DE PUBLICATIE DER BEWAPENING.
BUITENLAND.
Voor uw Tuin
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 21 MEI 1931
TWEEDE BLAD
Geschillen in den Raad.
Duitsche en Engelsche meeningen verdedigd.
Verdaging der kwestie tot Vrijdag.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
GENEVE, 20 Mei (V.D.) Woensdag heeft de
Raad van den Volkenbond een begin gemaakt
met de behandeling van de ontwapenings
kwestie. Rapporteur was de Spaansche gede
legeerde Lerroux, die een verklaring aflegde.
„In Spanje, zeide hij, is een verandering van
systeem ingetreden, welk systeem door den
algemeenen volkswil gedragen wordt.
De nieuwe Spaansche regeering is besloten
de vriendschappelijke betrekkingen met alle
regeeringen te handhaven en met alle krach
ten aan het streven van den Volkenbond me
de te werken."
Nadat Lerroux- rapport had uitgebracht,
legde de Duitsche Minister van Buitenland-
sche Zaken Dr. Curtius de volgende korte
verklaring af:
„Het is zeker in overeenstemming met de
bedoeling van den Raad van den Volkenbond,
wanneer wij onzen gezamenlijken dank en de
hooge waardeering uitspreken, die wij voe
len voor de, van groot idealisme getuigende
woorden van onzen Spaanschen collega."
Curtius deelde vervolgens den Raad van
den Volkenbond mede, dat de definitieve be
slissing over de plaats, waar de ontwape
ningsconferentie zal worden gehouden, dien
zelfden dag in een geheime zitting zou worden
genomen.
De Raad begon hierop een uitvoerig debat
over de kwestie van de bekendmaking van
den tegenwoordigen bewapeningstoestand
van alle landen. Curtius zeide dat in deze
kwestie het Duitsche en het Engelsch stand
punt van elkaar verschillen.
Het Engelsche voorstel werd door den Brït-
schen minister van buitenlandsche zaken
Henderson toegelicht. Hij betoogde, dat het
absoluut noodzakelijk is, dat de Ontwape
ningsconferentie beschikt over juiste gege-
vens van den tegenwoordigen bewapenings
toestand van de verschillende landen en dat
deze gegevens moeten worden verkregen door
middel van voor alle landen gelijkluidende
vragenlijsten. De Voorbereidende Ontwape
ningsconferentie heeft tabellen uitgewerkt,
die hiervoor geschikt zijn.
De Duitsche minister van buitenlandsche
zaken dr. Curtius gaf daarna een uiteenzet
ting van het standpunt der Duitsche regee
ring.
„Nadat de Raad van den Volkenbond in
Januari besloten had aldus dr. Curtius
de regeeringen van de landen, die aan de ont
wapeningsconferentie deelnemen, te verzoe
ken mededeeling te doen van den stand van
hun bewapening, is de Duitsche regeering tot
de overtuiging gekomen, dat de opstelling van
een uniforme vragenlijst voor de vaststelling
van den bewapeningstoestand absoluut nood
zakelijk is, daar anders de mededeelingen van
de verschillende regeeringen zooveel in om
vang en karakter van elkaar zouden afwij
ken, dat een juist overzicht van den geheelen
bewapeningsstand niet zou zijn te verkrijgen.
Het is slechts de kwestie wat op deze unifor
me vragenlijst zal worden opgenomen. Naar
de meening van de Duitsche regeering, moe
ten alle factoren, die betrekking hebben op
de bewapening op de lijst worden geplaatst
indien inderdaad het in Januari gestelde doel
zal worden bereikt. De conferentie moet om
tot een werkelijk resultaat te komen zich
een juist beeld kunnen maken van de be
staande bewapening.
Het is noodig, dat de reserve-krachten door
nauwkeurige opgaven op deskundige wijze
aan de ontwapeningsconferentie worden voor
gelegd. Ook de Engelsche regeering is op
grond van dezelfde overwegingen tot de con
clusie gekomen, dat een uniform schema voor
de opgaven der staten noodig is. Helaas vol
doet het Engelsche voorstel niet aan de
eischen van een algeheele publicatie inzake de
bewapeningen, omdat daarin de werkelijke
elementen van de bewapening als oorlogsma
teriaal in voorraad en de ongeoefende reser
ves ontbreken.
