STATEN-GENERAAL.
3
J. KORT}
\WA1
r KIEST G
IJ?/
DAKVILT
Levensverzekering-Mij. Z. Z. („Ziekenzorg")
Sluit Uwe Levens- en
Volksverzekeringen
bij deze Mij.
ZIEKENZORG
J. H. MOLLEE Jr. - DECKERSTRAAT 6, HAARLEM
Waterdichte
Adverteeren heeft succes
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 12 NOVEMBER 1930
TWEEDE KAMER
De algemecne beschouwingen
over de Kijksbegrooting voor 1»3L
Artikel 36. Drie Braatscüe
moties. De kwestie-Albarda.
Ue heer Marchant over de demo
cratie. De liberale tgedach te.
Vandaag zette de dlcussie ln over de Rijks-
begrooting voor 1931. Met aigemeene be
schouwingen.
Voor ditmaal zullen we minder mogen
spreken over een politiek steekspel, dan wel
over een inleidend debat tot de groote vraag
van het oogenbllk: „hoe kunnen wij de cri-
2het muist zwaar op ons laten druk
ken?" Een vraag, die niet zoo gemakkelijk te
beantwoorden is, nu het duidelijk is zooals
de heer Albarda nog eens heelt aangetoond
dat we h.er met een wereldverschijnsel te
doen hebben.
Het debat is geopend geworden door den
heer Kersten en den heer Braat, dus door de
mindere goden.
De eerste van deze beide volksvertegen
woordigers deed geen onbekende klanken
hooren. Hij keerde zich tegen de coalitie,
omdat hij „Rome en de Revolutie", beide
evenveel, verfoeit. Rome en de revolutie stoe
len zoo zei hij op denzelfden Pelagiaan-
schen wortel. Wij mogen hier wel even ver
melden, dat Pelagius een theoloog geweest ls,
die in de eerste eeuwen der christelijke kerk
als dwaalleeraar is gebrandmerkt. Wanneer
de protestantsche groepen, wanneer de a.r.
en de c.h. fracties, met Rome politiek zouden
samengaan en hij ziet weer tendensen in
die richting dan concludeert Ds. Kersten,
dat die beide groepen de apologeten van
Rome's kerk zijn. In deze uitspraken mag
men aldus de Staatk. Geref. spreker
geen antipapisme zien. Hij wil het volk terug
voeren t-ot de aloude Gereformeerde belijde
nis en werpt daarbij de A.R. groep voor, dat
zij art. 36 der Nederl. geloofsbelijdenis uit het
program van beginselen heeft geschrapt.
De practische vragen, die Ds. Kersten ter
sprake bracht, waren niet vele. Twee punten:
geen verzekering en doe iets aan de crisis. Al
lereerst door den invoer te beletten van het
zoo heel goedkoop hier op de markt geworpen
Russische graan, waaraan bovendien het
bloed kleeft der Russische bevolking, wien
het graan ontstolen werd.
Nu, de heer Braaat heeft al evenveel be
swaren tegen den Russischen graaninvoer.Hij
dient zelfs een motie in, die maatregelen
daartegen vroeg. Alleen zijn ambt- en be-
drijfsgenoot Weitkamp ondersteunde de
motie. Dus kon zij niet ln behandeling ko
men. Thans gaf de heer Wijnkoop niet zijn
steun, de heer Wijnkoop, die met zooveel
vuur twee andere moties der Plattelanders
wenschte te helpen. Overigens, ook al zonder
succes. De heer Braat wenschte over te gaan
tot een in ons Parlement zeer ongebruike
lijke motie van wantrouwen in de regeering
de uitspraak, dat zij niet berekend is voor
haar taak om de landbouwcrisis op te lossen
en ondanks die weinige berekening, ook
tot de uitspraak, dat de regeering zoo spoe
dig mogelijk moet komen met maatregelen
ter bevordering van den tarwe- en suiker
bietencultuur.
