Het woord is aan...
Indische planten.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14697
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 27 Mei 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN:per week f 0.2734. met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland f 3.S7J4. Losse nummers
0.06. GeïII. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57J4, franco per post-
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaaroe 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10609
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN: 1—5 regels f 1-75. elke regel meer f 0.35. Reclames
f 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.6(X
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs- Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels f 0.30. elke regel meer f 0.10. uitsluitend d contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog 1400.-, Duim '250.-, Wijsvinger tl50.-. Elke andere vinger (50.-, Arm- nl Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE CRISIS IN HET
VISSCHERIJBEDRIJF,
EEN CONFERENTIE VAN ALLE PARTIJEN
GEVRAAGD.
Het plaatselijk bestuur van de IJmuider
Federatie (aangesloten bij den Centralen
Bond van Transportarbeiders) heeft het
volgend schrijven aan het college van B. en
W. der gemeente Velsen verzonden:
„Wij ontvingen uw schrijven van 22 Mei
jl., handelend over den toestand in het vis-
scherijbedrijf te IJmuiden en vernamen daar
uit tot groote teleurstelling, dat de gedachte
om met financieelen steun van de overheid
de werkloosheid in het visscherijbedrijf te
verminderen, niet voor verwezenlijking vat
baar is. Wij meenden en meenen nog, dat
het doen van een poging daartoe ongetwij
feld op den weg van de overheid zou hebben
gelegen.
Uit uw schrijven blijkt, dat de Minister van
Binnenlandsche Zaken van oordeel is, dat de
werkloosheid, welke thans in het visscherij -
bedrijf te IJmuiden heerscht, niet in hoofd
zaak veroorzaakt wordt door de algemeene
malaise, maar in de eerste plaats door de
slechte organisatie van het bedrijf, waaron
der tot onze verwondering de Minister ook
en vooral schijnt te rekenen loon- en ar
beidsvoorwaarden, die op zijn best burgerlijk
mogen worden genoemd. Met nadruk stelt
de Minister als zijn meening vast, dat wil
redding mogelijk zijn, allereerst regelen en
arbeidsvoorwaarden, welke alleen gelden
voor meer normale verhoudingen, buiten
werking moeten worden gesteld.
Dit oordeel is in verschillende opzichten
onjuist. Ieder, die in het visscherijbedrijf te
IJmuiden geen onbekende is, weet en
voorgaande jaren hebben dit bewezen dat,
ondanks deze minder goede organisatie, goe
de uitkomsten mogelijk zijn. De op het
oogenblik zeer slechte gang van zaken, is
dan ook niet in de eerste plaats aan de or
ganisatie van het bedrijf zelf te wijten, maar
zonder twijfel allereerst en in hoofdzaak aan
de algemeene malaise, hetgeen reeds uit een
oppervlakkige beschouwing van de huidige
besommingen duidelijk blijkt, Zoo ergens van
crisis werkloosheid kan worden gesproken,
dan zeker thans ten opzichte van het vis
scherijbedrijf te IJmuiden.
Dat in de organisatie van het bedrijf veel
'te verbeteren zou zijn, wordt dezerzijds vol
komen onderschreven, dat echter draaglijke
arbeidsvoorwaarden gerangschikt zouden
mogen worden onder de factoren, die te za-
men oorzaak zijn dezer minder goede orga
nisatie, moeten wij ten sterkste betwisten.
Goede arbeidsvoorwaarden vormen juist de
basis voor iedere gezonde bedrijfsorganisa
tie. Ons bestuur heeft zich bovendien met
verbazing afgevraagd of de Minister zich wel
op de hoogte heeft doen stellen van de voor
het visscherijbedrijf geldende loon- en ar
beidsvoorwaarden. Het zonder eenigen
schroom aandrang oefenen op het buiten
werking stellen daarvan, geeft recht dit ern
stig te betwijfelen.
