Gruwelijke moord te
Amsterdam.
Strijdrumoer.
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14680
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 5 Mei 1931
HAARLEM S DAGBLAD
PirActie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :per week f 0.2714, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) f 3.5714. Franco per post door Nederland f 3.87)4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon No*.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels L75. elke regel meer ƒ035- Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer 0-15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels 0.30, elke regel meer 0.10. uitsluitend contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- an Weekaiionnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden (600.-, Verlies van Hand, Voet nt Oog 1400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-, Arm- ol Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Een huisbewaarder ernstig verminkt
gevonden.
De schedel verbrijzeld en zeven steek
wonden toegebracht.
De politie tast in het duister.
(Zie ook 2e Pagina).
Men meldt ons uit Amsterdam:
Maandagavond tegen negen uur bezocht
de heer Fahrenholz zijn kantoor op het Ro-
kin 99. Toen hij de deur op den hoogen stoep
had geopend, sloeg hem de schrik om het
hart. Overal vertoonden zich in de kleine
vestibule bloedsporen. Achter de tochtdeur
lag het lijk van een man, geheel met bloed
overdekt. Hij bleek op gruwelijke wijze te zijn
vermoord.
Onmiddellijk werd de politie gewaarschuwd
en binnen eenigen tijd waren aanwezig de
commissaris van politie, de heer Harrebo-
mee, de inspecteur Van Cleef, eenige recher
cheurs en spoedig" daarna de substituut-of
ficier van Justitie, Mr. Versteeg, benevens de
politiescheikundige de heer Van Ledden Hul-
sebos en de anatoom-patholoog de heer
Hammer.
De heer Fahrenholz, die den moord had
ontdekt, kon ook aan de autoriteiten mee-
deelen, dat het slachtoffer was de concierge
van het perceel, de heer Van der Velde, een
man van omstreeks 55 jaar.
Bij het eerste onderzoek bleek, dat de man
de hersens waren ingeslagen en dat hij een
zevental steekwonden boven of in de maag
streek had.
De vermoorde was de schoonvader van
iemand uit Zandvoort, die in hetzelfde ge
bouw zijn beroep uitoefent. Deze laatste werd
gewaarschuwd.
De politie heeft zoo spoedig mogelijk een
groot deel van het Rokin afgezet, opdat zoo
weinig mogelijk personen de onmiddellijke
omgeving van het huis zouden betreden in
verband met het ontdekken van den dader.
Hiervoor werd een politiehond gerequireerd.
Voor deze er was, kon worden vastgesteld,
dat de vreeselijke daad moet plaats hebben
gehad omstreeks acht uur. Het lijk bleef
onaangetast liggen tot foto's waren geno
men.
Een onderzoek van het lijk bracht aan het
licht dat deze moord niet was geschied uit
roofzucht, want in de zakken werd een, por-
temonnaie met geld gevonden.
Omstreeks tien uur kwam de inwoner van
Zandvoort. Hij constateerde, dat het inder
daad zijn schoonvader was, die gevallen was
als slachtoffer van een moordenaar. Hij deel
de ook mede, dat de vermoorde, die wel con
cierge is in het gebouw er niet woont. Zijn
woning is gelegen aan een der grachten, ter
wijl zijn vrouw in Zandvoort woonachtig is.
Het onderzoek met den politiehond om den
nog onbekenden moordenaar te vinden, had
weinig resultaat. De hond liep, nadat hem
lucht was gegeven in de richting van den
Dam. Hij bleef echter spoedig staan. Daar
na ging hij naar het bekende pontje en liep
weer terug naar het perceel, waar de moord
heeft plaats gehad. Een tweede poging le
verde evenmin iets op.
De politie tast op het oogenblik nog in het
duister, wie op zulk een gruwelijke wijze den
heer Van der Velde om het leven bracht. Het
mes, waarmede de moord moet zijn bedreven,
is niet gevonden.
Lang na middernacht waren justitie en
politie nog druk in het huis bezig alles nauw
keurig vast te stellen. Het lijk was intusschen
door den Geneeskundigen Dienst naar het
Binnen Gasthuis overgebracht.
Nader vernemen wij nog dat bij een verder
onderzoek in het huis in een keukentje ach
ter in de gang werd gevonden een krant met
bloed, daarna ontdekte de politie een lang
dolkmes en een houten hamer. Op het dolk
mes werd bloed gevonden. Deze voorwerpen
zijn in beslag genomen. Door den heer Van
Ledden Hulsebos zullen deze voorwerpen on
derzocht worden.
