LOOPT U MOEILIJK?
Het woord is aan...
Dansverbod.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14563
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 12 December 1930
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdacteur, ROBERT PF7.REBOOM.'
en ROBERT PEEREBOOM,
ABONNEMENTEN: per week 0.27)4. met Geïllustreerd Zondagsblad /O 32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) t 3-57)4. Franco per post door Nederland 1 387)4 l-osse nummers
/0.06 GeïII. Zondagsblad per 3 maanden 10-57)4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 V Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No- 38810
ADVER TENTlENt 1-5 regel, 1 75. elke regel meer 0.35 Reclames
(0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en Aantvd I4 regel» <">0,
elke regel meer /0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—4 regels 0.25. elke regel meer 0-10. uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet oi Oog I 400.-, Duim
1 250.-, Wijsvinger t 150.-, Elke andere vinger 1 50.-, Arm- ol Beenbreuk 1 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE „BANK OF THE UNITED
STATES".
ONDER NOODREGELING.
NEW YORK, 11 December (VD.) De
Bank of the United States, die 59 filialen in
New York heeft, Is onder regeeringscontrole
gesteld, nadat gisteren een groot deel van
haar cliëntèie zijn deposito's had opgevraagd
De run op de bank begon zoodra bekend werd
dat de voorgenomen samensmelting van de
bank met drie andere bankinstellingen Maan
dag te verwachten is.
Deze gebeurtenissen hebben geen bijzonde
ren terugslag op het economisch leven, daar
de moeilijkheden reeds lang bekend waren.
Het onmiddellijk ingrijpen werkt geruststel
lend. Tot dusver zijn er 100 millioen Dollar
voor uitbetaling van de deposito's ter be
schikking gesteld.
NOODLOTTIGE KETELONTPLOF
FING IN DE PYRENEEëN.
10 ZWAAR GEWONDEN. - GROOTE SCHADE.
PARIJS, 11 December (VD.) Heden heeft
in een stikstoffabriek in de nabijheid van
Tarbes een hevige ontploffing plaats gehad.
Een groote ketel, die meer dan 1000 ton syaan
bevatte, is door tot dusverre onopgehelderde
oorzaak in de lucht gevlogen. Het geheele
gebouw werd vernield. Tien arbeiders kregen
levensgevaarlijk letsel. Bij het ruimingswerk
stortte een muur in en vernielde een der be
lendende perceelen.
STEUN AAN DE AARDAPPEL-
MEEL-INDUSTR1E.
Een wetsontwerp verschenen.
VOORGESTELD WORDT EEN CREDIET
VAN 4!é MILLIOEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhoo
ging van het Hoofdstuk V der Rijksbegroo-
ting voor 1930 met een post „rentedrag?nd
crediet ten behoeve van de aardappelmeel-
industrie in de veenkoloniën" ad f 4 500.000.
Blijkens de Memorie van Toel'cht ng he^ft
de regeering van de comm'ssie, ingesteld we
gens de heerschende crisis in de akkerbouw
bedrijven, het advies ontvangen, om ter tege
moetkoming in den bijzonderen toestand van
het veenkoloniale aardappe'.mee bedrijf en
de daarbij betrokken landbouwers een ren
teloos crediet van f 6.000.000 te verstrekken
aan het „Aardappelmeel-Verkoop-Bureau"
(A. V. B.)
Naar aanleiding van dit advies heeft de
regeering de nadere financieel-technische
uitwerking in handen gelegd van een com
missie, bestaande uit de heeren G. Bruins,
A. van Doorninck en D. G. W. Spitzen, welker
rapport als bijlage bij het ontwerp is ge
voegd.
De regeering had reeds tevoren de beslis
sing genomen, om financieele hulp te ver-
leenen op den voet van een rentedragend
voorschot. Den rentevoet meent de regeerirg
in dit geval te moeten bepalen op dien, welke
in den laatsten tijd gemiddeld als voor de
vlottende schuld geldende kan worden aan
genomen, n.l. twee proèent.
De Commissie zegt in haar raprxïri, dat er
vo'gens berekening bij het A. V. B. een voor
raad is van ongeveer een milücen balen.
