DE AARDBEVINGSRAMP IN ITALIË.
Het woord is aan
Het Belangrijkste
LOOPT U MOEILIJK?
48e Jaargang No. 14443
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 25 Juli 1930
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HoofdredactenrROBERT PEEREBOOM.
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week f 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-57J4. Franco per post door Nederland 3.87J4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden fO-57JA, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels f 0.6<\
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. ƒ0.25. elke regel meer 0.10, uitsl. a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Dnim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
1700 of 2500 dooden?
Ruim drie duizend huizen verwoest.
'Ook het tekende en fraaie oord Amalsi, een "beroemde Zuid-Italiaansche stadwerd zwaar
door de aardbeving geteisterd. (Zie ook de le pag. van het 2de blad).
Elders in dit nummer berichten wij, dat
Mussolini volgens zijn gewoonte het hou
den van particuliere en openbare inschrij
vingen heeft verboden, daar de staat zich met
het lenigen van den nood zal belasten.
Vooralsnog dient men dit bericht met eeni-
ge reserve te beschouwen. Later op den
dag vernamen wij namelijk, dat de prefecten
brieven ontvangen hebben -van Mussolini,
waarin zij aangespoord worden inzamelin
gen en collecten te organiseeren.
BERLIJN, 24 Juli (V.D.) De „B.Z. am
Mittag" meldt uit Rome, dat officieus wordt
toegeven, dat 't totaal aantal slachtoffers,
dat bij de aardbevingsramp om het leven is
gekomen, ongeveer 2500 bedraagt, en dat dit
aantal vermoedelijk nog wel zal stijgen. Al
leen reeds te Villanova ,een dorpje van on
geveer 3000 inwoners, schat men, dat onge
veer 1500 inwoners, dus de helft van de be
volking, om het leven is gekomen. Het aan
tal zou ongeveer even groot als het aantal
dooden zijn. Alleen reeds in de omgeving van
Lacedonië en Aauilonia wordt melding ge
maakt van 800 gewonden, waarvan velen
ernstig.
Het ministerie van Binnenlandsche Zaken
heeft echter de officieele doodenlijst gepubli
ceerd. Deze lijst bevat 1778 namen en er
zouden volgens dezelfde opgave 4264 gewon
den zijn.
Op het terrein van de
ramp
ROME, 24 Juli (V.D.) De ziekenhuizen
in de omgeving van het aardbevingsgebied
beginnen zich geleidelijk met gewonden te
vullen. Het treinverkeer is nog zeer moeilijk,
aangezien enkele baanvakken gestagneerd en
verscheidene bruggen beschadigd zijn. Het
passagiersverkeer wordt zooveel mogelijk
gehandhaafd. Bovendien wordt getracht den
stroom van ongenoode bezoekers aan het ge
teisterde gebied te stuiten.
Tot dusver werden op het kleine kerkhof te
Malfi 20 lijken van slachtoffers ter aarde be
steld. Daar het kerkhof echter van zeer kleine
afmetingen is, werden hedenochtend vroeg
210 lijken per trein naar Potenza overge
bracht.
Naar thans vaststaat bedraagt het aantal
volkomen verwoeste huizen in het gebied van
de aardbeving 3188. De ministerraad zal zoo
spoedig' mogelijk beraadslagen over de nood
zakelijk te nemén hulpmaatregelen. Naar de
„Giornale dTtalia" mededeelt, zal de Koning
hedenavond naar het gebied van de ramp
vertrekken. Z. H. de Paus heeft de diepbe
droefde bevolking den Apostolischen Zegen
doen toekomen.
De directeur van het Observatorium te Flo
rence heeft verklaard, dat het waarschijn
lijk nog geruimen tijd zal duren voor en al
eer de rust in het aardbevingsgebied zal zijn
weergekeerd, aangezien de omvang van de
aardschokken zeer groot is geweest. De schok
ken kunnen zich wellicht binnen een maand
herhalen. Zij zullen echter van geringer
kracht zijn, daar de eerste schok altijd het
hevigst is.
Uit Salerno wordt, in tegenstelling met
anders luidende berichten gemeld, dat de
bekende Dom aldaar niet ingestort is.
De luchtfoto's van
de ramp.
