I^J
Het woord is aan...
Pardon!
Het Belangrijkste.
mm
48e Jaargang No. 14557
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
VrUdag 5 December 1930
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur» ROBERT Pr"REBOOM.
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 7 0 27*4. met Geïllustreerd Zondagsblad f0 32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 1 35/54. Franco per post door Nederland 387*4 l.osse nummers
fO.Oti Geil! Zondagsblad per 3 maanden 1007*4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenapaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 O Hoofdredactie 15054 4 Redactie 10600
Administratie 10724. 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No 38810
ADVER1 ENTlEN: 1—3 regels 1 75 elk* regn meer t 0.35 Reclames
fO.öti pet regel Reductie hij abonnement Vraag en Aanbf «t I—4 regels fOftfl,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prij's. Ome Groentjes
(iederen dag) 14 regels 1 (125. elke regel meer 0-10. uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 1 50.-, Arm- oi Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
GROOTE DYNAMIET-
ONTPOFFING IN BRAZILIë.
ZES EN DERTIG PERSONEN GEDOOD.
NEWYORK, 4 Dec. (V. D.) Uit Rio de Ja-
ïieiro wordt gemeld, dat te Porto Novo Ds-
cunha in den staat Minasgeras een groote
hoeveelheid dynamiet, die uit een trein in
een munitie-depot werd gelost, door tot nog
toe onbekende oorzaak ontplofte. Een groot
aantal gebouwen werd vernield en 36 perso
nen werden gedood, terwijl velen gewond
werden.
JACK DIAMOND
HERSTELLENDE.
NEW-YORK, 4 Dec. (V. D.) Jack Diamond,
de ongekroonde Koning van de New-York-
sche onderwereld, die gedurende bijna twee
maanden in het ziekenhuis heeft gelegen, is
weer in zooverre herstellende, dat hij een
operatie zal kunnen ondergaan ter verwij
dering van de vijf kogels, die bij een vecht
partij op 12 October door zijn rivalen op
hem werden afgevuurd.
Diamond heeft geruimen tijd met den dood
gevochten Hij wil absoluut herstel'en om zich
te wreken op zijn tegenstanders die hem neer
geschoten hebben. Hij wordt dag en nacht
angstvallig bewaakt in het ziekenhuis op
Welfare-Island.
DE GEHEIME WAPENDEPöTS
IN DUITSCHLAND.
VIER MACHINEGEWEREN IN BESLAG
GENOMEN.
WASSERBURG a. INN. 4 Dec. (V. D.)
Woensdag heeft te Wasserburg a. Inn bij
verdachte communisten een aantal huiszoe
kingen plaats gehad. In een houtschuur van
een communisten leider werden in een nieu
we kist vier zware machinegeweren met alle
toebehooren gevonden en in beslag genomen.
De communistenleider is gevlucht. Zijn vrouw
beweert, van de zaak niet op de hoogte te
zijn geweest.
In het naburige Rosenheim werd een an
dere communistenleider gearresteerd, die
verdacht wordt van de zaak te w:'cn. Ook
de vrouw van den man vit Wasserburg en
drie andere verdachte communisten werden
in arrest gesteld.
WERTNG VAN BUTTEN-
LANDSCHE MUSICI?
GEEN STRAFFE REGEERINGS-
MAATREGELEN.
Het Hbld. meent te weten, dat de minister
van arbeid in een audiëntie met de bestu
ren- van Horecaf en den Ned. Bioscoopbond
als zijn standpunt te kennen moet hebben
gegeven dat de regeering niet van zins is,
over te gaan tot straffe maatregelen tot het
weren van de buitenlandsc.he toonkunste
naars. Wèl zou zij bereid zijn, tot de exploi
tanten van bioscopen, dancings, restaurants
enz. bet verzoek te richten, zoowel mogelijk
den Nederlandschen musici een kans te ge
ven en. waar mogelijk, geen mechanische
muziekinstninvmten doch ..levende arbeids
krachten" in dienst te nemen.
NOODLOTTIGE ONTPi OFFING
VAN EEN BENZINE-TANKAUTO.
BRAND, DOODEN EN GEWONDEN.
STOCKHOLM, 4 Dec. (V. D.) Bij Frittja in
de nabijheid van Stockholm is een met 3000
Liter benzine geladen tankauto bij het ne
men van een bocht omgestort en geëxplo
deerd. De bestuurder en zijn begeleider wer
den gedood. Een in de nabijheid gelegen villa
ging in vlammen op.
