BLIJDE GEBEURTENIS. Het woord is aan 48e Jaargang No. 14530 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 4 November 1930 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week f 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3-57J4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 10.57)4, franco per post Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15C54 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN1-5 regeU 1.75, elke regel meer /0J5. Reclames 0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels f 0.M, elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f 0.25. elke regel meer 10.10. uitsl. a contant- Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD HAARLEM, 4 November. Het Boek. Omdat op 15 November de Nederlandsche Boakendag gehouden wordt, zullen wij in terviews met een achttal van onze voor naamste romanschrijvers en -schrijfsters publiceeren. Deze serie openen wij in dit nummer met de prima inter pares onder de Nederlandsche schrijfsters: Top Naeff. Bo vendien zal J. B. Schuil in een tweetal ar tikelen over de Nederlandsche tooneel-litte- ratuur en het jongensboek in de huidige pe riode zijn meening zeggen. Zooals vanzelf spreekt zal ook onze litteraire criticus J. H. de Bois een beschouwing geven. Ongetwijfeld zal deze reeks opmerkingen, verklaringen, beschouwingen van zoovelen, wier namen tot de beste iri onze letterkunde behooren, groote aandacht bij onze lezers ge nieten. Het Boek het litteraire althans be leeft moeilijke tijden. Nimmer tevoren is er zoo veel gelezen, nimmer tevoren is er zoo vluchtig gelezen, nimmer tevoren hebben zooveel auteurs van romans gestreefd en ge zocht. En misschien zou er nog bij gevoegd moeten worden: nooit hebben zoo weinigen gevonden. Dit is ,een tijd van ontzaglijke productie, beïnvloed door veel hol reclame- gedoe en veel oppervlakkigheid. Plotseling worden er ontdekkingen gedaan. Een nieuwe naam op een nieuw boek verrijst als een lichtende ster. Soms een oude naam op een nieuw boek. En de naam is op ieders lippen, het boek wordt bij duizenden exemplaren ge kocht. Dat bewijst nog niets. Vaak blijkt het een modegril te wezen, het wordt een korte rage, en een paar jaar later denkt niemand er meer over. En toch worden ook nu schep pingen gewrocht, die blijvend schijnen te zullen zijn. Toch moeten er in die massa, waarin de romanlezer zelf met moeite tracht te vinden wat van zijn gading kan zijn, nog werken verborgen liggen welker ontdekking pas later zal komen, om als een blijvende schoonheids-winst begroet en behouden te worden. In dezen tijd van veel onzekerheid en ver warring, van zooveel zoeken en streven, van veel oppervlakkigheid en modegedoe, is het gemakkelijk de schuld te geven aan „het publiek", aan den lezer. Dat wordt dan ook vaak gedaan. Hij heeft geen tijd en geen rust meer, hij wil niet tot nadenken gedwongen worden, zijn geest is al met een volgend on derwerp bezig als het vorige zijn aandacht nog eischt. j Daar moge veel van waar zijn, maar even als de auteur is de lezer kirid van zijn tijd, en zoekt naar waarheid en naar leiding in de verwarde conflicten die zooveel vroeger er kende, als vaststaand aanvaarde begrippen tot wankelen hebben gebracht. Evenals de auteur is hij onbevredigd door hetgeen hij, min of meer bewust, aanvoelt als slechts tij delijk, als een vluchtige phase, die even aller aandacht heeft en dan weer vervliegt-. Er zijn verscheidene auteurs die in deze pe riode den strijd hebben opgegeven, misschien tijdelijk, misschien voorgoed. Er zijn anderen die zijn blijven geven hetgeen zij uit hun liefde voor het leven en de menschen, uit hun