LETTEREN EN KUNST
J)anfiavin
DE WERKVERSCHAFFING TE CASTRICUM.
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAC 10 FEBRUARI 1931
JAN C. DE VOS. t
steun in deze laatste levensjaren gehad aan
zijn vrouw, mevrouw Guus de VosPoolman!
Zij heeft voor hem hare carrière geofferd
en hem deze laatst? jaren met haar levens
blijheid verlicht. Het was misschien de
moeilijkste, maar ook de mooiste en dank
baars e rol, die Guus de VosPoolman in
haar leven heeft gespeeld! Zij is in de too-
neelwereld het voorbeeld van de opofferende
liefhebbende vrouw geweest! Dat zal haar bij
dit groote verlies misschien tot troost zijn!
J. B. SCHUIL
HET TOONEEL
TOONEELVEREENIGING
„HERMAN HE1JERMANS".
„HET LICHT IN DEN NACHT".
In den nacht van Zondag op Maandag is
op 75-jarigen leeftijd te 's-Gravenhage over
leden Jan C. de Vos. de bekende oud-tooneel-
speler.
De crematie is bepaald op Donderdag te 11
uur op Westerveld.
Jan C. de Vos gestorvendat bericht zal
zeker vele- tooneelliefhebbers met weemoed
vervullen. Want al is het deze week juist 10
jaar geleden dat hij als grootvader in Feith's
Wonderkind te Haarlem afscheid van ons
nam, vergeten zijn wij deze belangrijke too-
neeifiguur daarom nog niet.
Met Jan C. zooals hij door de acteurs
algemeen genoemd werd is wederom een
stuk tooneelgeschiedenis heengegaan. Want
ook de Vos was eenmaal voordat de
jongeren, Willem Royaards en Eduard Ver
kade, kwamen een tooneelhervorimer. Hij
heeft als tooneelleider, toen hij met Wil
lam van Korlaar aan het hoofd stond van
het Tivoli-gezelschap te Rotterdam, grooten
invloed gehad en vele jonge artisten - o.a.Wil-
lem Royaards in een nieuwe, meer moder
ne richting geleid! En van alle leeraren
en leeraressen aan de Tooneelschool is Jan
C. voor zijn leerlingen misschien de moei
lijkste, maar ook verreweg de meest supe
rieure en intelligente geweest. Hij heeft in
deze belangrijke betrekking een heilzamen en
nog steeds merkbaren invloed op de tegen
woordige generatie uitgeoefend.
De Vos heeft in zijn kunst altijd iets heel
aparts gehad. Hij was een acteur, die op zijn
rollen een zeer persoonlijken stempel wist
te drukken. Als artist deed Mari Ternooy
Apel ondanks veel verschillen het meest
aan Jan C. de Vos denken. Ternooy Apel cn
Jan C. kwamen uit eenzelfde soort milieu
voort, hadden dezelfde eruditie, waren bei
den -naast" tooneelspeler letterkundige cn
toonden zoowel in hun spel als in hun figuur
treffende overeenkomst. Beide artisten kon
den soms merkwaardig slordig op het too-
neel spreken en wanneer zij met een rol niet
op hadden, ook wel eens een enkele maal
nonchalant spelen.
Maar daarnaast wisten zij creaties te leve
ren van zoo geestelijke voornaamheid en
fijnen humor, zoo groote diepte en innige
menschelijkheid, dat ze tot. onze mooiste
tooneelherinneringen zullen blijven behooren.
En beiden hebben als "regisseur een zelfde
soort richting die van de natuurlijkheid
van het gewone leven in het spel aange
geven.
Maar naast vele punten van overeenkomst
was er toch ook tusschen deze twee kun
stenaars belangrijk verschil. Jan C. de Vos
was grooter acteur dan Ternooy Apel. Zijn
talent was van breeder aanleg en zijn spel
spontaner en vooral warmer dan van Ternooy..
Jan C. de Vos was door zijn scherp intellect
als aangewezen voor rollen, die een diep
psychologisch inzicht eischen. Hij was de
acteur voor de fijne, subtiele nuances. Zelfs
van een kleine rol kon de Vos soms iets
subliems maken. Wij herinneren aan den
professor in IJsbrand! Zooals Jan C. de Vos
deze harden, kouden psychiater speelde in
zijn telkens wisselend, scherp intellectueel
spel met den ongelukkigen patiënt IJsbrand
was het van een fijnheid en een diepte, als
alleen hij dit vermocht. Zulk een creatie
vergeet men nooit.
