Het woord is aan Mijnramp in Alsdorff bij Aken. 30 dooden 50 gewonden. 48e Jaargang No. 14518 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 21 October 1930 HAARLEM S DAGBLAD Directies P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3-57J4. Franco per post door Nederland f 3S7y». Losse nummers ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden fO-57'A. franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724. 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1ENI5 regels 1-75. elke regel meer t 035 Reclames f 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbrei 14 regels 0.6Ck elke regel meer /0.15. buiten Arrond dubbele prijs Ome Groentje» .Dinsdag. Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. f0.25 elke regel meer Z0-1O. uitsl a contant- Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Flke andere vinver f 50 - Arm- of Beenbreuk f 100.- DIT NUMMER BESTAAT UI' ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD HAARLEM, 21 October. T actiek. De Duitsche Rijksdag ls voor zes weken naar huis gestuurd door toedoen van een regeerende irynderheidspartij, het Centrum daartoe in staat gesteld door de mede werking van de socialisten. De socialisten, eveneens minderheidspartij, maar de sterk ste in den Rijksdag, geven alleen hun hulp omdat zij de Hitlerianen, de „Nazis", buiten de macht willen houden. In arren moede hebben zij meegestemd met een partij, óle overigens in alles met hen van politieke in zichten verschilt. Handiglijk heeft het Cen trum zijn tactiek weten door te drijven, en ze weken lang zal de Duitsche regeering haar gang kunnen gaan zonder in haar actie belemmerd te worden door de merkwaardige verzameling van 577, die een week lang spektakel heeft gemaakt en niets gepres teerd. .Dit eerste resultaat is dus een tactische overwinning voor de gematigde midden partijen. Over zes weken komt evenwel ,tot schrik en onrust van het Duitsche volk, de won derlijke verzameling terug en zal het lawaai wel met volle kracht hervat worden. Dan zullen de oude parlementaire rotten der middenpartijen er weer nieuwe foefjes op moeten vinden om eenig respijt te krijgen en wat te kunnen bereiken. Dit kan natuurlijk niet uit den treure blijven doorgaan. Het moet weldra mis loo- pen met deze regeering; het zal in elk geval mis loopen met dit parlement, dat een re- ductio ad absurdum van het begrip volks vertegenwoordiging is omdat veertig procent van zijn leden zelfs niet in zijn bestaans recht gelooven, en omdat de overigen zóó verdeeld zijn dat zij slechts tot tactische zetten en tijdwinnen, niet tot een eenigszins krachtig optreden op een gemeenschappelijke basis in staat zijn. In „Napoleon bemoeit er zich mee" heeft de Duitsche tooneelschrijver Walter Hasen- clever een satire op den huidigen toestand in Europa gegeven, die op Duitschland wel het best past. Napoleon, staande in het pa nopticum tusschen den vrouwenmoordenaar Landru en Mussolin,'., en zich geducht verve lend, krijgt er genoeg van en trekt er, mo dern uitgedost in de jas van Stresemann en de broek van Mussolini, op uit om Europa opnieuw naar zijn wil te dwingen. Hij tracht Landru mee te krijgen, maar die weet te veel van het moderne Europa af en moet er niets van hebben. Hij vindt het beter en veiliger in het panopticum. Napoleon gaat alleen en doet zulke bittere ervaringen op zelfs worden in het Palais Royal hem de deuren, met zijn vergulde N er nog op, voor den neus dichtgeslagen dat hij tenslotte in het