JAM
DE AARDBEVING IN ITALIË.
TAMtNIAU'
Het woord
is aam
43e Jaargang No. 14444
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 26 Juli 1930
HAARLEM S DAGBLAD
IDIrectie: P. W. PEEREBOOM
<n ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN per week 0.27)4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57)4- Franco per post door Nederland 3.87)4- Losse nummers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 10-57)4, franco per post.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Noa.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels f0.6<^
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25. elke regel meer 0.10. uitsL a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Walther Rathenau
Mechaniseering is de samenvatting der
wereld tot een bewuste dwang organisatie, tot
een volkomen sluitende gemeenschap van
productie en verbruik. Onder zulk een dwang
gaat de ziel ten gronde!
DE RENBAAN
HAARLEM—AMSTERDAM.
Een Noodkreet uit Halfweg.
OM 1 2/5 MINUUT!
Men schrijft ons:
Ondanks de vele bekeuringen, die in Half
weg worden gemaakt tegen overtreders van
de maximum snelheid in de kom van het
dorp Halfweg, blijven de meeste automobi
listen in woeste vaart doorrijden.
Wanneer zij zich maar eenigszlns reken
schap' zouden geven van het groote levens
gevaar waaraan zij anderen en ook zich zelf
blootstellen, zouden zij ongetwijfeld heel
wat kalmer rijden.
Wat is het geval. De borden, die aan weers
zijden van Halfweg de maximumsnelheid
aangeven, staan circa 1000 M. van elkander
verwijderd. Op dien korten afstand pas
seert de autobestuurder 2 bochten in den
weg, 2 plaatsen waar wielrijders moeten
oversteken, 8 zijwegen, waarvan slechts 2
behoorlijk te overzien zijn, 3 scholen staande
aan of in de nabijheid van den Rijksweg, die
door 680 leerlingen worden bezocht, 1 tram
halte is er waarvan een zeer druk gebruik
wordt gemaakt en bovendien een lange brug,
die bij regenachtig weer blijkens de ervaring
der laatste dagen tot opschrift verdient te
dragen: „Levensgevaarlijk wegens slippings-
gevaar."
Wordt de afstand van 1000 M. gereden met
een snelheid van 25 K.M. per uur dan doet
men er 2 2/5 minuut over en bij een snel
heid van 60 K.M. 1 minuut.
Wat beteekent nu een tijdsbesparing van
nog geen anderhalve minuut tegenover het
groote gevaar, dat men veroorzaakt en tegen
over de tientallen minuten, die wellicht
elders beter bespaard kunnen worden, zon
der iemand in gevaar te brengen.
Terwille van de veiligheid op den Rijksweg
te Halfweg is het dan ook dringend nood
zakelijk, dat de politie, gesteund door de
justitie, streng optreedt tegen degenen, die
trots alle gevaren, veel te snel rijden.
PERSONALLY
Bij de in 's Gravenhage gehouden exaimens
van de Kon. Ned. Toonkunst Vereeniging is
voor het examen solozang, eerste deel, ge
slaagd mej. Hanna Waller Zeper.
Mej. Waller Zeper is leerlinge van mevr.
Mien Sybrandi-Halberstadt en van den heer
Hendrik Andriessen.
MINISTER REYMER BIJ VAN DIJK'S
HULDIGING.
Minister Reymer zal volgens het Hbld. de
huldiging van den Nederlandschen Oceaan
vlieger Evert van Dijk op Schiphol bijwonen.
De minister zal tevens aanzitten aan den
maaltijd, welke den avond van dien dag
in het Carlton-hotel te Amsterdam zal gege-
yen worden.
Volgens de Tel. zullen er vóór de aankomst
van Van Dijk viiegóemonstraties plaats heb
ben.
Tegenstrijdige berichten.
Omtrent het aantal der slachtoffers.
Het oprulmlngs- en reddingswerk.
ROME, 25 Juli. (V.D.) Een in de mid
daguren van heden gepubliceerd officieel
rapport stelt het aantal dooden, dat de
aardbeving gevergd heeft, op 1883. Er wordt
evenwel aan toegevoegd, dat dit getal nog
eenige verandering kan ondergaan. De On
der-Staatssecretaris van het ministerie van
Openbare Werken die het bergingswerk leidt,
heeft de prefecten van het geteisterde gebied
voor een conferentie bijeengeroepen en een
gemeenschappelijke gedragslijn vastgesteld
voor uniforme voortzetting van het bergings
werk, waarbij hij den nadruk legde op het
groote belang van het herstel van telefoon-
en telegraaflijnen en den wederopbouw van
de verlichtingsinstallaties. Dè ministerraad
is tegen Dinsdag a.s. bijeengeroepen om
over de noodzakelijke hulpmaatregelen te be
raadslagen.
