f 2.20 f 2.20
ANTMRACIEÏ
f 2.20 f 2.20
Het woord is aan
CALVE-DELFT'S MAYONNAISE
47e Jaargang No. 14428
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 8 Juli 1930
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEUR: P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.2754. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) ƒ3.5754. Franco per post door Nederland 3 8754- Losse nummers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-5754, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN: 1-5 regels 1.75. elke regel meer ƒ035. Reclame.
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 1 0.6<\
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag.
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. ƒ035. elke regel meer ƒ0.10, uitsl. i contaut-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE MOORD IN DE FABER VAN
RIEMSDIJKSTRAAT.
DE VOORTVLUCHTIGE MOORDENAAR
OP VRIJE VOETEN.
Nu de Hooge Raad het vonnis van het
Haagsche Gerechtshof, waarbij de markt
koopman M. B., wegens doodslag op zijn
echtgenoobe in de woning in de Faber van
Riemsdijkstraat te Den Haag tot vijf jaar ge
vangenisstraf werd veroordeeld, heeft ver
nietigd en de zaak verwezen naar het Ge
rechtshof van Den Bosch, heeft de procu
reur-generaal het bevel tot gevangenneming
van den verdachte ingetrokken.
B., die voortvluchtig was, kan dus nu on
gehinderd, aldus de „Nieuwsbron" naar de
Residentie terugkeeren.
HET ONGELUK IN
ZUID-LIMBURG.
NOG TWEE LEERLINGEN IN
CALVARIëNBERG.
Het is nu weer ruim vijf weken geleden,
dat het betreurenswaardig ongeluk aan een
aantal leerlingen van de Rijkskweekschool
voor onderwijzers in de rotswoningen in het
Geuldal overkwam. Wij vernemen dat er nog
steeds twee leerlingen in het Ziekenhuis Cal-
variënberg verpleegd worden namelijk Jan
Lieven en Lena Weesman. Hoewel hun toe
stand gelukkig bevredigend is, kan nog niet
gezegd worden wanneer de patiënten naar
Haarlem kunnen terugkeeren.
WEER EEN STEEKPARTIJ TE
ROTTERDAM.
KETELMAKER ERNSTIG GEWOND.
Op den linker-Maasoever te Rotterdam
heeft weer eens een steekpartij plaats ge
had. Een Duitsche zeeman heeft een 35-
jarigen ketelmaker met een mes in de lin
kerborst ter hoogte van de hartstreek ge
stoken. De ketelmaker is in ernstigen toe
stand naar een ziekenhuis vervoerd, hij had
veel bloed verloren, meldt het Volk. De
Duitscher heeft zich na het plegen van de
daad uit de voeten gemaakt en zich schuil
gehouden op een in de haven liggend sleep-
schip. De politie heeft hem echter gear
resteerd en opgesloten.
DE DUSSELDORFSCHE
MOORDENAAR.
EEN ONDERZOEK NAAR ZIJN GEEST
VERMOGENS.
Naar van de zijde der Dusseldorfsche
justitie wordt medegedeeld, zou het verhoor
van den Dusseldorfschen moordenaar ernstiger
moeilijkheden opleveren dan men had ver
wacht.
Kürten spreekt zichzelf voortdurend tegen
zoodat men uit zijn verklaringen bijna niet
meer wijs kan worden, hij wijzigt onafge
broken zijn getuigenissen. Men zal thans
een onderzoek instellen naar zijn geestver;
mogens, dat geruimen tijd in beslag zal
nemen.
De eerste maanden zal het proces naar men
verwacht wel niet beginnen, daar zelfs thans
de instructie nog niet is gesloten.
JUBILé BIJ DE POLITIE.
De hoofdagent van politie de heer G. van
Zon zal 13 Juli zijn 25-jarig Jubilé bij de
politie vieren. Hij zal Zondagmiddag in zijn
woning, Roze nhug ens tra a t 37, receptie
houden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Een leder laten wij thans profi-
teeren van onze goedkoope inkoop
20 30 leveren wij vanaf f2.20 p.
H.L. bij afname van 5 H.L. of meer
N.V. Brandsto f f enh andel
G. KRAAY Co.
Turfmarkt 10 Tel. 11088
In Italië kwamen bij Gaffo twee electrische treinen in botsing, waarbij 15 personen ge
dood en 35 gewond werden.
FINANCIEELE ZORGEN DER
T. B. C.-BESTRUDING.
De gemeente financiert
voortaan de Sanatorium-
verpleging.
DE RENTE VAN HET LUDEN-FONDS.
