OPENING
ADVERTENTIES UIT HAARLEM-NOORD
STEDEGROEI IN NOORD-HAARLEM.
GARAGE DE LIEFDE
ARIEL en T.W.N. (Triumpïi Werke Nurnberg) MOTOREN
JANDERBACHMOTORBESTELWAGEN"
G. A. DE RIDDER, Ariel-House", Julianapark 62, Iel. 14333
H. SCH1NDELER
CRONJESTRAAT 1
PAASCH-RECLAME
PIET EMMER
i»r- HEDENMIDDAG 5
COMESTIBLES, BOTER, KAAS,
EIEREN EN FIJNE VLEESCHWAREN
59 DUINOORDSTRAAT 59
AHe Muizen
Finaal Uitgeroeid.
RIJWIELFABRIEK GEKO
'n Gebied zoo groot als de binnenstad.
Het uitbreidingsplan van dit gróoté gebied
bewesten den Rijksstraatweg, benoorden de
Kleverlaan, beoosten den spoorweg Haarlem
Uitgeest en ten Zuiden van de Jan Gijzen-
vaart, wijst drie centrale punten aan.
Dat zijn de molen met den vijver, gelegen
in een strook van groen, liet Huis te Zaanen
en de Noorderhout.
voor een modernen weg vrij dwaze en lich
telijk precaire toestand ontstond.
Wij betwijfelen of er nog wel een auto
langs had kunnen rijden.
Van deskundige zijde heeft men ons ver
zekerd, dat de huizen hier zoo laag zijn, dat
er zelfs bij deze breedte van den weg bij
een zonnestand van 45 graden nog genoeg
Hel Natuurreservaat. De molen, de vijver en de naderende bebouioing.
Dat een eigen station moet hebben.
Meer karakter in straatnamen.
(Mei leekeningen van Wladimïr Bielkine.)
In het Noordwesten groeit de stad als ner
gens anders.
Dit ten Noorden van de Kleverlaan is het
gebied, waar de nieuwe Haarlemmers zullen
wonen bij duizendtallen. Een terrein, grooter
dan de gansche binnenstad. Dat voor bijna
de hei ft in exploitatie is.
Luttel jaren geleden was hier niets dan
de blauwe lucht, en het wijde groene land en
het water; in de Delft en in de slooten. Vlak
land, dat in het zonlicht gevat lag tusschen
de blauwachtige heuvellijn van de Bloemen-
daalsche duinen en de donkere boomengroe-
pen van het kerkhof, de roode huizendaken
van den Rijksstraatweg en de lichte verte in
het Noorden.
Het silhouet van den ouden molen stond
er eenzaam en de boerderijen, verderop in
het land misten achtergrond. Het torentje
van het Huis ter Spijt herinnerde aan den
tijd, dat dit land nog hoorde onder de heer
lijkheden van Akendam en Zaanen, van
Iloogerwoerd en Schoterbosch.
Een tiental jaren geleden werd de wijdheid
er van gebroken door een wig van huizen
rijen. die zich inschoof tusschen de weiden
om den molen en den verren horizont in 't
Noorden en als nu de zon scheen, belichtte
zij alleen de intense leeiijkheid van deze ku-
bushuizen, ciie zonder vorm, zonder charme
en zonder schoonheid zijn.
Acht jaar later reed er een zand trein, die
hooge banen van geel zand legde op het wei
land.
En van toen af is uit heipalen en roode
steenen de nieuwe stad snel gegroeid. De
oude namen leven alleen voort in de op
schriften op de hoeken der straten, wij spre
ken met een anglicisme materialistisch van
Haarlem-Noord, en het molentje werd een
monument in zijn omgeving, die als reser
vaat gespaard is.
Om de eerste twee heeft zich de bebou
wing gegroepeerd. Het derde centrum, de
Noorderhout, zal wellicht nimmer tot stand
komen. Voorloopig althans kan het buiten
beschouwing blijven.
Van den molen, die den Schoterveenpolder
bemaalt, hebben wij reeds eerder iets ver
teld. Hij is het middelpunt van een strook
van groen, die van den spoorweg tot den
Schoterweg reikt, een reeks van open ter
reinen, die voor goed een „long" der stad
zullen blijven:
De ijsbaan, de sportvelden van de gemeen -
.te en E. D. O. met de zweminrichting, de
school- en werktuinen. de stadskweekerij
de algemeene begraafolaats.
Zoodra er geld beschikbaar is, zal de mo
len wat worden opgeknapt. Zijn oude karkas
is van binnen vervangen door een motor,
zoodat hij zeker niet meer draaien zal. Maar
ais groep aan den vijver, die juist gereed ge
komen is, in een halve maan er omheen,
zullen de molen, de molenaarswoning en de
boomen het zeer zeker doen. Aan de Heus-
sensstraat, langs de boorden van den vijver
verrijzen nu de huizen, die met het front ge
richt naar het „natuurresexwaat" een woon
gelegenheid zullen bieden, welke tot de beste
in de stad zal behoor en.