panopticum terugkeert en Landru hem toevoegt: „Nu beginnen wij elkaar te begrijpen". Hij is gebleken verouderd te zijn en er niets meer van te begrijpen. In het Duitsche panopticum staan de Na- poleonnen klaar om er zich mee te be moeien om de jas van Stresemann en de broek van Mussolini te leenen, en desnoods Landru te vragen met hen mee te gaan. Maar ook Duitschland's Napoleonnen zijn verschrikkelijk verouderd. Wie de rede gele zen heeft van den ouden Oost-Pruis Van OldenburgJanusehau, die niets beter weet te doen dan het leger te verheerlijken, en daarvoor door de Hugenberg-mannen etce tera uitbundig wordt toegejuicht, heeft er een beeld van. Wie de taal van den Oosten rijker Hitier, leider of liever drijver van de Nationaal-Socialisten, leest-, heeft een twee de beeld voor zich. Al is het dan inderdaad nogal nieuw, dat een partij van nationalis tische doordrijvers wordt voortgejaagd door een vreemdeling. Alleen de communisten zijn nieuw. Voor hun dictatuur is er evenwel, gelukkig, zeker geen steun genoeg te vinden en al zijn zij talrijker dan ooit te voren, er zitten er toch nog maar 76 op de 577 leden van den Rijks dag. De Hitlerianen en de Hugenbergers, de extremistische rechtervleugel dus, vormen de flank waaruit de overrompeling en de dic tatuur gevreesd worden. En uit hun midden kan blijkbaar alleen een ouderwetsche Na poleon verwacht worden, wien de deuren met zijn eigen gouden N erop voor oen neus toegeslagen zouden worden. Misschien is er voor Duitschland geen an dere uitweg meer dan de dictatuur, maar dan de dictatuur van een nieuwen man, met een nieuw program, dat op pooten staat en los is van het Pruisische-, het Kai ser-, het Junker-verleden. Tenzij onder de jongeren in de huidige middenpartijen er een gevonden wordt, die de tactische han digheden van deze minderheid weet te doen cutovneeren in een Rijksdagontbinding ge volgd door nieuwe verkiezingen, waarbij de meerderheid zich door zijn persoon op zijn partij concentreert. Hetgeen niet ondenkbaar zou zijn. omdat de stemmenverc.eeling bij de laatste verkiezin gen volstrekt geen stabielen toestand aan gaf en miilioenen Duitsche kiezers geneigd zouden zijn. zoodra eindelijk een man hun vertrouwen kon winnen, van kleur te ver anderen. Met den Rijksdag schijnt de nood nu wel heel hoog gestegen, en moet dus de redding nabij zijn als het oude spreekwoord zich noe eens wil bewaarheiden. Maar in afwach ting biljft het eenige parool van hen die trachten te regeeren: handighedentac tiek. R. P. André Gide Ik heb in mijn boeken niets willen bewijzen; ik heb alleen goed willen schilderen en mijn schilderij goed belichten. HET HERSTELVRAAGSTUK. EEN MORATORIUM VOOR DUITSCHLAND? Dr. Hjalmar Schacht, de vroegere president van de Duitsche Rijksbank bevindt zich op het oogenblik in Amerika. De geruchten om trent een moratorium voor Duitschland zijn zeker niet vreemd aan dat bezoek. NEW YORK, 20 October (VD.) Owen Young is aan boord van het stoomschip .Leviathan" vertrokken voor een reis naar Europa. Naar aanleiding van zijn vertrek uit New York deden geruchten de ronde dat zijn reis in verband stond met de herstelbetalingen en dat hij voor zijn vertrek een onderhoud zou gehad hebben met president Hoover over de mogelijkheid van een moratorium voor Duitschland. Officieel wordt dit bericht echter tegengesproken. In welingelichte financieele kringen weet men te vertellen, dat dr. Schacht Owen Young heeft gewezen op de economi sche onmogelijkheid voor