JAM
TAMINIAU'
H. FRANKEN Jr.
Het woord is aan...
„RICH E" FOTO ART
Terzijde.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14552
erschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 29 November 1930
HAARLEM S DAGBLAD
p. w. peereboom UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER hoomt.j.h.». robert peereboom.
®n ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.27*4. met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57*4. Franco per post door Nederland 3.87*4. Losse nummers
10.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 70-57*4. franco per post-
Bureaux: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12
Telefooo Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 150S4 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN: 1—3 regeU 1.75, elke regel meer f Q-J5. Reclames
70.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbod 14 regels 7 0450t
elke regel meer 70.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag.
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f025. elke regel meer 0.10. nitsL i coniant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger i 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100*»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 29 November.
Uit den Raad.
Vierde begrrootingszitting.
Nog steeds algemeene beschou
wingen.
De Vrijdagmiddag was geheel gewijd aan
replieken in de algemeene beschouwingen, en
geenszins boeiend. Een heele reeks leden
sprak in tweede instantie. Het duurde zoo
lang, dat de wethouders hun tweede beurt
niet eens meer haalden. Het gerucht zei, dat
mr. Slingenberg in tweede instantie een uur
zou noodig hebben. Dat uur is nu voor twaalf
dagen uitgesteld, en dit aanmerkelijke hiaat
in de algemeene beschouwingen over het fi
nancieel beleid draagt er niet bepaald toe bij,
de zaak duidelijk en overzichtelijk te maken.
Als de Raad zich bij de replieken een beetje
meer beperkt had zou het voordeel be
reikt zijn dat de wethouder denzelfden mid
dag nog had kunnen antwoorden op de uit
voerige critiek, speciaal betreffende het
Grondbedrijf uitgeoefend.
De heer Loosjes, de leider van de Vrijheids
bond-fractie, was door verscheidene leden
gecritiseerd vanwege zijn rede bij de alge
meene beschouwingen, waarin hij in hoofd
zaak punten te berde bracht die Onderwijs
betroffen, en over het algemeen beleid weinig
opmerkte. De heer Joosten had er uit ge
meend te moeten concludeeren dat „deze op
positiepartij (de Vrijheidsbond) eigenlijk
vrijwel instemde met de manier waarop de
zaken geleid werden". De heeren Miezérus en
Klein lieten zich ook hooren. De Vrijheids
bond-leider gaf den heer Klein nu een nogal
Ironisch getint antwoord, dat den heer Klein
irriteerde en even opschudding bracht. Maar
daarna keerde de rust weer. De heer Loosjes
betoogde, dat de door hem gemaakte op
merkingen wel degelijk algemeen belang
hadden.
De publieke tribune was bijna geheel ver
laten terwijl de Tweede Instantie traag voort
kroop. Alleen de heer Klein wekte nog even
emotie toen hij zei, niet voor juridische be
denkingen in een bepaalde zaak te voelen.
„Wij hebben advocaten om die te overwin
nen of mazen te vinden om er door te krui
pen", zei hij.
Hierop protesteerden alle Juristen, en éen
hunner voegde den heer Klein toe dat hij dit
verkeerd begreep. Het komt mij ook voor dat
hij het verkeerd begrijpt. Er zijn inderdaad
wel advocaten die hun taak zoo opvatten,
maar er zijn in ieder beroep menschen die
het geen eer bewijzen. Er is niettemin ook
een meerderheid. Er is, wat de hoofdzaak is,
een roeping, een geest, een traditie die deze
meerderheid voelt en die haar daden be-
heerscht. In de positie waarin raadsleden
verkeeren wekken zij bitterheid bij velen als
zij onrechtvaardige, goedkoope generalisaties
tot een bepaald beroep of een bepaalde groep
menschen richtendikwijls op een mo
ment als menschen zich groote moeite en op
offeringen van tijd en geld getroost hebben
om iets in het algemeen belang te bewerken.
