Het woord is aan...
Een jubileum.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14658
Verschiint dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 9 April 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W- PEEREBOOM
•n ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :per week f 0.27)4. met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom de:
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummer»
f 0 06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57J4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenapaarne 12
Telefoon Not.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTlëN1—5 regel» 11-75. elke regel meer 1035- Reclames
/0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer f0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentje»
(iederen dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en
1600.-. Verlies van Hand, Voet ol Oog 1400.-. Duim 1250.-, Wijsvinger H50.-. Elke andere vingei 150.-. Arm- ol Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 9 April.
De Deskundigen.
Op het Paaschcongres van de S.D.A.P.
heeft ir. Albarda mededeeling gedaan o.a.
van een komend voorstel tot Grondwetsher
ziening, waarbij de bevoegdheid tot afkondi
ging van mobilisatie van de regeering naar
het parlement zou verhuizen. Het Algemeen
Handelsblad noemt dit, in een hoofdartikel
over het congres: „Het wetsvoorstel om over
mobilisatie door het militair en diplomatiek
ondeskundig parlement te doen beslissen".
Zonder in beschouwingen te treden over
de mérites van het S.D.A.P.-voorstel, wil ik
het toch eens even hebben over die deskun
digheidshistorie. Onlangs gebruikte hetzelfde
blad nog de term „vredes-dilettantisme". Het
veronderstelt dus blijkbaar de aanwezigheid
van een groep deskundigen inzake oorlog en
vrede, een partijtje experts, waartoe dan
blijkbaar vooral de militairen en de diplo
maten behooren. Verder vermoedelijk de mi
nisters van Buitenlandsche Zaken, en mis
schien nog wat journalisten die zich in in
ternationale onderhandelingen gespeciali
seerd hebben. Op het moment van mobili
satie- tellen evenwel alleen de officieele mee.
Of de lezers van het Alg. Handelsblad nog
diep onder den indruk van die „deskundig
heid" zullen zijn na de lectuur van de mé
moires van prins von Bülow, valt te betwij
felen. Maar het blad zelf is het blijkbaar wel.
Nu, dit blad niet. En millioenen menschen
In de tegenwoordige wereld zijn het even
min. Sinds 1914 zijn wij een beetje te des
kundig geworden omtrent de deskundigen,
die tot de diplomatieke kaste en de militaire
kaste-behooren. Daartoe hebben verscheide
ne leden van die „exclusieve" groepen aan
merkelijk bijgedragen door memoires te
schrijven, waarin zij een verschrikkelijke
openhartigheid aan den dag hebben gelegd.
'Ieder onzer heeft zich nu wel een voorstel
ling gemaakt van "de hopelooze verwarring
die in de zomerdagen van 1914 in „de kanse
larijen van Europa" geheerscht heeft van
ministers en diplomaten die hun hoofd-kwijt
waren, van ontstellende nalatigheden, van
stormen die niet meer te bezweren bleken
door de menschen die ze hadden behooren
te bezwerenvan de rampzalige gevolgen
van jarenlang geheim gekonkel, militair zoo
wel als diplomatiek. Wat deskundigheid
heette, bleek niet anders geweest te zijn dan
-geheimdoenerij, waaraan Europa de groot
ste ramp te wijten heeft die het ooit heeft
gekend. Vandaar dan ook de krampachtige
actie tegen „geheime diplomatie", die da
delijk na den oorlog overal tot uiting kwam
maar helaas niet zegevierde.
Vandaar ook thans, nu de Ontwapenings
conferentie op. til is en de Fransche staats
man Paul Boncour rondweg verklaart: „Als
zij mislukt, hebben wij binnen drie jaar oor
log"de kreten uit Genève. De kreten uit
Genève, aangeheven door mannen als Lou
don, Henderson en anderen, die de feiten
durven zien zooals ze zijn en een beroep
doen op de volken om hun wil te uiten, zoo
dat Genève den steun, de drijvende kracht
achter zich krijgt, zonder welke het niet tot
beslissende daden kan komen.
