Drie maanden in Indië. Raadgevingen voor reizigers in Italië. In Batakland. gr ra li.''.i' I i ZATERDAG 11 APRIL 1931 BIJVOEGSEL VAN HAARLEM'S DAGBLAD VIJFDE BLAD Straatje tn Tresteyere, Is u tijd genoeg hebt, gebruik dan de „Prima Vera Siziliana" d.w.z. als men een retourbiljet naar één der hoofdplaatsen van Sicilië neemt, dus Taomina, Syracusa, Girgenti, Palermo, dan krijgt men daarop 50 pet. reductie, uit iedere plaats in Italië, dus ook van de grens af. Deze Siciliaansche lente bloeit leder jaar van 1 Januari tot 1 Juni; met de „Primavera Siziliana" mag men op Italiaanschen grond 5 maal de reis onderbreken, in Sicilië zoo veel als men wil. Gaat men niet naar Sicilië, dan kan men in een reisbureau informeeren naar andere goedkoope reisgelegenheden, waarvan er in Italië een zeer groot aantal bestaan. Ik herinner mij bijv. dat men den vorigen zomer voor een Japansche tentoon stelling in Rome, of voor een feestweek in Luxa biljetten tegen halve prijzen kon krij gen. De mooiste tijd voor reizen ln Italië is van Maart tot Juni; van November tot Maart kan het akelig koud in het zonnige Zuiden zijn. In Bologna is den vorigen winter sneeuw gevallen. Pas in Maart begint alles te bloeien net als bij ons alleen in Sicilië bloeien en rij pen citroenen tegelijkertijd. Maar als alles bloeit en de zon komt, dan is het direct heel anders dan bij ons. Ais dan de mimosa geel van de boomen druipt, de amandel- en ker senbloesems als vlinders aan de kromme takken zitten, groote roode bloemen, uit de harde vellen der cactussen, als roode won den, openbreken, dan is de tijd gekomen, dat de noordelijke volken de sporen van hun voorouders volgen en naar Arcadië trekken, met een stok in de hand maar zooals ge zegd, makkelijker met de „Primavera Sizi liana". Over moeilijkheden aan de grens hoeft de Nederlander niet te klagen: hij is één der weinige gelukkigen, die zonder visum in alle richtingen in Europa kan reizen. De douane beambten zoeken alleen hartstochtelijk naar tabak en cigaretten. De Italiaansche regie bewaakt de grenzen; al zijn hier dan ook niet de buitenlandsche cigaretten uitgescha keld, zooals in Oostenrijk, toch moet men hooge invoerrechten betalen. In iederen win kel, waarboven „Tabacchaio" staat, krijgt men rookwaren en postzegels, lucifers en zout. Ook zout is regeeringsmonopolie. Lucifers zijn verschrikkelijk slecht: óf het zijn nog de ouderwetsche, die een half uur ver naar zwavel stinken, óf het zijn kleine wasstokjes, waaraan men zijn vingers brandt. Camels, Virgina en andere Europee- sche cigaretten kan men hier koopen, doch vraag niet naar den prijsDe Italiaan rookt een verwijfd dun cigaretje met gouden mondstuk der Regie, dat in overeenstemming met haar natuur „Eva" heet. Toch zijn er wel enkele goede en goedkoope soorten, voor al „Giubec". Doch laat ons weer tot den spoorweg te- rugkeeren. Het leek mij een specialiteit der Italiaansche ti'einconducteurs, om op alle mogelijke manieren geld uit de reizigers te fcloppen. Men moet er vooral op letten, dat de trein, dien men neemt, precies met het kaartje overeenkomt. Zoo bestaan er tus- schen Rome en Napels (een afstand van 4 a 5 uur) 2 routes): uitgegeven wordt altijd het biljet voor de kortste, doch wanneer men in den verkeerden trein zit, kan men weer betalen. Of: na een dag zitten, lezen, rooken dommelen in de coupé strekt men zich met een lichte zucht op de bank uit om een dut je te doen en schrikt op, als de conducteur binnen komt en een kwitantie uitschrijft, die men tegen betaling mag houden. Later beseft men, dat men de voeten niet onge straft op de bank mag leggenden volgenden keer een krant er onder! Dit zijn de trucs van de spoorwegen. Overigens staan deze on der toezicht der fascisten, hetgeen betee- kent: „De Italiaan behoort zijn vreemdelin gen te eeren". En dit doen ze ook.