De heer Braat uitte zich zeer heftig tegen
de regeering: met stentorstem beschuldigde
hij de regeering, dat zij de werkloosheid ten
plattelande bevordert. Als het nu een ander
geweest was dan de heer Braat, zou het mis
schien meer indruk gemaakt hebben. Helaas
is voor deze veronderstelling de overtuiging
noodzakelijk, dat een ander het ook index
daad zou gezegd hebben. En dat valt min of
meer te betwijfelen.
Vandaag heeft zich
verder ,.de opposi
tie" uitgesproken:
de heeren Mar-
chant, Albarda en
Knottenbelt. Mor
gen zullen we wei
eenige afgevaar
digden der regee-
ringspartijen hoo
ren, of, om het
juister te zeggen de
partijen, die de re
geering het naaste
staan. Want regee-
ringspartijen zijn
de rechtsche groe
pen niet onder het huidige extra-parlemen
taire kabinet. Dat zij dat niet zijn, dat zij zich
losmaken van de regeering met zooveel
woorden, vindt, volgens Mr. Marchant oor
zaak in de politieke onmacht dier groe
pen. Hij betoogt, dat daar geen eenheid van
beginselen is zooals later "de heer Albar
da evenzeer 'deed, die o.m. wees op de ver
schillen over het bijzonder Hooger Onderwijs.
Geen eenheid van beginselen Alleen, dan,
wanneer zij tezamen antisocialistisch zijn
(negatief) en in de militaire politiek die Mr.
Marchant ook afkeurt. Alle uitgaven voor de
defensie keurde Mr. Marchant ten scherp
ste af. Hij begreep b.v. niet. hoe minister de
Geer. die door hem het hoofd van het kabinet
genoemd werd er toe kon overgaan, gelden
toe te staan voor uitbreiding der „militaire
besmetting", terwijl zoovele gelden noodig
zijn voor verbetering der salarieerlng van de
Rijksambtenaren en voor cultureele doelein
den.
De crisis komt natuurlijk bij deze aige
meene beschouwingen dikwijls ter sprake. öe
regeering, niet waar, zal hoe 't ook loopt,
maatregelen moeten nemen. De iheeren
Marchant en Albarda waren 't er over eens
dat de crisis hier te lande heel wat minder
scharperen vorm heeft aangenomen, dan el
ders wel het geval is. De heer Albarda heef:
de oorsprong van de crisis aangewezen: dat is
de oorlóg. Beter: de hevigheid van de crisis zit
in den oorlog. Want crises komen met
zekere regelmatigheid terug. De heer Albarda
wijt die regelmatigheid aan het kapitalisti
sche nroduct-ie-stelsel, een stelsel zonder
stabiliteit. Een dergelijke stabiliteit is er al
dus ce s.d. leider wel aanwezig bij de
soeialis.ische productiewijze die hij sterk ver
dedigde.
Daarmede was Mr. Marchant het niet eens.
Hij ziet geen stelsel op het oogenblik aan
wezig. Geen stelsel. De huidige productiewijze
is gegroeid in de samenleving. Steeds heef;
ae rechtvorming zich aangepast. De private
eigendom bestond reeds vóór er neg eenige:-.
rechtsregel was vastgelegd. Van een omzetting
naar het socialistische stelsel wil Mr.
Marchant niet weten. Maar wel wil hij alle
krachten in het werk stellen, om den groet
der samenleving en der maatschappen in
overeen;temming te brengen met ae moderne
rechtsovertuiging. Die rechtsovertuiging gaat
Mr. H. P. Marchant
(V. D. B.)
ver uit boven de tegenwoordige rechtsvor
ming. Daarin wil de heer Marchant veran
dering brengen. Er moet meer inperking
komen van de werking der baatzucht die de
motor is in het productieproces en van de
verdeeling van het maatschappelijk inko-
komen.
Tot medewerken aan die taak riep Mr.
