BUITENLAND
Mussolini houdt een groote redevoering.
[DE VEILIGHEID IN HET MIJNWEZEN.
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 28 OCTOBER 1930
TWEEDE BLAD
Alweer Livorno, Florence en Milaan.
Een antwoord aan Europa.
Een historische beschouwing
Door Prof. Dr. W. HEINEMAN.
Europa en het fascisme.
Hoe men geschiedenis maakt
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Mussolini.
Met een hoogst merkwaardige rede, waarin
hij het thema van Livorna, Florence en Mi
laan wederom aanvatte, heeft Mussolini de
bijeenkomst van de besturen der provinciale
fascistische federaties van geheel Italië, ge
opend. Daarmede luidde hij tevens het negen
de jaar van het fascisme in. In Livorno, Flo
rence en Milaan heeft Mussolini Europa in
dertijd beschuldigd, den oorlog voor te be
reidden.
„Zij stamelen in Genêve van vrede en be
reiden elders den oorlog voor" heeft hij thans
gezegd. De Duce acht zich geroepen tegen dit
„onrecht" te vechten. Hij gaat in zijn ijver
echter te ver en vereenzelvigt Italië met den
vredesapostel, met den eenzame die in den
woestijn van het onrecht om recht smeekt.
Dat is een belachelijke voorstelling van de
werkelijkheid: Mussolini heeft als argument
het dossier gebruikt, waarin sedert 1927 alle
militaire voorbereidingen tegen Italië geno
teerd werden. Hierin bevindt zich een lijst
van nieuwe forten, batterijen en voorbereide
bewapeningen. Mussolini heeft echter ver
zuimd te vermelden, dat hij den vicieuzen
cirkel zelf heeft helpen smeden, omdat hij
lang voor 1927 reeds bewezen heeft, dat zijn
regime hoe voortreffelijk het ook geweest
mag zijn voor het ontredderde Italië een
gevaar vormde voor den wereldvrede, omdat
het gebaseerd was op machtswellust die thans
in grootheidswaanzin dreigt te ontaarden!
Men kan het gevoel niet van zich afzetten
wanneer men Mussolini's jongste rede
voeringen leest dat deze man zich be
drinkt aan zijn woorden en dat hij Rome
het Oude Rome waant en dat hij achter de
fascistische keurbenden de schimmen van
wereldveroverende Romeinsche legioenen
ziet
Mussolini is zonder twijfel een groot man.
Hij maakt geschiedenis. Hij heeft den stoot
gegeven tot een tweede Italiaansche renais
sance. Het merkwaardige en paradoxale ech
ter is, dat hij ondanks alle positieve stuw
kracht die van hem uitgaat, wellicht een
even negatief element in de wereldgeschiede
nis zal blijken te zijn alszijn tegen
voeter Lenin.
Een verstandig woord wijdde de Dictator
nochtans aan de herziening der vredesver
dragen. welke hij niet alleen een Italiaansch
belang doch ook een Europeesch belang noem
de. Openlijk kwam hij er vervolgens voor uit.
dat Italië er naar streeft vreedzame expansie
naar het Oosten te doen plaats vinden.
Resumeerende: Het belangrijkste punt in
deze groote redevoering was zonder twijfel
Mussolini's verweer tegen de reactie van
Europa op de redevoeringen van Livorno.
Milaan en Florence. Van ieder ander dan
van Mussolini zou men dit verweer wellicht
aanvaard hebben. Van een humanitairen
geest die Europa beschuldigde den oorlog
voor te bereiden zou men ieder verwijt in dit
opzicht aanvaarden. Maar Mussolini is een
suspecte vredesapostel
L. A.
Italië.
Mussolini's rede.
ROME, 27 Oct. (N. T. A.) Mussolini heeft
in het Palazzo Venezia voor de vereenlgde
leiders van de fascistische provinciale fede
raties van geheel Italië een rede uitgespro
ken, waarin hij o.a. het volgende verklaar
de:
De redevoeringen te Florence. Milaan en
Livorno waren als een oorlogsverklaring op
gevat. terwijl men vergat dat de oorlog te
gen het fascistische regiem al sedert acht ja
ren werd gevoerd door de mannen, groepen,
partijen en sekten, waarop hij te Florence
had gezinspeeld.