De bestrijding van de tuberculose verslindt
kapitalen. Niettegenstaande de burgerij niet
karig is met financieelen steun en ook de bij
dragen van gemeente en provincie belangrijk
zijn, komt de Haarlemsche vereeniging tot
bestrijding der tuberculose steeds geld te
kort. Verleden jaar sloot de rekening met
een nadeelig saldo van f 5500, maar het fei
telijk tekort was veel grooter! Behalve de ge
wone inkomsten zijn ook nog noodgedwon
gen! opgemaakt de jubileumsgiften van
f 2500 van de gemeente en van f 4000 van de
burgerij, die feitelijk bestemd waren om daar
mede iets bijzonders te doen, terwijl nog een
extra inzameling, opgezet om te voorkomen,
dat in het najaar de uitzending van patiën
ten naar het Brederodeduin werd stopgezet
wegens geldnood, f 4000 in kas bracht. De
gewone uitgaven hebben over 1929 de gewone
inkomsten dus met f 16.000 overtroffen.
Dit jaar wordt een groote verloting gehou
den om de rekening zoo mogelijk sluitend te
maken. De verkoop der loten gaat goed, zoo
dat men hoopt dat in het begin van Sep
tember alle loten verkocht zullen zijn. Want
eerst dan is men zeker van de baten waarop
bij het opzetten der loting gerekend is.
Gelukkig zijn er voor den penningmeester
eenige lichtpunten. De gemeente Haarlem
heeft ingezien, dat de sanatoriumverpleging
van t.b.c.-patiënten een quaestie is van alge-
meene gezondheidszorg. Wat de uitgezonden
patiënten niet zelf kunnen betalen of uit
anderen hoofde bij de vereeniging binnenkomt
neemt de gemeente in het vervolg voor haar
rekening. Daardoor wordt de sanatorium-
rekening der vereeniging met ongeveer f 5000
per jaar ontlast.
Bovendien heeft de vereeniging, dank zij
het mooie legaat van mevrouw Lu den
van f 100.000, geen financieele zorgen meer
voor de afdeeling van het Brederodeduin
waar de kinderen dag en nacht verpleegd
worden. Uit dit legaat trekt de vereeniging
per jaar goed f 4500 rente. De provincie be
taalt f 1 per dag en per kind, wat neerkomt
op een subsidie van meer dan f 4000, De ge
meente Haarlem heeft bij de uitbreiding der
ziekenhuisverzekering de bijdrage voor haar
rekening genomen die tot heden verhaald
werd op sommige ouders der uitgezonden
kinderen, wat op ruim f 1000 begroot is. Met
al die gelden ongeveer dus f 10.000!
kunnen net de kosten gedekt worden die uit
de verpleging ontstaan. Het geheele jaar
door worden dan 12 kinderen op het Brede-
rode duin in dag- en nachtverpleging opge
nomen. Gemiddeld is de verpleegduur van
deze kinderen 4 maanden, zoodat per jaar
ongeveer 36 kinderen opgenomen kunnen
worden.
De verpleging van 12 kinderen die alleen
op den dag op het Brederodeduin vertoeven
dat zijn de aller lichtste gevallen, dus
zwakke kinderen die alleen een versterkings-
kuur noodig' hebben, komen nog steeds geheel
voor rekening der vereeniging. Die kinderen
verblijven 6 weken op het Brederodeduin, ter
wijl de opneming alleen gedurende de zo
mermaanden plaats heeft. In totaal 5 keer
een groep van 12 kinderen, hetgeen voor
dag-verpleging dus 60 kinderen per jaar is.
In het geheel worden dus per jaar ongeveer
100 kinderen opgenomen (36 voor dag en
nacht en 60 alleen voor den dag)
Hoewel sommige kinderen wel eens een
poosje moeten wachten, kan in het alge
meen gezegd worden, dat de beschikbare
plaatsen voor kinderverpleging voldoende zijn.
Alleen kinderen van ingezetenen uit Haar
lem, Bloemendaal en Heemstede mogen pro-
fiteeren uit het Luden-fonds.
Niettegenstaande de gewone lasten der
vereeniging dus verminderd zijn, heeft het
bestuur toch. besloten om voor 1931 aan de
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
5 dagen
5 dagen
Door mooi België
per uxe-auto-car - Vraagt prospectus
GARAGE BOUCKAERT
TELEFOON 14903
5 dagen
5 dagen
gemeente Haarlem te vragen de subsidie
voor de t.b.c.-bestrijding met f5000 te ver-
hoogen. Er kan in 1931 niet weer een verlo
ting gehouden worden om in het dreigende
tekort te voorzien. Slechts af en toe kan
zoo'n noodsprong gemaakt worden. Het nor
male is dat de gewone uitgaven door gewone
inkomsten gedekt worden. Dit zal alleen mo
gelijk zijn als de gemeente haar subsidie met
f 5000 verhoogt. Als de gemeente in deze niet
zou kunnen medewerken, zal het gevolg zijn,
dat de vereeniging alleen patiënt-en op
neemt op het Brederodeduin voor zoover de
geldmiddelen het toelaten. Er zal dus geen
schuld aangegaan worden voor dit doel. want
als de tekorten van het eene jaar overgaan
op het andere, dan nemen de financieele
zorgen steeds toe. De mogelijkheid is dan
evenwel groot, dat met September de uit
zending van patiënten naar 't Brederodeduin
stopgezet zal moeten worden.
