UIT DE OMSTREKEN
I KINADRUPPELS
sproeten komen vroee in
hel voorjaar, koop tijdig een pot
Spruiol. Bij alle Drog sien
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 4 MAART 1931
VELSEN
EXCURSIE.
Heden hrf een excursie plaats naar de Ver.
Kon. Papierfabrieken Van Gelder Zonen te
Veten.
Aan deze excufSie nam een groot aantal
fabrieksdirecteuren en bodrijfsingenieurs uit
alle deelen van ons land deel.
Te halfelf werd gezamenlijk koffie gedron
ken. Vanmiddag zou aan de deelnemers dei
excursie een lunch worden aangeboden.
PERSONALIA.
De heer J. P- Hand graaf f heeft als lid-
voorzitter van de beide burgerlijke commis
sie.' voor Maatschappelijk Hulpbetoon be
dankt en ln diens plaats is door de R.K.
burgerlijke commissie voor Maatschappelijk
Hulpbetoon tot lid-voorzitter benoemd de
heer F. van Zutphen. Tot lid-voorzitter van
de gecombineerde R.K. en Prot. burgerlijke
commissie werd benoemd de heer J. E. Slui
ters.
PERSONALIA
Bij de bedrijven van gas en water zijn tot
schrijver ln tijdelljken dienst benoemd C
Schouten te IJmulden en J. H. Wijnbergh.
werkzaam bij de hoogovens en tot jongste
bed'ende P. Kraak te LJmui-'en, terwijl tot
tlj 'cUjk telefoniste mej. C. Heere te IJmul
den werd benoemd.
IJMUIDEN
BEGRAFENIS P. VISSER.
Heden had op de begraafplaats Werter-
veld onder zeer groote belangstelling de be
grafenis plaats van den heer P. Visser, in
leven directeur der Algemeene Handels
centrale. oud-directeur der N.V. tot Exploi
tatie van Ijsfabrieken ln Nederland en oud
directeur der IJmuider Stores. Onder de aan
wezigen merkten wij, behalve het volledig
personeel der Algemeene Handeircentrale en
IJmuider Stores, de volgende heeren op: Ir.
K. H. Tusenius. directeur N.V. Vereenlgde
Ijsfabrieken. L. Poortenaar en W J. Schön-
tabler, directeur van de N.V. IJmuider Stores,
Louis Allard, president-commissaris der N.V.
tot Exoloitatie van Ijsfabrieken ln Neder
land. Maarten de Vries, voorzitter der Ree-
dersvereeniging. A. F. C. Bückman, se er.
IJmuider Vischhandelvereeniglng ea.
Nadat de damer van het personeel bloemen
In het graf hadden gestrooid, werd gespro
ken door Mr. Dr. W. P. Vis uit Haarlem als
commissaris der N-V. A'gemeene Handels
centrale. Snreker schetste den eenvoud van
<len overledene, herdacht hem als stoeren wer
ker en als goed mensch. Hierna sprak de heer
K. H. Tusenius als vertegenwoordiger van
verschillende maatschappijen. Spreker zeide
zelden iemand te hebben ontmoet, waarin
zooveel groote kwaliteiten waren vereenigd.
De heep H. Rutgers sorak namens het perso
neel der Algemeene Ilandelscentrale en zeide,
dat de directeur voor het personeel een gave
was geweest. „Wij zullen hem respecteeren
als wij in zijn geest blijven doorwerken,"
sprak hij.
Namens de familie dankte een neef, de
heer R. A. Barendse uit Heemstede, voor de
groote belangstelling. Diep onder den indruk
verliet men de begraafplaats.
MARKTPRIJZEN.
Tarbot per K.G. f 1.80—1.55: Griet per 50
K.G. f 66—30; Tongen per K.G. f 2,501.60;
Groote schol per 50 K.G. f 46—29; Middel-
schol per 50 K.G. f 55—32; Zetschol per 50
K.G. f 66—32; Kleine schol per 50 K.G. f 47—
f 15: Bit per 50 K.G. f 12—4.50; Schar per
50 K.G. f 20—5; Tongschar per 50 K.G.
f 6647; Vleet per stuk f 4; Pieterman en
poon per 50 K.G. f 1710; Groote schelvisch
per 50 KG. f 6760; MLddelschelvisch per
50 K.G. i 5546; Kleine mlddelschelvisch
per 50 K.G f 45—36; Kleine schelvisch per 50
K.G. f 31—18; Kabeljauw per 125 K.G. f 45—
f26; Gullen per 50 K.G. f 1912; Leng oer
stuk f 2.70—1.10; Heilbot per K.G. f 1.50—
f 1.20; Wijting per 50 K.G. f 17—8.50; Kool-
visch per stuk f 20.40.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Binnengekomen schepen te IJmuiden
3 Mrt. Grieksch Icannis Vatis Dicmante
Scottish
Engelsch Minstrel
Ned.