geloof in eigen vermogen om schoon heid te wekken, kunnen scheppen. Dat, om een enkel voorbeeld te noemen, In,a BoudierBakker in dezen tijd nog de rust, de concentratie, het vertrouwen heeft weten te vinden om jaren te werken aan een boek van zoo grooten omvang, resultaat van zoo diepgaande voorstudie, als De Klop op de Deur, bewijst dat nog lang niet allen in oppervlakkigheid en modegedoe zijn onder gegaan. Er zijn er meer zooals mevrouw Boudier, die werken in vol vertrouwen en in overgave aan hun eigen scheppingsvermo gen. Hen in deze reeks artikelen nader tot u te brengen, leek mij het beste dat wij voor den Boekendag konden doen. Hun voorbeeld, hun liefde en geestdrift voor hun werk zullen eruit naar voren komen. Gezamenlijk zullen zij u zeker iets geven van de leiding, waar aan allen behoefte hebben, en veel van het vertrouwen in de onsterfelijkheid van den roman en van „het echte tooneel", dat som mige menschen verloren schijnen te hebben. Ten onrechte. Want ook dat verlies van vertrouwen is maar een tijdelijke modegril, een vluchtige phase die weldra vervlogen zal zijn. R. P. DE SPOORLIJN HAARLEM- ZANDVOORT. OPMERKINGEN IN DE KAMER- AFDEELINGEN. Blijkens het voorloopig verslag der Tweede Kamer over hoofdstuk IX der Rijksbegroo- tine. (Waterstaat), vroegen sommige leden, of de tarieven voor het reizigersvervoer niet te hoog zijn. Vooral voor lange afstanden is dit naar hun meening het geval, alsook daar waar zeer druk vervoer is, als op de electr.- sche baanvakken en het trajact naar Zand- voort. Verscheiden leden drongen aan op een krachtige voortzetting van de elektrificatie der spoorwegen en vroegen of het niet moge lijk is het traject Amsterdam—Amersfoort te electrificeeren. Andere leden bepleitten hetzelfde voor het baanvak HaarlemZand- voort. Ook later werd nogmaals hierop aange drongen. In Artis is een nijlpaard-baby géboren. Wel gelukgewenscht mevrouwtje, Kijk, dat doet ons nou plezier, Hoe meer zielen hoe meer vreugde Dat brengt Artis weer vertier. Nederland zal zich verheugen Over dit geboort'-bericht. Want een nieuwe nijlpaardbaby Is een baby van gewicht. Ja, wat weegt het, laat ons zeggen Afgerond op honderd pond, Naar ik hoor zijn kind en moeder Beiden vroolijk en gezond. Lijkt de kleine, mag 'k wel vragen, Op meneer of u mevrouw? 't Weer werkt niet zoo bijster mede, Maar ik kom toch vast eens gauw. U mag wel goed op hem letten. Voed hem op met overleg, Want we loopen (strict figuurlijk)" Met uw lieve baby weg. 't Is een schat, naar het portretje. Met zijn staartje in een krul En zijn dikke korte beentjes. Echt een lieve kleine prul. Heeft hij een gezonde huidskleur Zoo mooi rimpelig en grauw? En dat snuitig hooischuurmondje, Waarlijk, 't is een dot mevrouw, 'k Wensch den nieuwen wereldburger In het leven alle heil, Moge hij gelukkig worden Ook al is 't. niet aan den Nijl. Moog' hij groeien tot een toonbeeld Van uw edel oud geslacht. Want daarvoor wordt hij in Artis Toch tenslotte grootgebracht, P.S. Kijk, daar schiet me net te binnen, Dat uw kind, zoo forsch en zwaar.... Wat een kranige prestatie Van den Artis ooievaar! P. GA3US. BRUTALE JUWEELENDIEFSTAL IN DEN HAAG. Winkelier voor 20.000 bestolen. INTERNATIONALE BENDE AAN DEN SLAG? Maandagmiddag omstreeks half een is in een groote juwelierswinkel te 's-Graven- hage een brutale diefstal gepleegd. Op dat uur kwamen twee dames en twee heeren den winkel binnen en vroegen aan den bediende die hen te woord stond, eenige colliers te mogen zien. Deze voldeed aan him verlangen en toonde hun een tableau met een groot aantal colliers. Zij zochten langen tijd; zij konden echter geen keus maken en de