„Nederland verhinderd.' REQUIEM - VERDI Dollartekort. DE BRANDWEER EN DE EMMABLOEM. Provinciale Staten van Noord-Holland. Het woord is aan... Hot Belangrijkste. 48e Jaargang No. 14670 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 23 April 1931 HAARLEM S DAGBLAD D^iP=. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoof^.rt_ R0BERT peereboom. ABONNEMENTEN :per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei gemeente) 3.5754. Franco per post door Nederland f 3.8754- Losse nummers ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5754. franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels f 1-75. elke regel meer 0J5- Reclame» ƒ0.60 per regel- Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regel» 0.60, elke regel meer 0-15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onie Groentje» (iedcrcn dag) l3 regels f 0_30, elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnès. levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-. Verlies van Hand. Voet ot Oog 1400.-, Ouim 1250.-. Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-. Arm- oi Beenbreuk 1100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD In een artikel in dit nummer over de bij eenkomst te Genève van den Interparlemen tairen Raad, waarin deze het programma der Interparlementaire Unie ten aanzien van de Ontwapeningsconferentie heeft vast gesteld, zegt onze correspondent te Genève, dat „ook eenige Europeesche groepen, waar onder tot algemeene verbazing ook de Ne- derlandsche, bericht van verhindering had den gezonden". Van de Nederlandsche groep der Interpar lementaire Unie zijn ongeveer 120 van onze 150 Eerste- en Tweede Kamerleden lid. Wij vinden een zeer merkwaardig geval dat van dit aantal er niet twee naar Genève konden gaan en kunnen ons de „algemeene verba zing" in de conferentie levendig voorstellen. Het. moet wel een allerzonderlingsten indruk maken dat bij de voorbereiding van een Ontwapeningsconferentie, waarvan onze voor naamste vertegenwoordiger (voorzitter der Voorbereidende Commissie) zelf verklaard heeft, dat de mislukking een ramp voor Europa zou zijn", de Nederlandsche groep van parlementsleden zich bepaalt tot een brief, en onverschillig wegblijft. Als er éen hoofdfactor is. die de Ontwapeningsconfe rentie kan doen mislukken, dan is het wel onverschilligheid. In onverschilligheid schuilt het grootste gevaar voor den oorlog. En daar blijven nu de parlementsleden weg van het land, dat „de bakermat van den vrede" genoemd wordt van het volk, dat zoo buitengewoon extra vredelievend is! De Duitsche groep vond deze conferentie te Genève, waarop trouwens zeer belangrijke besluiten werden genomen en waar verras sende eenstemmigheid op vele punten aan den dag kwam, belangrijk genoeg om den voorzitter van den Rijksdag, Paul Loebe, als gedelegeerde te zenden. Er waren trouwens vijftien parlementen, met in totaal driedui zend leden, vertegenwoordigd. De groote naties waren daar alle bij. Maar Nederland was verhinderd! Dit is wel allerminst de manier om indruk in Genève te maken en mee te helpen tot het verhoeden van een wereldramp, die de vernietiging van Europa zou beteekenen. Bij de a.s. volledige conferentie van de Inter parlementaire Unie, die te Boedapest gehou den zal worden, zullen de Nederlanders als zij dan tenminste njet verhinderd zijn, en verschijnen ontvangen worden met de bijgedachte, al of niet uitgesproken: „Nu ja, daar zijn ze nu, maar ze hebben het niet eens de moeite waard gevonden de voorbe reiding, de vaststelling van het programma, mee te maken. Het schijnt hen niet veel te kunnen schelen". De algemeene verbazing daarover zal ook in Nederland zelf gedeeld worden. I UITSLAANDE BRAND TE BEVERWIJK. Hedennacht brak door onbekende oorzaak een felle brand uit in de sigarenfabriek „Gevali" van de Gebrs. Van