BINNENLAND
PUROL
Nerveus en Overspannen
Onrustig en Slapeloos
Mijnhardt's Zenuwtabletten
LANGS DE STRAAT.
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 14 JUNI 1930
VIERDE BLAD
DE DIENSTTIJD VAN DEN
SOLDAAT.
DIENSTBAAR TE MAKEN AAN DE
VERHOOGING VAN DE VOLKSKRACHT
In de te Venlo gehouden vergadering der
„Vereeniging van officieren der Ned. land
macht" hield, volgens het verslag in de NJt.
Crt. de voorzitter, kolonel E. A. van den
Akker, een belangwekkende rede over de op
leiding der dienstplichtigen.
Spr. stelde de vraag, of de opleiding in
vredestijd niet meer dienstbaar kan worden
gemaakt aan de verbetering van de volks
opvoeding en aan de verhooging van de
volkskracht; of de dienstplichtigen alleen
moeten worden afgericht tot oorlogssoldaat
Of dat de diensttijd tevens gebezigd moet
worden als een soort voortgezette volksop
voeding, welke met de lichamelijke opvoeding
kan leiden tot verhooging van de volks
kracht. Zijns inziens moeten de millioenen,
welke de Staat zich elk jaar getroost om
20.000 jongemannen, d.i. 2/7 van de jaarlijks
ingeschrevenen, te vormen tot oorlogssoldaat,
meer rendement opbrengen voor vredesdoel
einden. Het leger moet zijn een volksschool,
waarin een deel der jongelingsschap een
zekeren tijd moet verblijven en waar zeer
veel zorg moet worden besteed aan de mo
reel e opvoeding naast de algemeene lichame
lijke ontwikkeling en militaire vaardigheid.
Onze kazernes moeten worden model-oplei
dingsinstituten voor de Nederlandsche jeugd
en het woord kazerne zelf moet zoo spoedig
mogelijk verdwijnen. Dankbaar stelde hij
vast, dat in de laatste jaren al zeer veel ver
beterd is, maar we moeten verder gaan en
bereiken dat de ouders het op prijs stellen,
indien hun zoon wordt aangewezen om een
cursus op het opleidingsinstituut te mogen
yolgen.
Kolonel v. d. Akker denkt zich de Hgging
van de kazernes buiten de groote steden en
bij voorkeur in de omgeving van kleine
plaatsen met veel bosch en heide. Ze moeten
hebben slaapzalen, welke niet tevens als
eet-, rook-, poets- en oefenzaal worden ge
bruikt, centrale verwarming, waschlokalen
met vaste waschtafels, normaal ingerichte
closetinrichtingen, ruime gelegenheid voor
het nemen van douches, goed verzorgde
sportterreinen, ontspanningslokalen met bi
bliotheek en een vereenigingszaal. Er moet
meer worden geprofiteerd van de uitnemen
de gelegenheid, dat er elk jaar 20.000 jonge
lieden van alle rangen en standen korter of
langer tijd onder de wapenen komen. Een
belangrijke quaestie is hierbij het contact
met de ouders, die gekend moeten worden
in verschillende zaken, althans gelegenheid
krijgen om hun wenschen dienaangaande
kenbaar te maken, b.v. betreffende kerkbe
zoek, bijwonen van bijeenkomsten van aal
moezenier of veldprediker, avondpermissie
e.d. Het kan in vele gevallen nuttig zijn, dat
bij tekortkomingen de medewerking van de
ouders wordt ingeroepen, die in geval van
ziekte een mededeeling krijgen, welke niet
alleen mag vermelden, dat hun zoon is op
genomen in het hospitaal.
Wat de opleiding van de onderwijzers be-
l treft, het huidige stelsel gaat mank aan de
groote fout, dat er voortdurend wisselend
personeel is, waardoor èn het onderwijs èn
het contact met de leerlingen voortdurend
wordt verbroken. Er moet een zekere reserve
aan personeel beschikbaar zijn voor het ver
vullen van functies, waarvoor nu telkens de
klasseonderwijzer aan het onderwijs wordt
onttrokken.
