H A ADI 1
cikj'c nu
/^Dl A W%
n aakli
n Ivl O UA
ODikttii
LET OP
FRANKEN'S
De Geschillen in „Zang en Vriendschap".
1 V
Het woord is aan...
Opstand-opstand.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14604
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 2 Februari 1931
pirectie: P W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
t
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :Per week f 0.27VS. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0,32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) f 3.57)4. Franco per post door Nederland 3£7'A- Losse nummers
f 0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0Ö7V». franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15C54 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerü 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTiëN: 1—5 regels f 1-75- elke regel meer 0-35- Reclame#
(0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 1—4 regels O.ow,
elke regel meer (0-15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentjes
(iederen dag) 1—4 regels f 0.25. elke regel meer 0.10. uitsluitend contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1000.-, Verlies van Hand. Voet ol Oog f400.-, Duim (250.
Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-, Arm- of Beenbreuk 1100.-
Het rapport van den eereraad.
Het bestuur moet aftreden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
flip
DAT JE BRUINBROOD VAN
FRANKEN NEEMT
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - Bloeraendaal
,„Dl TRIBUNE" IN DE
LEESZAAL
ZAL DE RECEERINC INCRIJPEN?
Intrekking van Rijkssubsidies
overwogen,
r Naar wij uifc Den Haag vernemen over
weegt de regeering intrekking van de
Rijkssubsidies aan Openbare Leeszalen die
bet communistische dagblad De Tribune ter
lezing verstrekken.
Wij teekenen hierbij aan, dat een dergelijk
belangrijk besluit in Den Haag - en naar
men ons mededeelt is het reeds vrijwei
zekerheid dat het genomen zal worden - van
zeer veel beteekenis voor Haarlem zou zijn.
Immers, nadat in de gemeenteraadszitting
van 15 Januari 1.1. de stemmen staakten
(17-17) over een voorstel-Joosten om De
Tribune in de Leeszaal te handhaven, werd
dit voorstel op 28 Januari d.a.v. met 20-17
stemmen aangenomen. Links stemde daarbij
tegen rechts, evenals in Maart 1930, toen
een motie-Bijvoet, strekkend tot verwijde
ring van De Tribune, met 20-16 stemmen
werd verworpen. De Raad heeft dus nog pas
in meerderheid de beslissing van een jaar
geleden bekrachtigd en De Tribune ter lezing
laten liggen. De actie tegen het blad is,
zooals men weet, gegrond op de godslaster
lijke uitingen die het meermalen heeft ge
publiceerd. Bij de in den Haarlemschen
Raad gevoerde debatten bleek dat alle par
tijen, met uitzondering dan natuurlijk van
de communisten, deze uitingen afkeurden.
Op grond van het principe der vrije mee-
ningsuiting stemden evenwel de V.B., V.D. en
S.D.A.P. vóór de handhaving van het com
munistische blad in de Openbare Leeszaal.
Door dit regeeringsbesluit zou de linker
zij de thans voor de keus gesteld worden, De
Tribune te helpen verwijderen of een be
langrijk Jaarlijksch bedrag aan inkomsten
voor de Openbare Leeszaal te verbeuren.
Voor 1931 is op de gemeen lebsgrooting een
bedrag van 8500 aan rijks- en provinciale
subsidie voor de Openbare Leeszaal uitge
trokken. De provinciale subsidie is afhan-
keb*n< van de rijkssubsidie, want zij is het
gevolg van een besluit van Provinciale Sta
ten van 20 Juli 192 waarbij werd besloten
geldelijke bijdragen te verleenen aan van
rijkswege gesubsidieerde- openbare leeszalen.
De totale ui gaven van de openbare lees
zaal en bibliotheek zijn in de gemeente-
begrooting voor 1931 geraamd op 65.383.
Door het college van B. en W. zou no?
beslist mosten worden over de vraag, of vol
daan zal worden aan het verzoek van den
raad om geen maat-egelen tegen „De Tri
bune" te nemen. Met andere woorden: dit
communistische blad op de lees af el te laten
liggen. Hedenmiddag vergadert het college.
