STATEN-GENERAAL. BUITENLAND Ruwe Huid Genève: Alle beperkingsvoorstellen verworpen haarle:"s dagblad zaterdag 15 november 1930 VIERDE BLAD Nederland stemt vóór het Russische voorstel. Niets tot stand gebracht. Belgische kabinetscrisis opgelost. Het ontslag door den koning niet aanvaard. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS. In de zitting van Vrijdagmorgen kwam al lereerst een voorstel van den leider der Sov jet-delegatie Litwinov in stemming, inhou dende het toepassen door alle staten van ge lijktijdige directe beperking der bewapening en indirecte beperking door vermindering der begrootingen van alle oorlogsmateriaal Het voorstel werd verworpen met de stem men van Frankrijk, Groot-Brittannië, Japan, de Vereenigde Staten, België, Polen, Roeme nië, Tsjecho-Slowakije, Joego-Slavië, Perzié, Finland en Griekenland tegen. Velen hadden zich van stemming onthouden en voor het voorstel van Litwinov hadden slechts ge stemd Duitschland, Italië, Nederland, Sovjet- Rusland en Turkije. Een voorstel van den Italiaanschen gede legeerde, Generaal De Marinis, voor directe beperking van het in dienst en in reserve zijnde oorlogsmateriaal, op de begrootingen en voor grootere indirecte beperking van nieuw aan te schaffen en voor het onder houd noodzakelijk oorlogsmateriaal, werd verworpen met elf tegen negen stemmen eD vijf onthoudingen. Tenslotte werd een voorstel van den lei der der Duitsche delegtaie, Graaf Bernstorff, inhoudende directe beperking van al het oorlogsmateriaal te land, verworpen met negen tegen negen stemmen en zeven ont houdingen Voorwaar een fraai resultaat! De heererj afgevaardigden zijn er nogmaals in geslaagd niets tot stand te brengen. Maar men vergadert verder De Belgische premier Jaspar is door den koning ontvangen. Hij hield den koning op de hoogte van de onderhandelingen, welke tus- schen de leiders der coalitiepartijen zijn gevoerd. De ministers zijn tot overeenstem ming gekomen, ten aanzien van de beginse len, welke de regeering zal verdedigen, wan neer in de Kamer het vraagstuk betreffende het taalgebruik bij het lager onderwijs aan de orde komt Daarop heeft de koning zijn besluit, het door het kabinet ingediende ont slag niet te aanvaarden, gehandhaafd. Dit beteekent, dat het kabinet Dinsdag ongewijziged voor de Kamer komt. waar mee men dus de crisis als opgelost beschou wen mag, hoewel in laatste instantie de be slissing natuurlijk bij het parlement ligt. Maar het kordate optreden van de Liberale ministers heeft intusschen succes gehad. Men was niet gesteld op een kabinetscrisis, econo mische belangen en de belangen der Katho liek-Liberale coalitie stonden op het spel En men draaide bij en rehabiliteerde ten volle de afgetreden ministers. Het is beter niet waar, ten halve te kee- ren L. A. Frankrijk. Het vertrouwen in de regeering. Briand. In het verder verloop der debatten in de Kamer over de buitenlandsche politiek ver klaarde minister-president Tardieu: Sedert vier jaren werk ik met Briand sa men. Wij waren wellicht in het verleden niet steeds van dezelfde meening, doch wij heb ben als minister van buitenlandsche zaken en als minister-president samengewerkt en er bestaat te dien opzichte geen dubbelhartig heid, Briand en ik zijn te oude politici om, wanneer er iets waars in de perscampagne zou zijn, nog bijeen te blijven. Tardieu kwam vervolgens te spreken over art. 19 van het Volkenbondspact en verklaar de dat men tegen elke onvoorzichtigheid wa ken moet. De Dultschers, die een strijd voor de herziening der vredesverdragen zijn be gonnen, vergeten dat de vredesverdragen het gevolg zijn geweest van den oorlog en dat Tardieu. het niet mogelijk is de door den oorlog nage laten sporen uit te wisschen. Het zou kinder achtig