Het bijbrengen van een gezonde strenge
tucht is een eisch van de allereerste orde en
hier kan een van onze volksfouten met goed
gevolg bestreden worden. Bij alle handelin
gen op de opleidingsinstituten moet de tucht
naar voren komen en ook huiten dienst
moeten de uiterlijke kentesekenen er van dit
doen.
Nette, goed passende kleeding en een be
hoorlijk hoofddeksel zullen er krachtig toe
medewerken het nieuwe instituut ingang te
doen vinden. Er moet sportkleeding worden
verstrekt en de zeer onooglijke werkldeeding
moet door een betere vervangen. Orde, net
heid, begrip van hygiëne en beleefdheidsvor
men moeten worden bijgebracht. Nu is er in
het leger weinig of geen tijd voor te vinden
en het nut ervan voor de volksopvoeding is
toch zoo groot.
Sport en gymnastiek moeten dagelijks op
het programma voorkomen, zoowel ter ver
hooging van de lichamelijke vaardigheid als
ter aankweeking van tucht. Voor de militaire
oefeningen moet gewoekerd worden met den
tijd, en het gelummel en gehang moet gron
dig de kop worden indrukt, maar ook dient
door behoorlijke afwisseling met sport,
zwemmen en baden, practische theorieën en
ontspanning gewaakt tegen overspanning.
Het is niet noodig, dat elke avond in ledig
heid wordt doorgebracht. De avond moet
worden besteed aan onderhoud van wapenen,
kleeding en uitrusting, 'leeren van regle
menten, enz., zangles, sport, theorie, geeste
lijke verzorging, eigen studie, enz. en nu en
dan militaire oefeningen. Tevens moeten de
avonden worden gebezigd voor het houden
van lezingen over onderwerpen van alge-
meenen aard, vaderlandsche geschiedenis,
onze koloniën, afgewisseld door lichtbeelden
en films.
Ook op het gebied van aankweeken van
waarheidsliefde en vertrouwen schenken
kan, al is de tijd kort, worden gewerkt aan
do verbetering van de volksopvoeding. En
men geve den man na volbrachten eersten
oefentijd niet een nuchter zakboekje mede,
maar een boekje, waarin hij wat vindt van
de geschiedenis van ons land, volk, koloniën,
met enkele kaartjes erin, iets van onze groote
mannen en groote werken, het oude Wilhel
mus, enz^ warm geschreven en niet te zake
lijk.
Natuurlijk zullen er bergen bezwaren
komen, aldus besloot kolonel v. d- Akker,
maar bezwaren zijn er om te worden over
wonnen. Spr. wekte op om mede te helpen
aan het streven om onze kazernes te maken
tot model opleidingsinstituten voor de
Nederlandsche jongelingschap.
DE 100.000.
GEVALLEN BIJ EEN LOTERIJCLUB
VAN 24 LEDEN.
Het Volk verneemt uit Leiden:
Velen in den lande zijn iederen keer op
nieuw nieuwsgierig, waar de ,,boni", de hoofd
prijs der Ned. Staatsloterij, gevallen is.
De gelukkigen zetelen ditmaal in het
dorpje Hazerswoude (in de nabijheid van
Leiden)een daar gevestigde loterijclub was
in het bezit van het geheele lot en de prijs
Stoet worden gedeeld door 24 personen.
DE HAAGSCHE KAMER VAN
KOOPHANDEL.
EN HET NIEUWE VLIEGVELD.
De Haagsche Kamer van Koophandel en
Fabrieken heeft Donderdagmiddag een con
ferentie gehouden teneinde de plannen voor
het gemeenschappelijke vliegveld van Den
Haag en Rotterdam te bespreken.
De voorzitter der Kamer, de heer A. G.
Verbeek, heeft in een uitvoerige rede de in
zichten van de Kamer van Koophandel ont
vouwd.
