DE BRUGJS OPEN.
HET PLEIN IN REORGANISATIE.
Het woord is aan
Van Lear Black, t
48e Jaargang No. 14466 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 21 Augustus 1930
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteuri ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week f 0.27}4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57}4. Franco per post door Nederland 3.87}4. Losse nummers
ƒ0.06.' GeïlL Zondagsblad per 3 maanden /0-57}4, franco per post.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN15 regels 1.75, elke regel meer 1 035. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbod 14 regels 10.60^
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f 0.25. elke regel meer 0.10. nitsL A contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreak f 100.-
D1T NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Scheepvaart stagnatie te V eisen
opgeheven
DE BRUG MET EEN STAALDRAAD
OPENGETROKKEN.
De stagnatie in de scheepvaart, veroor
zaakt door het defect geraken van de spoor
brug te Velsen is wel binnen recordtijd ver
holpen. Dat reeds Woensdagmiddag de brug
kon worden opengedraaid had zelfs de groot
ste optimist niet verwacht.
Men mag wel zeggen, dat om tot dit re
sultaat te komen, een paardemiddel is aan
gewend. Met het oog op het groote belang,
dat op het spel stond, Amsterdam weer uit
zee bereikbaar te maken, mocht de brug
geen uur langer gesloten blijven dan strikt
noodzakelijk was.
Er werd geconfereerd en nog eens gecon
fereerd. Het was, naar wij vernamen, vooral
Ir. Redeker, Hoofdingenieur van den Rijks
waterstaat te Amsterdam, die er op stond,
dat alles op alles gezet zou worden om de
brug te openen.
Tenslotte werd besloten, de brug met be
hulp van een staaldraad open te trekken.
De omstandigheid dat geen vast middelpunt
aanwezig was maakte dit werk natuurlijk tot
een buitengewoon gevaarlijk karwei. Want
reeds hadden de wielen door de aanvaring
den uitersten rand van hun steimvlak be
reikt. De minste verschuiving zou noodlottig
kunnen zijn.
Men requïreerde daarop een 'drijvenden
bok van de Amsterdamsche Droogdok Mij.
Een staaldraad werd aan het uiteinde van
de draaibrug bevestigd en onder leiding van
den heer P. R. Feninga, directeur der Am
sterdamsche Droogdok Mij. werd te onge
veer 5 uur met het trekken begonnen. Dit
geschiedde met behulp van een stoomlier
aan boord van den tegen een der pijlers
yastgelegden bok.
De brug beweegt.
Onder groote spanning werden de werk
zaamheden door een ontelbare menigte van
de kanaaloevers af gadegeslagen. Spanning
zat er niet alleen in de draad, waarmede
men hoopte de brug in beweging te brengen,
maar ook in de mcnschenmassa.
Op den middenpijler nabij het draaiwerk
stonden de ingenieurs gereed om de bewe
ging der wielen gade te slaan.
Een fluitsignaal klonk, en dé staaldraad
spande zichDe brug bewoog.
Met de noodige tusschenpoozen werd deze
manoeuvre herhaald. Elke beweging werd
nauwkeurig gecontroleerd, maar er gebeurde
niets bijzonders. De opening werd steeds
wijder. En even vóór zes was men reeds zoo
ver. dat een der booten van de Alkmaar
Packet kon passeeren.
Eenige oogenblikken later had men de
brug zoover, dat de uiteinden de steunpijlers
naderden.
Toen ging het niet verder. Door de ver
schuiving van de ijzermassa kwam de brug
tegen de leuning van de loopbrug van den
Westelijken pijler.
Maar het grootste leed is geleden. Een deel
van de leuning zal verwijderd worden, opdat
men de brug verder kan doordraaien. Dan
komt echter nog de grootste moeilijkheid,
maar ook die is te overwinnen.
De schepen passeeren.
Spoedig nadat de brug geopend was kon
den ook de wachtende zeeschepen passeeren.
Het ongeluksschip, het Grieksche stoom
schip „Amazon" ligt echter nog te Velsen.