De politie vermoedt voorts dat de ver
moorde is overvallen toen hij het huis be
trad. Zij gi-ondt dit vermoeden op het feit
dat in den laatsten tijd reeds tweemaal in
het perceel is ingebroken.
De hoofdinspecteur van politie Van der
Heul en de inspecteur Van Cleef zijn per
auto naar Zandvoort gegaan.
STADSBIBLIOTHEEK EN LEESZAAL
Aantal bezoeken in April 9757, waarvan 4498
aan de Krantenkamer en 1993 aan de alge-
meene leeszaal. Uitgeleend werden 8967 boe
ken.
Filiaal Haarlem-Noord. Aantal bezoeken in
April 1769, waarvan 606 aan de leeszaal. Uit
geleend werden 1555 boeken.
VRIJE KATHOLIEKE KERK
Woensdag a.s. zal de Weleerwaarde Heer Ko
Borsten een toespraak houden over: .De be-
teekenis van de Meimaand", in de St. Ra-
phaëlskerk. Popellaan. Kinheimpark, Bloe-
mendaal. Na deze toespraak zal het Lof wor
den gecelebreerd.
RADIO-DISTRIBUTIE TE
HAARLEM?
z-Reeds lang wordt hier ter stede de vraag
overwogen, of het gewenscht is over te
gaan tot Radio-distributie. Het gemeentebe
stuur heeft indertijd plannen laten ontwer
pen, maar daarvoor bleek in den gemeente
raad geen meerderheid te vinden te zijn. De
deskundige die die plannen heeft gemaakt,
had zich uitgesproken voor een onder-
grondscii net, dat een aanlegkosten van niet
minder dan f 400.000 zou eischen.
Daarna heeft de gemeente de gelegenheid
voor de ingezetenen opengesteld om zich aan
te melden als gegadigden voor een Radio
centrale. De voorwaarden waren f 17.50 voor
aansluitkosten en ongeveer f 2 per maand
als abonnement, terwijl doorzenden van vier
stations gegarandeerd werd.
Bovendien moesten de gegadigden zich
voor drie jaar verbinden.
Die voorwaarden waren blijkbaar te be
zwarend. Er kwamen slechts 163 gegadigden
opdagen. In den raad wérd evenwel door
eenige sprekers verklaard, dat B. en W. niet
voldoende bekendheid aan hun enquête ge
geven hadden, omdat zij volstaan hadden
met het plaatsen van enkele advertenties. Er
is toen door den heer Castricum voorgesteld,
om de enquête opnieuw te houden maar dan
door tusschenkomst van den Gem. Incasso-
dienst.
Thans is er bij het gemeentebestuur een
aanvraag voor concessie voor een Radio
distributie ingediend, die voor de ingezete
nen aanlokkelijker is. Aanvragers zijn de
heeren P. Hubers te Haarlem en C. Th. Ma-
zurel. Zij vragen voor de aansluiting als re
gel f 7.50. Voor verre afstanden als maximum
10. Dit is dus belangrijk lager dan de ge
meente aanbood. De abonnementsprijs zou
hetzelfde zijni .namelijk f 0.50 per week.
Maar daarvoor zouden dan vijf stations
worden doorgegeven, terwijl de gemeente er
vier beloofde.
Deze gegadigden meenen evenwel dat het
niet noodig is een geheel ondergrondsch net
te maken. In de oude binnenstad zal men wel
onder den grond moeten gaan, maar in de
buitenwijken zouden zij bovengrondsche net
ten willen maken. Daarvoor zou gebruik ge
maakt worden van §tralingsvrije loodkabels,
waardoor verzekerd is, dat de toestel-bezit
ters-geen last hebben van storing door de
Radio-distributie. Als in een enkel geval,
door een bijzonderen samenloop van omstan
digheden een toestelbezitter wel storing
mocht ondervinden, zal deze storing, op kos
ten van de Radio-distributie, afdoende on
dervangen worden. De techniek is thans zoo
ver, dat storing absoluut overbodig is. In
andere steden wordt wel geklaagd over sto
ring door de Radio-centrales, maar bij den
aanleg van die netten kon nog geen gebruik
gemaakt worden van de stralingvrije loodka
bels die pas zijn uitgevonden.