Zij ziet er arehitectionisch goed uit, deze
omgeving van Marnixstraat en Duinoord
straat en Stuyvesantstraat, om maar de
voornaamste wegen te noemen. In dit heele
buurtje, waar het schuine roode en blauwe
pannendak overheerscht, en waar in de ge
vels het accent gelegd is op een goeden wei-
verzórgden deurvorm, treft het vriendelijke
en het kleurige. Het contrastteert sterk met
de foei-leelijkheid van óe gemeentewonin
gen aan Meidoorn- en Elzenplein, iets ver
der, die tien jaar geleden gebouwd zijn.
Toch vonden wij hier ook de moderne ach
terstraatjes, merkwaardige gewrongen stecg-
straten, waaraan de huizen staan als op een
hofje, soms plotseling verbreedend tot een
plein, zooals in de Bleekenbergstraat, waar
het den weidsclïfen naam van plein waarlijk
wei wat euphemistisch draagt, soms tuin
stadachtig met groote voortuinen, of met de
gevels naar elkaar gebogen in een vernau
wing, zoo erg als bij straatjes in de oude
stad. Do breedte van den rijweg is er niet
meer dan vijf meter. Wij troffen er een ver
huiswagen aan, die 2.20 mat, juist in een
bocht van negentig graden. De deuren wa
ren opengeklapt en de wagen nam veel meer
dan de officieele maat in beslag, zoodat een
licht in de straatjes komen kan. En een
straatbreedte van 5 meter voor een weg, die
enkel woonstraat is, zeide men genoeg te
achten.
Wij kunen alleen maar hopen, dat groote-
re verhuiswagens, vuilnisauto's, de vehikels
van melk- en groenteboeren en de bakkers,
die ook een woonstraat bedenkelijk kunnen
vullen, het ons in de toekomst niet anders
zullen lc-eren.
Er staat een school, ver en eenzaam ïn dit
land van stuifzand en heimachines, doch
over enkele maanden zal de school alweer
verborgen zijn achter huizen en nog eens
huizen, want hier aan het Junoplatsoen laat
de gemeente 258 woningen bouwen en reeds
zijn de omtrekken van de bouwblokken uit-
Een modern achterstraatje.
De Marnixstraat is voorloopig de hoofd
ader van dit kwartier. Zij vormt een aan
sluitende verbinding met de Velsei'straat en
zoo met de binnenstad, zij heeft een groote
breedte en lijkt geschikt voor een tram of
bus. De Marnixstraat mondt in een plein uit
op de Zaanenlaan. den parallelweg van de
Kleverlaan, die dit kwartier ten Noorden af
sluit.
En met het plantsoen op het Stuyvesant-
plein. met de' tuintjes om de scholen, die aan
het net van straten en woningen eenige
monumentaliteit geven legt het plantsoen,
dat op het Mai'nixplein in aanleg is, getui
genis af van den ijver, waarmee de dienst
van den Hout en Plantsoenen het groen in
deze buurt verzorgt.
De stad groeit snel en systematisch.
De dienst der stadsuitbreiding streeft er
naar. dat eerst de gaten in de oudere ge
deelten gevuld worden en nu dit ten Zuiden
van de Zaanenlaan reeds min of meer het
gc-val is. heeft hij de lijnen van den weder
nieuwen stadsuitleg uitgestippeld in het lage
land. Met gele inkt op een groene kaart eerst,
toen met piketpaaltjes in den slappen veen
grond aan ae peripheric, maar voor den leek
is 't plan van uitleg eerst te herkennen aan
de riolen en aan de straatputten. Zij loopen
ver het land in. grijs-witte buizen op een
fundèering van heipalen, de eentonigheid
hunner lijn gebroken door gemetselde put
ten met zwarte deksels. Zij geven aan, waar
de nieuwe straten komen zullen en later wor
den er baddings gelegd en rijden de Fordjes
en Chevrolets dwars door de weilanden en
bedelven riolen en putten in het aange
voerde zand, zoo, dat alleen de deksels er
boven uit blijven steken.
Tenslotte komen de kinderen om in het
zand te spelen en de straatmakers, die hun
het speelterrein ontnemen en er zou een
conflict kunnen ontstaan ..tusschen de straat
makers en de kinderen, als ze er niet de op
lossing voor gevonden zouden hebben, die u
op de teekening ziet.
Moderne wegenbouw. Het dubbelploegen-
stelsel.
gezet in bergen van zand en poelen van veen.