Deze geestelijke oorlog bereidde den mili
tairen oorlog tegen het fascistisch regiem
voor. Alle laster, zelfs de infaamste, werd
naar het fascisme geslingerd om den haat-
die door millioenen en millloenen tegen het
fascistisch Italië gepredikt werd, te ver
scherpen.
Intusschen werden naast den geestelijken
oorlog de voorbereidingen voor den werkelij-
ken oorlog aan de Italiaansche grenzen be
spoedigd. In het dossier, dat ge hier ziet. zei-
de Mussolini, zijn dag aan dag de militaire
toebereidselen opgeteekend. die sedert 1927.
dus reeds lang vóór mijn redevoeringen van
Florence en Milaan, zijn ondernomen Hier is
de lijst der opgestelde batterijen, der ge
bouwde forten, der voorbereide en tot stand
gekomen bewapeningen. Zou ik nog langer
wachten, om het Italiaansche volk wakker te
schudden? Natuurlijk hebben degenen, aan
wie het masker werd afgerukt, gepoogd. Ita
lië als het eenig gevaar voor den Europee-
schen vrede voor te stellen, als den eenlgen
wolf onder een kudde vreedzame lammeren.
Dit spel is ten einde. Het fascistisch Italië
zal zich in dezelfde mate wapenen als allen
zich wapenen. Ik herhaal, dat zoolang er ka
nonnen zijn. die schooner zullen zijn dan de
schoonste, wij de schoonste zullen bezitten.
Volgens Stefani zou Mussolini hier gezegd
hebben dat zoolang er kanonnen zullen zijn,
zij mooier zullen zijn dan woorden, die vaak
ijdel zijn.
Het moet in ieder geval duidelijk zijn, reide
Mussolini woordelijk, dat wij ons materieel en
geestelijk wapenen om ons te verdedigen,
niet om aan te vallen. Het fascistische Italië
zal nooit het initiatief tot een oorlog nemen.
Ook onze politiek betreffende de herziening
der verdragen, die niet van gisteren dateert,
doch reeds in Juni 1928 is ingeleid, is erop
gericht, een oorlog te voorkomen, een gewel
dige besparing te bewerkstelligen, die van een
oorlog.
Herziening van de verdragen is niet in
hoofdzaak in het belang van Italië, doch is
in het belang van Europa en de wereld. Dat is
niet zinloos of niet te verwezenlijken, daar
de mogelijkheid van herziening in het Vol
kenbondspact zelf is voorzien. Zinloos is
slechts de bewering van de onaantastbaar
heid van de verdragen.
De stelling, dat hei, fascisme geen uitvoer
artikel is, behoeft correctie, want het fascis
me als Idee in de doctrine der praestatie is
universeel. Het is Italiaansch in zijn instellin
gen, universeel naar den geest. Men kan zich
derhalve een fascistisch Europa denken, een
Europa, dat zijn instellingen op de doctrine
en de practijk van het fascisme opbouwt,
d.w.z. een' Europa, dat in fascistische zin het
probleem van den modernen staat oplost, den
staat van de twintigste eeuw, die geheel ver
schilt van de staten, die vóór 1789 bestonden
of zich later vormden.
Volgens de Tel. zeide Duce nog:
Een buitenlandsche schrijver heeft na de bij
woning van de oefeningen van een Ita
liaansch eskader Italië eens als volgt be
schreven: „Het schiereiland vormt thans een
uitgestrekt gebied, waar millioenen mannen
zich stilzwijgend oefenen, op den grond, op
zee,in de lucht, in scholen, kerken en stadions
om hun leven op te offeren voor de vernieu
wing van hun ras, voor de Latijnsche eeuwig
heid voor den grooten strijd die morgen of
nooit zal plaats hebben. Men hoort een dof
gerommel gelijk aan dat van een legioen,
dat in gesloten gelederen optrekt."
Dat is juist, aldus besloot Mussolini, het
fascistische Italië is 'n ontzaglijk legioen, dat
onder het teeken van den lictorenbundel op
rukt naar een groote toekomst.