Maar wat kon de Vos soms ook aan zijn
figuren een innige warmte geven! Ik heb
Oud Heidelberg verscheidene malen gezien,
in Duïtschiand, in Parijs onder Antoine
en in Holland, maar een mooie ren Dr. JüMner
als van de Vos zag ik niet. Hce vol fijnen
humor en hoe warm menschel!jk was zijn
spel in de rol van dezen braven,-sympat hicken
gouverneur! Ik herinner mij neg een avond,
dat hij Jü-ttner speelde met- rijn zocn den
jongen Jan C. als Karei Heinz! Het was
toen de vader, dien wij zagen spelen cn zijn
spel werd van een innigheid, die diep om
roerde.
Welk een poëzie lag er soms over zijn spel!
Wij denken thans aan zijn Droomulus, de
mooiste rol, die de Vos misschien ooit ge
speeld heeft. Jan C. de Vos heeft in zijn
lange loopbaan herhaaldelijk creaties gele
verd, waarin hij sléchts met de allergroot
sten van het buitenland vergeleken kor
worden. Zijn spel als Claude Portal In Par
Bourget's Le Tribun met mevrouw Mann-
Bouwmeester als Madame Portal als D"
Stockman in De Volksvijand van Ibsen, als
monsieur Bretonneau en dan in Vriendinne
tje en De Roode Toga van Örieux was var
een diepte en breedte, dat het deed denken
aan het spel van een Féraudy in Parijs.
Door zijn doorwerkte, innig-menschclijke
en echt Hollandsche uitbeelding heeft hij
verschillende werken van landgenooten naar
het succes gedragen. Van Nouhuys had zijn
naam als tooneelschrijver voor een belang
rijk deel aan de Vos te danken. Hce prachtig
was niet de Vos als Halma in Eerloos! Zou
den Van Rosrem en Jan van Eepen beter
ver'o'kers van Pomarlus en Kramer in A'
de Ker-en bloe'en hebben kunnen ver
langm - n C? Van we k een levendlghei
was h' e tite'rol van De Paladijn! Fr
wanne ..y terugdenken aan zijn Samu"
Pickwick dan voelen wij tegelijk welk een
rijk komisch talent met dezen acteur voor
altijd is heengegaan!
Wat het voor oen levendig bewegelijk man
als Jan C. de Vos geweest moet zijn tien
jaren te rusten, is moeilijk in tc denken!
Maar hij heeft een voorbeeldige hulp en
Met zijn oorlogsstuk „Het Licht in den
Nacht'' heeft Inte Onsman indertijd zijn
beste werk geleverd en de knap geschreven,
sterk dramatische slotscène van het vierde
bedrijf dwingt ook nu nog bij het weerzien
na zoo veel jaar respect af.
Het was voor de tooneelvereeniging ..Her
man Heijermans" een heele waag dit spel uit
den wereldoorlog op haar repertoire te
nemen, maar het succes der eerste voorstel
ling dat gisteren tot een herhaling leidde, Is
wel het beste bewijs, dat de keuze goed is ge
weest.
De vereeniging Herman Heijermans is. na
dat ik haar debuut in Beschuit met Muisjes
meemaakte, zeer vooruitgegaan. Er wordt
door deze diletanten blijkbaar flink gewerkt
en de opvoering van Het Licht in den Nacht
was daar het resultaat van. Ik kan mij ook
van dilettanten een sterkere voorstelling van dit
stuk denken, maar met de krachten die be
schikbaar warent heeft de leider de heer
J. Klein aardig wat bereikt! Wat ik in deze
opvoering het meeste heb gewaardeerd dat was
het sobere in het spel! Een stuk als „Het
Licht in den Nacht" kan spoedig tot sterk
aangezette melo-dramatiek verleiden, en
hiervoor nu wisten de spelers zich te hoeden.
Er was dikwijl? stemming op het tooneel, wat
wy vooral dankten aan het wei-begrepen spel
van den heer Rensen, die relief wist te geven
aan den blinden Peter Balke! Dit was een
figuur die vooral met zijn stil spel een zeer
goeden indruk maakte.
