Ruwe Handen BINNENLAND HAARLEM'S DACBLAD ZATERDAC 7 MAART 1931 VIERDE BLAD JAARVERGADERING VAN DEN VRIJHEIDSBOND- Belangrijke rede van Mr. D. Fock. HERSTEL VAN HET PARLEMENTARISME STAAT VOOROP. Vrijdagavond is te Deventer' de algemeene vergadering van de liberale Staatspartij „De Vrijheidsbond" begonnen. De voorzitter, mr. D. Fock, heeft de openingsrede gehouden, waarin hij den politieken toestand des lands bezien heeft. Hij begon met een overzicht te geven van den toestand in andere landen en noemde den uibilag van de in Duitschland gehouden verkiezingen en wat daarop gevolgd is, een zware slag voor de democratische beginselen, zooals de liberalen die verstaan. Teleurstel lend voor de binnenlandsche politiek van Duitschland, vooral ook door de groote ver liezen van de liberale Duitsche Volkspartij, en de nieuw gevormde Duitsche Staatspartij, moet de toestand onrustbarend genoemd worden ten aanzien van de internationale politiek- Meer en meer toonen velen in het huidige Duitschland geneigdheid om zich af te wenden van de „Erfüllungspolitik" van den grooten liberaal Stresemann, die als liberaal staatsman alléén meer voor den wereldvrede heeft gedaan, dan al diegenen tezamen, die zooveel praten over hun liefde voor den wereldvrede en nationale ontwape ning. Gelukkig schijnt er thans eenige ken tering. De heer Fock crit-iseerde vervolgens het op trekken van tariefmuren, tusschen het groote aantal staten in Europa. Voor 1914 waren er 17 souvereine staten in Europa, thans niet minder dan 28. In de wereldcrisis ziet spreker een bewijs van de groote afhankelijkheid der volken van elkaar en hij merkte op, hoe bovenal onze Indische huishouding afhan kelijk is van de op de wereldmarkt te behalen prijzen. Moge dit een vingerwijzing zijn, om ook in betere tijden de uitgaven niet te snel uit te zetten. Dat wij hier minder merken van de crisis, dan in vele landen om ons heen, achtte spre ker ongetwijfeld een gevolg hiervan, dat ons economisch leven dank zij ons hier te lande gehuldigd handelsstelsel veel minder kunst matig in stand gehouden bedrijven kent dan elders. Intusschen is het noodlg om levenskrach tige bedrijven, die dreigen te niet te gaan over deze moeilijke tijden heen te helpen. Spreker denkt aan den landbouw, meer spe ciaal aan de suikerbieten, de tarwe en het aardappelmeel. Het staat wel vast, dat de regeering zelve geheel onvoorbereid stond tegenover de cri sis. Zonneklaar is wel gebleken de behoefte aan de spoedige instelling van een econo- mischen voorlichtingsdienst. Voorts wreekt zich thans het gemis aan een ministerie van landbouw, waarop door onze afgevaardigden in het Parlement zoo herhaaldelijk is aan gedrongen- Het is onze groote grief tegen de regeering, dat zij niet heeft ontworpen een vast plan. Daardoor is het onmogelijk om te overzien, welke economische en financieele gevolgen de afzonderlijke steimverleeningen voor ons land hebben. Het suikerwetje en de tarwewet leggen de lasten, verbonden aan de steunmaatregelen op het gedeelte der bevolking, dat speciaal door die maatregelen getroffen wordt. Alleen ten aanzien van den steun voor het aard appelmeel en nu ook bij het verleden week ingekomen ontwerp tot het verleenen van een garantie aan de verbouwers van suiker bieten met betrekking tot den suikerprijs is de andere m.i. betere weg gevolgd Spr. is van meening, dat in ruime mate tijdelijke steun moet worden gegeven aan in nood verkeerende takken van ons volksbe staan, desnoods door het crisisfonds, zooals de regeering wil. De invoering van Staatspensioen is thans meer dan ooit