I^J Het woord is aan... Pardon! Het Belangrijkste. mm 48e Jaargang No. 14557 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen VrUdag 5 December 1930 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur» ROBERT Pr"REBOOM. en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 7 0 27*4. met Geïllustreerd Zondagsblad f0 32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 1 35/54. Franco per post door Nederland 387*4 l.osse nummers fO.Oti Geil! Zondagsblad per 3 maanden 1007*4. franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenapaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 O Hoofdredactie 15054 4 Redactie 10600 Administratie 10724. 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No 38810 ADVER1 ENTlEN: 1—3 regels 1 75 elk* regn meer t 0.35 Reclames fO.öti pet regel Reductie hij abonnement Vraag en Aanbf «t I—4 regels fOftfl, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prij's. Ome Groentjes (iederen dag) 14 regels 1 (125. elke regel meer 0-10. uitsluitend i contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 1 50.-, Arm- oi Beenbreuk f 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD GROOTE DYNAMIET- ONTPOFFING IN BRAZILIë. ZES EN DERTIG PERSONEN GEDOOD. NEWYORK, 4 Dec. (V. D.) Uit Rio de Ja- ïieiro wordt gemeld, dat te Porto Novo Ds- cunha in den staat Minasgeras een groote hoeveelheid dynamiet, die uit een trein in een munitie-depot werd gelost, door tot nog toe onbekende oorzaak ontplofte. Een groot aantal gebouwen werd vernield en 36 perso nen werden gedood, terwijl velen gewond werden. JACK DIAMOND HERSTELLENDE. NEW-YORK, 4 Dec. (V. D.) Jack Diamond, de ongekroonde Koning van de New-York- sche onderwereld, die gedurende bijna twee maanden in het ziekenhuis heeft gelegen, is weer in zooverre herstellende, dat hij een operatie zal kunnen ondergaan ter verwij dering van de vijf kogels, die bij een vecht partij op 12 October door zijn rivalen op hem werden afgevuurd. Diamond heeft geruimen tijd met den dood gevochten Hij wil absoluut herstel'en om zich te wreken op zijn tegenstanders die hem neer geschoten hebben. Hij wordt dag en nacht angstvallig bewaakt in het ziekenhuis op Welfare-Island. DE GEHEIME WAPENDEPöTS IN DUITSCHLAND. VIER MACHINEGEWEREN IN BESLAG GENOMEN. WASSERBURG a. INN. 4 Dec. (V. D.) Woensdag heeft te Wasserburg a. Inn bij verdachte communisten een aantal huiszoe kingen plaats gehad. In een houtschuur van een communisten leider werden in een nieu we kist vier zware machinegeweren met alle toebehooren gevonden en in beslag genomen. De communistenleider is gevlucht. Zijn vrouw beweert, van de zaak niet op de hoogte te zijn geweest. In het naburige Rosenheim werd een an dere communistenleider gearresteerd, die verdacht wordt van de zaak te w:'cn. Ook de vrouw van den man vit Wasserburg en drie andere verdachte communisten werden in arrest gesteld. WERTNG VAN BUTTEN- LANDSCHE MUSICI? GEEN STRAFFE REGEERINGS- MAATREGELEN. Het Hbld. meent te weten, dat de minister van arbeid in een audiëntie met de bestu ren- van Horecaf en den Ned. Bioscoopbond als zijn standpunt te kennen moet hebben gegeven dat de regeering niet van zins is, over te gaan tot straffe maatregelen tot het weren van de buitenlandsc.he toonkunste naars. Wèl zou zij bereid zijn, tot de exploi tanten van bioscopen, dancings, restaurants enz. bet verzoek te richten, zoowel mogelijk den Nederlandschen musici een kans te ge ven en. waar mogelijk, geen mechanische muziekinstninvmten doch ..levende arbeids krachten" in dienst te nemen. NOODLOTTIGE ONTPi OFFING VAN EEN BENZINE-TANKAUTO. BRAND, DOODEN EN GEWONDEN. STOCKHOLM, 4 Dec. (V. D.) Bij Frittja in de nabijheid van Stockholm is een met 3000 Liter benzine geladen