DE EERSTE SNELPERS.
H.D. VERTELLING
Films uit de inktpot.
Biographieen in
een notedop.
DE VROOLIJKE KANT
H'
Genezing.
schappen to beoefenen en toe te passen.
Merkwaardig genoeg gaat de menschheld
met buitengewone snelheid voort op den weg
der technische wetenschap. HU beheerscht
tallooze zaken: getuige de radio en de vele
wonderen zoowel op technisch gebied als op
dat der productiemethoden.
Maar hU kan deze wetenschappen niet
dienstig maken aan het menscheiyk geluk,
want daarvoor zou een volmaakte mensche
lijke samenwerking noodig zijn; en deze
samenwe-klng mislukt, omdat aard en tem
perament, on verdraag 'tamheid, voaroordee-
len, haat by verschil van meening. het ver
langen om te heerschen, om hen die tot een
andere secte behooren te vernederen, om de
voorrang strUden en alle heldere gedachten
vertroebelen.
Het vernuft stelt ons !n staat groote af
standen te overbruggen, het transport goed
koop te maken, de communicaties te verbe
teren en na'uurlijke bronnen tot ons voor
deel aan te wenden: maar wanneer deze
vooruitgang plaats vindt, is er onmiddellUk
een poging om dit weer ongedaan te maken
of het nuttig effect te bederven, b.v. doo
kunstmatige tollen ln het leven te roeprn
zooals de invoerrechten, die wij aan natio
nalistische uitwassen te danken hebben,
zoodat we zeil bang wo den voor de over
productie, die de techniek ons bezorgt.
De eigenlijke reden, waarom we niet in
staat zUn van onze betere productiewijzen
die de wetenschappen mogelijk maken, te
proliteeren, die diepere ooi-zaak van „over
productie" /de overvloed die de werkloosheid
tengevolge heeft) ls, dat we in onze social:
organisatie hebben gefaald. „Algemeen:
overproductie" beteekent natuurlyk .,alge
meene onder-consumptie", de fout is: de
productie was niet evenredig aan de con
sumptie of de consumptie niet aan de pro
ductie; de man niet aan het werk, of he
werk niet aan den man. De productie kan
zichzelf niet langer regelen zooals de „lais
ser fal-e"-b?p!eitsrs zoolang betoogd heb
ben. Zelfs de gouden standaard, waaraan wij
vasthielden, omdat hij werd beschouwd als
een automatische regelaar van concurrentie-
fluctuaties. werkt niet langer correct zonder
een zorgvuldige regeling, die, zooa'.s biykt
uit het rapport, van de flnanciëele commissi:
van den Volkenbond, Internationaal most
zijn. En nadenkende over deze soort van in
ternationale economie, stuiten we op al de
moeilijkheden van het nationalistische in
zicht, welke moeilUkheden op haar beurt
voo-tkomen uit sleekt beheersch'-e instinc
tieve Impulsen en dit moet er bij gevoegd
totale onbekendheid met de noodzakelijk'
wetten van de menschelijke samenleving
Wanneer beschaafde menschen zooals d:
hoogst beschaafde Pruisen uit de eerst:
kringen van het vooroorlogsche Duitschlancl
het internationalisme in discredl
brengen en in vollen ernst voors'ellen, da'
in onzen modernen tyd de naties geheel
onafhankelijk en souverein zullen blijven,
dan krygen we den indruk alsof een spoor
wegdirecteur het voorstel deed dat aan de
machinisten der locomotieven zou moeten
worden toegestaan zelf te bepalen wanneer
hun treinen zouden vertrekken en stoppen.
Hier is niet alleen geen discipline van anti
sociale Instincten, maar zelfs geen begrip
van de noodzakelijkheid daarvan. Wanneer
er een gemeenschap is met slechte gewoon
ten van dronkenschap en passie, dan is er
pas hoop op verbetering wanneer zij die deel
uitmaken van deze gemeenschap in nuchtere
oogenblikken zeggen: „Wij moeten met deze
kwade gewoonte breken, dit ruïneert t>ns".
Op den langen duur komen zij door dit
standpunt uit hun misère. Maar als zij ieder
voor zich hun eigen gedrag prijzen als flink
mannelijk en deugdzaam, en wanneer zij
eenvoudig weigeren toe te geven, dat hun
ged-ag één der oorzaken is van de algemee-
ne onvoldaanheid en de sociale misstanden,
dan ls er geen hoop.