Marchant vooral de R.K. fraotie op. Hij zag
zooveel punten van mogelijke practische
samenwerking, dat hij niet begreep, waarom
de R.K. niet wilden samenwerken met VD.
en S.D. Verwachtingen heeft hij overigens niet
hij gelooft, dat de R.K. democraten steeds
weer buigen voor de plutocraten en de con
servatieven in hun rijen.
Wij keeren tot de crisis terug. De heer
Marchant waarschuwt en de heer Knot
tenbelt evenzeer tegen het nemen van bij
zondere maatregelen. Daarmede moet men
zeer voorzichtig zijn, om mogelijke gevolgen
en represailles.
Mr. Knottenbelt gelooft alleen aan welsla
gen tot wegneming van de crisis, wanneer in
ternationaal maatregelen worden genomen.
Toch wil de heer Marchant maatregelen tegen
dumping genomen zien. En sahijnt hij geen
bezwaar te hebben tegen rentelooze voor
schotten aan boerenbedrijven. Voorts bepleit
hij een pleidooi dat in het verder debat
meer zal worden vernomen afschaffing van
den vieeschaccijns.
De kwestie-Albarda ls na de Vlootwet op
nieuw ter sprake gekomen. Men weet, dat de
heer Albarda in den Haagschen Dierentuin
op het demonstratief congres een uitspraak
heeft gedaan, waarin de regeering bij hei
ViootwetJ ebat aanleiding vond den heer
Albarda te vragen, wat hij met die uit
spraak bedoelde. De heer Albarda heeft toen
gezegd, dat de betreffende passage alleen het
buitenland betrof hij geloofde van de
huidige regeering niet, dat zij een oorlog
wilde ontketenen. In de over deze mede-
deelingen in de pers verschenen commen
taren heeft de heer Alberda aanleiding gevon
den het standpunt der s.d.a.p. óók t.o.v. een
eventueele mobilisatie uiteen te zetten. Dat
standpunt is vandaag door den heer Albar
da opnieuw uitgewerkt. Het houdt in in
enkele woorden dat de s.dn.p. in lands
verdediging geen heil ziet en dat zij bij een
eventueele mobilisatie naar omstandigheden
haar houding zal bepalen. De heer Albarda
drong vandaag aan op wijziging van de
Grondwet, zoo dat ook de Staten-Generaal
haar oordeel hebben uit te spreken over een
eventueele mobilisatie.
Overigens heeft de heer Marchant de
regeering het recht ontzegd aan een Kamer
lid om nadere opheldering te vragen van een
redevoering, die deze ergens hield. In de
Kamer aldus de heer Marchant heeft
alleen de Kamer het recht iemand ter ver
antwoording te roepen. En dat is de regeering!
Dat de regeering den heer Albarda om verkla
ring vroeg, noemde de v.d.-leider politiek
spel, r.k. politiek spel, nu Dr. Deckers de -vraag
stelde.
De heer Marchant heeft zicih voorts met den
heer Albarda solidalrf verklaard, tn.v. diens
voornemens, wanneer er door de regeering een
mobilisatie zou worden bevolen. Opnieuw ver
dedigde de v.d.-leider het standpunt, dat ons
land door ontwapening van de ellende van
den oorlog bevrijd kan blijven. Met mobili
satie ligt die ellende zeer nabij zeiden de
heeren Marchant en Albarda.
Ten slotte heeft de heer Marchant zeer
geopponeerd tegen het voortduren van de uit
gaven van burgerwacht en landstorm. Daar
van ziet hij veel gevaren voor fascistische
daden.
Tegen het fascisme
en het communis
me heeft de heer
Albarda zeer geop
poneerd. Hij om
schrijft het fascis
me van veel
meer practisch ge
vaar dan het com
munisme als een
reactionnaire be
weging van de be
zittende klfsse.
De heer Albarda
hecht ten slotte
weinig waarde aan
de sombere voor
spellingen van minister De Geer t.o.v. den loop.
der Rijksfinanciën.