Curtius sprak de hoop uit, dat de Raad van
den Volkenbond de Duitsche voorstellen als
de beste basis voor de publicaties der totale
bewapeningen zal aanvaarden.
Briand zeide daarop, dat het begrijpelijk is.
dat de Duitsche politiek sinds jaren tegen de
wijze van doorvoering van de ontwapenings-
verplichtingen protesteert. De Duitsche voor
stellen inzake de publicatie van den bewa
peningsstand gaan veel te ver. Er zijn in deze
voorstellen beginselen opgenomen, die in
strijd 2ijn met de methoden, die zijn vastge
steld door de ontwapeningscommissie. Thans
nu men kort voor de voorbereidende werk
zaamheden staat, moet elke vertraging voor
komen worden en moeten nieuwe moeilijkhe
den worden vermeden.
Briand stelde daarom voor de Duitsche
voorstellen af te wijzen en de Engelsche voor
stellén aan te nemen.
Bij de verdere debatten heeft de Italiaan-
sche minister van buitenlandsche zaken
Grandi nog gezegd dat de Duitsche voor
stellen beter zijn dan de Engelsche, omdat
zij het noodzakelijke juiste overzicht over
de bijzonderheden van de tegenwoordige be
wapening kunnen leveren. Hij vreesde even
wel, dat de Duitsche voorstellen tot nieuwe
moeilijkheden en verwikkelingen zouden
leiden en om practische redenen verklaarde
hij zich daarom voor het Engelsche voor
stel, hoewel hij dit onvoldoende acht.
Tenslotte werd besloten deze kwestie tot
de zitting van Vrijdag te verdagen.
De Raad van den Volkenbond heeft in
geheime zitting besloten, dat de tegen 2
Februari 1932 bijeengeroepen ontwapenings
conferentie te Genève zal worden gehouden.
Het officieele antwoord van de Engelsche
regeering op het voorstel van den Raad van
den Volkenbond den Engelsche minister van
buitenlandsche zaken Henderson tot presi
dent van dc Ontwapeningsconferentie te
kiezen, is tot nu toe nog niet ontvangen.
Van de zijde der Engelsche delegatie wordt
evenwel verklaard, dat de goedkeuring van
de Engelsche regeering vaststaat en dat Hen
derson reeds thans als de gekozen president
van de Ontwapeningsconferentie kan worden
beschouwd.
België.
Misnoegen over Jaspar's
optreden.
De wijzigingen, door Jaspar op bruuske
wijze en zonder voorkennis van de meeste
medeleden in de regeering tot stand gebracht
verwekken nog steeds zoowel in parlemen
taire als andere politieke kringen, groote
ergenis, aldus het Hbld. Met het imperatief
optreden van Jaspar vereenigen zich noch de
liberalen noch de katholieken. De liberale Ka
merfractie heeft echter van het Kamerlid
Jennissen, die Jaspar wilde interpelleeren
verkregen, dat hij van de interpellatie afziet
mits Jaspar de Kamer over zijn handelwijze
inzake de wijzigingen inlicht.
Duitschland
Een merkwaardig artikel van
de „D.A.Z.".
