DE UTRECHTSCHE JAARBEURS.
BINNENLAND
Oude textielfabrieken.
HAARLEM'S DAGBLAD
Allerwege zien we nu de aanplakbiljetten
van de eerstdaags te openen jaarbeurs te
Utrecht. Dat is al weer de zooveelste, maar
de eerste jaarbeurs, in de oorlogsjaren ge
houden, was niet de allereerste in de grijze
bisschopstad. De echte eerste was in 1808.
Doch de motieven waren dezelfde. Ze werd
gehouden van 19 April tot 12 Mei en had
grooter succes dan de daaropvolgende te
Amsterdam gehouden van 6—30 September
1309. Utrecht was een succes, dank zij het
gemeentebestuur, dat drie flinke lokalen in
het hart der stad beschikbaar stelde nl. het
stads-erfhuis op de Mariaplaats, de raad
kamer in het Stadhuis en het auditorium
der academie. Te Utrecht waren geen bij
zondere aantrekkelijkheden, maar toch wa
ren zeer velen er heen gereisd om de natio
nale kracht en ondernemingsgeest in die
uiterst moeilijke tijden te bewonderen. De
diligences en de trekschuiten konden de be
zoekers, die uit alle deelen van het land
kwamen, niet verwerken, de herbergen wa
ren overval. Zooals een tijdgenoot vertelde,
verdrongen de belangstellenden elkaar in de
genoemde lokalen. Soms moesten de deu
ren tijdelijk worden gesloten, zoo vol was
het. Na afloop bleken de meeste inzendin
gen te zijn verkocht en verklaarden de deel
nemers vele nieuwe handelsbetrekkingen te
hebben aangeknoopt. Aan de jaarbeurs, toen
„algemeene openbare tentoonstelling van
de voortbrengselen der volksvlijt" geheeten,
was verbonden een tiendaagsche markt als
zakenbeurs voor de deelnemende fabrikan
ten en handelaren.
Die z.g. tentoonstellingen te Utrecht
(1808) en Utrecht (1809) geleken op de jaar
missen en handelsbeurzen, die tevoren uit
sluitend in het buitenland waren gehouden.
Onze „nJJveraars" gingen daar niet meer
heen door de noodlottige omstandigheden
waarin ons land als vazalstaat van Frank
rijk was geraakt.
Men weet; Napoleon zag Engeland groot
blijven, zijn handel bleef en om „het hotschc
Albion" te nekken, bracht hij het Continen-
taalstelsel. Engeland antwoordde daarop met
een blokkade. Daardoor werd de overzeesche
nanvoer van grondstoffen zoowel als de ver
zending der producten verhinderd, waardoor
de nijverheid kwam stil te liggen. Nederland
als bijwagen van Frankrijk, had zïch ook
naar het Continentaal stelselte voegen,
moest ook aan de coalitie-oorlogen meedoen
en daardoor steeg de staatsschuld en kwamen
er belastingen onder allerlei vorm. Bovendien
werd de rente, zoowel van binnen- als buiten-
landsche leeningen, niet of ongeregeld be
taald, waardoor ook de koopkracht van
Nederland verminderde. Bij den dag werd het
leven duurder, de loonen stegen en concur
rentie met het buitenland werd bemoeilijkt,
zoo ook de uitvoer. Zuid-Nederland, eenmaal
van het noorden groot afzetgebied, nu geheel
Fransch, belette door hoog uitgaande rechten
den invoer. Een der grootste textiel-industri-
eelen te Utrecht was al, toen aanvoer en uit
voer steeds moeilijker werden, begonnen met
het laten breien van kousen.
Koning Lodcwijk Napoleon van Holland
riep nu deze Jaarbeurzen in het leven om de
Nederlanders met de producten van eigen
bodem bekend te maken en de fabrikanten
te nopen zich naar de nationale behoeft,en te
schikken en te trachten zich onafhankelijk te
maken van het buitenland voor de grondstof
fen.