Immers ieder, die in dit bedrijf bekend is,
weet, dat deze loon- en arbeidsvoorwaarden
den daaronder werkenden zeelieden nog
slechts een minimum van materieel bestaan
en van gezinsleven waarborgen. Daarop te
beknibbelen kan het bedrijf niet redden en
verder gezond houden. Daarvoor is een reeks
van ingrijpende maatregelen noodig betref
fende de voorziening der schepen van kolen,
ijs en andere behoeften, betreffende onder
houd, reparatie en assurantie, het verstrek
ken van credieten, verlaging van dok-, erf
pacht- en spoorkosten etc., maar vooral ook
zijn noodig: bevordering en organisatie van
den afzet van visch in het- eigen land en be
scherming van den vischstand. Voor de door
voering dezer maatregelen, zal samenwer
king van alle partijen noodzakelijk zijn en
de medewerking van rijk en gemeente ab
soluut onmisbaar.
Langs dezen weg dient de saneering van
dit zoo belangrijke bedrijf naar de meening
van ons bestuur, groot en breed gezien, ter
hand genomen te worden. De raad, dien de
Minister geeft, heeft slechts de strekking ge
voelens van wrok en wrevel te wekken onder
een groep van arbeiders, die onder moeilijke
en dikwijls gevaarlijke omstandigheden hun
hard, maar nuttig beroep uitoefenen en heeft
verder geenerlei beteekenis voor de oplossing
van het moeilijke probleem, waarvoor wij
hier staan. Wij dringen er daarom met ernst
en kracht bij uw college op aan, den Minis
ter nogmaals dringend te verzoeken, dit ne
gatieve standpunt te laten varen en een con
ferentie van alle partijen bijeen te roepen
ten einde gezamenlijk naar gezondmaking
van het bedrijf te streven. Blijft dit uit, dan
wordt daarmede naar onze meening, zeer ten
nadeele van de betrokken arbeiders, duur
en omvang van de thans in het bedrijf heer-
schende werkloosheid noodeloos vergroot".
VERPLEGING VAN LIJDERS AAN
VALLENDE ZIEKTE.
OPBRENGST VAN DEN BLOEMPJESDAG.
Dinsdag werd in Haarlem en Omstreken
een bloempjesdag gehouden ten bate van de
Christ. Vereeniging voor de verpleging van
lijders aan vallende ziekte. De resp. opbreng
sten luiden als volgt:
Haarlem (centrum) f 1684,87
Haarlem-Noord 300.-
Heemstede Zuid 301,52
Heemstede Noord 258.59
Bloemendaal 350.
Bennebroek 109.80
Aerdenhout 191.72
Overveen 146.64
Over het geheel genomen is de opbrengst
wat minder gunstig, dan die der vorige col
lecte. Gezien de slechte tijdsomstandigheden
is het resultaat niettemin vrij gunstig te
noemen. Het bestuur is daarom de koopers
en koopsters zeer dankbaar voor hun goed-
geefschheid. Ook de ijverige verkoopsters
mag een woord van lof niet onthouden wor
den.
VREDESTENTOONSTELLING.
De Vredestentoonstelling die van 19 tot
21 Mei te Haarlem zou gehouden worden
in het Gemeentelijk Lyceum is naar men
ons bericht, buitengewoon geslaagd. Behalve
de leerlingen, naar schatting plm. 1200 zijn
er een 2 a 300 volwasenen geweest.
AMERIKAANSCH VLIEGGTUIG
NEERGESTORT.
CHICAGO, 26 Mei (Reuter.) Een aan een
Chicagosch dagblad toebehoorend vliegtuig,
dat met 5000 K.G. nuttigen last een poging
deed het record over 200 K.M. te breken, is
neergestort, met het gevolg dat de vier in
zittenden om't leven kwamen. "t Bijna staart-
looze toestel werd gedreven door twee mo
toren, waarvan de eene een voor aan de
machine zittende schroef, de andere een aan
den achterkant aangebrachte schroef in be
weging bracht.