Spr. herinnerde aan het feit, dat de Ka
mer besloten had in een eventueele onder
neming voor het verkrijgen van een nieuw
vliegveld voor 150.000 deel te nemen en be
handelde verschillende argumenten tegen
het voorstel van B. en W. en vestigde er o.m.
de aandacht op dat één groot vliegveld voor
een land niet voldoende is. Spr bestreed, dat
er te veel aan Rotterdam zou moeten be
taald worden, want door afkoop van Waal
haven wordt het nieuwe vliegveld een ha
ven van zeer groot belang.
Nu Rotterdam tot samenwerking bereid
bevonden is, zou het dwaas zijn aan een
eigen luchtvaartterrein, naast dat van Rot
terdam vast te houden.
Spr. achtte het ten eenenmale onvoldoen
de met een luchttaxidienst van een eigen
klein terrein af aan te sluiten aan Schiphol.
Voor wat het nieuwe veld produceeren zal is
een klein vliegveld beslist onvoldoende; het
moet geschikt zijn voor groote vliegtuigen en
het moet ook ingericht zijn op nachtelijk
verkeer.
Groningen, Twenthe en andere streken
van ons land bereiden reeds de oprichting
van eigen vliegvelden voor. Hoe wil men der
gelijk verkeer op een secundair veld onder
brengen?
HET ONWEER BOVEN SCHAGEN
ER VIEL mV2 m.M. WATER.
Het zware onweder, dat zich boven de om
geving van Schagen ontlastte, ging gepaard
met een buitengewonen regenval, die veel op
een wolkbreuk geleek, zoo meldt het H«c*d.
In den regenmeter van de rijkslandbouw
school in Schagen werd opgevangen 128 1/2
m.M. water, dat is nagenoeg 1/5 van de ge
middelde jaarh.oeveelheid. Wanneer deze re
genval ook terecht gekomen is in de Wie-
ringermeer moet men een week malen om
het te verwijderen. Vele branden worden in
de naaste omgeving gemeld. De verwerkings
inrichting rijdt met haar auto's af en aan
om doode dieren uit het veld op te halen.
Op tal van plaatsen dreven hooi-oppers in 't
water.
TOEPASSING VAN ELECTRICÏ-
TEIT IN DEN LANDBOUW.
INSTALLATIES TE DIRKSHORN EN
ST. MAARTENSBRUG
De Tel. verneemt uit Schagen: Het Provin
ciaal Electrisch Bedrijf in Noord-Holland
heeft den landbouwenden stand zeer aan
zich verplicht door enkele bedrijven geheel te
electrificeeren en toe te rusten met alle mo
gelijke hulpmiddelen, die de moderne tech
niek heeft kunnen bedenken om den electri-
schen stroom als arbeidskracht op de boer
derij te gebruiken. Deze bedrijven, welke zijn
gelegen te Dirkshorn (toebehoorende aan
den heer Vader) en te Sint Maartensbrug
(eigenaren de heeren Sleutel en De Boer)
zijn dezer dagen officieel in gebruik gesteld.
Onder de aanwezigen waren de heeren Van
Oldenborgh, directeur van het P/EN., met
verschillende ingenieurs en ambtenaren en
dr. v. d. Waerden, lid van de Prov. Staten
van Noord-Holland, de burgemeester van
Dirkshorn en De Zljpe en verder een groot
aantal belangstellenden. Na het gebruik van
een lunch in de Landbouwhuishoudschool te
Schagen, waar eveneens door medewer
king van het P/EN. een geheele electrische
installatie is aangebracht, ging men de
verschillende bedrijven bezichtigen. Een
keur van werktuigen was er gemonteerd om
de landbouwers en veehouders bekend te
maken met de goede diensten van electri
sche krachtinstallaties. Alle werktuigen zijn
op aparte meters geplaatst, zoodat men na
eenigen tijd precies kan nagaan wat de kosten
zullen zijn van iedere machine afzonder
lijk.
Op het bedrijf van den heer E. de Boer had
de officieele opening plaats. De heer Van
Oldenborgh, de directeur van het P.E.N.
hield hierbij een rede.