ROME, 24 Juli (V.D.) Mussolini heeft
Woensdagavond de eerste luchtfoto's van de
te Malfi aangerichte verwoestingen ontvan
gen. De fotografen zijn in den loop van den
avond per vliegtuig te Rome aangekomen.
De Duce heeft bevolen, dat een groot aantal
vliegtuigen zou vertrekken uit Napels en
Foggia om op geringe hoogte boven het
rampgebied te vliegen, zulks om het terrein
te verkennen en de meest dringende behoef
ten te melden, welke bestaan in de. streken,
die thans vrijwel geheel van de overige we
reld zijn afgesneden.
De bladen te Rome geven opvallend wei
nig nieuws over de ontzettende catastrophe.
Waarschijnlijk hebben zij instructie gekre
gen de berichten zoo sober mogelijk te hou
den om de bevolking niet onnoodig op te
winden. Slechts de „Popoio di Roma'' poogt
een verlieslijst te geven.
(Zie ook 2e pagina)
Nico van Suchtelen:
En de kunstenaar moet dit leven uitbeelden,
niet fel en hartstochtelijk, zooals het „ar
tistiek" vooroordeel eisclit, maar rustig en
diep-bezonnen, zoodat tenslotte nog de wild
ste bewogenheid verstilt en zich vereffent in
een vredigen glans van eeuwige noodwendig
heid.
TEEKEN DES TIJDS.
(Te Tokio, de hoofdstad van
Japan, zijn groote sirenes op
de daken van gebouwen op
gesteld, om de bevolking op
de hoogte te houden van den
tijd)
Nauwelijks 50 jaar geleden
Was Japan nog Oostersch land,
Daarna nam men de beschaving
Volgens blanke snit ter hand.
Alles nam toen de Japanner,
Of het goed was of verkeerd.
Heel Japan zou thans volledig
Worden gewesterniseerd.
Hooge hoeden voor de mannen,
Voor de vrouwen de japon,
In het Rijzend Zonnelandje
Rees ook de beschavingszon.
Alles in Japan was welkom
Met een Westersch étiket,
Of het werkelijk beter ook was
Daar werd minder op gelet.
En de herrie uit het Westen
Werd er dus ook heengebracht,
Wat het Westen deed moest goed zijn,
Want het Westen had de macht.
En op sommige terreinen
Waar 't naar ons gekeken heeft.
Is Japan de laatste jaren
Ons finaal voorbijgestreefd.
Als ik denk aan die sirene
Met zijn rauwen tijdseingil,
Ieder uur, misschien nog vaker,
Moet 'k bekennen dat ik ril.
Stel je voor, dat men dat loeien
En dat gieren hier ook had,
Is er niet genoeg lawaai nog
In zulk een moderne stad.
't Leven is een korte vreugde
En de tijd gaat bijster snel,
Schreeuw het maar niet van de daken,
Heusch, we weten het nou weL
P. GASUS.
ERNSTIGE OVERSTROOMINGEN
IN YORKSHIRE.
AANZIENLIJKE MATERIëELE
SCHADE.
LONDEN, 24 Juli (V.D.) Tengevolge
van den hevigen regenval zijn gisteren in het
Noorden van Yorkshire de rivieren zoodanig
gewassen, dat op vele plaatsen de bruggen
zijn weggeslagen en vele dorpen onder water
staan.
Gedurende den geheelen nacht hebben ar
beiders gewerkt om de schade te herstellen
en de verbindingen tussclren de verschil
lende plaatsen weer voor het verkeer bruik
baar te maken. Met booten worden de be
woners uit hun door het water ingesloten
woningen bevrijd. Te Sleights, waar een vrij
groote steenen brug weggeslagen is, moesten
de bewoners zelfs van de daken en van de
bovenste verdiepingen hunner huizen afge
haald worden. Verschillende dorpen zijn ook
heden nog geïsoleerd.
Voor zoover na te gaan heeft slechts één
persoon het leven verloren. De materieele
schade is zeer aanzienlijk.
In de omgeving van Sheffield is de Mersey
eveneens buiten haar oevers getreden en te
Northenden, zes mijl verwijderd van Man
chester, heeft het water de landerijen over
stroomd en groote schade aan den oogst toe
gebracht.