TAUBER MOET RUST NEMEN.
De zanger Richard Tauber, die in een
Londensch theater een engagement had,
dat hem 1600 pond sterling per week op
bracht, moest zich door een keelspecialist
laten onderzoeken, die hem een lange rust
aanbeval. Tauber zal waarschijnlijk morgen
naar Zwitserland vertrekken.
ZAL PICCARD VANDAAG
OPSTIJGEN?
BERLIJN, 26 Mei. Daar de hooge druk
blijft aanhouden, is professor Piccard voor
nemens vandaag definitief met zijn ballon
naar den stratosfeer op te stijgen, aldus ..De
Tel.". Dr. Kipfer uit Brussel zal hem op zijn
tocht vergezellen.
De beroemde Russische Isaak Kathedraal in Leningrad, een bouwwerk .dat 23 milliocn
roebel gekost heeft en een der fraaiste monumenten van de stad is, werd door
de Sovjets ingericht als een museum, waar in verscheiden vertrekken een overzicht
wordt gegeven van Rusland's nieuwen staatsvorm.
J. L. Hodson
(Engelsch auteur, oud-strijder)
Ik zou willen, dat de Britsche minister
van financiën in het Lagerhuis voorstelde
om aan elk belastingbiljet een strook toe te
voegen waarop gedrukt zou staaii: „Van
elke twintig shilling die u betaalt zijn er
veertien, plus negen pennies, bestemd voor
de afrekening van den vorigen oorlog en de
bewapening voor den volgende". Dat zou
ons wakker misschien schudden. Ik zou het
feit ook aan eiken straathoek toillen aan
plakken.
Maar cijfers zeggen niet genoeg. Beter
herinner ik mij dien gillenden man in een
loopgraaf bij Le Transloy, wiens darmen
uit zijn lichaam hingen, tenvijl ik over hem
gebukt stond, omdat ik een machinegeioeer
uit den modder moest trekken. En die
drie naamlooze restanten van menschelijke
wezens op den weg van La Bassée, fel door
de zon beschenen. En dien vroolijken
kleinen tweede luitenantdie mijn vriend
was geweest en die bij Passchendaele toerd
gedood, ivaarna zijn lijk vertrapt werd in
den modder door troepen die er over heen
trokkenEn een half dozijn andere
mannen, die mijn vrienden waren en wier
geest verstomde, wier lichamen werden ver
morzeld
Niets is te kostbaar, niets is te moeilijk
om te voorkomen dat dit opnieuw zou ge
beuren. Wat doen wij?
Hoofdartikel in de ,fNeros
Chronicle", Londen, van gis
teren).
(Dr. Jac. P. Thijsse heeft erover
geklaagd, dat men in Neder
land zoo tveinig van de Indi
sche plantenwereld weet).
Ach ja doctor, het is jammer,
Maar u hebt volmaakt gelijk,
Onze kennis is bescheiden
Van het Indisch plantenrijk.
Ik persoonlijk heb vernomen
Dat de flora van de Oc-st,
Eigenlijk haast onbeperkt is,
Maar dat is een schrale troost.
Noemt men Java. in reclames
Voor het vreemdelingverkeer,
Niet den Toovertuin der Wereld,
Sprookjes-gaarde en zoo meer?
En wij denken dan aan palmen
Van den kokos en banaan,
Alang-alang en waringin,
Die in schoolsche boekjes staan.
En dan zijn er nog wat bloemen,
Als melati enzoovoort,
Waar een schoolkind, bij een plaatje,
Wat van ziet en wat van hoort.
Wij beseffen wel, we missen
Eindeloos veel en velerlei,
Maar er is zoo'n boel te leeren,
Dus het blijft er dan maar bij.
Wacht eens, nee, ik ben te somber,
Geeft de krant niet dag aan dag,
Nieuws van Oostersche gewassen,
Die ik niet vergeten mag.