Natuurlijk was te Utrecht de plaatselijke
nijverheid het sterkst vertegenwoordigd. Vele
fabrikanten zonden gezamenlijk In, dus het
aantal inzenders Is niet T>r«*\ies te zeggen Er
waren ongeveer 200 deelnemers, waarvan 8
uit de stad zelf. Het overige deel der provin
cie had nog 10 inzenders, de rest kwam uit
de andere Nederlandsche provincies.
De half-zijden-wollen- en linnen-wollen-
fabriek der bovenbedoelde firma was reeds in
het laatste kwartaal der 17e eeuw opgericht.
De inzender van 1808 was de achterkleinzoon
van hem. die in 1686 de textielnijverheid aan
de westzijde der Oude Gracht te Utrecht be
gon. De toenemende statie bij de begrafenis
sen zijner nazatem toont aan dot de firman
ten voortdurend in wèlgcsteldheid waren voor
uitgegaan. De zaak, die in het algemeen ver-
DE OMROEP IN INDIë.
RECHTS WENSCHT GODSDIENST, GEEN
POLITIEK.
Bij het bespreken van de concessie-ver-
leening aan de Nederlandsch Indische Om
roep Maatschappij fn den Volksraad heeft de
heer J. A. Monod de Froidevllle (Indische
Katholieke Partij) er, naar Aneta meldt, de
aandacht op gevestigd, dat de eenzame luis
teraars geen politiek noodig hebben, doch wel
godsdienst. Spreker wil aan de N.I.R.O.M. de
uitzendvergunning geven, maar met vrije
concurrentie van de radiovereenigingen
Hij acht overigens de indiening van het
wetsontwerp praematuur.
eD heer mr. C. C. van Helsdlngen (C.EP.)
meent, dat de radio ook moet worden ge
bruikt voor het prediken van het Evangelie.
Spreker stelt geen prijs op uitzending van
politiek. De omroep moet zoo algemeen mo
gelijk zijn. doch niet neutraal. Spr. verlangt
een verplichte enquête onder de luisteraars,
bijvoorbeeld eens per kwartaal.
De heer H. J. de Drou (I.S.D.P.) verwacht
van het monopolie een groote vooruitgang op
radiogebied. Hij is voor staatsexploitatie.
De heer mr. R, A. A. Fruin (PJE.B., Vad.
Oiub) wil daarentegen rüeta weten van
staatsexploitatie. HIJ gaat in het algemeen
accoord met de voorstellen der regeering.
DE ZUID-AFRIKAANDERS NAAR HET
LOO.
Woensdagmorgen zijn de Zuid-Afrfkaansche
ministers generaal Hertzog en Havenga op
het Loo ontvangen en hebben het noenmaal
piet de Koningin gebruikt.
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1930
val dier dagen deelde bloeide in 1808 nog en
gaf aan meer dan 300 mannen en vrouwen
huisarbeid.
In den normalen tijd, toen overzeesche
aanvoer van grondstoffen nog mogelijk was,
ontving zij belangrijken aanvoer van wol uit
Spanje. Bovendien verwerkte zij aanzienlijke
hoeveelheden inlandsche wol en veel zijden
en linnen garens. De leider der zaak paste
zich bij de omstandigheden aan en fabriceer
de zijn weefsels „alle van inlandsche wolle
except de blouwboesel, waarvan de scheering
linne of Brunswijker gaaren is, en den inslag
van inlandsche wolle".
De tweede vertegenwoordiger der Utrecht-
sche textielnijverheid was Mr. M. J. Eyck.
Zijn uitstalling trok meer de aandacht, door
dat ze door fraai opgezette schapen was ver
sierd. Zijn huis was zoo mooi, dat Lode-
wijk Napoleon het voor zijn tijdelijk verblijf
te Utrecht koos.