Hierna werden de machines en bedrijven
bezichtigd.
MOTORRIJDER GEDOOD.
OP DE BILTSCHE STRAAT
Donderdag wilde, zoo meldt het Hbld., ïn
één der kronkelingen om het fort op de Bilt-
schestraat nabij Utrecht een uit de richting
Zeist komend automobilist een andere auto
passeeren. De opzet mislukte, daar belde wa
gens licht met elkaar in botsing kwamen.
Tezelfder tijd naderde een tram uit de stad.
De jachtende automobilist passeerde dit ve
hikel aan de linkerzijde en zag toenplotseling
een motorrijwiel in volle vaart op zich aan
stormen. De bestuurder van de motorfiets
kon in de bocht niet onderstellen, dat een
der automobilisten op een zoo gevaarlijk
punt eensklaps links van de tram te voor
schijn zou komen. De motorrijder, die zijn
zuster op de duo had, werd van zijn voertuig
geslingerd en met zware verwondingen in de
Rijksklinieken opgenomen. Hier is hij spoe
dig bezweken. De toestand van zijn zuster,
die eveneens naar die instelling werd ver
voerd, is redelijk. Beiden waren uit Breukelen
afkomstig.
VAANDELGROET AAN DE
KONINGIN.
BIJ DE OPENING DER STATEN-
GENERAAL.
De besturen van de vereenigingen „Bond
van Rotterdamsche Oranjeverenigingen",
„Voor Oranje en Vaderland" te Rotterdam
en de Kon Vereeniging Oranjebond te Den
Haag hebben het besluit genomen om de
Koningin ter gelegenheid van haar 50sten
verjaardag op Dinsdag 16 Sept. a.s. na het
openen van de Kamers der Staten-Generaal
een nationalen vaandelgroet te brengen op
het Huis ten Bosch te 's-Gravenhage.
Zij roepen daarvoor op alle vereenigingen
ln Nederland, die van haar aanhankelijkheid
aan de Koningin wenschen blijk te geven
door aan dezen vaandelgroet deel te nemen.
Aan elke deelnemende vereeniging zal een
herinneringsmedaille worden aangeboden,
terwijl aan elke zang- en muziekvereniging
die dezen vaandelgroet met zang en muziek
zal opluisteren, een zilvern lauwertak zal
worden uitgereikt.
Het ligt in de bedoeling aan dezen vaan
delgroet een eenvoudige bloemenhulde te
verbinden, welke zal worden bekostigd uit
de vrijwillige bijdragen van de vereenigin
gen.
Bovendien zal een album worden aangebo
den, vermeldende de namen van alle vereeni
gingen, die aan den vaandelgroet deelne
men.
De ondernemers hopen van ganscher harte
dat Nederland in al zijn geledingen aan deze
hulde zal medewerken en verzoeken den ver
eenigingen, die wenschen deel te nemen be
leefd doch dringend, zich zoo spoedig moge
lijk te willen opgeven aan onderstaande
adressen: A C. Verbeek, voorzitter Kon. Ver.
Oranjebond. Engelenburgstraat 68, Haag;
W. J. van Dijk, secretaris Kon. Vereeniging
Oranjebond, Vliegerstraat 109, Den Haag; K.
Koet, voorzitter Vereeniging „Voor Oranje en
Vaderland", Oosterstraat 25, Rotterdam.
DE KINDERVERLAMMING.
TE GOUDA EN OVERSCHIE.
De Tel. verneemt uit Gouda:
Scheen er de laatste dagen een kentering
ten goede in den toestand der kinderverlam
ming te dezer stede te zijn gekomen, Donder
dag ging het aantal gevallen weer omhoog,
daar vier nieuwe patiënten in het Van Iter-
son Ziekenhuis moesten worden opgenomen.
Het sterftecijfer onderging evenwel geen wij
ziging en blijft dus drie.
Het gemeentebestuur van het nabijgelegen
Waddinxveen heeft het zwembad dier ge
meente voor inwoners van Gouda gesloten.