BERLIJN, 20 Mei (V. D.) In een opvallend
artikel schrijft de „Deutsche Allg. Zeitung"
hedenavond o.a.:
Het te Genève gebeurde met de Duitsch -
Oostenrijksche Tolunïe dringt de vraag op
den voorgrond in hoeverre Duitschland in
de toekomst aan den Volkenbond moet me
dewerken en of het nog denkbaar is, dat de
Minister van Buitenlandsche Zaken den
Rijkskanselier naar The Chequers zal verge
zellen. Te Genève heeft een stormloop tegen
Duitschland en Oostenrijk plaats gehad. Er
is een beslissing tot stand gekomen door
overrompeling, nog voor en aleer de onjuiste
rechtsbedeeling een ieder duidelijk voor
oogen stond. Wij zijn van meening, dat de
tijd gekomen is om te overwegen of wij in
Genève of buiten Genève sterker zijn. Het
Duitsche volk verdraagt de vertreding niet
langer, welke het zich in den Volkenbond
moet laten welgevallen. Wij houden niet van
ledige, holle demonstraties. Er moet thans
uitgemaakt worden of een officieele aankon
diging van Duitschland's uittreding uit den
Volkenbond een daad van minder reëele po
litiek zou zijn dan voortzetting van het Ge-
neefsche systeem, dat. terwijl een zware sid
dering ons interne staatsbestel teistert, de
goedmoedigheid van de Duitschers al te sterk
op de proef stelt. Daarbij komt nog het feit,
dat het aanzien van het Kabinet-Brüning
door de gebeurtenissen van Genève ernstig
gevaar loopt. Met welk gezag- aldus vraagt
het blad zich af kan de Duitsch Rijksmi
nister van Buitenlandsche Zaken, die zich
zoo juist te Genève een dergelijke behande
ling heeft laten welgevallen, als begeleider
van den Rijkskanselier deelnemen aan be
langrijke vraagstukken, welke van grooter
belang zijn dan gewone alledagskwesties.
Daar de Rijksdag met reces is en een zekere
motie van afkeuring tegen den Rijksminister
van Buitenlandsche Zaken, bij wijze van
groote politieke demonstratie, niet kan wor
den aangenomen, drukt de last der verant
woordelijkheid thans op Rijksregeering en
Rijkspresident. Het schijnt ons niet meer
mogelijk de politieke ontwikkeling op haar
beloop te laten. Er moesten besluiten wor
den genomen.
Antwoord der regeering.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" richt
een aanval tegen den Rijksminister van Bui
tenlandsche Zaken wiens autoriteit geschokt
zou zijn door de gebeurtenissen te Genève.
Zij motiveert dezen aanval met de bewering,
dat de Volkenbondsraad zich voorbehouden
heeft, in de kwestie der Duitsch-Oostenrijk-
sche Tolunie, zelfs in geval van een gunstige,
beslissing van het Haagsche Hof, de politieke
aspecten te bespreken.
Er moet geconstateerd worden, dat van een
zoodanig besluit van den Volkenbondsraad
geen sprake kan zijn. De Raad heeft, over
eenkomstig het Britsche voorstel, niets an
ders besloten dan de juridische zijde van de
kwestie door het Haagsche Hof te doen be
handelen. De reserve, het Duitsch-Oosten-
rijksche plan later, voor wat betreft de poli
tieke zijde, op te lossen, is slechts door en
kele tegenstanders van het plan gemaakt.
Van Duitsche zijde is hiertegen met de groot
ste beslistheid opgekomen. Geen staat kan
zich bij een internationale bespreking er te
gen vrijwaren, dat door andere staten indi
recte voorstellen tegen zijn plannen worden
ingediend. Hierbij komt het er slechts op.aan
dergelijke bedoelingen te niet te doen. Dat
heeft de Rijksminister van Buitenandsche
Zaken bereikt door zijn met de grootste
scherpte afgelegde verklaringen. Niet door de
gebeurtenissen te Genève, zal de autoriteit
van den minister van Buitenlandsche Zaken
geschokt worden, doch door uitingen zoo als
door de „D. A. Z.", op een oogenblik, waar
op de Duitsche vertegenwoordigers midden
in hun strijd voor de Duitsche belangen
staan, worden noodig geaoht.
Italië.
De spanning tasschen het
Vaticaan en het Fascisme.
ROME, 20 Mei (V. D.) De „Osservatore Ro
mano" publiceert een lange redevoering van
den paus. De redevoeriing belicht opnieuw
de spanning, die tusschen fascisme en Vati
caan bestaat met betrekking tot de katholie
ke actie.