Jammer, dat ook deze dilettanten het tem
po doorgaans veel te langzaam namen. Dit te
langzame tempo kwam het werk van Inte
Onsman. die nu en dan met zijn niet altijd
even belangrijke gesprekken toch al erg lang
van stof is, niet ten goede!
Maar daartegenover stond ook veel, wat
wij van deze dilettanten hartelijk konden
waardeeren! Zoo werden de rollen van Greta
en Elsje door mevrouw de Mon en jongejuf
frouw de Mon zeer bevredigend gespeeld, al
was in deze bezetting dan ook Greta te oud
en Elsje te jong! Het zou mij niet verwon
deren, als uit jongejuffrouw de Mon nog eens
een aardige actrice gloeit Zij sneelde nu
reeds met een voor oen jong meisje opmer
kelijke vrijheid en losheid! Ook mevrouw
Schiffer bracht als moeder Balke een le
waardeeren natuurlijkheid mee op het too
neel.
Haar zoons. Frits en Heinrich, hadden het
moeilijker. Frits de heer Schiffer voel
de blijkbaar wel. wat hij te propageeren had
en hij zei het dan ook telkens met de noo-
dige stemuitzetting! Hij zou nog grooter in
druk hebben gemaakt, wanneer zijn spel-
wkaliteiten evenredig waren geweest aan zijn
gevoel. Heinrich de heer Jansen kon in
het eerste bedrijf b'ijkbaar moeilijk los ko
men. maar hij speelde de groote scène in
IV met den heer Rensen verdienstelijk!
Van de veteranen was het Finke de
heer Poppe die zich als speler het meest
door natuurlijkheid van actie en dictie onder
scheidde! Het tooneeltje tusschen hem en
Elsje werd een der beste van den avond.
Ook gisteren heeft ,.Het Licht in den
Nacht" op de volle zaal indruk gemaakt. De
opvoering werd met groote aandacht gevolgd
en gelukkig niet door onnoodig en pijnlijk
gelach gestoord! Vooral het vierde bedrijf
had succes en het gordijn moest na de groote
scène tusschen Peter en Heinrich Balke dan
ook eenige malen omhoog. De vereeniging
Herman Heijermans kan met voldoening op
de opvoering van Inte Onsman's stuk terug
zien.
J. B. SCHUIL.
HET CENTRAAL TOONEEL.
GELD SPEELT GEEN ROL?
De heer Kaart heeft voor zijn vijfden
abonnementsavond beslag weten te leggen op
..Geld speelt geen rol", dat in het Centraal
Theater te Amsterdam een voor dit seizoen
wel zeer ongewoon groot succes heeft gehad.
Eu niet alleen te Amsterdam, ook in Den
Haag! Omdat ik de voorstelling Vrijdag niet
kan bijwonen en mijn weg Zondag toevallig
naar de residentie voerde, ben ik ..Geld speelt
geen rol" in den Princesse-Schouwburg gaan
zien. waar het en nog wel op een matinee
ook al voor een „uitverkocht huis" ging.
Het lijkt mij dan ook wel zeker, dat de abon
nees zich Vrijdag over de keuze van dit
blijspel door den heer Kaart allerminst zullen
beklagen en dat ..Geld speelt geen rol" ook
hier een daverend lachsucces zal hebben. Dit
succes dankt het voornamelijk aan Louis de
Bree. die als „eerste bediende" op een advo
catenkantoor gewoon onweerstaanbaar is,
maar toch ook aan de als geheel voortreffe
lijke opvoering.
„Geld speeit geen rol" is een „na-oorlogs-
stuk". maar dimaal nu eens van heel opgc-
wekten. vroolijken aard. De familie Von
Waldhofen is door den oorlog en de daarop
volgende valuta-mi ére totaal geruïneerd,
maar de leden van dit geslacht leven er even
onbekommerd als vroeger op los. omdat de
advocaat Schiller, die het negatieve vermo-
een be'reert. niet alleen de catastroohe voor
de familie verzwijgt, maar ook nog elke
maand geregeld 3000 Vark rente uitbetaalt.
De oorzaak van deze edelmoedigheid is Ulli,
de charmante en mooie dochter, op wie Mr.
Schiller smoorlijk verliefd is.