Ik bedoel niet alleen den heer Klein en an
derzijds niet alleen de advocaten. In het al
gemeen zouden zeer velen van de gemeente
raden in het algemeen wenschen, dat zij
minder gemakkelijk generaliseerden en min
der gemakkelijk denigreerden.
De voorstellen tot salarisverhoogingen voor
de hoofden van diensten werden door de
S.D.A.P. en ook door andere leden ingetrok
ken, met het oog op den financieelen toe
stand. Men weet. dat in het Georganiseerd
Overleg reeds met algemeene stemmen be
sloten werd, ook de herziening van de loonen
der gemeentewerklieden aan te houden.
Verder werd er nog vrij veel gepraat, naar
aanleiding van de uitlating van den wethou
der van financiën over mogelijken verkoop
van erfpachtsgronden een belangrijk on
derwerp. dat nog lang niet van de baan is
over de al of niet wenschelijkheid van het
bevorderen van woningbezit voor de arbei
ders. De SD.A.P. had reeds verklaard dat zij
daar sinds lang niet meer voor voelde, de
arbeiders niet wilde „vastkluisteren aan een
woning". De R.-K. fractie voelde er wel voor.
en de A.-R. ook. Het was een nogal theore
tisch debatmen zou er bij kunnen opmerken
dat de geest der tijden ten aanzien van on
roerend bezit wel zeer gewijzigd is sinds de
dagen die de Engelsche schrijver John Gals
worthy zoo kenmerkend beschreef in zijn
boek „The Man of Property"letterlijk
vertaald: „De Man van Eigendom"als
aanvangswerk van zijn cyclus „The Forsyte
Saga". De waardeering van onroerend bezit
is een geheel andere geworden, niet alleen
in de „hoogere middenklasse" waarin Gals
worthy's roman speelt, maar in alle lagen der
bevolking. De bekoring er van, die vroeger
voor velen tot een levensdoel werd. is sterk
verminderd. Daartoe hebben de vele restric
ties, door de overheid ten aanzien van on
roerend eigendom ingesteld, niet weinig bij
gedragen, maar er zijn nog vele andere fac
toren die zich hierin doen gelden. En ook de
overheid is gedwongen, daarmee tenvolle re
kening- te houden.
Zwaar theoretisch werd de heer Joosten
toen hij zei niet te voelen voor ontheffing
van zakelijke bedrijfsbelasting voor bedrij
ven die met verlies werkten. In theorie, zei
hij, zou hij deze bedrijven integendeel zwaar
der willen belasten omdat zij de gemeente
8eld kostten. Het leek mij zeer eenzijdige en
derhalve zeer ,.graue" theorie, zich bovendien
wonderlijk slecht aanpassend in het kader
der huidige tijdsomstandigheden. Practisch
zou de heer Joosten op het moment niets fa-
talers kunnen bedenken - en daar zal hij
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
AL DOET GIJ NIET AAN
SINTERKLAAS
dit zal U niet beletten
Uw huisgenooten SPECULAAS
van FRANKEN voor te zetten.
Want FRANKEN's HEERLIJK
SPECULAAS
.zal altijd blijven smaken,
ook zelfs als gij van Sinterklaas
dit jaar niets denkt te maken.
N.V. BROODFABRIEKEN
HAARLEM, HEEMSTEDE, BLOEMENDAAl
KantoorLange Margarethastraat 15
i
„HET LEKKERSTE"
het mee eens zijn - dan de ondernemingen
die met verlies werken zwaarder te belas
ten. Wat heeft het dan voor nut. dergelijke
theorieën te verkondigen? - die overigens
niet van de S. D. A. P., maar van hem per
soonlijk zijn. In Amsterdam werkten zijn
partijgenooten mede tot het door hem theo
retisch gewraakte voorstel.
De heer Joosten verklaarde dat de voor
stellen tot verhooging van de salarissen der
hoofden van diensten door zijn fractlé
slechts noodgedwongen waren teruggenomen.
