RECLAME
FRANKEN'S
Het woord is aan...
Zon-Zondag.
DE MIJNRAMP TE
ESCHWEILER.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14622
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 23 Februari 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W- PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN:per week 0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) f 3.5754. Franco per post door Nederland f 3.87J4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden ƒ0.5754- franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerü 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ175. elke regel meer ƒ0.35- Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60»
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 14 regels f 0.25. elke regel meer f 0.10. uitsluitend A contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet ot Oog 1400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger f50.-. Arm- ol Beenbreuk 1100.*
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Onze Gratis
Ongevallenverzekering.
Aan onzen abonné, den heer
J. B. BAKKER, Kinkerstraat 19,
te Haarlem,
konden wij een uitkeering geven van
HONDERD GULDEN
.wegens het breken van een been.
DE ADMINISTRATIE.
HAARLEM, 23 Februari
De Albanees.
De moordaanslag op Achmed Zogoe, koning
'en tevens dictator van Albanië in vroeger
tijden zouden ze gezegd hebben: absoluut
monarch, maar tegenwoordig noemen we zoo
iets honing en dictator, vanwege de schrille
tegenstelling in deze posities heeft weer
eens de aandacht op den Albanees gevestigd.
Er is een tijd geweest, waarin hij volop in
onze Hollandsche belangstelling stond. Midden
erin. Dat was in de vooroorlogsche dagen, toen
de groote mogendheden een poging deden om
orde in Albanië te stichten, en het begiftigd
hadden met een Duitschen prins, Wilheim
yon Wied, als koning of wel „Mbret".
Hem werden Italiaansche, Oostenrijksche
en Nederlandsche officieren toegevoegd om
zijn „leger" te leiden en er het opstandige
deel van zijn volk ip.ee te onderwerpen. Het
geval werd tot een soort van operette =oorlog,
waarin de opstandelingen onafgebroken de
hoofdstad Durazao belaagden en waarin ten
slotte de Hollandsche majoor Thomson het
leven verloor. De Mbret, die niet bepaald eer.
krachtige figuur was, gaf het tenslotte maai
op, en de wereldoorlog vaagde het heele geval
in de schemering der driekwart-vergeten con
flicten weg.
Nu heeft Albanië een dictator. Het Ls een
achterlijk land met een primitief volk. Het
gelooft o.a. nog in de vorstenmoorden, die
in dezen tijd, wel iets erg onwezenlijks heb
ben gekregen. Zelfs al ls de vorst, zooals in
dit bijzondere geval, tevens dictator.
Hij verschilt in zooverre van de in vroeger
tijden belaagde monarchen, dat hij in eigen
persoon terug schiet als hij aangevallen wordi
Bij het onderzoek in Weenen is namelijk ge
bleken, dat Z.M. zelf een revolver heeft ge
trokken en zonder aarzeling is gaan paffen,
toen de schietpartij eenmaal begonnen was.
Het maakt geen erg koninklijken indruk
de majesteiten der historie plachten dit aan
de hen omringende officieren over te laten
maar het heeft de verdienste der oor.
spronkelijkheid Mogelijk vertrouwde de koning
zijn gevolg ook niet al te zeer. In elk geval
werd zijn adjudant door de aanvallers ge
dood en zijn hofmaarschalk gewond, terwijl
hijzelf niet geraak, i zrd.
Heel hoffelijk heeft de koning later zijn
leedwezen aan de Oostenrijksche regeering
betuigd vanwege de last, die het incident haar
bezorgd heeft, en daar zit wel iets grandioos
in. Zoo iets als: „Het spijt mij dat mijn per
soon de onfortuinlijke eigenschap bezit, an
deren te inspireeren erop te schieten. Ik voel
dat het onbeleefd is jullie daar de soesa'n
van te bezorgen. Vergeef mij dus deze onaan
gename karaktertrek, d:e ik gaarne had willen
verbergen".
Och och, wat is dat allemaal uit den tijd!
Wie van de vele vorsten - zonder-lan dbe.
ihoorend tot moderner naties, zou er zeifis nog
een seconde over denken om Achmed Zogoe's
taak over te nemen stel dat hij hun dat
aanbood, of dat hij eerstdaags viel als slacht
offer van zijn „gentle art of making enemies"?