Zoolang deze verkeerde moraal blijft be
staan, zal de verwarring blijven. De moeilijk
heid in de internationale gemeenschap is,
dat, hoe waanzinnig de nationalistische
drijfveeren mogen zUn, ieder volk toch oo'.:
door zUn historici, zUn schrijve *s, dichters
en opvoeders wordt aangemoedigd om zijn
eigen nationalistische gevoelens als goed en
aedelUk te beschouwen. Hier ontw:kk?len wij
dus de stelling, dat een noodzakelyk dee
van de Europeesche opvoed ng moet zijn, een
a^emeen erkende overeenkomst, een soort
elementaire leer van menschelijke samen
werking, die den leek in staat s'elt zelf vas
te stellen, wanneer zijn nationalisme de
g.enzen overschrijdt en een anti-sociale
strekking heeft. Hoeveel beschaafde Euro
peanen zouden dan dadelijk tot de conclu
sie komen dat een natie, die voor zichzelf
het recht van ..absolute onafhankelijkheid en
souverelniteit" opeischt, daarmee de organi
satie van iedere andere gemeenschap onmo
gelijk maakt!
Ten slotte: wij kunnen onze internationale
gemeenschap n'.et opbouwen zonder be
kwame deskundigen. Maar de deskundigen
kunnen niet tot, ons voordeel werken zonde
zekere sociale begrippen van de massa, zon
der eenlg gevoel aan dien kant voor wat
noodig ls voor algemeen menschelijk welzUn
en geluk.
Ieder jaar, dat voorby gaat. Is een mijl
paal: maar dit jaar, da: ons de problemen
van ontwapening, werkloosheid, Rusland en
Indië doet zien, moet tevens een keerpunt
zijn in een zeer speclalen zin. De deskundi
gen, de experts, de specialisten kunnen ons
niet helpen in weerwil van onszelf. Zal de
anonieme menigte, de groote massa der
menschen inzien, wat zoo natuurlijk lijkt?
Zal zij geleid worden door. die eeuwige
waarheid, die wij gezond verstand noemen,
en terugkeeren van den weg des verderfs?
(Nadruk verboden)
(Nadruk Terboden, auteursrecht voorbehouden).
Hoe een teekenfilm ontstaat.
SIMON STEVIN.
1548—162Ó.
srmon Stevin is niet alléén de uitvinder
van den zeilwagen. Deze uitvinding heeft hem
in de leerboekjes der vaderlandsche geschie
denis een wUde vermaardheid bezorgd, doch
van de overige verdiensten van dezen weten-
schappelUken auteur wordt slechts weinig ge
rept. Toch is de uitvinding van den zeilwagen,
een voertuig, dat practlsch van weinig nut
is. niet zijn grootste verdienste. Veel meer
beeft hy de wetenschap aan z'"ch verplicht
doordat hy de Nederlandsche taa] invoerde
ter vervanging van het Latijn in wetenschap
pelijke werken, en daad van initiatief, welke
door zUn tijdgenoot Hugo de Groot hooge-
Ujk is geprezen. ^Met Stevin beschouwde De
Groot het Nederiandsch meer dan het. Latyn
en Grieksch als de meest geschikte taal ter
verbreiding van wetenschappelyke gedach
ten. daar hy het van groot belang achtte, dat
de vruchten der wetenschap onder de massa
gebracht worden, ter verhooging van de som
der wetenschap in een land, dat aan de spits
der beschaving stond.
Het uitvoerig en hartstochtelijk pleidooi,
dat Stevin leverde ten behoeve van onze taal
is te vinden in zijn „Wisconstfghe Gedachte
nissen". een boek. waarvan Busken Huet de
autoriteit vereelijkt mei het Schilderboek van
Carel van Mander en met de werken van
Marnix.
E*n ander werk van Stevin Is: „Commen
tariën van Wiskunstige Zaaken", een boek,
dat door De Groot eveneens hoogeiyk ge
prezen wordt.