Het Hbld. meldt nog:
In de gemeente Overschie heeft zich drie
maanden geleden een geval voorgedaan van
kinderverlamming. De patiënt is sedert dien
geheel genezen. Veertien dagen geleden
heeft zich wederom een geval voorgedaan en
gisteren werden twee patiënten tegelijk aan
gegeven. In verband hiermede heeft burge
meester Bouman, naar hij ons mededeelde,
een onderhoud gehad met den hoofdinspec
teur van de volksgezondheid en vanmorgen
is besloten alle bewaarscholen in de gemeen
te te sluiten. Men overweegt om algemeen
de kinderen te doen inenten. De patiënten,
waarbij de ziekte tot nu toe is geconstateerd,
varieeren wat leeftijd betreft van twee-en-
een-half tot vijf jaar.
De N. R. Ct. meldt nog:
In de Waalstraat te Krimpen aan den IJsel
is bij een bijna 7-jarig kind een geval van
kinderverlamming vastgesteld.
DE WERKENDE VROUW.
DE MINISTER WIL MEER
INSPECTRICES.
Op de vraag van het Tweede Kamerlid
mej. Meijer betreffende mededeeling van het
resultaat van de van regeeringswege toege
zegde overweging der vraag, hoe een onder
zoek kan worden ingesteld naar den invloed
van het bedrijfsleven op den Physlschen en
psychfschen toestand van de vrouw, heeft,
volgens het Hbld., de minister van Arbeid,
H. on N. o.m. geantwoord:
Een volledig onderzoek naar den Invloed
van den fabrieksarbeid op den physleken en
psychlschen toestand der vrouwen te onzent
acht de minister te veelomvattend, dan dat
het mogelijk zou mogen heeten zoodanig
onderzoek, waarvan de conclusies aanspraak
zouden kunnen maken op juistheid en vol
ledigheid, in te stellen.
In het tijdperk van toeneming van vrou
wenarbeid in fabrieken zijn allerlei invloe
den werkzaam geweest, die op den algc-
meenen physïeken en psychischen toestand
een zichtbare uitwerking hebben gehad: da
ling van het sterftecijfer, vermindering der
kindersterfte, minder drankmisbruik, verbe
tering der woningtoestanden, enz., naast de
fnvloeden van bioscoop, danslokaal, oorlogs-
en na-oorlogsinvloeden.
Bezwaarlijk zal, ook bij een diepgaand
onderzoek, zijn uit te maken, welk aandeel
ten kwade of ten goede aan elk dier invloe
den moet worden toegeschreven.
De fabrieksarbeid zelf kan in verschil
lende richting invloed oefenen.
Voor de gevaren daarvan heeft de Arbeids
inspectie een open oog, zoodat zij in ver
schillende richtingen reeds onderzoekingen
heeft ingesteld.
De minister is voornemens meer onderwer
pen, betrekking hebbende op den fabrieks
arbeid van vrouwen en meisjes, voor par-
tieele onderzoekingen in aanmerking te
doen komen.
In verband met een en ander overweegt
hij dan ook, het aantal vrouwelijke inspec-
teerende ambtenaren uit te breiden.
EDTTARD POLAK 50 JAAR.
Naar Het Volk meldt, bereikt de heer
Eduard Polak, wethouder van Amsterdam,
heden Zaterdag, den 50-jarigen leeftijd.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN
a 60 Ct*. per regel.
Doorzitten
Smetten
Zonnebrand
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN a 60 Ct». per re*d.
Gebruik hiertegen de Zenuwstillende en Zenuwsterkende
Glazen Buisje 75 cent. Bij Apoth. en Drogisten
Verkoopstertje.
Ik wachtte op de tram. Een meisje van
een jaar of 10 schoot op me af en vroeg mij
een lootje te koopen voor een naaimachine
voor een kwartje. Den verlokkenden prijs
droeg zij bij zich, en demonstreerde hoe die
behandeld moest worden, door er aan te
draaien. Wat moet Ik nu met een speelgoed
naaimachine? Ik had ook wel andere dingen
aan mijn hoofd op het moment en zeide
daarom: „Dank je wel, ik heb geen naaima
chine noodig."