Mr. Eyck hield een omvangrijke schapen
fokkerij met het. doel wol te verkrijgen, die
toen voor de lakenfabricage algemeen ge
bruikt werd. Door den oorlog was merlnos-
wol niet meer te krijgen. ij
Bij zijn inzending schreef hij o.a. van zijn
lakens: „Zijn geheel en alleen, zonder bij
voeding of vermenging van eenigh Spaan-
sche of vreemde wol gefabriceerd van in
landse wol, uit de verbastering van grove
Veluwse ooyen en alhier te lande geboren en
gefokte rammen van Spaansch ras."
De derde vertegenwoordiger der Utrecht-
sche textiel was Adriaen van Pesch, die in
1808 drie fabrieken te Utrecht en één te Hil
versum dreef. Hij bezat te Utrecht fabrieken
van „laakens, carsaayen en andere wolle
goederen" van ,/heele en halve zijde stoffen
van catoen, wol en gaaren" en van „kokos
noten- en beeneknoopen", en te Hilversum
nog een weverij waar hoofdzakelijk ter voor
ziening in de 1 andsbehoeften aan lakens voor
militaire kleeding werd gewerkt". Hij zag zijn
knoopen bekroond met den zilveren eereprijs.
De belangrijkste inzending der Utrechtsche
weverijen was die der firma R. F. Elin en
Comp. Hij v/as waarschijnlijk een kleinzoon
van Remeus d'Eling, afkomstig uit Rousse in
Vlaanderen, die den 15en Juni 1589 den eed
van rasdrapier te Leiden had afgelegd.
Deze firma klaart over „de enorme duurte
en genoegzaam gebrek aan fijne Spaansche
wolle en aan alle de verwstoffen en overige
ingrediënten".
„Het behagen den hemel spoedig alle deese
groote bezwaren door een weldadige zee-
vrede te doen ophouden, opdat de pogingen
van Z. M. voor het welzijn der fabrieken een
maal bekroond worden". Zoo slecht ging
het met den stadsvolmalen, dat die telkens
v/at men nu noemt „gekat" werd en tenslotte
richtte men hem in voor het malen van
Utrechtsche snuif. Van de deelnemers noem
ik nog Jan Pieter Vermaas o_a. met zijn spel
den. Bij zijn bericht vraagt hij den maire
„om in allen val kinderen uyt de onderschey-
dene godshuizen te mogen employeren". Dit
was voor het op papier steken der spelden.
Dan noem ik nog A. A. Kempe, die een zelf
vervaardigde „seconde repetitor, dienende
voor „nrathematische waarnemingen" had
tentoongesteld en een eervolle vermelding
kreeg. Minder gelukkig was Arnoldus Schal
ier. zadelmaker. Hij kwam o.a. met leidsels
voor één paard, die driemaal kunnen worden
verspannen en een hussarenzadel compleet".
Ook Charles Frederik Schmidt „konst-
spaarlichtwerken" was niet gelukkig. Hij
bracht allerlei lampen en ook „aromatique
pitten". Hendrik van der Lugt, ook Utrech
tenaar was met monsters van lont aanwezig.
Blijkbaar was in dien tijd meer geld te ver
dienen met. oorlogstuig dan met voor vredes
doeleinden meer dienstige producten.
Hendrik van Groenendaal instrumentma
ker kwam met eigen gemaakte „physische
goederen" o.a. electrische toestellen. Hij werd
belast met de levering van een deel der voor
de ministeries van oorlog en marine benoo-
digde instrumenten.
De laatste, maar niet de minste Utrecht
sche industrieel was Andrianus Andries Schot
Zijn moeder heette Anna Maria Schuurman.
Hij had succes met zijn beenen knoopen uit
kokosnooten.
G. J. BETTINK.
De bedreigde landbouw sluit
zich aaneen.
CONTACT MET DE REGEERING EN
DENEMARKEN.
Daartoe uitgenoodigd door het Kon. Ned.
Landbouw Comité, heeft te Amsterdam het
dagelijksch bestuur van den Alg. Ned. Zuivel-
bond (F. N. Z.) onder voorzitterschap van
dr. F. E. Posthuma een vergadering gehou
den met afgevaardigden der drie centrale
landbouworganisaties ter bespreking der te
volgen gedragslijn Inzake de moeilijkheden,
welke voor den Nederlandsch en landbouw
ontstaan uit de tegenwoordige handelspolitiek
der afnemende landen.