Over koffie, thee en rubber,
En tabak en suikerriet,
Maar, tot liefde voor die planten,
Leidt dat, nu tenminste niet.
P. GASUS.
DROGE STATISTIEK.
Drieduizend vijfhonderd zevenentachtig
vrouwen hebben gisterenavond in Haarlem en
Omstreken tegen haar echtgenooten gezegd:
Wil je nu vanavond den tuin eens sproeien?
Het kan heusch niet langer zoo. Kijk die
viooltjes eens slap hangen en de rest. Alles
verbrandt.
Honderd drie en negentig mannen hebben
op dat oogenblik een vergadering, of nood
zakelijke andere bezigheden bedacht.
Honderd drie en negentig vrouwen hebben
met een zucht zelf den gieter of tuinslang
ter hand genomen.
Elf honderd vijf en twintig mannen hebben
er hun vrouwen zonder succes op gewezen
dat de Bilt droog weer voorspelde en er dus
met zekerheid regen kon worden verwacht.
Negen en dertig mannen hebben verge-efs
aan negen en dertig vrouwen trachten aan
te toonen, dat wolkveertjes in de lucht on=
feilbare regen aankondigers zijn.
Drie duizend vijf honderd zeven en tachtig
tuinen zijn gisteravond gesproeid.
Drie duizend vijf honderd zeven en tachtig
echtparen hebben bij het losbreken van de
eerste onweersbui vannacht onrustig in hun
slaap gewoeld en zijn vanmorgen met hun
verkeerde been uit bed gestapt.
SCHANDELIJKE DIEREN-
MISHANDELING.
HOND DOODGETRAPT.
Een 48-jarige caféhouder alhier heeft
Dinsdag een hond zoodanig tegen het onder
lichaam geschopt, dat het dier bewusteloos is
geraakt. De hond werd overgebracht naar
een dierenarts, die constateerde dat één rib
gebroken was, en eenige andere ribben ge
kneusd waren. Het arme dier is later gestor
ven. De politie heeft tegen, den onverlaat
proces-verbaal opgemaakt.
Tegen den Oorlog.
De Actie van de „News Chronicle"
De pro-Volkenbond, pro-ontwapening,
anti-oorlogscampagne van het Londensche
dagblad News Chronicle heeft zeer krachtige
weerklank bij zijn lezers gevonden.
In het nummer van Dinsdag deelt de
hoofdredactie mede. dat hij in ruim een
week tijds reeds 16480 brieven heeft ontvan
gen, waarin instemming met zijn actie wordt
getoond, terwijl reeds 72,271 lezers de in het
blad gepubliceerde verklaring met hun
handteekening en adres hebben ingezonden.
Het blad zet zijn actie met volle kracht
voort geeft dagelijks artikelen over het on
derwerp en publiceert vele brieven, waarbij
ook een telegrafische verklaring van Arthur
Henderson, minister van Buitenlandsche
Zaken.
Het heeft thans een beroep op de predi
kanten gedaan om a.s. Zondag in alle kerken
in Engeland tegen den oorlog te preeken.
Het getij wast met den dag.
VOOR HET WELSLAGEN DER
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
EEN ACTIE VAN DE MIJ. TOT NUT VAN 'T
ALGEMEEN.
In de 145e algemeene vergadering van de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, ge
houden te Amsterdam heeft prof. mr. dr.
J. P. A. Frangois een uitvoerige rede gehouden
over de Internationale Ontwapeningsconfe
rentie. Hy zeide, dat wanneer de Ontwape
ningsconferentie mocht mislukken men niet
mag zeggen, dat de Volkenbond van de baan
is. Integendeel, dan moet nu de Volkenbond
gesteund worden. De mislukking van de Ont
wapeningsconferentie kan echter voedsel
geven aan chauvinistisch gestemde elementen
in verschillende landen om zich niet meer te
houden aan reeds bereikte resultaten.