Een der grootste dagbladen in een land als
het onze antwoordt daarop met te schrijven
over vredes-dilettantisme en militaire en di
plomatieke deskundigheid inzake het be
slissen over mobilisatie! Of wij al of niet in
stukken gescheurd zullen worden door gra
naten, of doodgemarteld door vergiftige gas
sen, of tot waanzin gebracht door de beest
achtigheid van den massa-moordOf wij
zelf en al dat ons dierbaar is vernietigd zal
wordendat moeten wij maar liever over
laten aan twee groepen deskundigen, elk
vormend een antieke kaste in de samenle
ving, welker daden wij uit hun eigen mémoi
res kennen als een complex van gevaren voor
de menschheid! Later zullen die deskundi
gen, die den strijd plegen te overleven
(voorzoover zij inmiddels riiet aan hun
ouderdom bezweken zijn) dan wel weer voor-
deelige Mémoires gaan schrijven, waarin zij
elkaar de schuld geven van de begane stom
miteiten en „dramatische momenten" be
schrijven, vreeselijk interessant. Als er ten
minste na den volgenden triomf der des
kundigheid nog voldoende Europeanen over
zijn, om hun dure boeken te koopen en te
lezen.
Dat het parlement ook al te ondeskundig
zou zijn schijnt nogal vermakelijk. Het par
lement neemt immers in alle andere aange
legenheden, waarin het even ondeskundig is,
wel beslissingen! Waarom mag het dan juist
niet in deze? Is het soms „deskundig" inzake
de drooglegging van de Zuiderzee, de straf
wetgeving, de vaccinatie en al die duizen
den andere onderwerpen, waarover het be
slissen moet? t
Maar in die gevallen hindert het blijkbaar
minder. Alleen als het om oorlog en vrede
gaat, moet het zich er buiten houden. En de
millioenen ondeskundigen, allemaal vredes-
dilettanten, die straks al dan niet geslacht
zullen moeten worden, moeten vol eerbied
afwachten wat de deskundige diplomaten en
generaals over hun leven of dood zullen be
slissen
Zoover is het Algemeen Handelsblad met
zijn overtuiging in deze zaken gevorderd,
anno 1931. Het is alsof er geen oorlog ge
weest is, en geen jarenlange ellende er na,
en geen herleving van den bewapenings
wedstrijd (onder het deskundige toezicht
van diplomaten en generaals). Uit de kolom
men van het Hbl.-artikel staart het HbL-oog
vol nederige verwachting naar de superieure
uniformen, met de rijtjes ridderorden bunge
lend in front. Wat speelt zich af onder die
glimmend-blankgepoetste kale schedels?
Wat is de deskundige slotsom? Mogen we
blijven leven? Hoera! Moeten we geslacht
worden, of vergiftigd? Ook hoera! Leve de
Deskundigen met de mooie pakken, de mooie
titels en de salonsabels. Daar gaat-ie dan
maar weer.
Noot.
Tijdens den oorlog 19141918 schreef
Chr. Nuys in een zijner buitenlandsche over
zichten in het Alg. Handelsblad:
„Het wordt steeds meer duidelijk dat
slechts enkele personen, eenige diplomaten
en ministers, de onmiddellijke aanleiding
geweest zijn tot de uitbarsting".
Dit citaat, en een ander in denzelfden
geest van Ramsay Mac Donald met wiens
opinie het Hbld. dus op dat punt toenmaals
instemde inspireerden Charivarius tot een
rijm, waarin o.a. deze coupletten ivoor-
kwamen:
Wie speelden met
Moraal en wet,
Geheime ententes en tractaten?
Zes diplomaten.
Wie kweekten woed'
En dorst naar bloed,
Wie brachten haat tot wie niet haatten?
Zes diplomaten.
Wie zal 't berouw
't Koom' laat of gauw
Geen stonde lang met ruste laten?....
Zes diplomaten.
Maar nu Is het 1931. En nu is het weer:
„Zes Deskundigen"
R. P.
DEPUTATENVERGADERING
DER A.-R. PARTIJ.