De concessie-aanvragers verklaren in hun
adres aan het gemeentebestuur, dat zij vol
doende kapitaal beschikbaar hebben om
hun plannen onmiddellijk te gaan uitvoeren.
Bovendien willen zij een garantie bij de ge
meente storten.
Als de raad spoedig een beslissing neemt, kan
nog voor de winter begint de distributie in
werking treden. Verzekerd wordt, dat Haar
lem dan een model-distributie zal krijgen,
zooals er nog geen tweede in Nederland be
staat.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK OP
DEN HAARLEMMERWEG.
Botsing van drie wagens.
EEN BESTUURDER DIE DRONKEN WAS.
Maandagmiddag kwart voor vijf is tusschen
Sloterdijk en Halfweg een ernstige aanrijding
tusschen twee vrachtauto's geschied.
Een vrachtauto van Haust-Beschuitfabriek
stond aan den kant van den weg, waar ben
zine bijgeladen was. Op het moment, dat de
chauffeur bezig was den motor op gang te
brengen, werd de wagen gegrepen door een
uit de richting Halfweg komende vrachtauto
De botsing was zoo hevig, dat de auto, die
de aanrijding veroorzaakt, dwars over den
weg vloog en opnieuw in botsing kwam met
een uit de richting Amsterdam komende luxe
auto die in de flank werd getroffen.
De wagen van de firma Haust werd aan
de achterzijde geheel ingedrukt. Een in de
cabine naast het stuurrad zittende man, de
heer K. uit Amsterdam, kreeg tengevolge van
den hevigen schok een klap tegen het achter
hoofd en geraakte bewusteloos. Waarschijn
lijk heeft hij ook inwendige kneuzingen be
komen. Door den Amsterdamschen G. G.
en G. D. die spoedig na het ongeluk ter
plaatse was, is de heer K. naar een der zieken
huizen vervoerd. De chauffeur van den auto
der firma Haust kwam er goed af. evenals
üe beide inzittenden van de aanrijdende
vrachtauto, waarvan het voorste gedeelte
totaal vernield werd. Deze laatsten, die beiden
onder den invloed van sterken drank bleken
te verkeeren tengevolge van welk feit de
aanrijding werd veroorzaakt gingen on
middellijk toen het ongeluk was geschied, op
de vlucht. De bestuurder kon echter door de
Amsteraamsche politie worden achterhaald
en gearresteerd. De man is overgebracht naar
het bureau Admiraal de Ruyterweg. De per
sonenauto werd licht beschadigd en de in
zittenden, een heer en een dame kregen geen
letsel. De politie heeft beide vrachtauto's in
beslag genomen.
rs Avonds is de 18.-jarige K., die bij het
auto-ongeluk bewusteloos geraakte en ge
wond werd, na bij kennis te zijn gekomen en
te zijn behandeld, naar zijn woning overge
bracht.
De chauffeur, die de aanrijding veroorzaak
te, de 40-jarige S. E. uit Amsterdam, ver
keerde in staat van dronkenschap en is in
bewaring gehouden,
(In eenige buitenlandsche hoofd
steden zijn cotnmissies opge
richt ter bestrijding van het
lawaai in het moderne stads
leven.)
Ik weet niet of de planeten
Mars en Venus zijn bewoond
En, zoo ja, hoe zich de aarde
Aan hun blikken wel vertoont.
Maar hoe aardig zou het wezen,
Als je eens staan kon op zoo'n ster
En de aarde kon bespieden
Van zoo hoog en voor zoo ver.
Zou je, vol verbazing starend
Door het sterk vergrootend glas,
Niet besluiten, dat de aarde
Net een groote bromtol was?
Draaiend door de wereldruimte
Als een knetterende bal.
Een half gare soort gehaktbal,
Vol van dampen en geknal?
Zou je niet verbijsterd vragen,
Waarvoor dient dat druk gedoe?
Waar ter wereld wil die wereld
Met die herrie toch naar toe!
Voor den inkeer van ons allen
Was het weieens goed misschien,
Als we onze kouwe drukte,
Zooeens konden overzien.
Maar eilacie, die remedie
Is wel makkelijk gezegd,
Maar zoo'n heilzame beschouwing
Is voor ons niet weggelegd.
En ons leven wordt steeds luider,
Geen lawaai is ons te dol,
Het geschreeuw dient voor 't verbergen
Van ons droef gebrek aan wol.