Maar zijn kansen om in de familie Von
Waldhofen te komen, staan zeer slecht. Hij
heet Siegfried. Schiller, wat voor deze ade-
lijkc, anti-semietischo ooren heel anders
klinkt dan bijvoorbeeld Friedrich von Schil-
INGEZOXDEN MF.DEDEELIXGEN
a 60 Cts. per regel.
is weer in aantocht!
Ukentdeze boosaardige ziekteen weet,
welke gevaarliike gevolgen zij voor
Uw gezondheid mei zich kan brengen.
Voorkom! dit, en gebruikt regelmatig
Jg welke mond en keel tegen
besmetting behoeden.
Bit eeolhelcer» e
drofUtcn Tcrfcrtlcbaar.
Ier! Zij zien ln hem altijd den jood, ook al
zegt Reissnagel, zijn plendere bediende, dat
hij geen jood, maar Israëliet is, omdat hij
over tonnen gouds beschikt. Voor de Von
Waldhofens maakt dat echter geen verschil!
Ulli wil Siegfried wel, maar de heele familie
spreekt het veto over dit huwelijk uit en
men zou voor de kansen van Mr. Schiller al
heel weinig geven, als Geld speelt geen rol
niet een blijspel was.
Mr. Siegfried Schiller krijgt aan
het slot zijn Ulli, zooals de berooide familie
het door haar verloren kapitaal terug ont
vangt. Maar Schiller zou hoe sympathiek
hij ook is dit alles nooit hebben klaar ge
speeld, als hij niet zoo'n goochemen, pienderen
eerste bediende had gehad. Want het is
Reissnagel, die het alles voor hem in orde
maakt. Hoe hij dat doet? Ja, dat is nu het
geheim van dit vermakelijke blijspel en tege
lijk van het succes. Reissnagel beheerscht
het stuk en de opvoering. Zoodra hij op
komt met zijn Napoleonslok over zijn voor
hoofd en tegen een ieder en alles aanloopt,
barst het publiek al in lachen uit en die
lach klinkt verder heel de opvoering door.
Hij bereikt een climax in het tooneel tus
schen Reissnagel en Wiepke, den buffet
pachter, die scheiden wil, oer-komlsch ge
speeld door de Bree en Kaart. De lach is dan
letterlijk 10 minuten lang niet meer van de
lucht en het kost moeite den tekst nog te
volgen, doordat het publiek elk woord over-
schatert. Naast mij zaten een heer en een
dame, wie beiden de tranen over de wangen
liepen en die een oogenblik zelfs dreigden
te stikken in hun lach.
Een acteur als Jan Musch zou dezen Reiss
nagel zeker meer Joodsch hebben gespeeld!
Louis de Bree doet daar eigenlijk niet eens
moeite voor; Zijn Reissnagel is een variatie
op de Bree. maar aan ook in het meest kod
dige soort. Hij heeft in deze rol blijkbaar 50
procent van hem zelf er bijgemaakt; hij
goochelt met woordspelingen en woordver
haspelingen, rolt over zijn eigen zinnen en
is heel het stuk van een onweerstaanbare
grappigheid.
Maar niet alleen de Bree. ook de andere
medespelenden van dit voortreffelijk blijspel
ensemble zijn in dit stuk prachtig <*p dreef.
Theo Frenkel maakt.iets heel fijns van dezen
Duiitsch-Joodschen advocaat! Hij speelt de
rol*zeer sympathiek zonder eenige charge,
geeft het joodsche slechts heel licht maar daar
om juist zoo bijzonder knap aan. Lily Bouw-
om juist zoo bijzonder knap aan. Ulli, licht,
pittig en vol gratie! Een voortdurende vreugde
geeft het samenspel van deze twee! Mien van
Kerckhoven zien wij in een moederrol en
hoe uitstekend doet zij dat! Zij is van een
prettige distinctie en aldoor volkomen in ce
situatie. Een zeer mooi type maakt ook La
Chapelle van den grijzen kapitein Von
Wengen, den grootvader met zijn principes
uit de middeleeuwen.
Kaart verschijnt in twee rollen en geeft in
beide weer bewijs van zijn prachtige typeer
kunst! Zijn Wiepeke is van hoog komische
kracht en zijn Zamoski. de woekeraar in het
3e bedrijf wordt grotesk als een vergrooce
marionet! Het is voortreffelijk!
