JAEV3
TAMINIAU'
,,RICH E" FOTO ART
Wilde geruchten uit
Rusland.
Hei woord is aan...
De vliegsolist.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14546
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 22 November 1930
HAARLEM S DAGBLAD
(Directie: P. W. PEEREBOOM
•a ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HooMr^Ucteon ROBERT PEEREBOOM.
(ABONNEMENTENper week /0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) f 3.5754. Franco per post door Nederland 3.8754. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5754. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN1-^ regeU 175, elke regel meer 1QJ5. Reclame.
ƒ0.60 per regel- Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd l4 regels 0.6(1
elke regel meer /0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag! 14 reg. f025. elke regel meer /0.10. uitsl. a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger 1 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Ann- of Beenbreuk f KMU
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
OM AAN DE REEDS VELE AANVRAGEN TE VOLDOEN ZIJN WIJ
VOOR DE A S. ST NICOLAAS - ZONDAG 23 EN ZONDAG 30 NOV. GEOPEND
169 GR. HOUTSTRAAT TEL. 13472
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Militaire opstand in
voorbereiding?
jannen om Stalin te vermoorden?
Stalin.
BERLIJN, 21 November (Wolff). Naar
de Deutsche Allgemeine Zeitung mededeelt,
liepen in de Europeesche hoofdsteden evenals
in Amerika hardnekkige geruchten over het
uitbreken van een militairen opstand in
Sovjet-Rusland en over het vermoorden van
Stalin.
Naar de D. A. Z. verneemt, zijn te Berlijn
vanmorgen nog particuliere telefoongesprek
ken met Rusland gevoerd, waarin de in om
loop zijnde geruchten beslist werden tegen
gesproken. Te Moskou, zoo verluidde, heerscht
volkomen rust. Vanavond kon uit Berlijn geen
telefonische verbinding met Moskou verkre
gen worden, daar de telefoondienst mede
deelde, dat de verbinding verstoord was.
De correspondent van de D. A. Z. te Helsing-
fors heeft laat in den avond met het aan
de Russische grens gelegen dorp Wyborg
gesproken en vernomen, dat alle telegraaf-
en telefoonvex-bindingen met Moskou ver
broken zijn. Naar hij verdere mededeelt, is
een telegram, dat het Finsche telegrambureau
vanmiddag aan zijn correspondent te Moskou
ihad gezonden, onbeantwoord gebleven.
In tegenstelling daarmee heeft de corres
pondent van het Helsingforsche blad Uusi
Suomi te Reval een particulier gesprek met
Moskou gevoerd, waarin de in omloop zijnde
geruchten worden tegengesproken.
Het Russische gezantschap te Helsingfors
weigert mededeelingen te doen.
Het is mogelijk, aldus de N.R.C.. dat de door
de D_A.Z. gemelde storing in de verbinding
met Moskou slechts een bedrijfsstoring in de
internationale verbinding zou zijn. De radio
verbinding is nog goed. Bij meestal zeer goed
ingelichte kringen te Berlijn is van een sto
ring in de verbinding met Rusland niets be
kend.
RIGA, 21 November (Reuter). Te Riga
en Reval loopen hardnekkige geruchten, dat
Stalin heden te Moskou vermoord zou zijn.
Een bevestiging, noch een ontkenning van
deze geruchten is te verkrijgen uit Moskou.
MOSKOU, 21 November (Reuter). Het
Tass-agentschap noemt het bericht van de
vermoording van Stalin een fantastisch en
kwaadwillig verzinsel.
NIEUWE AARDSCHOKKEN IN
ALBANIë.
Talrijke huizen ingestort.
DERTIG PERSONEN GEDOOD.
TIRANA, 22 Nov. (B, T. A.) In het district
Valona zijn in den afgeloopen nacht om 3 uur
op verschillen dij plaatsen aardschokken
waargenomen. Talrijke huizen zijn ingestort
en andere zrwaar beschadigd.