Het doel van het regeerings'rediet zal in
de eerste plaats moeten zijn in de moeilijk
heden der financieele zwakkeren onder de
boerenleden eenige verlichting te brengen
en wel in den vorm van voorschotten op ver
dere uitkeeringen. Met de bankinstellingen is
overleg gepleegd en overeenstemming ver
kregen. Zij hebben zich bereid verklaard de
aan de fabrieken te berekenen rente ten
hoogste 4 12 pet. te doen bedragen.
Van de f 4.500.000, die de commissie voor
stelt te geven wordt ter beschikking van het
A. V. B. gesteld een zoodanig bedrag als noo-
dig is om aan de aangesloten fabrieken een
verdere voorloopige uitkeering te doen van
20 cent per H L. in 1929 geleverde aardanpe-
len. Uit de door de aangesloten fabrieken
ontvangen bedragen worden door dezen
naar gelang van behoefte voorschotten ver
strekt aan haar leden.
Het A. V. B. verbindt zich, om wanneer d'
voorraad aardappe'meel met inbegrip van
den oogst 1930 is terrggeiooren tot 140^003
balen van de opbrengst van elke verder ver
kochte baal een bed~ag van f 4 te d en
strekken tot aflossing van de schuld aan de
regeering.
DE VLOOTWET WOENSDAG IN DE
EERSTE KAMER
De Eerste Kamer zal Woensdag in open
bare zitting behandelen het wetsontwerp tot
verhooging van Hoofdstuk Vin der Rljksbe-
grooting van 1930 de Vlootwet-Deckcrs,
DE FILM „IM WESTEN NICHTS
NEUES".
IN TEGENSTELLING MET DEN INHOUD
VAN HET BOEK?
(Zie ook het Buitenlandsch Overzicht).
BERLIJN. 11 Dec. (V. D.) Naar aanleiding
van de vertooning van de film „lm Westen
nichts Neues" deelt de deskundige van het
Rijksweerministerie, kapitein-luitenant von
Baumbach, mede: „Het Rijksweerministerie
is van het ontstaan van deze film van de
eerste opnamen te Hollywood af door offi-
cieele en particuliere berichten nauwkeurig
op ae hoogte gehouden. Het is het ministe
rie bekend, dat reeds in April van dit jaar
de Duitsche consul-generaal te Los Angelos
stappen bij de filmmaatschanpij heeft onder
nomen, gevolgd door verzoeken van het Ull-
steln Verlag. Weliswaar is tien jaar na den
oorlog de hetzefilm tegen Duitschland ver
dwenen, doch daarvoor in de plaats is een
ander soort, minder opvallend en schijnbaar
niet moedwillig bedoeld, in de plaats geko
men, die het Duitsche leger oo kwasi on
schuldige wijze belachelijk maakt of als laf
voorstelt. Het bezwaar tegen deze film is uit
sluitend, dat de verrichtingen der Duitsche
soldaten in den wereldoorlog in de oogen van
het publiek als smadelijk worden voorgeste'd.
Waarom moet deze film met zijn hatelijke
scènes speciaal in het Duitsche leger soelen?
De filmproducenten in elk land hebben de
vrijheid om dereelijke gebeurtenissen zich te
laten afspelen in het eigen land en in het
eigen leger. Tusschen het boek en de film be
staat een wezenlijk verschil. In de Duitsche
copie werken bijzonder aanstootelijk de vol
genden scènes.
Het jammerlijke huilen en schreeuwen der
vrijwilligers in het trommelvuur en hun
voortdurend van angst vertrokken gezichten.
Het neerwerpen der ree ra ten in een mest
put op het exercitieveld.
De scène, waarin een bezoek wordt ge
bracht aan een stervenden kameraad, wien
de boenen zijn afgeschoten en waarbij de
vrijwilligers onderhandelen, wie zijn nieuwe
schoenen za' krijgen.
Vooral deze laatste scène werkt in die lan
den. die niet in den oorlog zijn geweest en
bij degenen, die den nood van den oorlog niet
hebben medegemaakt, zeer afstootend".