In tegenstelling met zijn tijdcrenooten De
Groot, Van Oldenbarnevelt en Vondel heeft
Stevin niet de vervolging en verbanning ge
kend. waaronder zy te ïyden hadden. Hij toch
verheugde zich in de bijzondere gunst van
den Prins van Oranje, was de raadsman en
vertrouwde van'Mauri te. Hoewel het in den
bewogen tijd van het Bestand welhaast on
denkbaar was. dat iemand buiten de gods
diensttwisten bleef, is Stevin er toch niet in
gemoeid geweest. Er is zelfs geen bewys. dat
hy tot den Protestantschen godsdienst be
hoorde. Zeker is echter, dat hij een zeer on
afhankelijk denker was en een vurig voor
stander van de vrijheid.
De eerste helft van zijn levensgeschiedenis
is zeer onvolledig bekend. Wellicht ls hy op
achttienjarigen leeftyd uitgeweken uit vrees
voor Al va en gaan reizen in Duitschland. Ten
slotte heeft hij zich in Leiden de universi
teitsstad gevestigd. Een leerstoel is hem nle*.
aangeboden, waarschyniijk omdat hy het,
Latijn niet voldoende meester was. De profes
soren erkenden hem uit een oogpunt van
wetenschap echter als hun geiyke.
Op aandringen van Maurits gaf hij evenwel
te Leiden hooger onderwys in vestingbouw-
kunde aan jonge genie-officieren. De be
roemde krijgswetenschappelyke school van
Maurits! De Prins benoemde hem tot hoofd
inspecteur van den waterstaat en tot kwarier-
meestergeneraal bij het leger.
Als sterfjaar van Stevin neemt men aan
1620, hy was toen 72 jaar oud. zoodat hij
geboren moet zyn fn het jaar 1548.
Als een merkwaardig contradictio treft het
dat Stevin's bij uitstek Hollandsch „Wiscon-
stige Gedachtenissen", door Willebrord Snel-
lius In het Latijn vertaald zyn.
De zaken zullen beter gaan, maar wy
zullen het niet beseffen, wanneer de ver
betering komt. aldus Henry Ford. Hetgeen
ons nu plotseling doet twijfelen of ze eigen
lijk niet voortdurend beter zyn gegaan.
Wat zal er na de draadlooze komen?
vraagt een beroemd schrijver.
Die is makkelijk. Natuurlyk de eisch tot
betaling van den eersten termijn.
In Canada bestaat elk gezin gemiddeld
uit 4.1 personen. De 0.1 ls natuurlyk vader.
Een Fransehe rechter heeft beslist, dat de
man het recht heeft de correspondentie van
zyn vrouw te openen.
JaweL het recht: maar ook den moed?
In een rechtszaak verklaarde een der ge-
tulgen, dat hy reiziger was geweest in kin
derwagens.
Nou ja, dat zijn we allemaal geweest.
Fen dokter heeft ver'iaard. dat het zeer
gezond is om s ochtends vroeg op handen
en voeten te kruipen.
Dit verheft het boordeknoopje byna tot een
geneesmiddel
Er bestaan muzikale tonen, die voor het
menscheiyk oor niet te hooren zyn.
Het ware gewenscht. dat de dochter van
onze buren zich speciaal op deze tonen in
stelde.
Hoe de Times" haar inwijdde.
onderd vijf en twintig Jaar geleden
was het drukken nog handenarbeid
en 300 a 400 exemplaren van een
krant per uur af te leveren was wel
het maximum, dat toen kon worden
bereikt. Oplagen van 10 a 2,.000 exemplaren
behoorden dus practlsch tot de onmogelyk-
heden; het nieuws zou al verouderd gewecs:
zyn voordat het laatste exemplaar ae pers
verlaten had.
Met het drukken van de Times, het Lon-
densche blad, dat in het begin van' de 19d:
eeuw een oplage had van 3000 a 4i<00 exem
plaren. waren uren gemoeid en voortdurend
zocht men naar middelen om den tyd, noo
dig voor het afdrukken, te verminderen en
tevens daardoor de oplage te kunnen ver-
grooten.
Reeds in 1790 was er patent gegeven op
een soort stoompers, maar ne-gens vindt
men vermeld, dat de vinding in practijk l£
gebracht.