Als de agenda het toelaat zal dus in die
bijeenkomst een beslissing over dit punt ge
nomen worden.
GROOT MEISJESPENSIONNAAT
DOOR BRAND VERNIELD.
ALLE LEERLINGEN IN VEILIGHEID.
LONDEN 31 Jan. (VD.) In den afge-
loopen nacht heeft een groots brand gewoed
in de Battle Abbey Meisjesschool te Hestings
Toen de brand ontdekt werd hadden dc
vlammen al ver om zich heen gegrepen. De
k eet brand weke alle interne leerlingen en
het intern personeel. Met de grootste haas:
diende men zich in veiligheid te brengen,
doch niettemin geschiedde de ontruiming
van het brandende gebouw in de grootste
orde. In nachtgewaad moesten de 123 in
terne meisjes-leerlingen het gebouw verla
ten. De school werd door het vuur geheel
gerateld.
De eereraad, benoemd om een oplossing te
brengen in de bestaande geschillen tusschen
het bestuur van de Koninklijke Liedertafel
Zang en Vriendschap en den directeur den
heer Lieven Duvosel, heeft vandaag haar
rapport uitgebracht en het aan de betrok
ken partijen doen toekomen De conclusie van
het rapport houdt in, dat hot huidige bestuur
van de Liedertafel In zijn geheel moet aftre
den. Een interregnum-bestuur zal voor den
tijd van een jaaf worden benoemd. Dit inter
regnum-bestuur zal moeten bestaan uit een
voorzitter, die thans geen lid van de ver-
eeniging is en uit een viertal werkende le
den van de vereeniging. Van dit viertal zal
geen enkel lid bij de conflicten betrokken
DE NIEUWE MOEILIJKHEDEN
BIJ HET TOONEEL.
GESPANNEN VERHOUDINGEN.
(Zie ook 2e Blad, 2e Pagina).
Oplossing gesaboteerd door
Verkade?
De directie van de Kon. Ver. Het Ned. Too-
neel verzoekt ons mede te deelen. dat de heer
Verkade nu de tooneelcrisis tot bevrediging
der artiesten van Het Amsterdamsch Tooneel
en tot die van den wethouder voor de kunst
zaken, formeel ls opgelost, de inwerkingstel
ling van het tooneelbedrijf saboteert door
zijn artiesten het in bruikleen afstaan van
decors en andere benoodigdheden te weige
ren, zelfs nadat deze artiesten hem daarvoor
een belangrijk bedrag in geld hebben aange
boden. De Kon. Vereeniging is daarom niet
in staat de eerste dagen de artiesten van het
Amsterdamsch Tooneel aan het werk te krij
gen.
Daar dezen ook hun offlcieele verbintenis
met den heer Verkade uit hoofde van het
feit. dat deze heer in gebreke is gebleven te
betalen, hebben moeten verbreken, zal het
dus waarschijnlijk nog eenige dagen duren
alvorens de crisis geheel is opgelost.
Beslag gelegd op décors.
Naar de Crt. verneemt is Zaterdagavond
beslag gelegd on de décors van „De Comedie
van het Geluk" en „De Groote Reis", zu'ks
namens den heer Brander van het Bureau
voor Auteursrechten.
In den Stadsschouwburg ls voorts beslag
gelegd od de bibliotheek van „Het Amster
damsch Tooneel".
mogen geweest zijn. Ten aanzien van den
directeur concludeert het rapport dat deze
zich voortaan uitsluitend met de artistieke
leiding zal moeten bezig houden en zich niet
zal mogen mengen ln de inwendige zaken
van de vereeniging. Het rapport adviseert tot
instelling van een reglement waarin de ver
houding tusschen bestuur en directeur in
bijzonderheden geregeld wordt.
