mijnramp zwaar getroffen.
Alsdorff door de
L -1
Waarschijnlijk 200 a 300 dooden.
Het laatste nieuws uit
Alsdorff.
Huiduitslag.
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
WOENSDAG 22 OCTOBER 1930
Indrukken op de plaats van het ongeluk.
Het verslag van één onzer redacteuren.
Overzicht van de Alsdorffer mijnen. Bij de pijl de groote schachttoren die in zijn val de
kantoorgebouwen heeft vernield.
Tientallen gewonden.
Voor de nog ingeslotenen geen
hoop meer?
(Van een onzer redacteuren).
Alsdorf, 21 October 1930.
Hoewel wij 's morgens na de allereerste
berichten naar Aken zijn gegaan, is de duis
ternis reeds lang gevallen als de auto ons
over den thans druk bereden straatweg naar
Alsdorf brengt. Dit is een land van felle
contrasten; tusschen de groene heuvels lig
gen de hoopen kolen neergesmeten en de
vriendelijkheid van het landschap wordt
wreed gebroken door zware ijzeren torens en
hooge fabrieksgebouwen. De dalen zijn liefe
lijk als in ons eigen Limburg, maar onder
deze groene aarde is een tweede wereld en
deze is de wereld van den dood.
De Dood, die vandaag triomfen viert.
Toch beteekent deze zwarte aarde voor
Alsdorf ook leven. Het gebied van Aken wordt
door werkloosheid geteisterd en de mijn
Anna is de bestaansvoorwaarde van een be
volking van 30.000 zielen. De mijn is Alsdorf
en Alsdorf is de mijn.
Het dorp is buiten verwachting stil; slechts
hier en daar komen wij groepen mijnwerkers
tegen of wandelaars. Alles heeft zich immers
geconcentreerd op den mijningang en zoo
doende is het gebied van de catastrophe niet
uitgebreid.
Een bocht van den weg geeft ons plotse
ling gelegenheid om een eersten indruk van
de ramp te krijgen. Wij hebben het uitzicht
op den ingestorten schachttoren, een ver
bijsterende ruïne. Hier heef de ontploffing
's morgens vroeg plaats gehad. De reusach
tige ijzeren toren van 30 M. hoogte is afge
knapt en gevallen op een deel van het kan
toorgebouw, dat weggevaagd is, afgesneden
van de rest als met een scherp mes. Er zijn
nog slechts wat puinhoopen van over en die
hebben den toegang tot de onder de aarde
werkenden geheel afgesloten. Vijf-en-dertig
dooden zijn hier gevallen in enkele secon
den. De bewoners van het dorp zagen een
vlam torenhoog opschieten en tot ver in den
omtrek was de slag der ontploffing te hoo-
ren. Menschen in Kerkrade zeiden ons, dat
men daar gemeend heeft een donderslag te
hooren. Hoe het dynamiet tot ontploffing is
gekomen, weet niemand.
Op het oogenblik van de explosie was de
morgenploeg ten deele afgedaald en de
nachtploeg had de mijn verlaten. Een aan
tal mijnwerkers, dat zich nog in het kleed
lokaal bevond, bleef wonderlijk gespaard.
De nachtploeg was juist met den trein, die
langs de schacht loopt, vertrokken. Nog geen
200 Meter achter den laatsten wagen stortte
de lawine van steenen en .ijzer over de spoor
baan en versperde deze. Tot een eigenlijken
brand buiten de mijn is het niet gekomen,
omdat het neerstortende puin dezen ver
stikte.
Een bedrijfschef is gedood en naar ons
medegedeeld werd, kwam hier ook een vrouw
om het leven, een moeder van zeven kinde
ren. Zij is waarschijnlijk het eenige vrouwe
lijke slachtoffer, maar hoevele vrouwen in
Alsdorf zijn in rouw gedompeld?
Het Is een stille koude nacht en machtig
staan de hooge schoorsteenen tegen den ster
renhemel, half in het licht van groote elec-
trische lampen, die aan kabels over het ter
rein der werkzaamheden zijn gehangen. Het
licht valt over de blinkende helmen der
brandweerlieden, maar ook over de grauwe
groepen van arbeiders, die zich als vrijwilli
gers gemeld hebben. Dit is een werk. dat
zwijgend verricht wordt, maar de trekken op
de gezichten spreken voldoende en de weten
schap, dat nog vele honderden in de schacht
moeten zijn, zegt meer dan woorden.