Spoorwegverkeer nog
gestremd.
Het spoorwegverkeer zal voorloopig nog
wel over Amsterdam geleid moeten worden.
De directie der Nederlandsche Spoorwegen
heeft voor de passagiers, die het Kanaal
moeten oversteken, van het station Velsen
naar het Station Beverwijk een autobus
dienst geopend, waarvan een dankbaar ge
bruik wordt gemaakt.
Teleurgestelde Amster
dammers.
De laatste boot der Alkmaar Packet, die na
het ongeval van IJmuiden moest vertrekken,
was door het gebeurde genoodzaakt in IJmui
den te blijven liggen. De maatschappij liet
de talrijke passagiers voor Amsterdam ech
ter aan hun lot over, zoodat deze, reeds ver
moeid door hun strandbezoek. genoodzaakt
waren naar Velsen te loopen. Dit verwekte
onder de slachtoffers veel ontstemming.
De oorzaak: onvoldoende
toezicht?
In scheepvaartkringen te Amsterdam en
te IJmuiden wordt de oorzaak van de aan
varing. die zulke ernstige gevolgen voor de
Amsterdamsche scheepvaart had kunnen
hebben, wanneer de brug nog geruimen tijd
had blijven vastzitten, mede toegeschreven
aan het absoluut onvoldoende toezicht op de
scheepvaart in het Noordzeekanaal. Ook
wordt nog steeds gewacht op de benoeming
van een nieuwen Rijkshavenmeester te LJmui
Het Plein zooals het nu is.
Het mag min of meer als een waagstuk be
schouwd worden om zich in deze dagen op het
Plein te vertoonen. Want de argelooze wande,
laar loopt er alle kans, om door het lommer
van een neerstortenden boomtak te worden
bedolven, een puntstuk van de tramtails op
zijn teenen te krijgen of te struikelen over
opgewroete keien, als hij tenminste voor dien
tijd nog niet is blijven steken in een kuil tus-
schen uitgegraven dwarsliggers.
Neen, het Plein is onbegaanbaar en wij doen
het beste om er nu niet te komen. Alle mach
ten, die iets bij te dragen hebben aan den
bouw van de stad zajn tegelijk losgekomen
en zij doen: wie het eerst het meest overhoop
heeft.
Openbare Werken spit en ploegt in de kei
bodem van het Plein, de Tram maakt een
zeer goed figuur door het barricadeeren van
de trottoirs met stapels rails en bergen bouten,
mokers, houweelen, koevoeten en andere
krachtwerktuigen, de dienst van Den Hout
en Plantsoenen ontdoet het Plein zeer voor
spoedig van zijn plantengroei, de auto's van
het Centraal Vervoer bedreigen u allerzüds
met den ondergang en ter vervolmaking van
deze gezellige drukte zijn particulieren bezig
een villa in het Frederikspark te sloopen.
Zoo is de "ontbinding en de aftakeling al
gemeen in dit stadsgedeelte en dat de ver?
andering radicaal zal zijn is inu al te mer
ken.
Het ergste is, dat de boomen aan de Oost
zijde weg zijn. Het is een beeld van de leeg
ste kaalheid en nu eerst is duidelijk te zien
hoe brokkelig van compositie de straatwand
aan deze zijde van het Plein is. Elke gevel is
er een op zich zelf, de huizen zijn gemakkelijk
te tellen, tot de Wagenmakerslaan zijn het er
tien en elk heeft een zeer eigen karakter.
Het nieuwe groeide hier wel zeer brutaal door
het oude heen en het werd aanleiding tot
een nogal hopelooze stijbloosheid van deze
gevelrij op een onzer voornaamste pleinen. En
wij vreezen, dat het er, als de rij boomen aan
den anderen kant weggaat zeker niet beter
op zal worden.