NEDERL. ISR. JOLES-
ZIEKENHUIS.
DE EERSTE STEENLEGGING.
De eerste steenlegging van het Nederlandsch-
Israëlitisch Joles-Ziekenhuis.
De heer A. de Lieme Bzn. verricht de
plechtigheid.
(Zie het verslag op de 2e pagina)
DE RAMP TE KOBLENZ.
Thans 40 dooden
MORGEN ROUWPLECHTIGHEID
IN KOBLENZ.
KOBLENZ, 24. Juli (V.D.) Het heden
ochtend geborgen vrouwenlijk 'is dat van
Elfriede Torres uit het Zusterhuis te Rhein-
waldheim. Hedenmiddag werd wederom een
lijk geborgen, dat gebleken is dat van Maria
Ackermann uit Gülf te zijn. Een duiker zet
het bergingswerk voort. Uit alle deelen des
Rijks komen berichten over vermiste personen
te Koblenz binnen. Van al deze menschen
schijnt men aan te nemen, dat zij zich bp den
ongeluksdag te Koblenz bevonden hebben.
Het aantal dier personen bedraagt wel 80,
Twee vermisten-meldingen bleken op veron
gelukte personen van toepassing te zijn. Het
aantal dooden bedraagt nu in totaal veer
tig.
BERLIJN, 24 Juli (VD.) De heden ge
houden zitting van den Rijksraad begon met
een herdenking van de nagedachtenis van de
slachtoffers van de ramp te Koblenz.
De Rijksminister voor de bezette gebieden,
Treviranus verklaarde uit naam van de Rijks-
regeering, dat het geheele Duitsche volk van
harte deelneemt in de smart van de treuren
de nagelaten betrekkingen der slachtoffers
van de ramp. Hij sprak de hoop uit, dat de
schier overweldigende blijken van deelne
ming, die overal aan den dag treden, den
achtergeblevenen eenigermate tot troost mo
gen strekken.
Zaterdagochtend zal door den bisschop van
Trier, dr. Bornewasseite Koblenz, een pon
tificaal requiem voor de slachtoffers bij het
ongeluk met de pontonbrug worden gecele
breerd. Des middags om vier uur worden de
lijken van 15 burgers van Koblenz op een
eereplaats van het stedelijk kerkhof bijgezet.
De ander slachtoffers worden naar hun
woonplaatsen overgebracht.
De duikers zetten hun werk nog steeds
voort in de hoop, de lijken van nog meer
slachtoffers te vinden.
De rijksregeering heeft 20.000 mark ter be.
schikking van den burgemeester van Coblenz
gesteld.
Het W.B. meldt dat er nog 15 personen
zijn, waaromtrent berichten ontbreken.
De bevrijdingsfeesten in de ontruimde Duitsche gebieden, hebben een zeer treurig en afloop gehad. Volgens de laatste berichten zijn veertig menschen bij het instorten van
de pontonbrug over de Moezel verdronken. Rechts ziet men hoe de rivier wordt afgezocht Er moeten nog vijftien slachtoffers geborgen worden. Lltnks een foto die een paar uur
voordat het ongeluk plaats greep, genomen werd. Von Hindenburg wordt ontvangen op het fort Ehrenbreitstciu. Men kijkt van hier juist op de plek waar veertig menschen het
leven lieten.
De aardbeving in Italië.
(le blad, le pag.X
De slachtoffers van het ongeluk in Koblenz.
(le blad, le pag.X
Raadsvergadering in Zandvoort.
(3e blad 3e pag.X
Het geheimzinnige schot te Locnen. Een on-
geluk, geen inisdaad.
(2e blad 3e pag. en le blad 2e pag.)
Overstroomingen in Engeland en Britsch-
Indiê.
(le blad, le pag. en 2e pagj
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Litteraire Zondvloed.
(le blad. le pag.)
H. v. B.r Berlijnsche Brief: Uitzending van de
Rijksdagdebatten?
(2e blad le pag.)
Over een zweminrichting in Velsen. Wethou
der Tusenius en de eoimnissie tot voorbe
reiding aan het woord.
(3e blad, 2e pag.)