In beginsel werd besloten tot oprichting
van een comité van economisch verweer,
waarin de land- en tuinbouworganisaties zul
len worden uitgenoodigd zitting te nemen.
In verband met de ontwikkeling, welke
thans de douanen en verdra gspolitiek van
Duitschland ten aanzien van het invoerrecht
op boter irmeemt, werd besloten zich tot de
ministers van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw en van Buitenlandsche Zaken te wenden
ten einde van de regeering te vernemen of,
en zoo ja. wélke maatregelen zij met. het oog
op den oogenblikkelijken toestand van plan
is te nemen.
Intusschen zal contact worden gezocht met
de Doensche landbouworganisatie, om den
door de jongste Duitsch-Finsche overeenkomst
voor den boterexport van beide landen ont-
stanen toestand te bespreken
HET ONGELUK TE
LOOSDRECHT.
Een verkeerde manoeuvre de
oorzaak.
BEHEERSCHT OPTREDEN VAN EEN
SERGEANT.
Over het ongeluk te Loosdrecht valt nog
te melden, dat het vliegtuig gedemonteerd
is en verder vervoerd zal worden.
Korporaal Riksman zal te Den Helder
met militaire eer worden begraven. De cre
matie van luitenant C. Roldanus zal te
Westerveld plaats hebben. Zaterdag na
aankomst van trein 11.46.
Het stoffelijk overschot van Hein de Wit,
den zoo noodlottig in het ongeval betrokken
14-jarigen jongen, wordt Vrijdag te Hilver
sum ter aarde besteld.
Het Hbld maakt nog melding van de on
vermoeide reddingspogingen die sergeant
machinist De Rooy van het andere vlieg
tuig gedaan heeft.
Volkomen kalm heeft hij onmiddellijk na
het neerstorten van de W. 54 telefonisch
De Mok van het gebeurde in kennis gesteld.
Daarna is hij te water gegaan voor het doen
van reddingspogingen. Wel twee uur heeft
hij dat volgehouden te midden van uit-
sfcroomende olie en benzine; met levensge
vaar waagde hij zich telkens opnieuw onder
water, tusschen de gebroken draden en het
wrakhout, voor hij, dood op, zijn pogingen
moest staken.
Naar nog gebleken is heeft ook een zwem
ster bij het in het water komen van hst
vliegtuig schrammen opgeloopen. Boven
dien lagen er nog drie dames onder de
vleugels van het andere vliegtuig, de W 66.
Zij kwamen echter met den schrik vrij.
Omtrent de oorzaak van het ongeluk ver
neemt het Hbld. nader, dat deze waar
schijnlijk te wijten is aan het feit, dat het
oud model watervliegtuig niet geschikt was
voor de uitgevoerde manoeuvre. Technisch
noemt men het „zoemen" als een vliegtuig
loodrecht omhoog getrokken wordt. De mo
tor schijnt voor deze manoeuvre onvoldoen
de capaciteit gehad te hebben. Er kwam bij
het opstijgen zooveel snelheidsverlies, dat
het vliegtuig alle draagvermogen kwijt
raakte en daardoor neerkwam met zijn
draaienden motor omlaag.
OOK FINLAND IS NIET
TEVREDEN.
WEINIG VRIENDELIJKE STEMMING
JEGENS DUITSCHLAND.
Naar de Scandinavische correspondent
van het Algemeen Handelsblad meldt, staat
men ook in Finland zelf sceptisch tegenover
de nieuwe boter-overeenkomst met Duitsch
land. De regeling wordt slechter geacht dan
de voorstellen van dezen zomer. Ook in Fin
land wordt het verdrag een „verschalken van
de meestbegunstlging" geacht. En als het er
van komen mocht, zoo heet het, dat het
Flnsche parlement weigert het nieuwe ver
drag te ratificeeren, dan wordt Duitschland's
willekeurige opzegging van .het oude verdrag
definitief. Dat zou het signaal zijn voor een
handelsoorlog niet slechts met Finland doch
met een groot aantal andere landen. Het is
te hopen, dat deze voor alle partijen af
schrikwekkende eventualiteit vermeden zal
kunnen worden doch niet slechts op Finland's
kosten".