Maar de intimiteit, die wij hier kenden,
toen de Kommiezenhuisjes er nog stonden en
de oude brug er was en een befaamde melk-
salon, is nu eenmaal weg, en niemand zou
haar terug wenschen ten koste van de ver
beteringen, die tot stand gebracht zijn en
die komen gaan. Toen de Groote Houtpoort er
nog stond en er was nog een tolhek bij de
Koekamp, waar Den Hout begon, was het
er nog intiemer cn over het verlies daarvan
zijn onze vaderen ook heen gekomen.
Mogen wij bij die gedachte troost vinden
in deze dagen van Chaos, in de wetenschap
dat daaruit een nieuw Plein gewrocht wordt,
dat ruimer, gladder, geruischloozer en onge?
vaarlijker zal zijn dan het oude.
den, waardoor het toezicht aldaar ook on
voldoende is.
De brug heeft zeer ernstige schade op ge
loop en. Deze zal nog nader moeten worden
vastgesteld. Het ss. „Amazon" dat de aan
varing veroorzaakte, is minder ernstig be
schadigd. Aan bakboordsboeg zijn eenige
platen ingedrukt.
De „Amazon" aange
houden'
De directie van de Nederlandsche Spoor
wegen heeft intusschen in afwachting van
de regeling der schade het Grieksche ss.
„Amazon" doen aanhouden, zoodat dit niet
mag vertrekken. Woensdagavond lag het
nog in het Noordzeekanaal voor de brug.
Vordering van de reederijen
op de „Amazon"?
Nader vernemen wij, dat de Nederlandsche
Spoorwegen voor het wegvaren van de
„Amazon" een cautie hebben geëischt van
één ton, hetgeen er op wijzen zou, dat de
raming van de schade om en nabij dit be
drag valt. Wij vernemen voorts, dat deze
cautie is toegezegd, zoodat de „Amazon" na
ontvangst van de borg door de Nederland
sche Spoorwegen zal worden vrijgegeven.
Hiermede bestaat echter geen zekerheid, dat
het schip zijn reis zal kunnen vervolgen,
aangezien het waarschijnlijk is, dat van den
kant van reederijen, welke door het ophou
den hunner schepen schade hebben geleden,
actie zal worden ontketend. Vooral de stag
natie der weekbooten, welker lading direct
voor de markt is bestemd, brengt aanzien
lijke schade met zich mede.
20 schepen moesten
er door.
Toen de brug geopend werd lagen er niet
minder dan 20 schepen te wachten, 12 aan
de Westzijde en 8 aan den kant van Velsen.
De „Gelria" is om 12 uur 's nachts vertrok
ken.
TOCH EEN KALI-OVEREEN
KOMST.
ANTWERPEN NIET DUURDER DAN
ROTTERDAM.
Naar uit Frankfort aan de N.R.C. gemeld
wordt, verneemt de Frankfurter Zeitung uit
Parijs:
De onderhandelingen tusschen de Elzas-
ser Kalimij nen en de havenbesturen van
Rotterdam en Antwerpen hebben nu tot een
overeenkomst geleid, volgens welke de op
slagplaatsen en laadinrichtingen te Antwer
pen met 50 percent uitgebreid zullen worden
en te Rotterdam inrichtingen van denzelf
den omvang als de Antwerpsche uitbreidin
gen zullen komen.
Antwerpen verklaart zich bereid, aan de
Elzassische Kalimijnen de lagere Rotterdam-
sche haventarieven toe te staan,
HET BEIERSCHE KABINET
AFGETREDEN.
MüNCHEN, 20 Aug. (V. D.) Onmiddellijk
na het bijeen komen van de plenaire zitting
van den Beierschen Landdag heeft de
Beiersche minister-president Dr. Held den
voorzitter van den Landdag medegedeeld,
dat het geheele Beiersche kabinet was af
getreden.
HET ZUIDPOOLGEBIED
AMERIKAANSCH.
WASHINGTON. 20 Aug. (V D.) Gemeld
wordt, dat het Amerikaansche staatsdeparte-
ment voornemens is langs den gewonen di-
plomatieken weg erkenning te verkrijgen
van de rechten van Amerika op het gebied
in de Zuidpoolstreken, zoodra alle noodige
technische gegevens beschikbaar zijn.