Comités? ach, wat een dwaasheid,
Wij lawaaien toch wel voort,
Als zij zelf er niet aan meedoen,
Is er niemand, die ze hoort.
HULDIGING VAN DEN HEER
TH. M. KETELAAR.
OM ZIJN WERK VOOR „KINDERHERSTEL-
LINGS- EN VAC ANTIEKOLONIES''.
In de algemeen-' vergadering van het
Centraal Genootschap voor KinderhersteL
lings- en Vacantiekolonies is Zaterdagmiddag
te Amsterdam de heer Th. M. Ketelaar, die
25 jaar penningmeester is van het Hoofd
bestuur, gehuldigd. Namens het genootschap
werd hem een bronzen plaquette aangeboden
met zijn levensgrooten kop. Deze zal een
plaats krijgen in een der koloniehuizen. Ver
scheidene sprekers hebben den heer Ketelaar
gehuldigd voor wat hij voor het zwakke kind
gedaan heeft.
De heer D. Kooiman, lid van Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland, gaf de verzeke
ring, dat Gedeputeerde Staten gaarne blijven
medewerken aan het goede doel van het ge
nootschap.
Uit het jaarverslag der vereeniging blijkt,
dat Noord-Holland nog steeds vooraan gaat
met het uitzenden van kinderen.
In 1930 zijn 600 kinderen verpleegd, met
250.000 verpleegdagen.
1930 zal bekend staan als het diphterie-
jaar.
De heer Ketelaar werd bij acclamatie tot
lid van het Hoofdbestuur herkozen.
NEDERLANDSCHE WERK
NEMERS IN ENGELAND.
EEN REGELING VOOR „STUDENT
EMPLOYEES".
De Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid maakt bekend, dat tusschen Groot-
Brittannië en Nederland eene regeling is ge
troffen in zake toelating in het Vereenigd
Koninkrijk van Nederlandsche jongelieden
van beiderlei kunne ter opleiding in eenig
beroep of bedrijf („student employees").
De „student employees" mogen in beginsel
niet ouder zijn dan 30 jaar. De verblijfsver
gunning wordt voor één jaar gegeven, met
bij uitzondering verlenging voor zes maan
den. Het aantal toe te laten „studenten em
ployees" bedraagt 75 per jaar. In dit aantal
zijn begrepen ten hoogste 15 „student em
ployees" in het hotel- en restauratiebedrijf
en ten hoogste 4 in het kappersbedrijf.
Voor de uitvoering van deze regeling in
Nederland is aangewezen de directeur van
den Rijksdienst der Werkloosheidsverzeke
ring en Arbeidsbemiddeling, Bezuïdenhout-
scheweg 30, te 's-Gravenhage.
AUTO VAN EEN DIJK
GEDUIKELD.
SCHULDIGE AUTOMOBILIST
GEREDEN.
Zaterdag heeft, naar de Msb. meldt, de
heer A. D. die met zijn auto van de richting
Hoek van Holland naar Rotterdam reed, zeer
kort nabij Maassluis bij het uitwijken voor
een auto, welke midden op den weg bieef
rijden, te veel rechts uitgehaald en met zijn
voorwiel over den berm van den dijk ge
reden. waarna de auto van den zeer hoogen
dijk duikelde. De onbekende wagen reed door
zonder dat de bestuurder zich ergens om
bekommerde. De heer D. werd gewond aan
gezicht en handen. De auto was vrij ernstig
beschadigd.
Voor den Politierechter.
RIJWIELPLAATJES.
De Fiscus, nimmer zat. had zich den
vorigen keer op de automobielbezitters ge
worpen, nu kwamen de berijders van demo
cratischer voertuigen aan de beurt; wellicht
is de tijd niet verre, dat hij zijn hand uit
strekt naar vliegende hollanders en autopeds,
want alles wat rijdt verheugt zich in zijn
belangstelling.
Ook nu weer waren er argeloozen. die zich
den gang naar de Jansstraat getroost hadden
in de stille hoop het hart van den Rijks
advocaat te kunnen vermurwen en misschien
zijn zij daarin ook wel geslaagd, maar daar
mee is hun geen straffeloosheid verzekerd,
want de Rijksadvocaat zit daar als de ver
tegenwoordiger van den geweldige, wiens
naam ik in den aanhef vermeldde en deze
houdt geen rekening met vermurwde harten
maar alleen met niet aanwezige rijwiel
plaatjes en een minimum van twee rijks
daalders.