DE VOLKENBOND NIET
„ALGEMEEN".
UITZENDING VAN REDEVOERINGEN
NIET TOEGESTAAN.
Het bestuur van de A.V.R.O. heeft Woens
dag den volgenden brief ontvangen van ir.
Damme, directeur-generaal van de P. T. T.:
„Ik bericht u, dat de Algemeene Pro
gramma-Commissie mij mededeelt, dat zij
de uitzending van de redevoeringen welke
tijdens de zitting van den Volkenbond te
Genève worden gehouden, niet geschikt acht
voor het Algemeen Programma.
In verband hiermede kunnen eventueele
verzoeken om uitzending van deze rede
voeringen op de dagen, bestemd voor het al
gemeen programma niet worden ingewil
ligd."
DE KONINGIN DANKT INDIë.
De Koningin heeft, naar Aneta meldt,
aan den Gouverneur-Generaal te Wel
tevreden het volgende telegram gezonden:
„Onder den verschen indruk van de in
drukwekkende betooging betuig Ik u en de
ingezetenen Mijn warmen dank voor de
blijken van medeleven en gelukwenschen.
Wilhelmina."
DE INVAL IN EEN BOEKHANDEL.
Omtrent den Inval dien de politie ge
daan heeft ten huize van een boekhande
laar aan het Singel, waarbij pornografische
romans in beslag werden genomen, weet de
Tel. nog te melden, dat ook een inval is ge
daan in de drukkerij, waarvan deze boeken
afkomstig waren. Het was de politie te doen
om een aantal cllché's. Deze werden echter
niet aangetroffen, wel werden er eenige ge
vonden die onbruikbaar waren gemaakt.
Ook de drukker is gearresteerd en naar
het bureau Singel overgebracht. Er zijn dus
thans voor deze zaak drie personen in ar
rest.
HET VANGEN VAN KOOHOGELS EN DE
RUPSENPLAAG
Op de vragen van het Eerste Kamerlid den
heer Henri Polak aangaande het uitvaardi
gen van een verbod van het vangen van
kooivogels, in verband met de rupsenplaag
heeft de minister van binnenlandsche za
ken en landbouw geantwoord, dat er geen
aanleiding is om maatregelen van ingrij
penden aard te treffen, doch dat hij bereid
is het vraagstuk andermaal onder de oogen
te zien-
INDISCHE TELEVISIE-INSTALLATIE
AANGEKOMEN.
Naar de Tel. verneemt is de installatie, be
stemd voor de proefnemingen met beeld-
telegrafie tusschen Nederland en Oost-Indië
aangekomen.
Aan den opbouw wordt geregeld gewerkt,
zoodat men verwacht de proefnemingen in
October te kunnen beginnen.
DE NIEUWE KEERSLUIS TE
VLISSINGEN GEOPEND.
Heden, Donderdag heeft de Minister van
Waterstaat Mr. P. J. Reymer in tegenwoor
digheid van tal van autoriteiten en belang
stellenden de nieuwe keersluis te Vlissingen
geopend.
Deze sluis, welke naast de beide schut
sluizen van het kanaal door Walcheren een
derde, doch belangrijk wijdere verbinding
vormt tusschen de buitenhaven en de bin
nenhaven te Vlissingen, is door en voor reke*
ning van het Rijk gebouwd ten behoeve van
den Kon. Mij. „De Schelde".