De vertegenwoordiger van het Rijksmi
nisterie van binnenlandsche zaken verklaar
de, dat zijn departement niet in de eerste
plaats wenschte uit te maken, of de film de
Duitsche nationale eer of de eer van het
Duitsche leger aantastte, alhoewel de des
kundige, Ministerialrat Hoche, van meening
was. dat ook de Duitsche soldaten geheel on
verdiend verkeerd werden uitgebeeld.
De voornaamste overweging van het mi
nisterie van binnenlandsche zaken was wel
dat in dezen politiek onrastigen tijd, waar
in zoo weinig noodig is om de door den eco-
nomischen nood en door werkloosheid ge
prikkelde bevolking tot demonstraties en te
gen-demonstraties uit te lokken, deze film.
de openbare orde in gevaar zou brengen en
botsingen veroorzaakt.
KASVOORSCHOTTEN AAN DEN
KON. HOLL. LLOYD.
De Tweede Kamer heeft Donderdag zonder
hoofdelijke stemming aangenomen het ge
wijzigde voorstel tot het verleencn van kas-
voorschotten aan den Koninklijken Hol-
landschen Lloyd. De heeren Knottenbelt
(V.B De Visser (C.P.H.) en v. d. Waerden
verzochten aanteekening te hebben te
gengestemd.
Men zie het Kamerverslag.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
koon dan een paar s'eunschoenen b
R t S B U R G. Gr. Houis>raa' 68. Haar'eo-
en 't leed geleden
Dr. DavinBelgisch hooglecraar. Prof. Dr.
en de Belgische deskundige Dr. Firket bestu
speciaal het gedeelte, dat getroffen werd
die naar alle waarschijnlijkheid bezwangerd
Anker Larsen
Toen de mensch, voor het allereerst zich
van zichzelven bewusi geworden, tegenover
het leven stond van kangezicht tot aange
zicht, rees een groote verwondering in zijn
geest op. En uit deze verwondering werden
drie zusters geboren: religie, kunst en weten
schap.
Door den gemeenteraad van
Vleuten Is een dansverbod in
gesteld voor personen onder
achttien jaar).
Ik heb twee kleine dochtertjes,
Nog jong, heel jong in Jaren.
Het een werd drie. het ander vijf
Toen z' onlangs jarig waren.
Ze kunnen weieens lastig zijn,
Of hangerig en humeurig,
Maar meestal houdt de levensvreugd
Ze dartel frisch en fleurig.
Dan dansen ze van vroeg tot laat,
Zoo boven als beneden
En op de trap daartusschenln
Dansen ze op de treden.
Ze dansen huppelend op straat.
En in hun ledikantjes.
Zelfs op de stoelen wel, ondanks
De ouderlijke standjes.
Ze dansen heel den lieven dag,
Slechts rustend als ze slapen.
Ze zien de wereld louter nog
Als voor Jolijt geschapen.
En als ik ze zoo dansen zie,
Dan denk ik weieens even,
Ik wou, dat ik dat ook nog kon,
Zoo dansen door het leven.
Blijf dansen kleuters, vrij en blij.
Blijf dansen, niemand let Je,
Beschouw, zoo lang het mogelijk ls.
Het leven als een pretje.
En wees maar blij, dat vader nooit
Naar Vleuten ïs getogen,
Want jullie,onder achttien Jaar
Neen, daar zou het niet mogen.
P. GASU8
DE RIJWIELDIEFSTALLEN.
EEN GOEDE VANGST.
De politie heeft bij twee Ingezetenen twee
ontvreemde heerenrijwielen opgespoord. Deze
waren door zekeren D. verkocht voor resp.
f 20 en f 4. Hij was daarbij vergezeld door ze
keren W. Zij werden beiden in bewaring ge
steld. De mannen hebben bekend, zich ge
durende de laatste twee maanden aan dief
stal van twaalf rijwielen te hebben schuldig
gemaakt, namelijk één te Heemstede, één te
Velsen en tien te Haarlem.