Lint in de Kloos terstraat. Omstreeks 2 uur werd een der om wonenden gewekt door het geknetter aer vlammen en waarschuwde onmiddellijk de politie, die op haar beurt de brandweer alar meerde. De motorspuit was zeer spoedig ter plaatse en onder leiding van commandant H. Blom werd de strijd tegen de vuurzee aange bonden. Het ruime gebouw dat grootendeels uit hout was opgetrokken, was inmiddels één vuurzee geworden; de vlammen vonden steeds opnieuw voedsel in den voorraad ta bak en sigarenkistjes. Aangezien het perceel rondom ingebouwd was, liepen de aangren zende woningen groot gevaar, mede door het INGEZONDEN MEDEDEELINGEN H. G. K. Dir. JAN BOODA A.s. Vrijdag 8 uur Gem. Concertzaal vuur te worden aangetast: dit geschiedde^ dan ook met het woonhuis van den heer W." aan den Patersweg, dat aan de achterzijde vlam vatte. De brandweer wist echter te voorkomen, dat het perceel geheel door het vuur vernield werd. Toen tenslotte .met donderend geraas het dak en de muren van de fabriek instortten, was het grootste ge vaar van uitbreiding geweken en kon het busschingswerk verder tot de nog fel bran dende puinhoopen beperkt blijven. De sigarenfabriek was volkomen met den grond gelijk gemaakt. Te ongeveer half vijf kon de brandweer inrukken. Het verbrande perceel, dat eigendom was van de weduwe W was verzekerd, evenals de inventaris, toebe- hoorende aan de sigarenfabriek. Van Jen stoffeerder M., die een gedeelte der beneden verdieping in huur had, ging een voorraad kapok, matrassenvulling en gereedschappen verloren; de heer M. is niet verzekerd. Het perceel Patersweg 30, bewoond door W. bekwam aan de achterzijde ernstige brand- en waterschade, die echter door ver zekering gedekt wordt. Bij het omverhalen van een gedeelte van een muur werd een brandweerman door een vallenden balk getroffen; hij bekwam een bloedende wonde aan het hoofd. Na in het Roode Kruis-ziekenhuis .verbonden te zijn, kon hij zich echter huiswaarts begeven. Bij het door de politie ingestelde onderzoek naar de oorzaak van den brand zijn, naar- wij vernemen, ernstige vermoedens van kwaad willigheid gerezen, Geruchten als zou da brand moeten worden toegeschreven aan een wraakoefening doen de ronde; zij zijn tot nu toe echter niet te controleeren. Het onder zoek wordt met kracht voortgezet. Omtrent de door het vuur aangerichte schade verne men wij nog nader, dat volgens verklaring van de firmanten een en ander laag verze kerd was. (Op de begrooting der Vereenigde Staten wordt een tekort ver wacht van 800 millioen dollar). Ach, een sprookje is vernietigd, Een illusie is verstoord, Een vertrouwde overtuiging Is gedeukt, gewond, vermoord! Hebben wij in arm Europa Niet Amerika gedacht, Als het land van onbeperkte Financieele kracht en macht? Als het land van melk en honing, Van millioenen bij 't millioen, 't Land dat, geldelijk gesproken, Alles wat het wou, kon doen? Velen trokken in hun droomen Naar dat paradijs-op-aard, Daar was 't leven pas een weelde, Het bestaan benijdenswaard. Daar moest niemand honger lijden. Daar kreeg ieder mensch zijn deel, Daar reed iedereen in auto's En was altijd geld te veel. Ach, een sprookje is vernietigd, Een illusie is verstoord, Een vertrouwde overtuiging Is gedeukt, neen meer, vermoord! In den tijd der groote schoonmaak Raakt vriend Hoover overtuigd, Dat het zachtjes aan hoog tijd wordt, Dat hij klopt, hij veegt, hij zuigt. P. GASUS. BH de Emmabloemcollecte, Woensdag verleende ook de brandweer haar medewerking. Zij deed ijverig haar best en droeg zoo op verdienstelijke icijze het hare bij tot het welslagen der collecte. (Zie ook het Tweede blad.) In de nieuwe Staten keeren niet terug: H. A. Bergkamp, R.K., Nieuwer Amstel. *Mej. M. Bonnike, R.K., Amsterdam. II. Brouwer, R.K., Hilversum. A. Commandeur, R.K., Spanbroek. J. Douwes