Men vermoedt, dat er nog vier lijken onder
de puinhoopen van het kantoorgebouw lig
gen; de anderen zijn te voorschijn gebracht.
De reddingsbrigade werkt den geheelen
nacht door, maar: „Wat geeft het?" zegt men
ons. „Levend vinden wij niemand meer en
wij komen bijna niet vooruit". Steen voor
steen moet de ruïne worden afgebroken.
De mijn is verdeeld in elf afdeelingen met
afzonderlijke schachten en door deze ingan
gen poogt men de bedolvenen te bereiken.
In Aken verdrongen de menschen zich voor
de dagbladbureaux en de extra-edities van
alle bladen werden gretig gekocht. In het
dorp zelf echter is een merkwaardige kalmte
gekomen. Het groote reddingswerk concen
treert zich bij den ingang van schacht no. 1
van de mijn Anna aan de hoofdstraat. Voor
het hoofdgebouw staat een groote groep
wachtenden: vrouwen zijn er weinig meer
bij. zij hebben zich reeds teruggetrokken in
de huizen, die voor een groot gedeelte zwaar
beschadigd zijn. Morgen als het licht is, zul
len wij de schade kunnen opnemen. Er
heerscht een drukkende stilte, die haast niet
te dragen is. Het hoofdgebouw is waarlijk
een huis des doods geworden. Tientallen lij
ken zijn hier naar buiten gedragen. Men
zegt dat er nog 114 man vermist worden,
doch de cijfers zijn moeilijk te controleeren.
goms waait een slip op van een dekkleed
over een der baren en de onbarmhartige
wind toont ons hoe afschuwelijk verminkt
vele lijken zijn. Sommige zijn verkoold, an
deren is het hoofd verbrijzeld of is de wor
steling tegen het verstikkende gas in het ge
laat gegrift. Een mijnwerker, die tijdig be
vrijd is, zegt dat hij den oorlog doorgemaakt
heeft, maar dat de strijd tegen het gas in de
mijn verschrikkelijker is. Hij brengt een
briefje mee, dat een kameraad nog aan zijn
vrouw geschreven heeft. Hij en eenige kame
raden hebben hun kleeren uitgetrokken en
daarmee het gat gestopt, waardoor het mijn-
gas binnendrong in de ruimte, waar zij wa
ren opgesloten.
Om negen uur 's avonds worden vorderin
gen gemeld: Dertig gewonden zijn aan de
schacht gebracht.
Twintig minuten voor elven meldt het zie
kenhuis Bardenberg, dat 94 gewonden zijn
opgenomen. Vier zijn er daarna gestorven.
Het ziekenhuis Eschweiler meldt negen ge
wonden en één hunner is reeds dood. De
voornaamste verwondingen zijn: zware
brandwonden, gasvergiftiging en bij de
's morgens vrijgemaakte slachtoffers ver
schillende fracturen.
Nog komen de vrachtautos met nieuwe
draagbaren aan en aan hulpkrachten ont
breekt het niet. Alle reddingsbrigades van
het Westduitsche industriegebied zijn gemo
biliseerd; zij werden per auto opgeroepen.
Van elke tien autos op straat is er één een
ambulancewagen. De baren met de lijken
worden in vrachtautos geschoven.
De internationale pers is sterk vertegen
woordigd; er zijn journalisten uit Holland en
Brussel gekomen en een Havasredacteur is
per vliegtuig uit Parijs gearriveerd. Tal van
Duitsche bladen hebben speciale redacteuren
gezonden. De mijndirectie is zoo welwillend
geweest om een kamer in het hoofdgebouw
voor ons beschikbaar te stellen en deze is nu
internationaal perskwartier. Een Berlijnsch
redacteur werkt er in zijn hemdsmouwen en
een Keulse he collega vertaalt de communi
qués voor de kranten. Van tijd tot tijd worden
mededeelingen gedaan en de Wolff-corres-
pondent geeft gehectografeerde vellen papier
uit.
Om elf uur wordt het aantal slachtoffers,
dat bovengrondsch gedood werd, op tachtig
geschat. Maar wie kan een nauwkeurige op
gave doen? Het is voor ons onmogelijk om bij
het reddingswerk zelf te komen; de afzetting
is zeer streng en ook den journalisten wordt
het niet vergund om in de schacht af te
dalen. Politiebeambten, die in de schacht ge
weest zijn, vertellen ons dat er drie en dertig
dooden liggen. De indruk is onbeschrijfelijk.
Middernacht. Hoop is er niet meer. „Wie
niet vóór tien uur gered zijn, zijn zeker
verloren," luidt een officieel bericht.