Engelsch
Ned.
Ned.
Ned.
Ned.
4 Mrt. Ned.
Engelsch
Ned.
slpboot.
m. baggerm.
St. Jansland
Fernande
Deucalion
Pluto
Drlon
Odeiseus
Friesland
Luimneach
Rotterdam
Slam
Goolet,
Hamburg
Kopenhager
Bordeaux
Stettin
New Castle
Londen
Engelsch Queenworth
Uitgaande schepen naar:
Rotterdam
Sunderland
3 Mrt.
Deensch
Vlb. Maersk
Esbjerg
Ned.
Cottica
W.-Indië
Engelsch
Dryburgh
Leeds
Ned.
Meliskerk
Hamburg
Duitsch
Marianne
Hamburg
Engelsch
Redstart
Londen
Duitscli
Themis
Bremen
Engelsch
Sper
Gooien
Ned.
Lingestrcom
Londen
Ned.
Vllestroom
Huil
4 Mrt
Ned.
slpboot.
Indus
Rotterdam
M \RKTPRTT7FN
Levende beugvisch: Gul f 2.70 -80 cent per
stuk. Kabeljauw f 5 tor f 1-70 per stuk. Groote
schelvisch f 50—f 46 per 15 stuks.
Doode Eeugvisch: Wijting f 16—f 13 50 pe-
50 K.G. k'elne gul f 16 50—f 16 per 50 KG.
groote gul f 20f 18 per 50 KG. Kab^auv
f f 25 rv 125 Y G. vleet f 5 30—f 5.67 p
stRcg f 37—f 13 50 per hcoo.
IJ? 'ancC-he versche vLch: Jumbo's f 25 -
f 9 50 per 50 K G grco'.e schelvs'h f 3"
f 12 50 oer 50 K G. Middel sche'.v sch f 35—"4
per 50 K G. K'.e'n middel schelvisch f 29 -f 14
per 50 K.G. Kleine schelv sch f 20—f 0 50 per
50 K.G. groote schol f 21 per 59 KG, milde'
schol f 28 per 50 K G.. Ze'schol f 33 per 53
K.G K' schol f 20 oer 50 KG Torerech^r
f 39 r - 'n X f 'v r- f i? 50 p*r 50 K.G
gróo I r- óf» f s per 50 K.G. kleine gul
39 f 1605; VL. 114 f 983,
f 8.50—f 8 per 50 K G. kabeljauw f 16—f 11 50
per 125 K.G- hei bot f 160 per K.G. Leng f 2.10
f 1 per stuk. koolvlsch 75 cent—35 cent per
stuk, vleet f 2 per stuk.
VISSCHERIJ-OPBRENGST.
Heden waren aan den Rijksvischafslag al
hier 7 stoom'rawlers, 3 beugers, 8 leggers. De
besommingen waren:
Trawlers
Manden:
120 T.io f 2000.
183 Gelria f 2100
205 Pe.ten f 4£00.
175 IJszee f 2910
95 Johanna Marie f 1700
75 I>elftland f 2400
1370 Odin f 8300.
Beugers: VL.
VL. 195 f 2180.
Loggers: SCH- 35f 1115. SCH. 412 f 965
SCH. 7 f 1390. SCH. 53 f 035. SCH. 175 f 1150
SCH. 134 f 1040, SCH. 124 f 905. IJM 268 f 1180
SCHEEPVAARTNIEUWS.
Het Ned er land sch e stoomschip Friesland is
hedenmorgen met een volle lading steen
kolen van New Castle aan het Hoogoven-
bedrijf te IJmuiden aangekomen. Onmiddel
lijk na aankomst werd met de lossing van dit
stoomschip aangevangen.