Het Junoplantsoen wordt een lange strook
groen van Oost naar West. een overturn
eigenlijk van het Huis te Zaanen.
Het Huis te Zaanen is het centrum van
deze buurt.
Het is een goede gedachte geweest, om
het groen en de boomen om het oude bui
tenhuis te snaren. Er is gehakt en gespit en
het Hooge Huis is in een driehoekig parkje
komen te liggen, begrensd door Zaanenlaan,
Mercuriusweg en Orionweg. Er zijn twee op
rijlanen uitgespaard, voor de bezoekers van
de bibliotheek. Daartusschen, half achter
groepen jonge dennen maakt het witte huis
met de oude luiken een verrassenden indruk
in een voor het overige zoo in alle opzichten
nieuwe buurt.
In het uitbreidingsplan van Schoten was
de Zaanenlaan de hoofdverbinding van het
Spaarne naar het Westen. In het nieuwe ge
westelijke uitbreidingsplan heeft deze bree-
de weg reeds weer gedeeltelijk een secun
daire beteekenis gekregen, omdat de Orion
weg de primaire verbinding is, de veertig
meter breede avenue, die van het Huis te
Zaanen Nooi'delijk met een wijden boog naar
de Delft loopt en over een breede brug zich
zal voortzetten, verder naar het Westen. Het
zal een groote allee worden, met boomen be
plant en met een wandelweg en afzonder
lijke wegbanen voor velerlei verkeer.
De Orionweg is de afsluiting van deze
„planetenbuurt" ten Noorden. Hij reikt on
geveer ter hoogte van de tegenwoordige
Overtonstraat en zal even ten Westen van
den Middenweg zich vertakken in een even
breeden boulevard, die naar het Noordoosten
loopt, op de Jan Gijzenvaart, den Rijks
straatweg en Spaarndam aan, de „Planeten-
laan". De Planeteiilaan op haar beurt zal
een zijweg van enorme breedte hebben naar
het Noordwesten, gericht op het kruispunt
DelftJan Gijzenvaart, waar de nieuwe
jeugdherberg van de Kennemer Vereeniging
staat. Deze zijweg zal de scheiding vormen,
tusschen een open bebouwing, die Zuidelijk
er van gedacht is, en den Noorderhout, zoo
als deze ontworpen is in den hoek, waar nu
de voetbalvelden zijn. Behalve de midden
stands- en arbeiderswoningbouw in de
thans in exploitatie zijnde gebieden zal er
in Noord-Haarlenx dus ook een villapark
zijn.
En gemeten naar het tempo, waarmee de
bebouwing voortschrijdt, kan de verwezen
lijking van dezen grootschen uitleg niet zoo
ver meer zijn.
De stad groeit ten koste vaxi het boeren
land.
„Het Huis ter Kleef" is gesloopt en „Hoo-
gerwoerd" is een huis in een stadsstraat ge
worden. Gebleveix zijn de drie Overtons.
Zuid-Overton is de boerderij, die naast het
Huis te Zaanen staat en die zal worden op
genomen in het Zaanenparkje. De boerderij
behoort aan de gemeente Haarlem en tegen
1 Mei is den boer de huur opgezegd. Zijn
wij wel ingelicht, dan is de gemeente in on-
dei'handeling met den Volksbond tegen
Drankmisbruik, die van de boerderij een ver-
eenigingsgebouw wil maken. Zoodat. Zuid-
Overton historisch monument kan blijven.
„Midden-Overtoix" is niet meer dan een
landarbeiderswoning. Het ligt, als een oase
in het witte zand, dat juist het huis ge
spaard heeft, in een groep boomen.
„Noord-Overton" is een hofstede die in
vol bedrijf is, met een flinken veestapel.
Maareigendom van de gemeente Haar
lem. En dat laatste zegt veel. Hoe lang zal
ze er nog staan?
De spoorbaan is de zelfkant van de stad.
Maar zij heeft hier groote beteekenis. want
luttele honderden meters van de bebouwing
ligt station Bloemendaal. En waarlijk, wij
mogen verwachten, dat binnen niet al te
langen tijd dit „BloemendaalHaarlem-
Noord" zal kunnen heeten. Want indien de
spoorwegen hun belang begrijpen, dan zullen
zij van dit station een waar forensenstation
kunnen maken. En wellicht zelfs een halte
voor locaal verkeer, want de dichtstbijzijnde
tramlijn is heel wat verder. Lijn 2 zal pas
te bereiken zijn, als de Jan Haringstraat is
dooi'getrokken, en als een der speelterreinen
van ED.O. plaats gemaakt heeft voor ver
lenging van de Delftlaan.
Naar wij vernemen is het de wensch van
den directeur van Openbare Werken om
spoed achter deze doortrekkixxgen te zetten.
