein Parijs-Nice liep bij Montereau
willigheid in het spel is. Op dc rails werden
Er werden 7 dooden geborgen. 30 personen
'Men vermoedt dat liet hier een aanslag
voor de ramp ook deze plaats passeerde.
uit de rails. Men vermoedt dat cr kwaad
althans lorries gevonden die cr niet hoorden,
werden voor een deel zwaar gewond,
heeft gegolden op Tardieu, die ccnigcn tijd
EEN VINDINGRIJK VERDACHTE.
MAAR ZIJN VONDSTEN HIELPEN
HEM NIET.
Maandag stond voor den Politierechter
een verdachte terecht, die een vindingrijk
heid ten toon spreidde, een betere zaak
waardig. Hij is los werkman te Hillegom en
had op 26 April „quaestie" met een bloe
mistknecht.. Deze was nl. in den avond van
genoemden dag, om 6 uur, bezig een put
schoon te maken en wierp daarbij achteloos
een steen weg. Ongelukkigerwijze raakte deze
steen het 8-jarig zoontje van den lossen
werkman, welke zich onmiddellijk met op
gestoken zeil naar den blóemistknecht be
gaf, om dezen tc' vragen, waarom hij zijn
zoontje had gesteenigd.
„Dat heb ik niet gedaan", was het ant
woord, waarop de vader van het getroffen
knaapje op den bloemistknecht los sloeg en
hem zoodanig op den neus raakte, dat hij
bewusteloos neerviel. Nog krijgt hij steeds
hoofdpijn, als hij zich eenigszins druk maakt.
De vrouw van den bloemistknecht kwam
verklaren, dat zij gezien had, hoe verdachte
haar man met de vuist in het gelaat sloeg,
waarna haar man in elkaar zakte. De losse
werkman had daarna nog met een emmer
gegooid en met een open mes gedreigd, daar
bij de gedenkwaardige woorden sprekend:
„Ik zal je open rijgen!"
Of de verdachte hierop iets te zeggen had?
informeerde de Politierechter.
Verdachte had er alles op te zeggen.
En nu komen de bewijzen van zijn vin
dingrijkheid.
Geslagen? Hij had heelemaal niet gesla
gen. Hoe kwam de getuige er bij? Hij had
den bloemistknecht gevraagd: „Wat heb je
met mijn jongen gedaan?" En toen was de
aangesprokene zóó bevreesd geworden, dat
hij hard was weggeloopen, zijn huis in.
Daarbij had hij zijn neus leelijk aan de deur
gestooten. Vandaar de wond aan zijn neus.
En de juffrouw had in haar zenuwachtig
heid alles verkeerd gezien. Hij had absoluut
niet met een emmer gegooid. Ja, dat, toen
hij zich omkeerde en kalm huiswaarts ging,
er misschien toevallig een emmer aan zijn
jas was blijven haken, dat kon hij. on
schuldig los werkman, toch niet helpen.
Dat open mes? Hij had-ook al weer
toevallig een eindje sigaar in zijn hand.
Dat de juffrouw daar nu een open mes van
maakte, dat kwam natuurlijk ook alweer,
doordat ze zoo overstuur was.
Over openrijgen had hij overigens net zoo
min gesproken als over dichtrijgen.
,,'t Was heel wat beter geweest als je hier
nu maar eerlijk bekend had, in plaats van
brutaalweg te ontkennen en met allerlei ver
halen te komen!" meende het O. M. en re-
quireerde een gevangenisstraf van 14 dagen.
De Politierechter verzachtte de geëischte
straf tot 20 boete of 10 dagen hechtenis.
..Ga je nu niet in hooger beroep?" vroeg
het O. M „Ik zou nooit zoo'n straf op me
laten zitten, als ik onschuldig was!"
Maar de losse werkman wilde het er nu
maar liever bij laten.
VERKEERSONGEVALLEN.
Te Haarlem
Zaterdagmiddag omstreeks kwart voor zes
is de 55-jarige W. v. d. H., wonende te Vo
gelenzang. die per rijwiel reed op den hoek
van de Hazepalersiaan en de Dreef, door een
auto aangereden, tengevolge waarvan de
man een been heeft gebroken. Men heeft
hem naar het Sint Elisabeth's Gasthuis over
gebracht.
Auto tegen brugleuning
aangereden.
Zatredagnacht om 1 uur is op de Amster-
damsche brug. een auto, bestuurd door den
heer A. W., geslipt en tegen de brugleuning
opgereden. De schok was zoo hevig, dat acht
pijlers bij den grond afbraken. De auto
werd ernstig beschadigd. De inzittenden, die
geen van allen gewond werden, zijn naar
Amsterdam doorgereisd.
GEM. KOOR „POLYHYMNIA".
Zondag 1 Juni herdacht het Gemengd
Koor „Polyhymnia" in de bovenzalen van
„De Kroon" den dag, waarop deze vereeni-
ging dertig jaar geleden werd opgericht.