Niemand, tenzij er een bij mocht zijn met
een bijzondere voorliefde voor gevaarlijke
avonturen. Maar de meesten zijn in eerbare
burgerbetrekkingen beland, waari zij zich on
getwijfeld behagelijker en gelukkiger gevoelen
da :n hun vroegere sfeer van vergulde ver
veling en officiëele redevoeringen.
De moordaanslag op den Albanees bewijst
weer eens, dat er in Europa nog verscheidene
van die half of een kwart beschaafde volken
wonen, die de oude methodes nog niet ont
groeid zijn. Gelukkig is er een Volkenbond,
die ondanks al zijn tekortkomingen ten
minste al dit bereikt heeft» dat dergelijke
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
MAAKT 1RUER VUUR FRANKEN
DIE ZIJN BROOD EET.
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
naties elkaar niet meer te lijf kunnen gaan
en daardoor, behalve een moordpartij op min
of meer uitgebreide schaal, groote verwar
ring met gevaarlijke gevolgen stichten. Ko
ning Achmed Zogoe moge dictator zijn in
zijn binnenlandsche aangelegenheden, maar
zijn buitenlandsche affaires staan onder
solide controle. Z. M. kan een revolver trek
ken om zijn eigen persoon buiten de grenzen
te verdedigen, maar daar blijft het dan ook
bij. De tijd van de vele oorlogjes, die derge
lijke operette-achtige staten vroeger op eigen
initiatief en risico plachten te voeren, is
voorbij.
Jammer dat de Albaneezen zelf niet weten
dat het moderne Europa hen alleen maar als
antiek beschouwt, en met geduld den tijd af
wacht waarop zij voldoende geleerd 2ullen
hebben om hun aandeel in de behartiging
der belangen van de menschheid te nemen.
Dewelke grooter zijn dan welke nationale
ook!
R. P.
WONINGBOUW.
25 ARBEIDERSHUIZEN VOOR
„BLOEMENHOF".
Het bestuur der Woningbouwvereniging
„Bloemenhof" verzoekt den raad om een
voorschot uit de gemeentekas, groot hoog
stens f 84.400 voor den bouw van 25 arbei
derswoningen, op een in erfpacht uit te ge
ven terrein aan de Laurierstraat.
Het plan omvat 22 woningen met plat dak
en 3 woningen met kap.
Alle woningen hebben dezelfde indeeling
nl. beneden: 2 kamers, keuken, W.C. en
schuur; boven 3 slaapkamers en eene berg
ruimte.
De platwoningen hebben een inhoud van
228 M2., de kapwoningen van 256 M2.
De bouwkosten zijn geraamd op gemiddeld
f 3000 per woning, waardoor de totale stich-
tingskosten f 84.400 zullen bedragen.
In de exploitatie-rekening is aangenomen,
dat het voorschot als 50-jarige annuiteits-
leening zal worden verstrekt tegen eene rente
van 5 pet., als gevolg waarvan de annuiteits-
rente is bepaald op 5.478 pet.
Er is op gerekend, dat het bouwterrein in
erfpacht zal worden verkregen tegen een ca
non, gebaseerd op een grondprijs van f 9.
per M2. en eene hierover te betalen rente
van 5 pet. Tot deze erfpachtsuitgifte zullen
B. en W. den raad te zijner tijd een voorstel
doen.
Bij een wekelijkschen huurprijs van f 6 zal
de exploitatie sluitend zijn.
Volgens verklaring van het bestuur kun
nen de leden der vereeniigng dezen huurprijs
zonder bezwaar betalen.
B. en W. stellen voor medewerking voor
dezen bouw te verleenen.
Emile Faguet:
Molière was ongetwijfeld wat zijn school-
sche opvoeding betreft zeer onwetend. Zijn
opvoeding had bestaan uit het beschouwen,
waarnemen en beluisteren van de menschen.
Voor het genie is dit de beste opvoeding-
Het boekenondencijs is nutteloos voor domme
lieden en overbodig voor het genie. Tusschen
die twee groepen is de groote middelmatige
waaraan het diensten bewijst vooral die
van een zeer waardeerbare tijdverpoozing.
Vrienden, wat was dat een Zondag
Van het edelste allooi.
Tjonge, wat was dat een vreugde,
Was dat feestelijk en mooi.
Dat is alweer meegenomen,
Wij onthouden er weer van.