De nieuwe aardschok, die gisteren te Ariano
werd waargenomen, veroorzaakte de instor
ting van een huis, waarbij een oude vrouw
gedood werd. De reeds in opgewonden toe
stand verkeerende bevolking, werd opnieuw
door een paniek bevangen en zocht naar alle
kanten een goed heenkomen.
3000 dooden?
ROME, 25 Juli fVJO.) Volgens de
laatste niet officieele berichten uit het
aardbevingsgebied zou het aantal dooden on
geveer drieduizend bedragen. Het staat
echter nog niet vast, zoolang de puinhoopen
nog niet zijn opgeruimd, of er nog niet meer
slachtoffers onder de ruïnes liggen. In de
ziekenhuizen is intusschen nog een aantal
gewonden gestorven.
Met een extratrein zijn te Foggia de over
levenden uit de ernstig beschadigde gevan
genis te Malfi, in totaal tachtig personen,
aangekomen.
ROME, 25 Juli (VX>.) Officieel wordt
medegedeeld dat de telegraafdienst in het
door de aardbeving geteisterde gebied is her»
steld. Ook de telefonische verbindingen zijn
weer.grootendeels in orde.
In vele gemeenten kon de electriciteitsvoor-
ziening worden hervat.
De onder-staatssecretaris Leoni hield heden
morgen een conferentie met de prefecten en
andere civiele en militaire autorteiten om
inzake de hulpverleening tot een goede samen
werking te komen, vooral voor de voedsel»
voorziening en het onder dak brengen der
vluchtelingen.
Een aantal ingenieurs is door de regeering
uitgezonden om toezicht te houden bij het
opruimingswerk en tot het treffen van voor
bereidingen voor den wederopbouw.
ROME, 25 Juli (V.D.) Blijkens de be
richten, ontvangen uit het gebied, waar de
aardbeving gewoed heeft, moeten er nog tal
rijke lijken geborgen worden. Te Lacedonia
werden tot dusverre 300 en te Aquilona 400
dooden geborgen worden.
Ter bespoediging van het werk worden
militaire versterkingen verwacht.
Te Melfi slaagde men er in na bijna drie
dagen werken een jong meisje uit de puin
hoopen te bevrijden. Ongelukkigerwijze stortte
op het laatste oogenblik nog de overgebleven
muur van het huis in, waardoor de geredde
gedood werd.
De bevolking van Melfi begint een weinig
te kalmeeren. De Koninklijke trein is reeds
in de morgenuren te Rocchetta aangekomen
waar zich het commando van het reddings»
werk bevindt. De Koning begaf zich onver
wijld naar de ergst geteisterde streken.
ROME, 25 Juli (V.D.) In den loop van
heden is weder een groot aantal hulpcolon
nes in het gebied van de aardbevingsramp
aangekomen. Hieronder bevindt zich ook een
speciale trein van de Maltheser Orde. Bij
Melfi is een kamp van verscheidene duizenden
tenten verrezen, waarin de bevolking en de
reddingsploegen gehuisvest worden. ZR. de
Paus heeft een bijzonderen gevolmachtigde
naar het geteisterde gebied gezonden om
vast te stellen welke hulpmaatregelen nood»
zakelijk zijn voor de beschadigde pastorieën,
kerken, seminariën en andere gebouwen der
geestelijkheid.
Een hittegolf heeft in een deel van het
rampgebied en in geheel Apulië een schier
ondragelijke temperatuur verwekt. In de
streken van Foggia steeg het kwik in de
schaduw tot 40 graden.
EEN NIEUWE RAMP.
ROME 25 Juli (V.D.) Over de vernielen
de gevolgen van den wervelstorm komen uit
Noord-Italië nadere berichten, die melden,
dat tusschen Montabelluna en Treviso een
aantal dorpen zoo goed als geheel vernield
is.
Eenige dezer dorpen zijn nog pas na den
oorlog geheel nieuw opgebouwd en thans weer
in een puinhoop veranderd. Alle bébossching
en böomaanplant werd door den storm ont>
worteld. Telegraafpalen knapten af. De
daken van huizen weiden afgerukt en hon
derden meters ver weggeslingerd.
