Hef woord is aan
Een „Farman" verongelukt bij Aalsmeer.
/-
47e Jaargang No. 14430
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 10 Juli 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUR* P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27*4. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) f 337*4. Franco per post door Nederland 3.87*4. Losse t
f 0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57*4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels 175. elke regel meer 10-35. Reclames
f 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbel 14 regels 0.601
elke regel meer 0.15. buiten Arrond dubbele prijs Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f025. elke regel meer 0.10. uitsl. a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger 1 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
VREESELIJK MIJNONGELUK IN
SILEZlë.
Tientallen dooden.
ONZEKERHEID OVER HET LOT VAN
83 MIJNWERKERS.
TAL VAN GEWONDEN IN ERNSTIG
LEVENSGEVAAR.
BRESLAU, 9 Juli (V.D.) Hedenmiddag
te 16 uur heeft in de Wenzelaue-Mij n bij
Neurode een ernstige ramp plaats gehad ten
gevolge van een explosie. Tot hedenavond 20
uur waren er reeds 18 dooden geborgen. Ne
gentig a honderd mijnwerkers zijn ingesloten
en verkeeren in levensgevaar.
Nader meldt men:
BRESLAU, 9 Juli (VX>.) Volgens de laat
ste berichten zijn er bij de reeds gemelde
mijnramp twee ploegen door het ontsnappen
van koolzuurgas in Neurode in Silezië -
overvallen, waarvan een ploeg uit niet min
der dan 108 man bestond, van wie er thans
50 levend en 18 dood geborgen zijn, terwijl
het lot der overigen nog onzeker is. Van de
tweede ploeg, die uit 83 man bestaat, werd
tot dusver nog niemand gered. Ook het lot
van deze lieden is nog volkomen onzeker.
Volgens nadere berichten zijn er tot he
denavond 20.50 uur van beide ploegen in to
taal 50 dooden geborgen, o.w. de ploegbaas.
I>e koolzuurgas ontsnapping vond plaats in
de Kurz-schacht in Ausdorf bij Neurode, en
wel in de tweede en derde laag. De reddings
brigades der naburige mijnen werken koorts
achtig aan het bergingswerk.
Naar verder door de directie van de
Wenzelausmijn medegedeeld wordt, zijn tot
dusverre 57 dooden geborgen, terwijl boven
dien nog 48 gewonden in het Knappsack-hos-
pitaal in levensgevaar verkeeren. Over het
lot der overige 83 mijnwerkers verkeert men
in volkomen onzekerheid. Deze bevinden zich
nog in de mijn, doch men kan niet tot hen
doordringen, aangezien de plaats waar zij
zich bevinden door koolzuurgas volkomen
ontoegankelijk geworden is.
BRESLAU, 10 Juli (V.D.) Naar de direc
tie van de mijn mededeelt, zijn tot midder
nacht geen verdere verongelukten geborgen.
Ook het aantal dooden is onveranderd ge
bleven. Volgens mededeeling der behande
lende geneesheeren zullen de 49 geredden, die
in het ziekenhuis werden ondergebracht er
nAar alle waarschijnlijkheid het leven bij
inschieten. De reddingsbrigade werkt thans
in twee afdeelingen in mijn 2 en 3.
Tot dusver heeft men nog niet kunnen
vaststellen, hoe de koolzuur-ontsnapping
ontstaan is.
Uit Silezië wordt ons heden 12 uur door
Wolff gemeld, dat van de 193 mijnwerkers
die in de mijn waren er slechts 49 gered zijn.
Er wordt nu verondersteld, dat de overigen
omgekomen zijn. Dan zouden er 144 slacht
offers zijn. 81 lijken zijn al geborgen.
Van de reddingsploegen zijn eenige perso
nen bij het afdalen in de mijn gewond.
KINDERVERLAMMING
ONZE OMGEVING.
IN
TE HAARLEM 4 GEVALLEN, TE
ZANDVOORT 1.