In de overwegingen van het rapport, die
tot deze conclusie leidden, wordt o.a. opge
merkt, dat de algemeene leiding van de Lie
dertafel niet juist was en dat kleine persoon
lijke intriges verkeerden invloed hebben doen
gelden.
missie voor het Amsterdamsche tooneel heb
ben zitting genomen, de heeren van Dalsum,
Defresne en J. Sternheim.
Officieel is nog niet bekend wie voor de
Koninklijke Vereeniging in deze commissie
benoemd zullen worden.
FRIESCH MOTORSCHIP IN
BRAND.
Aan boord van het motorschip „Janna"
uit Groningen dat met een lading briket.en
door het slechte weer de haven van Rodvlg
is binnengeloopen, is brand uitgebroken ten
gevolge van oververhitting door een te fel
gestookte kacheL Zaterdagavond laat was de
brand nog niet gebluscht. Men ls bezig mei
het in allerijl lossen van de lading.
DIAMANT VAN 200 KARAAT
GEDOLVEN.
OP HET GOEDE OOCENBLIK.
LONDEN, 1 Februari (V.D.) Zaterdag
hebben twee diamantdelvers in West Trans
vaal een diamant van 200 karaat ontdekt.
Maandenlang hadden zij vergeefs gezocht
en juist was hun laatste proviand opgebruikt
toen zij den vondst deden.
Dit is de grootste edelsteen welke ooit in
dit gebied is aangetroffen.
DE DRIEVOUDIGE MOORD TE
BILTHOVEN.
BEGRAFENIS DER SLACHTOFFERS.
Jast Havelaar:
Niet de wereld ls schoon, maar wi) zijn het.
De schoonheid leeft in ons zelf
(In een meisjeskostschool te
Montpellier, in Frankrijk, is een
revolutie uitgebroken, als ge
volg van den eisch, dat de
jonge dames voortaan om half
zeven in plaats van zeven uur
zouden opstaan.
Courantbericht).
Vroeger was het jonge meisje
Steeds een toonbeeld in de klas,
Van wat ordelijk, bescheiden.
Nijver en gehoorzaam was.
Maar die lijdzaamheid verflauwde,
Die gedweeheid is voorbij.
Sinds de vrouw zich meer liet gelden
Als een lid der maatschappij.
Dat de toestand is veranderd.
Daarvan ziet men het symbool
In dien grootschen opstand-opstand
Op een Fransche meisjesschool.
Met de zeven uur reveille
Hadden zij zich vergenoegd,
Maar zij gingen protesteeren
Toen 't een half uur werd vervroegd.
Zeven uur. zoo moet het blijven,
Aldus stelden zij de wet.
Geen stap verder gaan we, zelfs niet
Met 't verkeerde been uit bed.
Hoe de botsing af zal loopen
Ach. dat ga ik maar niet na.
Maar ik ze<r maar. mannenbroeders,
Vrouwen hè? en logica!
Kfjk. daar is de vrouw m opstand
En waar komt dat nou op aan?
Dat ze opstandig op haar recht staat
Om nu juist nle t op te staan.
P. GASUS.
WERKLOOSHEIDSCONGRES
VAN HET N. A. S.
VERGADERING EN OPTOCHT TE
AMSTERDAM.
Het, Nationaal Arbeidssecretariaat heef.
Zondag in gebouw „Carré" te Amsterdam een
nationaal congres gehouden, waarin de werk
loosheid en de inzake haar bestrijding aan
de regeering en de gemeentebesturen te
stellen eischen besproken zijn.