Duitsclilamd.
Duitschland eischt schade
vergoeding van Brazilië.
BERLIJN, 27 October (VX>.) Naar van
bevoegde zijde vernomen wordt, heeft Duit-
sche gezant te Rio de Janeiro onmiddellijk
na het bekend worden van de beschieting van
het Duitsche stoomschip „Baden" een onder
zoek ingesteld en met dit doel een commissie
aan boord van dit stoomschip gezonden. Ook
heeft hij zich met de bevoegde B razi liaan-
sche autoriteiten in verbinding gesteld. De
Braziliaansche autoriteiten hebben toege
zegd de zaak te zullen ophelderen en de
schuldigen te straffen. De gezant heeft op
dracht ontvangen voldoening en schadever
goeding te eischen.
Partieele werkhervatting in
de metaalindustrie.
BEELIJë, 27 Oct. (V. D.) De aldeeUng
Berlijn van het Landelijk Stahlhelm-verbond
heeft haar leden onder de metaalarbeiders
INGEZONDEN MEDEDEEL IN GEN
a 60 Cts. per regel
Stofzuigerhuis MAERTENS
BARTELJORISSTRAAT 16
TELEFOON 10756
VAMPYR Stofzuigers f 98.-
order gegeven, weer aan het werk te gaan.
Oorzaak hiervan is de geringe animo tot sta
ken bij de Stahlhelmers en geringe stakings-
uitkeering, waardoor de economische pos:'ie
der stakers er niet bijzonder rooskleurig uit
ziet. Allereerst zal bij Siemens de arbeid her
vat worden.
Ook de Rijksbond van Duitsche Arbeiders
en het Rijksverbond van Vaderlandsche Ar-
beldersvereenigingen deelen mede. dat de
Nationale Arbeidersorganisaties heden in tal
van groote en kleine bedrijven te Groot Ber
lijn weer aan het werk zijn gegaan.
Oostenrijk.
Een nieuwe vice-president van
politie.
WEENEN, 27 October. (VX).Hedenavond
heeft de minister van Binnenlandsche Za
ken het verzoek om ontslag van den vice-
president van politie Pamer aanvaard. Tot
diens opvolger werd benoemd de directeur
van politie dr. Brandl, die sedert jaren deel
uitmaakt van het Weensche politiecorps en
tijdens den oorlog plaatsvervangend leider
was van de staatspolitie, die toenmaals onder
leiding stond van dr. Schober.
Engeland.
De ratificatie-oorkonden
gedeponeerd.
LONDEN. 27 October (VDJ In de .Xo-
carno"-zaal van het departement van Buiten
landsche Zaken had heden de plechtigheid
plaats van het deponeeren der ratifatie-oor
konden van het Londensch Vlootverdrag.
Bij de plechtigheid vertegenwoordigde Mac
Donald, begeleid door Henderson en den
Eerste Lord der Admiraliteit Alexander, het
Vereenigd Koninkrijk, Canada. Zuid-Afrika,
Australië en Nieuw Zeeland werden vertegen
woordigd door hun premier, Indië door Sir
Atal Chatter jee, terwijl de Vereenlgde Staten
en Japan door hun ambassadeurs werden ver
tegenwoordigd.
Ter gelegenheid van deze plechtigheid wer
den verschillende radio-redevoeringen ge
houden.
De Japansche minister-president hield te
Tokio ^en radiorede waarvan de vertaling
door den Japanschen ambassadeur te Londen
voor de radio werd uitgesproken. In deae
rede werd de overtuiging uitgesproken, dat
het Vlootverdrag een onmetelijken moreelen
Invloed zal uitoefenen op het groeiende be
wustzijn van den menschheid. Het verdrag
is een treffende demonstratie van onderling
vertrouwen en den goeden wil tusschen de
volkeren.
President Hoover sprak uit het Witte Huis
te Washington en zeide. na de 'geschiedenis
der onderhandelingen te hebben aangestipt,
dat de zeemogendheden de moeilijkheden
overbrugd hadden en er toe waren overgegaan
hun onderdanen te ontlasten van den druk
van overmatige vloot-bewapeningen.