Dat een Zondag af en toe todh
Heusch een zondag wezen kan.
's Ochtends in de prille vroegte,
Tintelde 't al in je bloed,
Ik althans had de sensatie:
Het is vreemd, maar het wordt goed,
En toen kwam een demonstratie
Van de lieve gouden zon,
Die eens even wou bewijzen,
Dat ze heusch nog stralen kon.
Van den blauwen hemelkoepel
Was elk wolkje weggevlucht,
D' enkle niet verkouden menscihen
Roken 't voorjaar in de lucht.
Ik iheb urenlang gewandeld,
Zonder zelfs een regenjas,
En 'k was bijna al vergeten,
Dat zooiets bestaanbaar was.
En al komt er nu weer regen,
Sneeuw of hagel binnenkort,
Deze zonne-Zondag leerde
Dat het spoedig lente wordt.
Ik ontmoette ook een kennis,
Op mijn feestdag-wandeling,
Die al maanden droef en somiber,
Tobbend door het leven ging;
Een dier velen die het voelen
Als de prijzen zijn gezakt,
Een dier menschen, die een crisis,
Onbarmhartig pijnlijk pakt.
Hij leek Jonger, frisscher, sterker,
En riep, zwaaiend met zijn hoed:
Zeg, zij praten van malaise,
Maar geloof me, dat komt goed!
P. GASUS.
DE MOORDZAAK-LANS.
VOOR HET GERECHTSHOF TE DEN BOSCH.
's-HERTOGENBOSCH. 23 Febr. (V.D.) Reeds
lang vóór het begin van de zitting was het in
het Paleis van Justitie een buitengewone
drukte.
Door den president Jhr. mr. Van Sasse van
Ysselt, werd verdachte Van O. ondervraagd.
Deze zegt kalm, dat hij in hooger beroep is
gekomen tegen de verordeeling wegens dood
slag op den heer Lans. Verd. bekent fraude
te hebben gepleegd tot een bedrag van f 12-000
ten nadeele van een ander. Ook de valschheid
in geschrifte bekent verdachte, dit in ver
band met de verduistering. „Maar ik heb den
heer Lans niet gedood; van dat alles weet ik
niets af", verklaart verdachte.
Daarna heeft het getuigenverhoor plaats.
De advocaat-generaal mr. Couvée, geeft een
uiteenzetting van de situatie in verband mst
den treinrit van verdachte en vervolgens me
moreerde de advocaat-generaal de gegevens
door de getuigen in verband met wat door
dezen is waargenomen. Spr. gaf een vol'edige
situatie-schets om een overzicht te krijgen
van het geheel.
De verdediger mr. Kokosky bestreed de
juistheid van het exposé door den advocaat-
generaal gegeven, en beweerde dat deze ge
gevens anders waren voor wat betreft de
bloedvlekken, welke gevonden zijn. De advo
caat-generaal toch zei. dat op de mat geen
bloed is gevonden, terwijl spr. verklaart dat
ook de mat besmeurd was met bloed.
(De zitting duurt voort).
Het „kanon" op een onderstel van een kinderwagen. Met deze uitvindingschoot
de Berlijnsche ingenieur Lauktien van het balkon van zijn huis, om dc aandacht van
het menschdom te trekken, Lauktien is zwak zinnig geworden tengevolge van de in den
wereldoorlog ondervonden ellende.
Reeds 32 dooden.
TWEE ERNSTIG GEWONDEN.
De oorzaak van het ongeluk.
ESCHWEILER, 22 Febr. (V.D.) De ongeval
lencommissie van den veiligheidsdienst voor
de mijnen te Bonn had heden een langduri
ge bespreking met- de mijn-autoriteiten van
de mijn ,-Eschweiler Reserve" te Nothberg
over de oorzaken van het mijnongevaL
Volgens de ongevallencommissie zou de ramp
zijn veroorzaakt door een ontploffing van
kolenstof. Of en in welke mate de ontplof
fing ook is veroorzaakt door 't beruchte mijn-
gas Schlagwetter zal nog nader onderzocht
moeten worden. De twee eenige benzine-vel-
ligheidsreservolrs, die in het getroffen ge
deelte in gebruik waren, zijn gevonden en
zullen nader onderzocht worden. Waarschijn
lijk zijn zij In geen geval de oorzaak van het
ongeluk.