De geheele sluis, gebouwd in een bouwput
van 75 M. diameter, is opgetrokken in ge
wapend beton. De vloed- en ebdeuren zijn
geheel van ijzer. Zij hebben een lengte van
ongeveer 20 M., een hoogte van 12.60 Meter,
respectievelijk 11 M. en een breedte van 2-50
Meter en behooren tot de grootste putdeuren
welke zijn gemaakt. De deuren wegen elk on
geveer 165.000 K.G. Zij zijn gebouwd in de
werkplaatsen van „Werkspoor" te Utrecht, al
daar te water gelaten en vervolgens drijven
de naar Vlissingen vervoerd en in de sluis ge
hangen. De schipdeur is eveneens geheel van
ijzer. De lengte is aan de onderzijde 36 M.
en aan de bovenzijde 45 M.; de hoogte is
12.40 M. en de breedte 5 M. Het totaal ge
wicht bedraagt ruim 870.000 K.G. Deze schip
deur is, voor zoover bekend, de grootste, welke
tot heden is gebouwd. Zij is gebouwd door
„Intermaas" te Slikkerveer, en op een drijf
kist naar Vlissingen gesleept. De bewegings*
inrichtingen der deuren zijn uitgevoerd door
„Figee" in Haarlem.
De bouw heeft 2 1/2 jaar geduurd.
MOORDAANSLAG OP ZIJN
SCHOONMOEDER.
De handelsreiziger v. D. uit Kouderkerke bij
Middelburg, heeft Woensdagmorgen met een
scheermes zijn 87*jarige schoonmoeder in den
hals gesneden.
De vrouw is nog in leven. De dader Ls onder
hevig verzet naar het politiebureau te Mid
delburg gebracht, waarbij hij met een sabel
is gewond. Het scheermes is in beslag geno
men.
NIEUWE VERGADERING VAN
„SODALITAS".
HET HONGAARSCHE VOORSTEL AAN DE
ORDE.
De commissie uit obligatiehouders der Hon-
gaarsche kerkelijke leening Sodalitas Medi-
corum zal op haar ter vergadering van 21
Juli j.l. overgelegde rapport nog een aanvul
ling uitbrengen.
Dit aanvullingsrapport zal aan obligatie-
houders worden overgelegd op een bijeen
komst welke de commissie heeft bijeenge
roepen op 6 September.
Op deze bijeenkomst zal tevens het dezer
dagen van Hongaarsche zijde definitief aan de
commissie gedane voorstel uiteengezet wor
den.
DE „VLIEGENDE VLEUGEL" OP SCHIPHOL
Het reuzen-Junkers vliegtuig de „Vliegen
de Vleugel" heeft Woensdag een goed ge
slaagde demonstratie gegeven op Schiphol.
HET „MUSEUM-THEATER" IN
VOORBEREIDING.
IN DEN WINTER IN AMSTERDAM'S RAAD?
Naar het Hbld. verneemt wordt thans ln
overleg met architect Staal het plan uitge
werkt voor een nieuwen stadsschouwburg te
Amsterdam, want de bedoeling is. het z.g.
„Museumtheater-ontwerp" van dien bouw
meester te vereenvoudigen.
Het gedeelte van dat project hetwelk ver
band hield met de uitbreiding van het Ste
delijk Museum aan het Museumplein, dit is
althans de bedoeling, zal er uit verdwijnen,
evenals andere gebouwen, buiten het theater
in he complex gedacht.
Het voornemen is op het gedeelte van het
IJsclubterrein een eenvoudigen, goed ge-
outilleerden, modernen stadsschouwburg te
stichten, tevens geschikt voor operagebouw.
Als het plan geheel is uitgewerkt, zal het
aan de commissie voor het schouwburg-vraag
stuk worden gezonden.
Wethouder Polak hoopt dat het desbetref
fende prae-advies met daaraan verbonden
voorstel, in den a.s. winter zal kunnen ver
schijnen.
DE BENOEMING VAN DEN HEER
MIDDENDORP.
DE MINISTER VREEST DE
BEZWAREN NIET.
