EEH LUST
FRANKEN'S
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
Bitte!
48e Jaargang No. 14624 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 25 Februari 1931
HAARLEM S DAGBLAD
D"bEWRT^™o°oMM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Ho«fdreJjict«ir: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :per week ƒ0.2714. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4- Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden ƒ00714. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1-75. elke regel meer f0.3* Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels t 0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs- Onze Groentjes
(iederen dag) 1—4 regels 0.25. elke regel meer t 0.10. uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. levenslange ongescbiktheid en Overlijden (600.-, Verlies van Hand. Voet ol Oog 1400.-, Ouim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-. Arm- ol Beenbreuk 1100.-
Helene Siegfried:
ROTARY CLUB HAARLEM.
HET 5-JARIG BESTAAN GEVIERD.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 25 Februari
Nellie Melba.
Het heengaan van de Australische zange
res Nellie Melba. op 69-jarigen leeftijd te
Sydney na een smartelijk lijden overleden,
roept wondere herinneringen wakker aan
een vrouw, die in haar langdurigen glorie
tijd tot de grootste kunstenaressen der we
reld behoorde. Zij was de tijdgenoote van
twee geniale tooneelspeelsters. Sarah
Bernhardt en Eleonora Duse. Haar optreden,
haar zang wekte dezelfde huiverende ontroe
ring als het tooneelspel van die beiden.
Haar was de goddelijke gave deelachtig ge
worden, en alle critiek verstomde daarvoor.
Als Melba zong voer een golf van ontroering
door het auditorium, gaf ieder zich over
aan de wondere bekoring van die stem.
waarin iets scheen te trillen, te smeeken, te
klagen, te juichen soms, dat niet van deze
wereld was, waarvoor de kleine mensch eer
biedig het hoofd boog, dat hem tot verruk
king bracht, hem zijn adem deed in
houden
Melba was een Wonder, zooals Duse en
Bernhardt, al is alleen de laatste „la divine"
genoemdmisschien omdat slechts de
taal van haar land dien zoo zingenden eere
naam kende.
Alle drie kunstenaressen heb ik op haar
laatste tournée gehoord. Sarah Bernhardt,
een heel oude vrouw, verminkt, gebroken
van stem, toch nog haar publiek meeslepend
tot een demonstratie van geestdrift en ont
roering aan het slot, zooals ik nimmer in
een schouwburg had meegemaakt en het
minst wel in Engeland Eleonora Duse. van
wie niemand toen vermoedde dat haar
dagen geteld warentenslotte Nellie
Melba, die zelf besloten had afscheid te ne
men en dat besluit uitvoerde met de merk
waardige wilskracht, die haar altijd geken
merkt had.
Zij heette Helen Port-er Mitchell, zij was
nabij Mellbourne geboren en had haar pseu
doniem ontleend aan den naam van die
stad. die haar altijd dierbaar bleef als haar
thuis. Van 1887, toen zij zesentwintig Jaar
was en in Brussel haar eerste groote succes
behaalde als Gilda in Verdi's opera „Rigo-
letto" tot 1926, dus bijna veertig jaar lang,
maakte zij als opera- en concertzangeres een
onafgebroken zegetocht door de wereld. Zij
was volmaakt opera-zanger.es, dramatische
sopraan, en haar concertprogramma's wa
ren dan ook bijna uitsluitend uit opera
fragmenten en aria's samengesteld. Bij haar
Londensch afscheidsconcert zong zij uit de
drie opera's die haar altijd het liefst waren
gebleven: de Juweelen-aria uit Gounod's
Faust, een deel van de derde acte uit
Puccini's La Bohème en de balconscène uit
Romeo en Julia.