Ten slotte kwam de heer Knottenbelt aan
het woord.
Ook deze zag aan de rechtepijde geen be
ginselen, die eenheid konden brengen. Op
velerlei terrein gaat men daar uiteen. Zooals
bleek uit b.v. de Pachtwet.
De heer Knottenbelt hoopte nog steeds op
internationaal overleg om de crisis weg te
werken. Zal herstel der crisis-ellende komen
door loonsverlaging? Over deze vraag ver
keert Mr. Knottenbelt ln het onzekere. De
handelspolitiek der regeering heeft de In
stemming van den leider der liberale fractie.
Het liberale beginsel hield hij hoog hij
heeft daarvan nog groote verwachtingen,
vooral voor stille doorwerking in het volk,
vooral tot uitgroei van de volkseenheid.
De heer Knottenbelt drong aan op wijzi
ging van de Kieswet de voorkeurstemmen
moeten meer waarde worden toegekend. Een
betere taakverdeeling der departementen is
een groot desideratuur van de liberale groep.
Avondvergadering. Het nieu
we contract met de K. P. AL
In de avondvergadering heeft de Kamer
het ontwerp behandeld getiteld: Machtiging
tot het aangaan van een overeenkomst met
de Kon. Pakketvaart Mij., betreffende het
onderhouden van scheepvaartverbindingen in
Indië, van 1931 tot en met 1945.
In het algemeen zal de Kamer, wanneer het
ontwerp ln stemming komt, geen bezwaar
daartegen maken.
Wel zijn er twee afgevaardigden, die be
zwaren maakten, doorslaande bezwaren; de
heeren Cramer en Wijnkoop. Voor al had
den ook deze heeren wel restricties waren
de heeren Beumer, Van Boetzelaer, Van Kem
pen, Feber en Joekes.
Algemeen werd geklaagd over den langen
duur van de voorbereiding. Maar eenige
verontschuldiging wist men wel te vinden
voor den minister. De stukken waren blijk
baar nog al lang opgehouden in den Volks
raad.
De minister heeft zich niet duidelijk uit
gelaten over de vraag of de vragen van de
K.P.M al of niet bij den Volksraad behoor
den. Vrijwel heel de Kamer heeft duidelijk
uitgesproken, dat zij den Volksraad in de
Ir. J. W. Aibaida
(S. D. A. P.)
gelegenheid wenschte te stellen zich ten allen
tijde over de KPJvI. te oriënteeren.
De heeren Cramer en Wijnkoop hadden
bezwaren tegen het nieuwe contract. Zij
betoogden, dat de KPAl veel meer voordeelen
behaalt dan wenschelijk is. Zij betoogden dat
de KPÜ. misbruik maakt van haar positie,
die een monopolistisch karakter heeft door
haar contract tot het vervoeren van de lands
dienaren en de landsgoederen. De heer
Cramer maakte zeer veel aanmerking op
hooge tantièmes en hooge verdiensten.
Van degenen, die aan de zijde der regee-
rfng stonden had men veel eloges op de
KP.M., die een der grootste maatschappijen
ter wereld is. Men prees de doelmatigheid
de snelheid, de regelmaat en de veiligheid
van de K.P.M. Voor de bestuursvoering in
Indië is de KP.M. van de grootste beteekenis
geweest.
De tarieven, zij vormden het critische punt.
Daartegen waren van meerdere kanten be
zwaren. Bezwaren over de tarieven in de
afgeloopen periodewaarvan het land
schade had ondervonden. Des te verheugder
bleken de heeren, die de regeering steunden
ook de heeren Cramer en Joekes hadden
daarvoor oog, al wenschten zij verder te gaan
dat het nieuwe contract zooveel beter was,
dan het oude. De regeering zou n.l. door den
Zeevervoers-raad een nieuw college van
advies, waarin het land en de K.P.M. gelijke
lijk ls vertegenwoordigd met een onpartijdige
voorzitter groot gewicht kunnen in de
schaal leggen bij het vaststellen der tarieven.