bediende legde het tableau eenigszins ach teruit. Op dat moment vroeg een der heeren iets aan den bediende en leidde zijn aandacht enkele oogenblikken af. Dadelijk daarop ver trok het viertal. Eenigen tijd later bemerkte de bediende eerst dat hij met een stel sluwe dieven te doen had gehad. Want van het tableau wa ren vier paarlen colliers, twee losse briljan ten en een paar paarlen oorknopjes in wit goud gevat, tezamen een waarde van f 20.090 gestolen. De bediende kon niet verklaren hoe de diefstal is gepleegd. Hij kon slechts een vaag signalement van de dieven verstrekken; zij waren allen van een donker type, de man nen ongeveer 40 jaar oud, de vrouwen iets jonger. Zij spraken met een Duitsch accent. De mannen waren gekleed in lange, donkere ulsters, droegen donkere gleufhoeden en hadden glad geschoren gezichten. De vrouwen waren opvallend gepoederd en hadden rood geverfde lippen. Nader verneemt de N. R. Ct.: Er zijn twee ineenloopende 'Kinkels in de zaak. De bezoekers kwamen den eersten winkel binnen en vroegen een in de étalage staand bakje met colliers te mogen zien. Toen hierbij niets van hun keuze was, ver zochten zij zilveren werken te toonen. De be diende sloot daarop het bakje met colliers weer in de étalge en ging met de beide vrou wen naar den tweeden winkel, van waaruit men echter geen voldoend overzicht op het eerste gedeelte heeft. De beide mannen bleven achter en zagen kans om de étalage te ontsluiten en uit het bakje de colliers weg te nemen. Daarop sloten zij de étalage weer en vertrokken met de vrouwen, die waarschijn lijk van hen een teeken hadden gekregen, dat de slag geslagen was. De onmiddellijke nasporingen van de poli toe hadden tot tegen den nacht nog geen re sultaat opgeleverd. Onmiddellijk zijn alle ho tels in bewaking genomen en ook op de sta tions zijn posten uitgezet. De juweliers zijn gewaarschuwd en aan de grensposten is her- signalement doorgegeven. In den loop van den avond is een verzoek om aanhouding en voorgeleiding van het viertal door de radio omgeroepen. Vermoed wordt dat men met vier leden van het internationale slag te doen heeft. Het beeldhouwwerk aan Groote Houtbrug. de Lieven de Key uit graniet gehouwen. HET EERSTE MONUMENT OP DE NIEUWE BRUG. In ons nummer van Vrijdag 15 Augustus j.l. gaf één onzer redacteuren een beschrij ving van het ontwerp van den bekenden beeldhouwer. H. A. van den Eynde, naar wiens gipsafgietsel de heer Holtus in de zoétjes-aan bekend geworden houten keet aan de nieuwe Groote Houtbrug nu sinds eenige maanden bezig is met het houwen van de beeltenis van Lieven de Key uit een hard stuk Beiersch graniet, dat één der vier hoeken van onze nieuwe monumentale brug versieren moet. Menige voorbijganger bleef in de laatste weken even staan, om te trachten wat van dit werk te zien, maar dit gelukte niet. Hij moest zich tevreden stellen met het luisteren naar den regelmatigen klop van des heeren Holtus' beitel. Thans wordt zijn nieuwsgierig heid echter niet meer op de proef gesteld, want vanmorgen ongeveer tien uur is de houten keet weggebroken, waardoor het nu gereed gekomen beeld van Lieven de Key zichtbaar is geworden. Het modern stuk werk trekt niet weinig de belangstelling. Hierboven ziet men er een afbeelding van- We herinneren er aan. dat nu de werk zaamheden aan het beeld van Frans Hals spoedig zullen beginnen. DE NOORDER UITGANG VAN ULT STATION Blijkens het voorloopig verslag der Tweede Kamer over de begrooting van Waterstaat werd bij de behandeling in de afdeelingen gevraagd of het niet mogelijk is het station Haarlem aan de Noordzijde den geheel en dag dag open te stellen. Ina Boudier-Bakker: Want ais kind heb je broodnoodig één aan icie je je zonden kunt zeggen in de overtui ging, dat je vergiffenis krijgt. GOEDE VANGST VAN DE POLITIE. INBREKERS BIJ DE GOOISCHE OUDE BEKENDEN. Zooals wij reeds hebben meegedeeld heeft de politie van het bureau Linnaeusstraat te Amsterdam de hand gelegd op eenige jonge mannen, verdacht van verschillende Inbra ken in die buurt in den laatsten tijd. De politie heeft met. deze arrestatie een goeden slag geslagen. Het staat wel vast dat deze vier werklooze jonge mannen de inbraak hebben gepleegd in het kantoor van de Gooische tram. De politie is thans bezig te dreggen naar de brandkast die na opgebro ken te zijn in het Merwede Kanaal is ge worpen. Ook staat vast dat dezelfde jonge mannen hebben ingebroken bij den goud smid op den Middenweg in Watergraafsmeer. GEEN NIEUWE BUSDIENST HAARLEM—IJMUIDEN. BEROEP VAN DE BROCKWAY ONGEGROND VERKLAARD. Bij K.B. is ongegrond verklaard het- beroep ingesteld door M. C. van der Wal, directeur van de N.V. Nederl. Brockway Bus Mij. te Amsterdam, welke is directrice van de N.V. Haarlemsche Brockway Bus .Mij. te Heem stede, tegen de beschikking van Ged. Staten van Noord-Holland van 29 Jan. j.l., waarbij afwijzend is beschikt op verzoeken van laatst genoemde maatschappij, onderscheidenlijk over wijziging van de haar bij besluit van Ged. Staten van 20 April 1927 verleende ver gunning tot het onderhouden van een auto busdienst tusschen Haarlem en IJmuiden over Bloemenda&T en om vergunning tot. het in werking brengen van een autobusdienst tusschen Haarlem en Jan Gij zen vaart. VOORLOOPIG VERSLAG OVER HET WEGENFONDS. DE NIEUWE WEG AMSTERDAM- DEN HAAG. Verschenen is het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over de begrooting van hei wegenfonds voor 1931. Sommige leden betwijfelden of bij het ont werpen van plannen tot wegen verbetering wel de noodige eenheid wordt betracht; naar hun meening wordt te veel aan het oordeel der directies overgelaten. Geklaagd werd, dat bij het ontwerpen van wegtracees zeer weinig wordt gelet op de belangen der landbouw bedrijven, door welke de wegen worden aan gelegd. Verscheidene leden drongen er op aan dat meer zorg zal worden besteed aan de paden voor voetgangers. Eenige leden wenschten voor goede vakopleiding van de straatmakers te doen zorg dragen. Zij vroegen of bij den bruggenbouw wei voldoende rekening wordt gehouden met de belangen van de binnen- landsche nijverheid. Gevraagd werd waarom de minister voor den weg Amsterdam's Gravenhage nog steeds vasthoudt aan het plan, dien over Sassenheim te leggen. Naar men meende te weten, heeft de Amsterdamsche K. v. K. aangedrongen op een weg beoosten Leiden en heeft de minister al opdracht gegeven dit plan te onderzoeken. Indien dit juist is, meen de men, dat het weinig zin heeft, om hangen de dit onderzoek, gelden aan te vragen voor den weg die op het Rijkswegenplan staat aan gegeven. SLUIS, PONT EN NOORDZEEKANAAL. Klachten over de nieuwe sluis? Wij lezen in het voorloopig verslag over de begrooting van Waterstaat; Sommige leden merkten op dat over de nieuwe schutsluis te IJmuiden reeds ernstige klachten zijn vernomen en vroegen daarnaar. Andere leden meenden dat de klachten meer betrekking hebben op den toegang uit zee tot de sluis dan op de sluis zelve. Ernstig werd geklaagd over den toestand van de pont bij Velsen en over de bruggen over het Noorózeekanaal in het algemeen. Gevraagd werd of het maken van tunnels geen aanbeveling zou verdienen. Voorts werd gevraagd naar de oorzaak van de aanvarin gen aan de Hembrug. Men meende dat de verbreeding van het Noordzeekanaal niet snel genoeg is aangevat en