FRANKEN'S
Een trawler uit IJmuiden vergaan?
Het woord is aan...
Wie schoon wil zijn...
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14629
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 3 Maart 1931
HAARLEM S DAGBLAD
dir«ctie: p. w. peereboom UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER p„„ROOM
en ROBERT PEEREBOOM. Hoofdredacteur i ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :P«r week 0.27*4. met Geïllustreerd Zondagsblad f 0-32
Per 3 maanden Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) 13.57VS- Franco per post door Nederland 3.87V4- Losse nummers
ƒ0.06 Geill Zondagsblad per 3 maanden 0Ó7J4- franco per post-
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15G54 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 35810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 175. elke regel meer f 0J5- Reclames
ƒ0.60 per regel- Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60»
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs Onre Groentjes
(lederen dag) 1regels 0.25. elke regel meer ƒ0.10- uitsluitend i contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnès. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-, Verlies van Hand, Voet ot Oog (400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-. Arm- el Beenbreuk 1100.-
dit nimmer bestaat uit
twaalf bladzijden
EERSTE BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
HAARLEM, 3 Maart.
Een spionne.
In October 1917 werd de danseres Mata
Hari, "door een Parijschen krijgsraad ter dood
veroordeeld, wegens spionnage voor Duitsch-
land, op het fort Vincennes gefusilleerd. Zij
was een Hollandsche, de dochter van een
kleinen winkelier in Leeuwarden, heette Mar-
garetha Geertru:da Zelle en was de geschei
den vrouw van een Neder'.andsch officier
In ons Indische leger, majoor Mac Leod-
Er is eindeloos veel over de figuur Mata
Hari en over haar proces geschreven. Door
dat het proces, zooals alle spionnage-zaken,
met gesloten deuren werd behandeld en het
dossier nog steeds niet gepubliceerd is, heeft
dit vooral de ru.mte ge. at en tot rijke fana-
sie. Maar Mata Hari's leven, dat minst geno
men, avontuurlijk was, heeft daar niet min
der aanleiding toe gegeven. Er zijn d verse
alle min of meer historische en alle nog al
sterk gekleurde, romans aan de danseTes ge
wijd. Een Engelschman, een Spanjaard een
Franschman hebben ze geschreven, en nu
komt er nog een Hollander bij ook. Deze heet
Charles S. Heymans, en zijn boek ons ter re
censie gezonden, draagt den titel: „De ware
Mata Hari. Courtisane en spionne".
Waarom het noodig was nog een boek aan
dit onderwerp te wijden, begrijp ik niet. Het
werk van den Franse hen majoor Em le Mas-
sard, die de krijgsraadzittingen bijwoonde,
heeft meer geloofwaardigheid dan de andere
ofschoon het evenmin geheel objectief schijnt
Na dat boek („Les Espionnes a Paris zou
alleen een openbaarmaking van het dossier
nog meer licht op de zaak kunnen werpen.
Als men dat tenminste wenscht.
Eerlijk gezegd geloof ik dat het beter zou
zijn. er verder maar het zwijgen toe te doen
De schrijvers over Mata Hari geven allen blijk
van het feit, dat geen enkele man in staat is,
onbevooroordeeld een boek te schrijven over
de levenstragedie van een buitengewoon be
koorlijke vrouw. Ik zou mij kunnen voorstel
len dat vrouwen, die deze boeken lezen, een
glimlach niet kunnen weerhouden. De geest
drift der pro-Mata Hari-auteurs is even
slecht verborgen als de vinnige verontwaar
diging van haai- tegenstanders. Als geheel is
de Mata Hari-iitteratuur daarom wel een
interessante getuigenis van de eeuwige
zwakheden der sterke sekse; en is ieder boek
op zichzelf uit een historisch waarheids-oog
punt erg onbeduidend.
Dit geldt ook voor het werk van Charles S.