EEN REDE VAN DR. H. COLIJN.
Donderdagmorgen ving in de grootê zaal
van „Tivoli" 'te Utrecht de buitengewone
deputatenvergadering der Anti-Revolutlon-
naire Partij aan, speciaal belegd ter behan
deling van wijzigingen in het Partij statuut.
De bijeenkomst was zeer druk bezocht.
Na de gebruikelijke Opening hield de par
tijleider, Dr. H. Colijn, de z.g. deputatenrede.
De heer Colijn zeide, daarin o.a. geen heil
te kunnen verwachten van een z.g. onder
handelingstarief. De ervaringen der laatste
jaren hebben hem tot een geheel tegenover
gestelde overtuiging gebracht.
Spr. behoort tot de overtuigde voorstanders
van onze traditioneele handelspolitiek, maar
erkent tevens dat onder geheel ontwrichte
economische wereldomstandigheden en bij
een toenemend jagen naar economische
autarchie bij de meeste staten een andere
koers voor onze volkswelvaart noodzakelijk
zal kunnen zijn.
De heer Colijn sprak ook over den onvol
doenden invloed der Staten-Generaal bij de
regeering.
TEGEMOETKOMING AAN GRO-
NINGEN'S BIOSCOOPBEDRIJF?
IN DE OMGEVING DRAAIEN DE FILMS.
Het Gronlngsche bioscoopconflict duurt nog
steeds voort, maar men bemerkt er bulten
de gesloten theaters niets van, schrijft de
Msb. Vrijdag zou de Nederlandsche Bioscoop
bond twee protestvergaderingen houden doch
deze zijn uitgesteld, hetgeen in verband
schijnt te staan met een tegemoetkomende
houding van het gemeentebestuur.
De mogelijkheid schijnt namelijk te
bestaan, dat het gemeentebestuur eenige
concessies wil doen, in den vorm van een
heffing van 25 pCt. van de netto opbrengst.
Tevoren gold dit percentage steeds van de
bruto-opbrengst. De mogelijkheid is niet uit
gesloten, dat deze zaak 20 April in de ge
meenteraadsvergadering komt.
Inmiddels draaien in de omgeving van Gro
ningen de meeste bekende films, zooals „lm
Westen nichts Neues" zelfs op verschillende
plaatsen tegelijk.
EEN GEVAL VAN NEKKRAMP.
Blijkens opgave in de Staatscourant deed
zich in de afgeloope-» week te Zandvoort een
geval van meningitis cerebrospinal epide-
mica (nekkramp) voor.
Heine
Als u een vrouw "bedrogen heelt,
Bemin dan fluks een andere.
(Te Delft is dezer dagen het 10-
jarig bestaan van de verceni-
ging van wiskunde-leeraren
L. 1. W. E. N. A. G. E. L. her
dacht.)
Ja, ik moet het memoreeren,
Dit tienjarige bestaan,
Zeer gelukgewenscht meneeren,
Ook al kom 'k wat achteraan.
Sinds mijn prille jeugd bewonder
Ik de scherpte van uw geest,
Want in u w vak is m ij n kunde
Nooit zoo bijster wis geweest.
In mijn schoolsche jaren vond ik
In uw meetkunde geen maat,
Parallelepipedummen
Heb ik in dien tijd gehaat.
Aan uw prisma's, kegels, bollen
Heb 'k me nooit erg goed getfënd,
Algebraïsche onbekenden
Bleven meestal onbekend.
Niettemin ben ik tenslotte
Voor 't examen toch geslaagd,
Hoe dat is in mijn memorie
Van die dagen wat vervaagd.
Maar mijn afketr is verdwenen
En ik voel nog slechts 't respect,
Voor uw kunde, dat de wijsheid
Bij een leek als mij verwekt.
't Moge u ook in de toekomst,
Naar ik hoop, voorspoedig gaan,
In uw kunst om wis te wezen
In het ongewis bestaan.