Een tip-top opvoering dus van een aller»
vermakelijkst, onschuldig blijspel, amuse
mentskunst van een uitstekende soort die ook
hier te Haarlem alle waardeering zal vinden.
J. B. SCHUIL.
MUZIEK.
LIEDERTAFEL HAARLEMS ZANGGENOT.
Een zeer afwisselend programma werd
Maandagavond door Haarlem's Zanggenot en
haar medewerkers ten gehoore gebracht
Soms was zelfs de afwisseling wel wat erg
groot en plotseling. Beethoven's ..Die Vesper''
onmiddellijk te doen volgen door Keereweer*
..Dikke Dorus en zijn Varken" geeft een com
binatie die siaat, nu ja, als een varken op een
vesper.
Begonnen werd met- dot bekende, veel ge
zongen „Eoce quomodo moritur" van J. Handel
In hoeverre en waarom de dood der Russische
balletdanseres Anna Pavlowa voor de Lieder
tafel H.'s Z. aanleiding was om dat koortje
.in memoriam" te zingen, is me niet duidelijk
geworden; het is mc niet bekend dat Anna
Pavlowa ooit met een onzer Nederlandsche
Liedertafels in relatie heeft gestaan. Enfin,
we hebben het als zóódanig maar aanvaard en
'n beginnend applaus aan het slot gesmoord.
Aan de hoedanigheid der vertolking doet d.t
alles af noch toe; die was trouwens vrij goed.
op eenige toonaanzetten 'na, die gelijker en
mooier hadden kunnen zijn.
De concertgevende vereeniging zong verder
..De Broederschap" van J. P. J. Wierts, een
echt concoursnumnier, d.W.z. van weinig mu-
zikale waarde. Het zeurt eerst twee strofen
in c kl. t„ dan komt de „heerlijkheid" in
c gr. t. met ce onvermijdelijke mannenkoor-
triclen en het licht straalt als van zelf
sprekend op de hcoge c; in strofe 4 gingen
de door As en F om in sir. 5 weer in C te
arriveeren; in ce 6e strofe ..zwermden de
bljer." a la Valse in G en nadat we weer in
C waren aangeland werd het Opperwezen
aangeroepen in een verminderd sept'rn?-
acccord a-c-es-fis. Dit laatste was tenminste
een onverwachte vondst! Ik vermoed dat de
bekroning van H.'s Z. met den lsten prijs in
Zeist het gevolg is geweest van een bstere
vertolking dan die van Maandagavond, want
toen werd in de strofen 4 en 6 nog at eens on.
zuiver gezongen.
CONFERENTIE TEN STADHUIZE.
In ons vorig nummer deelden we nog mede,
dat Maandagmorgen ten Stadhuize een con
ferentie heeft plaats gehad tusschen wethou
der Mr. J. Gerritsz. den uitvoerder van het
werk te Castricum, den hoer J. Roozen, den
heer Koen. waarnemend directeur der Ar
beidsbeurs (dc directeur de heer Vader kon
wegens ongesteldheid niet tegenwoordig zijn)
en een delegatie van 3 personen uit de arbei
ders die daar tewerk geste'd zijn. nl. C. A.
Polak. J. van der Linden en J. Oosten-een.
Op uitnocdiglng van de vertrouwensman
nen der vijftig arbeiders, die bij het conflict
te Castricum betrokken waren, was de Haar-
lemsche pers Maandagmiddag ultgenoodigd
in het Karl Liebknechthuis aan de Ba ken es -
sergracht te komen, waar de heer Polak me-
dedeelingen deed over het ontstaan van het
conflict en verslag deed van de conferentie
ten Stadhuize.