zijn om aan te nemen dat territoriale wijzigingen deze sporen, waaronder de we reld en Duitschland lijden, ongedaan zouden kunnen maken. Wanneer men alle acht da gen wederom aanhangig zou maken wat Duitschland onaerteekende, zou dit een slecht systeem zijn. Na een woordenwisseling tusschen Briand en Franklin Bouillon en een korte rede van Paul-Boncour ging de Kamer over tot een door de links-radicalen ingediende en door de regeering goedgekeurde motie, die luidde: „De Kamer vertrouwt dat de regeering ver der de eerbied voor de verdragen, de veilig heid des lands, en de organisatie van den vrede zal waarborgen en wijst elke verdere toevoeging van de hand". Zooals wij gisteren al meldden heeft de Ka mer met 323 tegen 270 stemmen haar ver trouwen in de regeering uitgesproken. Genève. Cecil's resolutie aangenomen. Een meer verwarde discussie dan toen het tot stemming over de verschillende voorstel len inzake beperking van oorlogsmateriaal kwam. had zeker niet kunnen plaats hebben. Alvorens de derde paragraaf (de kern der Britsche resolutie) in stemming te brengen, diende de Marinis zijn voorste: in aangaande een combinatie der directe en budgetaire be perkingsmethodes. aldus de Tel. Na lange discussies hierover werd besloten eerst een nog verder gaand Russisch voorste] in stemming te brengen. Dit voorstel werd ver worpen met 12 tegen 5 stemmen. Nederland Duitschland, Italië. Sovjet Rusland en Tur kije stemden voor. In het voorstel werd directe beperking van al het oorlogsmateriaal aan de hand van gedetailleerde tabellen voorge staan, terwijl de indirecte methode per cate' gorie deze beperkirigswijze zou moeten aan vullen. Vervolgens kwam het Italiaansche voorstel in stemming, om met 11 tegen 9 stemmen te worden verworpen. Nederland stemde voor. Een Duitsch voorstel voor directe beperking alleen, werd eveneens verworpen, doch slechts met 9 stemmen tegen 9 stemmen. Ne derland stemde voor. Tenslotte kwam de commissie tot overeen stemming over de eenigszins gewijzigde reso lutie van lord Robert Cecil, waarin verklaard wordt, dat de meerderheid van ae commisise voor budgetaire beperking is. terwijl een aan- :al zich alleen voor directe of wel voor de in directe methode heeft uitgesproken. Op de basis van dit principieele besluit zal de commissie den tekst voor een artikel der ontwerp-conventie opstellen. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel. Oostenrijk. Otto van Habsburg wil op reis. Het Volk ontving gisteren telefonisch uit Weenen het volgende bericht: „Wij vernemen uit uiterst betrouwbare bron dat dezer dagen twee Oostenrijksche Heim- wehrleiders zich tot de Zwitsersche spoor wegautoriteiten te Bern hebben gewend met de vraag of de Zwitsersche spoorwegen zou den toes: aan, dat O: to von Habsburg in den nacht van 20 op 21 November 1930 het Zwit sersche grondgebied passeert, om via Buchz naar Oostenrijk te reizen. Het antwoord luid de. dat de Zwitsersche spoorwegen een door reis van Otto von Habsburg als eenvoudig reiziger niet zouden beletten. Indien Otto er echter aanspraak op maakt met een specialer, trein door Zwitserland te reizen, moet een verzoek aan de politieke overheden van Zwit serland worden gericht. Daaruit blijkt, dat Otto von Habsburg, de Hongaarsche troon pretendent, het voornemen heeft op 21 No vember naar Oostenrijk te komen, waar de Heimwehren hem met groote plechtigheid zullen ontvangen. De 20ste November is. zooals bekend, de dag waarop Otto von Habsburg 18 jaar oud wordt en daarom volgens de huiswet der Hahsburgers meerderjarig is. Gesprongen Handen Schrale Lippen De aanslag op den premier. Zooals wij grsteren al meldden, werd een moordaanslag gepleegd op Hamagoetsji. den premier van Japan. Men meldt thans, dat zijn kansen