Reeds uw naam is een formule,
Die 'k daarvoor als waarborg neem,
Met zijn negen onbekenden
Op zichzelf al een probleem.
P. GASUS.
DE MOORDAANSLAG IN DE
WOU WERM ANSTRAAT.
DE ZAAK KOMT 16 APRIL VOOR.
16 April zal de Rechtbank te Haarlem be
handelen de zaak tegen den 24-jarigen
schoenmakersknecht A. van der S., die op 22
Januari in een huis in de Wouwermanstraat
de 30-jarige dienstbode Grietje Bosma met
een mes in den rug heeft gestoken, waardoor
zij levensgevaarlijk gewond werd. Van der S.
werd eenige dagen later te Woudrichem ge
arresteerd. Hij zal terecht staan wegens
„poging tot moord".
DE BOLLENVELDEN.
VERMOEDELIJK 19 APRIL DE BOLLENDAG
Dank zij het zachte weer van de laatste
dagen beginnen de bollenvelden hier en daar
al een weinig te kleuren. Het geel der nar
cissen komt al te voorschijn en op de be
schutte plekjes tusschen Hillegom en Lisse
beginnen de vroege hyacinthen al te bloeien,
Als het zachte weer aanhoudt, mag verwacht
worden, dat het Zondag 19 April de vermaar
de bollendag wordt.
EEN NIEUWE INDISCHE LEENING.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot het aangaan van een geld-
leening ten laste van Nederlandsch-Indië.
Voorgesteld wordt, den minister van Kolo
niën te machtigen om schuldbewijzen ten
laste van Ned.-Indië te gelde te maken, tegen
een door hem te bepalen koers en rente, tot
zoodanig bedrag als noodig is ter verkrijging
van een som van ten hoogste f 200 millioen.
Bli.jkens de memorie van Toelichting is de
vlottende schuld van Ned.-Indië, welke bij
den aanvang van 1930 nog slechts rond f 43
millioen beliep, in den loop van dat jaar ge
stegen tot rond f 101 millioen op 1 Januari
1931.
De inmiddels met kracht ingezette poli
tiek tot herstel van het begrootingsevenwicht
is er op gericht om zelfs bij voortduring
van de huidige wereldconjunctuur uiterlijk
in 1934 weder een sluitenden gewonen dienst
te bereiken. Dit zal zeer ingrijpende maat
regelen noodig maken, welke voor het mee-
rendeel eerst in 1932 een merkbaren Invloed
op 's lands financiën zullen kunnen uitoefe
nen.
Te IJmuiden werd Woensdag de tweede school van de af deeling IJmuiden-Öost der Vereeni-
ging voor Christelijk Volksonderwijs officieel geopend. Hierboven een afbeelding van het
bestuur. Drie van links is de voorzitter, ds. Kroese. Geheel rechts het nieuwe hoofd, de
heer K. J. Nooy (.Zie het verslag elders in dit nummer
DE MISHANDELING VAN
17 PAARDEN.
WAT DENKT DE MINISTER ER VAN?
Het lid der Tweede Kamer de heer Van
Rappard heeft den minister van Waterstaat
gevraagd of hij niet van meening is, dat
het onverantwoordelijk is van de Nederland
sche Spoorwegen om het vervoer van 17
paarden in zulk een kleine afgesloten ruimte
zooals te Roosendaal geschiedde, toe te la
ten en of hij bereid is maatregelen te tref
fen, dat een geval van zoo ergerlijke dieren
mishandeling in het vervolg niet meer kan
voorkomen".
DE MARKT OP HET
PRETORIAPLEIN.
VOOR DEN EERSTEN KEER OP 18 APRIL
Naar wij vernemen is thans het Raadsbe
sluit betreffende de markt op het Pretoria-
plein door Ged. Staten goedgekeurd, zoodat op
Zaterdagavond 18 April a.s. voor den eersten
keer markt zal worden gehouden op ge
noemd plein.
DEMONSTRATIE MET BLOEM
BOLLEN.
TE BRUSSEL.