De zaal was geheel bezet, ook namen velen
uit andere plaatsen aan het congres, dat on
der leiding stond van den heer H. Sneevliet
deel. Het woord werd gevoerd door de heeren
C. Kiisz, E. Bouwman en J. Wolf.
Van de door het N.A S.-bestuur voorgestelde
resoluties vermelden wij. dat Inzake de voor
zieningen in de gevolgen der werkloosheid
de volgende eischen zijn verdedigd:
Wettelijke, premie-vrije verzekering daar
tegen voor alle arbeiders, verzekerden, zoo
wel als niet-verzekerden: uitschakeling van dc
armenwet en vervanging van de daarop be
rustende instellingen door bijzondere instel
lingen. onder controle van de vertegenwoordi
gers der vakbeweging: verbe'ering der be
staande steunregeling zoolang de wettelijkr
premievrije verzekering van alle arbeiders nie;
ls verwezenlijkt; instelling van een crisisfonds
voor het geheele land. op welks beheer de
vakbeweging Invloed zal hebber.; maatrege
len tot werkverruiming van overheidswege,
op zoodanige wijze, dat de tewerk gestelden
dicht bij hun woonplaats komen te arbeiden
en handhaving der contractueele loonen, door
den strijd der vakbeweging verkregen.
Het Congres sprak zich voorts uit voor
werkverruiming door verkorting van den ar
beidsdag, in het bijzonder voor invoering van
den 7-urigen arbeidsdag.
Tenslotte is nog een resolutie aangenomen
tegen het ministerieel besluit ten aanzien van
de verzekerden, doch ui, getrokken arbeiders.
Aangedrongen werd op uitbreiding der ver
lenging van den uitkeeringsduur tot alle
verzekerde werkloozen, te bekostigen door
extra overheidssubsidie aan de kassen, opdat
zij aan haar reglementaire verplichtingen
kunnen voldoen.
Na afloop van het congres werd een demon
stratie gehouden. De stoet van betoogers
trok van Carré via Munt, Dam en Raadhuis
straat naar de Westermarkt. waar de op
tocht, welke dank zij uitgebreide politiemaat.
regelen, zonder incidenten verliep, hoewel
communisten af en toe poogden de orde te
verstoren, is ontbonden.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
De nieuwe week begon ter beurze van Am
sterdam op dezelfde wijze als de oude was
besloten, nl. in vaste houding. Daarbij ging
er vooral begin beurs veel om terwijl de han
del in de Philips-aandeelen bepaald leven
dig was. Deze fondsen openden op onver
anderd niveau, waarna in snel tempo de no
teering tot boven 230 aantrok Unilevers
kwamen enkele punten boven 200. De Ac-
roustiek aandelen behaalden een flink
avans. Koninklijken waren goed van toon
en iets hooger dan Zaterdag. H V-A.'s lagen
vast in de markt en avanceerden enkele
punten.
De geschillen in ..Zang en Vriendschap". Het
rapport van den eereraad. Het bestuur
moet aftreden.
(Ie blad, le pag.)
,.De Tribunein de leeszaal. Zal de regee
ring ingrijpen?
(le blad. le pag.)
Twee dooden op een onbewaakten overweg
(2e blad. 2e pag).
De moordaanslag te Bilthovcn. De bediende
bekent.
(2e blad. 2c pag.)
De tooneelcrisis.
(2e blad, 2c pag. en le bl^d, le pag.)
Nieuw arbeidsconflict in het Saargebied?
(2e blad. le pag.)
Het conflict ButlerMussolini.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Mokumsche Invasie.
lie blad, le pag.)
Lettlnga: Financiëele Kroniek.
(2e blad, 3e pag
Jan Carel Josephus van Spcyk. Herdenking
door de marine.
(2e blad. 2e pag.)
Zandvoortsche causerie.
(4e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
JAN HOEK'S CASSATIEBEROEP.
De procureur-generaal bij den Hoogen Raad
concludeerde heden tot verwerping van het
carsatleberoep van de ln de Bennekomsche
moordzaak door het Gerechtshof te Arnhem
tot levenslange gevangenisstraf veroordeel
den Jan Hoek. Het arrost ls bepaald op 2
Maart.
HAARLEM, 2 Februari
Mokumsche Invasie.
H. F. C. speelt tegen Ajax, aan de Span
jaardslaan.
Dit beteekent Mokumsche Invasie.