op herstel goed staan. De moordaan slag geschiedde om negen uur des morgens op het spoorwegstation. Nader wordt gemeld, dat Hamagoetsji in het ziekenhuis werd opgenomen. Een operatie is noodig tot het verwijderen van den kogel, die in den buik is doorgedrongen. Na twee transfusies van bloed, verschaft door Iwahe, den tweeden zoon van Hamagoetsji. herkreeg deze zijn krachten. De doctoren hopen op volledig herstel mits zich geen enkele com plicatie voordoet. Men verwacht dat baron Sjidehara, minister van buitenlandsche zaken, tot premier zal worden benoemd. Vernomen wordt, dat de aanvaller Tomes Sagoya heet. Het is een 23-jarig jongmensch, lid van een reactionaire organisatie, genaamd, „Vaderlandslievende Vereeniging". De moord aanslag moet klaarblijkelijk worden geweten aan het feit, dat Sagoya meende dat de tegenwoordige slechte economische positie van het land een uitvloeisel was van de eco nomische politiek van den premier. Engeland. De laatste zitting der Imperieele Conferentie. LONDEN, 14 Nov. (V. D.) De laatste plenaire zitting van de Imperieele Conferentie begon hedenmorgen in de onvangstkamer van het ministerie van Buitenlandsche Zaken en duurde hedenmiddag te 12 uur nog voort. De leiders van de delegaties hebben gisteren practisch gesproken den geheelen dag ver gaderd. Juist voor middernacht werden de besprekingen beëindigd over de definitieve conclusies, waarover heden formeel de beslis sing zal moeten worden genomen. Het voornaamste onderwerp van bespreking was het rapport van de Graham-commissie over de economische samenwerking. Duitschland. Schadevergoedingsprocesbe slissing ten gunste van Duitschland. BERLIJN. 14 Nov. (V. D.) Inzaïe het groote schadevergoedingsproces, aanhangig gemaakt tegen het Duitsche Rijk door eenige groote Amerikaansche maatschappijen de eisch ten bedrage van ongeveer 40 millioen dollar werd in September j.l. door een gemengde commissie behandeld voor 't Haagsche Hof is het thans tot een beslissing ten gunste van Duitschland gekomen. Naar men weet betreft het hier een be schuldiging van sabotage en vernieling van voor transport naar Europa bestemde Ameri kaansche goederen, alsook de verwoesting van een munitiefabriek, die op 11 Januari 1915 In een nabij New-York gelegen plaats geschiedde. In al deze gevallen is door de benadeelden aangevoerd, dat de vernielingen en verwoestingen het werk geweest waren van Duitsche agenten, die daartoe uit ambtelijke kringen in Duitschland opdracht hadden ont vangen. De commissie, waarin zitting hadden de jurist Chandler P. Andersen als Ameri- kaansch scheidsrechter, de president van het Hooggerechtshof te Hamburg dr. Wilhelm Kiesselbach als Duitsch scheidsrechter en de vroegere waarnemer der Vereenigde Staten in de Herstelcommissie Roland W. Boyden als onpartijdig lid. heeft eenstemmig beslist, dat Duitschland voor de feiten niet aansprake lijk kan worden gesteld. Jgnaz Paderewskl de wereldberoemde com- ponist en piano-virtuoos wordt 18 November 70 jaar. Jlir. Mr. D. J. de Geer. TWEEDE KAMER 14 November. Dc Rijksbegrooting voor '31. De regcering spreekt. De eco nomische voorlichting wordt omgezet. De heer Al bard a op nieuw gevraagd. Geen ver hooging van ambtenaars- en onderwijzerssalarissen. Een motie-v. d. Tempel. De algemeene beschouwingen over de rijks- begrooting voor 1931 hebben vandaag de be ëindiging van den eersten termijn beleefd: de regeering is aan het woord geweest. De rede van den premier was niet onbelangrijk, hij deed enkee wel imoortante mededeelin- gen. Die van den minister van Financiën was vooral negatief t a v. een verhooging der ambtenaars- en onderwijzerssalarissen. Daar van wil hij niets weten. De premier ving zijn antwoord-rede aan met de opmerking, dat de critiek