een dringende eisch. Mr. Fock hield vervolgens een beschouwing, waarin hij betoogde, dat het juist het huidige voortbrengingsstel-el is, waaronder de arbei ders tot een welvaart konden komen, die zij nooit gekend hebben. Niet de socialisten heb ben dit bereikt, zeide hij, want zij hebben nimmer aan een regeering willen deelnemen» Spr. constateerde dat ook door de S.D_AP., in het bijzonder door het N.V.V. het Marxisme verlaten is en er geen stelsel meer bestaat. Slechts een utopie. Daarvoor offert men geen stelsel dat in de practijk bewezen heeft een steeds grooter welvaart mogelijk te maken, op. In het ontwerp pachtwet, de Rijkswinkel- sluitingiwet, de verbetering van arbeidsvoor waarden van het toch al zoo bevoorrechte gemeentepersoneel. ziet spreker evenzoovele voorbeelden, dat men zich van de economi sche gevolgen van dergelijke maatregelen geen juiste voorstelling maakt- Mr. Fock schetste voorts het verval van de parlementaire traditie. Hij weet het begin hiervan aan de weigering van de socialisten om aan een regeering der vrijzinnige concen tratie deel te nemen in 1913, uit angst, dat hun deelnemen aan de regeering hun groei ende machtspositie zou schaden. De sociaal democratie heeft de schuld aan het optreden van het eerste extra-parlementaire kabinet na vele jaren. Hoe groot de invloed hiervan geweest is. blijkt hieruit, dat wij in 17 jaar slechts van 1918 tot 1923 en nog enkele maan den in 1925 door parlementaire kabinetten zijn geregeerd. Sprekende over het kiesrecht herdacht, mr. Fock mr. S. van Houten, een trouw wachter voor de liberale beginselen. Hij herhaalde vervolgens als voorbeeld voor den toenemenden invloed van de regee ring en den verminderenden van het parle ment aan het driemaal stellen van de porte feuille-kwestie binnen een tijdsverloop van nog geen vier weken in de Tweede Kamer. Driemaal heeft de Volkrvertegenwoordiging zich onderworpen. Zoowel de tarwewet als het ontwerp regelende het muziekauteurs- recht bevatten zoo goed als geen bepalingen, doch laten alles aan den minister over. Wij meenen, dat dit noopt tot het zoeken naar een gemeenschappelijke basis, waarop een nieuwe groepeering van partijen mogelijk is, tot herstel van de ware democratie, dat. is een juiste werking van het. parlemenalre stelsel. Elke poging om ons volk te willen ver- deelen in een katholieke groep en een paar protestantsche groepen en op verdere groe peeringen een anti-christelijk stempel te drukken, moet worden verworpen. De schei dingslijn zal nJet moeten worden getrokken naar godsdienstige gezindheid, maar tus schen hen eenerzijds, die onze nationale volks eenheid willen behouden en zich onvoor waardelijk willen neerleggen bij de beslissin gen van de volksvertegenwoordiging, en an derzijds hen, die niet of niet meer geloovcn in het parlementaire stelsel dan wel meenen zich bij de uitspraken van het parlement niet onvoorwaardelijk te moeten neerleggen, Voor ware democraten bestaat geen „dap pere ongehoorzaamheid", maar evenmin gaat voor hen boven de formeele wet het „gewe ten". Van hen, die meenen, dat men ooit gerech tigd zou zijn om in benarde tijden aan de na tionale regeering de gehoorzaamheid on te zeggen, en van hen, die van meening "zijn, dat het geweten van de individu zich mag stellen boven de formeele wet, zijn wij abso lute tegenstanders. Al wie democratisch voelt, moet tegen de in wezen revolutionnalre op vattingen van sociaal- en vrijzinnig demo craten krachtig stelling nemen. Deze leiden volgens spreker tot de dictatuur. Mr. Fock besloot met woorden van propa ganda te spreken met