De bewoners brachten zich in veiligheid
door uit de vensters te springen, waarbij een
persoon gewond werd; een kindje van twee
maanden kon niet meer door de moeder ge
red worden en kwam in de vlammen om. Ook
verscheidene andere huizen vlogen in brand.
Eerst toen de brandweer uit Stockholm ar
riveerde, ken het vuur, dat de gehee.e plaats
bedreigde, bedwongen worden.
EEN GASBUIS DOOR IIET SPAARNE
Men is sedert een paar weken be-ig met de
werkzaamheden voor het laten zinken van
een groote gasbuis dwars door het Spaame.
van den Schalkwijkerweg naar de Kamper-
laan. Een groote stellage is dwars in het
Spaarne gemaakt en nu wordt een ongeveer
7 meter diepe geul gebaggerd waarin straks
de gasbuis zal worden ..gelegd".
't Is een moeilijk werkje, dat nog eenige
weken vordert voordat men er mee gereed
«al zijn.
DE EERSTE KAMER OVER
DE VLOOTWET.
VOORLOOPIG VERSLAG VERSCHENEN.
Verschenen ls het voorloopig verslag der
Eerste Kamer over het ontwerp van wet tot
verhooging van het VTIIe hoofdstuk der
Rij ksbegrooting voor 1930, de Vlootwet-Dec-
kers, die door de Tweede Kamer is aange
nomen op 24 October.
Verscheidene leden betuigden htm Instem
ming met dit wetsontwerp. Zij verklaarden
het op prijs te stellen, dat de Regeering niet
heeft toegegeven aan den dran?. geoefend
door de voorstanders van eenzijdige ontwa
pening
Deze uitingen ondervonden van andere
zijde tegenspraak.
Het eenige gevolg van de aanneming van
het vlootplan zal h.i. zijn, dat het oorlogs
gevaar wordt vergroot.
Volgens vele leden schijnen de te besteden
gelden, uit militair oogpunt bezien, slecht te
zijn besteed. Allerwegen is h.i. van de meest
deskundige zijde yemletlgende crtlek ge
oefend op den ontworpen kruiser.
Zoodra het schip binnen den actie-radius
van een Washington-kruiser zou komen, acht
men het ver'oren, zoodat het voor dit doel
weinig geschikt lijkt.
Dit betoog werd intusschen door verschei
dene leden bestreden.
Wat de financieele zijde van het wetsont
werp betreft bij de behandeling in den Volks
raad is gebleken dat het bij dit wetsontwerp
gaat om een heel wat booaer bedrag dan de
thans aangevraagd f 740.000, zoodat degene,
die op dezen grond elke analogie met de
Vlootwet van 1923 verwerpt, zich aan struis
vogelpolitiek schuldig maakt Het staat toch
vast. dat volgens den minister de uitvoering
der plannen, gerekend over de jaren 1923 tot
1940, f 189.2 millioen zal kosten.
Het flottieljevaartuig voor
Curasao.
Vele leden stelden er prijs op, hun instem
ming te betuigen met ae verwezenlijking van
dep meermalen in deze Kamer geul ten
wensch, dat in- West-Indië een flottlelje-
"aartuig zal worden gestatlonneerd.
Zij spreken de verwachting uit. dat deze
stationneering van blijvenden aard zal zijn
en dat de nog steeds bestaande ongerust
heid omtrent de veiligheid speciaal van Cu
racao een einde zal nemen.
Eenige anderen leden vroegen zich af of
één schip voor de omgeving van Curacao en
Aruba wel voldoende kan worden geacht.
Andere leden bezagen deze zaak uit een
anderen gezichtshoek. Waarom, zoo vroegen
zij, kan in en om Curasao de handhaving van
orde en gezag niet geschieden metbahulp van
eenige van licht geschut voorziene politie-
vaartuigen? Tegen wie moeten de 15 c.M.
kanonnen van het flottielje-vaartuig toch
dienst doen?
Tegenover deze vraag stelden eenive voor
standers van internationale gelijktijdige ont
wapening een andere, te weten of het flot
tielje-vaartuig. dat bestemd is voor de Cura-
raosche wateren, wel groot en sterk genoeg
is om onder alle omstandigheden de orde en
het gezag aldaar te handhaven.
Geheime plannen?