De paus zeide dat excessen niet stilzwij
gend geaccepteerd moesten worden, doch dat
hiervan aangifte behoorde te worden gedaan.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
BARTELJORISSTRAAT 18 TEL. 10756
PHILIPS' RADIO TOESTELLEN
Z.H. stelt er prijs op in de toekomst nauw
keurig over ieder geval te worden ingelicht.
Wanneer vergaderingen van den Universi-
teitsbond der Katholieke actie verboden wor
den moet men tijdig naar de redenen hier
voor informeeren. Op dc vraag van den Paus
wie de onvereenigbaarheid van het lidmaat
schap van den Hoogeschoolbond der Katho
lieke Actie en van den Fascistischen Hooge.-
schoolbond ingesteld heeft, verklaarde de
voorzitter dat men hem gezegd had, dat het
hier verordeningen betrof van den voorzit
ter van den Fascistischen Hoogeschoolbond,
welke lid van het fascistische directorium is.
Hierop antwoordde de Paus dat. men derge
lijke verordeningen zich schriftelijk moet la
ten voorleggen, want hij heeft de verklaring
gekregen dat de lidmaatschappen van beide
organisaties wel degelijk vereenigbaar zijn.
Leden van den Katholieken Studentenbond
die uit den fascistischen Studentenbond wor
den uitgesloten, moeten zich dat tot een eer
rekenen. Wanneer Z. H. eerder de vernieing
vernomen had van de localiteit van de plaat
selijke groep Parma dan zou hij deze onmid
dellijk volledig schadeloos gesteld hebben.
De vijandige demonstraties te Turijn moeten
met nauwkeurige omschrijvingen van de
centrale leiding gerapporteerd worden. De
Paus twijfelt er niet aan, dat het gezond ver
stand der Italianen en van het land evenals
de openbare meening standvastig zal zijn.
Betreffende geruchten over de ontbinding
van den Universiteitsbond der Katholieke
Actie, zeide de Paus woordelijk:
„Wie heeft deze opgericht, wie heeft u dat
doen zijn, wat gij binnen de Katholieke Actie
zijt? De Paus!
Dus kan slechts de Paus den Bond ontbin
den".
Engeland.
Sir John da Canehas
afgetreden.
LONDEN, 20 Mei (VD Hel Ministerie
van Koloniën deelt mede, dat Sir John du
Canehas, om redenen van particulieren aard
per 30 Juni a.s. ontslag heeft gevraagd als
gouverneur en opperbevelhebber van Malta.
Per zelfden datuan zal hij den militairen
dienst verlaten.
Sinds 1927 heeft Sir John deze functie be
kleed. Daarvoor was hij gedurende drie jaren
bevelhebber geweest van het Britsche leger
in het Rijnland.
Tusschentijdsche verkiezing.
LONDEN. 20 Mei (V.D.) Bij de tus
schen tij dsche verkiezing in Ogmore werd de
Labour-candidaat Williams gekozen niet
19356 stemmen tegen 5219 op den commu
nist Campbell.
JACHTWERF T. D. L.
Waar de Ringvaart en het Spaarne elkaar
ontmoeten aan het einde van den Schalk-
wijkerweg, heeft de heer A. L. Theunissen
den grondslag gelegd voor een 'belangrijke
onderneming. Hij heeft daar n.l. een jacht
werf gesticht, tot verhuur van cano's, zeil
en motorbooten met gelegenheid tot even-
tueele reparaties.
Hoewel alles nog niet geheel klaar was,
toen wij er Woensdag een kijkje namen,
konden we toch reeds een goeden indruk krij
gen van wat over luttele dagen volbracht
zal zijn.
Over een afstand van honderd vijftig
meter strekt zich het terrein langs de Ring
vaart uit. Een steiger van 40 M. lengte was
reeds zoo goed als klaar voor het aanleggen
der booten, waarvoor de vaart vóór dien
steiger is uitgebaggerd tot een diepte van
1.20 M.
Een ruime werkplaats is aanwezig, waar
tevens alle mogelijke ingrediënten voor
booten beschikbaar zijn. Er zal verder een
loods worden gebouwd tot berging van het
bootenmateriaal in den winter. Ook zal te
zijner tijd een gedeelte van het terrein als
kampeerplek worden ingericht. Bij slecht
weer kunnen de kampeerders dan onderdak
vinden in een steenen huis, zoodat ze dan
■met recht „onder de pannen" zijn.