è Ieder man met een zwart hemd verzorgt u met de teederheid en offervaardigheid van een moe der. Ook in het hotel heeft Mussolini voor u gezorgd, want in iedere kamer hangt een door het gemeentebestuur gestempeld papier waarin vermeld is, wat men betalen moet. Daar ge echter een groentje zijt, krijgt ge den volgenden morgen een rekening die er geheel anders uitziet, want gaarne voegt de hotelier er nog een paar bedragen bij voor Bollo(zegel), tassa di soggiorno (vreem delingen taxe), servicio (bediening), licht, schoenpoetsen en wat zijn fantasie hem nog verder ingeeft. Verklaar daarom, zoodra ge komt, duidelijk dat ge geen eentesimi méér betaalt dan op het gestempeld papier staat aangegeven. De bediening lijdt er niet on der! Wees überhaupt niet bang, dat men u minacht om uw gierigheid: integendeel, men erkent met respect, dat ge geen nieuweling zijt. Ge moet ook in vele winkels afdingen. Wijn, ruines, Cypressen.. Rojneinsche Wijnwagen. Op Capri kocht ik een kralen ketting, die eerst 20 Lire moest kosten eindelijk voor 5. Een bootsman in Taomina eischte voor een boottocht naar een blauwe grot 25 Lire: hij deed het voor 10. Eet, wat het land u aanbiedt, niet alleen, omdat het goedkooper is dan buitenlandsche kost, maar ook, omdat het met het oog op het klimaat, lichter verteerbaar is. En dan, het hoort bij het land en is een der sensa ties van het reizen. Ga niet in te kleine lo kalen, zooals Osterias en derde rangs Tratto rias. Alleen, wanneer het u werd aanbevo len. Meestal is het daar te smerig. Ga ook niet in de luxe-hotels, of in bijzondere gelegenheden, waar veel vreemdelingen ko men. Dus in de buurt van bezienswaardig heden, aan den uitgang van Pompei, tegen over het museo Nazionale in Napels, aan het klooster Mon Reale bij Palermo, bij de kei- zersschepen van Nemi, op het marktplein van Florence, op het Pietersplein van Rome, aan het strand van Ostia. Ik noem uitdrukkelijk geen buurten, waar de Ameri kanen wonen, want daar is voor ons geen denken aan. Ga in één der goede Trattorien van den Italiaanschen middenstand en het zal u er goed bevallen. De mogelijklieden der macaroni zijn on uitputtelijk. Ze heet hier niet macaroni, maar spaghetti, agnolotti, fettucine, taglia- telli, maar de verzamelnaam is „Pasta sciut- ta". De spaghetti en fettucine moet men keurig om zijn vork draaien, hetgeen een lange oefening vereischt. De agnolotti zijn ronde schijven, die van binnen met gehakt vleesch en spinazie gevuld zijn. Over beide soorten hoort de olijfolie, tomatenpurée en Parmigiano. Visch is alleen eetbaar vlak bij de zee, doch niet in het binnenland. Bij iederen maaltijd hoort wijn: de buiten lander denkt natuurlijk het eerst aan Chian ti en Astispumante, maar over het algemeen drinkt men in Rome den wijn van de Castelli Romani, dus Frascati en Genzano. die zuur zijn. Zoet is Lacrimae Christi. Bier is er duurder dan wijn. Het wordt uit Sectglazen gedronken. Een bijzondere verleiding voor dé vreem delingen vooral 's zomers zijn de bibi- ta. Dit zijn in ijs afgekoelde limonades, kof fie, chocolade of melk met ijs geslagen, of Granita di Caffé, en Granita di Limona. Dit zijn koffie, resp. citroensap, vermengd met kristalijs, dat fijn gestampt wordt. Overigens zal men Mussolini ook dankbaar zijn, omdat hij de entréeprijzen voor alle rijksmusea heeft afgeschaft. Daarvoor zal men natuurlijk in Pompei of op den Vesuvius in de handen van een vreemdelingengids vallen, doch ook hiervoor gelden vastgestel de tarieven. In Juni begint het