FRANKEN'S
Het woord is aan...
Roode wangen.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14625 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 26 Februari 1931
HAARLEM S DAGBLAD
D^or=. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER ROBERT PEFREBOOM.
ABONNEMENTEN :Pcr weck f 0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad f 0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland /3.87V4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57J4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 4 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 175. elke regel meer 0-35- Reclames
f 0.60 per regel- Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels fO^Ck
elke regel meer 0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs- Onze Groentjes
(icderen dag) 1t regels 0.25. elke regel meer 0.10. uitsluitend A contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-, Verlies van Hand, Voet ot Oog 1400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger (50.-. Arm- ot Beenbreuk 1100.-
In Moskou werd een grootsch opgezette pro paganda-week gehouden, ten bate van den
landbouw. Op één der voornaamste pleinen was een enorme imitatie-tractor opgesteld-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Semner:
Amerikaansch Senator onder Lincoln):
In onzen tijd (1850) is een vrede die niet
eervol is even ondenkbaar als een oorlog die
niet oneervol is.
GEFINGEERDE DIEFSTAL.
LEEG GELDKISTJE GEVONDEN.
Woensdagavond vond iemand in een uri
noir aan den Harmenjansweg een geldkistje.
Hij nam het mee en bracht het aan hei,
Bureau van Politie.
Later op den avond werd bij de politie
aangifte gedaan, dat ten nadeele van de
firma S. een dergelijk geldkistje ontvreemd
zou zijn. Door inbraak zouden de indringers
zich er van meester gemaakt hebben.
Uit het ingesteld onderzoek bleek echter,
dat de filiaalhouder der firma S. valschelijk
aangifte had gedaan, omdat zijn financiën
niet in orde waren. Hij had het kistje, dat
leeg was, op de bewuste plaats zelf neerge
zet.
DE MOORDAANSLAG IN
DE WOUWERMANSTRAAT.
HET SLACHTOFFER HERSTELD.
Wij vernemen dat de dertig-jarige juffrouw
Grietje Bosma, op wie Donderdagmorgen 22
Januari in de ouderlijke woning aan de
Wouwermanstraat door den 24-jarigen
schoenmakersknecht A. van der S. een
moordaanslag is gepleegd, geheel hersteld de
Maria-Stichtlng heeft verlaten.
POLITIE-REORGANISATIE OP
CURAsAO.
BURGERPOLITIE, MILITAIRE TROEPEN EN
EN VELDWACHTERS.
Uit Willemstad wordt gemeld:
Bij den Kol. Raad van Curasao heeft gou
verneur Van Slobbe een ontwerp-verordening.
betreffende reorganisatie der politie inge
diend- Volgens dit ontwerp wordt de dienst
onderscheiden in gerecht-eljjken en adm'nis-
tratieven politiedienst. De uitoefening wordt
opgedragen aan een corps burgerpol'.tie, een
corps militaire politietroepen en een corps
veldwachters.
INVOER VAN HERKAUWENDE
DIEREN IN BELGIë.
MET INGANG VAN VANDAAG WEER
TOEGESTAAN.
V. D. verneemt uit Brussel:
De Invoer van herkauwende dieren in Bel
gië is met ingang van Donderdag over de
zendstations Meer, Strijbeek. Esschen-station
en Esschen-dorp weer toegelaten.
NOG EENS DE CENTRALE BANK.
DE NAMFN VAN TWEE GOED GFP*NOM
MEERDE BANKIERS MISBRUIKT.
Hot Persbureau Vaz DIas de^t nader m<»de:
B'i nader onderzoek ïs gebleken, dat de
namen van de heeren D. C. J. van Dijk. di
recteur der Noorderbank te Alkmaar en M.
Petrie der firma M. Petrie Co. te Haarlem,
wederrechtelijk door de verspreiders van de
gedrukte uiteenzetting der plannen van het
zgn. „voorbereidend comité" tot oprichting
van een Bank^entrale voor de provinciale
bankiers bij die der onderteekenaren zijn
geplaatst.
De opzet tot misleiding bliikt ten duide
lijkste uit het feit. dat aan de heeren Van
Dijk en Petrie op denzelfden dag. waarop be
doelde brochures voorzien van hun naam
naar de provinciale bankiers werden ver
zonden, een z.g. concept van die brochure
zonder namen hun werd toegezonden, zoodat
het feit der verspreiding dezer brochure,
voor»!en van bun namen door de heeren
Petrie en Van D'lk eerst later van bevriende
rp'ntios v/erd vernomen.
De heele opzet was om bet publiek en de
nvovineiale bankiers in het bijzonder te mis
leiden en deze laatsten te bewegen om met
den naam van reeds te goeder naam en faam
bekend staande firma's als introductie daad
werkelijk en financieel aan de jongste creatie-
Kloppenburg deel te nemen.