Mac Donald zeide in zijn radiorede, dat
de drie onderteekenaars thans een nieuwen
mijlpaal op den langen weg naar vrede en
veiligheid gepasseerd waren.
De onderkoning van Britsch-
Indië maakt plannen.
De onderkoning van .Britsch-Indlë. lord Ir
win. heeft volgens de „Daily Herald" voor-
stollen ontworpen inzake een nieuwe Indische
grondwet: zijn memorandum zal aan de ron
detafel-conferentie worden voorgelegd.
De hoofdstrekking dezer voorstellen is dat
hij de regeering van Indië in zekere mate
verantwoordelijk wil maken tegenover de ge
kozen wetgevende vergadering, die ook con
trole op de regeering zou moeten uitoefenen,
aldus het Hbld.
Het memorandum ls opgesteld na een
nauwkeurige bestudeering van de voorstel
len van het rapport-Simon. Naar de meening
van den onderkoning is het zwakke punt van
dit rapport dat er geenerlei bepalingen in
voorkomen betreffende een centrale verant
woordelijke regeering. Lord Irwin is het in
hoofdzaak eens met het standpunt van Sir
John Simon inzake de hervorming der pro
vinciale regeeringen en de ontwikkeling van
een federaal stelsel maar hij is overtuigd dat
de tijd gekomen is voor een beweging in de
richting van verantwoordelijkheid bij de
centrale regeering. Hij is eveneens overtuigd
dat voorstellen, welke niet iets van dien aard
bevatten, door de Indische vertegenwoordi
gers ter conferentie niet als discutabel zullen
worden beschouwd. Een volledige verantwoor
delijke regeering ls z.i. niet onmiddellijk mo
gelijk zooals de meeste Indische leiders zelf
beseffen.
Daarom stelt hij voor om ten aanzien van
het centrale bewind voorlooplg die „dyarchie"
toe te passen, welke Sir John Simon in de
proline les wil afschaffen.
Volgens dit stelsel zouden sommigen der
ministers van den onderkoning gekozen wor
den uit, en verantwoordelijk zijn aan, de cen
trale wetgevende vergadering.
Andere diensten zooals de verdediging, de
rechtspraak en de financiën zouden tot de
„gereserveerde" onderwerpen behooren en
beheerd worden door ambtenaren, alleen aan
den onderkoning zelf verantwoordelijk en
niet onder controle van het parlement.
De conferentie zal dus drie belangrijke
reeksen voorstellen voor zich hebben: het
memorandum van den onderkoning, het rap
port-Simon en de voorstellen van de Indische
delegatie. Laatstgenoemde voorstellen be
oogen volgens de „Daily Herald" onmiddel
lijke zelf regeering. een „minimum grond
wet", met tijdelijke beperkingen ten aanzien
van het leger en de buitenlandsche politiek.
J. J. G. BARON VAN VOORST TOT VOORST.
Naar De Tijd verneemt, is de oud-voorzitter
der Eerste Kamer, de heer J. J. G. baron Van
Voorst tot Voorst, van ce laatste Heilige
Sacramenten voorzien. Hij had in het voor
jaar een ernstig ziekbed gehad. Vrijdag ls
hij plotseling weer zoo zwaar ongesteld ge
worden. dat men het noodig oordeelde hem de
Sacramenten der stervenden toe te dienen.
Naar het Hbld. verneemt ls de toestand
thans zoodanig, dat alle hoop op herstel be
staat. De dokter is zeer tevreden. De patiënt
had een rustigen nacht.
„De geschiedenis van de vei
ligheidsmaatregelen is tevens dc
geschiedenis van den mijnbouw".
Op het oogenb'lk weten wij nog niet of de
oorzaak van de vreesehjke mijnramp te Als-
dorf bij Aken aan menschelijke nalatigheid
of wel aan natuurlijke Invloeden te wijten is.