Heymans, die tot de verwoede tegens anders
van Mata Hari behoort. Hij geeft een zoo
sombere voorstelling van de slechtheid van
4eze vrouw, dat het onmogelijk is d'e voorstel
ling geheel of zelfs maar groot:ndee!s als
waarheid te aanvaardan. Daarbij is de schrij
ver geladen met een dosis nationalisme
Fransch nationalisme, in dit geval dat aan
de ergste opdrijving van deze geestesgesteld
heid, zooa'.s alle landen die in de ellendige ja
ren 1914—1918 kenden, herinnert. Het doet, in
dezen tijd, vreemd aan. Zelft die Franschen,
die Mata Hari min of meer verdedigd heb
ben, gaat deze Hollander te lijf. Hij is „plus
royaliste que le rol", en men vraagt zich
voortdurend bij de lezing van dit onaange
name boek af, waarom hij zich toch zoo op
windt. ik heb er nooit aan ge.wijfed dat
Mata Hari schuldig was, maar de lez'ng van
's heeren Heymans' betoog zou haast weer
twijfel bij mij doen rijzen. Dit is al te sterk
aangedikt, al te partijdig.
Het moge waar zijn dat deze vrouw een
courtisane was, het moge waar zijn, dat haar
spionnage duizenden mannen het leven heeft
gekost, het moge waar zijn dat zij in haar
huwelijk zich al mateloos onbsheerscht gedra
gen heeft en geen goede moeder voor haar
kinderen wasmaar zij heeft zonder den
minsten twijfel verschrikkelijke beproevingen
doorstaan, met een onteerenden dood als
slot. Het minste dat men haar nagedachtenis
kan gunnen is wat barmhartigheid en edel
moedigheid. En het minste dat men van een
auteur mag verwachten, die zijn psycholo
gisch inzicht vooropstelt, is dat hij beseft dat
in alle menschen een mixtum van goed en
kwaad is, ook in een vrouw zooals Mata Hari
was, en dat men een onrecht begaat door
haar voor te stellen als een gevoelloos, bere
kenend monster, van wie men slechts haar
uiterlijke charme wil erkennen. De meesten
van ons mannen gelooven in dergelijke een
zijdigheid zeker niet. Wij kunnen niet geloo
ven dat een vrouw, waarvan groote b: koring
uitging, zou zijn zooals Heymans haar afschil
dert. Wij weigeren te gelooven dat die beko
ring slechts uiterlijk zou zijn, en niets dan
slechtheid achter zich verbergen.
Het is ongetwijfeld veel be'er als de auteurs
die Mata Hari gekend hebben, maar uitschei
den met over haar te schrijven, He. is een
trieste episode geweest- Zij is voorbij. Een
vrouw die veel geleden heeft is gestorven.
Gun haar nagedachtenis tenminste den man
tel der liefde.
R- P.
DE WERKVERSCHAFFING
TE AMSTERDAM.
Naar wij vernemen heerscht er heden, na
dat een dag is gewerkt, reeds groote onte
vredenheid onder de werkloozen uit Deventer,
die Maandag bij Bathmen begonnen met de
werkzaamheden voor de verbreeding van de
Schipbeek.
Van arbeiderszijde deelde men ons mede.
dat door de besten onder hen bij de thans
geldende vergoeding van 20 cent per kubieke
me er verwerkten grond slechts ongeveer
f 1.60 per dag verdiend kan worden. De
arbeiders hebben een commissie van vijf per.
son en benoemd, die zou trachten Maandag
avond te onderhandelen met den wethouder
van sociale zaken te Deventer. Heeft de aan
te vragen conferentie niet het gewenschte
ge vol t. dan zou wellicht heden Dinsdag het
jyerk, dat 40 inan omvat, worden neergelegd,
DAT BROOD VAN FRANKEN,
IK EET HET DAGELIJKS
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - BloemendaaJ
Lord Robert Cecil:
Het zal 'dringend noodig wezen, dat de pu
blieke opinie in hei algemeen zulk een stuw
kracht ten gunste van een slagen der ontwa
peningsconferentie zal ontwikkelen, dat de
regeeringen, ook die, die anders misschien
niet zoo hard zouden loopen. het gevoel zul
len krijgen, dat zij haar uiterste best hebben
te doen. Bij heel de actie met het oog op de
conferentie, dient men er zich vooral terdege
rekenschap van te geven, dat hier geldt het:
,Jtu of nooit'"
(IN EEN INTERVIEW MET ONZEN ME
DEWERKER Dr. E. VAN RAALTE. OP DE
EERSTE PAGINA VAN HET TWEEDE BLAD
IN DIT NUMMER
HET KANTONGERECHT IN HET
GOUVERNEMENTSGEBOUW.