Er zijn, laat ik mij verteilen, achtduizend
menschen om de arena saamgepakt. De he'ft
daarvan moeten Amsterdammers wezen. zy
overschreeuwen, overjoelen. overgijnen den
toes and. Dc heelc Spanjaardslaan-sfeer,
anders zoo Haarlemsch. zoo ingetogen, zoo
spaarzaam in haar uitingen van onbe
dwongen emotie, ls kapot, Aan rafels ge
scheurd. vernield.
De groep der klassieke H. F. C.'ers aan
het lijntje vóór de tribunedie Die-Hards,
die nog immer tribunes versmaden en in
hun ha-t niets liever zouden weerzien dan
den oer-'oestand. waarin het elftal 's mor
gens self goals ging pooien, liefst met een
touw ln plaats van een bovenlatde groep
is opgelost in een lawaaiig gedrang. Niet dat
de Amsterdammers het lijn*je verkiezen
boven de tribune. Het tegendeel ls waar.
Maar zij zijn veel te talrijk om allemaal
onder dak te kunnen komen. Hun surplus
verdringt en overstemt derhalve de waardige
kleine groep der Ouden. Willem Muiter zelf
staat ergens ln het vierde gelid op zijn tee-
nen. Maar hU lacht, want de Jonge jongens
van zjjn oude H. F. C. strijden als leeuwen.
Vlak bij mij deint de massa uiteen, door
breede wig doorkliefd. Het Is natuurlijk de
voorzitter, die opdoemt. HU lacht op zijn
breedst. ..Wèdstrijd, hè?" zegt hU tevreden.
De enkele getrouwen, die elkaar op dit punt
ln de Mokumsche levée-en-masse gevonden
hebben, stemmen enthousiast in. H. F. C.
toont zich op zUn best.
Het is een zeer faire kamp tusschen een
Ajax, dat dit Jaar tot de beste elftallen van
het land behoort en naar he'. kampioenschap
streeft, en een H. F. C. dat moet vechten om
de laa'ste plaats biyvend te vermUden. Er
wordt wederzUds alles op gezet en wU Haar
lemmers zijn dus zeer tev eden met het
schouwsoel. In d!e omstandigheden apolau-
disseeren en juichen wU alleen. De Ams er-
dammers niet. ZU zien vermeende ongerech
tigheden. zij zijn onuitputtelijk in hun ..Wat-
mottatnau's?" en „Wastatvooreenschèsrech-
ter's?".
Omdat deze dingen nu eenmaal onafschei-
delUk verbonden zijn aan hun Zondagmid
dag-vermaak. Er móet heibel bU gemaakt
worden, hóe dan ook. En Ajax heeft ze ver
wend. Het heeft van V. U. C. gewonnen met
17—0 en 9—0, het heeft H. F. C. in Amster
dam geslagen met 6—0. Watmottatnau?
In het eerste kwartier zUn zy nog over
moedig. Ajax maakt er gebbetjes mee den
ken zy.
Straks zal het wel goals gaan re *n
het tweede kwartier, als H. F. C. hevig aan
valt. beginnen de Wa mofatnau's. In het
derde worden ze stil. In de rust zeggen
dat Ajax uit vorm is. zonder de oude waar
heid te beseffen, dat men zoo goed soev.t
als de tegenpartij he toelaat. In het vierde
kwartier besluiten zy tot massa-lawaai, ln
het vyfde komt-tot hun wilde vreugde, Ajax'
eenige doelpunt, dat den wedst yd bes'is" ln
het zesde trachten zy door veel ironie hun
benauwdheid te verbergen. Die wel gerecht
vaardigd is. want. In de laatste minuut nog
komt eer h. F. C.'er alleen voor open doel.
Helaas hU schiet naast
De voetbaltechnici hebben allen verklaard
dat Je togen Ajax alleen met een zwaar
elftal kar.3 hebt. Misschien daarom heeft
In den Hollandschen Schouwburg waar
het A. T. contractueel nog voorstellingen
moet geven, die dus thans door het Ned. Too
neel gegeven hadden behooren te worden
hebben Zondag peen voorstellingen plaats
gevonden; in het Rika Hopper-Theater heeft
men de vertooningen van „Vlam" voortge
zet.