Het ls verbijsterend, doch er is misschien
niemand, die de importantie op dit oogen
blik kan zeggen. De menschen zijn versuft;
het is nu stil geworden op straat. De cafés
zijn echter den geheelen nacht open en op
een toon van doffe berusting wordt er over
de ramp gesproken. De berichten (ook de
nieuwe) maken weinig indruk meer. Men
spreekt over de weduwen en weezen; er is een
steunactle ingezet en de „Landrat" te Aken
heeft r^eds een groote som beschikbaar ge
steld. De burgemeesters van Heerlen en
Maastricht hebben van hun medeleven doen
blijken.
Nader seint onze correspondent nog het
volgende;
Vragen in den Pruisischen
Landdag.
De Centrum-partij in den Pruisischen
Landdag heeft aan de Regeering vragen ge
steld omtrent de oorzaak van het ongeluk.
In één der cafés komt een man binnen, die
aan den waard meedeelt: „M'n broer is onder
de slachtoffers!"
Hij vertelt het als iets heel gewoons. Alleen
zijn gezicht is vertrokken.
Er zijn er zoovelen zoo!
De waard weet niet meer wat te ant
woorden
360 geredden.
Volgens een laatste schatting in den afge-
loopen nacht zijn 360 van de 660 bij de ramp
betrokkenen gered. Er ontbreken dus nog 300
en voor hen is geen hoop meer.
Zoo gaat Alsdorff den nacht in.
Pk.
De telegrammen van Vaz Dias en Reuter
en Wolff uit Alsdorff bewijzen dat er nog
groote onzekerheid bestaat over het aantal
slachtoffers. Gisterenmiddag half één waren
dertig dooden en zestig gewonden geborgen.
Met de op 450 meter diepte ingesloten mijn
werkers bestond toen nog telefonische ver
binding.
In ieder geval schijnt het thans wel zeker
dat er 2 a300 dooden zullen te betreuren zijn
Aan den ingang van de mijn „Arma II"
spelen zich aangrijpende toonee!en af. Wee-
nende vrouwen wachten op mededeelingen
omtrent het lot van haar mannen. Moeders
maken zich ongerust omtrent het lot van
haar zonen.
De tot nu toe geborgen gewonden zijn voor-
loopig naar het nood-ziekenhuis in Barden-
berg en naar de ziekenhuizen in de omlig
gende plaatsen vervoerd.
Een groot aantal doctoren en hulpperso
neel bevinden zich op de plaats van de ramp.
Intusschen zijn de reddingsbrigades uit het
Ruhrgebied te Alsdorf aangekomen.
Van de personen, die zich op het oogen
blik van de ramp in het kantoorgebouw be
vonden. welk gebouw, zooals gemeld, door
den ontploffing verwoest werd, zijn drie per
sonen gedood.
Tot nu toe kon nog niet worden vastge
steld, hoeveel personen nog in de mijn zijn
ingesloten, daar vele arbeiders onmiddellijk
nadat zij uit aangrenzende schachten waren
gekomen, onmiddellijk naar huis zijn gegaan.
Het werk der reddingsbrigades wordt ten
zeerste bemoeilijkt, doordat de gangen, door
welke zij de plaats van de ramp moeten be
reiken, verwoest zijn. Er wordt evenwel met
alle macht gewerkt om de nog ingesloten
arbeiders zoo spoedig mogelijk te bevrijden.
Er is thans voldoende hulp aanwezig om ge
regeld te kunnen doorwerken. Naar van be
voegde zijde wordt medegedeeld, zijn de
slachtoffers van de ramp niet door gasver-
stikking om het leven gekomen. De doodsoor
zaak is meestal te wijten aan den druk. die
door de ontploffing is veroorzaakt, of door
dat de slachtoffers onder de puinhoopen
werden bedolven. Hoewel vaststaat, dat de
ontploffing heeft plaats gehad in de opslag
plaats van springstoffen in de mijn, kon tot
dusver nog niet worden vastgesteld, wat de
eigenlijke oorzaak van de ontploffmg is.
Voor zoover bekend waren de voorgeschre
ven veiligheidsmaatregelen in de mijn ge
nomen.