In totaal zijn er thans 32 dooden en 9 ge
wonden, waarvan twee ernstig. De slachtof
fers vertoonen voor een deel brandwonden.
De meesten schijnen echter tengevolge van
gasverstikking te zijn overleden. Ook van d?
gewonden hebben eenigen in lichten graad
gasvergiftiging.
De on tp lof f i n gshaar d ligt beneden de 600
Meter verdieping in de afdeeling 12. De ex
plosie was zoo krachtig, dat ln de daarnaast
gelegen afdeeling 11 de arbeiders door d?n
luchtdruk vele Meters ver werden weggeslin
gerd. Er ontstond een paniek.
NOG EENS: DE RELLETJES OP
DE GROOTE MARKT.
VEERDEN DAGEN GEVANGENISSTRAF
GEëlSCHT.
Maandagmorgen had zich voor den Poli
tierechter te verantwoorden de 30-Jarige
schildersknecht J. A. verdacht op 30 Decem
ber 1930 verzet gepleegd te hebben tegen den
hoofdagent G. Mol, die hem,, verdachte had
vastgegrepen om hem voor den Commissaris
van politie te leiden, door te rukken en te
trekken in tegenover gestelde richting dan
waarin de hoofdagent hem wilde geleiden.
De hoofdagent deelde mede, hoe de zaak
zich had toegedragen. Er was een oploop
ontstaan bij het Stadhuis (later bleek den
getuige dat toen zoo Juist de bekende pro
clamatie van den burgemeester was aan
geplakt), waardoor het verkeer gestremd
werd. De agent Spoelstra trachtte het ver
keer vrij te maken en stond met eenige
menschen op het verhoogde gedeelte van de
Groot Markt. Toen zag getuige, dat ver
dachte plotseling een sprong nam en tegen
den agent Spoelstra aanbotste klaarblijkelijk
met het doel om hem ondersteboven te
gooien.
De hoofdagent pakte den verdachte daar
op vast en vroeg zijn naam. De aangehou
dene weigerde dien op te geven, waarop
getuige hem meenam naar het Politiebureau.
Dit „meenemen" moest met assistentie ge
beuren want verdachte verzette zich hevig
door rukken en trekken. Op een gegeven
oogenblik kwamen in de Barteljorisstraat
getuige en verdachte te vallen. De hoofd
agent liep daarbij nog een gezwollen vLnger
op.
Op een vraag van den toegevoegden ver
dediger, Mr. H. Drilsma, antwoordde de
hoofdagent dat hij den verdachte niet zou
hebben meegenomen indien deze zijn naam
had willen opgeven. Nu was hij naar het
bureau gebracht om de zaak van de straat
schenderij (het tegen den agent aanbotsen)
tot klaarheid te brengen en om zijn naam
te weten te komen.
De verdachte ontkende zich verzet te heb-
ben.Hii heeft niet „opzettelijk" gesprongen
en in de Barteljorisstraat is hij niet gevallen,
doordat hij verzet pleegde: „Je struikelt zoo
makkelijk". Er waren drie getuige a dé
charge. waarvan cr slechts één gehoord werd
omdat de anderen het verhoor van den
hoofdagent op de publiege tribune hadden
bijgewoond. De ééne getuige a décharge had
verdachte niet zien rukken of trekken of
springen.
Het O. M. hechtte groote waarde aan de
kalme en zakelijke verklaring van den
hoogdagent, een man van ervaring en elschte
14 dagen gevangenisstraf.
De verdediger, Mr. H. O. Drilsma, maakte
eenige juridische aanmerkingen op de dag
vaarding. De verdachte was niet verplicht
zijn naam op te geven en dus was, zoo meen
de pl., de hoofdagent niet in de rechtmatige
uitaefening van zijn functie op het oogen
blik waarop hij den verdachte opbracht
wegens het niet noemen van zijn naam. Pl.
gaf als zijn meenig te kennen, dat de politie,
die zenuwachtig was, dien ochtend provo-
ceeren-d is opgetreden en veel vroeger heeft
Ingegrepen dan noodig was.
Wegens de Ingewikkeldheid van de zaak
vroeg pl. schriftelijk vonnis te wijzen.