Ik zie haar nog in de enorme Albert Hall,
in de hooge zaal met de vele volgepakte
galerijen rondom, met de menschenzee be
neden, omgevend het kleine verhoogde
podium waarop de levende kleurenweelde van
tallooze bloemstukken den glimmend-zwarten
vleugel omlijstte. Zij zong de tuinscène uit
Faust in een bloeiuientuin, door haar bewon
deraars daat saamgebracht. En op al die
galerijen, de eene boven de andere, en in die
dichte menschenmassa beneden, zag men in
het schemerige licht de duizenden witte ge
zichten, opgeheven, in overgegeven aandacht,
in d« spanning van intense ontroering.
Melba ging heen, en niemand die haar
hoorde begreep waarom, want zij gaf immers
nog zoo groote kunst zij bereikte nog steeds
het sublieme waarvoor de critiek in eer»
bied zweeg.
Zij wist zelf waarom zij heenging, en dat
was voldoende. Verklaren kon zij het niet,
maar zij voelde dat het moment gekomen
was om te verhoeden, dat de dalende lijn
begonnen en herkend zou worden, en de
wonderschoone herinneringen aan haar zang
voor velen benadeleld zouden worden. Zij was
te veel persoonlijkheid om de tragiek van de
stervende coryphée, het larmoyante slot van
de carrière van zoovele anderen, niet te voor
zien en te kunnen vermijden. Melba kende
zichzelf, haar kunst en de grens van haar
kunnen. Zij ging heen in glorie, zooals
enkele jaren tevoren Mme. Bartet, van de
Comédie Francaise, die van de vele protesten
tegen haar besluit sleohts met een glimlach
kennis nam en het toch doorzette..
Tienduizend menschen in de Albert Hall
brachten, aan het slot van het concert. Nellie
Melba een ovatie die minutenlang duurde.
Toch ging zij heen. Zij keerde terug naar
haar geliefd Australië om daar nog vijf jaar
te leven, zonder concerten en zonder toe
juichingen, maar nimmer vergeten door de
talloozen. die enkele van de mooiste uren in
hun leven aan haar dankten.
Engeland, dat gaarne titels geeft had haar
't vrouwelijk equivalent van een ..knighthood"
verleend, en zij trad sindsdien op als „Dame"
Nellie Melba. Ik weet niet of zij daar zelf
veel waarde aan hechtte. Het is niet waar
schijnlijk. De muziek is altijd de kunst par
excellence van de gansche wereld, de gansche
menschheid geweest. Zij kent geen nationale
en geen landsgrenzen. Zoo was Melba's kunst
ook van de geheele menschheid. die haar
tot de weinige allergrootsten in zijn midden
rekent, en haar nagedachtenis eert als die
van een vrouw, die haar eindeloos veel ge
geven heeft.
ALG. NED. META ALBEWERKERS BOND
Tegen Zaterdagavond zijn de jeugdleden
van de afdeeling Haarlem opgeroepen tot een
cursusvergadering in „De Centrale".
De voorzitter van de afdeeling zal een
JezLng houden, toegelicht met Lichtbeelden,
ftver „De elcctriciteit als krachtbron",
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
ZOOALS MIJN JONGEN GROEIT
,VAN FRANKEN'S BROOD.
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
HET PROVINCIAAL BANK
BEDRIJF.
NADERE MEDEDEELINGEN OVER DE
„CENTRALE BANK".
Het Persbureau Vaz Dias deelt mede:
„Nadat het communiqué, betreffende de
oprichting eener bankcentrale in de provin
cie de redactie van het Persbureau Vaz Dias
had bereikt, heeft zij dit tot nader onderzoek
in handen gesteld van zijn financieelen
redacteur.
Dit onderzoek werd Ingesteld ten 'kantore
van het Voorlooplg Comité ter voorbereiding
der Organisatie eener Provinciale Bank Cen
trale.
Tijdens het onderhoud werd den redacteur
medegedeeld, dat in de Voorbereidende Com»
missie zitting was genomen door enkele
provinciale bankiersfirma's en hem werd een
gedrukte uiteenzetting getoond, betrekking
hebbende op de. oprichting der „Centrale
Bank", waarbij als onderteekenaars voor
kwamen de heer D. C. J. van Dijk, directeur
der „Noorder Bank"; M. Petrie, firmant Petrie
en Co. en R. W. Wulfhorst, particulier.