Dertig personen zijn onder de puinhoopen
der ingestorte huizen bedolven en gedood.
GEREFORMEERDE KERK.
VOOR HET BEROEP BEDANKT.
Naar wij vernemen is hedenmoren bij den
Kerkeraad der Gereformeerde Kerk te Haar
lem bericht ingekomen van Ds. Berkouwer
te Oudehcrne. dat hij bedankt voor het be
roep naar Haarlem (derde prt Jikantsplaats).
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cis. per regel.
„HET LEKKERSTE"
HET NATUUR-RESERVAAT IN
HET GOOI.
VOORSTEL VAN GED. STATEN VAN
NOORD-HOLLAND.
Thans 3s het voorstel van Ged. Staten ver
schenen inzake het stichten van een na
tuurreservaat in het Gooi.
Ged. Staten stellen aan de Prov. Staten
voor te besluiten:
Een bedrag van ten hoogste f 500.000 ter
beschikking te stellen als bijdrage van de
provincie in de kosten van aankoop met be
stemming tot natuurreservaat, in samen
werking met de gemeenten Amsterdam,
Naarden, Blaricum, Bussum, Hilversum, Hui
zen en Laren, van
a. circa 1526 H.A. bosch en heide, gelegen
in de gemeenten Naarden, Blaricum, Hilver
sum, Huizen en Laren, van de Vereeniging
„Stad en Lande van Gooiland" voor den
prijs van f 2.000.000;
b. 103-64.43 H.A. grond, uitmakende het
zoogenaamde „Blikbergerbosch", gelegen in
de gemeente Huizen, van de N.V. „Het Bosch
van Bredius", de N.V. „Maatschappij Tres" en
den heer P. van Leeuwen Boomkamp te Am
sterdam, voor den prijs van f887.354;
2e. Gedeputeerde'Staten te machtigen tot
het verrichten van al hetgeen nooölg is voor
de vorming van het met de onder le bedoelde
aankoopen beoogde natuurreservaat in het
Gooi.
Ged. Staten schrijven in hun toelichting
o.a.:
Komen de aankoopen tot stand, dan ligt
het in de bedoeling een stichting te vormen,
die den eigendom der gronden verwerft, die
zich de bestemming en het ongeschonden
behoud van het aangekochte complex als
natuurreservaat ten doel stelt en die de voor
waarden heeft na te leven, waaronder de ter
reinen met dat doel worden afgestaan. De
kosten van onderhoud en exploitatie zullen
naar wordt vertrouwd, althans aanvankelijk
kunnen worden gevonden uit hetgeen de
gronden tot dixsverre ook jaarlijks aan de
verkoopers opbrachten. Wellicht dat voorts,
binnen afzienbaren tijd, als de in bewerking
zijnde natuurbeschermingswet zal zijn tot
standgekomen, voor eén bijdrage in deze kos
ten met kans op goeden uitslag een beroep
op het Rijk zal kunnen worden gedaan. De
Minister van Staat, Minister van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw wijst in zijn af
wijzend antwoord op de subsidieaanvrage op
deze mogelijkheid. Ook is het geenszins uït-
gesloten, dat de stichting later door giften,
erfstellingen of legaten in staat wordt gesteld
het x-eservaat steeds beter aan zijn bestem
ming te doen beantwoorden. Uit den aard der
zaak zal de provincie in het Bestuur der
stichting worden vertegenwoordigd en dus
daarin zeggenschap hebben.
DUITSCHLAND.
EEN MOTOR-ZEILSCHIP
YERGAAN?
MET 13 OPVARENDEN.
ALTONA, 21 Nov. (VD.) Er ls een roei
boot aangedreven, die naar thans gebleken
is, behoort aan het vermiste motor-zeilschip
„Stralsund". Dit vaartuig heeft op 8 Novem
ber een Engelsche havexx verlaten en zijn
plaats van bestemming Gothenborg .niet be
reikt. Men neemt derhalve aan, dat de
„stralsxind" tijdens de hevige Noordzeestor-
men met alle 13 opvarenden is vergaan.