In hoeverre de justitie al dan niet op ver
zoek der beide gedupeerde firma's zal in-
gtijpen die te worden afgewacht,
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
EN FRAI\KC.II j Mt-En-onuOD
ZAL HET WINNEN
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
DE CULEMBORGSCHE
MOORDZAAK.
Meer licht?
HET RAPPORT VAN DEN RIJKS
RECHERCHEUR.
Men zal zich den dubbelen roofmoord her
inneren, die in den Kerstnacht van 1923
piaats had te Culemborg en waarvan twee
hoogbejaarde menschen: Toon van Wiggen
en zijn zuster Gerritje van Wiggen de slacht
offers werden. Een dader werd nooit ont
dekt.
Het Volk vraagt thans voor deze zaak weer
de aandacht. Het blad deelt mede, dat van
April 1930 af tot nu aan toe, een bekwaam
rijksrechercheur bijna voortdurend met het
nieuwe onderzoek bezig geweest is. Het on
derzoek is nog niet gesloten, maar tooh is het,
op dit oogenblik, wel reeds In een zoodanig
stadium gekomen, dat, zoowel aan de procu
reur-generaal te Arnhem, als aan den of»
ficler van justitie, omvangrijke en gedocumen
teerde rapporten zijn uitgebracht, omtrent de
resultaten van dat onderzoek.
Blijkbaar zou naar de opvattingen en over
tuiging van dezen rechercheur in deze zaak
slechts licht kunnen worden gebracht, in
dien het onderzoek bleef gaan in de richting
van den ex-rechercheur Haveman (inmiddels
overleden) en van degenen die met dezen
man connecties onderhielden.
Herinnerd wordt verder aan een anony
men brief, in het dossier dezer zaak aanwezig.
Deze brief werd aan den tcenmaligen Com
missaris van Politie te Culemborg geschre
ven op denzelfden dag, waarop het misdrijf
werd ontdekt en de schrijver raadde den
Commissaris aan, dadelijk een bepaald per
soon te Culemborg te laten arresteeren. Dit
is ook geschied. De persoon in quaestie werd
echter weer losgelaten: hij had een alibi.
Politie en justitie hech:t-en er destijds zóó
veel aan te weten welke anonymus haar
dezen brief gezonden had, dat zij dit anoniem
epistel in facsimilé lieten afdrukken en f 500
belooning uitloofden voor degenen die om
trent den schrijver inlichtingen zouden kun
nen verstrekken.
Het was deze anonieme brief die omstreeks
eind October 1929, op last van den minister
van justitie in handen werd gesteld van den
politie.-scheikundige dr. Hesselink te Arnhem
met de opdracht het schrift- en ander onder
zoek naar den schrijver aan te vangen.
Op 16 Januari 1930 heeft, aldus Het Volk.
dr. Hesselink bij den procureur-generaal bij
het Arnhemsche Gerechtshof, mr. Cnopius.
zijn rapport uitgebracht, waarin hij conclu
deerde. dat bedoelde anonieme brief geschre
ven moet zijn door den nu ongeveer 32-jari-
gen Willem Collé, den jongsten der broers
Collé, wiens naam echter tot toen in de
Culemborgsche moordzaak niet was genoemd.
De grooce beteekenis van deze deskundige
ontdekking is duidelijk, wanneer men zich de
beide andere anonieme brieven herinnert,
eveneens geschreven door leden der familie
Collé (Arnold en Johannes, oudere broers van
Willem, beiden indertijd tot 5 maanden ge
vangenisstraf veroordeeld wegens meineed),
die gegevens bleken te bevatten die voor he'.
opsporen van de werkelijke daders van nu
en geener waarde waren, zoodat men wel tot
de conclusie moest komen, dat die valsche
inlichtingen der politie werden verstrekt me:
het klaarblijkelijk opzettelijke doel, de politie
en de justitie op een dwaalspoor te brengen
aangaande de goede richting, waarin het on
derzoek diende te gaan.
Men weet nu dus, zoo besluit Het Volk.
wie de politie op een dwaalspoor leidde, maar
men weet op het oogenblik. dank zij het
scherpzinnig onderzoek van den Rijksrecher
cheur nog meer.
Het is het blad nwnelijk bekend, dat dit
nieuwe onderzoek een aantal feiten aan het
licht heeft gebracht, die evenzcove'.e ernstige
aanwijzingen zijn tegen de werkelijke dader;
en men weet in Culemborg, naar aan Het
Volk gebleken is, dat die feiten in dezelfde
richting wijzen waarin de schriftkundige de
anonieme briefschrijvers heeft gezocht en
gevonden.