BRANDMELDING.
Wegens werkzaamheden aan de stroomka
bels zijn in den nacht van 12 op 13 Decem
ber van 1 tot 1.30 alle telefoontoestellen
buiten gebruik. Gedurende dezen tijd kan
het aanzeggen van brand aan de volgende
adressen geschieden:
Se'.nzaal Brandweer, Ged. Oude Gracht
131.
Hoofdbureau van Politie, Smedestraat.
Garage Brinkmann, Smedestraat.
Hulpbureau van Politie Stationsplein.
Idem Amsterdamsche Vaart.
Idem Leidscheplein.
Idem Proveniershuis.
Spuithuts Preangerstraat.
Idem Boekenrodestraat.
VAN TI JEVs PROPAGANDA VLUCHT
Omtrent de propaeanöavlucht van den
heer Van Tyen over Java. meldt Areta. dit
hij te Cheribon en Te "al hartelijk ontvangen
en met kransen gehuldigd is
n van Leeuwen, de Nederlandsche expert
de kaart van de Maasvallei, en wél
de vergiftiging tengevolge van den mist
is geweest met schadelijke gassen.
NIEUWE FORTEN IN BELGIë
TEGEN DUITSCHLAND?
Kanonnen, die over Nederland
heenschieten.
EEN ARTIKEL IN DE ..CHICAGO DAILY
TRIBUNE".
PARIJS, 11 Dec. (V. D.) In de ParUsche
editie van de ..Chicago Daily Tribune"
schrijft Anne Somers House een artikel over
de versterkingen die op het oogenblik in Bel
gië wordeü aangelegd n.a.v. een mogelijken
nieuwen oorlog met Duitschland.
Eben-Emael Ls een naam. welken onze kin
deren en kleinkinderen, a'dus begint House
zijn mededeelingen. even gemakkelijk zullen
spellen* als de veteranen uit den wereldoorlog
Luik en Antwerpen. Op het oogenblik is
Eben-Emael slechts esn vredelievend boe
rendorp tusschen het Belgische Luik en het
Nederlandsche Maastricht. Drie Jaar verder
zal Eben Emael a gemeen bekend zijn, be-
splonneerd en bewaakt als het laatste en
modernste superfort van België".
Het fort Eben-Emael wordt gebouwd om
een mogelijken opmarsch van Duitsche troe
pen in België ln een mogelijken toekomstlgen
Europeeschen oorlog tegen te houden.
De „Tribune" heeft bijzonderheden verno
men omtrent het Belgische program van
versterkingen, dat uitgewerkt wordt onder
het oppertoezicht van den Belgischen mi
nister van Nationale verdediging graaf de
Broqueville. Het plan is geboren uit de vrees,
dat bij een toekomstig Europeesch conflict
België opnieuw het s agveld der naties zal
worden, zooals het door de eeuwen heen is
geweest in den oorlog tusschen de Germaan-
sche en Latljnsche volken.
„Eben-Emael zal worden uitgerust met ka
nonnen, die krachtig genoeg zullen zijn om
over de Nederlandsche provincie Limburg
naar het Duitsche Aken en omJggend gebied
te schieten".
Het blad bevat verder mededeelingen om
trent andere versterkingen die ln België
worden of zullen worden aangelegd. De for
ten vaji Antwerpen zullen worden herbouwd
en ook Luik, Termonde. Namen en Dinant
zu len forten krijgen, die met succes de mo
dernste artillerie en ook het 42 c M. geschut
van de Skodafabrieken zullen kunnen weer
staan. Zelfs zou de Generale Staf versterking
van Gent overwegen. Drie formidabele mu
ren van Ijzer en beton zullen door België
worden aangelegd, de Oostelijke helft van
België, de lijn Luik-Antwerpen en als derde
lijn Termonde-Namen. Aan de Fransche
grens zal geen enkel fort worden gebouwd.
De nieuwe versterkingen zullen dit jaar
drie honderd millioen Belgische francs
kosten, het volgend Jaar het dubbele bedrag.