In ieder geval staat vast. dat de mijndlrectie
voortdurend alles heeft gedaan om de veilig
heid der mijnwerkers te bevorderen, voor
zoover dit de menschelijke krachten en ken
nis niet te boven ging. De oorzaak zal echter
pas later worden gevonden en misschien wel
nooit. Deze mijnramp is een der grootste, die
den Duitschen mijnbouw ooit getroffen heeft:
de veiligheid van de mijnwerkers is er weer
in het middelpunt van de belangstelling door
geplaatst-.
De veiligheidsmaatregelen, die in de ver
schillende tijdperken in de mijnen genomen
zijn. geven duidelijk aan hoeveel waarde er in
een zeker tijdperk aan het menschelijk leven
werd gehecht, m.n.w. hoe hoog het moreele
peil van de mijn-eigenaars toen was. De ge
schiedenis van de veillgheidsmaatreeelcn is
tevens de geschiedenis van den mijnbouw.
Want zelfs toen aan het leven der mijnwer
kers geen waarde werd toege-kend. bleek het
toch reeds noodzakelijk deze menschen te
beschouwen, ^ls het materiaal waarmede
men moest werken en was het nodig, dit
materiaal te beschermen, de arbeidspresta
tie ervan niet aan to taston door de gezond
heid te benadeelen en door het voorkomen
van mijnrampen stagnatie in het werk to
vermijden. Er werd echter bij do veiligheids
maatregelen uitsluitend gevraagd, of ze ren
dabel waren. Verder ging men niet.
In voorhistorische tijden heeft de mensch
reeds schachten en kuilen gegraven om delf
stoffen to zoeken. Het begin der beschaving
ontstond door de vuurstoenen; deze werden
gebruikt om bijlen, lanspunten en messen
van to maken en werden oorspronkelijk in
verweerde rotsen gevonden. Later moest men
er ook in den grond naar gaan zoeken en de
mijnbouw in dezen vorm Is misschien wel de
oudste arbeid geweest, die de menschen ge
zamenlijk verrichtten. Het veld te Grimès-
Graves, in Engeland, vertoont 250 schachten
uit het stoenen tijdperk, die trechtervormig
zijn en boven een diameter van 8 Meter heb
ben. tegen 4 Meter van onderen. De diepte
bedraagt 13 Meter. Hierbij kan men natuur
lijk nog niet spreken van veiligheidsmaatre
gelen; de eenlge voorzorg was de trechter-
vorm der schachten, waardoor er minder
kans on bestond, dat de menschen door aard-
schuivingen bedolven worden.
De eerste „echte" mijnbouw met horizon
tale gangen bliikt uit een mijn. die in 1867
bij Bergen in Henegouwen is ontdekt. Ook
hier werd naar vuurstoenen gezocht en wel
in loodrechte schachten emt horizontale zij
gangen, die 3 M. breed en 2 M. hoog waren.
Wanneer men al maateeeelen nam tegen ver
zakking. deed men dit door rechtopstaande
pilaren van breuksteen en groote stoenen pla
ten. Deze voorzorg was natuurlijk onvoldoen
de en men vond in de mijn dan ook talrijke
geraamten van bedolven mijnwerkers uit het
stoenen tijdperk.
Een bij Weenen ontdekte vuursteenmijn
vertoonde eveneens dergelijke primitieve vei
ligheidsmaatregelen, doch ook hier weer.
slachtoffers! De menschen uit het stoenen
tijdperk hebben echter een hooge opvatting
gehad van het werk van hun mijnwerkers,
want behalve veiligheidsmaatregelen, zien
wij ook. dat zij het werk trachtten te verge-
makkeiliken: daaruit vloeide voort de „com
fortabele" aanleg der ruime, horizontale gan
gen en de soort van vervoermiddelen, die
door ondergeschoven rollen, opgehesohen
zakken of manden plaats had op een wijze,
die voor den arbeider zoo min mogelijk ver
moeienis tengevolge had. In dien tijd zal men
dan ook wel geen werkgevers en werknemers
hebben gehad, doch leder haalde zooveel
vuurstoenen als hij noodig had en wat hij
voor zichzelf deed. deed hij tevens voor die
genen, die na hem kwamen.