meer ruimte voor de rechtbank in
het paleis van justitie.
Het oude Gouvernementsgebouw in de
Jansstraat is, zooals onze lezers weten, be
stemd voor de huisvesting van verschillende
diensten.
Allereerst komt daarin het Kantongerecht.
Daarvoor worden de gebouwen gelijkvloersch
bestemd. Er zal evenwel nog een vrij uitge
breide verbouwing daarvoor noodig zijn. Maan.
den geleden is het gebouw wel van een nieuw
dak voorzien, maar inwendig is er nog niets
aan verbouwd. In Den Haag worden thans de
plannen voor de verbouwing in orde gemaakt.
Het gebouw staat nu al meer dan een half
jaar ledig, zoodat men tot nu toe in den
Haag nog niet veel haast gemaakt heeft met
de uitwerking van die plannen, hoewel het
reeds lang voor de Provinciale Griffie het
gebouw ontruimde en naar het Paviljoen
„Welgelegen" in den Hout verhuisde, bekend
was, dat het Kantongerecht in het ontruim
de gebouw zou trekken. Nu men evenwel
in Den Haag met de uitwerking der ver-
bouwingspiannen begonnen is, kan toch wel
de hoop gekoesterd worden, dat althans in
het eind van dit jaar het Kantongerecht het
nieuwe tehuis zal kunnen betrekken.
Dan zal er eindelijk in het Paleis van
Justitie meer ruimte komen voor de Recht
bank. Het Kantongerecht heeft in dat ge
bouw in gebruik: een zittingszaal met wacht
kamer voor de getuigen, een kamer voor den
Kantonrechter, een kamer voor den griffier
en zijn personeel, een kamer voor de ambte
naren van het Openbaar Ministerie en een
kamer, voor het personeel van dezen. De
ruimte is voor de Rechtbank dringend noodig.
Er zijn thans geen voldoende kamers be=
schikbaar voor de rechterlijke ambtenaren,
terwijl ook de lokaliteiten waar het personeel
van de griffie en het parket werken, veel te
klein zijn. Het is zeer de vraag of in het
Paleis van Justitie aan de eischen van de
Arbeidsinspectie voor het personeel voldaan
kan worden! Een deel van de ambtenaren van
de griffie zitten bijvoorbeeld opde gang
te werken!
Als het Kantongerecht het Paleis van Justitie
verlaat, mag dit meteen wel onder handen
genomen worden om een beter onderdak te
bieden aan de Rechtbank. De centrale ver
warming is van een oud systeem, zoodat
verbetering dringend noodig is. Bovendien
wordt het wel eens tijd, dat de gasverlichting
door electriclteit vervangen wordt!
Het archiefgebouw dat in den tuin van het
oude Gouvernementsgebouw staat zal wat
verbouwd worden voor de onderbrenging van
het Rijksarchief, dat nu in de Vleeschhal ge
huisvest is. Die verbouwing zal vermoedelijk
wel terzelfder tijd worden uitgevoerd.
De gemeente Haarlem heeft de boven
verdieping van het oude Gouvernementsge
bouw gehuurd om daarin tot het Stadhuis
in de Koningstraat zal vergroot zijn met een
nieuwe vleugel, de belasting-administratie
een betere behuizing te geven dan zij thans
heeft in het veel te kleine gebouw in de
Koningstraat.
Voor dezen gemeentedienst zal een afzon
derlijken ingang in het Gouvernementsge=
bouw in de Caeclliasteeg gemaakt worden
worden.