In het uitbreidingsplan komt een groot
plein voor het station voor en een brug over
de Delft.
Het Huis te Zaanen.
De Delft is een grillige ondiepe wetering,
met brokkelige veenoevers en wat drabbig
grauwgroen water. Zij zal genormaliseerd
worden, en er komt een breede kade langs
met boomen.
Zoo is volgens een weldoordacht uitbrei
dingsplan en naar een verzorgde architec
tuur een nieuwe wijk aan 't groeien. En zoo
is het jammer, dat er op het punt van straat
namen nog steeds vervlakking heerscht.
Waarom heeft de weg. die langs het water
loopt den naam gekregen van Delftlaan?
Eexi weg langs het water is nimmer een
laan. Waarom niet het veel karakteristieker
woord gracht gebruikt, of wal, of kade of
nog teekenender: „Aan de Delft", Wij vestig
den er al eens meer de aandacht op, dat
zich hier de gelegenheid voordoet om de
doode uitgang-straat en -laan eens af te
wisselen. Waarom kunnen wij niet spreken
van het Heussensplantsoen ol' van den Heus-
sensvijver in stede van de Heussensstraat.
En zou „De Veenenberg" zooveel vreemder
klinken, dan Veenenbergplein? Waarom niet
Achter Zaanen, voor het beteekenislooze
Mercuriusstraat?
Indien ook in dit opzicht het nieuwe
Haarlem wat meer karakter had, waarlijk,
dan zal in. elk opzicht het Nooi'dwesten een.
opmerkenswaardig kwartier zijn.
Onze lezers moeten er eens gaan kijken.
Pk.
Prijzen vanaf 515.- met inbegrip van 6-volts Boschinstallatie en claxon
Vraagt onze
speciale
conditiën
H.H. WINKELIERS, vraagt eens demonstratie van de
Vraagt onze
speciale
conditiën
Sub-agentschap: C. VOOBHAM, Campiaan 4, Heemstede
„EEN NIEUWE HOED MET DE PAASCH?"
SUTTON
HüCHEL
CAMBRIAGH1
HAARVILT enz.
f 12.50 (DE „FUNE" HEERENMODEZAAK IN HAARLEM NOORD)
V
A
N
A
F
t 3.50
T
O
T
GFLDERSCHE SCHOUDERHAM per ons 15 ct.
H01.LANDSCHE ROOMBOTER, per 5 ons 75 ct.
Groote fijn smakende EIEREN per stuk 4'A.
per 10 stuks 43 ct.
Fijnste ROOKWORST (v. Bakhuis), p. 5 ons 55
PAUL KRUGERSTRAAT 23-25 - TEL 11699
SKFTTtFj
V;:; i LUXE AUTO-EN
li TAXI VERHUUR INRICHTING
S
Hill
JOH. DE BREUKSTRAAT 1 TEL. 14543.
STADSRITTEN VANAF f 1—
(Voorkomen wordt niet berekend.)
wiffijÉira i*ti
(Dag en nacht geopend)
:..J.Jk!.Ü
VAN ONZE NAAR DE EISCHEN DES TIJDS INGERICHTE ZAAK IN
(HAARLEM-NOORD)
AANBEVELEND, JAC. SLOTEMAKER
Een particulier te Deventer schreef
ons, dat overal in zijn huis de muizen
rondliepen en veel schade aanrichtten
Op aanraden van zijn drogist kocht hij
een doosje Rodent en legde het vergil
nog dienzeifden avond op de aange
geven wijze uit Na eenige weken bieek
hij geheel van de muizenplaag verlost
te zijn; nergens was meer een muis
te vinden. In alle steden en dorpen
zijn huizen, waar de muizen de provisie
kast plunderen en de stoffeering ver
nielen. Hebt U ook last van dit onge
dierte? Stel dan niet langer uit maai
koop nog heden een doosje. Spoedig
bent U van de plaag verlost Verkrijg
baar bij alle drogisten in doosjes van
50 ct en 1.- impoiteurs:
Fa. B. Meindersma - Den Haag. 31
SCHOTERWEG 126 Telef. 14050 - Haarlem
FABRICEERT RIJWIELEN MERK GEKO VOOR
29.75 ~WL
zwaar zadel bel achterlicht kettingkast
zware spatborden, enz.
1 JAAR SCHRIFTELIJKE GARANTIE.
ALLEEN VERKRIJGBAAR IN DE WINKELS
GEN CRONJESTRAAT 95—97 - TEL 14050 - HAARLEM
HOOFDSTRAAT 402 - TEL 22396 - SANTFOORT
BREESTRAAT 3 naast Luxor BEVERWIJK.
Gooit Uw geld niet weg en koopt een RIJWIEL MERK
GEKO het vooruitloopende merk. WISKER»