In 1804 werd weer een poging gedaan door
Thomas Martyh, een letterzetter, die een
model ontwierp van een zelfwerkende druk
pers. John Walter, de uitgever van de Times,
steunde hem financieel, teneinde hem in
staat te stellen de plannen te kunnen uit
werken.
De uitvinder moest het opgeven, want
nauweiyks hadden de drukkers van de po
gingen tot hervorming gehoord, of zy na
men zulk een vyandige houding tegenover
Martyh aan, dat deze het voor zyn eigen
veiligheid beier vond er mede op te houden.
John Walter was niet de man. om zich tc
laten afschrikken. Hij wachtte zijn tyd ai
en steunde geregeld financieel de uitvinders
die op dat terrein werkzaam waren. Zoo
solde hy de Duitschers König en Bauer in
de gelegenheid de machine, waarop zy pa
tent gek-egen hadden, in elkaar te zetten
en te demonstreeren in de drukkery van de
Times.
In verband met de mentaliteit van de
drukkers, had men voorzichtigheidshalve d
belde uitvinders hun machine laten opstel
len in een aangrenzend pand waar z'U maan
denlang rustig aan de voorbereidingen kon-
de we: ken.
Eindelilk was men gereed en !n den-macht
van 29 November 1814 zou de machln
„proefstoornen". Ofschoon men de ops elling
zooveel mogelijk geheim had gehouden
scheen er toch lets van te zyn uitgelekt, en
de achterdochtige drukkers hadden de vree-
sciykste bedreigingen geuit tegen een ieder
die hun door een machine het brood uit den
mond zou si ooien.
Het was 6 uur 's mor sens en men wachtte
in de drukkerij, zooals gewooniyk op be
richten. die nog van het vasteland moesten
binnenkomen.
Daar komt Mr. Walter binnen en vertelt,
dat de Times reeds door middel van stoom
gedrukt ls. Een oógenblik staan de drukkers
onthu'st, doch voordat de storm kan opste
ken, zegt Walter rustig, dat. indien ze ge
weld willen geb-ulken. ze hun gang kunnen
gaan: hij heeft zijn maatregelen hiervoor
genomen. Zouden ze ech:or kalm blijven, dan
zouden ze hun loon ontvangen, to:dat
ingeval ze ontslagen werden ze ergens an
ders een gelijksoortlgen werkkring hadden
gevonden. Daarna deelde hy verschillende
met de nieuwe pers gedrukte nummers on
der hen uit.
De Times gaf zijn lezers van de groote ge
beurtenis kennis in de vollende woorden:
„Onze courant van vandaag toont het pu
bliek het practlsch- reauuaat van de groot-
s'e verbetering op het gebied der drtikkuns
sinds deze werd uitgevonden. Dc lezer var
dit nummer houdt in zijn handen een van
de duizenden afdrukken van de Times, die
vannacht door middel van een machine wer
den gemaakt.
Een machinerie, bijna een levend organis
me. heeft men vervaardigd, waarmede niet
alleen het menschelijk lichaam wordt ont
heven van het zwaarste werk in een drukke
rij. maar die 'evens de menschelijke kracht
ver in snelheid overtreft.
Opdat het grootsche van deze uitvinding
naar waarde mag worden geschat, deelen wy
het publiek mede, dat, nadat de letters doo
de letterzetters zyn gezet en gesloten in een
zgn. „vorm" er weinig anders meer valt te
doen dan te wachten en te letten op dez.
onbezielde hulp.
De machine wordt van papier voorzien.
Zelf plaatst ze den „vorm", inkt hem, leg:
het papier waar het behoort, drukt en voert
het vel naar den man die de machine be
dient. Inmiddels voorziet ze den vorm van
nieuwen inkt en al die ingewikkelde hande
lingen worden uitgevoerd met zulk een snel
heid en gelijkmatigheid, dat niet minder dan
1100 vel ln een uur worden afgedrukt.
Het resultaat van een dergelijke uitvinding
ls geen toeval, maar de bekroning van me
chanische combinaties, methodisch gerang
schikt ln de hersenen van een kunstenaar,
en is niet verkregen dan na veel tegenslag en
veel oponthoud.