X>e Politierechter zal aan dit verzoek vol
doen en schriftelijk vonnis wijzen Vrijdag
a.s. te half één,
Het mijnongeluk in EschwcUer.
(Ie blad. Ie pag.)
De Duitsche minister Treviranus over de
hulpactie voor den landbouw.
(2e blad, le pag.)
Verscheidene Nationaal-socialistische en com-
munistische relletjes in Duitscliland.
(2e blad. le pag.)
De moordzaak Lans voor het Hof.
(le blad, le pag.).
De moordzaak Lans en de nieuwe ..onthul
lingen".
(2e blad, 2e pag.)
De Amsterdamsche tooneelcrisis.
4e blad, le pag.)
Tegenwerking b[j moblisatie. Het standpunt
der regeering
4e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De Albanees.
(le blad. le pag.)
J. B. SchuilHet succes van de Haarlemsche
vereenigingen op den tooneelwcdstrijd van
„Litteris Sacrum" te Leiden.
(2e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
Ie blad.)
IJMUIDEN
DE AANVARING MET DE MARIA
VAN HATTEM (UM. 157).
Hoe het schip in een dikken
mist geramd werd.
POGINGEN OM HET SCHIP DRIJZENDE
TE HOUDEN.
„WIJ lagen Donderdagavond bewesten het
eiland Boikum aan den treil met ongeveer
100 manden visch aan boord", zoo begon
schipper J. Blok hedenmorgen zijn verhaal.
„Er hing een dikke mist toen er plotseling
een groot stoomschip, dat de Annie Hugo
Stinnes bleek te zijn, op ons af kwam. Het
stoomschip voer vo le kracht, omdat het niet
in de mistbank zat. Het schip raakte onzen
trawler ongeveer 1 Meter achter de kolen
bunker aan stuurboordzijde. De voorsteven
drong diep In den romp van onzen trawler,
waardoor de wand werd opengereten en het
water hierdoor in de bunker stroomde. De
Annie Hugo Stinnes stopte direct en liet een
boot strijken, welke terstond naar ons toe
roeide. De boot werd met twee trossen aan
den trawler vastgemaakt".
Tot zoover schipper Blok. Zes der opva
renden gingen in de boot, evenals dc schip
per zelf, die meeging om met den kapitein
van de Annie Hugo Stinnes te spreken, doch
doch daarna direct weer aan boord terug
ging. Aan boord van den zinkenden trawler
bevonden zich nog behalve de schipper, de
eerste machinist W. Schreudcr, de tweede
machinist H. Reeker, en J. Blok. een matroos.
De Annie Hugo Stinnes sleepte den trawler
langzaam voort, terwijl op den trawier met
man en macht aan het pompen was. De Duit
sche boot had per radio om hulp gevraagd
en er was bericht gekomen, dat twee sleep-
booten onderweg waren. Des avonds te on
geveer 11 uur was de toestand aan boord
zeer hachelijk geworden, aangezien het pom-
pen niet meer hielp en de machinekamer
vol water was geloopen. Toen de trawler dan
ook dreigde te zinken werd de scheepsboot
uitgezet en ging de bemanning hier in over.
Nog een uur bleef de Maria van Hattcm
drijven en even na middernacht verdween zij
in de diepte.
Vrijdagmorgen kwam men te Cuxhaven
aan, waar dc bemanning tot Zaterdagavond
bleef en Zondag waren allen weer behou
den thuis.
BLOEDIGE BOTSINGEN TE
HAVANNA.
50 DOODEN.
NEW-YORK. 22 Febr. (VD.) Naar uit
Havanna gemeld wordt, ls het aldaar tot
bloedige botsingen gekomen tusschen de
politie en leden van een revolutlonnalre ar
beiders organisatie. De politie poogde nl. een
vergadering uiteen te Jagen. Daarbij kwam
het tot een hevig gevecht in den loon waar
van 50 arbeiders gedood en 10 politieagen
ten ernstig gewond werden.
Sléchts met moeite gelukte het de politie
zich te handhaven. Een reeks arrestaties
werd verricht.
OVERDRACHT VAN GROND.
De N.V. „de Spaarnestad" is bereid aan de
gemeente om niet over te dragen een strook
grond voor openbaren weg bestemd aan de
Kinderhuisstraat. B. en W. stellen voor dit
aanbod te aanvaarden.
