l-l A ADI 1
CLJ'C HA
^□i AH
HAAK Li
l IV1 O Um
O D LA LI
~j L I G A
DE UITBARSTING VAN DEN MERAPI.
DE GRATIS
VERRASSINGEN
N.V. Broodfabr. H. FRANKEN Jr.
Tel Uzelf.
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
4Ze Jaargang No. 14575
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 29 December 1930
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN:per week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agena gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5754. Franco per post door Nederland ƒ3.8754. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5754. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No 3881C
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1-75. elke regel meer 0.35- Reclames
ƒ06 Oper regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod I1 regels O 60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs- Onre Groentjes
(iederen dag) 1I regels f 1X25, elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongescbiktbeid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog!400.-, Duim f250.
Wijsvinger f150.-, Elke an dare vinger (50.-, Arm- of Beenbreuk 1100.-
De lahar in beweging gekomen.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
voor de inzendsters der uitknipsels over de LIGA
KINDERVOEDING worden dezer dagen afgele
verd.
Moeders, zorgt er voor dat nv
kinderen U later dankbaar kunnen zijn
voor hun gezonde, vroolijke jeugd.
LIGA KINDERVOEDING is weten
schappelijk samengesteld. Het bevat
alle voedingsstoffen voor uw kleine,
in dc juiste verhouding.
M LIGA KINDERVOEDING is in al
u onze winkels verkrijgbaar. U kunt het
ook thuis laten bezorgen. 25 cent per
pak van 2 ons.
Haar'em, Heemstede, Bloemendaal
Kanfoor: L. Margarethastraat 25
GROOTE STORMSCHADE IN
ZUID-RUSLAND.
KOWNO, 28 December (V. D.) Gedurende
de laatste dagen is Zuid-Rusland door een
hevigen storm geteisterd.
De spoorwegverbindingen tusschen Char-
kow en het Donefczibekken zijn geheel ge
stoord.
Ook de telegrafische verbindingen zijn ver
broken.
Ten einde de stormschade op te ruimen,
zijn 11.000 man troepen ontboden.
Door den storm is een fabriek ingestort.,
waarbij 4 personen onder het puin werden
bedolven
Heel een bundel documenten
Is er in mijn huis gebracht.
Voor de telling van mijn volkje,
Geel en wit ,al naar 't geslacht.
Ik ben dankbaar, moet ik zeggen.
Nu ik weet: ik tel nog mee
En dan nog wel als gezinshoofd,
Aangeduid als Ga sus P.
Keurig netjes, zonder fouten.
Kreeg ik de biljetten thuis.
Men wist zelfs dat 'k niet, als Noach,
In een ark woon, maar een huis.
En nu gaan we dus aan 't tellen
Met zorgvuldig overleg
En wij mannen cijferen ditmaal
Voor één keer onszelf niet weg.
Een, twee, drie, ik hou een bokkie
(Maar een bokkie telt niet mee).
Niemand, denk eraan, is niemand,
Niemand telt hierbij voor twee.
Als uw vrouw uw beet're helft is
En tezamen zijl gij een.
Moet ge nu toch twee noteeren,
Zij het dan ook nu allleen.
Tsa, hoe tellen nu wij mannen
En hoe voelen wij ons wel.
Aan het hoofd van ons gezinsvolk
Als een soort van Willem TelL
En als wij nu deze telplicht
Maar correct zorgvuldig doen.
Zijn wij een van Nêerlands telgen
In de omstreeks acht millioen.
P. GASUS
15000 vluchtelingen moeten gevoed
worden.
f 50.000 van Het Oranje Kruis".
Aneta seint uit Magelang dd. 27 December:
Hedenmorgen half acht werd gemeld: Er
vallen thans zware regens in het gebied van
de ramp. De Vulcanologische Dienst vreest
afschuiving van het opgehoopte materiaal. De
werking van den Merapi is aanmerkelijk ver
minderd, doch de hoeveelheid materiaal op
de hellingen neemt nog voortdurend toe. De
dessa's gelegen in de eventueele glijbaan, zijn
echter alle ontruimd. De bevolking is nog
zeer nerveus.
Gerapporteerd werd, dat de lahar In
Sroemboeng in beweging is geraakt;.de situ
atie wordt thans nauwkeurig geobserveerd.
Modderbandjirs zullen echter naar verwach
ting, voorbij Moentilan gaan, zoodat deze
stad geen gevaar loopt.