Bovendien waren er in het contract zelf al
reeds verbeteringen. Voorts werd als gunstige
omstandigheid aangemerkt, dat de regeering
overweegt de instelling van een permanente
Zeevaartcommissie.
De heer Cramer wenschte het contract in
het geheel niet hij wil een gemengd be
drijf. De andere afgevaardigden vroegen zich
af of het geheel der bepalingen aon rede
lijke eischen voldoet. Immers men heeft hier
te doen niet met een eenzijdige regeling. Wil
men veranderingen, dan zal men moeten,
weten of de tegenpartij met die veranderin
gen ook accoord gaat. Want doet de KP.M.
't niet wat dan? Indië heeft behoefte aan
de KP.M.-verblndingen. Bovendien zou het
land een „strop" hebben van 9 ton voor het
eerste Jaar.
De heer Cramer wenschte uit het
contract te schrappen een som van f 200.000
die de KP.M. in ieder geval per iaar ont
vangt voor hare diensten. De minister deelde
mede, dat de andere contractant daartoe
niet bereid zal zijn. Overigens heeft hij veel
instemming betuigd met de argumenten van
degenen die het ontwerp verdedigden.
Morgen wordt het ontwerp bestemd.
INTIMUS.
NIEUWS UIT INDIE
WERKLOOZEN KOMEN NAAR
INDlë.
MAAR JNDI8 HEEFT ER ZELF AL.
De arbeidsbeurs te Soerabaja deelt, volgens
Aneta, mede, dat alleen te Soerabaja 800 Euro
peesche werkloozen zijn Ingeschreven. Het
totale aantal Europeesche werkloozen over
geheel Java wordt geschat 4000 te bedragen.
Een nieuwe eigenaardige figuur wordt ge
schapen voor de toekomst, doordat ln Ned.-
Indië verschillend buitenlandsche werkloozen
arriveeren die hier tevergeefs trachten werk
te vinden.
PRETTIG VOORUITZICHT.
TWEE ASSISTENTEN ZOUDEN VERMOORD
WORDEN.
De Sumatra Post meldt, dat op de onderne
ming Damar Sipoet in Z.O. Atjeh, van de
Ver. Ind. Cult. Ondern. te Rotterdam, waar
eenige maanden geleden de administrateur,
de heer Waller, is vermoord, twee assistenten
volgens berichten, op de nominatie stonden
om vermoord te worden, vermoedelijk wegens
een vrouwenzaak en hardhandigheid. Beiden
zijn ontslagen; één zal voor den landrechter
verschijnen.
(Aneta)
EEN VERKLARING VAN DEN
LANDVOOGD.
OVER EVOLUTIE VAN INDIÖ.
Gouverneur-generaal De Graeff brengt op
het oogenblik een bezoek aan Fransch Indo
china, als tegenvisite aan den gouverneur
Pasquier. Jhr. de Graeff heeft te Gaigon in
een tafelrede oa. gezegd, dat .aan ons en
onze opvolgers de zware taak ls opgelegd om
langzaam en met groote voorzichtigheid de
nog ver verwijderde toekomst voor te berei
den, waarin onze koloniën oeconomisch, so
ciaal, politiek en vooral moreel voldoende
ontwikkeld zullen zijn om hun eigen lotsbe
stemming zelf in handen te nemen, onder
handhaving tegelijkertijd van de nauwe
banden van gevoelens en belangen. Wij mo
gen nooit ons laten dwingen maar spontaan
ae hervormingen toestaan, welke gerecht
vaardigd zijn zelfs vóór men ze elscht, wijl de
wijze waarop men geeft vaak nog beter is
dan hetgeen men geeft. Om een dergelijke
vooruitziende politiek te voeren moeten wij
allereerst al onze kracht toeleggen op het in
haar eigen belang beschermen van de ons
toevertrouwde bevolkingen tegen destructie
ve krachten, welke haar bedreigen van de
zijde van Moskou.