Bovendien zijn er kleedkamers voor hen,
die een boottocht willen maken en zich niet
thuis willen verkleeden.
Reeds zijn vele kano's en enkele jollen ter
beschikking. Het ligt in de bedoeling van
de heer Theunissen, ook zelf booten te gaan
bouwen. Hij had ei' trouwens al eenige gereed
liggen.
Als naam voor zijn werf heeft hij T. D. L.
gekozen, het bekende internationale sein voor
schepen, dat beteekent „Wij wenschen u een
voorspoedige reis".
We wenschen den heer Theunissen veel suc
ces toe.
R.-K. INDUSTRIE- EN
HUISHOUDSCHOOL.
DE JAARLiJKSCHE TENTOONSTELLING.
Woensdagmiddag werd in de R.K. Industrie-
en Huishoudschool aan de Ged. Voldersgracht
de jaarlijksche tentoonstelling geopend, in
tegenwoordigheid van Pastoor Boogmans, de
heeren G. II. Weustink en P. J. M. van Tete-
ring, leeraressen en leerlingen der school.
De voorzitter van het bestuur, kapelaan
Leesberg, sprak een kort openingswoord,
waarin hij allen welkom heette, in 't bijzon
der de vertegenwoordigers van de Neutrale
Huishoudschool en de Chr. Huishoudschool
(met welke inrichtingen een voortreffelijke
samenwerking bestaat) en van de scholen te
Leiden en Amsterdam; verder de afgevaar
digden van den Decanalen Jeugdraad, den
Katholieken Vrouwenbond en de Katholieke
Actie. Pastoor Boogmans dankte spr. voor
zijn groote belangstelling en de directrice
voor den ijver door haar betoond bij de or
ganisatie der tentoonstelling. Het doel dezer
tentoonstelling is tweeërlei: zij is een demon
stratie van het kunnen der leerlingen en
moet tevens „reclame voor de zaak" maken.
Met de beste wenschen voor haar welslagen
verklaarde spr. de tentoonstelling voor ge
opend.
Het zou ons te ver voeren, indien wij in
finesses over deze expositie gingen schrijven;
er is zoovéél te zien in de verschillende vrien
delijke en ruime lokalen. Wij zagen hand
werken op velerlei gebied, nuttige en fraaie;
een teekenlokaal met ontwerpteekeningen,
lampekappen naar eigen ontwerpen der leer
lingen. Wij zagen gestreken en ontvlekte en
geverfde artikelen, een gevulde pers, een keu
rig „ingepakte" linnenkast. Wij vernamen
veel betreffende het schoonmaken en het on
derhoud van tal van huishoudelijke artike
len; wij watertandden bij het zien van een
gedekte koffietafel voor zes personen, met bij-
behoorend „aangekleed" dressoir en wij
watertandden nóg eens bij het zien van zoo
vele klaargemaakte gerechten, gewone en
minder gewone, puddings, theegebak, smake
lijke hors d'oeuvres en wat dies meer zij.
We bevelen een bezoek aan de tentoonstel
ling gaarne aan. Men kan er veel leeren.
en men kan er ook theedrinken in een aardig
zaaltje, waar vriendelijke jonge dames in va-
derlandsch costuum u bedienen.
ARROND. RECHTBANK.
UITSPRAKEN
De rechtbank deed uitspraak in de zaak
omtrent het veroorzaken van brand, doordat
de dader een sigaret rookte in een vertrek
waar zich auto's en motorrijwielen benevens
benzine bevonden. De verdachte werd veroor
deeld tot een geldboete van f 30 subsidiair tot
een hechtenis van 15 dagen.
