„Nederland verhinderd.'
REQUIEM - VERDI
Dollartekort.
DE BRANDWEER EN DE EMMABLOEM.
Provinciale Staten van Noord-Holland.
Het woord is aan...
Hot Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14670
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 23 April 1931
HAARLEM S DAGBLAD
D^iP=. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoof^.rt_ R0BERT peereboom.
ABONNEMENTEN :per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) 3.5754. Franco per post door Nederland f 3.8754- Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5754. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels f 1-75. elke regel meer 0J5- Reclame»
ƒ0.60 per regel- Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regel» 0.60,
elke regel meer 0-15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onie Groentje»
(iedcrcn dag) l3 regels f 0_30, elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnès. levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-. Verlies van Hand. Voet ot Oog 1400.-, Ouim 1250.-. Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-. Arm- oi Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
In een artikel in dit nummer over de bij
eenkomst te Genève van den Interparlemen
tairen Raad, waarin deze het programma
der Interparlementaire Unie ten aanzien
van de Ontwapeningsconferentie heeft vast
gesteld, zegt onze correspondent te Genève,
dat „ook eenige Europeesche groepen, waar
onder tot algemeene verbazing ook de Ne-
derlandsche, bericht van verhindering had
den gezonden".
Van de Nederlandsche groep der Interpar
lementaire Unie zijn ongeveer 120 van onze
150 Eerste- en Tweede Kamerleden lid. Wij
vinden een zeer merkwaardig geval dat van
dit aantal er niet twee naar Genève konden
gaan en kunnen ons de „algemeene verba
zing" in de conferentie levendig voorstellen.
Het. moet wel een allerzonderlingsten indruk
maken dat bij de voorbereiding van een
Ontwapeningsconferentie, waarvan onze voor
naamste vertegenwoordiger (voorzitter der
Voorbereidende Commissie) zelf verklaard
heeft, dat de mislukking een ramp voor
Europa zou zijn", de Nederlandsche groep
van parlementsleden zich bepaalt tot een
brief, en onverschillig wegblijft. Als er éen
hoofdfactor is. die de Ontwapeningsconfe
rentie kan doen mislukken, dan is het wel
onverschilligheid. In onverschilligheid schuilt
het grootste gevaar voor den oorlog.
En daar blijven nu de parlementsleden weg
van het land, dat „de bakermat van den
vrede" genoemd wordt van het volk, dat zoo
buitengewoon extra vredelievend is!
De Duitsche groep vond deze conferentie
te Genève, waarop trouwens zeer belangrijke
besluiten werden genomen en waar verras
sende eenstemmigheid op vele punten aan
den dag kwam, belangrijk genoeg om den
voorzitter van den Rijksdag, Paul Loebe, als
gedelegeerde te zenden. Er waren trouwens
vijftien parlementen, met in totaal driedui
zend leden, vertegenwoordigd. De groote
naties waren daar alle bij. Maar Nederland
was verhinderd!
Dit is wel allerminst de manier om indruk
in Genève te maken en mee te helpen tot
het verhoeden van een wereldramp, die de
vernietiging van Europa zou beteekenen. Bij
de a.s. volledige conferentie van de Inter
parlementaire Unie, die te Boedapest gehou
den zal worden, zullen de Nederlanders
als zij dan tenminste njet verhinderd zijn,
en verschijnen ontvangen worden met de
bijgedachte, al of niet uitgesproken: „Nu ja,
daar zijn ze nu, maar ze hebben het niet
eens de moeite waard gevonden de voorbe
reiding, de vaststelling van het programma,
mee te maken. Het schijnt hen niet veel te
kunnen schelen".
De algemeene verbazing daarover zal ook
in Nederland zelf gedeeld worden.
I
UITSLAANDE BRAND TE
BEVERWIJK.