Indien het ook maar eenigermate raad
zaam wordt geacht zal getracht worden den
landvoogd uit het ongevaarlijke Doekoen een
kijkje op het gebied van de ramp te geven.
Hedenmorgen werd werking gerapporteerd
in het Semowo-ravijn. dat eveneens geheel is
opgevuld met lahar. Een onderzoek wordt in
gesteld. Men hoopt dat het materiaal door
de Kali Panbelan zal kunnen worden afge
voerd.
Van het geraamd totaal van 29.000 vluch
telingen moeten circa 15.000 door het Bestuur
worden gevoed, de overigen hebben onderdak
gevonden bij familie en kennissen.
De steunactie.
In den gemeenteraad van Batavia werd een
voorstel van mr. Hadl om f 5000 beschikbaar
te stellen voor de slachtoffers van de Merapi-
ramp aangehouden, teneinde na te gaan of
de gemeenten wel daartoe bevoegd zijn.
De bekende firma Mac Gillavry. sigaretten-
fabriek te Ambarawa. schonk f 1000 ten be
hoeve van de slachtoffers.
Gift van de prinses.
Ook Prinses Juliana heeft een belangrijke
bijdrage geschonken aan het Smeroefonds,
ten bate van de slachtoffers.
Dank aan de Koningin.
BUITENZORG. 27 Dec. (Officieel). De
G.-G. zond het volgende telegram als ant
woord op het telegram van deelneming aan
de Koningin:
„Heb Uwer Majcsteits deelneming aan
de door de ramp van den Merapi getrof
fen bevolking aanstonds doen overbrengen
en ben overtuigd, dat Hare warme belang
stelling algemeen hoogelijk zal worden ge
waardeerd. Eerbiedig dank, mede voor de
gift aan het Smeroefonds". (Aneta).
Het Ncdcrlandsche comité.
Thans Is besloten tot oprichting van een
Merapi-comité in het moederland.
Binnen eenige dagen kan de juiste samen
stelling van dit comité en van het eere-co-
mité tegemoet, worden gezien. Thans kan
reeds worden meegedeeld, dat Prins Hendrik,
voorzitter van het Nederlandsch Roode Kruis,
het presidium van het eere-comité heeft aan
vaard.
Bijdragen kunnen reeds worden gestort bij
het agentschap der Nederlandsche Handel
Maatschappij, Kneuterdijk 1. 's-Gravenhage
of op postgirorekening No. 172700 ten name
van het eerecomité. Het uitvoerend comité
is samengesteld als volgl. dr. C. J. K. van
Aalst, voorzitter: mr. G. Vissering. Abram
Muller, prof. dr. ir. J. I. J. M. Schmutzer, mr.
G. van Slooten Azn., prof. mr. W. M. F.
Treub, R. Zuyderhoff. E. D. van Walree, le
secretaris-penningmeester. J. M. van Valken
burg, 2e secretaris-penningmeester.
Een comité van Indonesiërs.
Naar aanleiding van de berichten over de
ontzettende Merapi-ramp, heeft zich hier te
lande onder de Indonesiërs een Comité ge
vormd, hetwelk zich ten doel stelt gelden
in te zamelen door het geven van liefdadig
heidsvoorstellingen
Het comité vertrouwt er op, dat het niet
tevergeefs op den liefdadigheidszin van het
Nederlandsche volk een beroep doet.
De hulp van „Het Oranje Kruis".
Het bestuur van den Kon. Nation. Bond
„Het Oranje Kruis" deelt ons het volgende
mede:
Het Bestuur ontving gisteren een nader
telegram van het Smeroefonds, luidende:
„Omvang Merapiramp maakt inzameling ook
in Nederland gewenscht. Zullen prijs stellen,
indien deze door U georganiseerd wordt".
Het vernam intusschen, dat op een des
betreffend verzoek uit de Indische handels
kringen door den Minister van Koloniën een
groot Comité is samengesteld, waarin wel is
waar de voorzitter van den Bond is uitgenoo-
digd zitting te nemen, maar bi} de samen
stelling waarvan het niet betrokken is.