Tegen vier weigerachtige schepelingen, die
hun werk niet hadden willen doen, had de of
ficier een maand gevangenisstraf geëischt. Dc
rechtbank verklaarde zich echter onbevoegd
om van de zaak kennis te nemen,
De rechtbang wees vonnis tegen dc auto
bestuurder, die in December bij Zaandam oen
15-jarig meisje aangereden heeft. Zij sprak
verdachte vrij van het ten laste gelegde, n.l.
dat hij de linkerzijde van den weg bereden
zou hebben.
DEURWAARDER.
In de vacature van den heer J. M. Westen
dorp is door B. en W. tot Gemeente-deur
waarder (ambtenaar ingevolge art. 261 dei-
Gemeentewet) benoemd de heer A. Klein de
Groot, voorheen marktmeester alhier.
Financiëele berichten.
DIVIDEND „EERSTE NEDERLANDSCHE"
30 pCt.
In de op 18 Mei gehouden algemeene ver
gadering van aandeelhouders der N.V. Eerste
Nederl. Verzekeringmaatschappij op het
Leven en tegen Invaliditeit heeft de directie
verslag over het boekjaar 1930 uitgebracht.
Het volgende is aan ontleend:
De financieele uitkomsten van het bedrijf
waren wederom zeer gunstig. Het batig saldo
der winst- en verliesrekening bedroeg
f 1.587.679 v. j. f 1.503.080), waaruit een
dividend van 30 pCt. (onv.) wordt uitgekeerd.
DIVIDEND DE NEDERLANDSCHE BANK.
Naar het Hbl. verneemt, zal worden voor
gesteld over het afgeloopen dienstjaar aan
de Nederlandsche Bank een dividend uit te
keeren van f 72 (v. j. f 120).
NED. INDISCHE CULTUUR MIJ.
Het jaarverslag der Nederl. Indische Cul
tuur Mij. vermeldt een winstsaldo 1930 van
f 907 (f 43.049).
BATAVA MARGARINEFABRI EKEN
Blijkens het verslag der Batava Margarine-
fabrieken, bedroeg het nadeelig saldo
f 321.665 (f 272.770), hetwelk de directie
voorstelt op nieuwe rekening over te brengen.
N.V. HOLLANDSCHE KOOPMANSBANK.
Het jaarverslag der Hollandsche Koopmans
bank vermeldt een winstverdeeling als volgt:
onverdeeld saldo 1929 f 313.063, 1930 f 652.496,
totaal f 965.559 te verdeelen als volgt: 6 pCt.
(onv.) dividend over f 2.000.000 aandeelen
f 120.000, toewijzing aan de reserve f 500.000
overdracht op nieuwe rekening f 345.559.
GEWAPEND BETONBOUW „DE KONDOR"
Naar de Tel. verneemt, zal aan de alge
meene vergadering van aandeelhouders in de
Gewapend Betonbouw „De Kondor" worden
voorgesteld over het afgeloopen boekjaar een
dividend uit te keeren van 20 pet. (v.j. 25 pet.)
CURACAOSCHE HANDEL MIJ.
De Curacaosche Handel Mij boekt een sal
do van f 327.082. Voorgesteld wordt het divi
dend te bepalen op 5 pet.
4 PCT. CONVERSIELEENING TE ENSCHEDE
De gemeenteraad van Enschede heeft be
sloten tot het converteeren van 5 pet. Rijks
voorschotten voor den bouw van woningen in
een leening met een rente-type van 4 pet. De
leening, welke wordt aangegaan bij de In-
cassobank en de Nederl. Indische Handels
bank, bedraagt f 2.500.000.
(Hbld.)
DIVIDEND GERZON 16V2%.
VERBOUWING TE HAARLEM TE
WACHTEN.
