CLUBGEBOUW H.K.B., TEMPELIERSSTR. No. 35, TEL. 12633
DE REVOLUTIE IN PERU.
Het woord is aan
Rookgevaar.
De nieuwe P. E. N.-centrale te IJmuiden.
De Velser spoorbrug hersteld.
38e Jaargang No. 14471
VerscHiJnt dagelijks, EeKalve op Zon- eri Feestdagen
Woensdag 27 Augustus 1930
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HET BIJZONDER VOOR-
BEREIDEND ONDERWIJS.
MOET DE GEMEENTE ZORGEN VOOR
DE GEBOUWEN
In de raadsvergadering van 23 November
1929 werd om prae-advies in handen van B.
en W. gesteld een voorstel van de heeren G.
Wolzak c.s., luidende:
„De Raad der gemeente Haarlem,
„Overwegende, dat het met het oog op de
stichting van nieuwe scholen voor Voorbe
reidend Lager Onderwijs gewenscht is, ook
voor den bouw van de bijzondere scholen
voor Voorbereidend Lager Onderwijs gelden
beschikbaar te stellen,
„noodigt Burgemeester en Wethouders uit,
voorstellen te doen tot aanvulling der ver
ordening tot regeling der voorwaarden waar
op aan bijzondere scholen voor voorberei
dend lager onderwijs te Haarlem subsidie uit
de gemeente-kas kan worden verleend, in
dien zin, dat aan genoemde bijzondere scho
len gelden voor den bouw worden beschik
baar gesteld, op den voet als bij de Lager-
Onderwijswet is bepaald".
B. en W. schrijven thans aan den raad:
De uitgaven der gemeente voor het voorbe
reidend lager onderwijs zijn:
Openbaar
Bijzonder
1917 1.762,88 1917
1919 3.351,20 1919 17.586,1954
1927 26.756,73 1927 43.770
1928 34.428,88 1928 63.144,03
1929 56.637,12 1929 82.117,66
(raming)
1930 64.327,86 1930 85.000,—
framing).
(raming)
Men verlieze daarbij niet uit het oog,
zoo vervolgen B. en W. dat al deze uitga
ven geschiedden zonder eenige wettelijke
verplichting doch reeds vroeger gaven wij te
kennen dat, ook al kan op financieele tege
moetkoming van Rijkswege voor dit soort
onderwijs niet ih het minst worden gere
kend, desniettemin dat onderwijs den steun
verdient van de gemeente.
Reeds sedert 1927 genieten de besturen van
bijzondere bewaarscholen o.a. ook tegemoet
koming in het onderhoud van hun' schoolge
bouwen, en wel 4 pCt. van de geschatte
waarde.
Doch om nu, zooals de heerén G. Wolzak
ic.s. willen, van gemeente-wege de gelden be
schikbaar te stellen voor den bouw van
nieuwe scholen en dan nog wel „op den
voet als bij de Lager-onderwijswet is be
paald" achten B. en W. gansch zeer een
stap in de verkeerde richting.
„Vatten wij aldus zeggen B. en W. ver
der de beteekenis van het voorstel juist,
dan wil het immers o.a. dit zeggen, dat <ie
gebouwen geheel door de gemeente zouden
moeten worden bekostigd, en eigendom der
besturen zouden worden; voorts' ook, dat de
gemeente de aangevraagde gelden beschik
baar zou moeten stellen, zoo&ïa. maar aan
zekere door de gemeente in het algemeen te
stellen voorwaarden werd voldaan.
Ging men dien (voorgestelden) weg op, de
gevolgen voor de °emeente-financiën zouden
niet te overzien zijn.
Over het nut van het voorbereidend lager
onderwijs kunnen de meeningen uiteen loo-
pen, maar zonder het te onderschatten zal
toch moeten worden toegestemd, dat het
niet in één adem kan worden genoemd met
dat vau het gewoon lager onderwijs, zoodat
van.een gelijkstelling dan ook volstrekt geen
sprake behoeft te zijn.
Zulk's geldt evenzeer bij een vergelijking
van de positie, welke beide soorten onderwijs
in de .samenleving innemen. Het bewaar
school-onderwijs is in alle opzichten vrij
(behou dens dan eenig toezicht op de gebou
wen, van Rijkswege, ter bevordering van de
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
1 September aanvangsseizoen 1930-1931
Nog plaats voor een Kegelclub.
Het voornaamste plein van de stad ArequPpa in Peru. Rechtsde President Augusto Leguia,
die tot aftreden werd gedwongen.