Het bestuur heeft nu aan den Minister
medegedeeld dat het zich thans voor een
moeilijke beslissing geplaatst zag: Eener-
zijds staat het, krachtens de overeenkomst
met het Smeroefonds voor de contractueele
verplichting, en ook krachtens zijn Statuten
en het Reglement van het Prins Hendrik
fonds voor den plicht, om de organisatie der
inzameling van gelden hier te lande ter hand
te nemen, anderzijds geldt de overweging, dat
het belang van de zaak, waarom het te doen
is, eenheid van optreden eischt. Het wil deze
laatste overweging den doorslag laten geven
en heert den Minister bericht, dat op grond
hiervan, nu door hem een. comité gevormd is,
ditmaal het feit hiervan aanvaardt en zich
bereid verklaart met de organisatie van den
Bond voor het gemeenschappelijk doel krach
tig mede te werken. Het heeft hierbij even
wel tevens uitgesproken, dat het den ge
volgden gang van zaken betreurt.
Het bestuur ziet daarom nu af van den
oproep, dien het in de dagbladen reeds heeft
aangekondigd tot het Nederlandsche volk te
zullen richten. Het heeft evenwel, in zijn
samenstelling als zoodanig tevens het bestuur
vormende van het Prins Hendrik Fonds, da
delijk na ontvangst van het bovenvermelde
telegram telegraphisch 50.000 gulden aan het
bestuur van het Smeroefonds te Batavia doen
toekomen, opdat dit in de oogenblikkelijk
noodige hulp kan voorzien.
Thans totaal 1300 dooden
BATAVIA, 29 December (Reuter). Het
aantal dooden tengevolge van de uitbarsting
van den Merapi wordt thans In totaal op 1300
geschat, waarbij verscheidene nonderden ver
misten.
De vulkaan Is nog steeds In werking en
de geheele streek Ls ontruimd.
DE AANSTAANDE VLUCHT VAN
DE „DO X".
HAMBURG, 27 Dec. (V. D De comman
dant van de „Do X", kapitein Christiansen,
heeft aan een journalist medegedeeld, dat
de ,Do X" op 15 Januari a.s. weer geheel ge
repareerd zal zijn en op 21 Januari gereed
zal zijn voor de vlucht.
Verder deelde hij mede. dat het In de be
doeling ligt van Noord-Amerika over Hawaï
naar Japan te vliegen.
CHARLES LEVINE MOET WEER
TERECHTSTAAN.
NEW-YORK. 27 Dec. (V. D.) Charles Le-
vine, de eerste luchtpassagier over den Atlan-
tischen Oceaan, zal door de justitie gehoord
worden om een verklaring te geven van het
bezit van honderd effecten, die van diefstal
afkomstig zijn.
DRIE SKI-LOOPERS VER
ONGELUKT.
BERN, 28 December (V. D.) Zaterdagavond
is een groep skiloopers te Winterthur door
een 'awine verrast.
Vijf personen werden medegesleurd. Twee
van hen konden worden gered. Toen de drie
anderen na veel moeite tenslotte waren uit
gegraven, **•- m de levensgeesten reeds ge
weken.
EEN NIEUWE BANKKRACH IN
FRANKRIJK.
PARIJS, 27 Dec. (V. D.) Te Bordeaux heeft
gisteren een sedert 50 Jaren bestaande bank
hare loketten gesloten. Het deficit bedraagt
3 millioen Door deze nieuwe krach worden
in het bijzonder de kleine burgers getrof
fen.
Felix Timmermans
Men moet maar eens diep gelooven. één
keer, en men gelooft voor altijd, zooals men
maar eens diep moet liefhebben en men voor
altijd lief heeft.
HAARLEM, 29 December.
Word Auteur!
Niets eenvoudiger dan dat. als u de boelen
de advertenties in Engelsche tijdschriften
leest van een Londensch instituut, dat zich
in deze opleiding specialiseert. U knipt een
coupon uit, die in de advertentie is opgeno
men. De coupon zegt: ..Zend mij franco en
zonder eenige verplichting mijnerzijds, een
exemplaar van uw interessante boekje: „Hoe
slaag ik alsauteur?" U vult uw naam en
adres in. zendt de coupon naar het instituut
op en de rest vo'gt van zelf Het is geen lang
durige studie. In tien lessen, per correspon
dentie-cursus, wordt u tot schrijver van
korte verhalen, vertellingen, novellen ge
bombardeerd. De afmetingen van uw product
variëeren van 2000 tot 7000 woorden. Op de
Engelsche- markt brengen „short stories" van
éen tot zeven guineas per duizend woorden
op. Een goedgetraind auteur (ik bezig de ter
men van het Instituut) schrijft een uur of
zes over een verhaal van drie- a vierduizend
woorden, hetrxen in Exxgeland tegenwoordig
de „meest-gebruikte maat" is Nu. en daar
kan hij dan drie tot twintig guineas, zoo tus
schen de veertig en tweehonderdveertig gul
den. mee verdienen! Niet slecht betaald,
wat? Prachtige bezigheid om vrijen tijd mee
te vullen. Best-betaalde aller liefhebberijen!