Al zal er dus Inwendig nog al wat aan het
gebouw in de Jansstraat veranderd worden,
uitwendig blijft het vrijwel onveranderd. De
Jansstraat zal het smakelooze geeLge-
schilderde gebouw dus in de eerste jaren
nog behouden.
Nadere bijzonderheden over de scheepsramp
aan de Schotsche kust.
Nog onzekerheid over den naam van het verongelukte schip.
In ons vorig nummer namen wij een Reu
ter-telegram op met de mededeeling, dat bij
Rosehaerty, aan de Schotsche kust een schip
vergaan is, vermoedelijk oen Nederlandschen
trawler.
Men vreesde reeds dadelijk, dat de beman
ning, bestaande uit 12 a 16 personen, was
omgekomen. Zondag bij het aanbreken van
den dag, zagen de kustwachten den trawler
omgeslagen, op 250 yards afstand van de
kust, maar zij waren niet bij machte om hulp
te verleenen wegens de hooge zee. Dien dag
was een lijk van een man aangespoeld. Het
droeg alleen sokken. De kustwachters meen
den den naam van een IJmuider visschers-
schio te hebben opgemerkt.
«Rosehaerty is een visschersplaatsje met
1500 inwoners in het graafschap Aberdeen.
In de nabijheid ligt Fraserburgh, een stadje
van 10.000 nwoners, dat een centrum Is van
de Schotsche visscherij).
Aan de Teleeraaf werd nog geseind:
Het is nog altijd niet. mogelijk geweest, de
vestrande boot definitief te identificeeren
Ofschoon het schio vlak onder den wal ligt.
is het name'Ijk volstrekt onmogelijk het van
het strand af te voet te bereiken, daar reeds
op 3 M van de kust af. de bodem van de zee
eensklaos tot een enorme diepte daalt. Voorts
is het schip op een zoodanig oneunsrige plek
op de rotsen geworpen, dat het zelfs onder
normale omstandigheden in hooge mate
moeilijk zou zijn het te bereiken, terwijl dit
thans door de ruwe zee ten eenenmale wordt
verhinderd.
Tot dusver hebben eenlge leden der kust
wacht, die de boot zoo dicht a's on^er de ge
geven omstandigheden mogelUk was. zijn ge
naderd. gemeend, de volgende letters te
kunnen onderscheiden:
YPOOL
Het staat echter niet vast, of dit de volle
dige aanduiding van plaats van herkomst en
naam van dit schip is. dan we", of dat zich
tusschen deze vijf letters nog andere bevin
den, die men nog niet heeft kunnen onder
scheiden.
De reddingbooten uit het geheele district
staan gereed, om zee te kiezen, zoodra het
weer eenige verbetering gaat toonen.
Wat het aanspoelen van twee lijken be
treft, loopen de berichten nog uiteen. Slechts
een der dooden is trouwens bij Rosehearty
zelf op de kust geworpen; de tweede spoelde
verderop aan. De bij Rosehearty aangespoel
de doode droeg op zijn lichaam geenerlei
kenteekenen, die een identificatie mogelijk
zouden maken. Ook in de sokken bevonden
zich geen merken. Door het schuren langs de
puntige rotsen was het lichaam zeer geha
vend. Het lijk is dat van een stevig gebouw
den zeeman van naar schatting 40-jarigen
leeftijd. Men neemt aan, d^t bij in een laat
ste, wanhopige poging om den vasten wal te
bereiken, tijdens het zwemmen zijn kleeren
heeft uitgeworpen, in de hoop het aldus tot
aan den vasten wal te kunnen uithouden,
waar hij de lichten van enkele visschershul-
zen moet hebben zien branden.
Algemeen wekt het bij de kustwacht ver
bazing, dat men geen enkel licht van het
schip heeft waargenomen, ofschoon zich dit
toch niet al te ver uit de kust heeft moeten
bevinden.
In een nader telegram aan de Telegraaf
wordt nog gemeld:
Maanaagmddag zijn opnieuw twee lijken
nabij het strand te Rosehearty aangespoeld.