Sliikens opgave in de Staatscourant kwa
men in de week van 29 Juni tot en met 5
Juli te Haarlem voor 3 gevallen van typhus,
6 gevallen van roodvonk. 1 geval van diph-
teritis, en 4 gevallen van poliomyelitis an
terior acuta (kinderverlamming), van welke
laatste ziekte eenmaal 3 gevallen in 1 gezin.
Te Heemstede kwam een geval van roodvonk
voor. Te Zandvoort 3 gevallen van roodvonk
en 1 geval van kinderverlamming. Te Alk
maar kwam 1 geval van kinderverlamming
voor, te Amsterdam 2, te Oudorp 1, te 's-Gra-
veland 1. het totaal voor de provincie was
10. Het totaal aan roodvonk was 57, aan diph
teritis 18.
Wij hebben omtrent de gevallen van kin
derverlamming te Haarlem inlichtingen ge
vraagd aan den directeur van den genees
kundigen en gezondheidsdienst dr J. van
Konijnenburg Deze zeide ons, dat het zeer
lichte gevallen betreft, sterfgevallen zijn niet
voorgekomen. De gevallen van voorgekomen
in niet meer dan twee gezinnen en behalve
bij zeer jonge kinderen ook bij oudere.
Alle maatregelen, die tegen uitbreiding van
de ziekte te nemen zijn, zijn getroffen.
INGEZONDEN MED "DEELINGEN
5 dagen
5 dagen
Door mooi België
per uxe-auto-car - Vraagt prospectus
GARAGE BOUCKAERT
TELEFOON 14903
5 dagen
5 dagen
Prof. Mr. M. P. Vrij:
Het is het recht der onschuld ontrefbaar
te zijn.
EEN RAAK SCHOT
(DAT MIS WAS)
(Bij schietoefeningen in de baai
van Tokio heeft een Japansche
torpedobootjager ernstige averij
gekregen door een slecht gerichte
torpedo uit een zusterschip).
Ik heb van 't militaire vak
Nooit bijster veel begrepen,
Ik bracht het in mijn eigen tijd,
Zelfs nooit tot gele strepen.
Ik schaar me dus (en schaam me niet).
Bij de volslagen leeken,
Wanneer een militair probleem,
Diepzinnig wordt bekeken.
Goed schieten hoort in oorlogstijd,
Tot de soldatenplichten,
Dus leert men hem in vredesdienst
De kunst om goed te richten,
Opdat hij als de oorlog komt,
Zijn doelwit ook zal raken,
Naar 't nobel oogmerk van den krijg
Wat heel .is stuk te maken.
Nu schoot daar een Japansch matroos
Zoo goed ais hij het leerde,
Met het gevolg dat hij een schip,
In vrede torpedeerde.
Het werd een vreeselijk ongeluk
Zooals u in 't bericht las,
En men verklaart het, dat het schot
Niet goed, maar slecht gericht was.
Nu kan ik net zoo goed als u
De wenschelijkheid beseffen,
Dat schepen van dezelfde vloot,
Elkaar niet doodelijk treffen;
Ik zou zelfs verder willen gaan.
En ook in d'oorlog wenschen,
Dat ieder schot steeds werd gemt^
Tot heil van alle menscnen.
Maar 'k vraag' toch, militair bezien,
Waarom ze 't maar niet lieten,
Als 't doel der oefening slechts was
Te leeren mis te schieten.
P. GASUS.
PRINS DAMRONG VAN SiAM
TE IJMUIDEN.
Prins Damrong van Siam bracht Woens
dagmorgen met ziin beide dochters een be
zoek aan de Noordersluis te IJmuiden. Op
bovenstaande afbeelding ziet men het ge
zelschap (geheel vooraan de prins en vlak
achter hem zijn dochters) op de trap van
den steiger bij de nieuwe sluis,
De mechanicien gedood, piloot en marconist gewond
Het toestel totaal vernield.
fcfrr vj f*'"/-;. ;i
PÊ
f I
Woensdagmiddag ongeveer half vier is het
Farman vliegtuig de F.AD.F.Q., bestuurder
Guilbaud van Schiphol et post en lading op
gestegen voor zijn vlucht naar Parijs over
Rotterdam, Antwerpen en Brussel. Aan boord
bevonden zich nog een mecanicien en een
marconist. Boven Aalsmeer gekomen, scheen
er iets aan het vliegtuig te haperen, althans
men zag den bestuurder naar een geschikt
terrein zoeken om een noodlanding te maken
Stationsambtenaren van Aalsmeer zagen het
vliegtuig plotseling naar beneden scnieten.