Het Weekblad voor Bloembollencultuur
meldt:
In het Holland Huls te Brussel zal ter
gelegenheid van den verjaardag van Prinses
Juilana een demonstratie worden ingericht
bestaande uit een versiering van de zaal met
afgesneden bloemen van bolgewassen, daar
voor uit ons land naar Brussel gezonden en
opgesteld door den bekenden arrangeur A.
Koper, in opdracht van de directie van deze
bekende Nederlandsche onderneming aan
de Andergemschelaan te Brussel.
De bedoeling is aan deze demonstratie van
het Nederlandsche product op een Holland
schen nationalen feestdag te verbinden een
vertooning van de film: „Van Bol tot Bloem".
Uit het feit, dat deze film voor dit doel door
het Centraal Bloembollen Comité is be
schikbaar gesteld, kan reeds worden afgeleid
dat het plan voor deze bloembollendemon
stratie, de instemming heeft verkregen van de
organisaties welker instemming noodig is om
de plannen op de juiste wijze uit te voeren.
Zekerheid is verkregen, dat de te Brussel en
omgeving gevestigde afnemers met het plan
accoord gaan, mits de demonstratie zuiver
onpersoonlijk zij en geen verkoop aan het
publiek plaats vindt.
Aan deze Brusselsche demonstratie zullen
de vakbeoefenaren dan ook gerust hun mede
werking kunnen verleenen. Deze medewerking
zal hun namens de Directie van het Holland
Huis, door den heer Koper worden gevraagd.
VERHOOGING VAN DEN
MEELPRIJS.
OOK DUURDER BROOD?
Naar het „Hbld." verneemt, zijn er tusschen
de meelfabrieken besprekingen gevoerd over
de vaststelling van den prijs van tarwebloem
na het in werking treden der tarwewet.
Indien, zooals te verwachten is, de geheele
meel-industrie zal meegaan met hetgeen in
beginsel overeengekomen werd, zal de prijs
van tarwebloem voor ieder procent inland-
sche tarwe dat in het meel moet worden ver
werkt, worden verhoogd met 10 cent per 100
K.G.
Op basis van den tegenwoordig geldenden
prijs van 10 a 11 per 100 K.G. zou dit een
aanzienlijke Verhooging kunnen zijn indien
het bij te mengen quantum inlandsch graan
een vierde of een vijfde van het totaal gaat
uitmaken. Het valt nog niet te voorspellen ot'
deze verhooging ook in den prijs van brood
en meelproducten tot uitdrukking zal komen.
De broodprijs is hier te lande niet gedaald in
verhouding tot den meelprijs, zoodat een ver
hooging van den bloemprijs niet onmiddellijk
in den prijs van het brood tot uitdrukking
behoeft te komen.
INBRAAK.
In den afgeloopen nacht heeft men zich
vermoedelijk met behulp van een valschen
sleutel toegang verschaft tot perceel Brou
werskade 7, waarvan de bewoners afwezig
waren. Men heeft het heele huis doorzocht,
maar er wordt niets vermist. De politie
stelt een onderzoek in.
NEDERL. VEREENIGING VOOR NATUUR
GENEESWIJZE.
Op een vergadering Woensdagavond ln de
Nijverheid gehouden, werd besloten tot op=
richting van een Haarlemsche afdeeling. Ook
in andere groote steden bestaan afdeelingen
Tot secretaris is gekozen de heer E. Hol-
lebrands.
TEGEN DE SALARISVERLAGING.
Ook de Postbond heeft naar Aneta meldt,
een motie aangenomen tegen de verlaging
der ambtenaarssalarissen.
Voor de Forensen: Het schoolgeld.
(2e blad. Ie pag.).
Bruening's en Curtltisreis naar Londen.
4e blad. Ie pag.j
Het internationale congres voor openlucht-
scholen te Brussel. Deelnemers uit Haarlem
(2e blad, 2e pag).
Uit Heemstede: Vergadering van de S.D.A.P
Rede van den heer A. W. Michels.
(4e blad, 2e pag.).
ARTIKELEN, ENZ.