op het beleid eener regeering in tij den van neergang, van 'aag-conjunctuur, altijd sterker is dan in tijden van voorspoed. Er is im mers zooveel te klagen en men verwacht alles van de regeering. Des te .meer had 't hem ver heugd dat meerdere Kamerleden zoo vrien delijk den bewindsman waren tegemoet ge treden. In tijden van malaise veel critiek! De minister had een citaat gevonden, een spre kend citaat uit Robert Peel's werkzaamheid. Peel. die toch ook zooveel met graan-malaise heeft van doen gehad. Toen er weer eens een slechte graanoogst dreigde en Peel daartegen maatrege'en beraamde, meende een geestig Franschman: „wanneer de oogst werkelijk slecht uitvalt is Peel de held van den dag, wanneer de oogst goed uitvalt, heeft hij zich onsterfelijk geblameerd". De minister zeide, met de geheele regeering zeer doordrongen te zijn van den ernst van den economischen toestand en van de nood zakelijkheid dientengevolge, om maatregelen te beramen van steun. Steun dan natuurlijk vooral aan den landbouw, die hem het meest behoeft. De bewindsman remde de kracht van dit positieve oogenbükkelijk met de op merking. dat in laatste instantie de regee ring geen invloed oefenen kon op de bron nen van de malaise. Hier ontwikke'en zich krachten, die het haar niet gezet is, te be- heerschen. Niet alleen daarom zag Jhr. Ruys her, als heel moeilijk, waarlijk nieuwe, deug delijke en doeltreffende middelen te bera men. die de crisis-ellende gemakkelijker zou den doen dragen. Moeilijkheden, wier aan wezigheid de regeering onder anderen bewe zen zag door het feit, dat het suikerwetje verzonk in de dieote van de wereldnrijsda- ling. Hier deelde de minister mede. dat de regeering het oog gevestigd houdt op den slechten gang van zaken in de suikerbieten- cultuur. Uitgebreide maatregelen tot veria ging van de vrachttarieven od de sooorwegen schijnen niet aanstaande Dat wordt toch wel heel dui delijk uit de mededeelinsr, dat minister Rey- mer deze vraag bespreken zal met den in Januari op te treden nieuwen lnspecteur- generaal der spoor- en tramwegen en uit de, op zich zelf juiste, overweging, dat een slui tend budget voor de spoorwegen een groot landsbelang is. Intusschen het leed van deze mededee- ling verzachtte den bewindsman eenleszins door de spoedige verschijning aan te kondi gen van verschillende wettelijke maatregelen tot crisis-steun. Die maatregelen waaruit ze bestaan, werd niet gezegd we'ke na tuurlijk haast zullen hebben, zullen de agen da van de Kamer voor Kerstmis niet onaan zienlijk be7.waren. Onder die wettelijke maatregelen schikt rich zeker n'"f een invoerverbod voor Rus sisch graan De reden die de bewindsman voor dat uitblijven aangeeft, is werkelijk zeer plausibel. Immers zo ude graaninvoer uit Rusland w->- s'r»r><*ezet. dan zou datzelfde eTaan langs een omweg toch weer uit ander buitenland worden epïmoorteerd. De graan voorraad is nu eenmaal te groot. Dat is t wat den priis drukt Het euvel is de lage we- reldoriis Maar ook hier hoont de resrecring op een afs'ijren van de meest scherpe kan ten door het maalgebod. De Russische graaninvoer werd door meer dere Kamerleden als dumping beschouwd. Beraamt de regeering tegen dumping in het algemeen maatresrelen? Een becrijneliikp vraag in dezen tijd! De regeering heeft- het onderwerp „dumping" in studie. In studie maatregelen als het schoenenwetje. Maar zeide de minister met derzelijke maarre gelen moet uiterst voorzichtig worden opge treden: er kan zoo snel zooveel schade wor den toegebracht. Hij merkte op dit punt het zelfde on als t.a.v. het onderhandelingstarief Wie gedacht had dat dit van de baan zou zijn. had het niet bij het eoede eind. Ook zulk een tarief is nog in studie Maar tot uitvoering zal het niet komen, wanneer