onverdragelijk heet te worden. De politie-agenten loopen dan met tropenhelmen en witte pakken, evenals de fascistische jeugdorganisaties de tropenhelm uit de kast halen. In Juli en Augustus durft bijna geen enkele vreemdeling in Rome of Florence te blijven: men trekt naar de ber gen. Ook de zeeplaatsen zijn dan verlaten: hoogstens zijn er een paar onwetende zomer gasten uit de Alpen, die uit het Engadin, Tirol en de Dolomieten in touringcars naar Venetië gaan. om zich daar in de zon te la ten bruinbraden. Het beste kan men tegen einde Juni, Italië verlaten, nadat men eeni- ge weken maagziek was van al de Gelati en Bibita, die men geslikt heeft. AGA. HET IDEALE HUIS. (Van onzen Londenschen correspondent). De tentoonstelling van de Daily Mail voor de ideale woning wordt langzamerhand een oude geschiedenis. Maar de inrichters zorgen er voor dat ze steeds nieuw blijft. Verleden jaar had Jill een huis ontworpen, dat het ideaal moest worden geacht voor een vrouw. Nu heeft Jack een huis ontworpen dat het ideaal moet worden geacht van den man. Een prijsvraag besliste welk door mannen ontworpen huis de eer zou krijgen in Olym- pia te worden geplaatst. De winner kreeg er 250 pd.st. voor. Het vooruitzicht van dit ex traatje op zijn verdiensten moet hem bij voorbaat royaal van gedachten hebben ge maakt. Zijn huis, „labour saving" in den hoogsten graad dien de beschikbare techni sche middelen kunnen verschaffen, kan door 90 percent van de bevolking niet worden be kostigd. De huisdeur is van glanzend, vlek- vrij en roestvrij metaal, dat verschroomd is, een proces dat duur is, zoo duur dat menig een een aschbakje aldus bewerkt wat prijzig vindt om er zich terstond een aan te schaf fen. De deurdx-empel is van marmer. Dat is voor Nederlanders misschien niet zoo onge woon. Maar in Engeland wordt marmer al leen in den bouw van paleizen gebruikt. Het huis dat Jack bouwde heeft voorts een eigen radio-telephoon-inrichting, waarmede men gedienstigen uit alle kamers kan oproepen. Het magnetisch vermogen van deze texx- toonstelling is met de jaren niet verzwakt. De Daily Mail heeft altijd goed geweten wat het publiek verlangt en wanneer het dit verlangt. De schoonmaaktijd is gekozen voor het houden van deze „show". Dan gaan huis houdens zich niet alleen te buiten aan schoonmaakwoede maar ook aan de comple mentaire verxxieuwingskoorts. En hier in Olympla drukken zeshonderd inzenders van huizen en wat bij huizen behoort in hun wa ren, hun uitstallingen en hun aanprijzingen de schuifelende scharen op het hart hoe hopeloos ouderwetsch hun huisinrichtingexx zijn. Op de Ideal Home Exhibition hebben de huizen zelf dat vergankelijk karakter ge kregen dat gare commercieele hersenen voor zooveel zaken van bijna permanenten aard, als auto's, radio-toestellen, stofzuigers en de zulken hebben ingesteld. Woont ge nog in een huis van 1929 of zelfs 1930 dan is hier het huis van 1931, dat ge behoort te koopen indien ge met uw tijd mee wilt gaan. Is uw woning geluidsvrij? Heeft het muren, opge stopt met zeegras (dat alle lawaai heet te dooden)? Zoo niet, dan zijt ge ouderwetsch. Het geluidvrije huis. met een balcon voor het zonnebad (niet geluidvrij), met deuren, deur lijsten, vensterlij sten, hang- en sluitwerk van vlekloos staaldat met nog een heele boel meer is het huis, het ideale huis nxodel 1931. Maar een oceaan van regen zal toch nog wel over Engeland moeten val len voordat een Engelschman in een huis met een balcon zal gaan wonen. En nog eens een oceaan van regen zal op dit goede oude land moeten storten voordat de Engelsch man op dat balcon zal gaan zitten, om te zwijgexx van zonnebaden. Het getuigt van vooi'treffelijk