het oog op de komende verkiezingen voor Provinciale Staten. Hij zeide het met de recente redevoering van den heer Rink in de Eerste Kamer eens te zijn, dat een groepeering voor een parlementaire meerderheid niet makkelijk te verkrijgen zal zijn. HET NIEUWE CONTRACT IN DE BOUWBEDRIJVEN- MODERNE BONDSRAAD ER VOOR. Donderdag hield de Bondsraad van den Alg. Ned. Bouwarbeidersbond een vergade ring ter yaststelling van het advies aan de leden in zake het collectief contract, waar over in begim-el tusschen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers overeen stemming is bereikt. Een der verbeteringen voor de arbeiders in de nieuwe overeenkomst is, aldus de Tel., dat de vacantie met twee dagen zal worden uitgebreid. Dit jaar blijft de vacantie nog drie dagen, doch het vol gend jaar wordt zij uitgebreid tot vier en weer een jaar later tot vijf op elkaar volgende dagen. Voorheen, zoo deelt het orgaan van den bond mede, kregen arbeiders bij korter ziekte dan zes dagen de wachtdagen niet uit betaald. Wordt iemand na inwerkingtreding van het nieuwe contract vóór of tijdens den werkdag ziek, dan wordt die dag tot wacht- dag gerekend, ook al zou de ziekte zich eerst des namiddags even voor het einde van den werkdag openbaren. In zoo'n geval beperkt het verlies zich tot één dag, benevens het aantal uren dat men dien dag niet heeft kunnen werken, en is er alleen den tweeden dag sprake van loon- en uitkeeringsverlies. Is een arbeider Vs morgens vóór den aanvang reeds ziek, of wordt hij het 's morgens vroeg, dan is het verlies natuurlijk gTOOter. Het blijft ook dan echter beperkt tot twee dagen, of minstens een dag minder dan de wet toe laat. In het contract Is verder de grondslag ge legd om zonder staking tot oplossing van ge schillen te komen. Een nieuw beginsel Is ook nog, dat bij groote plaatselijke werkloosheid tusschen de afdeelingen van patroons- en arbeidersorga nisaties overeengekomen zal kunnen worden, den werktijd in te krimpen. De besturen van de patroonsbonden hebben ten aanzien hiervan ernstige overwegingen toegezegd. Vermoedelijk wordt het beginsel aanvaard. De Bondsraad heeft met 41 tegen 7 stemmen besloten de ledenvergadering te adviseeren het ontwerp te aanvaarden. GROENTEN- EN FRITTCENTRALE D. FLEURY. Heden wordt ln het perceel Barrevoete- straat 21 de nieuwe zaak van de Groenten- en Fruitcentrale D. Fleury geopend, welke vroe ger gevestigd was in dezelfde straat op no. 10. De oude zaak bleek het steeds toenemend aantal klanten niet meer te kunnen bevatten en daar ook voor de uitstalling en berging der groenten en fruitwaren een ruimere ge legenheid noodig was, zag de eigenaar zich genoodzaakt naar een grootere zaak om te kijken. De heer Fleury zal wel geen spijt van dezen stap hebben, want zijn winkel mag er in alle opzichten wezen. Ruimte en licht zijn over vloedig aanwezig en het geheel ziet er bijzon der frLsch en aantrekkelijk uit» Een bijzon derheid is de practische aardappelchil- machine, die de heer Fleury in zijn winkel aanwezig heeft, een ware uitkomst voor de huismoeders. Ook de etalage maakt een royalen en wei- verzorgden indruk. Tenslotte mogen we ook niet vergeten even op de goede electrischc verlichting van winkel, zoowel als etalage te wijzen. De Groenten- en fruitcentrale Is een mooie aanwinst voor de Barrevoetestraat. SCHANDELIJK GEDRAG VAN EEN CHAUFFEUR Donderdagavond reed de chauffeur Van Z„ afkomstig uit Heukelom, met zijn vracht auto even buiten Gorinchem nabij Paarde - water een fietser aan, die tegen den grond werd gesmakt en wiens kleeven danig ge havend