De voorzitter, de heer A. N. Zonneveld,
opende te half twee de zeer geanimeerde bij
eenkomst en heette alle leden hartelijk wel
kom op dezen voor Polyhymnia zoo feeste-
lijken dag.
„Van ae oprichters der vereeniging", zei
spreker, „zijn in ons midden de secretaris
en mevrouw M. E. BosAdee, die zeker op
dezen dag onze hulde en erkentelijkheid ver
dienen."
De voorzitter herdacht dc groote stuw
kracht, die van den oprichter den heer J.
Bos steeds was uitgegaan en die sedert de
oprichting onafgebroken secretaris der ver
eeniging is geweest.
Bestuur en leden hebben dan ook gemeend
om den heer Bos te benoemen tot eere-lid
der vereeniging.
Een daverend applaus bezegelde deze
woorden; het zangkoor zong het „Zegekoor"
uit Josua van Handel.
Daarna werd de vaandrig herdacht, de
heer J. J. Bos vervult n.l. deze functie zeven
en-twintig jaar; al dien tijd heeft hij het
vaandel zorgvuldig bewaard en het mede-
gedragen naar wedstrijden, op uitvoeringen
enz.
De voorzitter herdacht de vier directeu
ren, die Polyhymnia In haar 30-jarig be
staan heeft gehad, inzonderheid dc heeren
Grootendorst cn Kerkhof, aan welke beide
heeren de vereeniging veel verschuldigd is,
en wier namen in aangename herinnering
bij de vereeniging blijven voortleven.
De tegenwoordige directeur, de heer
Willem Hespe, werd speciaal gehuldigd en
dank gebracht voor het vele dat hij voor
„Polyhymnia" tot stand heeft gebracht;
onder zijn krachtige leiding is Polyhymnia
in de voorste rijen gekomen van de Neder-
landsche zangvereenigingen. wat zeker voor
het grootste gedeelte te danken is aan de
eminente leiding van den directeur. Alle
aanwezigen zongen staande hun directeur
een „Lang zal hij leven!" toe.
De voorzitter bracht ook een woord van
dank aan de aanwezige eereleden.
De rede van den voorzitter werd met lang
durig applaus beloond.
De heer J. H. Vellinga huldigde namens
de leden directeur en bestuur cn bood ter
herinnering aan dezen dag het geteekend
portret aan van den heer Willem Hespe, ge
flankeerd door de muzen der muziek, waar
onder zijn naam en namen van het tegen
woordig best/ur. Het moet worden geplaatst
in het repetitielokaal.
De voorzitter dankte den heer Vellinga en
de leden voor dit bijzonder bewijs van waar
deering.
De heer J. Bos dankte de leden voor de
bijzondere onderscheiding, die hem te beurt
was gevallen.
Er waren schriftelijke felicitaties ingeko
men o.a. van Jac. Bonset en vele vereerders
van „Polyhymnia".
Hierop volgde een autotocht langs Zijlweg,
Zeeweg. Zandvoort. Vogelenzang, de Zilk,
Noordwijkerhout. Sassenheim. Lisse, Hille
gom. Bennebroek. Heemstede, Groenendaal.
Na eenige uurtjes gezellig bijeen te heb
ben gezeten, werd deelgenomen aan een
feestdiner in de bovenzalen van dc Kroon;
de tafel bood een feestelijk aanzien.
Dat er een prettige stemming aan tafel
bestond behoeft nauwelijks gezegd te
worden.
Na het diner volgde een gezellige bijeen
komst. Een orkestje, dat ook de receptie en
het diner had opgeluisterd, bracht er de
vroolijkheid in. Het hoogtepunt was zeker de
geïmproviseerde zangwedstrijd voor kwar
tetten en dubbelkwartetten.
Natuurlijk was er voor een dansje gezorgd:
de leider van het feest herdacht de oprich
ters van ..Polyhymnia", door menigen ouden
dans te doen uitvoeren.
Polyhymnia mag trotsch op dezen feestdag
terugzien; de wijze waarop deze gevierd is.
kan niet anders dan de banden van vriend
schap nauwer sluiten.
Donderdag a.s. zal het hcrinnerlngs-
concert worden gegeven In dc Groote Kerk
met het gemengd Koor, het Khiderkoor, de
dames To van der Sluys en Emmy van Eedcn
en een orkest. j
Het Belangrijkste.
Het ongeluk te Geulem.
(Ie blad, le pag. en le blad, 2e pag),
Groote dingen in Engeland op til?
(3e blad, le pag.)
JVa de ministerieelc "beschikking van het
zendtijdbesluit.
(4e blad. le pag.)
De heer Veraart de regenmaker geeft
zijn pogingen niet op.
(4e blad, le pag.)
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Strijdgassen.
(le blad, le pag.)
Lettinga: Financiecle kroniek.
(2e blad, 2e pag.)
UIT DE STAATSCOURANT.