Volksgezondheid); ook de ouders, om er al-
dan niet gebruik van te maken. Ten aanzien
van het gewoon lager onderwijs daarentegen
bestaat er moreele plicht en wettelijke
dwang.
B. en W. besluiten;
„Gaarrte zal ook ons college medewerken
tot bevordering van het particulier initiatief
op dit gebied, doch de medewerking zij ge
leidelijk en evenals voor het gemeentelijk
onderwijs verband houdend met de fi
nancieele draagkracht der gemeente, waar
van in de naaste toekomst nog andere be
langrijke offers zullen worden gevraagd, o.a.
voor het middelbaar onderwijs en voor an
dere takken van dienst of werken van
openbaar nut.
Met alle waardeering overigens van wat
door het paticulier initiatief ten aanzien van
het voorbereidend lager onderwijs wo'rdt ge
daan, zijn wij van meening, dat deze ge
meente in vergelijking met andere rui
men steun verleent, en dat op dezen weg. in
verband ook met de gemeentefinanciën,
thans niet verder moet worden gegaan, te
minder, omdat van dit soort onderwijs (al
mag het zeer zeker niet worden veronacht
zaamd), toch de onmisbaarheid niet op den
voorgrond staat".
VERKEERSONGEVALLEN.
Te Heemstede.
Dinsdagavond had op de Zandvoortsche-
laan te Heemstede een ongeval plaats. De
heer W., wonende te Zandvoort, reed met zijn
auto in de richting Zandvoort. Uit de tegen
overgestelde richting kwam een andere auto.
De heer W. werd verblind door de lichten van
deze auto, met het gevolg dat hij togen een
langs den weg staanden boom reed. De heer
W. en een naast hem zittende dame werden
gewond. Nadat zij voorloopig waren verbon
den zijn zij-per ziekenauto naar de Maria-
stichting te Haarlem overgebracht. Ook de
auto werd. ernstig beschadigd.
JEUGDIGE DIEVEN.
STALEN RIJWIELPLAATJES EN PLEEGDEN
EEN INSLUIPING.
Door de recerche alhier zijn aangehouden
de 16-jarige M.L., R. v. d. H., eveneens 16 jaar,
J. K. 15 jaar en J. B. 15 jaar, allen wonende
in Haarlem. De drie eersten hebben resp.
ontvreemd 3. 4 en *2 rijwielplaatjes. No. 4,
J. B., ontkent.
Bovendien hebben deze jeugdige dieven
Zondag j.L tezamen met W. K. en N. C. een
insluiping gepleegd in de R.K. school aan de
Westergracht. Door middel van een valschen
sleutel hebben zij zich daar toegang weten te
verschaffen. Uit een missiebusje ontvreemd
den zij 1.80. De rijwielplaatjes hadden zij
voor het grootste deel reeds verkocht voor
prijzen varieerende tusschen 0.50 en 1.20.
Een viertal plaatjes kon hun nog worden af-
genoihen.
Twee der jongens waren zelfs in het bezit
van loopers, een tang en maskers.
DE BURGEMEESTER VAN
DEN HAAG.
ZIJN AFTREDEN STAAT VAST.
Het Haagsdh Corr. bureau seint ons;
Met de meeste stelligheid kan worden
medegedeeld, dat de burgemeester van
's-Gravenhage, Mr. J. A. N. Patijn, wiens
ambtperiode 30 September a.s. na een 12-
jarig burgemeesterschap eindigt, verzocht
heeft, niet meer voor een "herbenoeming in
aanmerking te worden gebracht.
DR. R. REMMELTS NAAR INDIë.
HAARLEM S DAGBLAD
piract« P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdre<Uct<*ri ROBERT PEEREBOOM.
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0-2734, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gerestigd u (kom der
gemeente) 35754. Franco per post door Nederland f 3.8734. Losse nummers
/0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden f 0-57)4, franco per post.
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12
Telefoon Noa.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—3 regels 1.75, elke regel meer <X35. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels 0.6(X
elke regel meer 0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onre Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25. elke regel meer 0.10, uitsl. contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overigden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
Sinclair Lewis:
De wereldreiziger der harde werkelijkheid
is gewoonlijk een onopvallend mannetje met
een vaalgroenen vilthoed. die xcat achteraf
zit in de bar aan boord van den Oceaan-liner.
Hij spreekt maar één vreemde taal. en die
nog met weerzin en op naargeestige wijze.