DE MéMOIRES VAN VON BüLOW.
BERLIJN, 21 Nov. (VD.) De voormalige
regeeringsraad van het Rijkministerie van
Binnenlandsche Zaken Martin, heeft op
grond van paragraaf 940 van het Burgerlijk
Wetboek een civiele procedure aanhangig
gemaakt tegen „Ullsteinverlag" als uitgever
van de Memoires van Prins von Biilow.
Het Langericht heeft nu beslist, dat in de
verdere verkoop van het tweede deel van de
Memoires vaxx Von Bülow verboden moet
worden. Martin, eischt annuleering van de
z.i. beleedigende opmerkingen en insinuaties,
die ixx het boek voorkomen. De beschikking
is reeds door een deurwaarder aan gedaag
de medegedeeld.
De uitgeversfirma Ullstein heeft reeds
appel tegen genoemde rechterlijke beslissing
aangeteekend.
BELGIë.
FABRIEK INGESTORT.
TWEE ARBEIDERS GEDOOD.
BRUSSEL. 21 Nov. (V.D.) Hedenmorgen
te 8 uur is een textielfabriek te Aalst door
tot neg toe onbekende oorzaak voor een
groot gedeelte ingestort. Twee arbeiders
werden onder de puinhoopen bedolven en ge
dood.
BRUSSEL. 21 Nov. (VD.) In aansluiting
op het bericht over het ongeluk dat heden
ochtend heeft plaatsgehad op het emplace
ment van een textielfabriek te Aalst kan nog
worden medegedeeld, dat niet de fabriek is
ingestort, doch wel een steiger van een der
fabrieksuitbreidingen. Er zijn drie arbeiders
van 16 Meter hoogte gevallen. Twee hunner
waren op slag dood; de derde is halverwege
blijven hangen.
HAARLEM, 22 November.
Spanje.
De wisselende toestand in Spanje ls nu
weer in een phase beland, die critiek schijnt
te zijn. Het is evenwel moeilijk uit de zon
derlinge berichtenreeks wijs te worden, en
ik geloof dat we op dit moment geen beter
raad kunnen geven, dan ze met reserve te
beschouwen. Spanje verkeert nu al gerui-
men tijd in een positie, waarin de republiek
evenmin toepasselijk schijnt te zijn als de
terugkeer tot het constitutioneele bewind,
met een behoorlijk parlement, terwijl men
de dictatuur heeft laten verslappen tot iets
dat vleesch nog visch is.
De kern van de Spaansche situatie ligt-
ongetwijfeld bij den koning. Zoo is het al
sinds jaren, sinds Alfonso XIII een eind
maakte aan het verwarde en corrupte be
wind van elkaar snel opvolgende ministeries
en den dictator Primo de Rivera in zijn
naam de dictatuur liet uitoefenen. Dat
duurde vele jaren, schiep een min of meer
vast bewind maar moest tenslotte misloopen
op de tweevoudigheid van de dictatuxir. Toen
de sierlijke, vooral salonfahige markies ten
slotte een flinken blxxnder begLng liet de
koning hem los. Hu trad af en stierf kort
daarna. Generaal Berenguer, die zijn opvol
ger geworden was, begon weer dadelijk met
het oude lied. Hij beloofde Kamerverkiezin
gen, maar de toestanden in Spanje schijnen
nog steeds niet zoodanig te zijn, dat een
eenigszins behoorlijk verloop daarvan ver
wacht kan worden. In elk geval blijft de
premier ze maar uitstellen ook.
De berichten der laatste dagen zijn zeer
vreemd. De koning zou generaal Mola ont
boden hebben met de bedoeling, een nieuw
directorium van drie generaals te vormen.