Het kwam terecht gedeeltelijk op een stuk
weiland aan het einde van de Ophelialaan.
gedeeltelijk op dien weg zelf. Het toestel werd
totaal vernield. De piloot, Guilbaud, schijnt
uit de machine te zijn gesprongen, ook de
marconist is er uit gesprongen. Beiden werden
licht gewond. De mecanicien Vélard werd zeer
zwaar gewond onder het omgeslagen vliegtuig
uit gehaald. Eenigen tijd later is hij aan de
bekomen verwondingen bezweken.
De vermoedelijke oorzaak van het geval is
te wijten aan een defect aan het hoogte
roer.
De marconist Manne kreeg een beenbreuk
en inwendige kwetsuren en vertoeft voorloopig
te Aalsmeer.
De bestuurder Guilbaud, die slechts enkele
onbeteekenende schrammen opliep, bevindt
zich nog in het hotel van Schiphol.
Het lijk van Vélard is naar het Wilhelmina
Gasthuis te Amsterdam overgebracht.
Passagiers op het
laatste oogenblik
niet meegegaan.
De Farman, met Guilbaud als bestuurder,
Manne als marconist en Vélard als boord,
mecanicien, was op tijd van Schiphol vertrok
ken met bestemming naar Parijs, meldt het
Hbld. nog. Hij zou twee passagiers mee
nemen, omdat de sneldienst op Parijs (een
K.L.M.-vliegtuig) vol was. Maar op het laatste
moment was nog gebleken, dat de sneldienst
niet zooals gewoonlijk 600 K.G. lading had,
dooh slechts 400 K G., zoodat de beide Farman.
passagiers eveneens in het K.L.M.-vliegtuig
een plaats vonden.
Zoodoende vervoerde de Farman alleen goe
deren.
Zooals de bestuurder later verklaarde, had
hij, vliegende op omstreeks 200 M. hoogte,
boven het Oostelijk deel van Aalsmeer, plot
seling een klap gehoord. Hij meende, dat er
aan de stuwing van de lading iets haperde
en stuurde zijn boordmecanicden uit de cockpit
naar achteren om die lading eens te contro
leeren.
Op datzelfde moment begon tet vliegtuig
uit zichzelf op te trekken. Guilbaud zette toen
zijn beide motoren af om de machine weer
recht te krijgen, verloor teveel aan snelheid
en gleed af. Hij kwam terecht op een wei
landje vlak bij den spoorweg, iets Oostelijk
van het station Aalsmeer.
De bestuurder werd uit zijn vliegtuig ge
slingerd en dit laatste sloeg tegen den grond
te pletter.
Ooggetuigen verklaarden, dat de Farman
zooals het heet ..grondig in de poeier" lag.
Het was werkelijk moeilijk de onderdeelen
van het vliegtuig inde pulnhoopen te her
kennen.
Onderzoek naar
dc oorzaak.
Omtrent de oorzaak van dit ongeluk is nog
niets zekers bekend. Den geheelen namiddag
Zijn ir. von Baumhauer van den Rijksstudie
dienst voor de luchtvaart en de heer van der
Heyden, de inspecteur van de luchtvaart van
het ministerie van Waterstaat bezig geweest
met een nauwkeurig onderzoek van de over
blijfselen teneinde de oorzaak van het onge
val te kunnen vaststellen.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat er
gegeven mede het feit, dat de piloot een
klap gehoord heeft iets gebroken is aan
het achterste deel van de machine, aan een
der stuurorganen of aan het stabilo. Maar
zekerheid daaromtrent is voralsnog niet te
krijgen.
Wat ooggetuigen zagen.
De Telegraaf heeft van vele ooggetuigen
vernomen, dat er iets achter den staart der
Goliath wapperde en vermoedelijk is dat een
der in het ongereede geraakte vlakken van
het hoogtestuur geweest, die naast het roer
aan het eind van den staart zijn aange
bracht.