Hedennacht brak door onbekende oorzaak
een felle brand uit in de sigarenfabriek
„Gevali" van de Gebrs. Van Lint in de Kloos
terstraat. Omstreeks 2 uur werd een der om
wonenden gewekt door het geknetter aer
vlammen en waarschuwde onmiddellijk de
politie, die op haar beurt de brandweer alar
meerde. De motorspuit was zeer spoedig ter
plaatse en onder leiding van commandant H.
Blom werd de strijd tegen de vuurzee aange
bonden. Het ruime gebouw dat grootendeels
uit hout was opgetrokken, was inmiddels één
vuurzee geworden; de vlammen vonden
steeds opnieuw voedsel in den voorraad ta
bak en sigarenkistjes. Aangezien het perceel
rondom ingebouwd was, liepen de aangren
zende woningen groot gevaar, mede door het
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
H. G. K. Dir. JAN BOODA
A.s. Vrijdag 8 uur Gem. Concertzaal
vuur te worden aangetast: dit geschiedde^
dan ook met het woonhuis van den heer W."
aan den Patersweg, dat aan de achterzijde
vlam vatte. De brandweer wist echter te
voorkomen, dat het perceel geheel door het
vuur vernield werd. Toen tenslotte .met
donderend geraas het dak en de muren van
de fabriek instortten, was het grootste ge
vaar van uitbreiding geweken en kon het
busschingswerk verder tot de nog fel bran
dende puinhoopen beperkt blijven.
De sigarenfabriek was volkomen met den
grond gelijk gemaakt. Te ongeveer half vijf
kon de brandweer inrukken. Het verbrande
perceel, dat eigendom was van de weduwe W
was verzekerd, evenals de inventaris, toebe-
hoorende aan de sigarenfabriek. Van Jen
stoffeerder M., die een gedeelte der beneden
verdieping in huur had, ging een voorraad
kapok, matrassenvulling en gereedschappen
verloren; de heer M. is niet verzekerd.
Het perceel Patersweg 30, bewoond door
W. bekwam aan de achterzijde ernstige
brand- en waterschade, die echter door ver
zekering gedekt wordt.
Bij het omverhalen van een gedeelte van
een muur werd een brandweerman door een
vallenden balk getroffen; hij bekwam een
bloedende wonde aan het hoofd. Na in het
Roode Kruis-ziekenhuis .verbonden te zijn,
kon hij zich echter huiswaarts begeven.
Bij het door de politie ingestelde onderzoek
naar de oorzaak van den brand zijn, naar-
wij vernemen, ernstige vermoedens van kwaad
willigheid gerezen, Geruchten als zou da
brand moeten worden toegeschreven aan een
wraakoefening doen de ronde; zij zijn tot nu
toe echter niet te controleeren. Het onder
zoek wordt met kracht voortgezet. Omtrent
de door het vuur aangerichte schade verne
men wij nog nader, dat volgens verklaring
van de firmanten een en ander laag verze
kerd was.
(Op de begrooting der Vereenigde
Staten wordt een tekort ver
wacht van 800 millioen dollar).
Ach, een sprookje is vernietigd,
Een illusie is verstoord,
Een vertrouwde overtuiging
Is gedeukt, gewond, vermoord!
Hebben wij in arm Europa
Niet Amerika gedacht,
Als het land van onbeperkte
Financieele kracht en macht?
Als het land van melk en honing,
Van millioenen bij 't millioen,
't Land dat, geldelijk gesproken,
Alles wat het wou, kon doen?
Velen trokken in hun droomen
Naar dat paradijs-op-aard,
Daar was 't leven pas een weelde,
Het bestaan benijdenswaard.
Daar moest niemand honger lijden.
Daar kreeg ieder mensch zijn deel,
Daar reed iedereen in auto's
En was altijd geld te veel.
Ach, een sprookje is vernietigd,
Een illusie is verstoord,
Een vertrouwde overtuiging
Is gedeukt, neen meer, vermoord!
In den tijd der groote schoonmaak
Raakt vriend Hoover overtuigd,
Dat het zachtjes aan hoog tijd wordt,
Dat hij klopt, hij veegt, hij zuigt.
