Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
Struisveeren.
48e Jaargang No. 14691
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 19 Mei 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
•n ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :per week 0.27VS, met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) /3.57J4. Franco per post door Nederland 3-87J4- Losse nutnmers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57J4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15034 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTlëN1—5 regels ƒ175. elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.61x
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend 4 contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog (400.-, Duim f250.-, Wijsvinger 1150.-. like andere vinger (50.-. Arm- of Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
VREESELIJK ONGELUK TE
HALFWEG.
Motorrijder den halsslagader
doorgesneden.
DOOR DE VOORRUIT VAN EEN AUTO
GESLINGERD.
Maandagmiddag omstreeks half zes is in
het dorp Halfweg een ernstig motorongeluk
gebeurd. De heer K.. uit Halfweg, kwam met
zijn auto uit de rchting Amsterdam en wilde
de Wilhelminastraat inrijden, toen op het
zelfde oogenblik uit de richting Haarlem een
motorrijder naderde. Een botsing was on
vermijdelijk. De motorrijder vloog door de
voorruit van de auto, waarbij hem den hals
ader werd afgesneden. Hij overleed eenige
oogenblikken later. De duo-rijder kwam er
goed af. De motor werd zwaar beschadigd. De
bestuurder van de auto kreeg geen letsel.
Zoowel het motorrijwiel als de auto zijn in
beslag genomen.
De naam van het slachtoffer is Van Eys-
den, wonende te Amsterdam. De man was
werkloos. Zijn lijk is overgebracht naar het
lijkenhuis te Halfweg.
PAUSELIJK GESCHENK AAN
KONINGIN WILHELMINA.
EEN VERZAMELING VAT1CAANSCHE
MUNTEN.
Men meldt uit Rome aan „de Tijd":
De Paus heeft door bemiddeling van den
Internuntius Mgr. Schioppa aan onze Ko
ningin een volledige verzameling aangebo
den van de Vaticaansche munten als aan
denken van de eerste uitgavg van het Vatd-
caansche geld.
WERING VAN BUITEN-
LANDSCHE MUSICI?
GERUCHTEN TE VGRAVENHAGE.
Naar het Vad. verneemt heerscht er on
der exploitanten van café's en restaurants te
's-Gravenhage groote ontsteltenis over een
boodschap, die de heer Schoor van het Ca
sino te Scheveningen van hoogerhand moet
hebben ontvangen.
Zijn de inlichtingen juist, dan moet den
heer Schoor Zaterdag plotseling zijn aan
gezegd, dat hij zijn buitenlandsche musici
met acht dagen moet ontslaan.
De heer Schoor had twee buitenlandsche
orkesten geëngageerd, een bestaande uit
Wit-Russen. een tweede uit Roemenen, die
het praedicaat Koninklijk mogen voeren.
Contracten zijn gesloten met beide orkes
ten voor het geheele seizoen en de musici
hebben op deze contracten hun visa gekre
gen. Deze goedkeuring, om ons land binnen
te komen, schijnt men thans weer te willen
intrekken, maar op grond waarvan, kon
Maandagavond niet blijken.
Naar verluidt, zouden aan een andere
zaak op Scheveningen en aan een op Noord-
wijk de visa voor buitenlandsche musici zijn
geweigerd.
Andere exploitanten, die evenens con
tracten met buitenlanders hebben afgeslo
ten, vragen zich af wat hen te wachten staat.
Er gaan dan ook stemmen op om een spoed
vergadering van Horecaf te beleggen, ten
einde den toestand te bespreken. Immers, al
lerlei moeilijkheden dreigen te ontstaan.
DE MELKBRUG.
VOOR HET RIJVERKEER VAN 19—23 DEZER
GESLOTEN.
Voor het uitvoeren van onderhoudswerken
aan de Melkbrug zal deze van vandaag 19
Mei tot 23 dezer voor het rijverkeer gesloten
zijn. Het voetgangersverkeer kan gehand
haafd blijven.
DE „ABEL TASMAN"
AANGEKOMEN.
EERSTE POSTVLUCHT INDIë—AUSTRALIë.
Reuter verneemt uit Sydney, dat de minis
ter van landsverdediging uit naam van de
Australische regeering de bemanning van de
„Abel Tasman", het eerste vliegtuig van den
postdienst Ned. IndiëAustralië, ontvangen
heeft.
INDRINGER TE 'S-GRAVENHAGE
GEARRESTEERD.
Een geslaagde en een
mislukte overval.
ZIEKE VROUW TOT AFGIFTE VAN GELD
GEDWONGEN.