Hij vindt het gevaarlijk, omdat men op deze
wijze niet meer de beste menschen op de
beste plaatsen zou kunnen krijgen. Hetgeen
dus weer een zeer practische overweging was,
gegrond op de „terreur" van de arbeidsmarkt.
Het financieele beleid werd opnieuw door
verscheidene sprekers aangeroerd, zooals uit
ons raadsverslag blijkt. Na het antwoord
van den wethouder zal er nog alle gelegen
heid zijn, er in het overzicht op terug te
komen.
R. P.
NIEUWE VERHOOGING VAN
TARIEFMUREN.
HET FRANSCHE INVOERRECHT OP
VARKENS.
Volgens een bericht in de „Vosslsche Zel-
tung" zou de rFansche regeering voornemens
zijn, om ter bescherming van de Fransche
varkensfokkerij het invoerrecht op levende
varkens binnenkort te verhoogen.
Ter directie van den Landbouw deelde men
aan het Hbld. mede, nog niet omtrent dit
voornemen der Fransche regeering te hebben
vernomen.
Frankrijk neemt het achtste gedeelte van
onzen varkensuitvoer af.
VAN TIJEN TE BATAVIA EN
BANDOENG.
ENORME BELANGSTELLING.
Aneta seint uit Batavia d.d. 29 Nov.: De
heer Van Tijen is te 10 uur 20 op het vligveld
Tjililitan geland. Er bestond groote belang
stelling.
De verwelkomers hebben den heer Van
Tijen op de schouders naar het vliegveld-
restaurant gedragen.
Van Tijen is Vrijdag te Bandoeng aange
komen, geëeskorteerd door zeven Havilands.
De belangstelling van het publiek was enorm.
La Rochefoucauld:
Het eigenbelang zet allerlei deugden en
ondeugden aan het werk.
DE HONDEN VAN DE POLITIE.
ZULLEN NIET MEER GEBRUIKT WORDEN
BIJ RELLETJES.
Wij vernemen dat de heer M. A. Reinalda,
leider der sociaal-democratische raadsfractie,
Donderdagavond het voornemen had, schor
sing van de behandeling der gemeentebogroo-
ting te vragen, om gelegenheid te hebben het
gebruik van honden door de politie ter
sprake te brengen. De heer Reinalda heeft
daarvan evenwel afgezien, omdat de burge
meester hem mededeelde, dat de honden
door de politie niet meer bij relletjes gebruikt
zullen worden.
ZWITSERLAND.
BASSANESI C.S. UITGEWEZEN.
BAZEL, 28 Nov. (VD.) De Zwitser-
sche Bondsraad heeft heden besloten de
anti-fascisten Bassanesi, Tarchlani en Ros-
selli, waarvan de eerste eenige maanden ge
leden boven Milaan uit een vliegtuig anti
fascistische strooibiljetten heeft uitge
strooid, uit Zwitserland uit te wijzen. De
beide laatsten zijn reeds uit Lugano naar
Parijs vertrokken, terwijl Bassanesi tot begin
December zijn gevangenisstraf moet uitzit
ten.
KUNSTPAVU.WN TE
SEVILLA TNGESTORT.
MADRID, 28 Nov. (VU.) Het kunst
paviljoen op de tentoonstelling, te Sevilla is
volkomen ingestort. Men is er nog in geslaagd
een groot aantal kunstwerken tot een waarde
van ettelijke millioenen in veiligheid te bren
gen voor het te laat was.
MAJOOR FRANCO TELEFO
NEERT MET MADRID.