Onder de bevolking brak een ware paniek
uit. Vooral de voorsteden van Treviso werden
geteisterd. De 40 huizen, die van den oor=
log nog zijn overgebleven, werden ongeveer
met den grond gelijk gemaakt. Het dak van
een zij de-spinner ij werd afgerukt en de
machines tot stilstand gebracht. Vast staat,
dat minstens 22 personen werden gedood en
100 werden gewond.
Ook uit de Dolomieten worden zware stor
men gemeld, gepaard met hagel» en regen
val. De bergrivieren stijgen en ook de Etsch
is gevaarlijk gezwollen.
SOFIA, 25 Juli (V.D.) In den afgeloopen
nacht werd het Bulgaarsche aardbevingsge
bied door een aantal aardschokken geteisterd.
Er werden zes huizen beschadigd. Nadere be
richten zijn nog niet ontvangen uit dit ge»
bied, dat na de groote aardbevingsramp van
1928 te Philippopel zeer rustig is geweest.
De schokken waren ditweer in het oude
centrum Skobelwo het sterkst.
De Festspiele in Bayreuth plegen zich immer in een zeer levendige belangstelling te ver
heugen Tallooze vreemdelingen trekken naar dit artistieke pelgrimsoord en wat in Duitsch-
land prominent is, moet naar Bayreuth. Hier boven ziet men Prinses Marie-José van Italië
op het balcon van het „Festspielhaus" Zij tooonde de geheele vertooning bij onder leiding
van haar landgenoot Toscanini, van de opera Tannhauser. Na Toscanini dient men zeker
den grootcn dirigent Dr. Karl Muck te vermelden, die in het midden is afgebeeld. Rechts
boven de literator Cerhart Hauptmann met zijn familie en daaronder de ex-koning van
Bulgarije, Ferdinand in gesprek met eenige der kunstenaars.
ZANDVOORTSCHE BOM.
(De gemeenteraad van Zand-
voort heeft besloten de regee
ring te berichten dat Zand-
voort, zoowel technisch als fi
nancieel, niet de verantwoorde
lijkheid kan' dragen voor het
inrichten van bomvrije schuil
plaatsen voor de bevolking in
geval van luchtaanvallen bij
oorlog).
Zandvoort zegt niet: laat maar kommen
Uit de zee of uit de lucht,
Want geen vijand kan ons bommen,
Wij gaan vast niet op de vlucht,
Zandvoort zegt niet: onze menschen,
Daar doen wij zooiets niet voor
Zandvoort zegt: met deze wenschen
Zijt gij aan 't verkeerd kantoor.
't Wil de veiligheid wel borgen
Van zijn volk in vredestijd.
Maar het kan er niet voor zorgen
Bij een aanval in den strijd.
't Hoeden voor de krijgsgevaren
Drukt het technisch veel te veel,
Buitendien zijn er bezwaren.
En te groote, financieel.
Logisch lijkt de redeneering:
Dit is geen gemeentezaak,
t Land verdedigt de regeering,
't Volk beschermen is haar taak.
't Komt me voer als zeer verstandig
't Antwoord dat hier Zandvoort gaf,
De regeering wil wel handig
Van haar eigen plichten af.
Maar u moet het goed beschouwen
'k Zeg niet dat z' in heel het land
Duizend schuilplaatsen moet bouwen
Voor *t gevaar van oorlogsbrand.
De regeering moet wel maken,
Dat ons nooit een vijand bomt,
Door er mede voor te waken,
Dat er nooit meer oorlog komt.
Zoo bespaart zij groote sommen
En beveiligt ons daarbij,
Slechts een wereld zonder bommen
Is volkomen bommen vrij.
P. GASUS,
SANDOWSKI WEER
GEARRESTEERD.
KARLSRUHE. 25 Juli. (V. D.) Inzake de
arrestatie van den beruchten inbreker San-
dowski worden volgende details bekend.
Voor eenige weken had Sandowski ingebro
ken in de villawijk alhier, waar hij sieraden
van groote waarde buit maakte. Toen hij
zijn buit in de bank van leening wilde be-
leenen, bemerkte hij, dat hij geobserveerd
werd en vluchtte door een venster. De daar
achter gelaten vingerafdrukken verrieden
duidelijk, dat men hier met den beruchten
internationalen misdadiger Sandowski te
doen had- Waarschijnlijk vermoedende, dat
men na zijn vlucht wel het minst, zou ver
wachten. dat hij in Karlsruhe zou weerkee-
ren, is hij Woensdag weer daar heen ge
gaan, teneinde in een villa in te breken.