De premier keert zich vierkant, in het open
baar, tegen dergelijke voornemens. Het gar
nizoen van Madrid is versterkt met troepen
uit de provincie, zoodat de hoofdstad 19000
man op de been kan brengen (met inbegrip
van de burgerwacht en de politie) en er zijn
al troependemons'ra ties ten beste gegeven
Wat is de bedoeling van den generaal?
Klampen hij en andere militairen zich aan de
macht vast? Zijn de generaals, die zulk een
belangrijke rol in het Spaansche staatsbe
wind spelen, verdeeld?
De toestand is wel zeer duister. Men trekt
er de conclusie uit, dat de koning de situatie
niet goed meer ln handen heeft. Niettemin
wordt hij onveranderlijk gesteund door zijn
populariteit bij een groot deel der volks-
massaas, terwijl een ander deel op de hand
der republikeinen is. Van het succes van een
Spaansche republiek kan men zich ook al
moeilijk veel voorstellen, gezien de toestan
den die heerschten toen het parlement nog
in „volle glorie" zetelde en de kabinetten -
Romanones, - Maura, - Dato enzoovoorts
elkaar met wonderlijke en vrijwel onbegrijpe
lijke snelheid, afwisselden.
Blijkbaar is de toestand van het oogenblik
zoo, dat de diverse naar het bewind streven
de machten elkaar vrijwel uitbalanceeren.
waarbij zoowel het koningschap als het mi
nisterie-Berenguer op een vulkaan leven.
Een dergelijke situatie zou in elk ander
land al tot een uitbarsting geleid hebben,
maar het is bekend, dat de Spanjaarden
wonderlijk laksch zijn en er groote dingen
moeten gebeuren eer zij in beweging komen.
Misschien zijn die groote dingen thans op til.
De eerstvolgende dagen zullen in elk geval
wel eenige opheldering in den vreemden toe
stand geven.
R. P.
SOCIALISTISCHE BURGE
MEESTERS EN MOBILISATIE.
EEN ONJUIST BERICHT.
In de „Haagsche Post" van deze week komt
de mededeeling voor, dat de sociaal-demo
cratische burgemeesters van ons land overleg
gepleegd en besloten hebben in geval ran
mobilisatie onmiddellijk ontslag te nemen.
De ..Avondpost" heeft zich gewend tot- den
heer K. ter Laan. burgemeester van Zaan
dam, die het blad machtigde deze mededee
ling van de H. P. zoo positief mogelijk tegen
te spreken.
Er is schriftelijk noch mondeling over deze
zaak overleg gepleegd.
IJMUIDEN.
DE RAMP VAN DE „SALENTO".
EEN ITALIAANSCHE ONDERSCHEIDING
VOOR DE REDDERS.
Op Woensdag 26 dezer zal te IJmuiden de
uitreiking plaats vinden van de door de Ita-
liaansche regeering toegekende onderschei
dingen aan de 12 inzittenden van de red
dingboot, welke omsloeg bij de poging, om de
opvarenden van het s-s. Salento te redden.
Dien dag is het juist twee jaar geleden,
dat het stoomschip verongelukte.
Deze uitreiking geschiedt misschien niet
zoo vlug als men verwacht heeft, doch dit is
zoo meldt men ons een bewijs te meer.
dat de zaak de volle aandacht der Italiaan-
sche Regeering heeft gehad- De verleende on
derscheiding is voor alle twaalf man gelijk
en bestaat uit de zilveren medaille voor Hel
denmoed ter Zee, welke onderscheiding
slechts zeer zelden wordt verleend.
Zooals bekend is, is een der Inzittenden
van de reddingboot bij het omslaan der boot
verdx-onken; later overleed een der anderen
aan de gevolgen daarvan. Het is de wensch
der Italiaansche Regeering, dat deze onder
scheidingen alsnog aan de weduwen der
betrokkenen zullen worden uitgereikt.
La Rochefoucauld:
Men is nooit zoo gelukkig of zoo ongelukkig
als men zich verbeeldt.