On de vragen van het Lid der Eerste Ka
mer De Savornin Lohman betreffende de be
noeming van den sociaal-democraat Mid
dendorp tot afdeelingshoofd in Indië. heeft
de minister van Koloniën geantwoord, dat
de minister nog steeds de voorkeur zou geven
aan een plaatsing van dien bestuursambte
naar in een werkkring van specialen aard,
doch dat de resident van Tapanoeli, aan wien
de heer Middendorp is toegevoegd verklaard
heeft tegen zijn optreden in de reeds vroeger
door hem bekleede functie van afdeelings
hoofd geenerlei bezwaar te hebben. Rekening
houdend met de omstandigheid, dat de heer
Middendorp zijn politieke inzichten buiten
de vervulling zijner functie zal houden acht
de minister de bezwaren niet zoo groot,
dat daarop de aandacht van den gouverneur-
generaal dient gevestigd te worden. Boven
dien heeft de heer Middendorp z.ich sinds
zijn aftreden als lid van den Volksraad ge
heel uit de politiek teruggetrokken.
BEGRAFENIS VAN PROF. SIMONS.
Het stoffelijk overschot van prof. Simons
zal Vrijdag op de Nieuwe Israëlitische be
graafplaats te 's-Gravenhage ter aarde wor
den besteld. Het uur waarop de stoet op het
kerkhof aankomt is nog niet bekend.
Wegens het overlijden wordt hedenmiddag
een rouwzitting gehouden door den Senaat
der Utrechtsche Universiteit.
KONINGIN EMMA TE ENKHUIZEN.
De Koningin-Moeder heeft Woensdag de
Zuiderzee-Visscherijtentoonstelling te Enk-
huizen bezocht.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Zomersproeten ver
dwijnen spoedig door een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
VERGADERING EN CONGRES
VAN DEN MIDDENSTAND.
VERSCHILLENDE VOOR: LEN EN
RAPPORTEN AANGENOMEN.
In de vergadering van Dinsdagavond vaa
den Koninklijken Nederlandschen Midden
standsbond te Groningen is de begrooting na
uitvoerige discussie goedgekeurd. Tegen
stemden Rotterdam, Hengelo en Delft.
In de vergadering van Woensdag is zonder
discussie goedgekeurd het voorstel betreffen
de fancy-fairs enz. Evenzoo het voorstel van
het bondsbestuur inzake het werktijdenbe
sluit voor winkels.
De conclusies van het eenigen tijd geleden
door ons vermelde rapport inzake versterking
der Bondsfinanciën werden een voor een in
stemming gebracht.
Alle punten werd aangenomen, punt 3
©enigszins gewijzigd.
In het bestuur zijn herkozen de heeren
A. T. Meyer en H. J. Pelatier.
Gekozen is de heer R. A. ten Bokkel Huinink
te Arnhem.
Op voorstel van den voorzitter werd be
sloten het rapport van de commissie inzake
•het lidmaatschap van vak- en standsorgani
saties aan de vereenlgingen ter studie op te
dragen en den volgenden keer opnieuw te
behandelen.
- ..*.iRede Schürmann.
Te Groningen werd heden Donderdag
in vervolg op de algemeene vergadering van
den Algemeenen Nederlandschen Midden*
standsbond het 27ste Nationaal Middenstands
congres gehouden.
De voorzitter, de heer Ed. G. Schürmann,
opende het Congres met een rede, getiteld:
„Gezamenlijk front maken".