„Vrijdag veertien dagen geleden", aldus
de heer Polak, vertrokken vijftig werkloozen
naar de werkverschaffing te Castricum, om
dat zij dachten daar een minimumloon van
f 22.50 per week te kunnen verdienen, zooals
door den heer Vader, directeur der Arbeids
beurs, gezegd was. Toen zij daar echter een
maal aan het werk waren gegaan, kwamen
zij al gauw tot de ontdekking, dat zij geen
minimum-loon van f 22.50 konden verdienen,
maar dat zij in accoordwerk moesten arbei
den met als maximumloon f 22.50 waar nog
26 cent voor ziekengeld moest worden afge
trokken. De resultaten wezen uit, dat ge
schoolde arbeiders bij dit accoordwerk niet
meer loon konden verdienen. De ongeschool
de arbeiders konden niet meer halen dan ge
middeld f 18. waarbij Inbegrepen een bedrag
van f 3.60 als bijslag. De eerste week kregen
alle arbeiders een bedrag van f 22,50. omdat
de opzichter van het werk zooals deze ten
minste beweerde uit zijn eigen zak het
ontbrekende geld als fooi er bij deed. Hij zei
er echter uitdrukkelijk bU. dat dc menschen
er aan moesten denken, dat zij de tweede
week uitsluitend in accoordwerk moesten ar
beiden en dat zij. als zij bijvoorbeeld slechts
een loon van f 16 of f 17 konden halen, er
geen cent bij zouden krijgen. De betrokken
arbeiders vroegen, een loon van f 22.50 te
willen blijven uitkecren, maar dit verzoek
werd niet ingewilligd. Daarop is de staking
uitgebroken, nadat er reeds een paar wilde
stakingen waren uitgebroken, om verschil
lende eischen ingewilligd te krijgen. De ar
beiders hebben jl. Vrijdag zelf spontaan tot
de staking besloten; zij werden daartoe niet
opgehitst door den heer Oversteegen, die In
tegendeel juist tegen een wi'de staking waar
schuwde. De staking zou eerst worden opge
heven als de looneisch van f 22.50 zou wor
den ingewilligd. De menschen kwamen er
verder ook heel sterk tegen op. dat zy tij
dens het werk steeds omringd waren door
vijf of zes rijksveldwachters; de arbeiders
kregen op die manier het gevoel alsof zij ge-
van eener. waren. Ook vonden zij het niet
prettig, dat ze er niet achter konden komen
wie nu eigenlijk hun patroon was. Sommigen
dachten dat het de Nederlandsche Heide-
Maatschappij was. anderen meenden dat het
de gemeente Haarlem was Op hun desbe
treffende vragen aan den opzichter kregen
zij geen bevredigend antwoord. Wel beweer
de hij, dat hij niets met de gemeente Haar-
'em te maken had. Zaterdagmorgen Jl. deed
hij de toezegging, dat de stakingsuren uit
betaald zouden worden, als de menschen nog
dienzelfden morgen aan het werk zouden
gaan. Zij antwoordden te zullen beginnen,
als de eischen ingewilligd werden. Dit werd
geweigerd. De heer Roozen was Vrijdag
avond bij wethouder Gerritsz geweest, die de
toezegging deed. dat hij Maandagmorgen een
delegatie van drie mannen op het Stadhuis
zou ontvangen. Als men aan het werk ging.
zou men het ononthoud. de reiskosten en de
stakingsuren uitbetaald krijgen. Maandag
morgen vroeg wethouder Gerritsz allereerst
aan de deoutatie. waarom de arbeiders eer
wilde staking waren begonnen. Geantwoord
werd. dat men eerst aan den heer Vader om
een onderhoud had verzocht. Dat wilde deze
wel doen. maar geen drie man tegelijk. Op de
vraag, wie nu eigenlijk de werkgever was.
antwoordde de heer Gerritsz, dat men dit in
de krant had kunnen lezen. Zij wei-den er
dus niet veel wijzer mee. Wel zei de heer
Gerritsz. dat wanneer er evenueel nog eens
conflicten zouden uitbreken hij was er
blijkbaar dus van overtuigd dat die niet kon
den uitblijven men zich met de klachten
maar tot den heer Vader moest wenden. Deze
zou dan wel voor de doorzending er van zor
gen. Op de bewering van de delegatie, dat een
minimum-loon van f 22.50 door den raad was
vastgelegd, antwoordde wethouder Gerritsz
dat dit onjuist was. Hij verschuilde zich maar
steeds achter de woorden van den minister,
die wel een basis, maar geen vast loon had
voorgeschreven. De delegatie nam daar geen
genoegen mee. Er werd nog eens herhaald,
dat de menschen weer aan het werk zouden
gaan, wanneer toegezegd werd. dat een mi-
ninmumloon van f 22.50 verdiend kon wor
den. Toen de delegatie onvriendelijke woor
den over den heer Vader sprak, zei de heer
Gerritsz, dat hij de vertegenwoordigers uit
het Stadhuis zou laten verwijderen, als z!J op
die wijze voortgingen. Maandagmorgen eisch -
te de delegatie een vast loon van f 22.50; de
arbeiders moesten daarbij een toeslag van
drie of vier cent per strekkenden meter ont
vangen. zoodat zij een loon van f 27 of f 28
konden halen. Die etech werd geheel afgewe
zen. Het werk bestaat uit vier steek diep
spitten en tevens uit het rooien van af ge
kant bosch. De opzichter had gezegd, dat do
prijs van het spitwerk varieerde van 9 1 2
tot 11 cent per strekkenden meter. Dan
kwam men met hard werken aan een loon
van i 19 met een toes'ag in de eerste week
van acht cent per uur; de tweede weck zou
die toeslag bedragen zes cent. de derde week
vier cent cn de vierde week twee cent. Daar
na zou geen toeslag meer uitbetaald worden.