Hij kent alles van negentien landen, behalve
de zeden en gewoonten, arbeidsvoorioaarden,
handelsbelangen, godsdiensten politieke rich
tingen, landbouwmethodes, geschiedenis en
talen van die landen .Ten aanzien van hotels
en spoorwegen is hij evenveel waard als
Baedeker alleen niet zoo accuraat.
(Geschreven na het lezen van
een beschouwing, waarin gewaar
schuwd wordt, dat rooken het
leven verkort)
Het rooken, buurman luister even,
Verkort het menschelijk bestaan.
Je doet dus wijs het op te geven
En er niet meer mee door te gaan.
Ik kan me wel in je vergissen,
Maar jij leek altijd mij een man,
Die dit zoo leeg genot kan missen
En zich, als 't moet, wel dwingen kan.
Welnu, denk aan de levensjaren
Waarvan je nu jezelf berooft
Met sigaretten of sigaren,
Neem me niet kwalijk, in je hoofd.
Mijn vriend, het is een dwaas genoegen,
Leg toch die rookgewoonte af,
Het helpt je einde maar vervroegen,
Je rookt je regelrecht naar *t graf.
Gooi dus je pijp en je sigaren
Eenvoudig in de prullemand,
Dat zal je ook nog geld besparen.
Dat je nu domweg maar vèrbrandt.
Heusch, als ik jou wa^ zou 'k het laten,
Je helpt jezelf zoo naar de maan.
Heb je ook vuur? van al dat praten
Is mijn sigaartje uitgegaan.
P. GASUS.
DE TIJDELIJKE BUSDIENST
VAN DE SPOORWEGEN.
ZONDER VERGUNNING NIET
GEOORLOOFD?
De Ned. Bond van Autobusdienstonderne-
mers te Amsterdam heeft, naar de Tel.
meldt, telegrafisch bij Ged. Staten van
Noord-Holland en bij het Rijkstoezicht op
de spoorwegen te 's-Gravenhage aange
drongen op maatregelen tegen den auto
busdienst, ingesteld door de Ned. Spoorwe
gen op het traject VelsenBeverwijk, in
gevolge de aanvaring van de VeLserbrug.
De Bond wijst er op, dat voor dezen geregel -
den autobusdienst geen vergunning werd
verleend en dat de Wet op Openbare Ver
voermiddelen geen ontheffingsmogelijkheid
kent in geval van nood. Daarom behoort
volgens den bond deze autobusdienst te
worden stopgezet en het vervoer tusschen
Velsen en Beverwijk te geschieden door den
particulieren ondernemer, die op dit tra
ject in het bezit is van een vergunning.
VAN EEN VRACHTAUTO GEVALLEN.
De 4-jarige J. B. is gisteren in de Oranje,
straat achter op edn rijdende Vrachtauto
gesprongen. Het ventje viel echter dadelijk
weer van den wagen af en werd met een
snij wonde boven het oog en een lichte her
senschudding opgenomen. Door een lid van
den Ongevallendienst is de kleine verbon
den. Daarna is hij per auto van de firma
Mathot naar het Sint Elizabeth's Gasthuis
vervoerd.
Het Belangrijkste
De gemeente en het bijzonder voorbereidend
onderwijs.
(Ie blad, le pag.)
De plannen van maarschalk Pilsoedskl.
(2e blad, le pag.)
L. A.: Maurice Chevalier.
(2e blad, le pag.)
Hoe de nieuwe yluchten naar Indië worden
voorbereid.
(2e blad, 3e pag.)
B en W. van Haarlem hebben een voorstel bij
den raad ingediend voor den bouw van 258
woningen, icaarvan 26 voor groote gezinnen
en 49 voor ouden van dagen.
(2e blad, 2e pag.)
B. en W. van Haarlem xcfllcn de schoolgelden
voor leerlingen van buiten op het Gymna
sium en de Middelbare scholen van f 400—
op f 500.— per jaar brengen.
(2e blad, 2e pag.)
De raad van Beverxoijk neemt de nieuwe be
lastingvoorstellen van B. en W. aan.
(3e blad, 2e pag.)
7*e IJmuiden is een Duitsch arbeider, die zich
te ver in zee gewaagd 'had. verdronken.
(3e blad, 2e pag.)
Onthvïïinaen van de Arbeidsinspectie over
Kinderarbeid.
(le blad. 3e pag.)
ARTIKELEN:
W. T.: Langs de Straat: „Maneschijn".
(2e blad, le pag.)
Zandvoortsche causerieDe financieele positie
der gemeente en de dekking der tekorten.