„VECnTDIJK" ZET DE REIS VOORT.
Naar het Hbld. verneemt zal het s.s. ..Vecht-
dijk" zijn reis met een oponthoud van een
week kunnen vervolgen.
HOOFDAALMOEZENIER.
Benoemd tot hoofdaalmoezenier J. J. J.
Noordman te 's-Gravenhage, als opvolger
van kolonel F. J. H. Evers.
AUDIëNTIES.
A.s. Woensdag geen audiëntie bij den mi
nister van Waterstaat.
Geen audiëntie van den minister van Ko
loniën op Vrijdag a.s.
LUITENANT MADDALENA
BREEKT WERELDRECORDS.
ROME. 2 Juni IV.D.1 Dc IMIaanselit
vlieger-officier Umbeito Maddalena. die zulk
een belangrijk aandeel heelt gehad in rif!
redding van Nobilc en de overige bemanning
van het verongelukte Itallaansche luchtschip
„Italia" in het Noordpoolgebied, heeft twee
nieuwe wereldrecords gevestigd. Mot. zijn
toestel, de Savoia 646, uitgerust met een Fiat-
motor en met de nieuwe Savoia-Marchcrii
variabele draagvlakken bleef hij 67 uur on 15
minuten in de lucht, in een gesloten circuit,
vliegende den rechthoek Montecelia, waar
Maddalena van het militaire vliegveld op
steeg. Ostia, Ladlspoll. Anzlo. Hiermede beeft
Maddalena het wercldduurrecord, dal. op
naam stond van de Duitsche vliegers Risticz
en Zimmermann (met- 66 uur en 25 minuten)
gebroken Tevens zou Maddalena het. wereld
record voor ononderbroken afstandsvlucht,
dat. met 8029,4 K.M. op naam staat van den
Franschen aviateur Costes, hebben gebroken.
Weliswaar is de afgelegde afstand nog niet
nauwkeurig opgemeten, maar het Italiaan-
sche ministerie voor Luchtvaart heeft, reeds
medegedeeld, dat de door Maddalena afge
legde afstand in leder geval grooter moet
zijn dan de record-afstand van Costes. Mad-
dalenas recordpoging was door dc lucht -
vaartautoriteiten streng geheim gehouden.
Slechts den visschers in dc omgeving van La-
dispoli en Anzio viel het gedurende den af-
geloopen nacht op. dat een vliegtuig steeds
weer langs den zelfden weg terugkeerde.
HAARLEM, 3 Ju
Strijdgassen.
Wij hebben hier twee groote kazernes. Er
zijn haast geen soldaten, maar de kazernes
herinneren aan den cudcrwotschcn oorlog,
die voorbij is. Voor den nieuwerwctschen
oorlog, die als hij weer mocht uitbreken
in hoofdzaak uit dc lucht en met behulp
van gassen en bacïllenculturen tegen onver
dedigde steden gevoerd zal worden, hebben
wij geen weermiddelen. Er bestaat in deze
stad geen bescherming tegen, en in andere
steden trouwens e\enmin. Niettemin heeft do
minister van Defensie onlangs nog tc kennen
gegeven, dat het nemen van bevelliglngsmaat.
regelen tegen „strijdgassen" niet het werk "an
.iet Rijk maar van de gemeentebesturen is.
Weshalve nu de afdeeling Kennemerland van
de Jongeren Vrcdesactle een adres aan den
gemeenteraad heeft gezonden, waarin zij erop
wijst dat studiecommissies van den Volken
bond en van het Roode Kruis tot de slot
som zijn gekomen dat volledige bescherming
van de burgerbevolking door gasmaskers en
inrichting van schuilplaat-en niet bereikt
wordt. Daarom vraagt de afdeeling Kenne
merland of de Raad het niet zijn zedelijken
plicht acht aan den minister van Defensie te
berichten, dat de Raad deze verantwoordelijk
heid niet kan aanvaarden, en met bcslistiie d
afwijst.
Ja ja! Wij hebben die adres In extenso in ons
vorige nummer opgenomen, cn ongctwiife'd
oU'/Icna"s ik' u a^waagd hebben wat
de Raad nier eigenlijk wel op zal antwoorden
en wat de minister van Defensie eigenlijk wel
»crder denkt te doen, als dc gemeentebest ure 1
niets blijven doen. De Raad zou het adres voor
kennisgeving kunnen aanemen en over ücn
bouw van een nieuwe school of iets anders
kunnen gaan praten, maar is hij daarmee van
de zaak af? Neen.
Men is in deze zaken niet zeer consequent.
Er is een politieke minderheid in den lande
die vóór eenzijdige ontwapening is. Er is een
politieke meerderheid, die het onverantwoor,
dehjk acht te ontwapenen, als andere nati'-s
dat niet doen. Derhalve handhaven wij een
legei en een vloot. Vormen ons leger en onze
vloot „een volledige bescherming'1 in tijd van