(historisch)
Er was weer een dag begonnen,
De familie had ontbeten,
Toosje had het laatste hapje
Van haar boterham gegeten;
Het was buiten wel wat mistig
Maar het weer was toch veel beter
En er schoot een voorjaarsstijging
In het kwik der thermometer.
Toosje zei de jonge moeder
Blijf nu niet hier binnen hangen,
Ga jij maar eens gauw naar buiten,
Want dan krijg Je roode wangen.
Neem je poppen of ga ballen.
Wat je doet kan me niet schelen,
Maar op zulke mooie dagen
Moet mijn meiske buiten spelen.
Toosje bleef na die vermaning
Geen minuutje langer dralen.
Ging haar manteltje en mutsje
En haar poppenwagen halen.
Maar juist toen ze bij de deur was,
Met haar ratelenden wagen.
Kwam ze nog eens in de kamer.
Want ze had nog wat te vragen:
Waarom komen roode wangen.
Vroeg aan moeder kleine Toosje,
Tooh voor kinderen van buiten
En voor mammies uit een doosje'
P. GASUS.
DE HAVENPLANNEN.
WORDEN THANS UITGEWERKT.
Indertijd hebben wij medegedeeld,
dat bij het gemeentebestuur opnieuw de ha
venplannen in studie genomen waren. Thans
kunnen wij daaraan toevoegen, dat Open
bare Werken sinds eenlgen tijd aangevan
gen ls om die plannen nader uit te werken.
DE A.S. RAADSVERKIEZINGEN.
DE HEER V. LOOSJES STELT ZICH WEER
BESCHIKBAAR.
Wij hebben medegedeeld, dat de heer Vin
cent Loosjes, fractieleider van den Vrijheids
bond. er ernstig over dacht om geen nieuwe
candidatuur voor den raad te aanvaarden.
Het bestuur van den Vrijheidsbond heeft
evenwel zooveel aandrang op hem uitgeoefend
dat hij zich alsnog beschikbaar gesteld heeft.
TWEE DOODEN BIJ EEN
VLIEGONGEVAL.
MELBOURNE, 26 Febr. (Reuter). Een mili
tair vliegtuig is in de nabijheid van Seymour
neergestort-
De beide inzittenden werden gedood.
DE FRANSCHE BEGROOTING
VAN OORLOG AANGENOMEN.
PARIJS, 26 Febr. (B.T.A.) Hedenmor
gen om half vijf is de zitting der Fransche
Kamer, waarin de begrooting van Oorlog
werd behandeld, beëindigd.
Tegenover een voorstel van de socialisten,
om de begrooting voor 8yrië te verminde
ren. stelde Maginot de kwestie van vertrou
wen.
De begrooting is met 330 tegen 254 stem
men aangenomen.
LAWINES.
ROME. 26 Febr. (N.T.A.) In het Ita-
iiaansche Alpengebied werden door lawines
wederom een dertigtal huizen en drie hotels
verwoest.
LADY OWEN KRIJGT 5 JAAR.
De gezworenen der rechtbank van het
departement Selne-et-Oise hebben lady Owen
schuldig bevonden aan moord op de echtge-
noote van haar voormalige vriend, dr. Gastaud
en veroordeeld tot vjjf jaar gevangenisstraf.
HET LONDENSCHE VOLKS
PALEIS IN DE ASCH GELEGD.
LONDEN, 25 Februari (V. D.) Door een
geweldigen brand, zooals niet meer voor
gekomen Is na dien in het wassonbeelden-
kabinet van Madame Tussaud. werd hed^n
in het Oosten van Londen het Volkspaleis vol
komen in de asch gelegd, dat groote bekend
heid geniet als tehuis van het Joodsch Thea
ter. Verscheidene honderden brandweerlieden
bestreden met 50 stralen het vuur. doch zij
moesten tenslotte beperken tot hot nathouden
van de omringende gebouwen. De vlammen
zee was kilometers ver in den omtrek te
zien. De geheel bibliotheek, benevens een orgel
van 6.000 waarde, werden een prooi der
vlammen.
„De wercldstrijddagtegen de werkloosheid.
Onrustige dag voor Duitschland.
(Ie blad, le pag.)
De moordzaak Lans.
(2e blad, 3e pag.)
De Culemborgsche moordzaak. Meer lichtf
Het rapport van den Rijksrechercheur.
(le blad, le pag.)
Intimus: Staten-Gcneraal, Tweede Kamer:
Indische begrooting.
(2e blad, le pag.)
Uit Haarlem's Gemeenteraad.
(4e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Uit den Raad.
(le blad, le pag.)
Voor de Forensen: Het buiten wonen in
vroeger eeuwen en nu- De voordeden van
de nieuwe belastingheffing voor forensen.
(2e blad, 2e pag.)
E. E. J.P-: Och! Och! Klagen en beklagen.
Femina
Bep Otten: Langs de Straat ,.Hct kijkspel
(2e blad. 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad,)
HAARLEM, 26 Februari
Uit den Raad.