Sommige leden waren ten zeerste getroffen
door een bericht in het Ochtendblad van ,De
Avondpost" van 23 October jl., waarin de
hoofdredacteur mededeelt, dat in het begin
van het vorig jaar te 's-Gravenhage een bij
eenkomst zou zijn gehouden van tal van
vooraanstaande personen, waar een marine-
deskundige inlichtingen had verstrekt over
de toekomstige vlootplannen van de Regee
ring. Naderhand is gebleken, dat deze verga
dering inderdaad op 25 Mei 1929 ir, De Tvee
Steden" is gehouden. In verband met deze
berichten wilden deze leden den minister de
volgende vraag stellen: Kon de marinedes-
kundige. die op deze bijeenkomst een inlei
ding hie'd. op verzoek van het „Comité te
gen eenzijdigs ontwatering" oo de hoogte
zijn van de plannen dsr Rsgeering ten aan
zien van de vlöotformatle?
Andere leden merkten op, dat men deze
zaak niet meet overdrijven. De bewuste in
leiding werd op de vergadering rondgedeeld
in een groot aantal exemplaren en is later
zelfs In een tijdschrift verschenen, namelijk
het orgaan van voornoemd comité (October-
nummer). Dit is wel het beste bewijs, dat de
plannen absoluut niet geheim behoefden te
blijven.
Een lid stelde de vraag wanneer de „Su
matra" gereed zal zijn om weer in dienst te
kunnen worden genomen.
MISS SPOONER NAAR BENEDEN
GESTORT.
SLECHTS LICHTE VERWONDINGEN
OPGELOOPEN.
Miss Spooner.
ROME, 4 Dec. (V.D.) De Engelsche avia-
trice miss Winifred Spooner, die gisteren van
Croydon startte om in gezelschap van den
vlieger Edwards met haar eendekker het
record LondenKaapstad te verbeteren, ver
trok heden uit Rome om den tochit voor te
zetten, doch stortte bij Belmonte di Calabro
naar beneden in zee. De Inzittenden kwamen
er wonder boven wonder goed af. Miss
Spooner, die* slecht eenige onbeduidende
verwondingen aan het gezicht had gekregen,
wist zich zwemmende te redden, terwij
Edwards werd opgepikt. Ook het vliegtuig
dat op het water bleef drijven, kon geborgen
worden.
HET NIEUWE POOLSCHE
KABINET.
WARSCHAU. 4 Dec. (V. D.) Naar offic'eel
verluidt heeft de President der Poolsche Re
publiek het nieuwe Kabinet-Slawek geïnstal
leerd. Het Kabinet ls aldus samengeste'd:
Minister-President: Kolonel Slawek. Plaats
vervanger: Pieracki; Oorlog: Maarschalk Pil-
soedski, Buitenlandsche Zaken: Zaleski.
Plaatsvervanger: Overste Beek. Fir.r.r.r.cn:
Overste Matuszewski. Binnenlandsche Zaken:
Generaal Skladkowski. Justitie: Michalowski.
Landbouw: Janta Polczinskl. Onderwijs:
Czerwinski. Verkeer: Kuhn. Handel: Overste
Prystor. Maatschappelijke Voorzorg: Gene
raal Hubick. Posterijen: Overste Bomer.
Openbare Werken: Generaal Neugebauer.
Agrarische hervorming: Prof. Kozlowski
(Lemborg).
MOORDAANSLAG OP ZIJN
VADER?
VERDACHTE UIT SCHIEBROEK VOOR
HET HOF.
Voor het gerechtshof te 's-Gravenhage
heeft in hooger beroep terecht gestaan, de
34-jarige landbouwer J. W. V., die op 5 Juni
j.l. door de Rotterdamsche rechtbank is vrij
gesproken van de hem ten laste gelegde po
ging tot moord op zijn vader te Schiebroek
op 10 November 1929. Subsidiair was aan ver
dachte poging tot zware mishandeling ten
laste gelegd..
De procureur-generaal, mr. de Visser, had
29 getuigen gedagvaard.
Nadat deze allen gehoord waren vroeg mr.
De Visser vernietiging van het vonnis der
Rotterdamsche Rechtbank en veroordeeling
van verdachte tot vijf jaar gevangenisstraf
met ter beschikkingstelling van de regeering
en onmiddellijke, gevangenneming.
De verdediger mr. Rolandus Hagendoorn,
vroeg bevestiging van het vonnis der
Rechtbank.
Verdachte bleef bij zijn verklaring volko
men onschuldig te zyn.
Na zich in raadkamer begeven te hebben
deelde het Hof mede, geen termen aanwezig
te achten om verd. in arrest te stellen,
Arrest 17 December.
Kleine Wim toen moeder, naar buiten
kijkend, opmerkte dat het zulk naar koud
weer was voor dien armen Sinterklaas)
Wat hindert dat? Het is immers toch maar
vader!