Onze landgenoot van Tijen
Heeft zijn einddoel dus gehaald,
Hij is Vrijdag uit de hoogte
Op Sumatra neergedaald.
Er is niet meer zoo'n sensatie
In een Holland-Indië vlucht,
't Laatste jaar zijn deze tochten
Eig'lljk niet meer van de lucht.
Zelf monteur en navigator,
Zelf piloot en marconist,
Is van Tijen echter d' eerste
Nederlandsche vliegsolist.
Die geheel op eigen vleugels
Deze luchtreis ondernam
En met zijn bescheiden Pander
Veilig ter bestemming kwam.
Daarom is dit een prestatie
Die ik memoreeren moet.
Er is weieens minder reden
Voor oxxs schoon Wien Neerlands Bloed.
Hij vloog niet voor sport of record
En hij dong niet naar een prijs,
Hij ging nuchter op een verre
En een hooge zakenreis.
Nou. ik hoop dat hij, al vliegend,
Goede zaken heeft gedaan.
Die niet ook in lucht vervlogen
Toen hij verder was gegaan.
En naar 'k hoop zegt ook zijn firma.
Als zij 't resultaat beziet:
Nou, het zijn toch tegenwoordig
Nog zoo slechte Tijen niet.
P. GASUS.
ALG. VEREENIGING VOOR
BLOEMBOLLENCULTUUR.
EEN KEURINGSDIENST VOOR BLOEM
BOLLEN?
Ht Hoofdbestuur der Alg. Vereen, voor
B'oembollencultuur stelt, aan de leden voor
in beginsel te besluiten tot het oprichten
en instandhouden door de Algemeene Ver
eeniging voor Bloembollencultuur van een
keuringsdienst op ziekten en zuiverheid voor
die geslachten van bloembol'en en in die
plaatsen, waarvoor daaraan naar het oordeel
van het hoofdbestuur na overleg met de in
die plaatsen gevestigde afdeelingen behoefte
bestaat.
In zijn toelichting bij dit voorstel zegt het
Hoofdbestuur o.m
Het is voor het geheele bloembollen vak van
belang, maatregelen te treffen waardoor de
gezondheidstoestand en de zui-verheld der
kramen zooveel mogelijk bevorderd wordt.
De keuring zou alleen te velde geschieden
en voorloopig alleen betrekking hebben op
Tulpen.
De keurmeesters zullen certificaten afge
ven voor de goedgekeurde partijen De kosten
zullen worden omgeslagen pei*rAe over de
gekeurde partijen. Hiervan zou eventueel de
helft, naar raming, voldaan kunnen worden
bij de aanvrage, de rest. na afloop der keu
ring. Voor de kas der vereeniging zullen der
halve uit de instelling van den keurings
dienst geen kosten voortvloeien.
JEUGDHERBERG TE
CASTRICUM.
STEUN DER PROVINCIE.
Ged. Staten stellen aan de Prov. Staten
voor aan de vereeniging „De Nederlandsche
Jeugdherbergcentrale", gevestigd te Amster
dam. in erfpacht uit te geven voor den tijd
van 40 jaren, ten behoeve van de Lichting
van een gebouw, bestemd voor Jeugdherberg,
een terrein, deel uitmakende van het Provin
ciaal Landgoed onder Caktricum, groot 4500
M2„ tegen een jaarlijkschen canon van f- 1.
Gedeputeerde Staten willen de Provincie
borg stellen voor de richtige naleving van de
overeenkomst van een geidleening, die de
vereeniging zal aangaan tot een bedrag van
ten hoogste f 50.000 ten behoeve van de
stichting en inrichting van deze Jeugdher
berg.
HILVERSUM NIET „UIT DEN KOERS".
Het bericht van den voonnaligen directeur
der N.S.F.. den heer Dubois, als zou de sto
ring op de 298 Meter golf aan een gebrek van
den Hilversumschen zender zelf te wijten zijn.
is naar de Tel. uit Inlichtingen ter bevoegder
plaatse verneemt, niet juist.