Tuitschland om de Herstelbetalingen voort te zetten, en dat Owen Young thans voornemens is in Europa het Herstelvraagstuk met alle daarvoor in aanmerking komende personen te bespre ken. LONDEN, 20 October CV-D.V De berich ten over een in de Vereenigde Staten be staande strooming ten gunste van revisie van het vraagstuk der Intergeallieerde schulden, heeft te Londen levendige belangstelling ge wekt. Men neemt echter de noodlge voorzichtig heid in acht en waarschuwt tegen over dreven verwachtingen, inzonderheid voor wat de naaste toekomst betreft. Indien deze kwestie vn Europa uit wordt uitgesneden, zoo zegt men, kan dit meer schade dan nut doen, inzonderheid wanneer men zich hier baseert op sentimenteele motieven. Het zou daarentegen een merkbare schrede in de goede richting zijn, indien Amerika zelf zou erkennen, dat een verandering van het ge- heele stelsel der schulden betalingen voor dit land zelf van economisch belang is. LONDEN. 20 October (VD.) De afgevaar digde Louis Mac Fadden, tevens voorzitter van de commissie van bankwezen van het Amerikaansclie Huis van Afgevaardigden, heeft aan den New Yorkschen vertegenwoor diger van de „Daily Investment News" een interview toegestaan. Mac Fadden verklaarde, dat Duitschland een moeilijke economische crisis tegemoet gaat. Er moet iets gedaan worden om de om standigheden gunstiger te maken. Thans is het oogenblik gekomen om op deze kwestie dieper in te gaan. Leeningen van buitenland- sche banken, die gebruikt worden om vroe gere schulden af te betalen, zijn practisch niet veel meer dan een vertraging. Een mora torium of een vermindering van de betalingen krachtens het Young-Pian is volgens Mac Fadden in aantocht. Daar de geallieerden vast houden aan betaling der reparaties, bestaat de eenige uitweg hierin, dat de Vereenigde Staten zich grootmoedig toonen. Een hoofdartikel van de New-York Times verdient meer dan gewone aandacht, aldus het Hbld. „Het behoeft geen betoog aldus ongeveer het blad, dat zoowel de V. S. als de andere landen het grootste belang hebben bij het financieele herstel en bij de stabiliseering van den politieken toestand in Duitschland. Indien Duitschland op den duur niet in staat mocht blijken zijn financieele verplichting na te komen dan zou daardoor het economi sche evenwicht van Europa verstoord wor den. Het is een gevaarlijk optimisme te mee- nen, dat een dergelijke economische ramp spoorloos aan Amerika zou voorbijgaan. De V. S. zouden Integendeel door zulk een in ternationale ramp uiterst gevoelig worden getroffen, want het spreekt vanzelf, dat een economisch ontwricht Europa zijn oorlcgs- schulden aan Amerika niet zou kunnen beta len. De betaling van deze schulden is alleen mogelijk, zoolang Duitschland in staat is het Youngplan uit te voeren. Blijkt het daartoe niet in staat dan zijn de gevolgen ook voor Amerika niet te overzien. Alle ingeslotenen thans gered. Groot aantal lichtgekwetsten. Nog een paar personen vermist. KEULEN, 21 October (Wolffbureau). He denochtend om half 8 heeft in de Wilhelm- schaf ft Alsdorff een hevige ontploffing van de dynamietopslagplaats plaats gehad. Het voorste gedeelte van de mijn is geheel inge stort, zoodat alle pogingen van de reddings brigade om bij de ingesloten mijnwerkers te komen, vergeefsch waren. Vele huizen in Alsdorff zijn verwoest en de daken afgerukt. Personeel van den gezondheidsdienst en de brandweer uit Aken en omgeving zijn naar de plaats des onheils gesneld. Op het oogenblik waarop de