tankauto bij het ne men van een bocht omgestort en geëxplo deerd. De bestuurder en zijn begeleider wer den gedood. Een in de nabijheid gelegen villa ging in vlammen op. De bewoners brachten zich in veiligheid door uit de vensters te springen, waarbij een persoon gewond werd; een kindje van twee maanden kon niet meer door de moeder ge red worden en kwam in de vlammen om. Ook verscheidene andere huizen vlogen in brand. Eerst toen de brandweer uit Stockholm ar riveerde, ken het vuur, dat de gehee.e plaats bedreigde, bedwongen worden. EEN GASBUIS DOOR IIET SPAARNE Men is sedert een paar weken be-ig met de werkzaamheden voor het laten zinken van een groote gasbuis dwars door het Spaame. van den Schalkwijkerweg naar de Kamper- laan. Een groote stellage is dwars in het Spaarne gemaakt en nu wordt een ongeveer 7 meter diepe geul gebaggerd waarin straks de gasbuis zal worden ..gelegd". 't Is een moeilijk werkje, dat nog eenige weken vordert voordat men er mee gereed «al zijn. DE EERSTE KAMER OVER DE VLOOTWET. VOORLOOPIG VERSLAG VERSCHENEN. Verschenen ls het voorloopig verslag der Eerste Kamer over het ontwerp van wet tot verhooging van het VTIIe hoofdstuk der Rij ksbegrooting voor 1930, de Vlootwet-Dec- kers, die door de Tweede Kamer is aange nomen op 24 October. Verscheidene leden betuigden htm Instem ming met dit wetsontwerp. Zij verklaarden het op prijs te stellen, dat de Regeering niet heeft toegegeven aan den dran?. geoefend door de voorstanders van eenzijdige ontwa pening Deze uitingen ondervonden van andere zijde tegenspraak. Het eenige gevolg van de aanneming van het vlootplan zal h.i. zijn, dat het oorlogs gevaar wordt vergroot. Volgens vele leden schijnen de te besteden gelden, uit militair oogpunt bezien, slecht te zijn besteed. Allerwegen is h.i. van de meest deskundige zijde yemletlgende crtlek ge oefend op den ontworpen kruiser. Zoodra het schip binnen den actie-radius van een Washington-kruiser zou komen, acht men het ver'oren, zoodat het voor dit doel weinig geschikt lijkt. Dit betoog werd intusschen door verschei dene leden bestreden. Wat de financieele zijde van het wetsont werp betreft bij de behandeling in den Volks raad is gebleken dat het bij dit wetsontwerp gaat om een heel wat booaer bedrag dan de thans aangevraagd f 740.000, zoodat degene, die op dezen grond elke analogie met de Vlootwet van 1923 verwerpt, zich aan struis vogelpolitiek schuldig maakt Het staat toch vast. dat volgens den minister de uitvoering der plannen, gerekend over de jaren 1923 tot 1940, f 189.2 millioen zal kosten. Het flottieljevaartuig voor Curasao. Vele leden stelden er prijs op, hun instem ming te betuigen met ae verwezenlijking van dep meermalen in deze Kamer geul ten wensch, dat in- West-Indië een flottlelje- "aartuig zal worden gestatlonneerd. Zij spreken de verwachting uit. dat deze stationneering van blijvenden aard zal zijn en dat de nog steeds bestaande ongerust heid omtrent de veiligheid speciaal van Cu racao een einde zal nemen. Eenige anderen leden vroegen zich af of één schip voor de omgeving van Curacao en Aruba wel voldoende kan worden geacht. Andere leden bezagen deze zaak uit een anderen gezichtshoek. Waarom, zoo vroegen zij, kan in en om Curasao de handhaving van orde en gezag niet geschieden metbahulp van eenige van licht geschut voorziene politie- vaartuigen? Tegen wie moeten de 15 c.M. kanonnen van het flottielje-vaartuig toch dienst doen? Tegenover deze vraag stelden eenive voor standers van internationale gelijktijdige ont wapening een andere, te weten of het flot tielje-vaartuig. dat bestemd is voor de Cura- raosche wateren, wel groot en sterk genoeg is om onder alle omstandigheden de orde en het gezag aldaar te