Men neemt thans met ste'.ilgheid aan, dat
het op de Schotsche kust vergane schip een
Nederlandsch vaartuig is, hetgeen men op
maakt uit de tatouëeringen in de Nederland-
sche taal, die op een van de lijken zijn ont
dekt en er op wijzen, dat het slachtoffer, een
circa 40-jarige zeeman, uit Umuiden afkom
stig is.
Waarschijnlijk is het schip een treiler van
ongeveer 100 ton, waarop zich in den regel
een bemanning van 12 a 16 koppen bevindt.
Maandagmiddag kon het wrak van den trei
ler nog steeds gezien worden Onder het aan
gespoelde wrakhout bevindt zich een klok,
die is blijven stilstaan op vijf uur 's morgens.
Het wekt nog steeds bevreemding bij de
visschers ter plaatse, dat geen noodsignalen
van den treiler zijn vernomen, daar zij allen
om twee uur 's nachts aan de haven zijn ge
weest om op hun schepen te letten, die bij
den zwaren storm gevaar liepen Waarschijn
lijk zijn ten gevolge van van den loeienden
wind de fluitseincn niet gehoord. Het weer is
nu wat rustiger, ofschoon er nog steeds een
hooge zee staat. Men verwacht niet, dat men
het schip vóór Woensdag zal kunnen berei
ken.
Ook Maandagavond maakten de storm en
de kokende zee het onmogelijk het wrak van
den treiler, dat slechts tien meter van de
kust op de rotsen van Fraserburgh ligt, te
naderen. Men heeft den naam van het ver
ongelukte schip dan ook nog steeds niet kun
nen vaststellen, daar de hooge golven onop-
houde'ljk over het wrak slaan Het vaartuig
zal niet lang meer weerstand kunnen bieden
aan de kracht van het water Later zijn we
derom twee lijken naar de kust gedreven,
waarbij dat van een Jongen van ongeveer
twaalf jaar. Zij liggen n een diepen poel tus
schen de rotsen, waar het zeewater voortdu
rend met zulk een geweld overheen Jaagt, dat
het onmogelijk is de lichamen te bereiken.
VLsschers houden de wacht, totdat de zee
zich zal terugtrekken, waarna bergingspo
gingen zullen worden gedaan.
Het vergane schip Ls van ijzer gebouwd,
doch men heeft niet kunnen vaststellen of
het een stoom- dan wel een motortreiler is
geweest Aangezien er geen sporen van olie
zijn ontdekt, neemt men aan. dat het ver
gane schip door stoom werd gedreven De red
dingbooten van de kustwacht staan gereed
uit te varen, zoodra de zee dit toelaat.
Nadere bijzonderheden uit
IJmuiden.
Onze correspondent te IJmuiden schrijft:
Naar aanleiding van een bericht in de Tel.,
waarin gemeld werd, dat van de gekapsijsde
boot aan de Schotsche kust de letter IJ en
het woord „pool" gelezen kon worden, heb
ben wij Maandagavond een onderzoek inge
steld. of een IJmuider trawler uitgevaren
was in welke het woord „pool" voor kon ko
men. Wij kwamen tot het resultaat, dat er
te IJmuiden 3 stoomtrawlers zijn, in welker
naam het woordje „pooi" voorkomt, namelijk
de Poolzee, de Noordpool en de Zuidpool. De
reeder van de Poolzee. de heer P. Prins, deel
de ons mede. dat de Poolzee niet op de be
doelde plaats geweest kan zijn.
De heer J c Schulmayer, reeder van de
Visscherij -Maatschapp Noordpoool en Zuid
pool, deelde ons Maandagavond nog mede.
dat noch ontkennend noch bevestigend de
vraag door hem beantwoord kon worden of
een der beide booten op de bewuste plek ge-
vischt had. De mogelijkheid is dus niet uit
gesloten, dat de ramp aan een van de IJmui
der trawlers is overkomen en IJmuiden hier
door in diepen rouw gedompe'd wordt.