psycholo gisch inzicht bij de organisators dat zij op gezette uren „de lieflijkste mannequins in de schoonste creaties van de wereld in de Salon van Parijs laten paradeeren. De uit- heemsche naam van de Salon mag niet lei den tot de gevolgtrekking dat de „creaties" van vreemden bodem zijn. De artiest mis schien maar de stof en het handwerk niet. Dat is puur Britsch; en men verzuinxt xxiet er de aandacht op te vestigen. Dit is dan een psychologisch goed idee. Het heeft altijd voor deze tentoonstelling gegolden. Nu eens wa ren het de „misses" vaxx 't jaar, die het zich gezellig maakten in haar vrijgezellinnenka- ixxers. Dan weer waren het de schoonste meisjes van het land, die een „Pageant of Beauty" vormden. Nu zijn het de modemeis jes, die althans de vrijgezellen, op zoek naar ideeën voor hun toekomstig huishouden, le vendig het besef bijbrengen dat geen huis hoe ideaal ook als huis waarlijk ideaal kan zijn zoo lang de ideale vrouw het niet bestiert. Plet opvoedend effect van het contrast wordt geleverd door de huiselijke milieu's vaxx figuren uit Engelands letterkundige historie. Daar heeft de bekende theater-de corateur Aubrey Hammond voor gezorgd. Hij tooxxt Falstaff in zijn herberg (Falstaff was geen huiselijk maxx), het trieste zolderka mertje van Little Dorrit, de „kast" van Sherlock Holmes in Baker Street (waar ge dexx x-ook in de gordijnen meent te ruiken) en een allerstoffigste „xxxooie kamer" met geur van lavender en met twijfelachtige ele- gaxxtie, beschx-even in Jane Austin's Pride and Prejudice. De hut vaxx Robiixsoxx Crusoe is er ook bijvoor de vele kritic.i van oixze hedendaagsche beschaving misschien d e ideale woning in dit Olynxpia vol ideale wo- xxingen en woixixxginrichtingen. NOG RIJKER DAN TUT-ANKH-AMEN. Nu de herinnering aan het graf van Tut- Ankh-Aixxen nog versch in het geheugen ligt is er dicht bij de Sphinx een nieuw graf ont dekt, dat ook al geopend is. Deze ontdekking werd gedaaix door Prof. Hasson van de Uni versiteit van Cairo en iederen dag brengt nu deze geleerde kostbare en verwanderlijke voorwerpen aan den dag. Het graf is vaxx Ra Oxxer, die bijna 5000 jaren geleden leefde. Hij was Hoogepriester vaxx Egypte maar schijnt ook nog tal van andere hooge ambten bekleed te hebben. Het graf bestaat uit twee kamers. Een van deze bevat de sarcophaag vaxx een koningin, wier naam men nog niet te weten kon komen. De mummie draagt een prachtige, gouden kroon, schitterend van edelgesteexxten. De tweede kamer is, door de voorwerpen die er gevonden worden, misschien wel de belangrijkste. De Egyptenarexx geloofden dat de ziel vaxx een doode gixxg naar een laxxd. waar zij al die voorwerpen zou behoeven die ixx het leven noodig waren geweest. Om deze redexx plaat sen zij niet alleen voedsel in het graf, maar ook kleedingstukkexx, booten, wagexxs, stoe len, bedden, wapens en een compleet stel huishoudelijke benoodigdheden. Door deze gewoonte wetexx wij meer vaxx de Egyptena- ren dan van eenig atlder volk der oudheid. Daar Ra Oner zoovele functies had zijn de voorwerpen, in zijn graf gevonden, vaxx zeer uiteenloopeixden aard. Prof. Hassaxx is van oordeel dat, wanneer alles onderzocht zal zijn, deze vondst nog vaxx grooter belang zal blijken te wezen dan Tut-Ankh-Anxen's graf. Huis der Karo Bataks. Als nxcxx in Medan een gespx'ek voert over het Cultuurgebied van Sumatra's Oostkust exx daarbij zijn bewondering uit over de geweldige hoeveelheid arbeid, die hier door den Westerling wordt verricht, komt ook al spoedig de vraag: „Maar hebt U ook al iets gezieix van de schoonheid van dit land; is U al bij het Toba- Meer geweest?" En dan volgt er meestal eexx zeer enthousiaste