vroeg of de minister niet een grooter bedrag hiervoor zou willen uittrekken. Men vroeg ook of niet een ver keerspolitie kan worden ingesteld om aan varingen tot een minimum to beperken. Som mige leden oefenden critiek op het antwoord van den minister op de schriftelijke vragen van den heer Van der Heuvel, betreffende de opruiming van steigers in het Noordzee- kanaaL Het Belangrijkste. De gemeenteraadsverkiezingen in Engeland. Een motie van wantrouwen der conserva tieven. (4e blad, le pag.) De Franschman Hervé over de verhouding tusschen Frankrijk en Italië. (4e blad, le pag.) Juioeelendiefstal in Den Haag. Winkelier voor 20.000 bestolen. (le blad, le pag.). Roofoverval te Oss. (3e blad, 2e pag.) Mr. J. Gerritsz over de handelspolitiek. (2e blad, 2e pag.) Het Beeldhouwwerk aan de Groote Houtbrug. (le blad, le pag.) ARTIKELEN R. P.: Het Boek. (lo blad, le pag.) Bij onze schrijfsters en schfijvers (I). Willy van der Tak: Top Naeff. (2e blad, le pag). Dr. W. G. N. van der Sleen: Naar de bronnen van den Rijn. (2e blad. le pag). De. toekomst der moderne beschaving. Een interview met Rabindranath Tagore. (4e blad. le pag.) Weensche Brief: Het Russische Sovjet ge zantschap als spionnageccntrum. (4e blad, le pag.) Jhr. J. C. MoUerus: Organisatie van het Vreemdelingenverkeer. (3e blad, 2e pag.) L. A.: Langs de Straat: „Cinema". (2e blad, le pag), Voor de laatste berichten zie men de 2e pag. van het le blad.) FRANKRIJK. ERNSTIG AUTOBUS-ONGELUK. VIER DOODEN, 19 GEWONDEN. PARIJS, 3 Nov. (VD.) Ir. de nabijheid van St.-Galmier is heden een ernstig auto busongeluk gebeurd. Een autobus, welke den dienst onderhoudt tusschen de stad en het station stortte daar in een 5 M. diepen af- grond. Vier personen werden op slag gedood, 19 deels levensgevaarlijk gewond. ERNSTIGE ONTPLOFFING TE OBERHAUSEN. OBERHAUSEN, 3 Nov. (V.D.) In den afgeloopen nacht vond in het machinege bouw eener Rhurchemic A.G., te Holten bij Oberhausen een ernstige ontploffing plaats, die tevens brand veroorzaakte. Het vuur kon echter spoedig door de brandweer worden gebluscht. Ten gevolge van de exploisie werden echter vijf arbeiders door. vallend gesteente ernstig gewond. De oor/aak van de ontploffing staat nog niet vast, aangezien de ruimte waar deze plaats vond met gas ge vuld is en slechts door met gasmaskers voor ziene personen betreden kan worden. MASCAGNI WEER AAN HET WERK. MILAAN, 3 Nov. (V.D.) In een Interview heeft de beroemde componist van ..Cavalleria Rusticana" Pietro Mascagni, verklaard, dat hij bezig is aan een nieuwe opera. In 1921 had hij zich opgelegd om in 10 Jaar geen muziek te schrijven. Deze tijd is thans voor bij zoodat hij weer aan het werk is gegaan SPOORWEGBRUG INGESTORT. PRAAG. 3 November (V.D.) Ten gevolge van de groote overstroomlngen bij Timsch aan den Adler. is een spoorwegbrug inge stort-, zoodat alle verkeer langs deze lijn voor onbepaalden tijd moest worden onderbroken De overstroomingen hebben ook verder nog groote schade aangericht. In vele streken is het bezorgen van de post onmogelijk geworden. Naar uit Bruenn gemeld wordt, daalde het water heden in alle rivieren. CANADA. NOODLOTTIG VLIEGTUIG- ONGELUK. DRIE DOODEN LONDEN, 3 Nov. (V.D.)BIJ een demon stratievlucht te Torento in Canada is een vliegtuig, waarin behalve de bestuurder twee passagiers gezeten waren, van 70 Meter hoog te neergestort, waarbij de machine explodeer de. Hoewel talrijke personen uit het publiek toeschoten om hulp te verleenen. mochten zij er tengevolge van de groote hitte, die het brandend vliegtuig uitstraalde, niet in slagen de inzittenden te redden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1