De nummers van beide booten zijn: Noord
pool IJm. 132 en Zuidpool LJm. 46.
Noe kans op behoud?
Onze IJmuidensche correspondent seint:
Door de geruchten, dat het lijk van een
twaalfjarigen jongen aan de kust van Schot
land aangespoeld zou zijn, is men hier van
meening. dat deze jongen niet tot de beman
ning van een IJmuider trawler kan behoo-
ren, aangezien de jongste matroos, welke
meegaat, meestal 16 jaar of ouder is. De Fran
sche en Engelsche trawlers visschen echter
wel met dergelijke jonge matrozen. De ree
der van de Maatschappij Noordpool deelde
ons uitdrukkelijk mede. dat het zeer zeker
nog niet vaststaat, dat de stoomtraw'er
Noordpool IJm. 132 als verloren beschouwd
moet worden: er vaart een bekwame schip
per op deze boot, die in de Moreyfirth (het
vischwater, waar de boot vischte) zeer goed
bekend ls. De Noordpool wordt hedenavond
of morgen te IJmuiden binnen verwacht als
er zich werkelijk geen onvoorziene omstan
digheden hebben voorgedaan. De ongerust
heid behoeft dus nog niet al te groot te zijn.
BOKSEN
Gisteravond hadden in Amsterdam de wed
strijden plaats om het kampioenschap nieu
welingen. Van de Boksclub „Carpentier" uit
Haarlem werkte oa. mede de bokser F.
Kroonsberg bantamgewicht)die met een
eersten prijs uit den strijd kwam.
As. Maandag hebben wedstrijden plaats
in zwaardere gewichten; hiervoor komt H.
Veenhof in aanmerking.
(In een Amerlkaansche stad heb
ben roovers op klaarlichten dag
een inval gedaan in een schoon
heids-instituut en de daar aan
wezige dames van al haar kost
baarheden beroofd).
Als heur haren pluk voor plukje
In een busje zijn verpakt,
Als een laagje klei of modder
Op haar wangen is geplakt;
Als haar neus zit in een knijper.
Ter vervorming van t model
Als haar wat te dwarse ooren
Zijn gepleisterd op haar vel;
Als zij zacht wordt bruin gebraden
In den gloed der kunstllchtzon.
Kortom, als ze schoongemaakt wordt
In de schoonheidkunstsalon:
Dan is zelfs de vrouw van heden
Tegen roovers machteloos.
Slimme bende, die dit tijdstip
Voor het gauwe handwerk koos.
Zonder moeite of stagnatie
Is die overval gelukt.
Naar de nieuwste kunstbewerking
Zijn die dames schoongeplukt.
Toen de bende was verdwenen
Met haar rijke schoone bult,
Zag 't er voor de arme dames
Ver van schoon, heel leelijk uit.
I», GASUS.
Een trawler uit IJmuiden vcraaan? Nadere
bijzonderheden over de scheepsramp aan.
de Schotsche kust.
(le blad. le pag.)
Het verkeer bii de Amsterdamsche Poort.
Verbreeding van de Oostvest mogelijk.
(le blad, 2e pag.)
Het kantongerecht in het Gouvernements
gebouw. Meer ruimte voor de Rechtbank
in het Paleis van Justitie.
(le blad, le pag.)
Eenige gegevens over de Vlootovereenkomst
te Rome.
(2e blad, 3e pag.)
Uit jongste zitting van den Duitschen
Rijksdag.
(2e blad, 3e pag.),
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een spionne.
(le blad. le pag.)
Dr. E. v. Raalte: Interview met Lord Robert
Cecil over ontivapening.
(2e blad. le pag
A. Heeroma: Oud-commissaris van politic
te Amsterdam)Uit den strijd tegen de mis
daad.JCoopen en betalen".
(2e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
DE GIFGAS-INDUSTRIE.
hoe frankrijk aan duitschland
leverde.