ALSDORF, 21 Oct. (VD.) Tot Dins
dagavond 20 uur waren er 60 dooden gebor
gen. Nog een 150 tal arbeiders zijn in de on
geluksgroeve ingesloten. Onder hen bevinden
zich waarschijnlijk dooden. In de ziekenhui
zen zijn tot dusverre 75 man opgenomen. Ge
tracht wordt thans in een blinde schacht
een tijdelijke hijschkooi in te richten om het
ingesloten gedeelte van de groeve te kunnen
bereiken. De directie kan nog niet met zeker
heid verklaren, waar de mannen zich bevin
den, aangezien de ramp het personeel in het
voorste deel van de schacht heeft overvallen.
De weg vandaar naar de plaats van den
arbeid duurt wel 40 minuten.
De oorzaak van de ramp is tot dusver nog
niet opgehelderd.
Ook op de 250 Meter verdieping moet de
springstof in goede orde bevonden zijn.
Rondom de groeve verdringen zich reeds
urenlang de verwanten van de vermisten
en wachten op de laatste berichten. Toen de
schemering inviel stond er nog een groote
menigte.
Het opruimingswerk wordt met onver
flauwde ijver voortgezet.
Het aantal gewonden kon ook hedenmid
dag te 12 uur nog niet bij benadering worden
opgegeven. Het zal echter zeer groot zijn.
Volgens de laatste mededeelingen van de
reddingsbrigades zal het lot van nog slechts
weinig arbeiders onzeker zijn. Op de plaats
van de ramp zijn groote reddingsbrigades
aangekomen. Ook zijn hulpbrigades uit het
Nederlandsche mijngebied en uit de Ruhr
naar Alsdorf onderweg.
De omvang van de aangerichte schade staat
nog niet vast.
ALSDORF 22 Oct. (V.D.) In den nacht
van Dinsdag op Woensdag slaagden de red
dingscolonnes er in door te dringen in de
diepere lagen. Tot 2 uur 20 waren 105 dooden
geborgen. Het aantal der in de ziekenhuizen
ondergebrachte gewonden is gestegen tot 98.
ALSDORF 21 Oct. (VJD.) Te 16.30 uur
hedenmiddag waren er nog 200 arbeiders op
400 Meter diepte ingesloten. Er zijn vanoch
tend vroeg in totaal 667 werklieden afgedaald
en van hen hebben zich 400 naar de naburige
schachten begeven. Aan het reddingswerk
namen 200 man deel. Op de 360 Meter verdie
ping is men tot bij de plaats van het ongeluk
doorgedrongen. De daar aanwezige munitie-
voorraad werd in orde bevonden. De waterre
geling en de ventilatie zijn des middags weer
op gang gebracht.
Zeker meer dan 200
dooden.
Het tweede verslag van onzen redacteur
Onze redacteur seint ons hedenmiddag uit
Alsdorff
In de perskamer in het hoofdgebouw van
de mijn „Anna" te Alsdorff worden van uur
tot uur, officieele mededeelingen gedaan.
Volgens die, welke te half één is uitgegeven
zijn er thans 170 dooden boven gebracht en
96 gewonden, er moeten nog 61 arbeiders in de
mijn zijn, die als omgekomen beschouwd
worden. Het totaal aantal dooden is dus vol
gens deze officieele opgave 231.
Verder wordt medegedeeld dat een groot
aantal autoriteiten het reddingswerk volgt.
Over de oorzaak kan ook nu nog steeds
niets gezegd worden. Alsdorff heeft vandaag
den aanblik van een Zondag. De gansche
bevolking is op de been en uit heel West-
Duitschland en ook uit Limburg en België
zijn auto's gekomen. Een leger van journa
listen is aanwezig. Aan het hoofdgebouw mel
den zich voortdurend schreiende vrouwen aan
Overal waait de vlag halfstok of is de ge
heel zwarte vlag geheschen.
Eerst nu het dag is blijkt welk een ge
weldig complex de mijnen van den Eschweiler
Bergbau Verein beslaan en hoe groot de
schade is die in de onmiddellijke anbijheld
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Wasch de aangedane plaatsen met warm water
en Purolzeep en doe er dan wat Purol op en bij
jeukende of vocht-afscheidende uitslag en eczema
Dovendien nog wat Purolpocdcr. Herhaal dit eiken
dag. zoolang het noodig is.
van den ingestorten schachttoren is aange
richt. Gansche daken zijn van de huizen ge
slagen. Houten schuren zijn totaal ingedrukt
en ongeveer alle ruiten van de naast bij
staande huizen zijn gebroken. Men is druk
bezig deze te repareeren.