U excuseert me wel vandaag.
Ik heb geen tijd al deed ik 't gTaag,
Want ik moet pakjes maken;
En u krijgt trouwens dezen dag
Al menig rijm, naar 'k hopen mag,
Zoodat ik wel kan staken.
Ik heb het onge'.oofelljk druk.
Want mijn familie, stuk voor stuk
Verwacht van mij geschenken;
Ik ben den heelen dag op hol.
Het ïlaat me bijna in mijn bol
Om ieder te bedenken.
U schenkt me dus mijn rijm vandaag,
U weet het wel. ik doe haar graag.
Die dierbaarste der plichten.
Maar andre noodzaak houdt mij vast,
Ik moet, o allerzwaarste last
Voor elk nog aan hetdichten.
P. GASUS.
BOND VAN NEDER! ANDSCHE
ONDERWIJZERS.
NOG EEN ST. NICOLAASFEEST?
De Sint Nlcolaasfeesten van den Bond van
Nederiandsche Onderwijzers zijn nog steeds
in vollen gang.
lederen dag opnieuw genieten honderden
stadcenooten van de boeiende films en de
aardize tooneelstukjes. die hun geboden wor
den. En telkens is daar in de groote zaal van 't
Concertgebouw weer dezelfde uitbundige
vreugde onder de jeugdige toeschouwers
het beste bewijs, dat de feesten ook dit jaar
volkomen geslaagd zljna.
Donderdagmiddag werd voor de vferde en
vijfde klasse een nieuwe film gegeven. Pen-
rod en Sam", een alleraardigst brokje jongens
leven. Hoe heerlijk hebben vooral de jongens
meegeleefd met de avonturen van dit tweetal
en al het lief en leed van beide bengels ge
deeld! De geheele zaal was op de hand van
de bende van Pen en Sam, wanneer die ten
strijde trok tegen de manschappen van den
..Bul", alïas Robbei Bitts Het leek wel of de
kinderen zelf deelnamen aan de geheime
bijeenkomsten in de Groote Toki, het roman
tische roovershol. dat feitelijk toch niet meer
dan een vervallen schuurtje was!), waarin
de kostelijke plannen van de club werden uit
gebroed. Maar ook de tegenslagen en dat
waren en vele die de dappere Penrod
moest ondervinden maakten een dienen in
druk op het jonge volkje. Gelukkig komt alles
op zijn pootjes terecht en brengt het slot
van de historie de gewenschte bevrediging.
De heer Panman expliceerde er bij en deed
dat op een wijze, die de film ongetwijfeld
ten goede ls gekomen.
Behalve deze film kreeen de kfnderen bo
vendien nog het tooneelstukje „een goede
daad" te zien, dat reeds eerder gegeven werd.
En dan waren er natuurlijk de talrijke ver
snaperingen, die nu eenmaal op een waar
Sint Nicolaasfeest onmisbaar zijn!
ZANG EN VRIENDSCHAP.
EEN COMMISSIE.
De commissie, op voordracht van het be
stuur en in overleg met den d'recteur b?-
noemd door de algemeene vergadering van
Zang en Vriendschap, met het doel de be
staande geschillen tot een opining e bren
gen. is thans in funct'e getreden ZU trstiV
uit de heeren J. C. Tadema. N Levenamp.
W. Roodenburg, Jhr. J. C. Mollerus en G. J.
Droste Jr.
Wij hopen dat het resuHaat van den arbrid
dezer commissie een volkomen oplossing der
moeilijkheden zal zijn, in het belang van de
Liedertafel.
Het kabinet Tardleu afgetreden. Ontslag aan
vaard.
(2e blad, le pag)
Groote dynamietontploffing in Brazilië. 36
dood en,
(le biad, le pag.)
Het debat in den Dultschen Rijksdag voort
gezet. De aanval der Nazi's.
(2e blad, le pag.)
Beroep ran belastingaanslagen. Moet de boete
verdicxjnen?
(le blad. 2e pag.)
De Eerste Kamer over de Vlootwet. Voorloopig
verslag verschenen,
(le blad, le pag.)
Velsen: Arbeidsbemiddeling en Werkloos
heidsverzekering, Onderhoud met den
directeur.
(3e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Tar dieu's val.
(le blad, le pag.)
E. E. J.P.: De vrouw aan 't stuur (Femina),
Willy van der Tak: Meubels (Femina).
Bep Otten; Hebberig (Femina).