De tweede eisch betreffende doorbetaling
van de stakingsuren werd door wethouder
Gerritsz eveneens afgewezen, hoewel dit
door den opzichter beloofd was. O» onzen
derden eisch: het verstrekken van koffiegeld,
werd door den heer Gerritsz geantwoord, dat
daarvoor geen geld zou worden gegeven,
maar dat voor warm drinken gezorgd zou
worden. Toegezegd werd inwilliging van den
vierden eisch: uitbreiding van het aantal
W.C.'s en het maken van schuilplaatsen te
gen den regen voor de arbeiders, die op ver
verwijderde punten werken. De vijfde eisch
betrof de verzorging van zieken. Die zorg
werd eerst aan den opzichter overgelaten,
maar daar namen de menschen eeen genoe
gen mee. ZIJ wll'en dat er dadelijk een dok
ter komt en eventueel de beschikking over
een auto. om den patiënt weg te brengen".
De heer Polak deelde ln dit verband mee.
dat er een man 's morgens tien uur in el
kaar was gezakt cn dat men hem den heelcn
dag onverzorgd had laten liggen. Des avonds
vijf uur had men hem een klein plaatsje ln
een volle autobus gegeven. De opzichter had
op dien dag gezegd, dat hij oordeelen zou of
de hulp van een dokter al dan niet noodlg
was. .Die man is nu nog ziek", aldus de heer
Polak.
Tenslotte had de delegatie om een toeslag
voor groote gezinnen en groote huren ge
vraagd. Wethouder Gerritsz had hierop ge
antwoord, dat daaraan met den meesten
spoed gewerkt zou worden.
Deze conferentie ten Stadhuize heeft bijna
twee uur geduurd.
De delegatie oefende tegenover de verte
genwoordigers der pers ook scherpe critiek
op de houding van den heer Mars van de
moderne arbeidersbeweging die aldus de
heer Polak de menschen schijnbaar steunt
maar in werkelijkheid tegenwerkt.
Dc betrokken arbeiders zijn weer aan het
werk gegaan. ZU zullen echter, zoo verze
kerde de heer Polak, hun actie voor
de niet Ingewilligde eischen voortzet
ten en hun houding bepalen naar
het loon, dat zij aa Zaterdag zullen ontvan
gen.
De aardige „Serenade d'Hiver" van Salnt-
Saens ging verdienstelijk; er was al fijnheid
cn zwierigheid in de voordracht, al werd in
beide opzichten nog niet het hoogste be
reikt.
Ook „Omhoog" van G. A. Heinze, dat als
compositie vrij onbeteekenend is, werd goed
vertolkt.
Het Amsterdamsche Knapenkoor „Kunst
en Vriendschap" heeft veel succes geoogst, dat
al begon toen het jongste lid, een heel, heel
klein Jongetje, parmantig het podium be
trad. Deze miniatuur-zanger-in-zakformaat
bleef heel den avond l'enfant chérl van het
publiek. Maar de zang oogsite ook verdien
den bijval. Eerst kwamen twee 2-stemmige
vrij banale liedjes van Cah. van Rennes, dan
een zeer sextenrijk van Van Oort: later
1-stemmige van Keereweer, J. F. Tierie 'heel
aardig) en Van Oort (ook heel goed). De
„Pannekoek" werd bis^ebakken en na de
„Smidse" kwam nog een toegift: de 3-stem
mige „Scharesiiep".