Ze lachte tegen me, alsof ze zeggen wilde:
„Dat snap ik ook wel". Maar ze had me uit
mijn gedachtenkring gehaald en daar ik de
vorige tram tot mijn ergernis precies gemist
had, had ik volop tijd eens rond te kijken.
Op den hoek langs het trottoir stond een
kraampje met speelgoed. Met groote letters
stond daarop „Vacanticbezigheden" of iets
van die strekking. Zoo dus weer een of an
dere liefdadigheidsbeweging, dacht ik. Nu
sta ik vrij sceptisch tegenover het moreele
nut van liefdadigheid in abstracto, hoewel
het mij steeds prettig stemt, wanneer ik
menschen vol toewijding aan het werk zie
voor iets, dat zij als een goed doel beschou
wen.
Erg duidelijk hoe deze machinatie moest
werken, speelgoed langs den weg verkoopen
voor vacantie-bezigheden, begreep ik niet,
maar dat komt er ook minder op aan. Wel
begreep ik, dat het jonge meisje met haar
naaimachinetje een goede greep was van de
Commissie, die noodwendig bestaan moest op
den bodem deze onderneming. Wat liefdadig
heid ontspruit andei's dan uit een Commis
sie? Het kleine ding was onvermoeid en on
verstoorbaar aan het werk, om de aspirant-
trampassagiers te brandschatten en koopen
of niet koopen, voor ieder had ze dat wijze,
begrijpende lachje disponibel. Ze verkocht
twee lootjes aan wachtende'trampassagiers.
Minder succes had ze met de voorbijsnellen
de menschen, maar 't was 'n comedie om
te zien, hoe zij ze zoo goed als allemaal in
hun vaart stuitte, het machinetje onder
hun neus duwde, eraan draaide en haar
lootjes aanprijsde. En dan die gezichten
harer sujetten. Het was een kostelijk ver
maak om de reacties op die gezichten af te
lezen, ingegeven door de verschillende ge
aardheid en gejaagdheid dier slachtoffers.
Oude heertjes, werklieden, niemand bleef ge
spaard. In het tempo van hun eigen haast
vertoonden zij den toeschouwer de bonte
mengeling van typen en eigenaardigheden,
die gewoonlijk schuil gaan onder het mom
der uitgestreken alledagsgezichten, dat de
menschen opzetten, als zij niet alleen zijn,
als bij een botsing omgevallen locomotieven
hun buik toonen, die anders steeds voor
het gezicht verborgen blijft.
Van tijd tot tijd glimlachte ze even tegen
me. want ze had ondanks haar drukke be
zigheid direct geschoten, dat ik haar obser
veerde, en we wisselden dan een blik van
verstandhouding, van begrijpen.
Daar kwam mijn tram. De vertooning al
leen was mij wel een kwartje waard ge
weest. Haastig nam ik haar toch nog een
netje? Als ik het trek stel ik een commissie
lootje af. Wat moet ik met een naalmachi-
samen om het voor een goed doel te verloten.
En dan zie ik dat kleine nest te winnen om
de lootjes aan den man te brengen.
M. D. L. A.
ONDERWIJSBEGROOTING
OVERSCHREDEN.
VèR
RUIM 5 MILLIOEN SUPPLETOIR
AANGEVRAAGD.
Een ontwerp is ingediend tot wijziging en
verhooging van het zesde hoofdstuk der
Rijksbegrooting voor 1929 (Onderwijswet),
aldus de Tel.
Het ontwerp heeft ten doel voorzieningen
te treffen voor een groot aantal gevallen,
waarin op de artikelen een tekort is ont
staan. Het totaal van de voorgestelde verhoo
gingen beloopt 5.269.002. Een bedrag van
166.000 wordt daarvan door verminderin
gen gedekt, zoodat het eindcijfer der begroo
ting een verhooging ondergaat met f5.103.002
Deze verhooging is o.m. toe te schrijven
aan de nieuwe salarisregeling, het herstel
van het 7e leerplichtjaar, de wederinvoering
van de leerllngenschaal van de „technische
herziening" enz.