Jr., A.R., Amsterdam. C. Maarschalk, C.H., Haarlem. D. E. W. C. Boswijk, V.B., Den Burg, Texel. Mej. Mr. Ada Goudsmit, V.D., Amsterdam. Mr. C. H. Guépin, V.B., Santpoort. Dr. M. de Hartogh, Onafh. Lib., Amster dam. Ds. A. Klinkenberg J. Azn., C.H., Amster dam. J. Koster, V.D., Winkel. E. Kupers, S.D.A.P., Hilversum. Mr. M. Mendels, S.D.A.P., Amsterdam. G. A. Vader, C.P.H., Weesp. KI. de Vries, V.D., Amsterdam. Mevr. H. van Zelmvan den Berg, C.P.H., Amsterdam. Nieuwe leden zijn: K. Kistemaker, C.H., Haarlemmermeer. A. F. Bruinsma, Middenst. Partij, Amster dam. Mr. M. W. C. Wendelaar, V_BX.. Alkmaar. H. J. F. M. Sneevliet, Rev. Soc. Partij, Am sterdam. Mej. Dr. M. J. V. HiUen, R.K., Amsterdam. J. Braakman, R.K., Bovenkarspel. P. Heilker, R.K., Haarlemmermeer. M. J. H. Lambooy, R.K., Hilversum. G. Baas, A.R., Amsterdam. L. Seegers, Comm., Amsterdam. N. Beuzemaker, Comm., Amsterdam. F. v. d. Walle, S.D.A.P., Amsterdam. Mej. E. Ribbius Peletier, S.D.A.P., Amster dam. L. Heyermans, S.D.A.P., Amsterdam. Mr. M. Slingenberg, V.D., Haarlem. J. den Exter, S.D.A.P., Amsterdam. Het lot moet beslissen, wie één zetel van den heer Kooiman, die dubbel gekozen is, zal overnemen. Het zal zijn A. Sietsma of J. Best Nzn. Vergelijkingen. Ter verduidelijking van de mededeelingen over de verkiezingen in Noord-Holland, op genomen in ons bijblad, geven wij hier een nieuw staatje van de stemmen van nu en 1927. Op de partijen zijn uitgebracht: C.-H. 59.768 56.8791 Middenstandspartij 20.832 12.9261 Vrijheidsbond 68.047 66.4651 R.-K. 144.387 (123.8771 Communisten 31.830 12.6331 S.D.A.P. 210.539 (161.5051 Lijst dr. de Hartogh 6152 92141 A.-R. 51.992 42.7991 Vrijz.-dem. 55675 42.0061 Chr. Democraten 5829 43191 Plattelandspartij 482 13.450) Staatk. Geref. 3802 3123) Rev. Soc. 11385 Herv. Geref. 2426 3355) R.-K. Volkspartij 3345 3427) Lijst Lampetje 1780 Tusschen haakjes zijn geplaatst de stem men van de verkiezing in 1927. In de staat opgenomen in ons bijblad wa ren de stemmen van de R.-K. en de Commu nisten op verschillende lijsten uitgebracht, niet bij elkaar geteld. HOE ZAL DE RAADSVERKIE ZING TE HAARLEM AFLOOPEN? DE STEMMEN-CIJFERS DER PROV. STATEN VERKIEZING ALS MAATSTAF. v Wij hebben een berekening gemaakt hoe de a.s. raadsverkiebzing te Haarlem zal af- loopen indien de nu gehouden Prov. Staten verkiezing als maatstaf genomen kan wor den. Uitgebracht werden te Haarlem 55234 gel dige stemmen. De kiesdeeler zou dus in dat geval worden: 1418. De stemmen waren als volgt verdeeld: Chr. Hist. Partij 4824 Chr. Dem. Partij 437 Middenstandspartij 1572 Vrijheidsbond 4518 R. K. Staatspartij 14878 Staatsk. Ger. Partij 185 S D. A. P. 17018 Rev. Soc. Partij 286 Lijst dr. M. de Hartogh 291 Herv. Ger. Staatspartij 105 Anti-Rev. Partij 4413 R. K. Volkspartij 517 Vrijz. Dem. Bond 4043 Comm. Partij 2147 De verdeeling der zetels zou dan zijn: Chr. Hist. Partij 3 b 4 (3) Middenstandspartij (v.d.Kamp) 1 (1) Vrijheidsbond 3 a 4 (4) R. K. 10 a 11 (11) S. D. A. P. 12 (12) A. R. 3 (3) 'Vrijz. Dem. 3 (3) Communisten li 2 (2) Tusschen haakjes is het aantal zetels ge plaatst dat de partijen thans in den raad bezetten. De Christ.-Hist. partij zou bij onze bereke ning 3 a 4 zetels krijgen. Het overschot is na melijk 570. Op den Vrijheidsbond zijn thans 4518 stem men uitgebracht, tiaar voor de raadsverkie zingen kunnen de 363 stemmen van de lijst dr. de Hartogh daarbij geteld worden. Het totaal zou dan 4881 worden, wat boven 3 zetels een overschot van 527 stemmen zou geven. De Vrijzinnig-Democraten behaalden 4043, het geen slechts 212 stemmen te weinig zou zijn om de 3 zetels die zij thans in den raad hebben te behouden. De Communisten hebben thans, omdat G. Oversteegen, die als Anti-Stemdwang-par- tijer gekozen is. naar de Communisten is overgegaan 2 zetels in den raad. Voor 2 zetels zouden de Communisten evenwel 28L'8 