Aan het. jaarverslag der N.V- Gebr. Gerzon's
Modemagazijnen over 1930 is het volgende
ontleend:
Wij hebben besloten in den loop van dit
jaar en het volgende jaar onze magazijnen
te Amsterdam, Haarlem, Leiden en Gronin
gen te verbouwen en uit te breiden. Het hier
voor te gebruiken kapitaal hopen wij op deze
wijze productiever te maken, dan door beleg
ging mogelijk is. Het lijdt geen twijfel, dat de
heerschende economische omstandigheden
niet zonder invloed zijn geweest op den gang
van zaken. Hiermede rekening houdende,
meenen wij de verkregen resultaten als niet
onbevredigend te mogen beschouwen.
Er is een netto winst gemaakt van f 674.750
(v. j. f 824.735». Van deze som komt aan de
houders van preferente aandeelen f 143.713.
Aan de gewone aandeelhouders komt f 357,136
Voor tantièmes is beschikbaar f 130.425
(175.420), Aan het reservefonds wordt toege
voegd f 43.475 (58.474).
Aan de houders van pref. aandeelen kan
worden uitgekeerd een dividend van 6 1 2 pet.
(v. j. 7 pc.t.), terwijl een onverdeeld dividend
van f 2043 '94» voor hen op nieuwe rekening
wordt overgebracht. Aan houders van gewone
aandeelen kan een dividend van 16 12 pet.
(v. j. 20j worden uitgekeerd, waarna een on
verdeeld dividend van f 13.595 (16.324) op
nieuwe rekening wordt gebracht.
DoorTONNY SCHELLING, tuinarchitecte.
PLANTEN VOOR BESCHADUWDE TUINEN.
Een kleine tuin die geheel of gedeeltelijk
op het Noorden ligt is vaak een bron van
teleurstelling. Men wil er zoo graag wat
bloemen hebben, maar men weet niet welke
planten onder deze ongunstige omstandig
heden kunnen bloeien en groeien. Men zaait
en men koopt planten van zijn tuinman, alles
gaat echter na eenigen tijd toch weer kwij
nen. 't Resultaat van veel werken en veel on
kosten is dan zoo ongeveer dit: Enkele
groote heesters die over alles heen groeien
maar meestal weinig bloem geven, hier en
daar een dorre aucuba, soms een paar Rho
dodendrons. die alleen van boven blad heb
ben en als eenige kleur wat pelargoniums
I.geraniums) die ieder jaar vervangen moeten
worden.
Toch kan er van het donkerste tuintje nog
wel w-at leuks gemaakt worden als men zich
bepaalt tot de planten die weinig of geen
zon noodig hebben voor hun ontwikkeling.
Wel is het noodzakelijk dat de grond diep
is los gewerkt en moet er jaarlijks gemest
worden, liefst met organische mest.
Ik raad u aan grasranden te vervangen
door randen van lage plantjes. Er zijn ver
schillende die er voor kunnen dienen. B.v.
het bekende plantje: „Hoe langer hoe liever",
dat 's winters groen blijft, verschillende pri
mula's, zooals Pr. acaulls. Pr. elation en Pr.
officianalis, Llevc-Vrouwe-Bedstroo. Zenc-
groen, zij zijn alle mooier dan het armzalige
grasrandje in de schaduw.
Andere lage planten, die ook in de schaduw
nog goed willen bloeien en groeien zijn het
Longkruid, een plant met forsche bladen en
blauwe bloemen en het Heksenkruid, een
kruipend plantje voor de donkerste hoek
jes.
Het sneeuwklokje bloeit mooier in de
schaduw dan in de zon.
Uitstekend geschikt is ook de Doronicum
een plant die in het voorjaar bloeit met gele
straalbloemen, ongeveer 50 cM. hoog.
Waar de bodem niet te droog is doen ook
de Funkia's het heel goed. 't Zijn planten
met breede bladeren aan betrekkelijk korte
steelen en wit tot lila bloemen aan lage
stengels. De Funkia ovata bloeit het vroegst,
in Juni, de andere soorten in Juli en Augus
tus, Er zijn er met blauw berijpte bladen,
met gegolfde en met wltgerande bladen, met
goudbont en met zilverbont. blad. Deze bonte
variëteiten zijn nog betere schaduwplanten
dan de groene, ze zijn echter zwakker en
moeten zeker 's winters gedekt worden.