MADRID. 28 Nov. (VU.) Majoor Franco,
die eenige dagen geleden groot opzien heeft
gewekt door zijn vlucht uit de gevangenis te
Madrid heeft heden van Portugal uit Madrid
opgebeld en medegedeeld, dat een automobiel
hem tot aan de Portugeesche grens heeft ge
bracht. Daar werd hij door een Portugeesch
particulier vliegtuig afgehaald en naar Lissa
bon vervoerd, waar hem door Portugeesche
militaire vliegers een hartelijke ontvangst
werd bereid. De Spaansche regeering heeft
aan de Portugeesche verzocht Franco uit te
wijzen. Door den tegenstand der militaire
vliegers in Portugal is hier echter niets van
gekomen.
FRANKRIJK.
Regeering met 14 stemmen aan
de nederlaag ontsnapt.
Tegen Tardieu, die een regeeringsverkla-
ring had afgelegd, had Landry (links radi
caal) een motie van wantrouwen ingediend.
Deze werd verworpen met 293 tegen 279
stemmen.
De opwinding na dit resultaat was groot.
Tardieu eischte daarop dat de meerderheid
een bloc zou vormen tegenover dat der radi
caal-socialisten. die gesteund werden door de
communisten. Opnieuw stelde hij de kwestie
van vertrouwen. Een motie in dien zin. door
Fabry ingediend, aldus de Tel., werd daarop
met 303 tegen 14 stemmen aangenomen.
In den Elbemond verging zooals we meld den het schip „Luise Leonhardi". 31
menschen kwamen daarbij om het leven. Een foto van het wrak.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
OOK ZONDAG 30 NOVEMBER GEOPEND
OM ONZE CLIENTÈLE IN DE GELEGENHEID te stellen zich nog voor
ST. N(COLAATE LATEN FOTOGRAFEEREN.
169 GR. HOUTSTRAAT tel. 13472
(In China zijn 100 van de 106
zijdespinnerijen gesloten en
daardoor 500.000 arbeiders in
deze industrie werkloos ge
worden).
Nooit heeft de zij ln ons bestaan
Zulk een voorname rol vervuld.
En nooit te voren ging de „zij"
Zoo algemeen ln zij gehuld.
Maar *t droeve noodlot wil nu weer
Dat China's zijdespinnerij,
Van deze mode nadeel heeft.
Zij spint er nu geen zij meer bij.
De wereld heeft al'ang de kunst
Der zijderupsen nageleerd
En ver boven de rupsenkracht
Wordt kunstzij thans geproduceerd.
Zooals Ik zei. de vrouw wil zij
En er wordt minder on gelet,
Of dit kunstzij of zij-zij zij,
Dus werd de rups op zij gezet.
Dit laat het dier volkomen koud.
Het is zelfs zoo terzij wel blij,
Het zit te spinnen van plezier
Al streeft de mensch het ook op zij.
Een rups werkt liever voor zichzelf,
Wat heeft het met den mensch van doen,
Maar anders staat het met dien drom
Van werkloozen. een half millioen.
Hun arbeid raakte uit den tijd
En hun artikel uit de gunst.
Zij zien de zelfkant van de zij.
Zij zijn de keerzij van de kunst.
p. GASUS.
ERNSTIG SPOORWEG-ONGELUK
IN SPANJE.
ZES ZWAAR GEWONDEN.
MADRID, 28 Nov. (VU.) Bij Carcagente
kwam de sneltrein BarcelonaValencia in
botsing met een goederentrein. Beide machi
nes en verscheidene wagons, waaronder een
slaapwagen, werden omver geworpen. Zes
personen werden zwaar gewond.
Bij Monforte stortten van een goederen
trein verscheidene wagons van een spoor
brug in de daaronder stroomende rivier,
waarbij verscheidene telegraafpalen uit den
grond werden gerukt. Tengevolge van dit
ongeval ondervinden de treinen La Coruna-
Madrid en Vigo-Madrid, belangrijke vertra
gingen.
NED. HERVORMDE KERK.
PREDIKANT BEROEPEN.
Vrijdagavond is door het kiescollege der
Ned. Hervormde Kerk te Haarlem als predi
kant (in de vacature van Ds. L. D. Poot) be
roepen Ds. G. P. van Itterzon te Alblasser-
dam.