ontploffing plaats had, bevonden zich 200 mijnwerkers in de mijn en men beweert, dat zij allen om het leven zijn gekomen. Met koortsachtigen ijver wordt er aan gewerkt om de ingeslote nen nog te redden, waartoe men een onder- aardsche gang boort van de Anna El-mijn naar de Wilhelm. De kracht der ontploffing was zoo hevig, dat men deze 50 K-M. in de omgeving hoorde. De in de buurt der mijn liggende ge bouwen zijn ten deele ernstig beschadigd. Volgens een andere lezing zou tusschen 8 en 9 uur in de Anna EL-mijn een ontploffing hebben plaats gehad, waardoor het Directie gebouw is verwoest. Het Wolffbureau seint nader uit Aken: De ontploffing in de Wilhelmsmijn heeft hedenochtend om 7.20 uur plaats gehad. Alle huizen en machines in de omgeving zijn ver woest. Onder de bureaugebouwen bevond zich een benzol-reservoir, dat eveneens in de lucht gevlogen is. In deze kantoorgebouwen waren op het oogenblik der ontploffing ongeveer 30 beamb ten, die waarschijnlijk allen om het leven ge komen zijn. Tot nog toe heeft men twee lijken en eenige zwaargewonden kunnen bergen. In de mijn was op het oogenblik der ont ploffing nog een deel van de nachtploeg aanwezig, zoodat er 300 a 400 mijnwerkers zijn ingesloten. In de omgeving der mijn is alles in woeste puinhoopen herschapen. AISDORF, 21 October. (Wolffbureau). Tot hedenmorgen half 11 waren uit de door de ontploffing getroffen mijn 50 dooden en ge wonden geborgen. De puinhoopen in het voorstel deel der mijn zijn thans wel eenigszins opgeruimd, doch de ingang is nog niet vrij. Met de op 450 M. diepte ingesloten mijnwerkers is een telefonische verbinding tot stand gebracht en de ingeslotenen hebben verklaard, dat zij allen nog in leven zijn. Het technisch bureau dat eveneens ingestort is, heeft het geheele zich daarin bevindende personeel onder zich bedolven. Van deze beambten zijn drie ge dood en de overige zwaar gewond. ESCHWEELER, 21 October. (Wolffbureau) De politie-radio-omroep maakte om half 12 bekend, dat uit de Anna mijn van de Wilhelmgroep tot dusver 22 dooden en 60 ge wonden zijn te voorschijn gehaald. 150 mijn werkers worden nog vermist. De reddings manschappen hebben een gang gemaakt van de er naast gelegen mijn en trachten hier door nu de slachtoffers te bergen. Eenige gewonden zijn in het ziekenhuis ter verpleging opgenomen. Aan het Persbureau Vaz Dias wordt ge seind: ALSDORFF, 21 October (VD.) De mijn ramp, die hedenmorgen in de mijn „Anna" te Eschweiler heeft plaatsgehad, schijnt een omvang aan te nemen, zooals men in Duitsch land nog niet gekend heeft. Men vermoedt dat de ramp toe te schrij ven is aan een dynamiet-ontploffing. De geheele schacht;oren stond direct na de ontploffing ln brand en is gedeeltelijk in de schacht gestort. In de mijn zijn tengevolge van de ont ploffing ongeveer twee-duizend mijnwerkers ingesloten, over wier lot nog niets bekend is. Men kan nog niet in de mijn komen, omdat de brandende schacht niet kan worden ge bruikt. Het blusschingswerk wordt met alle kracht voortgezet om te trachten voor de mijnwerkers een uitweg te banen. Alle doctoren en beschikbaar hulppersoneel zijn uit Alsdorff en omliggende steden naar de plaats van de ramp ontboden om hulp te verleenen. Vele autoriteiten zijn reeds te. plaatse. Alle mijnen ln de omgeving ontruimd BERLIJN, 21 Oct. (VD.) Naar wij van den Voorzitter van den Pruisischen mijn veilig heidsdienst vernemen, zijn op de plaats van de ramp te Alsdorff reeds alle maatregelen getroffen om de