Het Nederlandsche passagiersschip Cottica
is gisterenmiddag met passagiers en stuk
goederen naar Suriname en Curasao vertrok
ken. Genoemd -toomschip zal waarschijnlijk
op 19 Maart te Paramaribo en 2 April e.k. te
Curasao aankomen.
De sleepboot Indus van L. Smit Co's In
ternationalen Sleepbootdienst te Rotterdam
is hedenmorgen met den Zuiger H.A.M, 56 op
sleeptouw te IJmuiden is ln de Indus naar
Rotterdam teruggekeerd om nog een bagger
molen te halen.
In de binnenhaven van het Hoogoven-
bedrijf is aangekomen de Nederlandsche mo
torboot Aleida, komende ln ballast van Keu
len, om een partij zwavelzure ammoniak van
de Mekog voor Aarhus en Randers te laden.
Het stoomschip Luimneach ls hedenmorgen
van Hamburg aan het Hoogovenbedrijf te
IJmuiden gearriveerd om bij te laden voor
Limmerlck.
BENOEMING
Tot onde-wljzeres aan de P. Vermeul^n-
school te IJmuiden-Oost is benoemd mej. W.
Rasmussens, thans onderwijzeres aan de Da
Costaschool te Velsen-Noord.
DUITSCHE KEGELCLUB
De vele Duitschers. die hier aan de hoog
ovens en papierfabrieken werkzaam zijn.
hebben een kegelclub opgericht onder den
naam „Lustige-Holzhacker".
ZANDVOORT
EEN BETERE TREINVERBINDING.
De vereenlging (Comité trein 8.08) houdt
Dlnrdag 10 Maart de jaarvergadering in
Zomerlust-
Aan de orde komen o.a. de jaarverslagen,
de verkiezing van 4 bestuursleden wegens
periodiek aftreden van den voorzitter, pen
ningmeester, 2e secretaris en wegens vertrek
van den heer S. Citroen.
HEEMSTEDE
„KERK EN VREDE"
DE TAAK DER KERK TEN AANZIEN VAN
DE VREDESBEWEGING.
Voor een volle zaal in het gebouw voor
Christelijke belangen te Heemstede behan
delde gisteravond Dr. A. K. Kuiper uit Am
sterdam bovengenoemd onderwerp in de
openbare samenkomst der afdeeling Heem
stede en omstreken van „Kerk en Vrede".
Spreker begon met te zeggen, dat de op
lossing van zijn onderwerp zeer moeilijk is.
De Christenen toch hebben sinds de vierde
eeuw (Constantijn) den oorlog aanvaard,, Ja
zelfs verheerlijkt. Doch de gruwelijke we
reldoorlog van 1914—1918 heeft die verheer
lijking geheel doen verdwijnen: het gewe
ten is nu gewekt. Dit blijkt ten eerste uit
het Kelloggpact-, dat den oorlog af wil schaf
fen en verder uit de steeds groeiende vredes
beweging, ook onder de jongeren.
Wat moet de kerk nu doen? Er zijn drie
houdingen, die aangenomen worden. Aller
eerst de orthodox-Christelijke, die afwijzend
tegenover de anti-oorlogs'oeweging staat.
Want God gaf ons het vaderland en de
overheid. Elschen die oorlog welnu, dan
ls er oorlog Dr. Kuiper 'oestreedt deze op
vatting. omdat men wel een heilig iets als
het vaderland is. mag verdedigen maar
niet met duivelsche middelen. En als de
overheid iets gebiedt, dat God of mijn gewe
ten verbiedt, dan mag ik het niet deen.
De tweede houding ls de verzwijgende.
De kerk moet zich alleen bepalen tot het
streng religieuse. Ofschoon spreker hier veel
waars In ziet de preekstoel mag per slot
geen tribune worden voor behandeling van
maatschappelijke problemen verlangt hij
toch van de kerk, dat ze leiding geeft in
brandende vraagstukken. Vooral als er zoo
vele mem/'ienlevens bij betrokken zijn.
De derde houding wo' dt aangenomen door
Kerk en Vrede, door Evangelie en Krijgs
dienst (de arbeidersgroep der Dooosgezin-
den) en den Wereldbond. Het verschil ls, dat
deze laatste bond wèl een aanvalsoorlog af
keurt, doch een verdedigenden niet. Maar
alle drie zijn het er over eens. dat de ke-k
wel degelijk medezeggenschap heeft, en dat
'e leid n? moet geven, en een duidelijk ge
luid laten hooren.