De machine heeft vervolgens verschillende
buitelingen gemaakt tot zij met kracht tegen
den grond sloeg, juist voor een slootje.
Met een zwaren slag, die op de Westeinder,
plassen gehoord werd. sloeg de machine, een
vroegere bommenwerper, uit elkaar. De land
bouwer D. Groeneveld, die op de weide aan
het werk was, zag op korten afstand de
stukken in het rond vliegen, terwijl de bodem
trilde onder de hevigheid van den val.
In den nabijheid werkende boeren en ar
beiders waren spoedig aanwezig. Zij hebben
gezien hoe de machine in de lucht eerst stel'
omhoog ging staan en daarna snel afgleed,
waarbij de piloot de macht over zijn toeste.
verloor.
Guilbaud werd eenigstzins verdoofd, zittend
in het gras gevonden, de beide anderen lagen
tusschen de ruïne.
De telegrafist Manne kwam spoedig bij en
vroegeen sigaret. Die scheen hem op te
monteren. De piloot was zeer onder den in
druk. Een dokter uit Aalsmeer verleende de
eerste hulp.
De mecanicien Vélard overleed vijf minuten
na het ongeluk. Zijn lijk is naar het lijken
huisje op de Algemeene Begraafplaats over
gebracht.
Wat overbleef.
De machine is totaal geécraseerd, schrijft
de Tel. nog. Na het contact met de sloot is
het samenstel van latjes, doek en stukken
hout uit elkaar gespat. De weg, dien de
buitelende en zwaaiende machine heeft af
gelegd. wordt aangegeven door duizenden
splinters gewoon- en triplex hout. De linker
Jupi ter motor is omgeven door een korst aarde,
de rechter heeft een slag om gemaakt. De
linker vleugels zijn als met een reusachtigen
hamer tot gruizelementen geslagen, de andere
vleugels van dezen zwaren tweedekker rusten
tegen een jeugdig boompje op den Ophelia-
weg, welks stam door den druk gekromd is.
De zitplaats van den piloot en van den
ongelukklgen mécano is tot puin gemalen. Het
•otaal is een wirwar van geknapte staaldraden
in aluminiumkleur geschilderd doek, houten
latten, metaal en inventaris.
Het verkeer over den Opheliaweg moest
worden stopgezet, daar de overblijfselen van
het wrak over het wegdek verspreid lagen.
.(Zie pok de fotopagina.);
Het Belangrijkste
Een Farman verongelukt b\j Aalsmeer. Eén
doode.
(Ie blad, le pag.)
Zeer ernstig mijnongeluk in Silezië.
(le blad, le pag.);
De Engelsche regeering bijna ten val ge
bracht.
(2e blad, le pag.)
De wijziging van de wet op het notarisambt.
(le blad, 2e pag.),
ARTIKELENenz,
R. P.: Uit den Raad.
(le blad le pag.)
Jhr. J. C. Mollerus: Uitvoer van Nederland-
sche Groenten.
(3e blad 3e pag.)
Een interview met Prof. Charles over econo
mische vraagstukken en Pan-Europa.
(4e blad, le pag.).
Dr. Wu: De toekomst van China.
(2e blad, le pag.).
E. E. J.P.: Hoofschheld Femina
(4e blad, 2e pag.)]
Willy van der Tak: Onafgemaakte hand
werken.
(4e blad 2e pag.)
HAARLEM, 10 Juli.
Uit den Raad.
Ponten en Bruggen. 360.000
voor een nieuwe turbine voor het
G. E. B. Het Burgerlijk Armbe
stuur blijft zichzelf gelijk.
Veertien van de twintig agendapunten
werden afgehamerd en dc overschietende zes
hielden den Raad vele uren bezig.
Het begon met den heer Joh. Visser, die
een nieuwe pont voor het veer over het Noor
der Buitenspaarne gekocht wil hebben. Er
vaart nu een gerestaureerde ouwe zolder
schuit. tot kettingpont verheven. Vaak geeft
die het op. en dan duurt het te lang vóór de
reservepont van het Zuider Buitenspaarne
er is.