Afgaande op deze namen aarzelde de re
dacteur van het Persbureau niet, om het
communiqué, dat ter verspreiding aan het
bureau was toegezonden, aan de daarvoor
in aanmerking komende dagbladen door te
geven.
Nadat in een financieel orgaan aan het
Persbureau was verweten, zich tot spreek
trompet te hebben gemaakt van den heer
Kloppenburg, stelde dezelfde redacteiir zich
nogmaals in verbinding met het kantoor van
het Voorloopig Comité, dat hem mededeelde
dat de heer Kloppenburg met deze zaak niets
had uit te staan, doch dat men alleen een ont
werp. door den heer Kloppenburg voor een
dergelijke Provinciale Bankcentrale gemaakt,
als leidraad had genomen, daar dit ontwerp
het comité beter voorkwam dan een ander
ontwerp dat destijds met dezelfde bedoeling
door een ander was samengesteld.
Uitdrukkelijk was hem verzekerd, dat de
heer Kloppenburg met deze zaak verder
niets uitstaande had, doch misschien later
een claim zou kunnen doen gelden uit hoofde
van het gebruik maken van zijn ontwerp.
Uitdrukkelijk diende vas igesteld, dat de
naam van den heer Kloppenburg in het eerste
onderhoud hoegenaamd niet is genoemd.
Maandag J.l. heeft nu het Persbureau on
gevraagd bezoek gekregen van den heer Klop*
penburg. Uit dit onderhoud bleek, dat de heer
Kloppenburg wel degelijk bij deze geheele
zaak betrokken is.
Uit bovenstaande feiten blijkt, dat het
Persbureau Vaz Dias het slachtoffer is ge
worden van een bewuste misleiding, ln zoo
verre. dat men bij de vermelding der namen
dien van den heer Kloppenburg angstvallig
achterwege heeft gehouden".
Men zou zoo veel minder teleurstellingen
ondervinden, als men de menschen maar zoo
nemen wilde, zooals ze zijn en niet zooals
wij ze ons voorstellen.
We dichten hun eigenschappen toe, die ze
in iverkelijkheid niet. bezitten en maken hun
er later een verwijt van, als wü onze ver
gissing inzien. Niet de anderen dragen de
schuld, wij veroorzaken onszeide teleurstel
ling. Telkens weer telkens weer opnieuw.
Wij brengen hen ons heele geloovige ik, en zij
weten niet wal ermee te beginnen. We zoeken
diepten in hendie ze nu eenmaal niet heb
ben. Eigenlijk zoeken wij in ieder van hen,
slechts onszelven. Maar we vinden onszelf
niet. En dat maakt ons dan onrechtvaardig
en verbitterd waarom?
(De Minister van Landbouw heeft
den landbouicorganisaties ver
zocht bij de bietenbouwers aan
te dringen op het uitzaaien van
Nederlandsch bietenzaad, dat
geenszins achterstaat bij het
buitenlandsche.)
Beste brave bietenbouwers,
Als het ook maar even gaat,
Zaal dan uwe suikerbieten
Slechts met Neerlandsch bietenzaad.
Onze zaden staan niet achter
Op uw suikerzoet gebiet,
By de buitenlandsche zaden.
Dus gebruik die vreemde niet.
Wees hierin niet onverschillig.
Luister naar een goeden raad.
Zeg niet: 't soort zal mij een biet zijn,
Steun het Neerlandsch fabrlzaad.
Ge begrijpt: het zaad der bieten
Vindt slechts in de biet debiet.
Als dit uitblijft wordt het debit
En dat wenscht ge steL'ig niet
Zaai de vaderlandsche zaden,
't Brengt geen nadeel op zijn minst,
In uw beurs en uw geweten
Brengt het later zoete winst.