Vervolgers sorekende over de afschaf
fing der militaire organisaties en dz lnstel-
INOEZON^FN' MEDEDEn.INGEN
a 60 C's. per re cl.
Dr H.NANNING'5
EETIU5T-0PWEKKEHD ƒ1.30 p. fl.J
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
ling van een polltleleger, zei spr.. dat de te
genstanders dit lood om oud ijzer noemen.
Doch daartegen moet spr. heftig protestee
ren.
Rijst de volgende vraag: zoolang de Vol
kenbond niet krachtig genoog is en de vol
kenrechtelijke verhoudingen zich niet gewij
zigd hebben, moeten we ons dan toch niet
bewapenen uit veiligheid? Een krachtig:
neen! is hier het eenlge antwoord. God
verbiedt oorlogsmiddelen.
Wat mort nu gedaan worden? Wij moe
ten de wereld actie steunen tot afschaffing
van den dienstplicht. Nu eenmaal ons gewe
ten ontwaakt is. mag er van dienstplicht
"e:n sprake meer z'ja. En verder moet de
kerk de dienstweigeraars, ontslagen uit de
gevangenis, steunen. Want verschillende
groote maatschappijen willen geen dienst
weigeraars onder hun personeel opnemen.
Met een toepasselijk vers uit het Wilhel
mus eindigde de spreker.
De heer F. P. de Haan. voorzitter van de
nog slechts enkele maanden oude en steeds
groeiende afdeeling van Kerk en Vrede, die
ook het inleidend woord gesproken had,
dankte dr. Kuiper voor zijn duidelijke en
klare voordracht. Van de gelegenheid tot het
stellen van vragen maakte een vijftal aan
wezigen gebruik.
Rest ons te vermelden dat voor en na de
lezing van den heer Kuiper de hoorders ver
east werden op eenige liederen van Bach en
Haydn door mej. Dini van Daalen en den
h?er Jac. Lagas. begeleid doo- mej. Mar.
Klok. Vooral het duet uit die Schöpfung mag
geslaagd genoemd worden.
BEVERWIJK
„DE VEREENIGDE ZANGERS".
Het dubbel-mannenkwar'et ..De Vereen'g-
de Zangers", directeur de heer H. van Dijk.
geeft op Donderdag 12 Maart een concert.
Medewerking aan dit concert verleent het
eveneens onder directie van den heer H. van
Dijk staande Doopsgezind Zangkoor, terwijl
het instrumentaal gedeelte van het program
ma verzorgd wordt door den bekenden ac
cordeon-virtuoos Zwanenburg en diens doch
ters.
ONGEVAL.
Dinsdagmiddag raakte van een met een
paard bespannen boerenwagen de spoorstok
los. De voerman wist zijn paard, dat pogingen
aanwendde om op hol te slaan, te bedwingen
doch hij verloor daarbij de macht over dén
disselwagen. Het gespan reed het trottoir op
en botste tegen den gevel van de garage
„Oldenbarneveld". De dissel vernielde den
grooten spiegelruit. De bestuurder bleef onge
deerd. De ruit was verzekerd.
SANTPOORT
DE „BADHUIS-BAZAR".
Gisteravond waren de voorbereidende
werkzaamheden voor bovengenoemden bazar
in vollen gang. „De Weyman" bood reeds een
feestelljken aanblik en we kregen een goed
overzicht over alles, wat de bazar-commissie
van belangstellenden in haar werk ontvan
gen had. En dat wekte qualitatief en quanti-
tatief onze bewondering op! Wel een bewijs,
dat velen zich geroepen gevoelen een steen
tje tot den badhulsbouw bij te dragen.
Men deelde ons mede, dat Mej. Enschedé,
presidente van het eere-comité, zich bereid
had verklaard den bazar Donderdagmiddag
om drie uur te openen.
NED. HERV. GEMEENTE.
Bij bovengenoemde gemeente is de heer De
Haan tot ko;ter aangesteld.