Vergeefs bracht de juffrouw naar voren,
dat zij haar rijwielplaatje had vergeten; ver
geefs beriep de heer zich op een feit .waar
van ieder de deugdelijkheid moest erkennen,
namelijk, dat hij bij pantalonswisseling ver
zuimd had den inhoud der zakken over te
doen wie durft beweren, dat hem zoo iets
nooit is overkomen? Nu behoort een plaatje
wel op de fiets en niet in je zak, maar om te
voorkomen, dat 't van de fiets wordt gegapt,
wat je weer een rijksdaalder kan kosten, berg
je 't maar in je zak en ziet, dan kost 't je
twee rijksdaalders.
Een andere heer had fiets met plaatje in
reparatie gegeven en van den reperateur tij
delijk een andere fiets in bruikleen gekregen,
waarop geen plaatje zat en nu mocht hij
vertellen, dat hij en zijn vrouw allebei in 't
gasthuis hadden gelegen 't verband met
het plaatje is niet recht duidelijk, maar als
je op 't gevoel denkt te werken is dat geen
slecht argument 't baatte alles niets, in
tegendeel moesten de klagenden hooren, dat
ze met drie vijftig af hadden kunnen komen,
als ze niet waren verschenen, maar de door
den bekeurden ambtenaar aangeboden
transactie hadden aanvaard. Dat woord
transactie was hun wel niet erg duidelijk,
maar ze begrepen 't wel toen gevraagd wera
of ze 't niet hadden kunnen afkoopen. En
toen bleek, dat de transactie was aangeboden
maar dat ze toen geen f 3.50 hadden, wat den
beste kan gebeuren en op de pof of afbetaling
ging het niet.
Omdat ze toen geen drie pop hadden moes
ten ze er nu vijf hebben, want zei de rech
ter en je kon merken, dat hij zich wilde
excuseeren, 't is 't minste, wat de wet neemt.
En dan te weten, dat het minste voor diefstal
twee kwartjes is.
Rijwielberijders want op 't berijden
komt 't aan, niet op het rijwielbezit hoedt
u dus voor 't verwisselen van pantalon, hoedt
u voor herstellers, die je een fiets willen
leenen, hoedt je voor duizend dingen, die Je
in de conditie zouden kunnen brengen van
op een rijwiel gezeten te zijn zonder dat dit
van het geldig merk was voorzien, want er is
geen mededoogen; de Fiscus bewaakt als een
Cerberus de schat van zooveel millioen, die
wielrijdend Nederland hem toerolt.
Toch mocht men het heden beleven, dat
de Fiscus een prooi ontging; den „smiling
judge" aanziende, zou je haast geloofd heb,
ben dat hij er ook schik In had. Hoe zoo iets
wonderlijks kon plaats vinden?
Iemand had een beschrijvingsbrief ont
vangen, maar deze niet ingeleverd die meneer
schijnt dat meer niet gedaan te hebben, want
hij had al eens een tientje boete gehad;
wou hij weer zoo graag een tientje extra be
talen? Hierover kwam geen licht en we ver
diepen ons niet daarin, maar zeker is, dat hij
't nu in zijn zak kan houden en wel omdat
hij van rechtsvervolging werd ontslagen; de
zaak was verjaard. De Fiscus had te lang
gewacht met het instellen van een vervol
ging en zich misrekend door te denken; wat
in een goed vat is, verzuurt niet.
Er werden er nog een paar van de rol
afgevoerd, maar die komen er misschien wc]
weer op. omdat de Hooge Raad eerst moet
uitmaken, wie in zijn wets interpretatie ge
lijk heeft; de rechter of de Rijksadvocaat.
De officier zegt niet veel zulke dagen en
de griffier zegt heelemaal niets; die schrijft
maar en heeft altijd 't grootste portie van
de zitting.
NIEUWS UIT INDIE.
DE GROOTE BRAND TE
SAMARINDA.
SCHADE ONGEVEER EEN MILLIOEN.