Het Vaderland meld:
Een vrouw die ziek te bed lag in haar wo
ning aan de Loenenschestraat te 's-Graven
hage is vorige week overvallen door een man
'die haar door elkaar schudde, met een re
volver bedreigde en haar toevoegde: „Zeg
waar de centei zijn of ik schiet je neer".
't Gebeurde in de morgenuren, ongeveer
kwart over tien. De man kon niet anders zijn
binnengekomen dan met een valschen sleu
tel. Hij ging naar een muurkast, doorzocht
die en toen hij niets vond, dreigde hij de
vrouw met een gummistok. Zij wees hem toen
een andere muurkast aan. Daar vond hij
inderdaad een bus met ongeveer f 80. Met
dien buit maakte hij zich snel uit de voeten.
De vrouw kwam haar bed uit en wilde
naar buiten gaan, om bij de buren hulp te
halen ,maar in de gang begaven haar de
krachten.Zij verloor het bewustzijn en zeeg
neer. Omstreeks elf uur vond de zoon des hui
zes zijn moeder nog in de gang liggen. Zij
kon een goed signalement van den indringer
geven.
Den volgenden dag is op vrijwel dezelfde
wijze gewerkt in een huis op de Bilthoven-
sche laan. Omstreeks tien uur werd gebeld,
maar de zoon des huizes, een werkeloos tim
merman, liet bellen. Hij ging naar boven en
trof. toen hij weer beneden kwam, een man
op het portaal aan. Toen de zoon vroeg wat
hij daar deed, antwoordde de ongenoode
gast, dat hij zich vergist had in het huis.
Haastig ging de indringer was, hij zal wel
meer met een valschen sleutel zijn binnen
gekomen) en greep buiten een fiets. Oök de
timmerman kon een goed signalement opge
ven, overeenstemmend met dat, wat de
vrouw had opgegeven.
Verleden Zaterdag nu liep de werklooze
timmerman in de stad en zag den indringer.
Hij herkende hem dadelijk, volgde hem en
zag den man een vluchtoord binnengaan. Hij
deelde zijn bevinding aan de politie mede,
die den verdachte Zondagavond heeft aan
gehouden. Gisteren is hij nu ook door de
juffrouw uit de Loenenschestraat met zeker-
heidherkend, zoodat zijn ontkennen niet
baten zal.
De revolver, waar de juffrouw van sprak,
is intusschen niet gevonden. Het onderzoek
duurt dan ook nog voort.
Wij vernamen dit geval de vorige week
reeds, maar zwegen op verzoek der politie om
het onderzoek niet te schaden. Nu een ver
dachte is herkend, meenen wij ons van onze
verplichting ontslagen te mogen achten.
„GOODWILL DAY"
HOE DE HOLLANDSCHE VREDES
BOODSCHAP GEBRACHT WERD.
Briaiid (rechts) tijdens zijn rede in de Euro pa-commissie voor de Tolunie. Veer de ver
slagen van dc hoogst belangrijke gebeurten issen in de vergadering van den V.B.-Raad
en van de commissie zie men het Buitenlandsch Overzicht.
Maandagmiddag heeft in de kamer van
wethouder E. Polak op het Amsterdamsche
Stadhuis mejuffrouw Maria Schippers, leer
linge van het Barlaeus-Gymnasium een scha
kel gelegd in de symbolieke vredesketen van
jongeren, die vandaag de aarde omspannen
heeft.
De gedachte tot deze symbolische vredes-
handeling was uitgegaan van dc „World Fe
deration of Education-Associations en van de
opdracht dezer federatie, om maatregelen te
treffen, dat ook de Nederlandsche school
jeugd aandeel zou hebben in haar „goodwill"
tot den vrede, was dankbaar aanvaard.
Toen te drie uur precies het telefoontoestel
in de kamer van den wethouder rinkelde, be
vonden zich daar, behalve mejuffrouw Schip
pers en haar moeder, wethouder Polak, Dr. W.
L. Hendriks, directeur van de afdeeling On
derwijs ten Stadhuize en de heer S. de Vries
Gzn., hoofd der Wilhelmina Catharinaschool
te Amsterdam, van welk school mejuffrouw
Schippers leerlinge is geweest, en vertegen
woordiger van genoemde Federatie.
Kort nadat de telefoonjuffrouw Londen had
aangekondigd, luisterde mejuffrouw Schip
pers, zittend in den stoel van den wethouder,
naar de woorden van miss Ivy Murphy, die
haar vredesboodschap uitzond uit de Houses
of Parliament".