werden. Daarna reed Van Z. een anderen fietser aan, zekeren Van T.. die ernstig gewond werd en een hersenschud ding kreeg. Daarna botste de vrachtauto tegen een rijtuig op, dat geheel in elkaar ge reden werd. De chauffeur scheen zich om een en ander niet te bekommeren en reed door. Nog 's avonds werd hij te Leerdam aangehouden. Bij onderzoek bleek, dat Van Z. onder invloed van sterken drank achter het stuur had gezeten. Hij is in verzekerde bewaring gesteld. L. ADR. VAN TETTERODE t. In den nacht van Donderdag op Vrijdag is tamelijk onverwacht, op ruim 72-jarigen leef tijd te Amsterdam overleden de musicus L Adr. van Tetterode. Hij componeerde liederen in den volkstoon en voor kinderen. BRANDKASTDIEFSTAL GESTRAFT. De rechtbank te Zwolle veroordeelde de twee Rotterdammers wegens diefstal van een brandkast uit de zuivelfabriek te Blokzijl resp tot vijf jaren en twee jaren gevangenisstraf. INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN a 60 Cts. per regel. spoedig zacht T HOLLEND PAARD VEROOR ZAAKT EEN ONGELUK. DE JEUGDHERBERG TE CASTRICUM. DE BOUW OPGEDRAGEN. Naar wij vernemen ls de bouw van de Jeugdherberg te Castricum voor rekening van de Nederlandsche Jeuedherberg-Centra'e opgedragen aan den architect F. den Tex te Amsterdam, terwijl als technisch adviseur zal optreden de heer L. Meillink te Hattem. Men hoopt in den loop van dezen zomer met den bouw klaar te komen, zoodat de jeugd herberg nog dit jaar gasten zal kunnen her bergen. Zooals men weet is de stichting van deze Jeugdherberg mogelijk gemaakt door een subsidie van 50.000 van de Provinciale Sta ten van Noord-Holland. MINISTER DONNER OVER DE JUSTITIE. BELANGRIJKE PRINCIPIEELE OPMERKINGEN. Verschenen is de Memorie van Anwoord op het voorloopig verslag der Eerste Kamer over het hoofdstuk Justitie van de Rijksbe- grooting 1931 De minister heeft reeds een en andermaal zijn oordeel uitge proken, dat de tegenwoor dige toestand inzake de echtscheidings procedure allerminst bevredigend Ls. doch acht de oplossing van die principiëele vr.VOg niet zoo voor de hand liggend. Een voorziening inzake beslag-safe-loket ligt in het voornemen van den Minister. Hij zou deze voorziening echter willen verbinden met andere wijzigingen in de burgerlijkp rechtsvordering. De minister denkt daarbij bijzonderlijk aan de gijzeling. De Staatscommissie-Limburg houdt zich reeds bezig met de bestudeering van een ver eenvoudiging van de alimentatie-procedure Reeds thans zou de Minister echter willen zeggen, dat hem opdracht aan den kanton rechter van alle gedingen over alimentatie, voogdijbenoeming na echtscheiding, onthef fing en uitzetting uit de voogdij niet ge- wenscht voorkomt en tevens zou hij willen opmerken, dat van de genoemde gedingen alleen die tot alimentatie voor geldend recht worden behandeld in den vorm eener gewone civiele procedure. De argumenten, aangevoerd voor afschaf fing van de levenslange gevangenisstraf, heb ben den Minister geenszins kunnen overtui gen. Het rapport van de commissie uit de ver- eeniging voor strafrechtspraak over de spe cialiseering van denTstrafrechter heeft de minister in studie. Inzake het optreden van denzelfden ambte naar als officier van justitie in de zaak-Lans en als advocaat-generaal, deelt de minister de meening, dat het beter is, dat de zaak in tweede instantie behandeld wordt door iemand, die er frisch tegenover staat. Vooral daar rechterlijke ambtenaren uit de eer-te instantie in hooger beroep dikwijls als ge- tuieen worden gehoord. Wat de psychiatrische bemoeiing in het al gemeen ten aanzien van misdrijven tegen