Voor de Laatste Berichten zie men de Tweede
pag. van het Eerste Blad
INGEZONDEN MEDEDEELINC EN
ZONDAG A.S.
per luxe Studebaker-touringcar naar Apeldoorn
en Arnhem. Vertrek 8
1 6,p. per*.
toruR pl.m. 8 uur.
plaa<sbe.« preken.
GARAGE BOUCKAERT
Rozenstraat 9 Tel. 14903
Nog eenige plaatten beschikbaar. 3 en 10 Aug.
naar Ardennen.
koop dan een paar sieunschoenen bij
PRESBURG, Gr. Houtstraat 88, Haarlem
en 't lead ie geleden!
HAARLEM, 25 Juli.
Litteraire Zondvloed
In een Engelsche krant lees ik:
„Gedurende de eerste zes maanden van
1930 werden in Engeland 8017 nieuwe boeken
uitgegeven. Tegen het einde des jaars zal
vermoedelijk het record-aantal 18000 bereikt
zijn.
Om dezen omzet bij te houden zou men
ongeveer vijftig boeken per dag moeten le
zen een taak die zelfs de meest geharde
en cynische beoordeelaar niet zou kunnen
vervullen.
De litteratuur is een handel op enorme
schaal geworden en terwijl enkele boeken
door mannen en vrouwen geschreven wor
den met het doel, iet-s beters te verwerven
dan faam en geld. wordt de meerderheid
alleen geproduceerd om winst te behalen,
net als men kruidenierswaren verkoopt.
In de laatste dertig jaar is het boeken
lezend publiek enorm toegenomen, en het is
niet een publiek, maar het zijn tientallen
verschillende publlcken, waarvan de bekwa
me „reader" op een uitgeverskantoor het
onderscheid in smaak precies kan taxeeren.
Toch zou het belangwekkend zijn te we
ten op hoeveel boeken winst wordt gemaakt.
Ik heb deze zaak vaak besproken met uit
gevers van romans, biografieën enz. en ben
slechts tot de slotsom gekomen, dat de uit
geverij niet dc zekerste weg is om een for
tuin te maken. Voor eiken „best-seller", dien
de lezer in den doolhof der letterkundige
productie ontdekt, moeten ettelijke boeken,
die weinig of niet verkocht zullen worden,
worden uitgegeven.
De levensweg des schrijvers moge moeilijk
zijn, maar laat hem niet meenen dat die van
den uitgever erg gemakkelijk is".
Aldus John English in de Dally Mirror.
Achttienduizend boeken per jaar! Het
klinkt ontstellend, ofschoon de gevaren der
statistiek John English parten spelen, want
hij had eerst eens moeten nagaan hoeveel
zui ver-wetenschappelijke werken, hoeveel
schoolboekjes, hoeveel kinderboeken, hoeveel
populaïr-technische werken, hoeveel dicht
bundels en tenslotte hoeveel romans erbij
waren. Die groepen althans zijn scherp van
elkaar afgescheiden, cn concurreeren elkaar
onderling niet, of weinig.
Maar in elk geval blijkt, dat de productie
in Engeland over de geheele linie stijgende
blijft. Hetzelfde toonen alle andere landen.
Ook het onze. Er wordt veel meer gele
zen dan dertig jaar geleden, op elk gebied.
Ook op dat der roman-litteratuur.
Horace Walpole, een der bekendste Engel
sche romanschrijvers van dezen tijd, merkt
dan ook op dat. het met de litteratuur heele-
maal niet slecht gaat. Tenminste niet uit
commercieel oogpunt. De Industrie is
bloeiende, de technische handigheid zelfs
meer verbreid. Alleen mag men vragen, of
de qualiteit niet onder de quantiteit lijdt.
Het moet wel zoo zijn. Hoe meer boeken,
hoe meer prullen er bij zullen zijn. Maar van
dat pessimisme omtrent het steeds-dalende
gehalte der romanlitteratuur geloof ik, eer
lijk gezegd, niets. Het is gejammer van alle
tijden. Zoo wordt er ook steevast geklaagd
over de minderwaardigheid van de meeste
architectonische werken, en van de meeste
producten der schilderkunst, en van de
meeste muziek. Daar is altijd over geklaagd,
net als over de jeugd, die-altijd erger en-.on-