handhaven. Geheime plannen? Sommige leden waren ten zeerste getroffen door een bericht in het Ochtendblad van ,De Avondpost" van 23 October jl., waarin de hoofdredacteur mededeelt, dat in het begin van het vorig jaar te 's-Gravenhage een bij eenkomst zou zijn gehouden van tal van vooraanstaande personen, waar een marine- deskundige inlichtingen had verstrekt over de toekomstige vlootplannen van de Regee ring. Naderhand is gebleken, dat deze verga dering inderdaad op 25 Mei 1929 ir, De Tvee Steden" is gehouden. In verband met deze berichten wilden deze leden den minister de volgende vraag stellen: Kon de marinedes- kundige. die op deze bijeenkomst een inlei ding hie'd. op verzoek van het „Comité te gen eenzijdigs ontwatering" oo de hoogte zijn van de plannen dsr Rsgeering ten aan zien van de vlöotformatle? Andere leden merkten op, dat men deze zaak niet meet overdrijven. De bewuste in leiding werd op de vergadering rondgedeeld in een groot aantal exemplaren en is later zelfs In een tijdschrift verschenen, namelijk het orgaan van voornoemd comité (October- nummer). Dit is wel het beste bewijs, dat de plannen absoluut niet geheim behoefden te blijven. Een lid stelde de vraag wanneer de „Su matra" gereed zal zijn om weer in dienst te kunnen worden genomen. MISS SPOONER NAAR BENEDEN GESTORT. SLECHTS LICHTE VERWONDINGEN OPGELOOPEN. Miss Spooner. ROME, 4 Dec. (V.D.) De Engelsche avia- trice miss Winifred Spooner, die gisteren van Croydon startte om in gezelschap van den vlieger Edwards met haar eendekker het record LondenKaapstad te verbeteren, ver trok heden uit Rome om den tochit voor te zetten, doch stortte bij Belmonte di Calabro naar beneden in zee. De Inzittenden kwamen er wonder boven wonder goed af. Miss Spooner, die* slecht eenige onbeduidende verwondingen aan het gezicht had gekregen, wist zich zwemmende te redden, terwij Edwards werd opgepikt. Ook het vliegtuig dat op het water bleef drijven, kon geborgen worden. HET NIEUWE POOLSCHE KABINET. WARSCHAU. 4 Dec. (V. D.) Naar offic'eel verluidt heeft de President der Poolsche Re publiek het nieuwe Kabinet-Slawek geïnstal leerd. Het Kabinet ls aldus samengeste'd: Minister-President: Kolonel Slawek. Plaats vervanger: Pieracki; Oorlog: Maarschalk Pil- soedski, Buitenlandsche Zaken: Zaleski. Plaatsvervanger: Overste Beek. Fir.r.r.r.cn: Overste Matuszewski. Binnenlandsche Zaken: Generaal Skladkowski. Justitie: Michalowski. Landbouw: Janta Polczinskl. Onderwijs: Czerwinski. Verkeer: Kuhn. Handel: Overste Prystor. Maatschappelijke Voorzorg: Gene raal Hubick. Posterijen: Overste Bomer. Openbare Werken: Generaal Neugebauer. Agrarische hervorming: Prof. Kozlowski (Lemborg). MOORDAANSLAG OP ZIJN VADER? VERDACHTE UIT SCHIEBROEK VOOR HET HOF. Voor het gerechtshof te 's-Gravenhage heeft in hooger beroep terecht gestaan, de 34-jarige landbouwer J. W. V., die op 5 Juni j.l. door de Rotterdamsche rechtbank is vrij gesproken van de hem ten laste gelegde po ging tot moord op zijn vader te Schiebroek op 10 November 1929. Subsidiair was aan ver dachte poging tot zware mishandeling ten laste gelegd.. De procureur-generaal, mr. de Visser, had 29 getuigen gedagvaard. Nadat deze allen gehoord waren vroeg mr. De Visser vernietiging van het vonnis der Rotterdamsche Rechtbank en veroordeeling van verdachte tot vijf jaar gevangenisstraf met ter beschikkingstelling van de regeering en onmiddellijke, gevangenneming. De verdediger mr. Rolandus Hagendoorn, vroeg bevestiging van het vonnis der Rechtbank. Verdachte bleef bij zijn verklaring volko men onschuldig te zyn. Na zich in raadkamer begeven te hebben deelde het Hof mede, geen termen aanwezig te achten om verd. in arrest te stellen, Arrest 17 December. Kleine Wim toen