de zeden betreft, sluit de minister zich aan bij de meening der leden, die waarschuwen tegen de neiging, misdrijven als ziektegevallen W bechouwen. Tot afschaffing van den celwagen kan be zwaarlijk worden overgegaan, zoolang geen ander middel van vervoer, hetwelk waarWir- gen biedt, zoowel tegen ontvluchting als togen onderling contact tusschen de getranspor- teerden, beschikbaar is. Met- de in aanmerking komende reclassee- ringsinstellingen is overleg gaande, ten einde tot uitbreiding van het aantal particuliere reclasseeringsambtenaren te komen. DE RAMP VAN DE IJMUIDEN 132 DEELNEMING VAN DE KONINGIN. De burgemeester van Maassluis heeft een telegram van de koningin ontvangen, waarin zij zeet zeer getroffen te zijn door de bevesti ging van de berichten betreffende het vergaan van den IJmuider trawler 132 en haar op rechte deelneming betuigt met de nagelaten betrekkingen der slachtoffers. Bij de reederij ls eveneens een telegram van deelneming ingekomen. BESTTTRSMUTATIES IN DE H. V. A. In de Vrijdag gehouden buitengewone al- gemeene vergadering van aandeelhouders der Handelsvereniging .Amsterdam" werd aan de heeren mr. J. Gerritzen en N. H. ter Kuile op hun verzoek per ultimo April ont slag verleend als commissaris respectievelijk als directeur, onder dankzegging voor het geen beide heeren in het belang der vennoot schap hebben gedaan. De heer Ter Kulle heeft c.a. 43 Jaar de be langen der vennootschap gediend, waarvan meer dan 32 jaar als directeur. De heer Ter Kuile werd met ingang van 1 Mei as. tot commissaris benoemd, terwijl in de vacature in de directie werd voorzien door de benoeming tot directeur per gelijken datum van den heer A. van der E\jk. verte genwoordiger der vennootschap in Ned.- Indië. DE OPLICHTING VAN EEN HOTELHOUDER. EEN VERDACHTE GEARRESTEERD. Naar het Corr. Bureau meldt ls te 's-Gra- vehhage aangehouden de 74-jarige koopman M. D, S.. die wordt verdacht van oplichting van f 3250 ten nadeele van een Amster- damsch hotelhouder, wlen hij, zooals gemeld ls. onder valsche voorwendsels, geld afhan dig zou hebben gemaakt. De verdachte is op transport naar Amsterdam gesteld. 60-JARIG FIETSER GEDOOD. Omstreeks half twaalf Vrijdagmorgen werd de Heerengracht te 's-Gravenhage ln op schudding gebracht, door een paard van een mestwagen, dat zich los had gerukt, en met het lemoen achter zich aan. ln de richting van den Fluweelen Burgwal rende, meldt het Vad. Het paard rende tegen een bakfiets aan wferp deze omver, waarbij de 60-Jarige be stuurder een eind weggeslingerd werd. De man werd met een zware schedelbreuk op genomen, en overleed korten tijd daarna ter plaatse, nog voordat overbrenging naar het ziekenhuis mogelijk was. CARRIèRE GEBROKEN DOOR EEN DAGBLADARTIKEL? DE HEER KLOPPENBURG GAAT EEN PROCES AAN. Dezer dagen is ten verzoeke van den heer P. J. F. Kloppenburg, vroeger directeur van de Provinciale Bankvereeniglng, thans zon der beroep, uitgebracht dc dagvaarding tegen de N.V. Dagblad „De Telegraaf", waarbij de heer Kloppenburg van dit blad schadever goeding vraagt op grond van een artikel in het ochtendblad van 5 Maart 1930 onder het opschrift „3 a 4 ton verduisterd?en met den ondertitel „Praktijken van een bankier", aldus meldt Hèt Vad. Als rechtstreeksch gevolg van het artikel vindt eischer de deuren van alle fatsoenlijke Heden voor zich gesloten. Na zijn faillisse ment. hetgeen door homologatie van een accoord is geëindigd, heeft eischer op alle betamelijke wijzen getracht voor zich en degenen tot wier onderhoud hij wettelijk ver plicht ls en ter onverplichte voldoening zijner