De leden van het Amst. Tooneel hebben
thans naar de Crt. meedeelt, inderdaad ont
binding van hun contract geëischt. Omtrent
de decisie van den heer Verkade ter zake van
dezen eisch was Zondagavond nog niets be
kend.
Motie van de artiesten
der K V.
In een in den nacht van Zaterdag op Zon
dag gehouden aleemeene vergadering van de
Nederlandsche Tooneel Kunstenaars Ver
eeniging werd door den heer J. Sternheim
een uitvoerig overzicht gegeven intake den
loop van de tooneelcrisis gevolgd door een
uiteenzetting omtrent de voorstellen van den
wethouder.
Na de bespreking, die op deze inleiding
volgde, heeft de heer Elius van Praag een
motie voorgesteld, welke in gewyzigden vorm
voor het bestuur is overgenomen en waarin
er geprotesteerd wordt, dat de geëngageer-
den van de Koninkiyke Vereeniging niet ver
tegenwoordigd zuTen zijn in de organisatie
commissie van den wethouder en waarin be
sloten werd alsnog by den wethouder aan te
dringen op voorzieningen in deze aangele
genheid.
Vóórts Ls een comm'ssle benoemd, bestaan
de uit de heeren Ko Arnold!. Ezerman. Pan'
Huf, van Meerten en Ellas van Praae die
oodracht kreeg binnen den kortst moee'yken
tijd een ontwerp samen te stellen, dat een
leidraad bevat voor bevordering eener nieu
we tooneelgroepeering v° Amsterdam, te we
ten:
a. De voorwaarden voor een gezelschap ter
bespeling van den Stadsschouwburg;
b. de verhouding der andere gesubsidieer
de gezelschappen;
c. de mogelijkheden van een nieuw gesub-
sid'eerd gezelschap.
Wij vernemen, dat ln de organisatlecom-
Onze correspondent te Velsen meldt:
Aanvankelijk was bepaald, dat de drie
slachtoffers van den moord te Bilthoven
Woensdagmiddag in het crematorium op
Westerveld zouden worden verascht. wyi
mevrouw Soeparwl echter tot den Moham-
medaanschen godsdienst behoorde, is de
aanvrage lot crematie ingetrokken en zullen
de slachtoffers nu worden begraven.
DE BEERSCHE OVERLAAT IN WERKING.
De Maas is nog zoodanig gewassen, dat
Zondagmorgen de Beerschc overlaat is be
ginnen te werken. Inmiddels is val ingetre
den. Men verwacht een inundatie van het
gebied van den overlaat gedurende enkele
dagen.
RUSSISCH TOONEELSCHRIJVER
DE TOEGANG GEWEIGERD.
De Russische litterator en dramaturg S.
Tretjakov, wiens tooneelstuk „Brülle China"
met groot succes in verschillende landeh
(onlangs nog in het Theater Guild te New
York) is opgevoerd, was uitgenoodlgd door
het- Genootschap „Nederland-Nieuw-Rus-
land", door de kunstenaarssociëteit ..De
Kring" en door een aantal intellectueelen.
onder wie de heeren L. Saalborn. directeur
der Koninklijke Vereeniging „Het Neder-
landsch Tooneel". Joh. de Meester Jr. en
Menno ter Braak, om eind Januari te Am
sterdam in besloten kring een voordracht te
houden over de moderne stroomingen in de
Russische litteratuur.
De Nederlandsche regeering heeft den heet
Tretjakov. die tUdeiyk in Duitschland ver-
.oefde, aen toegang tot ons land geweigerd.
UIT DE STAATSCOURANT.
RECHTERLIJKE MACHT.
Benoemd is tot griffier bij het kantonge
recht te Groningen mr. L. J. A. du Quesne
van Bruchem, thans in gelijke betrekking te
Almelo.