P. GASUS.
NIEUWS UIT INDIE
DAJAK-KAMPONG AFGEBRAND.
130 WONINGEN VERLOREN GEGAAN.
BUITENZORG, 24 Februari (Aneta). De
plaatsvervangend resident Dankmeïer te
Bandjermarin, bericht telegrafisch, dat op
18 dezer de Dajak kampong .Longngiam in
Baloengan is afgebrand. 2 Mensohenlevens
zijn verloren en 130 gezinswoningen zijn af:
gebrand.
SAWAH'S VERNIELD.
TENGEVOLGE VAN ZWAREN REGENVAL.
BUITENZORG, 24 Februari (Aneta).
Gouverneur Gonggrijp van Paddang bericht
telegrafisch, dat door zware regens in den
nacht van 16 op 17 dezer, bij Batoe Tebal
wederom verscheidene complexen sawah's
vernield zijn. Bovendien is een deel van de
keerdam in de onderafdeeling in de bocht
van de Batoe Tebal-rivier bezweken. De
schade is nog niet bekend.
DE MERAPI-SLACHTOFFERS.
ƒ307958BIJEEN.
BATAVIA. 24 Februari (Aneta). Het
Centraal Merapi-Comité. bericht dat de in
zameling tot 24 Februari 1931, een totaal
aanwijst van f 307.958.
De Rotary Club Haarlem heeft Dinsdag
avond in Hotel Lion d'Or haar ee~ste
lustrum gevierd met een diner, waaraan ook
de dames der leden en verscheidene gasten,
leden van andere clubs, aanzaten. Er waren
ln totaal 63 aanwezigen.
Aan tafel werd o.a. het woord gevoerd
door de heeren G. van Tienhoven, voorzitter
der Rotary Club Haarlem, die een ovrrzicht
van dit eerste vijfjarig tijdperk gaf. E. H
Krelage, gouverneur van het district Hoi
land van Rotary International. Ir. W. J
Burgersdijk. A. de Bijll Nachenius. lid der
Rotary Club Amsterdam, die vijf jaar gele
den het initiatief nam tot de oprichting
der Haarlemsche club, en G. Lieftinck.
voorzitter der Rotary Club Amsterdam, die
de oudste der Nederlandsche clubs is. In de
redevoeringen werd met blijdschap gecon
stateerd hoe sterk de geest van Rotary zijn
weerklank in de Haarlemsche club heeft ge
vonden, en werd herinnerd aan de vele inte
ressante voordrachten, door de leden aan de
wekelijksche lunches gehouden.
De Rotary Club Haarlem telt thans 34
leden.
Na het diner volgde een gezellig samen
zijn, waarbij Rotarian A. de Vogel eenlge
piano-soli voordroeg en later mevrouw
Rozinga begeleidde, die een aantal liederen
zong. Beide kunstenaars oogstten warmen
bijval. Er werd gedanst, en later in den
avond hield Jhr. J. Feith, lid der Ro.ar
Club Den Haag, een geestige causerie, die
zeer gewaardeerd werd.
GOUVERNEUR-GENERAAL.
DE CANDIDATEN.
Onze Haagsche correspondent schrijft:
N. a. v. het bericht van de Telegraaf oveT
een benoeming van den Amsterdamschen
burgemeester tot Gouverneur-generaal van
Ned. Indië, verneem ik van gewoonlijk wel
ingelichte zijde, dat inderdaad de heer Colijn
voor de hooge landvoogdsfunc'.ie niet wil in
aanmerking komen, maar ook. dat onder de
candidaten, welke voor het gouverneurschap
door de regeering ln aanmerking worden ge
bracht, de naam van den heer de Vlugt niet
voorkomt. Er moet, naar ik verder verneem
ln den ministerraad, nog geen beslissing zijn
gevallen.
VERBREEDING NOORDZEE
KANAAL.
OP SPOED AANGEDRONGEN.