In ,De Wapens Neder" komt een zeer be
langrijk artikel voor. Van Otto Lelimann
Russbüldt. Van het in dit artikel verwerkte
materiaal werd een belangrijk deel door den
schrijver verzameld na de verschijning van
zijn boek: „De Bloedige Internationale der
Bewapeningsindustrie".
Er wordt het volgende aan ontleend:
Door de firma Stolzenberg, bekend door
Hamburgsche gifgasongeluk, werd tijdens
den oorlog in Zwitsersche bladen geadverl
teerd, dat zij zwavelkoolstof opkocht. Dit ar
tikel kostte in normaio omstandigheden
f 25 per 100 K.G Hei wordt gebruikt voor de
vervaardiging van het glfgasphosgeen. In
Frankrijk werden bij Marseille on Lyon
groote hoeveelheden zwavelkoolstof gepro
duceerd. Naar aanleiding van Stolzem'oerg's
advertenties kwamen nu de Fransche pro
ducenten op de gedachte, de zwavelkoolstof
veel beter aan hem te kunnen verkoopen dan
aan hun minister van Oorlog, want Stolzen
berg betaalde tienmaal zooveel, nl. 250 gul
den per 100 K.G. Dit was per wagon van 10
ton 22.500 gulden meer, nJ. 25.000 in plaats
van 2500. De Fransche afgevaardigde Charles
Baron, ingenieur en scheikundige, die op
15 Dec. 1929 in de Kamer bij dc behande
ling van de oorlogsbegrooting een uiteenzet
ting van dit geval gaf, vertelde verder, dat
hij als ingenieur van een springstof fabriek,
in St. Ohamas heeft waargenomen, dat
midden in den oorlog wagens met zwavel
koolstof de vrije grens bij Genóve overgin
gen. Hij deed hiervan mededeeling aan zijn
meerderen, maar men liet ook na dien tijd
wagens met dit fabrikaat door, waarvan Ba
ron zei, dat het in onze (de Fransche)
loopgraven terugkwam als het zwaarste
vijandelijke gifgas, want phosgeen heeft een
vijftienmaal doodelijker uitwerking dan
chloor. Baron maakte er een gewetenszaak
van en zond naar „Le Radical", het groote
dagblad in Marseille, een artikel: „Orvze zwa-
veikoolstof gaat naar Dultschland en komt
als phosgeen terug."
De censuur verhinderde de publicatie er
van. De gezaghebbende generaal uit dit dis
trict liet toer ingenieur Baron bij zich ko
men en ontving hem zeer onvriendelijk. De
generaal zei oan. tot hem: „Ge hebt ernstig
misbruik van vertrouwen gemaakt, ik zal u
voor den krijgsraad dagen." Baron, over
tuigd een ernstige misdaad tegenover de ar
me soldaten ontdekt te hebben, liet zich niet
intlmideeren. Hij hoorde er verder niets van,
integendeel, kort daarop verbood de Fran
sche regeering den uitvoer van zwavclkool-
sto. naar Zwltseriand.
Di Fransche Kam?r was diep onder den
indruk van zijn mededeelingen.
We hebben uit dit artikel, waarin heel veel
belangrijks voorkomt over de oqrlogs-
lndustrieën en de dolzinnige bewapening van
onze wereld, slechts het vorenstaande be
knopt overgenomen, omdat hierin zoo duide
lijk wordt aangetoond, zooals de schrijver
zelf zegt. hoe het Fransche gifgas in
Fransche longen werd geblazen, omdat de
Duitschers het gas tienmaal duurder betaal
den.
GEVOLG VAN EEN
SPECULATIE.
zelfmoord en poging tot zelfmoord
door chineezen.
TELAK-BETONG. 2 Maart <Aneta). Een
bekend Chineesch handelaar pleegde door
middel van sublimaat zelfmoord in verband
met zware verliezen, die hij had geleden met
speculatie In peper. Een andere handelaar,
die eveneens door peperspeculatie zware
verliezen heeft geleden poogde eveneens zelf
moord te plegen en ligt thans op sterven. Da
opschudding In den peperhandel ls door deze
gebeurtenissen groot.