(Onderstaande berichten zijn reeds in een deel
van de vorige oplaag opgenomen.)
„HET VOLK" CONTRA DEN
POLITIERECHTER.
CRITIEK VAN EEN MAGISTRAAT.
Het Volk doet een aanval op den Amster-
damschen Politierechter, Mr. Boon. die een
zaak te behandelen kreeg van een arbeider,
een stucadoor, die een ambtenaar een klap
gegeven had
De ambtenaar had net hem lastig gemaakt,
zoo voerde de stucadoor aan. want hij wilde
allerlei inlichtingen van hem hebben, die hij
toch niet wilde verstrekken. Die inlichtingen
moest hij hebben in verband met zegelplak-
ken.
Toen zeide de rechter, volgens het verslag
in Het Volk:
„Maar dat Is de schuld van den ambtenaar
toch niet, dat hij u daarmee lastig valt. Dan
moet u maar beter stemmen cn niet zoo rood
zijn!"
En voorts liet, weer volgens hetzelfde ver
slag. Mr Boor. zich als volgt uit:
„De heeren in de Tweede Kamer schrijven
maar steeds meer formaliteiten voor en den
ken niet aan menschen als u cn consorten.
En dan moeten de ambtenaren dat allemaal
maar in orde maken".
Uit het verslag lichten wij nog het vol
gende:
„Ik had hem er op gewezen", vertelde de
ambtenaar, „dat ik dan genoodzaakt was om
elders inlichtingen daaromtrent ln te win
nen. En ik maakte er hem ook opmerkzaam
op, dat verd. door die weigering de belangen
van zijn vakgenooten schaadde, ik werkte op
zijn sociaal gevoel
„Sociaal gevoel, Jawel", deed smadelijk de
rechter.
„Ja", zeide de getuige, „want het wil wel
eens. dat arbeiders, waar niet voor geplakt
hoeft te worden
„U moet de menschen niet te veel op de
hoogte brengen" onderbrak de rechter „an
ders krUgen we weer een nieuwe wet".
Het Volk geeft op dit alles het volgend
commentaar:
„Het Is bijna onnoodig vooraf te verklaren,
hoezeer wij het optreden van dezen verdach
te afkeuren, zoowel om het bruut geweld te
gen een ambtenaar in functie aangewend,
aLs om de ontduiking van een socialen maat
regel, die ter bescherming van hem cn zijn
klassegenooten werd vastgesteld.
Maar onze verontwaardiging wekt. het op
treden van een rechter, die in de uitoefening
zijner functie zich aanmatigt publiekelijk te
vertellen, hoe men stemmen moet. Want een
rechter moet een onpartijdig man zijn.
Verontwaardiging, omdat een rechter bij
de rechtspleging de besluiten van onze lands
bestuurderen en wetgevers hoont.
Want de rechter is juist de man, wiens taak
het is er voor te zorgen, dat diezelfde beslui
ten en wetten ook worden nageleefd.
Verontwaardiging tenslotte, over de wijze,
waarop de rechter, al recht doende, over den
arbeider, zijn klasse en zijn recht durft te
spreken".
EEN VISSCHERIJ-QUAESTIE.
HEERLIJK RECHT VAN DEN HEER
J. A. LAAr ERKEND.
Het Hbld meldt:
Het Haagsche Gerechtshof heeft Donder
dag arrest gewezen Ui een procedure tus-
schen den bouwman A. J. v. d. Laan, wonen
de te Lekkerkerk en den industrieel J. A.
Laan wonende te Bloemend aal.
Bij inleidende dagvaarding had v. d.