crediteuren zich een bestaan te creeeren. maar al zijn pogingen zijn gefaald door de omstandigheid bovengemeld, welke omstan digheden volgens hem een direct gevolg zijn van het geïncrimineerde artikel. ROTTERDAM, FORD EN DE KALI WETHOUDER DE ZEEUW GEEFT DE HOOP NIET OP. De Telegraaf heeft wethouder A. B. de Zeeuw ;e Rotterdam naar zijn standpunt ge vraagd inzake de onderhandelingen met Ford en de zaak van de kali. De wethouder vestigde er de aandaóht. op. dat wie zaken doet deze niet aan de open baarheid moet prijsgeven voor ze haar bes'.ag hebben gekregen. Voor hem nu is de Ford-kwestie nog niet afgeloopen. De verhuizing naar Amsterdam ts voor mij nog geen voldongen feit, aldus de wethou der. Zoodra de eerste steenlegging van de nieuwe fabriek aan de Galvanistraat niet was door gegaan had Ik voor mijzelf al den indruk, dat hec mis liep. Wij zfln echter met de grootste bereidwilligheid, dié past jegens een cliënt tegemoet gekomen aan de wenschen der Ford Company. Men wilde een uitgang naar het water. Daarvoor waren twee oplossingen te vinden.. Vooreerst kon men het terrein aohter de thans in aanbouw zijnde fabriek er bij krijgen en dan door een bovengrondsche gang de twee complexen verbinden. Men weigerde! Wij boden toen een terrein aan. gelegen aan den Zuid-Oostelijken hoek van de Waalhaven bij Charlois. Men weigerde! En toen ik onlangs in „De Telegraaf" de meening zag verkondigd, dat alle aanbiedin gen die men de Ford-company zou doen van de hand zouden worden gewezen, omdat zij voor Nederland geen fabriek meer wenschi had ik het idee. dat men het wel eens bij het rechte eind kon hebben. Trouwens, los daarvan had Iemand mij op de vraag, wat Ford toch eigenlijk wilde, meegedeeld, „dat de heer Ford er langs dezen weg ln slaagde in de redactioneele kolommen gratis te krijgen, wat hem op de advertentiepagina der dagbladen zooveel per regel kost". Ten slotte doet het ons vreemd aan, dat de vertegenwoordigers der Ford-company. die toch in vrijheid hun keuze bepaalden op he. terrein aan de Galvanistraat en precies wis ten wat zij kregen, midden in den bouw plot seling gingen inzien, datde plaats niet zou deugen! Met de kali Ls het een geheel andere kwestie. Ik kan u de verzekering geven, dat op het oogenblik ons in deze aangelegenheid niets an .Iers bekend Ls. dan dat wij uit de kranten hebben vernomen. Daaruit volgt dus dat op het oogenblik de onderhandelingen tus schen het gemtentebestuur en de „Société Commerciale des Potasses d' Alsace" niet her vat zijn. Het staa: niet aan mij aan te toonen dat een ieder, die weet te lezen, moet be seffen. dat het thans getroffen accoord met Antwerpen maar een poover resultaat is en de volle ruimte laat dat Rotterdam zlj-n deel in het vervoer krijgt. Wat het gemeentebestuur zal doen mogen wij natuurlijk niet van te voren zeggen. Het spreekt vanzelf, dat het gemeentebe stuur zich ten volle bewust is welke belangen voor Rotterdam en Nederland op het spel staan. Men zal de S C.P.A. behamdelen met die tegemoetkoming, welke men een goeden klant van de haven verschuldLvd ls, zonder zich te verdiepen in de Juridische kwesties over de vroegere onderhandelingen. Natuurlijk zal de Raad gekend worden in een eventueel nieuw te sluiten overeenkomst, daar het vroegere raadsbesluit alleen gold voor de oude thans verbroken overeenkomst. DE GRIEP. OVER HET ERGSTE HEEN. Aangenomen mag wel worden, dat wij ten opzichte van de griep over het ergste heen zijn, zoo werd ons bij den Gem- Geneeskun digen en Gezondheidsdienst medegedeeld. Sedert onze laatste informatie was het aantal