IJMUIDEN ALS LOSPLAATS
Het Dultsche motorschip Phrygla van de
Maatschappij Ha-pag, van West-Indië met
stukgoederen, wordt morgen te IJmu'den
binnen verwacht en zal waarschijnlijk aan
den toeristenstelger ligplaats nemen om een
partijtje stukgoederen te lossen. Dit is het
tweede schip, dat met toestemm'ng van den
havenmeester, den heer Seyffert te IJmuiden
stukgoederen mag lossen.
MARYA FREUND BIJ KUNST
AAN HET VOLK
Men schrijft ons:
De zaneeres Marva Freund, die Donderdag
in den Stadsschouwburg voor de vereenigirg
„Kunst aan het Volk" optreedt, is in ons
land reeds geen onbekende meer. De avon
den, die zij in het vorige jaar te Ams erdam
gaf. werden hoogtepunten van het seroen
genoemd en gaven aanleiding om haar bij
het komende Ravel festival in het Concertge
bouw de verto'k'ng der liederen van dezen
componist on te draden. Zij b°z't een o-acht'g
getlmbreerde stem, die ln elk reg'ster haar
vollen glans behoudt en een techniek, d'e
haar ln staat stelt tot elke schake°ring van
expressie en dvmmiek. maar bovenal ook e^n
Intense muzlkalite t. welke haar zi~gen maakt
tot een verrukkende kunst van herschenoing
De avond van haar optreden te Haar
lem. die ook toegankelijk is voor n'et-'fdm
belooft dan ook een te worden, waaraan ieder
met vreugde de herinnering zal bewaren.
CtMENCD NIEUWS
GEVONDEN VOORWAARDEN EN DIEREN.
Vrij, Esrchllderstaat 6, broche. Veldkamp,
NUlstraat 18, leesboek. Bur. v. Politie, Smede-
straat, ballen. Vos, Schrevellusstraat 50, en
veloppe met inhoud. Kennel Haerlem. zwart
bruine hond. De Jager, Zijlweg 141, hand
schoen. v. d. Schans. Emaus^an 5, idem Bur.
v. Politie, Smede traat, idem. Stclbrink,
Scheeperstrauf 62. handwaivriPis Kennel
Fauna, gonte kat en grijze kat. Bur. v. Po
litie, Smedest-aat. kerkboekjes. Batelaan,
Zomers'raat 19. katoen. Bellaert. Tuinwijk
laan 26. muts. Bur. v. Politie. Smedestraat,
overschoenen, x Esmond, Pijlslaan 119. por-
tonionnale met inhoud, v. Iperen. Harmen-
janrweg 5. sleutels. Zonneveld. Pijnboom-
straat 87, tasch met inhoud. Herfst. Leidsche-
straat 26. vulpen. Mulder, Oost Indiëstraat
73. zakdoek met inhoud.
VRIJ REIZEN VOOR
PARLEMENTSLEDEN.
(Van onzen Londensohen
correspondent)
Uit een debat in het Lagerhuis deze week
konden de Engelsche belastingbetalers leeren
dat de vrije reizen, die parlementsleden heb
ben tusschen Londen en him kiesdistrlc en
en omgekeerd, in het loopende financieel"
jaar 42000 zullen kosten. Het Lagerhuis tel'
iets meer dan 690 leden.
Uit het debat bleek da' ongeveer 500 leden
van ae vrije reisgelegenheid gebruik maken
Dat betee'.rer.t dat e'.k der leden tennaartcn
bij 8000 mijl per jaar gratis in dsn trein
aflegt. Hij verspoort aldus overeenkomstig
-'e geldende spoorweg arleven voor 84 pe.
'aar. Dat kan worden beschouwd ais eer.
bijslag cp het salar.s van 400.
Er is juist dezer dagen een geval aan be
licht gekomen van een parlementslid dat zijn
vrouw op zijn vrijkaart had laten reizen. Ds
leden van het Lagerhuis waren dus verlan
eend hun moraal in het gebruik der reis-
faciiiteiten te verdedigen en den indruk te
doen pos.vatten dat zij er het meest beschei
den gebruik van maakten. Het bescheiden
gebruik omvat echter reizen in eersteklas
coupés. En een motie van een lid. waarin als
beginsei werd aangenomen dat de leden derde
klas zouden reizen, werd bij stemming ver
worpen.