Aneta seint uit Buitenzorg:
De regeering ontving van den Resident te
Bandjermassin een telegram luidende:
De assistent-resident van Samarinda seint
dat de assuradeuren van de Borneo Sumatra
Handel Mij., Manders Seeman Co.. Sa
marinda Produce Cie., Lim, en de Tjin Hin
kongsie bij de schade van den brand betrok
ken zijn resp. ovor f 100.000, f 650.000, f 80.003
f 60.000 en f 60.000, met enkele kleinere to
taal rond anderhalf millioen. Naar de ra
ming van deskundigen bedroegen de totale
waarden der verbrande gebouwen en goede
ren ten minste drie millioen gulden. Enkele
groote firma's waren niet verzekerd, terwijl
wegens de hooge assurantie-premie de mees
te verzekerden slechts voor 60 of 70 procent
zijn gedekt. Daarbij zijn alle kleinere zaken
niet verzekerd,
Richard Hughes:
Niemand zal trillen bciccrcr. dat hinderen
eenig inzicht in karakter hebben: hun sym-
pathieën zijn groot endeels gegrond op ver
beeldingskracht, niet op intuïtie.
Engeland: Snowden en de nieutce grondbelas
ting. Een belangrijke uiteenzetting.
(2e blad, le pag.)
De reactie in Oostenrijk en Duitschland, in de
nationalistische kampen.
(2e blad, le pag.)
Moord in Amsterdam. Huisbewaarder het
slachtoffer.
(le blad, le pag.).
Ernstig ongeluk op den Haarlemmerweg.
(le blad, le pag.)'
Radiodistributie in Haarlem?
(le blad, le pag.)
Voor den Politierechter.
(le blad, le pag.}
ARTIKELEN, ENZ.:
R. P.: De groote Keizer.
(le blad, le pag.X
Lettinga: Financieele Kroniek.
(4e blad, le pag.X
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
HAARLEM, 5 Mei.
De Groote Keizer.
Het is vandaag precies 110 5aar geleden
dat Napoleon I op St. Helena stierf. Den 5en
Mei 1821, 's middags om kwart voor zes,
kwam het einde, nadat hij bijna twee maan
den ziek was geweest. Maagkanker was de
oorzaak van zijn dood. Op 1.5 Augustus 1769
te Ajaccio op het eiland Corsica geboren,
werd hij op enkele maanden na 52 jaar oud.
De laatste zes jaar van zijn leven had hij in
trieste ballingschap op het eiland in den
Stillen Oceaan doorgebracht, bewaakt door
den Engelschen gouverneur van St. Helena,
Sir Hudson Lowe, die ongetwijfeld een moei
lijke taak te vervullen had. maar daarin dan
ook op velerlei wijzen tekort is geschoten. De
historie heeft bewezen dat deze Engelschman
het leven van den verbannen keizer onnoo-
dig vergald heeft door hem te hinderen en te
kwellen. Hudson Lowe's optreden heeft de
tragedie van de ballingschap als historische
episode dermate versterkt, dat zij Napoleon's
leven voor het nageslacht in martelaarschap
doet eindigen.
Maar ook zonder dat zou de figuur van
dezen geweldige in de verbeeldingskracht der
menschen zijn blijven voortleven. Het schijnt
niet mogelijk een tweeden mensch in de
historie van negentien eeuwen aan te wijzen,
wiens persoonlijkheid en wiens daden op zoo
wonderbaarlijke wijze levend zijn gebleven
bij de massa. Er blijft van de Napoleon
figuur een wondere bekoring, een mystieke
aantrekkingskracht uitgaan. Ondanks alle
harde werkelijkheid der historisch-vast ge
stelde feiten, ondanks de scherpe veroordee
ling die zoovelen, verstandelijk redeneerend,
over zooveel van zijn daden hebben uitge
sproken, blijft hij de Held van .een Legende,
waarmee wij nimmer schijnen te hebben
afgedaan.
Dat bewijst de vrijwel-onafzienbare Napo
leon-litteratuur heel sterk. Geen van de ve
len, die getracht hebben het leven van den
Grooten Keizer te beschrijven, schijnt daar
in. voor ons gevoel, voldoende te zijn ge
slaagd. De lezing zelfs van de beste dier
werken laat onveranderlijk een onbevredigde
gewaarwording achter. Zij prikkelt wel "tot
een streven, er meer van te willen weten.
Dat waarborgt de verdere voortzetting van
de Napoleon-litteratuur. Er zullen steeds
schrijvers zijn die, door het onderwerp on
weerstaanbaar aangetrokken, nieuwe po
gingen zullen wagen om het enigma te ver
klaren. En zij zullen blijven falen, evenals
hun voorgangers, evenals zelfs Emil Ludwlg,
wiens meesterwerk over den Grooten Keizer