De zender heeft steeds op een goede fre
quentie, n.l. 1004 kilo-periode gewerkt.
De geconstateerde afwijking op 17 Novem
ber was slechts incidenteel.
Curtiusf groote rede.
(3e blad, le pag.)
Wilde geruchten uit Sovjet-Rusland.
(le blad. le pag.)
Een spoorwegongeluk in Frankrijk.
(le blad, 2e pag.)
De Alg. Vereeniging voor bloembollencultuur
zal overwegen een keuringsdienst voor
bloembollen in te stellen.
(le blad, le pag.)
De provincie Noord-Holland zal f 500.000.-*
bijdragen voor het Gooi-rescrvaat.
(le blad, le pag.)
Tegen de bebouwing vaxi den Zeeweg. Een
pleidooi voor natuurbescherming.
(6e blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Spanje.
(le blad, le pag.)
H. D.-Puzzles: De prifsxeinnaars van Nummer
11. H.D.-Puzzle Nummer III.
(6e blad, le pag.)
Karei de Jong: Radlomuziek der week. Een
voorbespreking.
(2e blad. le pag).
Het nieuwe aspect van Rome (.Bijzondere
correspondentie).
(6e blad, 2e pag.)
B. B.: Bonte Schelmen.
(6e blad 2e pag.)
Biographieën in een notcdop: De Graaf van
Eg mond.
(6e blad, 2e pag.)
Honderd jaar geleden. Brieven van een
Frieschen schutter.
(6e blad, 3e pag.)
L. ADe taak van de amusementsfilm.
(6e blad, 3e pag.)
W. M. Bekaar November, de maand der feest-
dagen in Oostenrijk.
(6e blad, 3e pag.)
H.: Langs de Straat: „De rat".
(6e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
DE WAS VAN DE MAAS.
VELE DORPEN BEDREIGD.
Nadat gedurende de afgeloopen veertien
dagen de hooge waterstand van de Maas een
paar Meter was gezagt, is de rivier na de
vele regens der laatste daeen weer voort*
durend gestegen. In den nacht van Donder
dag op Vrijdag bedroeg de was 48 c.M. Van
Vrijdagmorgen 10 uur tot 's avonds 6 uur
steeg het water niet minder dan 80 c.M.,
zoodat de peilschaal van de Maasbrug aan
gaf 2.75 Meter -44 76 M. boven N.AP.). België
seint nog aanhoudende was.
Het werk aan de nieuwe Maasbrug onder
vindt ook thans weer groote stagnatie. In
een paar maanden tijd is het thans de derde
maal, dat het werk onder water staat. Vooral
de groote peiler aan den kant van Wijk heeft
het hard te verduren. Vrijdagmorgen was
men nog bezig met bfetonstort, maar Vrijdag
middag om een uur stond alles weer onder
water. Als de Maas met dezelfde snelheid
blijft wassen (80 c.M. in 8 uur!) zullen vele
Maasdorpen o.a. Hugen onder water
komen te staan. j
BELGIë.
AANKOOP VAN GEVECHTS-
VLIEGTUIGEN IN ENGELAND.
LONDEN. 21 November (VD.) De Bel
gische regeering heeft heden officieel beves
tigd haar order voor een aantal een-persoons
gevechtsvliegtuigen van het model Fairey-
Fire Fly, bestemd voor de Belgische Militaire
Luchtmacht.
Het ls de grootste order, ooit door een bul-
tenlandsche regeering in Engeland op dit
gebied geplaatst.
De Fairey Fire Flv gevechtsvliegtuigen zijn
uitgerust met 500 P.K. Rolls Royce motoren
en behooren tot de snelste militaire vlieg
tuigen ter wereld, en bereiken met volle
dienstbelasting een maximum snelheid van
meer dan 320 K.M. per uur. d