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
DE BEROEPSINSTANTIE BIJ
RADIOCENSUUR.
VRAGEN VAN DEN HEER ALBARDA.
Het lid der Tweede Kamer de heer Albarda
heeft den minister van Waterstaat gevraagd,
of spoedig de verwezenlijking ie vziwa- t?n
is van de regeling van het beroep op de be
slissingen van de Rad.o-ccntroleccmm's le
en wel zoodanig, dat de elndbesl.ss'ng komt
bij den mlniter van waterstaat, nadat dc:*.o
zich door een daartoe ln te stel en commissie
van advies heeft doen voorlichten en of het
niet in het voornemen ligt. te bepalen, dat
ln gevallen, waarin het advies van deze com
missie niet met algemcene stemmen wordt
vastgesteld, ook de minderheid haar gevoe
lens aan den minister kan kenbaar maken.
PERSONALIA
De heer W. J. Pot de Vin, werkzaam bij do
firma Joh. Enschedé en Zonen, als kantoor-
b?dlende. chef der afdeellng Iconen en Per
soneel". herdenkt 4 Januari den dag dat hij
vóór 25 Jaren ln dienst trad.
HAARLEM, 5 December.
Tardieu's Val.
Het kabinet-Tardieu ls ln den Senaat ge
vallen, tengevolge van een minderheid van
acht stemmen 1139—147) bij een motie van
orde, die een votum van wantrouwen In
hield. Dat klinkt tamelijk vreemd, maar de
vaktaal der politiek telt wel meer paradoxen.
Waarom zou dus een motie van orde niet een
votum van wantrouwen tegen een - overi
gens uit den aard der zaak uit ordelijke
menschen bestaande - regeering kunnen
zijn?
Gezien de omstandigheden waaronder hij
geregeerd heeft - er ls een conservatieve
meerderheid in de Kamer, en een radicale m
den Senaat - heeft de heer Andró
Tardleu het, knaphandig manoeuvreerend.
nog een heelen tijd uitgehouden. HIJ is geen
phraseur, geen man van bloemrijke rede
voeringen, maar een zakelijk spreker en
een opportunist, hetgeen ln deze tijden nog
re beste kansen voor een lang regeeringsle-
ven biedt. Tenslotte heeft de affalre-Oustric,
die hem zijn minister van Justitie (Raoul
Péret) en twee onderstxats-secretarls^en
kostte (omdat zU er lichtelijk door gecom
promitteerd werden) zijn regeering het
leven gekost. Verwacht wordt nu dat zijn mi
nister van Financiën, Henry Chéron, door
president Doumergue in de eerste plaats als
kabinetsformateur zal worden ultgenoodlgd.
Dat wijst er wel op. dat het oude spelletje
weer gespeeld Ls: dat de val van het kabinet
niet vrij van invloeden-van-blnnen-ult Ls
gebleven. Zoo gebeurt het zoo vaak.
Op dat te ontgaan vormde George Clc-
menceau zijn belde regeeringen (1906—1909
en 19171919) geheel uit politici van het
tweede plan. zoodat er nemand bij was die
hem een beentje kon lichten. Het lukte prach
tig. want hij hield in beide gevallen net zoo
lang stand als hU zelf verkoos, en dat
duurde Jaren Maar het moet een groo'e
figuur zijn, die het durft butaan zon^e- mi
nisters van eerste k'asse bekwaamheden het
bewind te aanvaarden
Of Chéron slagen zal rijn kaK'~efs-
fermatie ls zeer de vra-rv Men vrwebt t
blijkbaar niet 'n Par' s. Men ve a t - n
'angdurlge erts 5 omdat he' zoa ht>° k ls
een modus te vinden, waa bij met dn con
servatieve meerderheid in de K mer en de
radicale meerderheid ln den Senaat gowe kt
kan worden. Tot tusschent'.Jdsche Kameront
binding gaat men in Frankrijk vrijwel noo t
ever in tegenstelling met Engeland, waar
dit middel al vaak ls toegepast en dus zul
len de fractieleiders aan het marchandecren
gaan tot er eindelijk een gezelschap bijeen ls
dat kans heeft om weer voor enkele maanden
tusschen de moeilijkheden door te tollen. In-
Donderdag brachten St. Nicolaas en zijn knecht, Zwarte Piet, een bezoek aan het St. Antonius Ziekenhuis te Velsen. Zooals op de
foto's te zien is, bereidden zij groote vreugde aan de jeugdige patiënten. Versnaperingen en geschenken worden door den goeden Sint.
met milde hand uitgedeeld