(3e blad, 2e pag.)
J. H. de Bois: Over nieuwe boeken.
(3e blad. 3e pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e pag.
van het le blad).
MUSSOLINI'S
GEZONDHEIDSTOESTAND.
HIJ MOET EEN OPERATIE ONDERGAAN.
De Romeinsche correspondent van het
Hbld. schrijft:
Reeds eenige maanden geleden meldde Ik,
dat Mussolini met een ernstige maagzweer
een operatie zou moeten ondergaan. Nadien
vermeldden verscheidene Fransche en Duit-
sche bladen dergelijke berichten, waarin de
Italiaansche officieele persdienst aanleiding
vond een ontkenning te lanceeren. Als bewijs
dat de Duce een goede gezondheid genieten
zou werd aangevoerd, dat hij zich ook gedu
rende de allerlaatste weken verscheidene
malen in het openbaar vertoonde en ook
herhaaldelijk in audiëntie ontving.
Dit bewijet echter alleen, dat zijn toestand
hem niet dwingt het bed te houden, iets
waartoe een man van de energie van Mus
solini wel in de laatste plaats komt.
Thans echter lezen wij opnieuw een beves
tiging van ons bericht in de „Leipziger
Neueste Nachrichten". Een daar vermelde
bijzonderheid, namelijk dat Mussolini's lijf
arts, de beroemde Romeinsche chirurg Bas-
tianelli, naar New York vertrokken zou zijn
om daar de zeer speciale instrumenten te
halen, die voor de uiterst moeilijke operatie
noodig zijn, stemt nauwkeurig overeen met
wat onze zegsman, die tot de naaste omge
ving van den Duce behoort, ons indertijd
mededeelde. Wij vernamen toen, dat alleen
Bastianelli zich bereid had verklaard de
operatie te beproeven, terwijl andere medici
deze absoluut noodig oordeelden doch niet
aandurfden. Bastianelli had echter eenige
weken uitstel bedongen.
Wie in de laatste maanden den Duce, zij
het ook slechts vluchtig, gezien heeft, zal
zeker geen twijfel koesteren omtrent zijn al
dan niet ziek zijn.
Het Provinciaal Elcctriciteitsbcdrijf bouwt te IJmuiden een nieuwe centrale die ongeveer,
12 millioen gulden zal kosten.
BESTEMD VOOR HOOGLEERAAR TE
BATAVIA.
De Velser spoorbrug is Dinsdag weer voor het eerst na de aanvaring dicht gedraaid, eerst
met de hand en daarna electrisch. Het herstel is dus wel vlug gegaan. Onze foto geeft een
kijkje crp de weer, dichtgedraaide brug.
Naar wij vernemen is dr. R. Remmelts,
vrouwenarts te Amsterdam en hoofd
assistent van prof. dr. A. H. M. J. van Rooy
aan de Universiteits-vrouwenkiiniek, be
stemd om benoemd te worden tot Hoog
leeraar in de Verloskunde en Gynaecologie
aan de Medische Hoogeschool te Batavia.
31 October zal hij naar Indië ver
trekken ter aanvaarding van zijn nieuwe
ambt.
Dr'. Remmelts werd 7 November 1890 te
Zaandam geboren, was leerling der vijf
jarige H.B.S. te Haarlem van 1902—1907 en
werd in 1907 student in de geneeskundige
faculteit aan de Universiteit te Amsterdam.
In 1915 werd hij tot arts bevorderd, waarna
hij r assistent werd in het St.-Elisabeths
Gasthuis te Haarlem. Daarna werd hij in
1917 assistent van prof. Hector Treub in de
Universiteits-Vrouwenkliniek te Amster
dam. In 1919 vestigde hij zich als Vrouwen
arts te Haarlem en werd tegelijkertijd as
sistent van dr. A. H. M. van Rooy, die des
tijds directeur van de Vrouwenkliniek der
„Johanna van Lyndenstichting", alhier
was. Bij diens benoeming tot Hoogleeraar
te Amsterdam, werd Dr. Remmelts op voor
stel van prof. v. Rooy aangesteld als zijn
hoofdassistent aan de Universiteits-Vrou
wenkliniek te Amsterdam, in welk ambt hij
tot heden nog werkzaam ls. Tevens was hij
de laatste Jaren als Gynaecoloog verbonden
aan het Julianaziekenhuis
In 1923 promoveerde dr. Remmelts tot
doctor in de geneeskunde. Daarna versche
nen nog tal van wetenschappelijke publica
tion van zijn hand.