Ook zou dit voedsel geven aan de denk
beelden, dat men weer naar een nieuwen
oorlog gaat.
Spreker is van oordeel, dat het laatste niet
juist is. Zooals apr. uiteenzette is er veel
veranderd op rechtsgebied. Het vredes-
défaitisme behoort bestreden te worden. Ieder
behoort mee te werken om de ontwapenings
conferentie te doen slagen. Er moet daarom
in alle krintgen belangstelling worden gewekt
opdat concessies zullen gedaan kunnen wor
den te Genève.
Nadat de voorzitter, de heer L. C. T. Bigot,
den hoogleeraar had bedankt voor zijn in
leiding werd door het Hoofdbestuur een
motie voorgesteld, waarin de vurige wensch
wordt uitgedrukt, dat de ontwapeningscon
ferentie moge slagen.
Deze motie werd met applaus aangenomen
waarna de vergadering zich ook vereenigde
met het voorstel van het hoofdbestuur om
tot bestrijding van de kosten van de hieruit
voortvloeiende actie f 1000 beschikbaar te
stellen.
ONDERNEMEND JONGETJE!
HOUDT VAN ZIJN OPOE!
Een jongetje van zes jaar liep Dinsdag
door de Generaal Cronjéstraat en vord daar
een gulden!
Snel besloten ging hij... niet naar zijn
moeder, maar naar het station! Hij stapte
naar het plaatskaartenloket, legde zij het
ook na veel moeite den gulden voor het
raampje neer, rekte zijn hals uit en riep
tegen de dienstdoende juffrouw:
„Een Krommenie!"
De juffrouw, natuurlijk begrijpende dat
hier iets niet in orde was, vroeg hem:
„Waar moet je dan naar toe?"
„Naar m'n opoe!"
„Ja, maar weet je moeder daarvan?"
Toen hij ontkennend het hoofd schudde,
besloten de beambten het resolute jongetje
niet naar den trein, maar naar de politie
te brengen. En deze bracht hem naar zijn
ouders terug.
Misschien mag hij nu dezer dagen ter
vergoeding voor zijn ondervonden teleurstel
ling onder hun geleide naar zijn „opoe"!
SABOTAGE OP DE „JACOB VAN
HEEMSKERCK".
DE DADERS NOG NIET GEVONDEN.
De Avondpost verneemt dat zich zeer on
langs aan boord van den oorlogs-bodem
„Jacob v. Heemskcrck" eenige gevallen van
sabotage (beschadiging van 's lands goe
deren) hebben voorgedaan. Van eenige
sloepen zijn de takels doorgesneden.
Het feit werd nog tijdig ontdekt, zoodat
er geen ongelukken uit zijn voortgekomen,
wat bij oefening mogelijk zou zijn geweest.
Naar de daders wordt een onderzoek in
gesteld: tot heden zijn zij nog niet ontdekt.
De „Jacob van Heemskerck" ligt op het
oogenblik te Nieuwediep en is juist van een
oefeningsreis terug.
Het blad heeft het bovenstaande niet
willen publicecrcn. zonder bij de militaire
autoriteiten te Nieuwediep te hebben ge
ïnformeerd. Daar werden de feiten be
vestigd.
P. H .E. Schuurman tc Amsterdam benoemd
tot dirigent der H.O.V.
(le blad, le pag.).
Amerikaansch vliegtuig neergestort.
4 dooden.
(le blad, le pag.)
De crisis in het visscherijbedrijf.
(le blad, le pag.)
Dc nieuwe cementfabriek te IJmuiden.
(3e blad, 2e pag.)
Uit de raadsvergadering van Velsen.
(3e blad, 2e pag.)
De leening aan Duitschland.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
Jhr. J. C. MoUerusJoego Slavië. Dc be
teekenis van Zagreb.
(2e blad, le pag.)
Beursleven in New-York.
(2e blad, 3e pag.)
C. J .u. T.: Oud-Haarlem. Huis ter Zaanen
en Huis ter Cleeff.