Een duidelijke teruggang in technisch en
moreel opzicht, ontstaat, zoodra georgani
seerde staten krijgsgevangenen als slaven
arbeiders gaan gebruiken. In dien tijd begon
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
CARELS'
BOTLR5PECULAAS
14 cents per ons
BOTER»pecu'aa» beduidt:
Speculaas bereid mei roomboter.
UIT FINLAND.
DE BURGERWACHTEN GEMOBILISEERD.
KOPENHAGEN. 27 Oct. (V. D.) Uit Helsing-
fors wordt gemeld, dat Zaterdag plotseling
de Finsche burgerwachten zijn gemobiliseerd.
Deze burgerwachten zijn fn aantal belang
rijk sterker dan het Finsche leger. Nog kort
geleden werd op vergaderingen verklaard, dat
de burgerwachten achter de regeering ston
den. In het algemeen worden zij slechts op
geroepen voor manoeuvres, maar op het
oogenblik zijn geen manoeuvres of oefeningen
in het verschiet. De regeering heeft opnieuw
telegrammen uit Lappokringen ontvangen,
waarin de onmiddellijk vrijlating wordt ge-
eischt van generaal Wallnfus. den afgezet-
ten chef van den generalen staf, die onder
zeer scherpe bewaking gevangen wordt ge
houden. Errolainen. die zich heeft schuldig
verklaard aan de ontvoering van twee sociaal
democratische parlementsleden, ls In de ge
vangenis een hongerstaking begonnen.
EEN KIEN AVOND.
De eerste hulpvereenlging „Snelverband"
organiseert Maandag 3 November een kien-
avond, waarvan de opbrengst ten bare van de
eerstvolgende to houden boottocht voor ge
brekkige kindoren is. Fraaie prijzen zijn
1 hiervoor beschikbaar gestold, terwijl het or
kest „Orpheus" den avond zal opluisteren.
men ook metalen, m a.w. ertsen to delven.
Het werk In de ertshoudende. harde gestoen-
ton was zooveel zwaarder dan ln de zachte
grondsoort, waar de vuurstoenen ln voor
kwamen. Nu ziet men ook horizontale gan
gen. die nauwelijks hoog en breed genoeg wa
ren, dat er een mensch doorheen kon krui
pen. Van velligheldsmaatrgelen was geen
spoor to bekennen, want het rendeerde niet
het leven van een slaaf te beveiligen.
Onmenschelljke primitiviteit.
De mijnen der oude Etryptonaren Romei
nen, Grieken. Indiërs en Chineezen zijn over
al en In alle eeuwen van dezelfde vreeselijke
en onmenschelljke primitiviteit. Vooral de
Romeinen „blonken uit" door een volkomen
verachting van de waarde van een menschen-
leven. Men nam niet eens de moeite werk
tuigen te vervaardigen. Het werk van dui
zenden bloote slavenhanden was eenvoudiger
en goedkooper. Van stutten in de gangen,
van afwatering en luchbverversching was
geen sprake. Wanneer de arbeider ln een
gang doodgedrukt, verstikt of verdronken
was. liet men hem daar en groef niet verder,
aan die gang Elke gang werd oolang voort
gezet, totdat zU door een dergelijke hindernis
werd afgesloten. Niemand kan zich een voor
stelling maken van den omvang dezer mis
bruiken. Eén slaaf kon zijn gang dagelijks
slechts enkele centimers verder uitgaven. Het
erts werd niet vervoerd door werktuigen, doch
door kinderen, omdat deze sneller konden
voortkruipen door de nauwe gangen. De
Egvptenaren haalden uit de goudmijnen van
Thebe een winst van 72 millloen gulden, de
Carthagers betaalden aan de Romeinen ge
durende 50 Jaar een schatting van 800.000
pond zilver, die zij uit hun zllvergroeven ln
Oranje wonnen.
Doch wie telt de duizenden slaven,
die hiervoor gewerkt hebben en die hier
voor gestorven, verpletterd, verstikt of ver
dronken zijn?