In het Voorlooplg Verslag der Eerste Kamer
op de Waterstaatsbegroo.ing werd de ver
wachting uitgesproken, dat de zoo dringend
noodige verbreed in g van het Noordzeekanaal
met bekwamen spoed zal worden ten uitvoer
gelegd. Vertraging in de uitvoering zou de
schromelijks te gevolgen kunnen hebben.
DE „JUNTA" VAN IIET ZUIDEN
LIMA, 25 Febr. «N.T.A.) Naar de Asso
ciated Press meldt, hebben de opstande
lingen een eigen regeering gevormd in Zuid
Peru, de ..Junta van het Zuiden".
De te Cuzeo in garnizoen liggende troe
pen hebben zich hierbij aangesloten.
POKKENEPIDEMIE
CALCUTTA, 25 Febr. (N.T.A.) In Britsch
Indië is een pokkenepidemie uitgebroken, die
een zeer kwaadaardig karakter heeft aange
nomen. Tot dusver zijn reeds 167 personen
aan deze ziekte ten offer gevallen. Geduren
de de afgeloopen veertien dagen zijn. meer
dan twee millioen personen ingeënt.
GEEN LOONSVERLAGING IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
De aangekondigde bespreking tusschen de
fabrikantenvereeniging en de vertegenwoor
digers der moderne. Christelijke en R.-K.
Textielarbeidersorganisaties heeft Dinsdag
middag te Almelo plaats gehad. Het resultaat
was, dat de door de fabrikanten tegen 2
Maart aangekondigde algemeene loonsverla
ging van 1 pet. niet doorgaat, hoewel de fa
brikanten van meening blijven, dat de za
kelijke bedrijfsbelasting dient te worden af
geschaft. Een ernstig conflict is hiermede
dus afgewend.
HET RUSSISCHE AARDAPPELMEEL IN
NEDERLAND.
Het Tweede Kamerlid Zijlstra, heeft den
minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw gevraagd of hem bekend is, dat
een hoeveelheid van 8000 balen Russisch
aardappelmeel bestemd is om naar Granin»
gen te worden vervoerd en of de minister niet
van oordeel is dat een soortgelijke invoer,
vooral indien hij groote afmetingen mocht
aannemen, den onlangs door de Tweede
Kamer aangenomen maatregel inzake de
aardappelmeeiindustrie in zijn werking
ernstig zal schaden. Is de regeering voor
nemens terzake maatregelen te nemen en
zoo Ja, welke?
DE P H. A. E. Z.
Aneta—Vaz Dias meldt, dat bij de K. L. M.
bericht is ontvangen, dat het 12e postvlieg
tuig, de P. T a. e. z.. dat te Belgrado is ge
land, Dinsdag tengevolge van het slechte
weer niet verder is gevlogen.
Rotgrj/club Haarlem. Het S-jarig bestaan ge-
vierd.
(Ie blad, le pag.)
De Vlootonderhandellngen te Parijs.
(3e blad. 2e pag.)
Maginot over de Fransche oorlogsbegrooting.
(3e blad. 2e pag.)
De moordzaak Lans.
(1 blad. 2e pag. en 2e blad, le pagj
ARTIKELEN, ENZ
R. P. Nellie Melba.
Cle blad. le pag.)
Brief uit Berlijn: De toestand eenigszins
gunstiger.
(3e blad, 2e pag.)
C. J. v. T.: Onze Openlucht school. Wat de
kinderen zelf er van zeggen.
(2e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
NED. VEREEN. VOOR VOLKEN
BOND EN VREDE.
JHR. VAN KARNEBEEK OVER DEN
VOLKENBOND.
Voor de afdeeling Amsterdam def Ned.
Vereen, voor Volkenbond en Vrede sprak
Dinsdagavond Jhr. Mr. Dr. H. A. van Karne-
beek, oud-minister van Buitenlandsche Za
ken en voorzitter van genoemde vereenig.ng,
over de beteekenLs van den Volkenbond als
historlsch-politiek verschijnsel in de evolutie
van de menschheid.