Het meer en deel der Lagerhuisleden scheen
ln derde klasse reizen iets onwaardigs te vim
den. De „Times", die over deze houding niet
te spreken was, vond dat de leden zich aldus
te hoog aansloegen. Waarom, vroeg het blad,
zouden parlementsleden niet, als de over-
groote meerderheid van het publiek, in de
nederige klasse plaatsnemen? De besparing
zou weliswaar gering zijn, maar het gebaar
zou, volgens de „Timss". een waarde hebben,
die veel meer zou beteekenen dan het ge
spaarde geld.
Davenport weer het oude heertje met de
I kraakstem, dat wij van hem kennen! Voor
j een twee en vijftiger was deze „Lebomann"
J wel wat erg oud en het verwonderde ons. dat
Mrs. Fergiron met hem op re's ging.
De heer Van Dongen brengt zijn routine
mee op het tooneel, maar de verschillende
rollen, die hij .'peelt, blijven zich alle wat
geujk. Van Donren is het best, wanneer hij
zooals aan het slot van II ln actie kan
zijn; ais hij stil spel moet geven, schiet het
echter aan expressie wel eens wat te kort.
Het is begrijpelijk, dat men ook jonge
krachten eens een kans wil geven, maar om
Mrs. Ferguson toe te vertrouwen aan een
dame, die nog zóó veel leeren moet, bleek
toch een te groote waag. Waarc-; heeft men
deze belangrijke rol niet door mevr. Van
Dongen of mevrouw Hamann laten ver
vullen?
Iets heel aardigs maakte de heer de Grauw
van het kleine scènetje met den patient! Je
zag achter dien patient den knappen regis
seur. d!e het tooneeltje met hem ingestu
deerd bad' Ook mevrouw Straakenbroek vol
deed als Mr. Watron, het dok^ersweeuwtje,
dat zooveel van doktoren houdt!
Over het succes hadden de opvoerendm
allerminst te klagen. Aan het slot was er zoo
hartelijk en langdurig applau'. dat men niet
hoefde te twijfelen, of de voorstelling van
Penelope voldaan had! Toch ben ik er zeker
van. dat bij volgende opvoeringen, wanneer
Mevr. Tijssellng heisleld zal zijn. de toe
schouwers een andere en betere Pen te
zien zullen krijgen.
J. B. SCHUIL.
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL.
HAARLEM'S TOONEEL.
Penelope, of zooals zij later werd genoemd
„Pen", is een der eerste triomfen van Enny
Vrede geweest. Ik herinner mij nog zeer goed
de première in den Hollandschen Schouwburg
nu Juist 20 jaar geleden en ik weet nog, hoe
Enny Vrede met de rol van Pen aller harten
stormenderhand veroverde- Na den avond van
die voorstelling was het voor ieder wel zeker,
dat zij eens een van onze eerste actrices zou
worden.
Penelope is een der beste blijspelen van So
merset Maugham en wanneer wij het verge
lijken met de stukken, die wij later van de
zen Engelschen schrijver hebben gezien, dan
komen wij tot de conclusie, dat hij in deze 20
jaar er niet op vooruitgegaan is.
Zijn aardig gegeven heeft de auteur geestig
beschaafd en met drogen Engelschen humor
uitgewerkt. Het is nog vóór den oorlog ge
schreven en de Engelsche schrijvers waren
toen vrij wat voorzichtiger dan tegenwoordig.
De Somerset Maugham van heden zou er niet
voor terugschrikken dit onderwerp op Fran-
sche manier, dat is min of meer scabreus te
behandelen, maar in 1910 bleef men in En
geland nog binnen de perken en zorgde men
er voor, dat g«en dame behoefde te blozen of
verlegen naar den grond moest zien. En, wij
zien het aan Penelope, de stukken waren er
toch niet minder om.
Johan Kaart zou een opvoering van Pene
lope het was gisteren de eerste maal. dat
dit stuk door liefhebbers werd gespeeld ze
ker nooit hebben aangedurfd, wanneer hij
voor de titelrol niet de beschikking over een
actrice als mevrouw Tijsseling had gehad. Ook
nu toonde mevrouw Tijsseling weer welk een
uitzonderlijke kracht zij tusschen deze dilet
tanten is. Haai' spél is het meest beheerscht
en het komt geheel van binnen ui:, zij heeft
op het tooneel een zeer aparte distinctie, d.e
haar voor een zoo moeilijke rol als Penelope
geschikt maakt. Toch was er na Phyllis geen
stijgende lijn! Het tegendeel zelfs. Wij ver
namen, dat mevrouw Tijsseling g'storen met
griep speelde en vrij hooge koorts had! Waar
schijnlijk zullen wij hierin de oorzaak mee en
zien, dat haar spel niet zoo vulde als anders
en zij heel den avond vrij mat was! Men moet
het bewonderen, dat zij onder de2e omstan
digheden nog zóó speelde. Maar het kwam mij
voor, dat de regie hier toch ook eenige schuld
had en de rol te ernstig had oogevat!