Het rapunkeltje, (Campanula rapunculoïdes
Is een mooie hooge plant voor de schaduw.
Heeft men plekjes waar eenige uren per
dag de zon komt, dan wordt de keus na
tuurlijk grooter, dan kunnen verschillende
campanula's gebruikt worden .evenals mon
nikskap, gulden-roede, dag-lelie's, astiiben,
kerstrozen, anemonen en nog heel wat an
dere.
Nu nog iets over de struiken. Vaak ziet
men in kleine tuinen groote exemplaren van
boeren jasmijn, vlier, weigelia enz. Het zijn
de opslokkers van licht, lucht en voedsel.
Beter doet men wat soorten te nemen die
niet zoo fox-sch groeien.
De Ribes alpinum, een kleine struik, die in
het najaar leuke roode bessen heeft, ver
draagt diepe schaduw. Er zijn verschillende
berberissen die heel weinig zon noodig hebben,
ook de struikkamperfoelie, Lonicera Lede-
bourrii groeit het beste op een beschaduwde
standplaats. De sneeuwbes, Symphoricarpus
racemosus en Sym. orbiculatus, de eerste met
witte, de tweede met roode bessen, is ook ge
schikt. Ook de tooverhazelaar Hamamelis
Japonica, doet het goed in de schaduw. Het
is een struik die heel vroeg in het voorjaar
op het kale hout bloeit met kleine goudgele
bloempjes. Aardige kruipende heesteres
zijn de Pachysandra terminalis en de Evony-
mus radicans. De hulst-berberis. Mahonla
aquifolia, en de boomklimop, Hedera arboria,
behooren tot de groenblijvende soorten die
ik voor schaduwplaatsen aan kan raden. Wat
groenblijvende struiken hier en daar geven
den tuin ook des winters wat levendigs.
ERRATA.
In mijn vorig artikel is een vergissing ge
komen. De 29ste en 30ste regel van boven
moesten gelezen worden als volgt:
,,Op zandgronden dieper dan op koude
natte gronden".
Hiermede is tevens de vraag die een lezer
stelde, .beantwoord.
KON. MEUBELTRANSPORT MIJ.
DE GRUTTER CO.
In de algemeene vergadering van aandeel
houders in de Kon. Meubeltransport Mij. De
Gruyter Co., werden de balans en verlies-
en winstrekening goedgekeurd. Hot dividend
werd bepaald op f 50 per aandeel.
AARDBEVINGEN GEREGISTREERD.
FRANKFORT AM MAINZ, 20 Mei (WoUf-
bureau) De seismografen hebben heden
morgen aardbevingen geregistreerd, waar
van de haard 300 K.M. In Zuidelijke rich
ting moet liggen. Te Ravensburg zijn ze
ook waargenomen.
Eveneens heeft de seismograaf van de
Technische Hoogeschool te Karlsruhe hevige
aardschokken geconstateerd. Volgens bere
keningen moet de haard daarvan ln Klein-
Azlë liggen.
AGENDA.
DONDERDAG 21 MEI
Groote Kerk: Orgelbespeling 3—4 uur.
Concertgebouw: Propagandafeestavond van
de V. A. R. A- 8 uur.
Ged. Oude Gracht: N.V. Drukkerij voorh.
De Erven Loosjes. Aandcelhoudersverg. 2.30
en 3 uur nam.
Palace: „Dc strafzaak Mary Dugan". Too-
neel De Kaeths. 8 uur.
Luxor Theater: „Gevaren van den verlo
vingstijd." Tooneel: 3 Vadeks, 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „City Lights". Too
neel: 9 Dickson girls. 7 en 9.15 uur.
VRIJDAG 22 MEI
Bioscopen Nieuw programma.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
APOTHEEKDIENSTEN
Fa. Grijseels en Van Hees, L- Veerstraat
14. Tel. 11000.
L. Schoorl, Fr. Halsplein l. Tel. 11180.
Bosch en Vaart-Apotheek. Bosch- en
Vaartstraat 26, Tel. 13290.