Naar wij hier thans vernemen bevinden zich
onder de puinhoopen van het door den
schachttoren in diens val vernielde kantoor
gebouw nog 22 lijken. Het zal nog dagen
duren eer deze».-, bevrijd zijn. De klok mil een
groote fabriekstoren is precies half acht stil
blijven staan, zoodat men het tijdstip van de
ontploffing nauwkeurig kon vaststellen. Op
de Anna-mijn werkten 5000 arbeiders. Wij
vernemen echter dat daaronder geen of
zeer weinig Hollanders waren. In het dorp
verdringen de menschen zich voor de getypte
lijsten die voor de ramen opgehangen zijn
en die de namen der slachtoffers bevatten,
in het gebouw, waar ae mijnwerkera van
kleeren verwisselden voor het afdalen en na
het opstijgen, wapperen triest in den door
de gebroken vensters spelenden wind. de
kleedingstukken van de omgekomen arbei
ders.
„DE ZWARTE KAT".
DE DRUKKER VOOR DE RECHTBANK.
De rechtbank te Rotterdam heeft Dinsdag
voortgezet het onderzoek in de zaak van den
49-jarigen F. T. te Gouda, den drukker van
het weekblad ,.De Zwarte Kat dat wegens
voor de eerbaarheid stootende afbeeldingen
en advertenties in beslag genomen is. Er
werden eenige employés als getuigen ge
hoord.
Het O.M. meende te mogen aannemen, dat
verdachte met den inhoud van het tijdschrift
was bekend geweest. In elk geval had hU
toch het ernstige vermoeden kunnen hebben,
dat de lectuur aanstootelijk was, vooral wat
betreft de advertenties.
Rekening houdende met de straf, die aan
den uitgever van .Pan" is opgelegd, eischte
het OM. 300 boete. subs. 1 maand hech
tenis.
Uitspraak 4 November a s.
EEN NIEUWE FILM VAN IVENS.
BETREFFENDE HET UITGEVERSBEDRIJF.
De commissie, die de herdenking van het
vijftigjarig bestaan van den Nederlandschen
Uitgeversbond voorbereidt deelt mede. dat
genoemde bond den heer Joris Ivens ver
zocht heeft een film betreffende het uitge
versbedrijf te vervaardigen. De heer Ivens
heeft aan dit verzoek voldaan. De film zal
voor het eerst gedraald worden op den her
denkingsdag. 29 November as., in het Kolo
niaal Instituut te Amsterdam.
VERKEERSONGEVALLEN.
Tc Haarlem.
Dinsdagochtend reed de 50-jarige V. M.
met zijn rijwiel op het Stationsplein langs
den voorkant van een tram, die in de rich
ting Bloemendaal ging. Hij werd gegrepen
en over een afstand van tien meter meege
sleurd. Wonder boven wonder kwam hij er
zonder letsel af. Ook zijn fiets kreeg geen be
schadiging.
SPREEKUUR WETHOUDER ROODENBURG.
De heer W. Roodenburg. wethouder van
onderwijs, is verhinderd, Donderdag zijn ge
wone spreekuur te houden.
N.V. RIPPERDA.
De St. Crt. van 21 October bevat de gewij
zigde statuten van de N V. ..Rlpperda", tot
exploitatie van ondcrdeelen betreffende het
bouwvak te Haarlem.
DANSAVOND SENTA MARIA.
Donderdag 23 October zal de pantomime-
danseres Senta Maria een dansavond geven
in den Stadsschouwburg. Zij wordt aan den
vleugel begeleid door kapelmeester Alfred
Waneck.
VAN DIJK TE BAGDAD.
Het eerste retourvliegtulg bestuurd door
Van Dijk, is Dingdag om 5.32 uur te Jask op
gestegen en om 15.17 te Bagdad geland. Alles
is wel. Heden zou de tocht worden voortgezet.
Dr. E. A. D. E. CARP nOOGLEERAAR-
Tot opvolger van prof Jelgersma is bij
K. B. van Dinsdag tot hoogleeraar in de psy
chiatrie aan de rijks-universiteit te Leiden
benoemd dr. E. A. D. E. Carp.
TE WATER GERAAKT.
Dinsdagavond omstreeks 9 uur Ls de 30-
Jarlge mej. J. v. M.. die uit de Koorstraat
kwam, de Leidsche Vaart ingeloopen. ZIJ ver
keerde in de meening. dat zich daar ter plaat
se een brug bevond. Zij wist evenwel zich zelf
weer op het droge te brengen. Een motor
rijder heeft haar daarna naar huis vervoerd.
De ingang van de mijn Anna 2, waarin de ramp zich voltrok.