RP.: De deskundigen.
(Ie blad, le pag.)
A. Heeroma Oud-Commissaris van Politie te
Amsterdam)Uit den strijd tegen de mis
daad: „De deurwaarder".
4e blad, le pag.)
H. v. B.: Brief uit Berlijn. Ellende onder de
Nederlanders in Duitschland.
(3e blad, 2e pag.)
Vr. S.: Langs de Straat: „Helden".
(3e blad. 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
GEMEENTERAADS
VERKIEZINGEN.
CANDIDATEN DER R.-K. VOLKSPARTIJ.
In de op Woensdagavond gehouden leden
vergadering der afdeeling Haarlem van de
R.K. Volkspartij werden de volgende candl-
daten gesteld voor de a.s. Gemeenteraadsver
kiezingen
1. H. J. A. Bakkenhoven, 2. J. A. I. van
Winsen, 3. J. A. Schrama, 4. Jac. A. Remmé»
5. M. E. Bouwmeester en 6. H. C. Vissers.
PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN.
De afdeeling Haarlem van de R.K. Volks
partij houdt een openbare vergadering op
Dinsdag 14 April in „Het Blauwe Kruis".
Sprekers zijn de heeren J. A. I. van Winsen,
Voorzitter R.K. Volkspartij Rfd. Haarlem,
met het onderwerp „Waarom den strijd" en
C. D. Wesseling, Oud-Parlementair Redacteur
van „de Tijd", Voorzitter van de R.K. Volks
partij, met het onderwerp: „Kiezen is ge
tuigen".
ERNSTIG ONGELUK.
De schildersknecht K. uit Haarlemmermeer,
die in Amsterdam werkzaamheden verrichtto
aan een woning en daartoe op een ladder
stond, had het ongeluk z'n evenwicht te ver
liezen en achterover met het hoofd op den
grond te vallen. De man, die een zware her
senschudding had bekomen, werd naar het
Wilhelminagasthuis overgebracht. Zijn toe
stand is ernstig.
DE TARWE-VOORRAAD.
NOG GEEN 20.000 TON.
Het Haagsch Corr. bureau seint:
Wij vernemen uit goede bron dat de In
ventarisatie van den aanwezigen voorraad
Inlandsche tarwe van den oogst 1930 heeft
plaats gehad. Volgens de verzamelde voor-
loopige gegevens bevindt zich vermoedelijk
in Zuid- en Noord-Holland de meest van den
oogst 1930 overgebleven tarwe. Het cijfer
der voorraden bedraagt echter nog niet het
zesde gedeelte van den in een der bladen
genoemden aanwezigen voorraad van 119.000
ton, waarop men voor het geheele land zou
kunnen rekenen.
Wij vernemen voorts, dat besprekingen
gaande zijn tusschen verschillende groepen
van koopers van tarwe voor de behartiging
hunner belangen in gemeenschappelijk
overleg.
Voor zoover bekend is nog niemand aan
gewezen, die namens hen als inkooper zal
optreden, terwijl ook geenszins vaststaat of
een bepaalde commissiehandel daarmede
voor alle.belanghebbenden zal worden belast.
De algemeene bestuursmaatregel voor de
uilvoeiing van de Tarwewet Is nog in voor
bereiding. De volgende week zal de defini
tieve stichting plaats hebben van de Cen
trale Tarweorganisatie, zoodat eerst dan tus
schen verkoopers en inkoopers de noodzake
lijke besprekingen zullen kunnen worden ge
houden.
DE UITZAAI DER LANDBOUWGEWASSEN.
Dank zij het prachtige voorjaarsweder, i3
men hier en daar in den Haarlemmermeer
polder thans druk bezig met een uitzaai der
landbouwgewassen.
Erwten zullen dit jaar wel de hoofdproduc
tie vormen. Wat de bleten betreft, is het nu
al wel te voorzien, dat dit gewas in dezen
polder wel weder zal worden uitgezaaid, maar
het aantal met bieten te betelen hektaren
kleiner zal zijn dan verleden Jaar.