Ik miste te veel den comédie-toon in het
spel van Penelope! Het was niet licht en
„speelsch" genoeg, althans in II en III niet!
Dat haar spel in het begin niet nerveus en
gejaagd scheen, wil ik aan de griep wijten,
maar wanneer ik mij het heerlijk ondeugen
de van Enny Vrede, als Pen in II en het
grappig overmoedige in III herinner, dan was
het wel merkbaar, dat nu in een heel andere
richting gespeeld werd! Het slot tusschen
Pen een Dicky was bijvoorbeeld niet het
levendig spel van kat en muis wat het most
zijn! Maar nog eens: het was moeilijk gl:te-
ren een juist oordeel te vormen! Wanneer
mevrouw Tijsseling genezen zal zijn, zal ook
haar Penelope zeker voller, breeder en opge
wekter over het voetlicht komen. Dat zij als
Penelope een eeheel ander was dan de Jonge,
spontane Phyllis was voldoende bewijs, dat
zij actrice is.
Ook als geheel was de opvoering van giste
ren na Phyllis geen vooruitgang! Weinige
dilettanten en ook lang niet alle artlsten
zijn in staat het Engelsch soclety-milleu.
dat Penelope verlangt, weer te geven! Wij
zouden de voorstelling gisteren waarschijnlijk
meer gewaardeerd hebben wanneer Dr.
OFarrei Willemsen, professor Golight'y
Jansen en Mr. Beat'worth Klaassen hadden ge-
heeten. Het -waren allen ras-echte Hol'an-
ders. die wij te zien kreeen! Zoo wa« de heer
J van Eden één va de we'n'ge dilet'anten.
die elkens óo het tooneel werkelijk een
an-'er" is en d!e !k van Pen's om^ev'ne *an
x>k verr-w^g be-te vond riet al'een
•~on arerh3rt",!!.'ksfce, eemo?do!H!:e. leven"-
ij?e ou-'e he-^r maar oo'< aen mensch. In
ion wij kond°n Maar Engelsch
hij voor geen greintje!
Zéér goed was ook m'vo«w CbrMoffel*!
Mis. Co'iïhtïy was e'genlijk de eenige. d'.e
'ets van over de Noordzee met zich mede
bracht' Mevrouw Christoffels speelde geest'g
■*eze helPgo dame en hield het vastgelegde
ivtv» pit vol. -^-der in de on-r!cat'i'ir
te v.. Hamann gaf als Mr.
MUZIEK.
Zevende Concert der Haarlemsche
Bachvereeniging.
Het onlangs ijl de N.R.C. verschenen artikel
waarin geklaagd werd over het conservatisme
onzer bside groo'e orkesten en over de weinige
aandacht die zij aan nieuwe en onbekende
werken wijden en waarin orkesten als onze
H.O.V. hun tot beschamend voorbeeld wer
den gesteld, scheen in het laatste Bachpro-
gramma een bevestiging van groote documen
taire kracht te moeten vinden: Mozart. Bach
cn Beethoven, elk door een hunner bekende
en veel gespeelde werken vertegenwoordigd!
Ik kan iets gevoelen voor de bezwaren van
hen die meenen <jat we daarvoor onze groote
orkestapparaten niet ln de eerste plaals
noodig hebben, hoe genotrijk en leerzaam ook
een modeluitvoering van een klassiek werk
kan zijn.