Mejuffrouw Schippers antwoordde hierop
om. in het Engelsch: „Gij hebt juist den
wensch uitgesproken, dat meer persoonlijk
contact ons kan helpen, elkander beter te be
grijpen. Ik kan U verzekeren, dat bij ons, Hol-
landsche jongens en meisjes, een zeer ernstig
verlangen leeft om mede te helpen aan het
voorkomen van een ramp, zooals de wereld
oorlog er een is geweest. Wij voelen in dit
kleine land, dat de toekomst grootendeels af
hangt van de gezamenlijke pogingen van de
jeugd der verschillende naties.
Herinnerend aan de op 18 Mei 1899 te Den
Haag geopende vredesconferentie, deed de
jeugdige spreekster voorts uitkomen, dat wij
ons er hier van bewust zijn. dat ieder van ons
persoonlijk aandeel moet hebben in een nieu
we maatschappelijke orde. waarin niet langer
het zwaard, maar redelijkheid en goede wil
ons zullen helpen om alle internationale pro
blemen op te lossen. De Hollandsche jongens
en meisjes zullen hun beste beentje voorzet
ten om de pacifistische beweging te propagee-
ren, vertrouwend ten slotte te zullen slagen.
Mejuffrouw Schippers eindigde met de
woorden „Goodbye, and good luck to all of
you!"
Na deze korte plechtigheid dankte de heer
De Vries het gemeentebestuur in het alge
meen en de heeren Polak en Hendriks in het
bijzonder voor hetgeen van dezen kant is bij
gedragen om den weg naar het stadhuis voor
het uitspreken van deze boodschap te effenen
Spr. overhandigde mejuffrouw Schippers ver
volgens met eenige passende woorden een
bouquet rose rozen.
Wethouder Polak zei in zijn antwoord aan
den heer De Vries, dat de menschheid nu en
in de toekomst het meest behoefte heeft aan
vrede. Elke daad, die dit bevorderen kan, mag
daarom belangstelling noch medewerking ont
houden worden.
Zoo heeft dan op „Volkenbondsdag" de
wensch van mejuffrouw Schippers zich aan
gesloten bij die van de jongeren van de ge
heele wereld.
Want uit de hoofdsteden van alle landen
hebben vandaag die wenschen uit kindermon
den geklonken, voor de Oude Wereld zijn zij
samengekomen in de Residentie van den Brit-
schen premier, voor de geheele Nieuwe We
reld in de residentie van president Hoover,
het „Witte Huis" te Washington.
Een telefonische verbinding tusschen een
schoolmeisje- of jongen te Londen met een
te Washington zou tenslotte de symbolische
vredesketen sluiten.
Lezing voor de schooljeugd.
Maandagmiddag zijn in het A. M. V. J.-ge-
bouw' te Amsterdam, daartoe uitgenoodigd
door de Jeugd-Onderwijs-Commissie van de
Vereeniging voor Volkenbond en Vrede, leer
lingen van de hoogste klassen der Middelbare
Scholen bijeen gekomen ter herdenking van
den Volkenbondsdag. In deze bijeenkomst
hebben prof. jhr. mr. W. J. M. van Eysinga
en prof. mr. A- Anema gesproken resp. over de
onderwerpen „De Volkenbond aan het werk"
en „Vreedzame oplossing van internationale
geschillen."
Viering te 's Gravcnhage.
Te 's Gravenhage heeft de Vereeniging voor
Volkenbond en Vrede een bijeenkomst gehou
den, waarin de rechter in het Permanent Hof
van Internationale Justitie Kellogg spreken
zou. Deze had echter Den Haag vroeger moe
ten verlaten dan aanvankelijk de bedoeling
was.
Thans sprak de heer W. H. Vliegen.
Men had, naar het Hbld, meldt, spreker
verzocht om zijn onderwerp te behandelen in
aansluiting met zijn levensbeschouwing. D"1
sociaal-democraten zijn tot de conclusie ge
komen, aldus spr. dat men den Vol
kenbond niet kan missen. Spr. pleitte o m.
voor steun door de publieke ophiie van de
ontwapeningsconferentie, welke in 1932 gr
houden wordt, bijv. door middel van een pe
titionnement. Het resultaat dezer conferentie
zou, volgens spr„ voor een groot deel het lot
van den Volkenbond bepalen.
Mevr. mr. C. BakkerVan Bosse zeide. dat
de mate van vermindering der bewap:niag
beslissend is voor het lot der conferentie. Spr.
achtte Vet grootste gevaar gelegen in de om-
standighcid. dat deze conferentie een scb n-
succes zal worden. In de tegenwoordige sa
menleving is veiligheid voor één niet moeeluk
zonder veiligheid voor alien. Deze veiligheid
gevoelt men internationaal niet. Daarom is er
Stanley Baldwin
De Volkenbond heeft een groote toekomst.