slem- men moeten hebben, met hun overschot van 824 stemmen zouden zij evenwel voor een tweeden zetel in aanmerking zijn gekomen. De R.K. behaalden 14878 stemmen. Jat is nu 10 zetels en een overschot van 698, welk overschot vermoedelijk voldoende zou zijn geweest voor het behoud van den elfden zetel. Als dus de raadsverkiezingen ongeveer de zelfde cijfers geven als deze Statenverkiezin gen zal er niet veel in de samenstelling an den raad veranderen. KUERTEN 9 MAAL TER DOOD VEROORDEELD. Hij berust in zijn vonnis. MOTIVEERING EN VERDEDIGING. In het proces tegen den Dusseldorfschen massamoordenaar Peter Kürten heeft öe juryrechtbank te Dusseldorf gistermiddag, na 13 4 uur in raadkamer te zijn geweest, uitspraak gedaan. Onder geweldige spanning van de geheel bezette zaal werd het volgende vonnis uit gesproken De beklaagde is schuldig verklaard aan negen gevallen van moord, al of niet gepaard gaande met geweldpleging of ontuchtige handeiingen. Hij wordt voor eiken moord ter dood veroordeeld, verder wegens poging tot moor'1 in zeven gevallen tot een totale straf van 15 jaar tuchthuis, levenslang verlies van zijn burgerlijke rechten en plaatsing onder politietoezicht. De bij de misdaden gebruikte voorwenen worden in beslag genomen. De kosten van het proces komen ten laste van beklaagde. Ter motiveering van het vonnis wordt o,a. gezegd: Het was voor de rechtbank van het grootste belang, dat naast de bekentenissen in vrijwel ieder geval ook objectieve feiten voorhanden zijn, die bewijzen, dat beklaagde de dader is. Bovendien zijn ontelbare bijzon derheden aan een onderzoek onderwerpen en juist bevonden. Nadat de voorzitter nader op de afzonder lijke misdrijven was ingegaan, verklaarde hij, dat de rechtbank tot de overtuiging is gekomen, dat Kürten in alle gevallen met voorbedachte rade heeft gehandeld. Er be staat niet de minste reden om aan te nemen, dat Kürten zijn daden onder den invloed van een storing zijner geestvermogens heeft gepleegd. In aansluiting op de motiveering van het vonnis verklaarde de verdediger van Kür ten, dat beklaagde het vonnis aanvaardt. Kürten zeide, desgevraagd, zich bü 't vonnis neer te leggen en ook de officier van justitie legde een soortgelijke verklaring af. Kürten, die tijdens de slotzitting voortdu rend onder verscherpte bewaking had ge staan, liet zich kalm en zonder uiterlijk zichtbare opwinding wegvoeren. LONDENSCH WETHOUDER TE AMSTERDAM. AMSTERDAM. 23 April. (V.D.) Wij verne men, dat Vrijdagmorgen voor een bezoek aan de hoofdstad op Schiphol zal arriveeren de heer Jenks, wethouder te Londen. De heer Jenks en echtgenoote zullen hun intrek ne men in het Carlton-Hotel. ARROND. RECHTBANK. VERDUISTERING IN DEN BOLLENHANDEL. Voor de rechtbank diende de zaak tegen den 35-jarigen C. J. H.. reiziger bij den bol- lenhandelaar van Z. te Wijk aan Zee en Duin, die van een klant in Londen geld ontvangen had voor geleverde bollen, en dit geld niet aan zijn patroon had afgedragen, doch voor huishoudelijke doeleinden ge bruikt. De Officier, mr. W. M. Paardekoopcr Overman, achtte het ten lastegelcgde wettig en overtuigend bewezen en elschte 2 maan den gevangenisstraf. De verdediger mr. Julius Hoog tastte de dagvaarding aan wat betreft de plaats van het misdrijf. De locus delicti was Londen en niet „Wijk aan Zee en Duin althans elders in Nederland". Verder bestreed pleiter, dat de opzet op het wederrechtelijke van het toe- eigenen gericht was. Verdachte had nog eeni ge tegenvorderingen (salaris, voorschotten) en, behield het ontvangen geld om zeker te zijn van zijn zaken. Mr. Hoog drong daarom aan op terugwijzing naar den rechter-com- missaris ter nader onderzoek van den salaris- en voorschottenstaat. Na re- en dupliek bepaalde de rechtbank de uitspraak op over 14 dagen. Cornells Veth Ontmoet ge een jongen dichter. en de kans