Word dus. spelenderwijs, auteur, en amu
seer u er mee. De vraag naar het korte ver
haal overtreft in Engeland waar men veel
te veel zijn toevlucht bij de Amerikanen
moet zoeken verre het aanbod. Volgens de
advertenties van het Instituut zitten de uit
gevers letterlijk te snakken naar het oor
spronkelijke litteraire werk, dat de leer'in-
gen van het Instituut na hun korten studie
tijd te voorschijn zullen brengen. Vele men-
schen die niet schrijven bezitten ér wel de
gave voor. „Hun gezellige brieven bewijzen
dat", zegt het Instituut, dat blijkbaar geniet
van zijn ochtendrust De verbeeldingskracht
hebben zij ook. Welnu, de heele kunst is nu
maar. die correct te gebruiken. „Correct" is
het woord, want het Instituut bezigt dat
zelf Hanteer correct uw verbeeldingskracht,
en gij zijt auteur, in uw vrije avonduren, met
een sigaar en een konje thee en de radio er
natuurlijk dwars doorheenveertig gul
den per uur.
De schrifte'ijke cursus, die natuurlijk in de
hoogste mate ..fascineerend" is. leert den a s
Guv de Maupassant wat een short story
eigenlijk is, hoe hij aan onderwerpen moet
komen, hoe het geval geconstrueerd moet
worden, hoe hij dialogen moet schrijven, per
sonen karakteriseeren en atmosfeer schen
nen. Voor het vinden van ondenveroen. die
zich bij myriaden in het dagelljksch leven
voordoen, houdt het instituut er een speciaal
middeltje op na. dat het „Plot Finder" noemt.
Hiermee worden dozijnen bronnen gevonden.
Het is, als ik het goed begrijp, zooiets als de
wichelroede van den auteur. Tenslotte leert
de cursus hem, hoe hij manuscripten voor
de markt moet prenareeren; en hoe hij er de
beste prijzen voor bedingt.
Het onderwijs wordt door welbekende
auteurs gegeven, al onthul'en de advertenties
hun namen niet. Eén hunner heeft zelf al
driehonderd korte verhalen verkocht. Die
moet dus wel tot de bekendste „hoekmannen"
van de markt behooren....
Word auteur!....
Och, het is zoo epnvoud'g! Wat is er nu
eenvoudiger dan schrijven? Het is het eerste
dat je ais kind op de lagere school 'eert.
Maak er dan toch een lucratieve liefhebberij
voor de avonduren van!' Vul er de lange win
teravonden mee! Schrijf voor zestig gulden
per 1000 woorden, dat is dus zes cents per
woord Vul even die coupon in en leer dan
in tien lessen synthese, typeering, dialoog, de
fabricage van atmosfeer en het vinden der
myriaden van onderwernen! Wilt u er ook de
rest van uw dag mee vullen, ga dan naar een
ander instituut, dat óok verleidelijk en
boeiend adverteert, en dat u per schrifte'U-
ken cursus in weinige weken tot veelgelezen
journalist maakt.
Neen. Laat ik u waarschuwen. Het is nio'
zoo eenvoudig. In die advertenties staat, er
gens middenin, één kleine voorwaarde ver
meld oh, héél klein maar. en in enkele
woorden.
„Als u litteraire begaafdheid hebt, kunt u
slagen".
Precies. En als u de begaafdheid mocht
hebben, komt u er niet per schriftelijken
cursus van tien of twintig lessen, maar door
jaren harden arbeid, met heel veel teleur
stellingen en moeilijkheden die overwonnen
moeten worden. En het meeste moet u zself
ontdekken, zelf c%xdervinden. u zelf leeren
Er is geen ande-e weg. evenmin ln de lit-
'eratuur als in de journalistiek
Maar het aantal schriftelijke en ander'
cursussen ook op het gebied der schrijfkuns
neemt snel toe. Duizenden lezen die adver
tenties ,en duizenden kijken in hun haas
over die kleine voorwaa-de heen. Waarna de
uitgevers, in hün haast, na een vluchtige-
blik en een wenkbrauwfrons, hun kopy me
het gebruikelijke leedwezen retoumeeren.