Maar aan den anderen kant moet ik direct
toegeven dat de vertolking onder Mengelberg's
onovertrefbare leiding al die bezwaren heeft
doen vergeten en de stemming der hoorders
tot een buitengewone geestdrift heeft weten
op te voeren. Dit dankte zij niet alleen en
zelfs niet in hoofdzaak aan de uiterste cor
rectheid of aan de klankschoonheid van het
spel; deze beide zouden ontoereikend geweest
zlln om ons ongemerkt over de vele herhalin
gen en lengten in Bach's dubbelconcert en in
Beethoven's „Pastorale" heen te helpen. Het
is veeleer het geheimzinnige fluïdum, de sug
gestieve invloed, van Mengelberg's directie
uitgaande, die den hoorder boeit, die dei
spanning van 't begin tot het einde onver
zwakt houdt, die het oude nieuw doet schij
nen. Dat Mengelberg de praestaties der
orketsleden tot het uiterst bereikbare weet
omhoog te voeren ts bekend; dat zijn opvat
ting in vroeger tijden vaak van meerdere
zijden aangevochten vrijheden in zake tempo,
rythme en 'bezetting toonde, evenzeer. In de
laatste jaren echter schijnt hij zich steeds
meer op versobering daarvan te hebben toe
gelegd. Maar het persoonlijke, suggestieve van
zijn leiding heeft er niets door geleden. Op
het concert van Dinsdagavond bleven die
vrijheden beperkt tot enkele détails, als een
nauwelijks merkbaar ritenuto in het zang
thema van he eerse hoofddeel van Mozarts
Symphonie in D, het rubato van het korte
motiefje in de Scene am Bach en nog een
paar zulke momenten; bijna alles was een
zuivere, klare reproductie van het noten
beeld. En toch is Bach's concert ons nooit
zóó monumentaal voorgekomen, heeft Beet
hoven's Pastorale (niet zijn sterkste werkN
ons nooit te voren zóó geboeid als ditmaal!
„Het eenvoudige is het kenmerk van het
ware" zegt men vaak. Volkomen juist-, mits -de
kern van waarheid er echter zit en de een
voud niet de eenige en uitsluitende eigen
schap is.
Eenvoud in harmonie en thematiek is
zeker van de „Pastorale" ook een der voor
naamste kenmerken. De harmonische struc
tuur valt binnen het bereik van een eerste
jaars leerling; de instrumentatie is zeer so
ber, de vorm regelmatig. Vergelijk daarmee
eens de phalanx van blaas- en slaginstru
menten die Mahler behoefde en de vrijheid
zijner form&ele behandeling! Zelfs het on
weer van Beethoven is regelmatig en gesty-
leerd. En is er één onweersscène die zoo n
geweldigen, schrikaanjagenden indruk maakt
als deze? De later gekomenen hebben groot
gelijk dat zij zich niet tot Beethovens orkest
bezetting en harmonie beperkt hebben;
Beethoven zelf zou, had hij in onzen tijd ge
leefd, zeker van de nieuwere aanwinsten
van kennis en techniek hebben gebruik ge
maakt; maar het is toch naar om te moeien
weten dat de oude man ondanks zijn sobere
hulpmiddelen het in kracht van werking nog
steeds wint.
Bach's dubbelconcert ve-scheen ons in
monumentale grootheid, niet het minst clcor
het voortreffelijk spel der beide concerne
rende violen. Zlmmer- en Helman streden
om de eer. wlen de palm zou toekomen Bei
den hebben ze een verdiend. Maar het ont
roerende colorlet van het weemord'ge,
smachtende Largo werd niet weinig doo- de
teere orgelklanken verhoogd en de bezie
lende hand van den generalissimus gaf ten
slotte ook In dit werk weer den doorslag.
Zoo overwon de vertolking der werken alle
bezwaren en werd het geheele auditorium
eensgezind in de uiting van bewondering,
die het karakter van een ovatie kreeg.
K. DE JONG.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Billlton 3 v. Rotterdam n H^mWirg.
Cottica 3 v A'dam n. W -Incfë
GrootendlJk 3 n m te New Yo k v RVr.m.
Heemskerk 3 te Walvlsrhbaa v R b.
'•"antrean 2 te r>nua Ba'avla n.
Kinderdijk p 3 20 u. Lizard. PaCficku t n
Hamburg Antwe*-pen en R - am.
Klipfontein 3 te Mombasa. B:ira n. R'dam
Meliskerk 3 v. A'dam n. Hamburg.
Rietfontein 2 v. Dar-cs-Salaam. R'dam n.
Beira.
CondC 2 v Genua Japan n. R'dam.
Xalisse 2 v. Colombo, Batavia n. Amsterdam.