Het bestuur hoopt evenwel, dat het in deze
opnieuw op den steun der gemeente zal kun
nen rekenen.
DE CRISIS IN FINLAND.
HET DOEL IS VERNIETIGING
VAN HET COMMUNISME.
De dezer dagen ontvoerde communistische
Rijksdagafgevaardigden zijn volgens berich
ten uit Helsingfors aan de politie over
geleverd.
In den nacht van Zondag op Maandag zijn
op drie verschillende plaatsen branden uit
gebroken, welke volgens de bladen te Hel
singfors aan kwaadwilligheid der communis
ten moeten worden toegeschreven. De schade
zou vele millioenen bedragen.
De groote optocht der Lappomannen had
Maandag te Helsingfors in volkomen orde
plaats.
De leden der regeering zagen toe van het
bordes eener kerk. President Mannerheim
kreeg een stormachtige ovatie.
De Lappo-leider Kosola hield een rede,
waarin hij o.m. zeide, dat de regeering had
besloten tot de vernietiging van het commu
nisme en dat de tienduizenden betoogers er
borg voor stonden, dat dit besluit zou worden
uitgevoerd.
De president antwoordde in het Finsch en
in het Zweedsch. Hij zeide o.a.: De Lappo-
beweging streeft noch naar een verandering
der grondwet, noch naar de dictatuur. In
den strijd tegen het communisme moest het
geheele volk eendrachtig zijn.
De betooging heeft een gunstigen indruk
op de bevolking gemaakt.
FRYSK SELSKEP „GYSBERT JAPICX".
Het zangkoor „Frlsia" (leider de heer W.
G. de Widt) heeft Zondag in den wedstrijd
voor Friesche zangkoren op „Birkhoven" te
Amersfoort den tweeden prijs, zijnde een
verguld zilveren medaille, behaald.
P. C. Bouten
Want geen, die vlekloos dragen kan
Door aardsche vreugd en aardsche smart
De zachte lamp van blijdschap dan
De eenvoudigen van hart.
NIEUWE SCHATTIGHEID.
(Dicht bij de plek waar het ge
meentebestuur van Zaandam de
schatgraverij verder heeft ver
boden, is de heer Ros. weder bij
gestaan door een helderziende
dame, op eigen grond nieuwe op
gravingen begonnen).
O spaar ons verder nu die schat.
Leg toch getroost de spade neer,
We zijn die helderziendheid zat
We g'looven het al lang niet meer.
't Was aardig voor een korte poos
Toen het gewroet een aanvang nam.
Maar ?t resultaat was hopeloos,
O Zaan-, word nu geen Zanikdam.
Het grapje is er nu wel af
Blijf bij uw zakelijk bestaan,
En graaf uw waardigheid geen graf
Door Ros-sig leven aan de Zaan.
De romantiek van Don Quichot
Was tegen molens niet bestand
Gedenkt voor gij begint, zijn lot
O gravers in het molenland.
Toen uwe overheid verbood
Al verdere schattengraverij.
Toen leek het lieve sprookje dood.
Maar laat het daar dan nu ook bij.
Zet toch uw schatters aan den dijk
En overschat uw bodem niet,
Ik wed, zooals ik het bekijk
Dat uw bestuur het helderst ziet.
EEN PAN-EUROPA.
HET ANTWOORD VAN DUITSCHLAND
OP HET FRANSCHE VOORSTEL.
Naar ons uit Berlijn wordt gemeld, zal het
antwoord der Duitsche regeering op Brland's
memorandum inzake de vorming van een
Europeesche federatie dezer dagen aan den
Franschen gezant- te Berlijn ter hand wor
den gesteld. De definitieve tekst van het
antwoord is in een Maandagavond gehouden
zitting van het rijkskabinet vastgesteld. De
voornaamste punten uit de nota van ant
woord zullen heden door den minister van
Buitenlandsche Zaken. dr. Curtius, in de
Riiksdagcommissie voor buitenlandsche poli
tiek worden medegedeeld.
De Duitsche regeering zal in haar ant
woord adhaesie betuigen aan het denkbeeld
van een Pan-Europa. Zij acht echter tus-
schen de economische en politieke toekomst
problemen een nauwer verband aanwezig
dan Briand,
Reeds hieruit kan men zoo wordt verder
uit Berlijn gemeld concludeeren, dat al-
geheele overeenstemming moeilijk te berei
ken zal zijn. Voorts heeft de Fransche mi
nister van Buitenlandsche Zaken uitsluitend
het oog op die Europeesche Staten gevestigd,
die deel van den Volkenbond uitmaken. Daar
entegen is de Duitsche regeering de opvat
ting toegedaan, dat men Europeesch-Rus-
land niet geheel kan elimineeren.