Dit lokte een geanimeerd debat uit. Ponten
en bruggen zijn een dankbaar onderwerp.
Merkwaardig genoeg had niemand het over
„met4een pont in zee gaan", terwijl deze
uitdrukking bij autobussen onveranderlijk
gebezigd wordt. Met autobussen willen de
Raadsleden altijd al of niet In zee. Met pon
ten schijnen zij er zelfs niet aan te denken.
Dat zijn de subtiele finesses der Raadster-
men.
De wethouder vond het verkeer over het N.
Buitenspaarne, dat buiten de spitsuren heel
gering is, niet groot genoeg om er 25000
voor aan een nieuwe pont te besteden. Ook
zei hij dat de nieuwe brug over het Z. B.
Spaarne in 1932 verwacht kan worden, zoo
dat dan de ponten van het Zuiden naar het
Noorden kunnen gaan. Maar daarmee was
hij er niet van af, want reeds had hU den
heer Miczérus toegegeven, dat bij nader In
zien geen onteigeningen voor het bouwen
van deze brug noodig zouden zijn, waarmee
zijn partijgenoot Reinalda het niet eens was.
Deze vond dat men de gronden voor den ver
bindingsweg van de nieuwe brug met den
rijksstraatweg HaarlemAmsterdam eerst
onteigenen moest en daarna pas d» brug
bouwen. Niet omgekeerd, want dan 7-ou waar
devermeerdering van den grond zich bij de
onteigeningsprocedure kunnen doen gelden.
Misschien overdreef de heer Reinalda dit wel
wat, want iedereen weet nu toch a! dat die
brug er binnen korten tijd moet komen,
zoodat de waardevermeerdcrings-factor, in
dien van belang, er al zou zijn. Enfin, wij
verhuisden heelemaal van de pont in het
Noorden naar de brug in het Zuiden, en
keerden pas op het uitgangspunt terug toen
de heer Peper aanvoerde, dat de Raad wel
25000 voor een pont kon uitgeven „ook
al maken vooral arbeiders ervan gebruik" zei
hij bitterlijk nadat hij pas 360.000 aan
een nieuwe turbine had ui* gegeven.
Het verband tusschen ponten en turbines
was mij niet in alle opzichten duidelijk, maar
bovendien had de Raad het turbine-voo**stel
nog niet behandeld, waarop onder vrijwat
vreugde de heer Peper opmerkzaam werd ge
maakt. Hij had niet gemerkt dat het punt
was aangehouden bij de hamer-revue. Het
was geen heel beste beurt van den commu
nist, die juist zijn medeleden wou aanvallen
over hun achteloosheid ten aanzien van der
gelijke groote uitgaaf.
De heer Johan Visser, die eenigen tijd
zwijgend had zitten luisteren naar het door
hem ontketende debat, keerde nu op zijn
Noordelijke pont terug en verklaarde dat
deze slecht en dus gevaarlijk was. Hierop
kreeg hij steun van den heer Reinalda en
beide hceren ongetwijfeld „trés étonnés
de se trouver ensemble" verwierven toe
zegging van een onmiddellijk onderzoek, >en
rapport van B. en W. in de volgende ver
gadering.
Daarop kwam dc nieuwe turbine aan de
orde. De heer Castricum was er in zijn
eentje tegen. Hij was er tegen omdat de ta
rieven van het G. E. B. hem. zooals wij sinds
jaren weten, niet aanstaan. Hij vindt dat de
industrie te weinig en de kleine man te veel
betaalt.
Wethouder mr. Sllngenberg zei, zeer te
recht, dat dit niets te maken had met een
nieuwe turbine, die vereischt wordt omdat
een bestaande turbine verouderd is en niet
economisch meer werkt, omdat het debiet
van het O. E. B. zeer snel stijgt juist bij dc
lichtverbruikers en omdat de spoorwegen
veel zullen gaan afnemen na de electrlfica-
tie van de lijn HaarlemAlkmaar.
Het baatte niet. De heer Castricum won