P. GASUS.
BH de Emmabloemcollecte, Woensdag verleende ook de brandweer haar medewerking.
Zij deed ijverig haar best en droeg zoo op verdienstelijke icijze het hare bij tot het
welslagen der collecte.
(Zie ook het Tweede blad.)
In de nieuwe Staten keeren niet terug:
H. A. Bergkamp, R.K., Nieuwer Amstel.
*Mej. M. Bonnike, R.K., Amsterdam.
II. Brouwer, R.K., Hilversum.
A. Commandeur, R.K., Spanbroek.
J. Douwes Jr., A.R., Amsterdam.
C. Maarschalk, C.H., Haarlem.
D. E. W. C. Boswijk, V.B., Den Burg, Texel.
Mej. Mr. Ada Goudsmit, V.D., Amsterdam.
Mr. C. H. Guépin, V.B., Santpoort.
Dr. M. de Hartogh, Onafh. Lib., Amster
dam.
Ds. A. Klinkenberg J. Azn., C.H., Amster
dam.
J. Koster, V.D., Winkel.
E. Kupers, S.D.A.P., Hilversum.
Mr. M. Mendels, S.D.A.P., Amsterdam.
G. A. Vader, C.P.H., Weesp.
KI. de Vries, V.D., Amsterdam.
Mevr. H. van Zelmvan den Berg, C.P.H.,
Amsterdam.
Nieuwe leden zijn:
K. Kistemaker, C.H., Haarlemmermeer.
A. F. Bruinsma, Middenst. Partij, Amster
dam.
Mr. M. W. C. Wendelaar, V_BX.. Alkmaar.
H. J. F. M. Sneevliet, Rev. Soc. Partij, Am
sterdam.
Mej. Dr. M. J. V. HiUen, R.K., Amsterdam.
J. Braakman, R.K., Bovenkarspel.
P. Heilker, R.K., Haarlemmermeer.
M. J. H. Lambooy, R.K., Hilversum.
G. Baas, A.R., Amsterdam.
L. Seegers, Comm., Amsterdam.
N. Beuzemaker, Comm., Amsterdam.
F. v. d. Walle, S.D.A.P., Amsterdam.
Mej. E. Ribbius Peletier, S.D.A.P., Amster
dam.
L. Heyermans, S.D.A.P., Amsterdam.
Mr. M. Slingenberg, V.D., Haarlem.
J. den Exter, S.D.A.P., Amsterdam.
Het lot moet beslissen, wie één zetel van
den heer Kooiman, die dubbel gekozen is, zal
overnemen. Het zal zijn A. Sietsma of J. Best
Nzn.
Vergelijkingen.
Ter verduidelijking van de mededeelingen
over de verkiezingen in Noord-Holland, op
genomen in ons bijblad, geven wij hier een
nieuw staatje van de stemmen van nu en
1927.
Op de partijen zijn uitgebracht:
C.-H. 59.768 56.8791
Middenstandspartij 20.832 12.9261
Vrijheidsbond 68.047 66.4651
R.-K. 144.387 (123.8771
Communisten 31.830 12.6331
S.D.A.P. 210.539 (161.5051
Lijst dr. de Hartogh 6152 92141
A.-R. 51.992 42.7991
Vrijz.-dem. 55675 42.0061
Chr. Democraten 5829 43191
Plattelandspartij 482 13.450)
Staatk. Geref. 3802 3123)
Rev. Soc. 11385
Herv. Geref. 2426 3355)
R.-K. Volkspartij 3345 3427)
Lijst Lampetje 1780
Tusschen haakjes zijn geplaatst de stem
men van de verkiezing in 1927.
In de staat opgenomen in ons bijblad wa
ren de stemmen van de R.-K. en de Commu
nisten op verschillende lijsten uitgebracht,
niet bij elkaar geteld.