Admiraal Byrd is thans bezig met het uit
werken van een rapport over zijn jongste
Zuidpoolexpeditie. Verwacht wordt, dat dit
rapport binnen een jaar gereed zal zijn.
Reeds zijn voorloopige rapporten bij het
Staatsdepartement ingediend. Alle documen
ten zullen dienen ter ondersteuning van de
aanspraken van Amerika op het Maric Byrd-
land en andere door Byrd ontdekte gebieden.
Deze aanspraken worden verder gebaseerd
op ontdekkingen door Amerikaansche offi
cieren in 1820 en 1840.
DE „MAURETANIA" IN VIJF
DAGEN OVER DEN OCEAAN.
LONDEN. 20 Augustus (V. D.) De Oceaan-
stoomer „Mauretania", welke gisteren te
Plymouth binnenliep, deed haar snelsten
overtocht voor dit jaar. Zij was slechts ge
durende vijf dagen en 24 minuten „onder
weg". De gemiddelde snelheid heeft bedra
gen 25,72 mijlen per uur.
EEN NOODLANDING.
Het Haagsch Corr. bureau seint ons:
Het les-vliegtuig F 2 van het vliegkamp
de Kooi met den leerling-vlieger A. Prins is
Woensdagmiddag met een oefonvlucht uit
den koers geraakt en heeft in de buurt van
de badplaats Blankenberg in België een nood
landing moeten doen, waarbij de schroef is
gebroken en de romp ontzet. Er hadden geen
persoonlijke ongelukken plaats.
BEKEND SPORTSMAN ERNSTIG
GEWOND.
BELFAST, 20 Augustus (V. D.) De race
wagen van den bekenden Itaüaanschen
automobilist, graaf Rampani, is tijdens een
proefrit, welke gemaakt werd in verband
met de a.s. wedstrijden om de Coupe de Tou
risme van Ulster omgeslagen. Graaf Ram
pani is ernstig aan het hoofd gewond.
Tyl Uilenspiegel
De uil is hij die in het geniep eerroof stookt
onder de lieden die hem hinderlijk zijn en
die, als men hem vraagt of hij de verant
woordelijkheid voor zijn gezegden wil dragen
voorzichtig antwoordtik bevestig niets, m e n
heeft mij gezegd.... HU weet dat in en
onvindbaar is.
Jaren vloog hij onverschrokken.
Heel den ganschen aardbol rond.
Of er geen gevaar voor 't leven
In de hooge lucht bestond.
Met zijn Hollandsche piloten,
Deed hij ongetwijfeld meer
Dan wie anders, voor verbreiding
Van het nuttig luchtverkeer.
Holland's naam werd in de wereld
Evenzeer door hem gebaat,
Vliegend was hij propaganda
Voor het Neerlandsc-h fabrikaat.
Hij was door zijn vliegershartstocht,
In zijn soort een pionier,
Hij was zonder twijfel 's werelds
Grootste vliegtuigpassagier,
Dat hij nu in zee moest vallen,
Van zijn stevig, veilig jacht,
Is de ironie van 't noodlot,
Dat om 't menschgeploeter lacht.
Maar wij mogen hem gedenken,
Als een telg van 't eigen ras.
Van een soort als er geen tweede
Op de heele wereld was.
Een, die levend, als een voorbeeld
Door de wereld is gegaan.
En die, dood, nog 't voorbeeld levert,
Van het vluchtig menschbestaan.
P. GASUS.
GEMEENTELIJK
ELECTRICITEITSBEDRIJF.
HET JAAR 1929.
Wij ontvingen het verslag van den toe
stand en de exploitatie van het Gemeente-
Electriciteitsbedrijf te Haarlem over het jaar
1929, waaraan het volgende is ontleend:
Gedurende 1929 vonden geen storingen van
eenig belang in de electriciteitslevering
plaats. In dit jaar werd de voorgenomen
centrale-uitbreiding tot stand gebracht. De
totale geïnstalleerde Centrale-capaciteit werd
hiermede gebracht op 24.000 K.W.