Laan gesteld, dat hij eigenaar Is van onder
de gemeente Lekkerkerk gelegen gronden en
dat Laan inbreuk heeft gemaakt op zijn
eigendomsrecht, doordat in zijn vlschwater
iemand heeft gevlscht, die beweert het water
gepacht te hebben van een derde, die weder
op zijn beurt de beschikking over het visch-
recht zou ontleencn aan Laan.
Laan heeft hiertegen aangevoerd, dat niet
aan de watereigenaren binnen de gemeente
Lekkerkerk het vischrcoht toekomt doch aan
hem in zijn hoedanigheid van Ambacht. ..eer
van Lekkerkerk en Zuidbroek, althans als
rechthebbende op het heerlijk vischrecht ln
de binnenwateren van de gemeente Lekker
kerk.
Hiertegenover voerde v. d. Laan aan, dat
zoo er ooit een heerlijk recht bestaan heeft,
dit in elk geval door non-usus (nlet-gebrulk)
gedurende dertig achtereenvolgende Jaren is
te niet gegaan.
De rechtbank te Rotterdam overwoog in
haar vonnis o.m., dat het beroep op het te
niet gaan van het vischrecht door non-usus,
feitelijken grondslag mist en het desbetref
fende door v. d. Laan aangeboden bewijs
niet ter zake dienende is. Op grond hiervan
heeft de rechtbank aan v. d. Laan in con
ventie zijn vordering ontzegd en in recon
ventie aan Laan zijn vordering tot erken
ning van bovengenoemd heerlijk vischrecht
en tot schadevergoeding toegewezen.
Het Hof stelde ln zijn arrest op den voor
grond, dat in het algemeen onder de tot de
vroegere ambachtsheerlijkheden behoo-
rende rechten en regalia was begrepen het
recht om te Jagen en te visschen op do
gronden en wateren, binnen het gebied dier
heerlijkheden gelegen.
Voorts overwoog het Hof bovendien, dat
daar in de stamacte van 1342, waarbij Jan
van Polanen „van de grafelijklietd" kocht
„Die heerllckheide van der Lecke' uitdruk
kelijk de vlsscherijen worden genoemd, er
niet de minste reden is om aan te nemen, dat
daaronder slechts waren te verstaan de vls
scherijen op de rivier de Lek en niet die op
de overige binnen het gebied der heerlijk
heid gelegen wateren.
Ook is uit niets gebleken, dat het recht
om te visschen vroeger reeds zou zijn ver
vallen of te niet gegaan, terwijl het tegen
deel blijkt uit een verkoopactc van 1763 en
uit een akte van verpachting van 21 Mei 1713
terwijl het feit, dat deze verpachting uitslui
tend betrof het vischrecht ln den Maalboc-
zem allerminst is af te lelden, dat het visch
recht op het overige gebied van de heerlijk
heid zou zijn te niet gegaan.
Het Hof was van oordeel dat aard en ka
rakter der aan de ambachtsheerlijkheid ver
knochte rechten een teniet gaan door verja
ring uitsloten,.
Op deze en andere gronden bevestigde het
Hof het vonnis van de rechtbank.
DE BALDADIGHEDEN TE
DEVENTER
NIET DOOR LEERLINGEN DER
THEOL. SCHOOL TE KAMPEN
In ons nummer van Donderdag namen
wij een aan de N. Rott. Crt. ontleent bericht
op, betreffende baldadigheden, die te Devcn»
ter zouden bedreven zijn door leerlingen der
Theol. School te Kampen.
De Standaard bevatte nu Donderdagavond
de volgende tegenspraak:
„In enkele bladen kwam hedenmorgen een
bericht voor over baldadigheden, die door
studenten van de Theol. School van Kampen
te Deventer zouden gepieegd zijn. Naar aan.
leiding van dit bericht hebben wij ter plaatse
inlichtingen ingewonnen. Het blijkt, dat de
studenten wel in Kampen wonen, doch sfcu-
deeren aan andere Universiteiten. Met nog
enkele jongelui hebben zij de ergerlijke wan
daden gepleegd. Er is hierbij echter geen
enkel student der TheoL School betrokken".