In zijn rede gewaagde de voorzitter van den
ernstige economische crisis, die op het oogen*
blik de wereld teistert. Men moet de huidige
inzinking van het economische leven be
schouwen in het juiste licht. En dan komt men
tot de gevolgtrekking, dat deze inzinking
moest komen als logisch gevolg van de na-
oorlogsche maatregelen op politiek, sociaal,
en economisch gebied, waarbij door elke groep
werd getracht zooveel mogelijk te bereiken
zonder zich af te vragen, of het algemeen be
lang er mede gediend werd. De kortere ar
beidstijd, die beoogde meer arbeiders aan het
werk te zetten, heeft integendeel het leger
der werkloozen zien groeien en overproductie
met scherpe prijsdaling der grondstoffen als
gevolg,
De wereld neemt toe in bevolking en de
consumptie vermindert. Het middel tot ver
betering door verhooging van invoerrechten
blijkt volgens spr. erger dan de kwaal. De
oplossing zal moeten komen door krachtige
samenwerking van alle groepen der maat
schappij. Spr. noemde het een dwaling te
trachten de ontwikkeling van de techniek
tegen te houden. De middenstand staat mid
denin den strijd, doch zij kan alleen iets
bereiken in samenwerking met andere groe
pen. De prijzen in het kleinbedrijf moeten
omlaag, maar niet ten koste van de winst
der ondernemers, daar deze toch nauwelijks
groot genoeg is om de dure exploitatiekosten
te bestrijden. Het is toch duidelijk, dat hooge
loonen en salarissen, hooge huren en belas
tingen, hooge tarieven der overheidsbedrijven
en korte arbeidstijd van grooten invloed op
het eindproduct zijn.
De wederopbouw van het economisch leven
moet komen door inspanning van aller krach»
ten, doch een eind te maken aan den klas
senstrijd, door bevordering der nationale een
heid.
Voor een goede economische organisatie
achtte de voorzitter het in de eerste plaats
noodig dat de wetgever met kennis van zaken
alles beziet en spr. juichte in dit verband
de oprichting van een Economisch Instituut
voor den Middenstand toe. De Koninklijke
Nederlandsche Middenstandsbond heeft tot
plicht zoo krachtig mogelijk mede te werken
aan den opbouw onzer maatschappij, tot heil
van ons gansche volk.
Het valt geenszins te ontkennen, dat de
tijden moeilijk zijn, maar wij zijn het niet
alleen die gebukt gaan onder de zorgen van
het oogenblik. Iedere maatschappelijke groep
ieder individu, ziet zijn bestaan bedreigd.
Laten wij, aldus besloot spr., tegenover dit
collectieve lijden gezamenlijk front maken,
opdat binnen afzienbaren tijd blijder dagen
aanbreken. Elk kwaad kan zijn goede zijde
hebben. Mogen de volkeren in deze tijden heb
ben geleerd, de komende dagen van voor
spoed te kunnen dragen, zonder weer in
exeessen te vervallen door handhaving der
oud-Hollandsche degelijkheid en eenvoud".
Verkoop door automaten.
De secretaris der Kamer van Koophandel te
Leeuwarden, Dr. G. J. Otten, bracht vervol
gens prae-advies uit over „De verkoop door
middel van automaten".
In dit prae*advies constateert de schrijver
dat er drie standpunten inzake den verkoop
door middel van automaten zijn, n.l.:
1. laat den verkoop door middel van auto
maten niet toe ten tijde, dat de winkels ge
sloten moeten zijn.
2. laat den verkoop door middel van auto
maten geheel vrij;
3. laat den verkoop door middel van auto»
maten ook toe ten tijde, dat de winkels ge
sloten moeten zijn, met dien verstande, dat
uit den automaat, die aan den winkel wordt
aangebracht, uitsluitend verkocht worden
artikelen, die ook in den winkel zelve plegen
te worden verkocht en dat vulling van den
automaat door den winkelier of zijn perso
neel alleen mag plaatsvinden ten tijde, dat
de winkel geopend mag zijn.
Uit deze drie standpunten zal een keuze
gedaan moeten worden en de argumenten pro
en contra elk dezer opvattingen zullen ten
slotte door hun kracht van rede moeten doen
blijken welke van deze drie zal kunnen wor
den geaccepteerd. De drie opvattingen wor
den door den prae-adviseur besproken en de
verschillende argumenten worden door hem
genoemd.
UIT DE STAATSCOURANT.
AUDIëNTIE.
A.s. Vrijdag geen audiëntie bij den minister
van Koloniën.
De eerste Jaarbeurs in 1808.
EEN COMITé VAN
ECONOMISCH VERWEER.