moeder, naar buiten kijkend, opmerkte dat het zulk naar koud weer was voor dien armen Sinterklaas) Wat hindert dat? Het is immers toch maar vader! U excuseert me wel vandaag. Ik heb geen tijd al deed ik 't gTaag, Want ik moet pakjes maken; En u krijgt trouwens dezen dag Al menig rijm, naar 'k hopen mag, Zoodat ik wel kan staken. Ik heb het onge'.oofelljk druk. Want mijn familie, stuk voor stuk Verwacht van mij geschenken; Ik ben den heelen dag op hol. Het ïlaat me bijna in mijn bol Om ieder te bedenken. U schenkt me dus mijn rijm vandaag, U weet het wel. ik doe haar graag. Die dierbaarste der plichten. Maar andre noodzaak houdt mij vast, Ik moet, o allerzwaarste last Voor elk nog aan hetdichten. P. GASUS. BOND VAN NEDER! ANDSCHE ONDERWIJZERS. NOG EEN ST. NICOLAASFEEST? De Sint Nlcolaasfeesten van den Bond van Nederiandsche Onderwijzers zijn nog steeds in vollen gang. lederen dag opnieuw genieten honderden stadcenooten van de boeiende films en de aardize tooneelstukjes. die hun geboden wor den. En telkens is daar in de groote zaal van 't Concertgebouw weer dezelfde uitbundige vreugde onder de jeugdige toeschouwers het beste bewijs, dat de feesten ook dit jaar volkomen geslaagd zljna. Donderdagmiddag werd voor de vferde en vijfde klasse een nieuwe film gegeven. Pen- rod en Sam", een alleraardigst brokje jongens leven. Hoe heerlijk hebben vooral de jongens meegeleefd met de avonturen van dit tweetal en al het lief en leed van beide bengels ge deeld! De geheele zaal was op de hand van de bende van Pen en Sam, wanneer die ten strijde trok tegen de manschappen van den ..Bul", alïas Robbei Bitts Het leek wel of de kinderen zelf deelnamen aan de geheime bijeenkomsten in de Groote Toki, het roman tische roovershol. dat feitelijk toch niet meer dan een vervallen schuurtje was!), waarin de kostelijke plannen van de club werden uit gebroed. Maar ook de tegenslagen en dat waren en vele die de dappere Penrod moest ondervinden maakten een dienen in druk op het jonge volkje. Gelukkig komt alles op zijn pootjes terecht en brengt het slot van de historie de gewenschte bevrediging. De heer Panman expliceerde er bij en deed dat op een wijze, die de film ongetwijfeld ten goede ls gekomen. Behalve deze film kreeen de kfnderen bo vendien nog het tooneelstukje „een goede daad" te zien, dat reeds eerder gegeven werd. En dan waren er natuurlijk de talrijke ver snaperingen, die nu eenmaal op een waar Sint Nicolaasfeest onmisbaar zijn! ZANG EN VRIENDSCHAP. EEN COMMISSIE. De commissie, op voordracht van het be stuur en in overleg met den d'recteur b?- noemd door de algemeene vergadering van Zang en Vriendschap, met het doel de be staande geschillen tot een opining e bren gen. is thans in funct'e getreden ZU trstiV uit de heeren J. C. Tadema. N Levenamp. W. Roodenburg, Jhr. J. C. Mollerus en G. J. Droste Jr. Wij hopen dat het resuHaat van den arbrid dezer commissie een volkomen oplossing der moeilijkheden zal zijn, in het belang van de Liedertafel. Het kabinet Tardleu afgetreden. Ontslag aan vaard. (2e blad, le pag) Groote dynamietontploffing in Brazilië. 36 dood en, (le biad, le pag.) Het debat in den Dultschen Rijksdag voort gezet. De aanval der Nazi's. (2e blad, le pag.) Beroep ran belastingaanslagen. Moet de boete verdicxjnen? (le blad. 2e pag.) De Eerste Kamer over de Vlootwet. Voorloopig verslag verschenen, (le blad, le pag.) Velsen: Arbeidsbemiddeling en Werkloos heidsverzekering, Onderhoud met den directeur. (3e blad, 2e pag.) ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Tar dieu's val. (le blad, le pag.) E. E. J.P.: De vrouw aan 't stuur (Femina), Willy van der Tak: Meubels (Femina). Bep Otten; Hebberig (Femina). (Laatste berichten 2e pagina le blad.) DE BEROEPSINSTANTIE BIJ RADIOCENSUUR. VRAGEN VAN DEN HEER ALBARDA. Het lid der Tweede Kamer de heer Albarda heeft den minister van Waterstaat gevraagd, of spoedig de verwezenlijking ie vziwa- t?n is van de regeling van het beroep op de be slissingen van de Rad.o-ccntroleccmm's le en wel zoodanig, dat de elndbesl.ss'ng komt bij den mlniter van waterstaat, nadat dc:*.o zich door een daartoe ln te stel en commissie van advies heeft doen voorlichten en of het niet in het voornemen ligt. te bepalen, dat ln gevallen, waarin het advies van deze com missie niet met algemcene stemmen wordt vastgesteld, ook de minderheid haar gevoe lens aan den minister kan kenbaar maken. PERSONALIA De heer W. J. Pot de Vin, werkzaam bij do firma Joh. Enschedé en Zonen, als kantoor- b?dlende. chef der afdeellng Iconen en Per soneel". herdenkt 4 Januari den dag dat hij vóór 25 Jaren ln dienst trad. HAARLEM, 5 December. Tardieu's Val. Het kabinet-Tardieu ls ln den Senaat ge vallen, tengevolge van een minderheid van acht stemmen 1139—147) bij een motie van orde, die een votum van wantrouwen In hield. Dat klinkt tamelijk vreemd, maar de vaktaal der politiek telt wel meer paradoxen. Waarom zou dus een motie van orde niet een votum van wantrouwen tegen een - overi gens uit den aard der zaak uit ordelijke menschen bestaande - regeering kunnen zijn? Gezien de omstandigheden waaronder hij geregeerd heeft - er ls een conservatieve meerderheid in de Kamer, en een radicale m den Senaat - heeft de heer Andró Tardleu het, knaphandig manoeuvreerend. nog een heelen tijd uitgehouden. HIJ is geen phraseur, geen man van bloemrijke rede voeringen, maar een zakelijk spreker en een opportunist, hetgeen ln deze tijden nog re beste kansen voor een lang regeeringsle- ven biedt. Tenslotte heeft de affalre-Oustric, die hem zijn minister van Justitie (Raoul Péret) en twee onderstxats-secretarls^en kostte (omdat zU er lichtelijk door gecom promitteerd werden) zijn regeering het leven gekost. Verwacht wordt nu dat zijn mi nister van Financiën, Henry Chéron, door president Doumergue in de eerste plaats als kabinetsformateur zal worden ultgenoodlgd. Dat wijst er wel op. dat het oude spelletje weer gespeeld Ls: dat de val van het kabinet niet vrij van invloeden-van-blnnen-ult Ls gebleven. Zoo gebeurt het zoo vaak. Op dat te ontgaan vormde George Clc- menceau zijn belde regeeringen (1906—1909 en 19171919) geheel uit politici van het tweede plan. zoodat er nemand bij was die hem een beentje kon lichten. Het lukte prach tig. want hij hield in beide gevallen net zoo lang stand als hU zelf verkoos, en dat duurde Jaren Maar het moet een groo'e figuur zijn, die het durft butaan zon^e- mi nisters van eerste k'asse bekwaamheden het bewind te aanvaarden Of Chéron slagen zal rijn kaK'~efs- fermatie ls zeer de vra-rv Men vrwebt t blijkbaar niet 'n Par' s. Men ve a t - n 'angdurlge erts 5 omdat he' zoa ht>° k ls een modus te vinden, waa bij met dn con servatieve meerderheid in de K mer en de radicale meerderheid ln den Senaat gowe kt kan worden. Tot tusschent'.Jdsche Kameront binding gaat men in Frankrijk vrijwel noo t ever in tegenstelling met Engeland, waar dit middel al vaak ls toegepast en dus zul len de fractieleiders aan het marchandecren gaan tot er eindelijk een gezelschap bijeen ls dat kans heeft om weer voor enkele maanden tusschen de moeilijkheden door te tollen. In- Donderdag brachten St. Nicolaas en zijn knecht, Zwarte Piet, een bezoek aan het St. Antonius Ziekenhuis te Velsen. Zooals op de foto's te zien is, bereidden zij groote vreugde aan de jeugdige patiënten. Versnaperingen en geschenken worden door den goeden Sint. met milde hand uitgedeeld

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1