Ons aandeel in deze gebeur'enls is alleen,
dat wy de uitvinding met goedkeuring van
de pa .ent-houders ln ons bedrijf toepassen;
toch kunnen slechts weinigen begrijpen, aan
welke teleurstellingen en zorgen wy langen
tyd ten prooi geweest zijn.
Omtrent den pe-soon, die de uitvinding
heeft gedaan, hebben wy slechts weinig te
zeggen. I-Iet schoonste monument voor Sir
Christoffel Wren is te vinden in het bouw
werk, dat hy oprichtte (Wren was de archi
tect van St. Paul's Cathedral te Londen);
zoo is het beste eerbewys dat wy den uit
vinder der druk-machine kunnen aanbieden,
vervat in de beschrijving, waarin we slechts
flauw hebben geschetst de macht en het nut
van de uitvinding. Het zy voldoende, verder
mede te deelen, dat hy van geboorte Sakser
Ls, dat zyn naam König ls en dat de uit
voering geschiedde onder leiding van zijn
vriend en landgenoot Bauer".
Men kan zich de geestdrift en den trots
van John Walter voorstellen, toen hij he.
productie-vermogen verdrievoudigd zag. en
ook, dat hy behoefte gevoelde, dit uitvoerig
aan zyn lezers mede te deelen.
De eerste „snelpers" was er nu. Met alle
waardeering voor de uitvinding dient erkend
dat ze zeer ingewikkeld was en reeds spoedig
werd vervangen door een beter type pers van
Applegarth en Cowper. Deze pers bracht het
reeds tot 80..0 afdrukken per uur, werd
weer verdrongen door die van Hoe en deze
tenslotte door de voor dien tyd (1866) be
roemde Walter-pers, die het gemiddeld
bracht tot 120(H) afdrukken per uur, welk
aantal, indien noodig, kon worden opgevoerd
tot 17000.
Na dien tijd is het voortdurend crescendo
blijven gaan.
W. S.
Vriend, dien ik lang gemeden heb
Uit afkeer, staag gegroeid tot haat,
Door wien ik veel geleden heb.
Keer thans tot my terug en praat.
Praat over onze maatschappij,
Haar fouten, die u kwellend hinderen,
Praat over uw beroep tot my.
Over uw kwalen en uw kinderen.
Vertel mij van den ouden tUd.
Toen alles anders was en goed,
Vertel my van uw jongen strUd,
Toen gy kondt winnen door uw moed.
Doe mU 't verhaal van uw succes
Dat nog niet ls verflauwd, by vrouwen,
Geef my nog eens de wyze les.
Hoewel te laat, om niet te trouwen.
Vertel mU van Uw radio
En ons klimaat (met veel crltlek)
Uw werk, uw hond, uw kat en zoo.
Uw meening over politiek.
Praat over uw gedachten voor
't Genezen van des wereld's voosheid
Keer weer en zaag mij door en door.
Genees mij van mijn slapeloosheid
P. O ASUS.
De aanhouder wint?
door BEP OTTEN.
's Avonds laat werd er geklopt aan het
kleine huisje van Minka Vuurs.
Het huisje van Minka Vuurs stond een
zaam in dc duinen. Minka woonde er alleen,
ze was al by de zestig en zou z'.ch tegen
niemand kunnen verdedigen. Maar bang
was Minka niet. Ze opende het raampje,
stak haar hoofd in den guren avond.
„Wie ls daar?" vroeg ze bevelend.
„Ik", zei een stem uit het duister.
„O, jyZe zei het onverschillig, byna
minachtend. Ze gooide het raampje wee.
dicht, ging op haar gemak de deur open
maken.
„Goeden avond", zei ze. „het Is al laat".
„Ik ben net me: den trein aangekomen",
zei de binnenkomende. ,.Ik heb je wat te
vertellen".
„Ja, dat weet ik", knikte M'nka met een
spottend lachje, „jy hebt me al yd wat te
vertellen. Ga zitten.. Ik zal eens zien of ik
wat te drinken heb".
Geert Donker ging bU de tafel zitten. HU
was een oude man. iels ouder dan Minka
misschien, maar hy zag er nog flink en
sterk uit.
Geert en Minka kenden elkaar sinds hun
kinderjaren. Ze waren samen op de dorps
school gegaan; Geert's vader had toen een
groentewinkel, Minka woonde met haar va
der en moeder al in hetzelfde kleine huisje
van nu.