gevallen nog Iets toegenomen, maar ln den laatsten tijd Is dc ziekte aan het luwen. Bij de Gemeenterelnlglng zijn thans 11 grtep-gevallen; het aantal is aan 't afnemen. Op het Stadhuis zijn slechts enkele griep- patlënten. Bij de firma Beynes, waar bij onze vorige informatie 35 grieppatienten waren, zijn er nu slechts 8. Aan dc Haarlemsche Machinefabriek is het aantal zieken ook aan het afnemen: er zijn nog 12 zieken, maar men kon ons niet zeggen, hoeveel griep patienten daarbij waren. Ook bij de Twent- sche bank is het aantal zieken sterk afge nomen. evenals bij de Machinefabrieken der firma Gonnermann. waar nog 7 patiënten zijn, die waarschijnlijk Maandag het werk zullen hervatten. BIJ de werf Conrad zijn nog 30 zieken; er zijn er ongeveer 40 geweest. Aan het Gasbedrijf is de toestand vrijwel onveranderd en bij het Electricitcitsbedrijf ls het aantal ziektegevallen Iets verminderd. Op de 226 ambtenaren en werklieden zUn slechts 15 verzuimen wegens griep. Op dc scholen is het aantal ziektegevallen zoowel onder de leerlingen als onder het on derwijzend personeel zeer aan 't verminderen. UIT DE PERS. NEDERLAND EN HYMANS' REDE. Het Algemeen Handelsblad schrijft: De groote rede van den Belgischen minis ter van Bultenlandsche Zaken zal ook in Ne derland reden tot voldoening geven. Dezo zorgvuldige uiteenzetting van het tegenwoor dige Belgische Internationale statuut betee ken t, voor wie den zin van 'den diplomatieke taal verstaat, meer dan een toelichting op het Fransche-Belglsche militaire accoord vau 1920. De verklaring welke dit accoord onder geschikt maakt aan de verdragen van Lo carno (waarvan het een enkele eventualiteit practisch uitwerkt nl. die van een niet u'.tge lokten Duitschen aanval), plaatst België dui delijk in het veel ruimere en veelzljdlger ver band van Locarno, waar Duitschland, Enge land en Italië gelijkgerechtigde partijen zijn, en waar de veiligheidswaarborg naar twee kanten geldt, en dus geenvdas eenzijdlg- Fransch of eventueel Fransen-Belgisch is georiënteerd. Juist het feit dat in de rede van minister Hymans nog eens nadrukkelijk werd herinnerd aan de pogingen om. alvo rens Locarno toestand kwam, het Fransoh- BelgLsch accoord aan te vullen met een Bel gisch- Engelsch accoord van gelijke strek king. o.i. op dit moment een duidelijk symptoom van het verlangen ln België om zich niet eenzijdig te orlënteeren. Die opzet mislukte aanvankelijk. Eerst Locarno zou de Engelsche garantie brengen, nuar zoowel aan Duitschland als aan Frankrijk en Beiglë Wanneer minister Hymans dan ook ver klaart. dat België's statuut op Locarno en den Volkenbond berust, dan wordt daarmede eiken eenzijdig over he er schenden politieken invloed van een enkele groote mogendheid beleefd maar vastberaden afgewezen. Het lijdt geen twijfel, dat de Indruk der verklaringen van minister Hymans ln dit op zicht nog zou worden versterkt. Indien ge volg kan worden gegeven aan het verlan gen van den voorganger van minister Hy mans. Vandervelde. die meent dat het oogen blik gekomen Ls om het Fransch-Belgisch accoord. nu ln wederzijdsch vriendschappe lijk overleg op te zeg ten. Anderen zouden dc eenzijdigheid van dit accoord willen doen verdwijnen door aanvullende technische ac- coorden van dien aard (uitwerkingen van Locarno-eventualitelten dus) met Engeland en Duitschland. Iemand als Kamlel Huys- mans sprak ons daar desfjds ln Bïlglë van. Ongetwijfeld ware dit de proef op de som. Maar de quaestie is van uiterst gevoeligcn aard. en men kan haar niet bruskeeren, zon der verkeerde stemmingen te wekken. Voor loopig Ls