HÜ moet het scepticisme bestrijden. Scepti
cisme is een goede zaak in sommige omstan
digheden, bij het onderzoeken van sommige
quaesties. Maar wanneer men zulk een taak
voor zich heeft als wij moet men iets veel
grooters bezittenGeloof!
gesproken over uitstel der ontwapeningscon
ferentie.
Jeugdbeweging voor
„Pan-Europa"
Maandag, Volkenbondsdag, is opgericht
een comité voor voorbereiding van een Neder
landsche jeugdbeweging, welke ten doel heeft
de verbreiding van de Pan-Europa-gedachte.
Belanghebbenden kunnen zich opgeven bij
het secretariaat, Willem de Zwijgerlaan 72,
Den Haag.
JAARVERSLAG
N.V. HAARLEMSCHE MACHINE-
FABRIEK.
Belangrijke werken tot stand
gekomen.
DE VOORUITZICHTEN ECHTER NIET
BEMOEDICEND.
In de gehouden gewone algemeene ver
gadering van aandeelhouders der N.V. Haar-
iemsche Machinefabriek voorheen Gobrs.
Figee. werden de balans en de winst- en ver
liesrekening over 1930 goedgekeurd.
De aftredende commissaris, de heer W. C.
Hudig, werd herkozen.
Bij de ppening herdacht de voorzitter de
heer F. Teding van Berkhout in warme be
woordingen den overleden oud-directeur, den
heer J. F. Hulswlt. De fabriek is grooten dank
verschuldigd voor hetgeen hij heeft gedaan
en tot stand gebracht, zeide hij. De over
ledene zal een eereplaats in onze herinnering
•blijven innemen.
Aan het jaarverslag is het volgende ont
leend:
Dit jaar kenmerkte zich door het gereed
komen van verschillende groote werken,
waarvan in de eerste plaats genoemd mogen
worden de bewegingsinrichtingen van de
Noordersluis in IJmuiden en de installatie
bestaande uit wipkranen en laadbruggen
van de nieuwe zeehaven te Dordrecht, welke
op resp. 29 April en 25 September door de
Koningin in werking werden gebracht. De
groote zeesluis in Vlissingen, waarvoor wij
de electrisch-hydraulische ibewegingsinstal-
latie, kaapstanders, enz. vervaardigden kon
op 4 September door den Minister van Water
staat in bedrijf worden gesteld, terwijl in
December zoowel de kolenlosinrichting ten
behoeve van het Gas- en Electriclteitsbe-
drijf te Haarlem, als de laatste der 12 electri-
sche wipkranen voor de gemeente Rotterdam
werden opgeleverd.
Hoewel bij den afloop dezer groote werken
de malaise zich deed gevoelen, was het ons
mogelijk zonder belangrijke inkrimping van
werktijd en personeel tot het einde van dit
verslagjaar door te werken. Wij ontvingen
n.l. nog enkele opdrachten, waaronder van
de N.V. Internationale Gewapendbeton-
Bouw voor haar werken aan de brug bij
Zalt-Bommel, bestaande uit stoomkranen op
rupsbanden en een groote 'heistelling.
Sedert deze werken zijn afgeloopen, is dc
toestand onzekerder geworden, en was het
ons niet mogelijk voldoende opdrachten te
verkrijgen. Het gevolg hiervan was, dat wij
ons personeel moesten inkrimpen en de werk
tijden verkorten. Weliswaar hebben wij na
afloop van dit verslagjaar weder eenige op
drachten ontvangen, maar van bemoedigen
de vooruitzichten mogen wij nog niet gewa
gen.
Het is te betreuren, dat waar onzerzijds al
't mogelijke wordt gedaan om werk te krij
gen, het zoowel in het binnen- als in het
buitenland moeilijk gemaakt wordt te con-
curreeren door de hooge locale lasten en ta
rieven, en onze sociale wetten.
Uit de nevenstaande balans en winst- en
verliesrekening blijkt, dat een bruto-winst
werd verkregen van f 100.845.20. Voorgesteld
wordt hiervan f 58.334.81 voor afschrijving
te bestemming, waarna een dividend kan
worden uitgekeerd van 4 pet. en een bedrag
van f 1071.39 op nieuwe rekening overgaat.
TOT BEHOUD VAN HET
NEDERLANDSCH.
GENOOTSCHAP „ONZE TAAL"
OPGERICHT.