Dit is slechts de eerste stap voor de oprich
ting van het stalen en betonnen schild, dat
een beveiliging tegen Duitschland moet
vormen.
Het blad weet verder te melden, dat dit
plan eerst door Fransche officieren is uitgej
werkt en daarna door België Ls aanvaard.
Volgens het p an zal Luxemburg bij een
gewapend conflict aan de Fransche troepen
worden overgelaten. Zoodra er gevaar voor
oorlog zou ontstaan, zullen Fransche tfoepen
Luxemburg binnentrekken
Tenslotte meldt de „Tribune", dat de so
cialisten zich tegen de hooge uitgaven voor
deze versterkingen verzetten en dat Antwer
pen haar tanden op elkaar zal zetten tegen
de pogingen nieuwe forten om de haven te
bouwen.
RUN OP DE NUTSSPAARBANK
TE GRONINGEN.
Vertrouwen in het spaarbank
wezen geschokt.
DEN HONDERDEN WERD ECHTER
GEWOON UITBETAALD.
Nadat er reeds eenige weken geleden ge-
ruchten liepen, is Donderdagmiddag te Gro
ningen een run op de Nutsspaarbank onder
nomen. Vermoedelijk ls een en ander ver
oorzaakt door de geruchten over de spaar
bank van de Handels- en Landbouwbank.
die zooals men weet surseance van betaling
heeft gevraagd en heeft men belde spaarban
ken verward.
De directie van de NutsspaarbJnk, die
circa 50.000 Inleggers heeft tot een bedrag
van ongeveer f 27.000.000, verklaarde na
drukkelijk. dat er niet de minste reden tot
ongerustheid ls. Er is een reserve van vier
millioen gulden. De spaarders, die hun geld
terugwenschen, zullen dit tot de laatste cent
kunnen uitbetaald krijgen.
Nadat 's middags op den gewonen tijd de
Nutsspaarbank haar deuren had gesloten,
bleef het nog steeds onrustig ln de Oude-Eb-
bingestraat, waar de bank gevestigd is. Vele
spaarders besloten blijkbaar te wachten tot
dat de Bank. die Donderdagsavonds tusschen
7 en 8 uur ook open ls, weer geopend zou
worden. Hun aantal en ook het aantal
nieuwsgierigen groeide gestadig aan. Een
politiepost werd voor het gebouw geplaatst.
Te 7 uur toen de Nutsspaarbank geopenJ
werd. stonden honderden voor het kantoor
van uitbetaling. De bank was tot acht uur
geopend en alle bedragen werden direct uit
betaald. Ook groote bedragen, die feitelijk
eerst aangevraagd moeten worden. Bij het
sluiten om 8 uur stond er nog een groote
groep menschen, die echter niet meer gehol
pen kon worden. Daar er zeer veel nieuws
gierigen waren toegeloopen moest de politie
het verkeer regelen. De bank is heden om 9
uur op den gewonen tijd weer open en na
bekendmaking hiervan ging het publiek weg.
De film „lm Westen nichts Neues" voor
Duitschland verboden.
(Ie blad, le pag. en 2e blad, le pag.)
Merkwaardig artikel tn Amerikaansch blad
over fortenbouw in België.
(le blad, le pag.)
Nieuw gebouw voor de T.B.C.-verecniging. Ook
voor Zuigelingenzorg.
(le blad, 2e pag.)
Het tekort der Tuberculosebestrijding. Een
misverstand.
(le blad 2e pag.)
Haarlem's Gemeenteraad. Behandeling der
gemeentebegrootlng.
(3e blad. 3e pag.)
Uit Umuiden: De pufvlsscher\j op de Noord
zee. Onze regeering kiest den middenweg.
(2e blad, 3e pag
ARTIKELEN, ENZ
R. P.: Uit den Raad.
(le blad, le pag.)
J. B. Schuil: Dreigende wereldoorlog. Een
belangrijke brochure van generaal Liidcn-
dorff (2).
(2e blad. le pag.)
Intimus: Tweede Kamer: Vaccinaticdwang.
de landsdrukkerij, natuurschoon en dc Kon.
Holl. Lloyd.