niet de reeeering overtuigd is van de nractlsche beieckenis en van de mogelijkheid om na tionaal en internat'onaal den goeden geest te bewaren: met internationale vem'ichtln- cen moe* be* in overeenstemming blijven en kunnen blijven. Nog meer bestudeert de rezeering: de in stelling van een Lndustriebank. Ook zal de regeering overwegen of er geen contrapresta ties te elschen zijn, wanneer hier te lande buitenlandsche emissies worden onderge bracht met de wel zeer onaanlokkelijke uit werking. dat met het bijeengebrachte kapi taal onze eigen nijverheid wordt beconcur reerd en bedreigd. Wat loonsverlaging be- betreft Jhr. Ruijs merkte op, dat een koopkrachtige massa voor de industrie van zeer veel beteekenis is. maar dat daarnaast niet mocht vergeten worden, dat onze In dustrie voor een belangrijk deel export- industrie is. hetgeen tot gevolg heeft, dat zij verplicht is tot mededinging op de buiten landsche markt. De werkgelegenheid verruimen de re eeering zal alles doen wat in haar vermogen is. repressief en preventief, te dien opzich te. Om dit alles zeide de premier zich niet te kunnen bevrtypen dat Dr. v d Tempel to* de uitspraak gekomen was dat de reveerin* tegenover de crisis een slechts negatieve houding inneemt. In deze dagen van economische crisis, wij ken wanneer dat al niet voor een deel het geval was dank zij het optreden van het extra-parlementaire kabinet, dat dus los staat van de verschillende groepen de poli tieke vragen naar den achtergrond. Zij kon den ook In het regeeringsanbwoord weinig plaats Innemen. Zij bleven beperkt tot de uitspraak van den wensch dor regeering. dat \aar sociale maatregelen door de rechter zijde mochten gesteund worden. Immers zij zoekt daar nog allereerst en allermeest haar steun. Mochten dan ook nog andere groepen willen medewerken, welnu dat kon de re geering dan uiteraard niet afwijzen. Zegt men met de regeering, dat zij thans allereerst een welvaartspolitiek heeft te volgen, dan beteekent dat voor onzen tijd tegelijk de plicht op zich nemen van aan dacht geven aan de maatschappelijke orde. Minister Ruys wees de socialistische maat schappelijke orde af. de regeering zou op den weg daartoe nimmer treden. Zij wilde blijven staan op ce basis van den privaten eigen dom. Dat nam niet weg. dat. wanneer door de rechten van het individu in de huidige maat schappelijke ordening, uitwassen en mis bruiken zouden optreden de mensch heeft een zondige natuur, zei Jhr. Ruys de heeren Nolens. Heemskerk en Schokking na de overheid moe: optreden tot handhaving van recht en vrijheid. En dat met de medewerking van alle weidenkenden. Deze zeer algemeene beschouwingen werden als op den voet gevolgd door feitelijke mede- deelingen van zeer groote practischo be teekenis. De minister van Blnnenlandsche Zaken stelde vast, dat de regeering zal overgaan tot reorganisatie van de afdeeling .Handel en Nijverheid" aan het departement van Arbeid. H. en N. Deze omzetting zal plaats hebben als een gevolg van een geheel te vernieuwen opvatting en inrichting van de economische voorlichting. Die veel breeder, dan zulks thans het geval is. zal worden gebezigd ten bate van heel het bedrijfsleven en ter. bate van de regeering bij haar voorbereiding van wetten en maatregelen. Dat een ontvangrljker en deugdelijker voorlichting (over prijzen, tarieven, bankwezen, bedrljfsvorming enz.) noodzakelijk is. de minister zeide. da*, de re geering het wel diep gevoeld had bij het be ramen van haar crisis-maatregelen uit den laatsten tijd. Bovendien zal een Economischen Raad ge vormd worden, van niet te groote samenstel ling, ook de Landbouw zal daarin vertegen woordigd worden weike de werkzaamheden van het departement op economische gebied in de richting van