mijnwerkers, die zich in de mijn bevinden, in veiligheid te brengen. Dc omliggende mijnen zijn ontruimd. De eer ste reddingsbrigades zijn reeds in de schacht gedaald. Naar menschelijke bereke ning bestaat voor de zich nog in de mijn be vindende mijnwerkers geen direct gevaar, daar er in Alsdorff nog meer schachten zijn Het eerste officieele bericht. AKEN, 21 Oct. (VD.) Het bevoegde mijn- bouwbureau te Bonn heeft omtrent de mijn- catastrophc bij Alsdorff het volgende offi cieele bericht gepubliceerd: Dinsdagochtend te 7.30 heeft in de mijn ,Anna II" te Alsdorff bij Aken een hevige ontploffing plaats gehad, waardoor de schachttoren en de aangrenzende mljnge- bouwen verwoest of ernstig beschadigd zijn. De vermoedelijke oorzaak is een ontploffing in de hoofdopslagplaats van springstoffen op de 255 Meter verdieping. Het aantal slacht offers kon tot nu toe niet worden vastgesteld. De reddingsbrigades van de aangrenzende mijnen en de hoofdreddingsbrigade van Aken en verder saniteitscolonnes en brandweren, uit de omgeving zijn ter plaatse. Een offi cieel onderzoek is aan den gang. De Ingesloten arbeiders bevrijd. AKEN, 21 October (VD.) Gemeld wordt dat in de mijn .Anna ET' ingesloten arbei ders door de aangrenzende schachten zijn bevrijd, zoodat het grootste gevaar geweken ls. Er ls nog slechts een klein aantal mijn werkers ingesloten, doch men hoopt dat ook dezen bevrijd zullen kunnen worden. De reddingswerkzaamheden worden voort gezet. Men neemt aan, dat alleen de mijnwer kers, die ln de buurt van de ontpolffing werk zaam waren, zijn verongelukt. Het aantal dooden bedraagt 30 en dat der gewonden 50, Die zijn naar het ziekenhuis vervoerd. Een groot aantal lichtgekwetsten ls naar huls gebracht. AKEN, 21 October (V.D.) Een mijnwer ker, behoorende tot de nachtploeg, die oogge tuige was van de vreeselijke ramp, verklaart dat de uitwerking van de ontploffing ver schrikkelijk was. Een geweldige knal klonk plotseling door het geheele dorp. Een geweldige steekvlam, begeleid door donkere rookwolken, sloeg uit de aarde. Muur- steenen. dakpannen, vensterruiten en stukken balk, vlogen aan alle kanten kletterend op de straten. Uit de huizen vlogen de menschen in een geweldige paniek de straat op en snelden direct naar de plaats van de ramp. Daar zag men reeds direct de eerste gewon den, mijnwerkers en beambten, met bebloede gezichten, die onder de puinhoopen van de ingestorte gebouwen waren weggekropen. De geheele schachttoren en de aangrenzende gebouwen, zijn een groote puinhoop. De brandweer, de politie en de sanfteltscolonnes, waren spoedig ter plaatse en begonnen on middellijk met het bergen der dooden en ge wonden. Tegen tien uur waren reeds 25 dooden van onder de puinhoopen vandaan gehaald, terwijl reeds meer dan 50 gewonden naar het zie kenhuis waren gebracht. Hoe groot de werking van de ontploffing ls geweest, kan eerst worden vastgesteld, zoodra de plaats van dc ontploffing is bereikt. Op het oogenblik van de ramp bevonden zich vele mijnwerkers in de mijn. Het staat vast. dat deze ramp het grootste en ernstigste mijnongeval is, dat het Wurm- district ooit heeft getroffen. Luchttoevoer hersteld. BERLIJN. 