Hierbij was hij echter niet voorzichtig ge
noeg. zoodat het dienstmeisje wakker werd
en de politie waarschuwde, die onmiddellijk
het huis omsingelde, waarna men San
dowski zonder veel moeite kon arresteeren.
Sandowski wordt met bijzondere zorg be
waakt, aangezien hij bekend is om zijn
vaardigheid in het uitbreken.
DE VERBINDING
AMSTERDAM—ZANDVOORT.
BESPROKEN IN DEN RAAD VAN
AMSTERDAM.
De raadsleden Jac. Rustige, Jan ter Haar
Jr., mej. mr. C. Frida Katz en J. van Meer-
veld hebben voorgesteld. B. en W. uit te
noodigen, zoo mogelijk in samenwerking met
de gemeenten Haarlem en Zandvoort en het
bestuur der Provincie Noord ^Holland en de
Rijksregeering. met de Nederlandsche Spoor
wegen in overleg te treden om te komen tot
volledige electrificatie van de lijn Amster
damZandvoort en daarvoor eventueel te
zamen met bovengenoemde overheidsorganen
financieelen steun te verleenen, onder voor
waarde, dat belangrijk goedkooper vervoer
van passagiers gedurende de zomermaanden
daartegenover zal worden gesteld.
Dit voorstel is Vrijdagavond tegelijk met
dat van den heer Wijnkoop om in overleg
te treden met de directie der Nederlandsche
Spoorwegen, behandeld. De heer Van den
Tempel heeft herinnerd aan het antwoord
van den minister op zijn vragen in het par
lement, n.l. dat hij alleen klachten van
Zandvoort had ontvangen. Nu moet Amster
dam tezamen met de andere belanghebben
den ook gaan klagen. Spr. achtte volkomen
verkeerd het denkbeeld van den heer Rustige
om zich tot financieelen steun bereid te ver
klaren. De gemeente moet alleen haar goed
recht verdedigden.
Wethouder Abrahams heeft geantwoord dar
er voor dit jaar van overleg toch niets meer te
verwachten is. Na de vacantie zuilen B. en
W. opnieuw besprekingen voeren met de
Nederlandsche Spoorwegen. Veel resultaat
verwachtte de wethouder daarvan echter niet.
Noodig is niet zoozeer een snellere verbinding
als wel een frequentere.
De heer Rustige heeft daarna zijn voor
stel terug genomen het denkbeeld om finan
cieelen steun te verleenen Zoo gewijzigd
hebben B. en W. het voorstel overgenomen
De heer Wijnkoop heeft daarna zijn voorste!
teruggenomen, omdat uit een verwerping
verkeerde conclusies getrokken konden wor
den.
R.-K. ORATORIUM.
GENERALE REPETITIE VAN „DIE
SCHöPFUNG".
A.s. Zondag en Maandag, 27 en 28 Juli a.s.
wordt in het Gem. Concertgebouw, zooals
reeds vermeld, door het nieuw R.K. Orato
rium, bestaande uit 200 dames en 100 heeren,
uitgevoerd „Die Schöpfung" van Joseph
Haydn, onder leiding van Hubert Cuypers,
dit ter gelegenheid der voltooiing van
Haarlem's nieuwe Kathedraal.
Aan deze Oratoriumuitvoering werkt mede
de Haarlemsche Orkestvereeniging en de
solisten Jo Vincent. Jac. Caro (Utrecht) en
Ernest Bauer (Genève).
Heden, Vrijdagavond heeft te acht uur in
het Gem. Concertgebouw aan de Lange
Begijnestraat met dit geheele koor de gene
rale repetitie plaats. Deze kan geheel gratis
worden bijgewoond door alle ouden van da
gen, zwakken, weezen, verpleegden, enz. der
diverse inrichtingen uit Haarlem van alle ge
zindten.
DE GASKAMER TE UTRECHT
NIET GEVAARLIK.
MINISTER WIL DE PLANNEN NIET
WIJZIGEN.
Op de vragen van het lid van de Tweede
Kamer den heer Van der Waerden, be
treffende de gaskamer te Utrecht, heeft de
minister van defensie geantwoord, dat de
ongerustheid van de bevolking op een ver
keerde voorstelling van zaken berust. Van
een nader plaatsing te Utrecht van de aan»
vankelijk te Leiden ontworpen gaskamer is
geen sprake, zulk een kamer wordt voor elk
garnizoen opgericht.