Voorts zal Duitschland ook de aandacht
vestigen op de Vereenigde Staten, die wel is
waar" geen lid van den Volkenbond zijn,
doch die men naar het oordeel der Duitsche
regeering niet kan verwaarloozen, wanneer
van een economische reorganisatie van Euro
pa sprake is.
OVERSTROOMINGEN IN NOORD.
JAPAN.
Vele dooden en gewonden.
DUIZENDEN PERSONEN DAKLOOS.
Volgens een telegram uit Tokio hebben
groote overstroomingen in de provincie Ja-
magata, ongeveer 250 K.M. ten Noorden van
Tokio, groote verwoestingen aangericht. Het
aantal dooden bedraagt 27. Ook zijn er vele
gewonden. Duizenden personen zijn dakloos.
De rivieren zijn vijf meter gewassen. De
schade wordt op honderd duizend pond ster
ling geschat. De spoorweg is door een aard
verschuiving versperd. Bruggen en wegen
werden verwoest. De oogst is vernield.
Het Belangrijkste
De financieele zorgen der t. b. c.-bestrijding
le Haarlem. De gemeente nam de sanatorium
verpleging in het vervolg voor haar
rekening.
(le blad, le pag.)
Dc strijd tegen het communisme in Finland,
(le blad, le pag.)
Een storm heeft in Japan ontzettende ver-
woestingen aangericht. Ook zijn er vele
dooden en gewonden.
(le blad, le pag.)
Wat Italië denkt over het voorstel van
Briand over het vormen van een Europee-
schen Statenbojid.
(2e blad, le pag.)
President Hoover over het Amerikaansche
Vlootverdrag met Engeland.
(2e blad. le pag.)
Wat Duitschland aan Frankrijk over het
Pan-Europa denkbeeld zal antwoorden.
(le blad, le pag.)
De proeven van Prof. Dr. A. D. Fokker om
dc accoustiek in dc nieuwe Statenzaal te
verbeteren.
(2e blad 2e pag.)
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Conan Doylef.
(le blad. le pag.)
S. B.: Zweminrichtingen in Veisen en Be
verwijk.
(2e blad 3e pag.)
HAARLEM, 8 Juli.
Conan Doyle, t
De schepper van Sherlock Holmes, Sir
Arthur Conan Doyle, is gestorven. Hij werd
71 jaar. Hij was tweeëndertig toen hij, in
1891, als medicus in het Engelsche bad
plaatsje Southsea, begon met zijn Sherlock
I-Iolmes-serie, en er de wereld mee veroverde.
Nooit heeft een schrijver van detective-ver
halen ook maar in de verte het succes be
naderd. dat hij met dc zijne oogstte. Niette
min was een zoo groot schrijver als de Ame
rikaan Edgar Allan Poe. wiens werk letter
kundig veel hooger staat, zijn voorganger en
in zekere mate zijn inspirator. Niettemin is
hij gevolgd door honderden andere schrij
vers. die zich op den detective-roman heb
ben geworpen maar hem geen van allen
konden evenaren. De besten onder hen, Mau
rice Leblanc. met- zijn Arsène Lupin en
iemand als de Engelschman A. E W Mason,
bereikten veel, werden door de crltiek vaak
op een hooger plan gebracht dan Doyle. en
konden toch nimmer wedijveren met de be-
toovcrende aantrekkingskracht die van zijn
legcndarisch-geworden held uitging, en ls
blijven uitgaan. Bij Conan Doyle's dood kan
men niet anders veronderstellen dan dat dit
werk zal blijven leven. De figuur Sherlock
Holmes schijnt onsterfelijkheid te hebben
verworven.
Toch is er genoeg op af te dingen. Zijn.
speurders-methodes zijn volkomen antiek ge
worden, zijn would-be wetenschappelijk ge
doe lokt een glimlach uit, zijn vriend dr.
Watson lijkt een voorbeeld van goedige on-
noozelheid, zijn theatrale houding is niet
meer in overeenstemming met den detective
verhalen-smaak van onzen tijd.
Maar hij blijft leven, als een romantische
litteratuur-held. Eigenlijk zou het heel
moeilijk zijn om in de gansche wereldlittera
tuur figuren te vinden, die hem in algemeene
populariteit evenaren. Een Cyrano de Berge
rac? neen. Een Hamlet of een Romeo?
evenmin. Alle groote figuren der letterkunde
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
M1EUW pn O D UC T
THANS OOK IN POTJES VERKRIJGBAAR
Vraag aan onze Afd: Reclame de nieuwe recepten voor Mayonnaise-schotob
Ü0