HOE ZAL DE RAADSVERKIE
ZING TE HAARLEM AFLOOPEN?
DE STEMMEN-CIJFERS DER PROV. STATEN
VERKIEZING ALS MAATSTAF. v
Wij hebben een berekening gemaakt hoe
de a.s. raadsverkiebzing te Haarlem zal af-
loopen indien de nu gehouden Prov. Staten
verkiezing als maatstaf genomen kan wor
den.
Uitgebracht werden te Haarlem 55234 gel
dige stemmen. De kiesdeeler zou dus in dat
geval worden: 1418.
De stemmen waren als volgt verdeeld:
Chr. Hist. Partij
4824
Chr. Dem. Partij
437
Middenstandspartij
1572
Vrijheidsbond
4518
R. K. Staatspartij
14878
Staatsk. Ger. Partij
185
S D. A. P.
17018
Rev. Soc. Partij
286
Lijst dr. M. de Hartogh
291
Herv. Ger. Staatspartij
105
Anti-Rev. Partij
4413
R. K. Volkspartij
517
Vrijz. Dem. Bond
4043
Comm. Partij
2147
De verdeeling der zetels zou dan zijn:
Chr. Hist. Partij 3 b 4 (3)
Middenstandspartij (v.d.Kamp) 1 (1)
Vrijheidsbond 3 a 4 (4)
R. K. 10 a 11 (11)
S. D. A. P. 12 (12)
A. R. 3 (3)
'Vrijz. Dem. 3 (3)
Communisten li 2 (2)
Tusschen haakjes is het aantal zetels ge
plaatst dat de partijen thans in den raad
bezetten.
De Christ.-Hist. partij zou bij onze bereke
ning 3 a 4 zetels krijgen. Het overschot is na
melijk 570.
Op den Vrijheidsbond zijn thans 4518 stem
men uitgebracht, tiaar voor de raadsverkie
zingen kunnen de 363 stemmen van de lijst
dr. de Hartogh daarbij geteld worden. Het
totaal zou dan 4881 worden, wat boven 3
zetels een overschot van 527 stemmen zou
geven.
De Vrijzinnig-Democraten behaalden 4043,
het geen slechts 212 stemmen te weinig zou
zijn om de 3 zetels die zij thans in den raad
hebben te behouden.
De Communisten hebben thans, omdat G.
Oversteegen, die als Anti-Stemdwang-par-
tijer gekozen is. naar de Communisten is
overgegaan 2 zetels in den raad. Voor 2 zetels
zouden de Communisten evenwel 28L'8 slem-
men moeten hebben, met hun overschot van
824 stemmen zouden zij evenwel voor een
tweeden zetel in aanmerking zijn gekomen.
De R.K. behaalden 14878 stemmen. Jat
is nu 10 zetels en een overschot van 698,
welk overschot vermoedelijk voldoende zou
zijn geweest voor het behoud van den elfden
zetel.
Als dus de raadsverkiezingen ongeveer de
zelfde cijfers geven als deze Statenverkiezin
gen zal er niet veel in de samenstelling an
den raad veranderen.
KUERTEN 9 MAAL TER DOOD
VEROORDEELD.
Hij berust in zijn vonnis.
MOTIVEERING EN VERDEDIGING.
In het proces tegen den Dusseldorfschen
massamoordenaar Peter Kürten heeft öe
juryrechtbank te Dusseldorf gistermiddag,
na 13 4 uur in raadkamer te zijn geweest,
uitspraak gedaan.
Onder geweldige spanning van de geheel
bezette zaal werd het volgende vonnis uit
gesproken
De beklaagde is schuldig verklaard aan
negen gevallen van moord, al of niet gepaard
gaande met geweldpleging of ontuchtige
handeiingen. Hij wordt voor eiken moord ter
dood veroordeeld, verder wegens poging tot
moor'1 in zeven gevallen tot een totale straf
van 15 jaar tuchthuis, levenslang verlies van
zijn burgerlijke rechten en plaatsing onder
politietoezicht.