Ondanks de cursus-synthese, de cursus-
karaktertypeering, de cursus-Plot Finder....
ja zelfs ondanks de zoo zorgvuldig onderwe
en atmosfeer.
E. P.
De uitbarsting van den Merapi.
(le blad, le pag.)
Belangrijke berichten uit Sovjet.Rusland.
t2e olad, le pag).
Maarschalk Jo ff re's toestand hopeloos?
(2e blad, le pag.)
De Radio-geschillen. Eere-raad voor den heer
Vogt.
(4e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ,
R. P.: Word Auteur!
(le blad. le pag.)
H. D.-Puzzle No. 8.
(2e blad. le pagj.
Jhr. J. C. Mollerus: Groot- en Kleinhandel-
prijzen.
(4e blad. le pag.)
Pk.: Haarlem en het zweefvliegen.
(3e blad, 3e pag.)
J. C. E.: Langs de Straat: Op de trappen
van de beurs,
(4e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
GROOT ENGELSCH SCHIP IN
VLAMMEN.
LONDEN. 27 Dec. CV. D.) Naar uit Aden
gemeld wordt is aan boord van het 4860 groo-
te Enge'sche vrachtschip „Quoensmoor" een
groote brand uitgebroken. Het vuur ont
stond in de kolenbunkers, vond een weg naar
dek en tastte ook de commandobrug aan. Een
Amerlkaansch stoomschip is ter assistentie
onderweg.
DE AARDBEVING IN
ARGENTINIë.
Reeds 60 lijken geborgen.
LA POMA GEHEEL VERWOEST.
LONDEN. 27 EX-c. (V. D.) Volgens de laat-
ste berichten uit Buenos-Alres werden tot
nu toe uit de puinhoopen van de door de
aardbeving vernielde stad La Poma zestig '.ij
ken te voorschijn gebracht. Men verwacht,
dat zich nog meer lijken onder de puinhoo
pen bevinden.
De stad La Poma ls geheel verwoest. Al'een
van de kerk staat nog een gedeelte. Er wer
den tien schokken gevoeld en ln de straten
zijn diepe scheuren en gaten ontstaan. Hier
door en door den hevigen regenval wordt het
opruimingswerk zeer bemoeilijkt.
ONGELUK OP DE ZWARTE ZEE.
6 REDDERS VERDRONKEN.
KOWNO. 27 Dec. fV.D.) Tijdens een
hevigen storm op de Zwarte Zee 1- een met
zes matrozen bezette reddingsboot, die een in
nood verkeerend visschersvaartuig te hulp
wilde komen, ln de nabijheid van Sebastopol
ln de branding omgeslagen. Alle opvarenden
verdronken.
1931 EEN ZEER MOEILIJK JAAR?
VOORAL VOOR DE MIJNEN, TENGEVOLGE
VAN PRIJSVERLAGING.
De directeur der Staatsmijnen ln Limburg,
mr. dr. frowein, heeft op een desbetreffende
vraag als zijn meenmg uitgesproken, dat ln
1931 de kolenprijzen aanzienlijk zuilen da
len. Hij voorspelt 1931 aLs een ze?r moeilijk
jaar, ook voor onze nationale mijnindustrie.
MOTORTJALK OP D* ZUIDER
ZEE VERGAAN.
TIJDENS EEN SNEEUWSTORM.
Vrijdagavond tijdens een hevigen sneeuw
storm geraakte de motor van het motor
schip .Rival" nabij de Leekerhoek by Enk
huizen onklaar. Het schip kwam hierdoor
dwarszee te liggen en sloeg gedeelteiyk vol
water. Zaterdagmorgen is het motorschip
door de sleepboot „Meeuw" in zinkenden toe
stand te Enkhuizen binnengebracht. Het
schip Ls geladen met meel. komende van Sas
van Gent met bestemming naar Hoogezaud.
De opvarenden, man. vrouw, twee kinae
ren en een logêtje konden zich me: veel
moeite ln een bootje redden en zijn te E. .«■-
nuizen ondergebracht.
DE ONBRUIKBARE ZENDER.
Wegens hevige storing op den Hllversum-
schen zender heeft de V.A.R.A. Zaterdag
avond haar uitzending van 10 tot 10.30 uur
gestaakt.
De Amerikaansche politie drijft demonstranten voor het Washingtonsche Capitool met
traangas uiteen.