Jhr. Van Karnebeek vergeleek de wijze,
waarop de internationale samenleving thans
ls Ingericht, met den toestand, die voor de
stichting van den Bond werd aangetroffen.
Wat vroeger Incidenteel voorkwam ls thans
gemaakt tot een reëele staatkundige Instel
ling, waarin de verzoenende factoren ln het
lntcrnationaal-poiltieke leven zich perma
nent kunnen doen gelden, hetgeen een diep
Ingrijpende verandering ls.
Vast staat dat, ondanks alle moeilijkheden,
de Volkenbond zijn gang gaat, als interna-
tlonaal-politleke instel.ing dieper wortel
schiet, en bezig ls, door een voortdurend con
tact tusschen de staten gaande te houden,
een Inniger levensgemeenschap der volken
voor te bereiden.
De heer Van Karnebeek zette uiteen, dat
ln dit voortdurend contact en beraad het
zwaartepunt en de kracht van den Volken
bond liggen.
De oud-minister stond verder stil bij de
preventieve kracht, die uitgaat van deze
plichtmatige constante bemoeiing met opko
mende moeilijkheden van dit min of meer
permanent ln rade bijeen zijn van de volken
en hij wees op de noodzakelijkheid om de
preventieve atcle van den Vo.kenbond zoo
doeltreffend mogelijk te organlseeren.
De veiligheidswaarborg, die in de regelma
tige activiteit van den Volkenbond ls gele
gen. moge niet worden onderschat, en het
publiek, dat zich gaarne smalend over den
Raad uitlaat, omdat de wereldtoestand, waar
voor de Bond niet aansprakelijk is. nog niet
in orde ls, zal goed doen zich rekenschap to
geven van de moeilijkheden, waaraan de
Bond het hoofd heeft te bieden, en van den
toestand, waarin de wereld op het oogenbllk
zou verkeeren, wanneer de Bond na den oor
log niet ln het leven was geroepen.
In het belang zijner universaliteit zal de
Volkenbond zijn actie en houding zoodanig
moeten inrichten, dat aan de volmaking
daarvan geen beletsel woidt ln den weg ge
legd. De afzijdigheid van Amerika, Rusland
en Turkije vormt op het oogenblik het zwak
ste punt in den Bond. Jhr. Van Karnebeek
denkt in dit verband ln het bijzonder aan de
Unie en gelooft, dat de Bond verstandig zal
doen, door rekening te houden met den te
genzin van Amerika om territoriale garantle-
plichtlngen te aanvaarden, zooals die in het
Protocol van Genève waren geconcretiseerd.
Amerika heeft zich echter aan internationale
samenwerking nimmer vijandig betoond, en
het zal zaak zijn, tegenover Amerika te doen
uitkomen, dat niet in het garantiebeginsel,
maar in het georganiseerd overleg het wezen
van den Volkenbond ligt.
DE KINDERPOSTZEGELS.
HAARLEM MAAKT EEN GOED FIGUUR.
Het Tijdschrift voor Armwezen. Maatschap
pelijke Hulp en Kinderbescherming bevat een
overzicht van de aantallen verkochte wci-
dadigheidspostzegels in de voornaamste plaat
sen. Haarlem maakt daarbij een mooi figuur:
1927
1928
1929
1930
Amsterdam
1071259
1033698
1063671
904512
Rotterdam
484678
650676
617067
478795
Den Haag
398766
412143
519088
484075
Utrecht
127357
162213
176044
157923
Groningen
101185
127143
139778
118024
Haarlem
144440
192051
214219 203845
Arnhem
64256
71901
75028
63570
Breda
95163
129283
93535
100508
Cicilië door een orkaan zeer ernstig geteisterd. Vooral in de oude stad Palermo waren de
verwoestingen zeer. aanzienlijk. Hierboven een foto uit de oude binnenstad