De traangassen zullen van zoodanige con
centratie zijn, dat gevaar is uitgesloten. De
ligging van de te Utrecht ontworpen gas
kamer voldoet- aan de gestelde militaire
eischen. De minister kan dus geen aanleiding
vinden om wijziging te brengen in zijn plan
nen.
Het Belangrijkste
De arrestatie van Woldemaras.
(2e blad, le pag.)
De aardbeving in Italië. Cycloon teistert
Noord-Italië.
(le blad, le pag.)!
De renbaan HaarlemAmsterdam. Een nood*
kreet uit Halfweg.
(le blad, le pag.)
De Brandweertentoonstelling te Rotterdam.
(4e blad 3e pag.
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een noodkreet.
(le blad, 2e pag.)
R. P.: Langs de Straat: Het vreemde voertuig.
(2e blad le pag.)
J. B. Schuil: Het feest van den Briel.
(4e blad 3e pag.)
Dr. J. Wackle EystenHet internationaal con
gres voor strafrecht en gevangenisicezen te
Praag.
(4e blad 2e pag.)
Willy van der Tak en M. Blomsma: Wande-
delingen door Haarlem.
(4e blad, le pag.)
II. Buys: Flaneerend door Parijs.
(4e blad, le pag.)
Biographleën in een notedop: Anthonic van
Difck.
(4e blad 2e pag.)
Dr. M. H.: Per Zeppelin naar Spitsbergen.
(2e blad, 2e pag.)
Voor de Laatste Berichten zie men de Tweede
pag. van het Eerste Blad).
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
„HET LEKKERSTE"
DOODELIJK ONGEVAL BIJ DE
EUROPA-RONDVLUCHT.
LAUSANNE, 25 Juli, (V D.) Op het vlieg-
veld te Lausanne heeft hedenavond een
droevig ongeval plaats gehad. De Zwltscr-
sche leider van de Europa-rondvlucht ka
pitein Strub wilde aan een der vliegers door
lichtsignalen den weg wijzen. Hiert-oe ge
bruikte hij een pistool, dat explodeerde.
Strub werd zwaar gewond. Tijdens zijn
overbrenging naar het ziekenhuis overleed
hij.
Te Madrid.
MADRID, 25 Juli (V. D.) Vrijdag tusschen
4 en 8 uur namiddag zijn 20 vliegtuigen
komende van Sevilla geland op het Madri-
leensche vliegveld. Het betreft 15 Duitsche,
2 Engelsche en drie Poolsche toestellen.
Tegen half zes zijn drie Duitsche toestel
len naar Saragossa vertrokken.
Naar verluidt zijn 11 vliegtuigen te Sevilla
gebleven. Bij de landing zou een machine,
waarvan het nummer niet bekend is, be
schadigd zijn.
Alle vliegers klagen over de enorme hitte.
THEA RASCHE GEWOND.
BERLIJN, 25 Juli. (V. D.) De bekende
aviatrice Thea Raschc heeft hedenmiddag
op het Tempelhofervliegveld een ongeluk
gehad Zij was opgestegen om een plezier-
vlucht te maken, doch bij de landing on
dervond het toestel hinder van den hevigen
wind, waardoor het op onzachte wijze met
den grond in aanraking kwam en het lan
dingsgestel brak. Thea Rasche werd licht ge
wond aan een der oogen.
HET LOT VAN KOETJEPOW.
ZIJN LIJK NAAR RUSLAND
VERVOERD?
De Russische politicus en detective Boert-
zew publiceert een nieuwe lezing omtrent
de ontvoering van generaal Koetjepow. al
dus het Ilbld. Hij deelt twee nieuwe bijzon
derheden mede: Koetjepow zou den dood
hebben gevonden in de automobiel, waar
mede hij werd ontvoerd, als gevolg van een
te groote dosis narcose, er. zijn lijk zou in
een groote, diplomatiek-verzegelde mand
zijn geplaatst, die Heefand, legatieraad der
Sovjets te Parijs, zonder hindernissen als
diplomatieke bagage naar Moskou heeft
gebracht. Het lijk zou in het crematorium
te Moskou zijn verbrand. Boertzew zegt ver
der, dat hij binnenkort de namen van de
leden der G.P.Oe zal publiceeren die aan de
ontvoering van Koetjepow hebben deelge
nomen. Eveneens zal hij het aandeel vast
stellen, dat het Sovjetgezantschap in dezo
zaak heeft gehad.