De heer van Itterzon werd in 1900 geboren,
hij werd ln 1924 predikant te Gelsela ar en ln
1928 te Alblasserdam.
OVERVAL IN EEN BANK TE
EYSDEN.
Kantoorhouder gebonden.
4000a 5000.CESTOLEN.
Vrijdagmiddag ongeveer half drie is een
tweetal personen, die zich gemaskerd had
den, binnengedrongen in het bijkantoor van
de Rotterdamsche Bank Vereeniging te
Eysden. Zij hebben den kantoorhouder Steyn,
die aileen in het gebouw aanwezig was, ge
bonden en een prop in de mond gestopt,
waarna zij de kas geplunderd hebben. Een
bedrag van in Nederlandsche waarde f 4000
a f 5000 werd meegenomen, waaronder 20.000
Belgische francs, die juist van het kan
toor te Maastricht naar het bijkantoor te
Eysden gebracht waren. De roovers hebben
zich op rijwielen verwijderd.
Onmiddellijk werd de marechaussee ge
waarschuwd, die de achtervolging per auto
begon. De achtervolging had succes, want
nog in den loop van den avond werden de
roovers in de bosschen onder de gemeente
Eysden gearresteerd. Het geld werd nog op
hen bevonden. Zij beweren te heeten D. en
De G., beiden handelsreizigers uit Maastricht.
Men gelooft hier echter te doen te hebben met
andere personen.
Belden zijn naar Eysden overgebracht, waar
zij zijn opgesloten in de marechausseekazerne.
Een verhoor vond hier plaats, terwijl het on
derzoek wordt voortgezet.
De Officier van Justitie te Maastricht, Mr.
Kneep kens is ter plaatse.
De politiehonden zullen niet meer gebruikt
worden bij relletjes.
(Ie blad, le pag.)
De Gasthuishuisjes. De regenten over het
adres der Vereeniging ^Haerlem".
(2e blad, 2e pag.)
Protest van Land- en Tuinbouwers. Groote
vergadering in den Haag.
(2e blad, le pag).
Het belangrijkste nieuws uit het buitenland.
Püsoedski treedt af. De gang van zaken in
Duitschland.
(3e blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ
R P.: Uit den Raad.
(le blad. le pag.)
H. D. Puzzles,
(3e blad, le pag.)
Karei de Jong: Radiomuziek der week. Een
voorbespreking.
(6e blad, 3e pag.)
De Pooltocht van Andrêe. Wat Andrei in zijn
dagboek vertelt. (Van onzen co espondent
te Stockholm
(6e id. Ie pag.)
Dr. W. G. N. o. d. SleenA matt en de
Purka.
(Ce blad, 2e pag.)
L. A-: Erich von Stroheim in de film ..The
Great Gabbo".
(6e blad, 3e pag.)
De film „Boek" van Joris Ivens en W. Bon.
(6e blad, 3e pag.)
W. M. Bekaar: Een Mausoleum voor Jozef
Haydn.
(6e blad, 2e pag.)
Biographiecn in een notedop: Joannes Stal-
poert van der Wielen.
(6e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
DE „DO X" NAAR CADIZ.
LISSABON, 28 Nov. De Dorniervliegboot
Do X zal bij gunstige weersomstandighe
den vandaag van Lissabon naar Cadiz star
ten. Op de Dornierwerf aldaar zal de vlieg-
boot aan een grondig onderzoek onderworpen
worden. In begin Januari zal naax Zuid-
Amerika worden gestart.
Dat Duitschland niet voor niets vertoornd is
over de terroristische handelwijze van dc
Poolsche verkiezingspropagandisten, bewijst
bovenstaande foto genomen ln de stad Hohcn-
birken in Opper-Oost-Silezië, waar de natio
nalisten het hevigst hebben huisgehouden* Er
is sprake van dat de Volkenbond
zich in deze kwestie zal mengen.