er zeker reeds aanleiding om met waardeering te volgen, hoe de Belgische zelf standigheid van na den oorlog zich thans ontwikkelt ln een richting die voor de we reld in het algemeen, maar voor de klelno staten in het bijzonder de Juiste moet hee- ten. „De vorst van Gclcen De Llmburcrsche correspondent van het Algemeen Handelsblad schrijft over den „Vorst van Geleen": Een tijdje lang was het stil, maar nu schijnt een nieuw bedrijf te zijn begonnen van de operette ..Het vorstendom Geleen Dc kran ten berichten tenminste, dat de ..vorst" naar Den Haag ls getrokken, om er te „debattee- ren" met prof. Fruin en met den minister president. Later lazen we weer een tegen spraak van het een en ander, gelijk dit ook wel gebeurt omtrent mededcellngen heusche vorsten betreffende. Intusschen wentelt zich de troonpreten dent ln een kluwen van proccs-verba'en, blijkbar ook al met de bedoelingen zijn doorluchten naam en vorstelijke titels in al lerlei officicele stukken te doen opnemen. Nog altijd worden voorname families lastig gevallen en op kosten gejaagd, hetzij om hun kastee'.en af te geven, hetzij om zich te gen aanspraken op hun goederen te verde digen. Het moet ook onlangs zijn voorgeko men. dat de held dezer zaak zich aanmeldde bij den overste van een retraitehuLs gelegen op „zijn" territoir, met de mededeeltng. dat hij hem rustig zou laten wonen waar hij was, mits hij hem en den zijnen domicilie ver leende. Meer en meer begint men tot de meening over te hellen, dat de Maastrlchtsche recht bank indertijd beter gedaan had ln zako zekere, wonderlijke eischen van den preten dent. geen rechtsingang te verleenen. Dat werd het begin van een reeks aanmatigjigen waarover men in het buitenland zelfs zich aardig begint te amuseeren. In kringen van Belgische oudheidkundigen heeft men zich al afgevraagd.of men in Nederland niet wijs ls, door een dergelijke affaire te laten ontstaan, in plaats van ze. als een onschuldige dwaas heid te ignoreeren. Dc grond van het geheel moet dan ook, naar de pertinente uitspraak van meest be voegden. ongelooflijk wrak wezen. Vooreerst een genealogie, die als geforceerd wordt afge wezen. Doch zelfs idlcn dlc Juist ware zou, door verjaring en door niet herroepen bepa lingen der NapoleontLsche wetten, aan het een en ander toch geen gevolg meer gegeven kunnen worden. Het allermooiste schijnt nog te wezen, dat het fameuze vorstendom Ge- leen feitelijk nimmer heeft bestaan. Bezittin gen der Huvn's zouden vroeger, van Philips IV van Spanje, den titel van graafschap ver kregen hebben. Deze bezittingen behoorden tot dc landen van Valkenburg en meteen tot die van Ovcrmaze. Ik; Spaansche koning, hertog van Brabant, had die verworven en was er vorst. Nogmaals, volgens eerste histo riekenners zijn er nimmer souvereine vorsten, van Geleen geweest en bestond het vorsten dom. in den zin als door den „kroonpreten dent" bedoeld, niet. Men begint zich ln Limburg, waar men toch wel van een grap houdt, af te vragen, hoelang die operette nog voort moet duren, tot wat die nog leiden kan. BIJ behandeling voor het gerecht van een der vele hierbij betrokken zaakjes, gewaagde het O. M. van „onderzoek naar geestvermogens". We weten niet of daartoe reden bestaat. Mocht dit niet wezen, welnu, dan ware het wel het beste, als op een vrijen Zondagmiddag, onder be scherming van de Nederlandsche politie, een plaatselijke Carnavalsvereniging, welke eventueel, mocht ze te Geleen niet bestaan, voor dit doel zou kunnen worden opgericht, den vorst van den troon stiet!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 11