Spr. geloofde niet dat het communisme
het winnen zal.
CHINA HELPT BRANDSLACHTOFFERS.
Aneta seint uit Pontlanak: De Chineesche
regeering stelde honderdduizend Shanghai-
dollars beschikbaar voor de slachtoffers van
den grooten brand, die eenige weken ge
leden alhier woedde. Het steuncomité heeft
van dit bedrag reeds 10.000 Shanghai-dollars
ontvangen.
DIAMANT.
Aneta seint uit Bandjermasin: Bij proef
boringen voor den aanleg van een water
leiding werden nabij den weg naar Marta-
poera op een diepte van tusschen de tien
en twintig meter meermalen diamanten
gevonden.
Wanneer U tabletten onder den naam Wvbert,
anders dan in onze bekende origineele blauwe
doozen worden aangeboden, dan is dit namaak!
Wybert-tabletten zijn alléén echt in de 3
boven afgebeelde, hygiënisch verpakte, blauwe
blikken doozen met het drie-ruiten-merk.
Weiger namaak! Let op het ongeschonden
sluitstrookje en den naam
|HODDENBACH|'
Mantels
Japonnen
Bontmantels
{KONINGSTRAAT 401,
Gemakkelijke
betalingscond.
Tol f 50. I Lp. w.
zonder vooruit betaling.
Tot f 125.I 10.p. m.
Tot f 200.—, f 15 p m.
Tot f400.f25.p.m.
Winterjassen
Regenjassen
Colbert Costumes
HODDENBACH
NV'LEVEMJVERZEKERING'MY
Hoofdkantoor: AMSTERDAM, KEIZERSGRACHT 719 TELEFOON 37974
°/0 der winst komt ten goede aan het
herstellingsoord „Huis ter Duin"
te EGMOND AAN ZEE, eigendom der Veree-
niging „Ziekenzorg" te Amsterdam.
Verzekerden kunnen hunne kinderen, op advies
van hunnen huisarts, opgeven voor uitzending
naar dit herstellingsoord.
KEIZERSGRACHT-719-AMSTELBPAM
VERZEKERD KAPITAAL f 1.25r.000
RESERVE f 92 0 0
EXTRA RESERVESf 50.000
Vraagt inlichtingen omtrent onze
concurreerende tarieven en vrijgevige
voorwaarden aan onzen Hooid-Vertegen-
woordiger
ACTIEVE AGENTEN GEVRAAGD
I Bij gebruik van ons
zijl gij verzekerd van een
afdoende en solide Q
dakbedekking
Breedte 100 c-JVL. per M. 0.50
per rol van 10 M. 4.35
Beter dan asfalt
Geen onderhoud
Uzerwaren, Gereed.chappcn
Bouwartikelen.
KI. Hontstr. 19 - Cronjéstr. 19
Spaarnwonderatr. 85
I»'
HET MODERNE
ONTVANG-A PP A RAAT
PHILIPS
POPULAIR TOESTEL
waarop alle korte en
lange Europ. stations ver
krijgbaar rijn, wordt ge
leverd onder echrifteiyke
garantie voor den prijs v.
125.—
eventueel te voldoen met
L— PER WEEK
la «u-te
Table d'IIötc
HILVERSUM
HUIZEN
PARIJS
ZEF.SEN
MOTALA
BRUSSEL
LONDEN
TOULOUSE
ROME
LANGENBERG
WE EN EN
PRAAG
etc. etc.
HILVERSUM
HUIZEN
1
DISTRIBUTIE
El*en Toestel
benevens kleine rentevergoeding. Nadere Inlichtingen
verschaft gaarne AFDEELINQ RADIO 13926
INGEN. BUREAU „M. E. T. H. A"
Schagchelstraat 19 C, Haarlem. Tel. 10502.