21 October (Wolffbureau). De af deeling mijnwezen van het ministerie van handel verneemt omtrent het mijnongeluk ln de Wilhelmlnamljn. dat men er reeds in geslaagd ls de luchttoevoer te herstellen. Er bestaat hoop dat de mijnwerkers ln de lager gelegen schachten niet in gevaar zijn. Het aantal slachtoffers kan nog niet wor den opgegeven. Het Belang, ijkste Het conflict in de typografie. De dagblad directeuren geven niet toe. (2e blad. Ie pag.) Mijnramp in de nabijheid van Aken. (Ie blad. Ie pag.) Geruchten uit Amerika over een moratorium voor Duitschland. (Ie blad, le pag.) De beteekenis van de actie der Lappo's in Finland. (2e blad. le pag.) ARTIKELEN R. P.: Tactiek. (le blad, le pag.) R. P.; Het conflict ht de typografie. Wat op het spel staat. Ons standpunt. (2e blad, le pag.) J. B. Schuil: De Comédie Frangaise, 1680-1930. (4e blad. le pag.) Karei de Jong: De a.s. uitvoering der C.O.V.: Les Béatitudes. (4e blad, le pag.) Zandvoortsche Causerie. (4e blad. 2e pag.i (Voor de laatste berichten zie men de 2e pag. van het le blad). Alle inrichtingen van de mijn „Anna II" zijn vernield. Het kantoorgebouw is eveneens ver woest. Onder het kantoorgebouw bevond zich een benzinedepot, dat eveneens ontploft ls. In het gebouw bevonden zich dertig beamb ten. Naar tot nu toe kon worden vastgesteld, werden twee van hen gedood. Zeer velen werden ernstig gewond. Herdenking in den Pruisische Landdag. BERLIJN. 21 October (Wolffbureau). Bij het begin der zitting van den Pruisischen Landdag heeft de president de slachtoffers der mijnramp in korte, doch treffende woor den herdacht. Aantal slachtoffers. AKEN, 21 October. (Wolffbureau). Te 12.15 uur hedenmiddag waren 30 lijken en 60 zwaar gewonden geborgen. Er zijn heel veel lichtgekwetsten. Het juiste aantal gewon den is nog steeds niet bekend. Officieel wordt medegedeeld, dat voor de arbeiders, die nu nog in de mijn zijn, menschelljkerwljs gespro ken geen levensgevaar meer bestaat. OOK HULP VAN NEDERLANDERS. Op de plaats des onhdls zijn groote red dingsbrigades aangekomen. Ook zijn hulp brigades uit het Nederlandsche Rijngebied en uit de Ruhr naar Alsdorff onderweg. De omvang van de aangerichte schade ls nog niet bekend. EXPLOSIE TE BRATISLAVA. PRAAG, 20 Oct. (VD.) In de fabriek van de firma Roth te Bratislava explodeerde heden een patroon ln een krultmengsel, dat voor de vervaardiging van lichtraketten ge bruikt werd. Tot dusverre zijn er 8 dooden, twee zwaar- en 13 lichtgewonden. Door de explosie ontstond een felle brand. Door den hevigen luchtdruk bij de explosie werden alle arbeidsters ter aarde geworpen. GASOLIIVE-T ANKSCHIP ONTPLOFT, GROOTE MATERIEEL^ SCHADE. NEW YORK. 20 Oct. (VD.) Op de Hud son ls heden in de nabijheid van de stad Troy een met gasoline gevulde tankboot in de lucht gevlogen. Door de ontploffing wer den verscheidene personen gedood. Twee ln de nabijheid liggende groote schepen vlogen ln brand. In de stad Troy was de luchtdruk op het moment der explosie zoo hevig, dat duizenden ruiten verbrijzeld werden. WETTELIJKE INVOERING VAN BEDRIJFS- KADEN? Naar de Tel. verneemt zal een ontwerp tot instelling van bedrtjfsraden dezer dagen van het departement naar den Hoogen Raad van Arbeid om advies worden gezonden. UITGAAN. „STOR3I IN EEN GLAS WATER." Woensdag 22 October geeft de Kon. Ver. „Het Nederlandsch Tooneel", directie Saal- born en Verbeek, ln den Stadsschouwburg een opvoering van „Storm water", tooneelspel in drie bedrijven van Bruno Frank. In dit stuk treden op; Jules Verstraete, Magda Janssens, Ellas van Praag, Richard Flink, Julia de Oruyter, Bets van Berkel. Bart Kleeft, Dom de Oruyter, Alex Franck, Johan Flolet, Frans Nienhuys. Benjamin, Royaards, Herman Hoogland." Machteid van Weele. Regie: Ellas van Praag.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1