beschrijving, zoodat onze vex-wachting hoog gespanneix was, toexx onze auto's op een stralenden Zondagmoi-gen den weg langs zoemden, die van Penxalang Siaxxtar naar Frapat leidt. Siantar ligt op de helling van het berg land, waarixx het Toba-Meer is ingezonken, zoodat mexx om het meer te bereiken, lang zaam klinxt tot de pashoogte <1210 M.) en daarna langs eexx sterk kronkelenden weg in korten tijd afdaalt naar Prapat. Naar mate we stijgen, wordt het bosch ijler, de ra vijnen dieper en overal steken uit het lagere hout de blauwgroene arenpalnxen op nxet hun zware bloeitx'ossexx, waaruit de Batak ixx bamboekokers het suikerhoudende sap aftapt. Ofschoon de zon al fel brandt is de tem peratuur op pashoogte volstrekt niet onaan- genaaixx warm, te meer daar er eexx lekker windje staat. Nu dalexx we snel laxxgs dexx pracixtigen autoweg, die hier in de hellingen is uitgehakt, Aaxx de eexxe zijde de hooge rots wanden, aan de andere diepe dalexx exx ravij- nexx, waartegexx het lage nxuux-tje of enkele steenexx palexx slechts eexx siixxpele bescher ming vormen, als er eens wat gebeurt, En het aaxxtal haarspeldbochten is hier zóó gi'oot. dat voorzichtigheid bij het rijden eexx eerste vereischte is. Maar toch rijdexx velen hier „kalmweg" 50 of 60 K.M. Als we weer een bocht nemen, ziexx we plot seling bexxedexx ons het meer blinkeix. Even stoppen om ten volle te kuxxnexx genieten vaxx dit liefelijke laxxdschap. Uit het blauwe meer rijst het hooge eiland Saxxxosir op, gedeelte lijk nog gehuld ixx de blauwachtige ochtend nevels. Tegen de helling zijn hiér en daar grijze erosiegeulen zichtbaar, die breed uitloo- pexx tot aan den waterspiegel. De oever aan onze zijde is vol met talrijke kleine iixhaxxxmen die als het ware uitgehakt zijn tusschen de uitloopers van het bergland, en ixx de kleine vlakten langs die bochten dui ken uit het groexx de zwarte Idjoekdaken van Batakwoningen op. Enkele helder groene rijstvelden steken scherp af tegen het donkergroen der boomen. Wij grijpen natuurlijk naar de fototoestellen, maar het resultaat kan toch slechts een zwakke afspiegeling zijn van dit mooie ge bied, waar juist de teere kleuren in de mor genzon zoo'n groote bekoring geven. We naderen Prapat. Op een schiereiland ligt het hotel, waar velexx uit Deli hun weck- eixd doorbx-engen. Het witte st-x-and met tal rijke baders is al te ziexx; links ixx dc bocht liggexx eenige Inlandsche schuitjes en ver derop steekt het torenspitsje van de Batak- kerk uit het geboomte. Spoedig zitten we in den schaduwrijken tuin vaxx het hotel exx genieten bij den tradi- tioneelen „koelen dronk" van het prachtige uitzicht over het nxeer. Inderdaad men heeft in Medaxx niet ovex-dreven, het ls hier een waar lustoord. Vijf-en-twintig jaar geleden bereikte de eerste toerist het Toba-Meer; thans is Prapat bekend tot ver buiten Deli, om zijn schilderachtige ligging en zijn bad gelegenheid. Ook wij kunnen den lust niet weerstaan, om eeix poos rond te zwemmen in het heer lijke frissche water, onx dan op het witte zand uit te rusten. Klein Zandvoort! We zittexx nu xxxidden in Batakland. Het is nog niet lang geleden (en bij velexx is het nog het geval), dat men bij het woord Bataks dacht aan een woest en moordlustig volk, dat geen grooter genot kende, dan oorlogvoeren en xxxenschexxeten. Maar zooals het mexxigmaal gaat met die romantiek in de verte, is de werkelijkheid heel wat milder, daxx de theorie Van menscheneten is nu zeker geexx sprake meer en bij de Noordelijke groep der Karo Bataks is de herinnering eraaxx zelfs ver- dwenexx. Dat er \Toeger tusschen de verschillende stammen veel onderlinge oorlogen zijn ge voerd. is te begrijpen; de