De bij de misdaden gebruikte voorwenen
worden in beslag genomen. De kosten van
het proces komen ten laste van beklaagde.
Ter motiveering van het vonnis wordt o,a.
gezegd: Het was voor de rechtbank van het
grootste belang, dat naast de bekentenissen
in vrijwel ieder geval ook objectieve feiten
voorhanden zijn, die bewijzen, dat beklaagde
de dader is. Bovendien zijn ontelbare bijzon
derheden aan een onderzoek onderwerpen
en juist bevonden.
Nadat de voorzitter nader op de afzonder
lijke misdrijven was ingegaan, verklaarde
hij, dat de rechtbank tot de overtuiging is
gekomen, dat Kürten in alle gevallen met
voorbedachte rade heeft gehandeld. Er be
staat niet de minste reden om aan te nemen,
dat Kürten zijn daden onder den invloed
van een storing zijner geestvermogens heeft
gepleegd.
In aansluiting op de motiveering van het
vonnis verklaarde de verdediger van Kür
ten, dat beklaagde het vonnis aanvaardt.
Kürten zeide, desgevraagd, zich bü 't vonnis
neer te leggen en ook de officier van justitie
legde een soortgelijke verklaring af.
Kürten, die tijdens de slotzitting voortdu
rend onder verscherpte bewaking had ge
staan, liet zich kalm en zonder uiterlijk
zichtbare opwinding wegvoeren.
LONDENSCH WETHOUDER TE
AMSTERDAM.
AMSTERDAM. 23 April. (V.D.) Wij verne
men, dat Vrijdagmorgen voor een bezoek aan
de hoofdstad op Schiphol zal arriveeren de
heer Jenks, wethouder te Londen. De heer
Jenks en echtgenoote zullen hun intrek ne
men in het Carlton-Hotel.
ARROND. RECHTBANK.
VERDUISTERING IN DEN
BOLLENHANDEL.
Voor de rechtbank diende de zaak tegen
den 35-jarigen C. J. H.. reiziger bij den bol-
lenhandelaar van Z. te Wijk aan Zee en
Duin, die van een klant in Londen geld
ontvangen had voor geleverde bollen, en dit
geld niet aan zijn patroon had afgedragen,
doch voor huishoudelijke doeleinden ge
bruikt.
De Officier, mr. W. M. Paardekoopcr
Overman, achtte het ten lastegelcgde wettig
en overtuigend bewezen en elschte 2 maan
den gevangenisstraf.
De verdediger mr. Julius Hoog tastte de
dagvaarding aan wat betreft de plaats van
het misdrijf. De locus delicti was Londen en
niet „Wijk aan Zee en Duin althans elders
in Nederland". Verder bestreed pleiter, dat
de opzet op het wederrechtelijke van het toe-
eigenen gericht was. Verdachte had nog eeni
ge tegenvorderingen (salaris, voorschotten)
en, behield het ontvangen geld om zeker te
zijn van zijn zaken. Mr. Hoog drong daarom
aan op terugwijzing naar den rechter-com-
missaris ter nader onderzoek van den salaris-
en voorschottenstaat.
Na re- en dupliek bepaalde de rechtbank
de uitspraak op over 14 dagen.
Cornells Veth
Ontmoet ge een jongen dichter.
en de kans daarop is groot,
Vraag niet: hoe staat het leven.
maar: hoc is het met den dood?
De verkiezingen voor de Provinciale Stalen.
i2e blad, 1 pag. en 2e pag., Ie blad, le pag.)
„Nederland verhinderd".
De Emmabloem-coUecte.
De toestand in Spanje.
(le blad, le pag.)
(4e blad, le pag.)
(4e blad. le pag.j
De arrestatie van den Belgischen leeraar in
Milaan.
(4e blad, le pag.)
Peter Kuerten 9 X ter dood veroordeeld.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De nieuwe Staten.
(le blad, le pag.)