De kabelnetten werden belangrijk uitge
breid; eenige hoofd verkeerswegen, waarop
een nieuwe wegbedekking werd aangebracht,
werden voorzien van een betere electrische
straatverlichting.
In gebruik werd genomen een transforma
torstation aan de Kweektuinstraat: drie
transformatorstations, onderscheidenlijk aan
den Burgwal, de Botermarkt en in het Zui-
derhoutpark zijn in aanbouw.
Ten einde te komen tot verbetering van de
toestanden in het installateursbedrijf, waar
voor de verbruikers meer dan tot nu toe ver
zekerd worden van een vakkundig aange
legde installatie, bleek het noodzakelijk „Be
palingen voor Installateurs" vast te stellen.
Met de toepassing van deze bepalingen
werd een begin gemaakt.
Het aantal geplaatste meters nam toe met
8 pet.; einde 1929 waren geplaatst 26.179 me
ters (vorig jaar 24.241 meters-.
Het aantal met groote verbruikers afgeslo
ten contracten bedroeg op 31 December 1929:
149 v.j. 135).
Het aantal huur- en muntinstallaties nam
gedurende 1929 toe met ruim 800 installa
ties.
Op 31 December 1929 waren 9.195 abon
nementen voor het huishoudtarief afge
sloten (v. j. 6.273) en 1,413 abonnementen
voor het winkeltarief (v. j. 1.134).
De maximale belasting der Centrale be
droeg op 20 December 1929: 12,182 K.W. (v.j.
10.202 K.W.)
In de Centrale werden opgewekt 33.393.424
K.W.U. (v. j. 29.056.157).
Ontvangen van de N.V. Pegem 165.400:
bovendien werden ingekocht 21,150 (v. j.
120.501). Totaal 33.579,974 K.W.U. (v. J.
29,176.658).
In totaal werden verkocht 28,666.147
K.W.U.
Aan de gemeente Heemstede werden
verkocht 1.589.775 K-W.U. (v. j. 1.121,775
K.W.U.) en aan het trambedrijf 5.304.293
K.W.U. (v.j. 5.186.701 K.W.U.)
De bijdrage aan de Gemeente van de
winst was in 1929 f 856.253,80.
STORM OP DEN ATLANTISCHEN
OCEAAN.
LONDEN. 20 Augustus (V. D.) In verband
met den hevigen storm, welke boven den
Atlantischen Oceaan woedt, is het den pi
loot van den Oceaanstoomer JPresident
Harding" onmogelijk geweest te starten, ten
einde per vliegtuig het laatste traject te be
korten, zooals dit den laatsten tijd gebrui
kelijk is.
SANDO MUSSOLINI
OVERLEDEN.
ROME, 20 Augutus (B.T.A.) Sando
Mussolini, zoon van directeur der Popoio
d' Italia en neef van den Duce, is overle
den.
Het Belangrijkste
Engeland's misères.
(2e blad, le pag.)
De juweelendieven ran het Rokin gepakt.
(2e blad, le pag.)
De stagnatie in de scheepvaart te Velsen op-
geheven.
(le blad, le pag.)
Het Plein in reorganisatie.
(le blad, le pag.)
Ons scheepvaartverkeer. Een belangrijke toe
neming.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN:
Jhr. J. C. Mollerus: Enkele opmerkingen over
de handelspolitiek van Engeland.
(3e blad, 4e pag.)
Willy van der Tak: Het kussen.
(3e blad, 3e pag.)
Bep Otten: Dames-lectuur.
(3e blad, 3e pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e pag.
van het le blad).
DE VERDWIJNING VAN
VAN LEAR BLACK.
HET LIJK NOG NIET GEVONDEN.