versterking van sommige dorpen (aarden wal en bamboehei ning) wijst hier nog op. Doch thans wandelt nxeix door dit gebied evexx gerust als in Hol land. De Bataks worden in eexxige groepen verdeeld: De Kaï'o's wonen ten Noorden van het meer op de Karo-hoogvlakte de talrijk ste groep (de Toba's) woont meer aaxx de Oost- en Zuidzijde, terwijl de Pap Pak's het Westelijkste deel bezetten. Deze indeeling berust voor een belangrijk deel op het verschil in taal, ofschoon ook in type, woningbouw en kleeding verschillen zijn aan te wijzen. Oorspronkelijk hadden de Bataks den na tuurgodsdienst, het heidendom zooals dat vaak wordt uitgedrukt. De Islam en het Chris tendom zijn echter in dit land doorgedron gen; beide godsdiensten maken groote vor deringen, vooral de eerstgenoemde. Dat komt, omdat de overgang tot den Islam voor den Inlander zoo gemakkelijk gaat. Van een wer kelijke bokeering, zooals wij die kennen bij het Christendom, is echter geen sprake, zfe- ker xxiet in den eersten tijd. Het is al heel mooi, als hij de uiterlijke plichten nakomt: innerlijk is hij geen ziertje veranderd. Dat konxt op den duur wel, want als hij eenmaal in de Mohammedaaxxsche gemeenschap is op genomen, wordt hij daarin steeds meer vast- gesixoerd. De groote soepelheid van het nieu we geloof maakt het xxxogelijk, dat lxij zijn oude geesten exx goden kaxx blijven vereeren, hij kan zijn gebi-uiken bij geboorte exx dood, hij oogsten en huwelijk ook in den Islam be houden exx dit is eexx factor vaxx geweldige beteekenls voor dexx Ixxlaxxder, die zoo muur vast gegroeid is in de oude gebruiken, die ontstonden door het nauwe contact met de natuur, waarin deze volken leefdexx. Het los maken hiervan vereischt eeuwexx. Wij. die oxxs dikwijls geheel vrij wanexx van traditie, hebben nog niet eens alle gebruiken van onze voorvadereix afgelegd. In het Oostexx van het land vlanxnxcxx met Paschen nog de oude Os- taravuren op. Men kan dan ook waarnemen, dat een Inlander op een heilige plaats eexx offer brengt, den zegeix vraagt vaix den daar wonexxden geest en eindigt met: „Er is geen God daxx Allah exx Mohammed is Zijxx Pro feet!" Dat dit lijnrecht met elkaar in strijd is, valt heixx niet in. Het Christeixdonx heeft in de Bataklanden veel succes. Ofschoon de Christelijke Zending ixx Indië ook onder de Moslims werkt, heeft mexx zich toch in de eerste plaats gewend tot de volken, die den Islaxxx nog niet haddcix aangenomeix, omdat mexx daar veel meer kans van slagen heeft. Onder de Toba-Bataks werkt de Rijnsche Zending, terwijl de Ned er- landsche Zending onder de Karo's arbeidt. Men geeft op, dat van de pl.xxx. 750.000 Bataks reeds 300.000 tot het Christendom bekeerd zijn; het groote aantal kerken eix scholen is hier van een bewijs. Na de lunch trokken drie van ons er op uit naar het kerkje, dat we reeds van verre had den zien liggen. We hadden gehoord, dat er iets bijzondei'S gaaxxde was exx we zagen dan ook eexx groot aantal Bataks op het pleintje achter de kerk verzameld, terwijl op zij eeix aantal vrouwen en kinderen stonden ge schaard. De gemeente had namelijk eenige nieuwe kerkbanken noodig en nu werd er een soort fancy-fair gehouden. Door de leden waren allerlei geschenken bijeen gebracht. Doeken, kleedjes, dassexx, vruchten, eieren en een groot aantal fleschjes limonade werden geveild exx ïxu was het de bedoeling, om de prijzen zoo hoog mogelijk op te jagen. De afslager-, in een keurig wit tropenpak, stond met rappe tong de waren aan te prijzen. Zoodra wij op het tooneel verschenen, wer- dexx wc met groote voorkomendheid in den ''4 Batak meisje met zilveren padoeng.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 15