daarop is groot, Vraag niet: hoe staat het leven. maar: hoc is het met den dood? De verkiezingen voor de Provinciale Stalen. i2e blad, 1 pag. en 2e pag., Ie blad, le pag.) „Nederland verhinderd". De Emmabloem-coUecte. De toestand in Spanje. (le blad, le pag.) (4e blad, le pag.) (4e blad. le pag.j De arrestatie van den Belgischen leeraar in Milaan. (4e blad, le pag.) Peter Kuerten 9 X ter dood veroordeeld. (le blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De nieuwe Staten. (le blad, le pag.) Voor de Forensen; De vermogensbelasting. (2e blad. 3e pag.) Mr. B. dc Jong van Beek en Donk: DcGcnecf- sche bijeenkomst der Interparlementaire Unie. (4e blad, le pag.) Henry A. Th. LcsturgconHet feestprogram ma aan dc Internationale Koloniale ten toonstelling. (4e blad, le pag.) (Laatste berichten 2e pagina le blad.) ONEERLIJKE HCLFBESTBIXEB. De recherche heeft aangehouden een 26- jarigen hulpbesteller bij de Posterijen, die. een postwissel, groot f 24.94 heeft ont vreemd. Hij liet den wissel door een ander onderteekenen en innen, waarna het bedrag samen gedeeld werd. De man is in bewaring gesteld. OPENING VAN SCIIF.VENINGEN'S NIEUWE HAVEN. Te Scheveningen zijn de feestelijkheden begonnen ter gelegenheid van de opening van de nieuwe haven felke heden geschiedt. Er wordt een vischtentoonstelling gehouden. HAARLEM, 23 April. De nieuwe Staten. Evenmin als in de andere provincies heeft de Statenverkiezing in Noord-Holland groote verandering gebracht. Van de linksche par tijen, die in de meerderheid waren, heeft de S.D.A.P. twee zetels gewonnen, en dat is de belangrijkste verandering in partij sterkste. De C.H.. de V.B., de V.D. en de liJst-De Har togh hebben elk één zetel verloren, de Mid denstandspartij en de Rev. Soc. hebben or elk één gewonnen. Onveranderd zijn de R.K. en de A.R. Wil men de oude verhouding rechts-links als maatstaf van het resultaat nemen, dan heeft de rechterzijde een zetel aan links moeten afstaan. Wij geven elders een overzicht van de Haarlemschc cijfers met het oog op de a.s. gemeenteraadsverkiezingen. Er moet uit af geleid worden dat er in den gemeenteraad vrijwel niets, mogelijk zelfs niets in de partij verhouding zal veranderen. In deze stad schijnt inderdaad de status quo volkomen te zijn gehandhaafd. De kiezers laten het zooals het was. Het aantal stemmen van onwaarde is weer ontstellend groot, ook in dc stad Haarlem. Natuurlijk ligt in een aantal gevallen de schuld bij menschcn, die zich zelfs in dit buitengemeen eenvoudige werkje vergisten, maar de meerderheid vormen zij zeker niet. De meerderheid bestaat uit onverschilligen, die het beroemde motief van de kat en den kater als stemmings-rlchtsnoer nemen, plus nog een groep principiëele tegenstanders van den stemdwang. Het blijft onduidelijk wat zij eigenlijk met hun blanco biljetten denken te bereiken. Van alle methoden van verzet en protest is de afwezigheid, althans bij verkie zingen, wel de minst doeltreffende. Sommige menschen verwachten blijkbaar, als gevolg van de toegenomen werkloosheid, een aanmerkelijkcn groei van de communis tische fractie in de Staten. Die is geheel uit gebleven. De communisten hebben hun drie zetels behouden, en dat is alles. Ook in de stad Haarlem is hun Invloed zoo weinig toe genomen. dat het dubieus blijft of zij in den gemeenteraad hun tweeden zetel buiten de kiezers en bezet door G. Oversteegen zul len kunnen behouden. Dc kans bestaat dat deze lichtende ster aan het gemeentelijk firmament ons de volgende maand ontvallen zal. Voorzoover de resultaten uit andere pro vincies bekend zijn schijnt ook daar de S.D. A. P., met bescheiden zetelwinst, de meeste reden tot blijdschap te hebben. In Overijsel heeft zij twee zetels gewonnen, In Zeeland één, in Drente ook één. De R.K. zijn over

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1