Zaterdagmiddag is te Amsterdam in het
„Centraal Hotel" aan het Leidscheboschje
een bijeenkomst gehouden van hen die in
stemming hadden betuigd met het «denk
beeld om een genootschap op te richten dat
zich zou bezighouden met het bestrijden van
onzuiverheden in de Nederlandsche Taal.
De heer C. K. Elout. hield een korte inlei
ding. Na een lever 'ge gedachtenwisseling
werd met algemeen? s'emmen besloten tol
op: chting van het Genootschap „Onze Taal"
Zijn grondslagen werden als volgt vastge
legd: het genootschap heeft ten doel in de
eerste plaats door onuerling verkeer maar
Succesrijken dag in Gcnèvc. Den Haag krijgt
de Tot-unie te bcoordcelcn. Dc redevoerin
gen over dit onderwerp.
(2e blad, le pag.)
Goodwill-day
(le blad, le pag.)
Ernstig motorongeluk in Halfweg.
(le blad. le pag.)
N.V. Haarlemsche Machinefabriek. Belang
rijke werken tot stand gekomen.
(le blad, le pag.)
Sensationeelc achtervolging in Acrdenhout..
(le blad, 2e pag.(
Wetsontwerp ingediend voor dc instelling van
een economischen Raad. Dc organisatie
van een voorlichtingsdienst
(4e blad. le pag.)
IJmuiden: Dc crisis in het visscher\jbcdr{)f.
Permanente commissie van overleg voor
den Vischhandcl gewenscht. geacht.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.;
J. B. Schuil: Het tooneel te Amsterdam. Het
Mei-repertoire.
(4e blad. le pag.)
De prins van Wales als redenaar. De door
luchtige aanklager.
(4e blad. le pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon A/s vier ministers
in het beklaagdenbankje komen.
(2e blad. le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
zoo mogelijk later ook naar buiten, «le onzui
verheden in de Nederlandsche Taal te bestrij
den. in het bijzonder in dit tijdsgewricht het
gebruik van germanismen.
Onder leiding van den heer C. K. Elout te
Wassenaar zal een commissie uit de verga
dering benoemd, dc statuten en hot werk
plan voorbereiden.
9000— VERMIST.
UIT EEN AANGETEEKENDEN BRIEF.
Aan het post- en telegraafkantoor te Baarn
wordt sinds Maandagmorgen halftlen ver
mist een aangeteekende "brief, inhoudende
negen pandbrieven van f 1000 aan toonder
van de Insulaire Hypotheekbank te Zlerik-
zee, serie E 10056 t.m. 10064.
Namens zijn ambtgenoot te Baarn verzoekt
de Commissaris van Politie te Haarlem te
worden gewaarschuwd bij de ontdekking
van deze aandeelen.
DE ONBEKENDE ONDER HET
BED.
OVERVAL IN EEN SLAAPKAMER.
De bewoner van een perceel aan de Zand
straat te Amsterdam heeft aangifte gedaan
dat hij in zijn slaapkamer is aangevallen
door een onbekenden man. Hij was te 10.40
uur namiddag thuisgekomen en werd. toen
hij zich te bed had begeven, door een man,
die onder het ledikant had gelegen, aan
gegrepen. Na een worsteling Is de onbekende
ontkomen.
(De struisveer is als versiering
thans geheel uit de mode.)
Er is een tijd van komen
En er is een tijd van gaan.
Dat geldt voor niets zoo sterk als modedracht;
Wat vorig jaar de dames
Nog zoo beelderig kon staan,
Is 't zelfde, waar nu iedereen om lacht.
De struis (heb ik gelezen)
Laat nu zeer beslist een veer,
Omdat de mode daar niet meer om geeft;
Hoewel ik niet veel kennis
Van het struisdom pretendeer,
Vermoed ik, dat hij daar geen spijt van heeft.
Hij vond het vast niet prettig
Dat hij steeds weer werd geplukt.
Net als hij trotsch werd op zijn vedertooi;
Stel, dat op vaste tijden
U het haar werd uitgerukt.
Dan vondt u dat niet leuk en ook niet mooi.
Voor mij is echter 't vreemde
In die antl-strulsveerzaak.
Met haar verdwijnt gelijk dc slanke lijn;
Zoo wijkt de struisversiering
Op 't moment dat naar de smaak,
De vrouw nu juist opnieuw wat struisch
mag zijn.
Maar hoe het zij, 't is 't einde
Van struisvogelpolitiek
Cccn vrouw, goed in ae k'.eedingmode thuis,
Zcu er nu nog aan denken
Ze te dragen in i publiek.
Behalve dan het wijfje van den struis.
P. GASUS.