Het huisje van Minka. Het oude. eens
groen en rood geschilderde huisje, dat nu
bruin en grijs was, ontkleurd door den tijd
Een miniatuur-tuintje lag er voor, daar
groeiden als van ouds wat aardappelen en
kool. Het rasterwerk er om heen was lang
neergewaaid en pla getrapt. Er waren no;
enkele brokken van over, die half stonden,
half lagen.
En om het huisje lagen de duinen. Het
was een wereldje. En Mmka had er nooit
van kunnen scheiden.
Toen vader en moeder gestorven waren,
had Minka het als vanzelf sprekend be
schouwd, dat ze in het huisje zou biyven
wonen. Ze hoorde er immers. Dat er mis
schien geen geld zou zyn om de huur te
betalen, daar dacht ze zoo niet over na
Tot Simon, haar neef, haar daarop wees.
WatSimon bedoelde toch niet, dat ze
weg zou moeten, ergens by de familie moest
gaan wonen? Dat kon toch niet! Haar
huisje.
Neen, dat bedoelde SLmon ook niet. Hij
begreep, Minka moest in het huisje blij
ven. Daarom had hy gedacht: als ze een:
met hem trouwde. H'ij had niets op het
huisje tegen en hij verdiende, hy kon de
huur betaien.
Het was voor Minka de eenige mogelijk
heid. Ze trouwde me: Simon, ze kreeg kn
deren, ze werd ouder en ouder. Minka van
het duinhuisje.
En al dien tyd was er Geert.
Geert had met Minka willen trouwen.
Maar hU was net uit het dorp toen Mlnka's
ouders s ierven en Simon zyn aanzoek deed.
Toen hy terug kwam was Minka getrouwd
en wachtte haar eerste kind.
„Ik had altyd gedacht, dat Je met mU
zou trouwen zei iüj tegen haar.
„Jawel, -maar jij was er niet. En ik kon
me toch niet uit myn huis laten zetten".
Geert was een trouw minnaar. Hy zwierf
door het land, werkte hier en daar op boer-
deryen, maar hy vergat Minka niet.
En toen Simon gestorven was. werd hU
weer een geregelde bezoeker in het duin-
huisje. Hij had nu goed zijn brood als
meesterknecht op een boerderij, hy wou
Minka meenemen.
Maar Minka bleef. Haar Jongste kind was
inmiddels gestorven, het oudste was ge
trouwd en woonde ver weg. Alleen leefde
Minka in het kleine huisje en niemand zou
haar kunnen bewegen het te verlaten.
En nu was Geert weer gekomen, laat In
den avond. Hy hacl haar wat te ver te Ton.
Ja, ze kende dat. Maar mee ging ze toch
niet.
Ze zette een g'as voor hem op tafel.
„Alsjeblieft", zei ze. „iets mag je toch wel
hebben voor al je moeite".
Maar hy dronk niet dadelijk. ,Xuister
eons, Minka", zei hij, ,.het spijt me erg,
maar
„Nu. wat spijt je?"
„Ik heb slechte tijding voor je".
Ze schrok. „Wat dan?"
„Iets over myn zoon?"
..Nee, nee. OverJe huis. De duinen
hier zyn aangekocht voor het bouwen van
een paar groote villa's. Vandaag of morgen
wordt je hier de huur opgezegd".
Minka was gaan zitten. Ze zei niets.
„Ik wou het je maar even verrellen",
ging Geert voor. „Je kan het beter van mij
hooren, dan van vreemden".
Het huisje. Het huisje van vader en moe
der, van Simon en de kinderen
„Zullen ze het afbreken?" vroeg ze met
trillende lippen.
Geert haalde de schouders op. Het zou te
wreed zyn om „Ja" te zeggen.
„Ui laat me er niet uit zetten", zsi Minka
zacht.
„Dat dacht ik ook. Je moet gaan voor zc
komen. Weet je, dat ls veel waardiger".
„jy vindt het wel prettig, hè?" zei ze
scherp.
„Nee, dat vind ik niet. Het doet Jou im
mers verdriet. Maar je zult nu toch wel met
my meegaan, niet?"
,.Och. Waar zou ik moeten wonen?"