voldoening aan practische behoeften zal helpen lelden. De Instelling van een departement van Volks welvaart heeft de premier afgewezen. Zulk een ministerie zou zoovele, onderschelden werkzaamheden hebben te vervullen, zooveel onderscheidene belangen hebben te beharti gen, dat één persoon ze niet alle zou kunnen beheerschen en tegelijkertijd het gevaar zou ontstaan, dat door de veelheid der be'.an?en de bewindsman niet tot daden zou komen. Ook de regeering oordeelde het. staatsrehte- iijk gesproken, niet geoorloofd een Kamer lid een „verhoor op vraagpunten" af te nemen. Maar zei de ministerpresident dat is ook t.a.v. den heer A'.barda niet gebeurd. De regeering heeft alleen gebruik gemaakt van haar moreel recht, door het regelmatig ver keer met de volksvertegenwoordiging gescha- pen, dat een groote politieke partij haar op de hoogte houdt van haar Inzichten over din gen. die het staatsgezag raken. En nog eens heeft Jhr. Ruijs den s.d. leider gevraagd naar de houding van de s.da.p. bij een e.v. mobi lisatie. De minister van Financiën had over eigen lijk niets anders te spreken, dan over do ambtenaars- en onderwijzers salarissen. Zijn financieel beleid was eigenlijk niet in bespre king geweest. Kwam het in discussie, dan geschiedde 't nog lovend. Minister De Geer waarschuwde, waar schuwde voor maatregelen, die de financieele positie van ons land zouden kunnen schaden. Vooral thans, nu de crisis zich spoedig zal gaan bemerkbaar maken in het matiger vloeien der rijksmiddelen. Evenals bij de overschotten, toen de minister zich bleef fundeeren op de ramingen, zal hij daarop de begrooting blijven fundeeren. Er is wel groote kans op ^korten. Welbewust zal hij die niet laten ontstaan. En stelde de minister vast: „voor blijvende uitgaven moet blijvende dekking gevonden worden". Uitvoerig stelde minister De Geer zich achter de viootwet-Dcckers. Met het betoog, dat Dr. Deckers bij de Kamer slechts 7. Ij n plan voorlegde, maar dat er van fonds vorming of het op Nederland laden van lang durige obligo's geen sprake was. Vergeleken met verleden Jaar heeft minis ter De Geer over de ambtenaars- en onder- wijzerssalarisscn niets nieuws gezegd. Hij is bij zijn meening gebleven, dat. de salaris-toe stand van 1920 weer bereikt is door do gezamenlijke werking van vele verbeteringen door het gladstrijken van plooien, dc laatsto herziening van het bezoldigingsbesluit en do daling van de indexcijfers sedert dat Jaar. Tot algemeene salaris-verhooging gaat do bewindsman niet over.. Daartoe ziet hij Sn dezen tijd van malaise, nu velen in de maatschappij hunne inkomsten zien slinken in beduidende mate, nu alles terugloopt, geen aanleidtng. Salarls-verhooglng zon thans aldus de minister niet in het belang der ambtenaren zelf zijn. Zou 't tot verhooging moeten komen dan alleen lanes den weg van de kort ine voor het pensioen! Dr. v. d. Tempel had gepleit voor oen verschikking der salarisklassen In het be zoldigingsbesluit. Daartoe gaat de mini. ter zeker niet over: daarvan verwacht hij alleen onrust. Dat Dr. v d. Tempel met al deze mededee- lingen niet tevreden was. laat zich verklaren. Dus vroeg hij in twe.ede Instantie een uit spraak van de Kamer: hij stelde een motie voor tot verhooging van de ambtenaars- en onderwijzerssalarissen. Het hangt van de r.-k.-fractle af, of dezo motie zal worden aanvaard of niet. Maar wordt zij aanvaard, wat dan? Minis ter De Geer legt nu eenmaal gaarne moties naast zich neer. INTIMUS. Als Haarlem's Dagblad niet in Haarlem en Omstreken *le algemeene Huisvnttod was, cou dit dagblad niet meer dan lX.fiOO hebben. Hieruit volgt, dat wie nog niet op Haarlem's Dagblad geabon neerd was, zichzelf te kort doet.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 13