(3e blad, 3e pag.;
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
DE NIEUWE DIRIGENT DER
H. O. V.
DE HEER P. H. E. SCHUURMAN TE
AMSTERDAM.
GESTUDEERD ONDER LEIDING VAN
SEM DRESDEN EN ALBERT ROUSSEL.
De nieuwe dirigent van dc Haarlemsche
Orkestvereeniging is benoemd. Het is de heer
P. II. E. Schuurman, thans gevestigd in Am
sterdam. Hij is twee en dertig jaar oud en
wordt 25 Juni 33. In de commissie van ad
vies voor deze benoeming hadden de heeren
Cornelis Dopper, Sem Dresden en Eduard van
Beinum zitting genomen.
Hedenmorgen hadden wij een onderhoud
met den nieuwen dirigent, in zijn woning aan
den Anistel. De eerste indruk van zijn per
soonlijkheid, kan moeilijk anders gekarakte
riseerd worden dan met de woorden, jong,
enthousiast en vastbesloten. Jong is de heer
Schuurman van uiterlijk, maar hij is ook
jong van geest, hetgeen duidelijk bleek uit
ons korte gesprek. En ook enthousiast is hij,
hetgeen ons duidelijk werd uit zijn plannen
voor de toekomst en uit de beschrijving van
zijn leven. Tenslotte is hij vastbesloten: vast
besloten om den weg die door Eduard van Bei
num werd ingeslagen verder te vervolgen.
Het verhaal van zijn leven luidt als volgt:
Hij werd den 25sten Juni 1898 in Nijmegen ge
boren en aanvankelijk opgevoed voor den
handel.
Dit was echter niet naar zijn zin. Hij hield
van muziek, speelde piano.... en compo
neerde. Hij wist zijn zin door te drijven, het
geen hem natuurlijk strijd kostte en betrad
op 19-jarigen leeftijd het Amsterdamsche
Conservatorium. Daar studeerde hij onder
leiding van Sem Èresden compositie en direc
tie. Het eindexamen werd in 1921 afgelegd en
na dat jaar volgde een leven rijk aan afwis
seling.
In Parijs ging hij werken onder de leiding
van den beroemden componist Albert Roussel
en gedurende anderhalf jaar maakte hij zijn
tijd in de hoofdstad van Frankrijk produc
tief door als muziekcorrespondent op te tre
den voor „De Telegraaf" en het „Rotter-
damsch Nieuwsblad".
Na deze periode volgden de jaren der om
zwervingen. Schuurman trok door Frankrijk
Spanje, Portugal, Marokko en er is zeker iets
van de sfeer dezer reizen blijven hangen, in
zijn studeervertrek, in foto's en producten
van kunstnijverheid, die zonder twijfel de
souvenirs zijn van dezen tijd. Inmiddels was
Schuurman blijven werken.
Hij concerteerde dan hier en dan daar, trad
onder anderen op als hoornist in verscheide
ne orkesten en in verscheidene steden waar
de reislust hem gebracht had.
In 1926 keerde hij rijk aan ondervindin
gen ongetwijfeld naar Nederland terug.
Hij vestigde zich in Amsterdam, gaf er lessen
verving Lieven Duvosel tijdens diens ziekte
als dirigent van Toonkunst in Tiel en werd
secretaris van de directie van de muziek
school van het Amsterdamsch conservato
rium, waar hij ook als leeraar voor de theore
tische vakken dienst deed.
Dit zijn de biografische bijzonderheden. De
heer Schuurman kent Haarlem. Hij heeft
langen tijd in Zandvoort gewoond, is hier op
de Lagere School en drie jaar op het gymna
sium geweest, hij heeft vele vrienden in deze
stad, waar hij zich met zijn vrouw metter
woon zal vestigen.
Zijn plannen?
Veel wilde hij er nog niet van zeggen. Hij
zal het voorbeeld van den vertrekkenden dl-