LONDEN, 20 Aug. (V. D.) Uit Baltimore
wordt nog nader omtrent de verdwijning van
den heer Van Lear Black gemeld, dat de
verdwijning het eerst bemerkt werd door
zijn bediende. Het jacht werd onmiddellijk
gestopt. Gedurende vele uren werd met zoek
lichten de zee afgezocht, doch van den waar
schijnlijk over boord geslagen millionnair
werd geen spoor ontdekt Het jacht voer
tenslotte naar New-York. De leden van de
bemanning van het jacht verklaarden, dat
de heer van Lear Black gewoonlijk op de
railing zat. ondanks het feit. dat de kapitein
hem waraschuwde, dat deze plaats gevaarlijk
was. De vrienden en kennissen van den heer
Van Lear Black zijn zeer onder den indruk
van de verdwijning van den millionnair.
Spoedig na aankomst te New-York ver
trok het jacht met eenige schepen van de
kustwacht weer naar zee om naar het lijk
van den vermiste te zoeken. Van het Curtiss-
vliegveld stegen vier vliegtuigen op om aan
het opsporingswerk deel te nemen.
TUBERCULOSEBESTRIJDING
BIJ VEE.
DE RESULTATEN MET HET B. C. G.-VACCIN
Het Ministerie van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft het verslag gepublis.erd
van de proefnemingen In Nederland, in de ge
wone practijk der veehouderij met de entstof
CalmetteGuérin (B.C.G.), tegen tubercu
lose bij runderen, verricht door den vecartse-
nijkundlgen dienst (directeur, tevens hoofd
inspecteur van het Staatstoezicht dr. Ber»
ger). Deze sinds 1924 verrichte onderzoekin
gen maken tevens deel uit van een inter
nationale enquête, die dr. Berger en zijn mede
werker dr. Frenkcl ten behoeve van het In
ternationale Veeziektenbureau verrichtten.
Bij de onderzoekingen heeft men zich de
vraag gesteld of het mogelijk was een door
tuberculose geïnfecteerd veebeslag In den
loop van ongeveer 5 jaar tuberculosevrij te
maken door enting der pasgeboren kalveren
met B.C.G.-vaccin, zonder dat daarbij Iets
wordt veranderd aan wijze van opfokken van
het vee en met uitschakeling van de belem
merende maatregelen voor het bedrijf.
Voor het onderzoek moesten zeer nauw
keurige maatregelen genomen worden en was
de volle medewerking van de veehouders
noodig. Het vaccin werd rechtstreeks uit
Parijs betrokken, het instituut Pasteur stelde
het gratis ter beschikking van de inspecteurs
van den Veeartsenijkundige Dienst in Neder
land.
In 1928 heeft de Hygiëne-afdeeüng van den
Volkenbond in twee protocollen zeer strenge
voorschriften gegeven inzake de toepassing
van de methode, welke gevolg zijn.
Na een uitvoerig gedetailleerd overzicht
van de verrichtingen en bevindingen in 66
veebeslagen te hebben gegeven laat dr. Ber
ger zijn conclusies volgen. Hij gaat na of de
door Guérin gestelde voorwaarden met be
trekking tot een tuberculose-enting in Neder
land bij de B.C.G.entingen vervuld zijn. n.L
1. eenvoudig in toepassing, 2. onschadelijk,
3. afdoende.
Eenvoudig in toepassing is de enting be
vonden vor den dierenarts. Niet echter voor
den veehouder, die voldoen moet aan vele
voorwaarden, zooals onmiddellijke afzonde,
ring van het pas-geboren kalf van het overige
vee; enting zoo spoedig mogelijk, In elk ge
val binnen 10 dagen na de geboorte, afge
zonderd houden tot ten minste 20 da-ren na
de enting en voeding gedurende dien tijd met
tubercelbacillen-vrlje melk.
Derhalve is de enting niet zoo eenvoudig,
dat zij op elk bedrijf zal kunnen worden toe
gepast.
Overigens blijken de noodig bevonden
revaccmaties, en dat gedurende een niet on-