(3e blad, 2e pag.)
Renée HagedoornOver bont, bontmantels
en bontgameering. Femina
MadeleineVoor klein en groot. (Femina)..,
Bep Otten: Kinderen voortrekken. (Femina).
W. T.: Langs de Straat: ,J*arljs".
(2e blad, 2e pag
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
HAARLEM. 12 December.
Uit den Raad.
Volksgezondheid, VolkshuLsvestlng,
Openbare Werken.
De openbare behandeling van een gemeen
tebegrootlng verloopt vrijwel altijd ln een
anti-climax. Het begin, de algemeene b?-
schouwlngen brengt de beste sp e -hes en de
interessantste tegenstellingen. Bi] de hoofd
stukken begint de daling, en zet zich v ort,
naarmate de Raad vermoe der wordt, door
het eindeloos gepraat en mind r aand?cht g
naar de sprekers luistert. Tal van dingen
worden te berde gebracht, die geen ka: s op
een beslissing hebben, maar d!e eenmaal vol
gens gewoonterecht in een beeroetlngsd-bit
thuis hooren. Toch wil het mij toeschijnen
dat de geestdrift van de leden voor deze
„academische" verhandeling elk Jaar min
der wordt. De lengte, der redevoeringen
neemt ongetwijfeld af, al zijn er soms nog
langdradige bij- Maar de tijd waarin deze praat
festijnen als festijnen werden beschouwd
en steeds meer ultgelengd, is voorbij. We zijn
ln enkele Jaren tljds van zestien begrootings-
zittlngen dat was het Haarlemsche hoog
tepunt gezakt tot negen. Als vana.ond
de eindstemming mocht worden bereikt, zil
het ditmaal gelukt zijn In 8 1 2 zitting. Ver
moedelijk zal deze reactie zich nog wel een ge
jaren blijven voortzetten, en het ls geen
wonder, want het gebrek aan publ eke be
langstelling voor zulke elndelooze debatten
toont al te duidelijk, dat men ln onzen t.Jd
meer zakelijkheid, meer eff c ency v.r-
wacht. De menschen hebben derelfde argu
menten over dezelfde onderwerpen al e
vaak gehoord. Hun belangste ling ls er a' rcn
nog voor te wexken as nieuw; felen
nieuwe motieven, nieuwe voorstel en, nieuwe
besluiten op het tapijt komen.
In de zitting van Donderdagmiddag yoa
de stemming loom. De vermce dheid scheen
zich zelfs te doen gelden ln den spreektoon,
want de meeste sprekers waren moeilijk ver
staanbaar en kleurloos van Intonate. H:t
sonore orgaan van mr. Bijvoet deed zich de.
zen middag niet hooren; het had anders don
eentonigen dreun kunnen afwisselen en mis
schien de volgende sprekers kunnen beïn
vloeden.
Voor een overzicht geeft deze zitting niet
veel gelegenheid. Een reeks ..diversen" pas
seerde de revue; het verslag in dit nummer
geeft ze u alle.
De wethouders deelden zoo het een en an
der mee omtrent de plannen van het col
lege. zonder dat er veel nieuws aan den d"g
kwam. Mr. Heerkens Thijssen sprak ov. het
nieuwe marktterre n met mark"-al v-or
groenten, dat op het programma staat Mr.
Slingenbcrg loofde het werk der ve-e 1 g
voor t. b. c. bestrijding, en zei dat de ge
meen .e aaar sieun aa.4 „e v«ic jjfc
fit Jaar weer belangrijk verhoogt. Mr. Ger-
rltsz deelde mede dat de bewuste vereenl-
ging het plan heeft een nieuw gebouw aan
de Rolhuizen, hoek Nieuwe Gracht te be
trekken, waarin misschien ook „zuigelingen
zorg" ondc gebracht zal kunnen worden.
Volgens wethouder Roodenburg „ls dc zwem
inrichting in het Amsterdamsche kwartier
naderbij gekomen", en wordt nu ernstig
overwogen om dio aan de Gouwwetering te
stichten. Wij zien de definitieve „aankomst"