„BU my. Je zou mUn vrouw worden".
Ze glimlachte even. „Zulke oude men
schen
Het was langen tyd stil. Toen zei Minka:
„Ik zou nooit gaan als ik niet moest".
„Dat weet ik wel".
„Kan dat Je niet schelen?"
„Nee".
.,Ik zal altijd terug verlangen".
„Dat west ik". Maar hij hoopte, dat ze
vergeten zou.
Minka beloofde te komen. En Geert
maakte alles voor haar in orde. ZU zelf was
te moe om te denken. Ze was Geert hee
dankbaar voor zijn zorgen. Wat had ze
zonder hem moeten beginnen? En een paar
weken later trok ze uit het huisje. Ze keek
er niet meer naar om. Het gaf toch niets
Ze trouwde met Geert. Ze woonde by hem
in twse nette, fleurige kamer jes. Maar
ze kon er niet wennen. Ze hoorde er niet
Ze deed ook niet haar best om te wennen,
ze was zoo moe. Al dat nieuwe kon ze nle
verwerken.
Een half Jaar na haar tweede huwelijk
stierf Minka. Och. wat had Geert toch an
ders kunnen verwachten!
Veel later liep hij nog eens door de dui
nen van Minka's dorp. Daar stonden nu d;
groote villa's, maar hot kleine huisje was
er ook nog. Het was niet noodig geweest
het af te breken.
Geert had zijn zin gehad. Maar hoe!
Gewonnen had hij er niets bij.
Mickey de Muls.
Sinds jaaT en dag reeds behooren de tee-
kenf.lms tot het meest gewaardeer.'e doel van
de cinematografische productie, wy kennen
menschen, die hun avond in de bioscoop vol
doende goed besteed vinden als zy het jcur-
naal en een teekenfilm of haar mod rns e
zusje de „screensong" gezien en gehoord heb
ben. Zy geven daarvoor gaarne alle dramas,
biyspelen, operettes, revues en dereelver al
len even fel schitterende sterren voor cadeau
Deze voorliefde voor teekenfilms is blijk
baar niet enkel een Nederlandsche eigen
schap, want het aantal en de variat'e op a:t
gebied groeien nog steeds en men staat
waarlijk verwonderd over de virtuose vin-
dingrykheid die de makers van deze typisch
Amerlkaansche pro
ducten ten toon
spreiden.
Felix de Kat en
Mickey de Muis, om
slechts de beroemd
ste dor filmhei "en
die in de inktpot
worden geboren, te
noemen, hebben ge
leid tot een der
moeilijkste en in
gewikkeldste vor
men van techniek
in de f 1 mindus rle
en het xykt ons de
moeite waard eens
te wijzen op den
tijd moeite en
vaardighe.d, die
voor de samenstelling van deze lachwekkende
dwaasheden gevergd worden. Dadelijk zy ge
zegd. dat de introductie van het geluid in de
film de vervaardiging van de teekenfilms
nog aanmerkeiyk heeft verzwaard.
Ook voor een teekenfilm moet. zooals te
begrypen valt, eerst zorgvuldig een scenario
worden vastgesteld en dit moet geschieden
in nauwe samenwerking met een staf van
teekenaars. den leider van de ge'uld effec
ten en den deskundige op dansgebied. Dan
komen de inktpotten en het papier en de
teekenaars, getrainde artiesten, die allen in
staat moeten zyn, het origineele ontwerp
van den hoofdteekenaar, zooals Max Flei
scher er byv- een is. te volgen. Eerst worden
de achtergronden op het papier gebracht en
vervolgens de bewegende personen", waar'* ij
elke teekenaar werkt met een blad van de
muziek voor zich zoodat de bewegingen in
overeenstemming kunnen worden gebracht
met het rythme. Elke teekenaar kryg: een
serie scènes te ontwerpen en a's hij bijv.
Mickey de Muis in een bepaalde houd ng
heeft geteekend, trekt hy deze teekenng
over op doorschUnend papier, maar geef.
byv. den kop een iets andere houding. Een
volgende teekening wordt weer iets gewijzigd,
enz. waardoor by vertooning de beweging
ontstaat. Er zyn een heele reeks tsekeningen
noodig alleen al om het maken van een en
kelen stap weer te geven, of het groteske ver
draaien van een mond of bek bij het z ngsn.