In samenwerking met eenige heeren van
het Amsterdamsche koor „Kunst en Vriend
schap'' werden eenige gemengde koren met
begeleiding voorgedragen. Met de fragmenten
uit het „Requiem" van Oherubini werd het
terrein van het Oratorium betreden. Hier
stonden we plotseling voor Kunst van een
heel ander gehalte, edel ln haar droefheid,
gereserveerd in haar uiting. Waar het klavier
het orkest moest vervangen, was natuurlijk
slechts benadering van den bedoelden klank
mogelijk; wat het gemengde mannen» cn
Jongenskoor bereikte was in tusschen zeer lof
waardig, al moeten we constateeren dat de
jongens herhaaldelijk veel te hoog zongen.
Neiging tot rijzen was ook in het a Cappela
gezongen „Die Vesper" waar te nemenmaar
toch bleef het loonpeil tenslotte vrij goed
bewaard.
Mevr. G. WijnschenkHogenblrk trad, be
geleid door den heer L W. D. Keereweer,
als sopraansoliste op. Zonder aankondiging
verwisselde zij de volgorde der liederen van
Fauré en Franck, hetgeen, daar haar uit
spraak zeer onduidelijk was. alleen uit de
muziek op te maken was. Zij zong zuiver
en helder, doch met een storend te kort aan
adem. Zij zal veel langgehouden tonen moe
ten zingen om dit tekort in te halen. De
beide liedjes van H. van Tusschenbrcek stel
den heel wat minder eischen aan de adem-
techniek en werden door de zangeres zeer
aardig voorgedragen.
De dirigent L. C. Keereweer oogstte vooral
me: zijn knapen veel applaus, maar ook zijn
verdere verdienstelijke arbeid werd vele
malen door luiden bijval beloond.
K. DE JONG.
INGEZONDEN M^OEIÏFELINGEN
a 60 Cts. r regel.
Ruwe Huid niip A|
Ruwe Handen rUIlUL
Ruwe Lippen Doos 30 cent
ARNHEMSCH BANKIERSHUIS
VRAAGT SUSSéANCE VAN
BETALING.
SLACHTOFFER VAN DE CRISIS.
De firma E. C. Engelberts Co.. bankiers
te Arnhem, heeft bij de Arnhemscho Recht
bank een verzoek tot surséance van betaling
Ingediend.
In een circulaire aan hara ellentêl deelt do
firma mede dat zij zich steeds afzijdig heeft
gehouden van Iedere beursspeculateie. Het
is haar niet gelukt om met dc te Arnhem
gestichte vennootschappen tijdig te slagen
en zij heeft daardoor te grotoe kapitalen
vastgelegd. De crisis welke in October 1929
uitbrak en die in nog heviger mate in Octo
ber 1930 herhaa'd werd hebben de rest van
haar financieel uithoudingsvermogen ge
sloopt. Alle mogelijek pogingen om een sanee
ring te bewerkstelligen mislukten Waar dc
familieleden zich zeer groote offers hebben
getroost om de firma in staat te stellen aan
haar verplichtingen tc voldoen zijn zij over
tuigd dat bij de afwikeling der surséance van
die zijde evenals van die van bevriende za
kenrelaties verregaande medewerking is te
verwachten.
Tenslotte deelt de firma mede dat alles
door cliënten in bewaring gegeven of ter af
levering liggende fondsen en coupons Intact
aanwezig zijn.
HET GEVAL JOëLS TE 'S-GRAVENHAGE.
Het liberale gemeenteraadslid van 's-Gra-
venhagc. de heer M. Joëls Jr had ontslag ge
nomen als lid van den Vrijheidsbond om "'at
hij het met de gemeentepolitie der liberale
fractie niet eens was. Hij b'.eef nochtans zijn
radaszetc! Innemen. Daarna ging hij over tot
den Vrljzinr.ig-Democratlschen Bondd doch
nog stelde hij zijn mandaat niet ter beschik
king van den Vrijheidsbond.
ITcrop is ln de pers heftig critle geoefend.
Thans heeft hij den Raad medegedeeld,
dat hij in aansMuting met zijn toetreding tot
den V.-D. Bond ontslag neemt als lid van den
gemeenteraad van 's-Gravenhage.