Voor de Forensen; De vermogensbelasting.
(2e blad. 3e pag.)
Mr. B. dc Jong van Beek en Donk: DcGcnecf-
sche bijeenkomst der Interparlementaire
Unie.
(4e blad, le pag.)
Henry A. Th. LcsturgconHet feestprogram
ma aan dc Internationale Koloniale ten
toonstelling.
(4e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
ONEERLIJKE HCLFBESTBIXEB.
De recherche heeft aangehouden een 26-
jarigen hulpbesteller bij de Posterijen, die.
een postwissel, groot f 24.94 heeft ont
vreemd. Hij liet den wissel door een ander
onderteekenen en innen, waarna het bedrag
samen gedeeld werd.
De man is in bewaring gesteld.
OPENING VAN SCIIF.VENINGEN'S NIEUWE
HAVEN.
Te Scheveningen zijn de feestelijkheden
begonnen ter gelegenheid van de opening
van de nieuwe haven felke heden geschiedt.
Er wordt een vischtentoonstelling gehouden.
HAARLEM, 23 April.
De nieuwe Staten.
Evenmin als in de andere provincies heeft
de Statenverkiezing in Noord-Holland groote
verandering gebracht. Van de linksche par
tijen, die in de meerderheid waren, heeft de
S.D.A.P. twee zetels gewonnen, en dat is de
belangrijkste verandering in partij sterkste.
De C.H.. de V.B., de V.D. en de liJst-De Har
togh hebben elk één zetel verloren, de Mid
denstandspartij en de Rev. Soc. hebben or
elk één gewonnen. Onveranderd zijn de R.K.
en de A.R. Wil men de oude verhouding
rechts-links als maatstaf van het resultaat
nemen, dan heeft de rechterzijde een zetel
aan links moeten afstaan.
Wij geven elders een overzicht van de
Haarlemschc cijfers met het oog op de a.s.
gemeenteraadsverkiezingen. Er moet uit af
geleid worden dat er in den gemeenteraad
vrijwel niets, mogelijk zelfs niets in de partij
verhouding zal veranderen. In deze stad
schijnt inderdaad de status quo volkomen
te zijn gehandhaafd. De kiezers laten het
zooals het was.
Het aantal stemmen van onwaarde is weer
ontstellend groot, ook in dc stad Haarlem.
Natuurlijk ligt in een aantal gevallen de
schuld bij menschcn, die zich zelfs in dit
buitengemeen eenvoudige werkje vergisten,
maar de meerderheid vormen zij zeker niet.
De meerderheid bestaat uit onverschilligen,
die het beroemde motief van de kat en den
kater als stemmings-rlchtsnoer nemen, plus
nog een groep principiëele tegenstanders van
den stemdwang. Het blijft onduidelijk wat zij
eigenlijk met hun blanco biljetten denken te
bereiken. Van alle methoden van verzet en
protest is de afwezigheid, althans bij verkie
zingen, wel de minst doeltreffende.
Sommige menschen verwachten blijkbaar,
als gevolg van de toegenomen werkloosheid,
een aanmerkelijkcn groei van de communis
tische fractie in de Staten. Die is geheel uit
gebleven. De communisten hebben hun drie
zetels behouden, en dat is alles. Ook in de
stad Haarlem is hun Invloed zoo weinig toe
genomen. dat het dubieus blijft of zij in den
gemeenteraad hun tweeden zetel buiten
de kiezers en bezet door G. Oversteegen zul
len kunnen behouden. Dc kans bestaat dat
deze lichtende ster aan het gemeentelijk
firmament ons de volgende maand ontvallen
zal.
Voorzoover de resultaten uit andere pro
vincies bekend zijn schijnt ook daar de S.D.
A. P., met bescheiden zetelwinst, de meeste
reden tot blijdschap te hebben. In Overijsel
heeft zij twee zetels gewonnen, In Zeeland
één, in Drente ook één. De R.K. zijn over