De Middeleeuwen toonden peen mensche
lijker opvattingen dan de Oudheid en lieten
deze wantoestanden onveranderd. Slechts dit
verschil was er. dat de omvang van den mijn
bouw afnam en daarmede het verlies aan
menschenlevens. De techniek van den mijn
bouw werd alleen dan veranderd, wanneer ln
plaats van met slaven, lijfeigenen en mlsdadi
gers werd gewerkt met vrije arbeiders. Dit
geschiedde echter eerst togen het einde der
middeleeuwen. Toen kwamen er weer bree-
dere en hoogere gangen, eenlge afwatering en
eer. zwakke poging tot luchtververscl.lng. De
verhoudingen, waaronder ln de mijnon ge
werkt werd, waren nog altijd zeer ongunstig:
men denke aan de onbeschermde, walm mie
lampen' Doch tegenover het risico stond ten
minste het geld. de broodwinning en de vrije
milnweikers hadden, vergeleken met de ar-
Deider> in andere ambachten, ook in dien tijd
niet te k'-'gen.
Belangrijke technische vooruitgang komt
er dan pas omstreeks 1800, toen de steenko
len in groote hoeveelheden werden vervoerd
en dat nog niet eens uit- menschelijke over
wegingen, doch alleen omdat het werk in een
steenkoolmijn telkens zou worden opgehou
den, wanneer men geen maatregelen nam
togen mijngasontploffingcn en instortingen.
Toen zag men voor het eerst, dat de gangen
systematisch gestut werden toen ontston
den de afzonderlijke schachten voor de lucht-
vorversching. de afwatering door middel van
pompen en het vervoer van de kolen door
rails en karren en door ophijschen. De uit
vinding van de mijnlamp door Sir Humphrey
Dovv was een reusachtige sprong vooruit en
heeft vele mijnwerkers het leven gered.
Tegenwoordig staan wij weer voor een keer
punt. De eene mijnramp na de andere vindt
plaats en het feit, dat al het mogelijke ge
daan ls om den veiligheidsdienst zoo vol
maakt mogelijk te maken, wil nog niet be-
toekenen, dat er „genoeg" gedaan Ls. Men zal
zich ernstig moeten afvragen, of misschien
geen grondige wijziging der werkmethode
noodig is om de veiligheid in de mijnen to
verzekeren en op een peil to brengen, dat de
20ste eeuw waardig ls.
(Nadruk verboden).
AGENDA.
Heden:
DINSDAG 28 OCTOBER
Gem. Concertzaal: Gem. Orgelconcert. Ber
th c Seroen (zang) en George Robert (orgel)
8 uur.
Tulnzaal: Ned. Chr Relsvereenlglng. Le
zing door ds. P. Stogenga Azn. 8.15 uur.
Stadsschouwburg: Revue ,,'t Is voor den
bakker" 8 uur.
Schouwburg Jansweg: J. Jushny's Theater
,J)e blauwe Vogel". 8.15 uur.
Nassauplein 6: Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Haarlem en Omstr., verga
dering. 7.30 mir nam.
Gebouw ..Het Blauwe Kruis". Vara-om
bouw cursus: vergadering 8 uur nam.
Palace: „Zwei Herzen lm 3 4 Takt". Too-
neel Alexander de Haas (dichter-zanger),
8 15 uur.
Luxor Theater: ,J>e roode cirkel". Tooneel
Stambul &i Co. 8 uur.
Rembrandt Theater: „Sunny Side Up".
Tooneel: Glyp (Saksisch porceloingroep).
7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 29 OCTOBER
Prinsenhof (Statenzaal) Raadsvergadering
1.30 uur nam.
Ged. Oude Gracht 65. Vereenlging „Weten
en Werken", vergadering. 8.30 uur nam.
Remonstrantenhuls Wllhelmlnastraat 22)
„Wetenschap en Religie" Lezing H. H. Theu-
nlsse.
Gem. Concertgebouw: Ledenconcert H. O.
V. Solist Henk van Wezel (cello) 8.15 uur.
Stadsschouwburg: Harry Liedtke en zijn
Berlljnsch Ensemble in „Eln idealer Gat to".
8 uur.
Schouwburg Jansweg: „O! die Joe!" 8.15 u.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vry
Haarlemmerliède. Raadsverga
dering, 10 uur vn,