Want de wyzigingen in houding moeten zeer
geleideiyk gaan, anders zou een onnatuur
lijk schokkende beweging het resultaat zUn.
Elke teekenfilm bestaat dus evenals elke fo
tografische film uit vele duizenden beelden,
maar het werk van de kleur gevoelige film
wordt by het teekenproduct geheel en let
terlijk in handen gelegd van den teekenaar.
Bij het teekenen wordt alleen de omtrek
aangegeven, het zwart van een hoed of jas,
of het heele lichaam van een olifant bijv.
wordt er eerst later met waterverf opgebracht
door anderen, die de teekeningen van hat
doorschijnende papier overbrengen op cellu
loid. Waterverf wordt gebruikt ornaat dan
het celluloid later weer gewasschen kan wer
den en opnieuw gebruikt. Dergelijke zuinig
heid met materiaal bij fIlmmaa:schappUen
die gewoon zijn in milüoenen te spraken, zal
voor menigeen als een verrassing komen.
Als het zoover is. komen de fotografen in
actie, die de beelden in opeenvolging fot-o-
grafeeren- Wanneer het negatief is ontwik
keld en de eerste afdruk gemaakt, moet dare
alleen nog gecombineerd worden met de mu
zikale illustratie. De nu nog zwijgende film
wordt vertoond op een doek, voor we'ke zich
het orkest bevindt. Een paar meter hiervan
daan staat een tafel met tal van vreemde
instrumenten en voorwerpen,, die voor spe
ciale effecten gebruikt worden.
De dirigent leidt nu zyn orkest door de
film. waarbij hy met de meeste nauwkeurig
heid het rythme volgt van de beweg'ngen
der „spelers" op de film, precies zooa's hij
dit van tevoren reeds op papier heeft opeezet.
Aan het tafeltje zorgen anderen op het Juis'e
moment voor de speciale effecten, zooa's
hondengeblaf, het dichtslaan van een deur.
het geluid van stroomend water enz. Ook zy
zijn artiesten in dit wel zeer spec ale onder
deel. En als het geheel klaar is. moet het nog
ettelijke malen vertoond worden om kleine
of groote onzuiverheden te verbe eren.
Wanneer u in de bioscoop een teekenfilm
ziet, zult u zichzelf of uw gezelschao welems
afvragen: Hoe lappen zy het 'm toch! W:1
zeer in het kort gezegd, op de~e man er Maar
u ziet nu wel. gemakkelijk is het niet en je
mag er respect voor hebben, ook al is h°t re
sultaat een aaneenschakeling van wilde
dwaasheden.
HYGIëNISCHE VUILOPHALING.
In vele groote steden van Engeland, en ook
in enkele kleinere plaatsen, wordt tegenwoor
dig het vuil op een buitengewoon hygiënische
wyze opgehaald. Er gaat daar n.L een zeer
groote vuilniswagen rond, die electrlsch
wordt voortgedreven en onhoorbaar door de
straten gaat. Maar dit is nog niet het voor
naamste. Wat het tegenwoordig nog veel toe-
gepafte systeem van vuilophaling zoo onaan
genaam en onhygiënisch maakt, is aat de
aschketels by het leegen boven den wagen
worden omgekeerd, zoodat vaak wolken van
stof. vol microben, zich overal heen versprei
den.
Bij het nieuwe Engelsche systeem gaat
het zoo:
Iedere wagen bevat 88 aschketels. waarop
een deksel zeer stevig sluit, zoodat geen s'of
of onaangename geuren er uit in de atmos
feer kunnen komen. Wanneer de wagen bij
een huif komt, wordt een leege. gesteriliseerde
aschketel cr uit gehaald en de gevulde a ch-
ketel er voor in de plaats gezet. Wanneer
zoo alle ketels zijn omgeruild. rUdt de „vuil
nisauto" onmiddeliyk naar het terrein der
reiniging.
Aan dit systeem is slechts één bezwaar
verbonden, n.l. dat alle asehketels V3n pre
cies denzelfden vorm en afmetingen moeten
zUn. Voor men'g gezin zou dit kosten mee
brengen. maar de groote verbetering is dit
wel waard.