De rehabilitatie van den heer Van
Driel. Het raadslid Van Kcsscl
fulmineert tegen onzen broeden
rug. Zaterdagavondmarkt. Speel
terrein, Welstandsbcpaling en
Schoonheidscommissie. De loo-
nen te Castricum. Slot van de
Tribune-debatten.
Bij den aanvang van de zitting kwam
het rapport van B. en W. aan tie orde waar-
In de hoofdambtenaar die ook Centraal Ver
voer onder zijn beheer heeft, de heer A.
van Driel, volkomen gerehabiliteerd werd
naar aanleiding van de tegen hem door een
raadslid geuite beschuldigingen.
Dit raadslid was. zooals men zich herin
neren zal, de heer Van Kessel. Enkele teleur
gestelde aannemers hadden wat onder elkaar
„gemompeld", en dit gemompel had het
raadslid in openbare zitting herhaald. On
middellijk lokte dit optreden protest in den
Raad uit, en op verzoek van den heer Rei-
nalda stelden B. en W. het bewuste onder
zoek in, dat bewees dat het gemompel
slechts leuterpraat was. Den volgenden dag
werd ook op deze plaats de heer Van Kessel
scherp aangevallen ove; de hoogst onbe
hoorlijke manier waarop hij tegen den be-
wusten hoofdambtenaar was opgetreden.
Ik herinner aan deze feiten, omdat de heer
Van Kessel nu trachtte er een draai aan te
geven door te beweren, „dat de zaak voor
den directeur onaangename afmetingen had
aangenomen omdat zij was toegespitst door
den heer Relnalda en door Haarlem's Dag
blad".
Dat ls onwaar. Nog steeds bleek de heer
Van Kessel niet te kunnen of willen begrij
pen, dat hij als raadslid in openbare zitting
alleen Iemand kan beschuldigen als hij de
bewijzen voor zijn woorden heeft, en dat her
haling van leuterpraatjes een bedreiging
vormt voor het ambtenarencorps en een
grove onrechtvaardigheid Jegens hen ls. WIJ
zijn in dit blad opgekomen voor het eerlijk
recht van den aangevallene, en handhaven
ieder woord, van a tot z.
De heer Van Kessel liet het hier niet bij.
Hij beschuldigde ons dat wU ..niet neutraal"
in de zaak geweest zijn. omdat wij geen aan
dacht geschonken zouden hebben aan zijn
klacht, dat de directeur hem in een rapport
had aangevallen.
Ook dit is onwaar. In het raadsverslag in
ons nummer van Donlerdag 29 Januari heb
ben wij duidelijk vermeld dat de heer Van
Kessel gezegd heeft: dat hij het ongepast
vond, dat de directeur in een rapport aan B.
en W. geïnsinueerd heeft, dat spreker voor
de belangen van een bepaald peisoon op
kwam.
Ook dit is dus onwaar.
De heer Van Kessel heeft zoowel in de zit
ting van 28 Januari als in die van dezen
Woensdag getoond, niet te begrijpen wat hij
als raadslid had te doen en te laten. Dat hij
er nog eenlge gratuite onhebbelijkheden aan
het adres van de pers aan toevoegde, het
geen hem een scherpe terechtwijzing van
den voorzitter op den hals haalde omdat de
pers er op die plaats niet op antwoorden
kan, kon ons nauwelijks meer verwonderen.
Als hij zich tegenover onze critiek had willen
verdedigen had hij daar natuurlijk alle ge
legenheid voor gehad door een ingezonden
stuk te sturen. Als wij iemand aanvallen
laten wij hem altijd de gelegenheid, den
aanval te beantwooraen. De heer Van Kessel
heeft evenwel niets van zich laten hooren,
en geprefereerd in de aanwezigheid van de
gedwongen-zwijgende journalisten uit te
gaan pakken in den Raad. Enfin. De gustlbus
non dlsputandum.
De hoofden van gemeentediensten hebben
bij B. en W. geprotesteerd tegen het optre
den van dit raadslid in de zitting van 28
Januari, en verzocht om maatregelen tenein
de herhaling te voorkomen.
Het raadslid de heer Baas heeft in de zit
ting het optreden van zijn medelid van do
rechtsche raadsfractie den heer Van Kessel
Een uitvinding waarmee menige huisvrouw gebaat zal ziin: de telefoon aan de huisdeur!
Links het apparaat binnen en rechts de be zoeker buiten, die op een knop drukt en de
gewenschte verbinding tot stand brengt, om vervolgens zijn wenschen telefonisch kenbaar
te maken. In (le modernste Berlijnsche wo ningen aan den rand van de stad heeft men
dit systeem thans definitief aanvaard
