Het woord is aan...
Presidentswisseling.
Het Belangrijkste.
HET JUBILEUM DER N.Z.H.T.MIJ.
48e Jaargang No. 14712
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 13 Juni 1931
HAARLEM'S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week f0.27'A, met Geïllustr. Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4- Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0.57J^, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 1-1 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje*
(icderen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f150.-, Elke andere vinger f50.-, Arm- of Beenbreuk (100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE HUISVESTING VAN HET
M. O.
Het rapport der commissie.
EEN NIEUW GYMNASIUM EN (LATER?)
EEN NIEUWE MEISJESSCHOOL?
Eenige maanden geleden hebben wij mede-
gedeeld, dat de door B. en W. benoemde com
missie die tot taak had een onderzoek in te
stellen naar de huisvesting van ons Middel
baar en Voorbereidend. Hooger Onderwijs te
Haarlem, met haar taak gereed gekomen
was. Het rapport moest toen nog naar B. en
W. gezonden worden, maar wij hadden, zoo
als wij destijds mededeelden, reden om te ver
onderstellen, dat de commissie zich had uit
gesproken voor den bouw van een nieuw
Gymnasium en van een nieuwe Meisjes H.B.S.
Inmiddels is het bedoelde rapport bij B.
en W. ingekomen. Wij vernamen, dat onze
indertijd geopperde - veronderstellingen juist
waren. De commissie is doordrongen gewor
den van de noodzakelijkheid een "nieuw ge
bouw aan het Gymnasium te geven, omdat
het tegenwoordige reeds nu te klein is, ter
wijl aangenomen mag worden, dat er in de
naaste toekomst nog meer tekort aan ruimte
zal komen. Het beste vond de commissie het
nieuwe Gymnasium op het terrein aan den
Kinderhuissingel te bouwen.
Het tegenwoordige Gymnasium-gebouw
werd niet geschikt geacht om het te ver
bouwen voor Meisjes H. B. S. De commissie
vond daarom het beter voor deze school een
nieuw gebouw te laten verrijzen in het Haar
lemmerhoutpark.
Het Gymnasium-gebouw op het Prinsen
hof zou dan gebruikt kunnen worden voor
de huisvesting van verschillende H.B.S.-klas-
sen, die in de eigenlijke schoolgebouwen geen
plaats kunnen vinden. Van het Lyceum zijn
klassen in de lagere school in de Tempeliers
straat ondergebracht.
Wij vernamen, dat het vrijwel zeker ïs,
dat de gebouwenquaest-ie in de eerstvolgende
raadszitting aan de orde zal komen. Dat zou
dus zijn op Woensdag 1 Juli, omdat op 17
en 24 Juni niet vergaderd zal worden.
Het is nog niet te zeggen met welk voor
stel B. en W. in den raad zullen komen. De
'wethouder van onderwijs, de heer W. Roo-
denburg, was voorzitter van de bedoelde
commissie. Het mag dus aangenomen wor
den, dat hij in het college van B. en W. zal
aanbevelen het advies van de commissie te
volgen. Wij hoorden intusschen al verluiden,
dat verondersteld werd, dat de wethouder
van financiën, Mr. M. Slingenberg, wel be
zwaren zal hebben nu twee nieuwe school
gebouwen te laten zetten. Verwacht werd,
dat in het college van B. en W. een meerder
heid gevonden zal worden, voorloopig met
één nieuw gebouw te volstaan. Dit zou dan
voor het Gymnasium bestemd worden. Als de
financiën het dan toelaten zou later het
nieuwe gebouw voor de Meisjes-H. B. S. ge
bouwd worden.
WIJZIGING IN DE STUWA
DOORSWET AANGENOMEN.
De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp
tot wijziging van de Stuwadoorswet aange
nomen met 59 tegen 3 stemmen. Tegen de
communisten en de heer Braat.
Men zie het Kamerverslag.
MIJNONGELUK IN VOOR-AZIë.
ACHT DOODEN.
LONDEN, 12 Juni (V.D.) Uit Stam
boel wordt gemeld, dat tengevolge van een
ontploffing in een mijn bij Songuldak acht
personen zijn gedood. De materieele schade
is aanzienlijk. Songuldak ligt in Voor-Azie
aan de Zwarte Zee.
EEN OPROEP VAN DE SFAAN-
SCHE GEESTELIJKHEID.
MADRID, 12 Juni (V.D.) De gezamen
lijke Spaansche Kardinalen, Aartsbisschop
pen en priesters pubiiceeren een verklaring
waarin gezegd wordt, dat zij tot dusverre ge
zwegen hebben om de voorloopige regee
ring geen moeilijkheden te bereiden bij haar
opbouwend werk. Aangezien echter het op
treden van de regeering het Katholieke le
ven steeds meer in gevaar brengt, achten
zij zich evenwel genoodzaakt de Spaansche
Katholieken op te roepen ter verdediging
van de rechten van de Kerk. Zij eischen de
aaneensluiting van alle Katholieken onver
schillig tot welke partij zij behooren. ten
einde voor de Nationale Vergadering slechts
hen te kiezen, die bereid zijn de rechten
van de Kerk en de sociale orde te verdedi
gen.
EEN HITTEGOLF IN SPANJE.
MADRID, 12 Juni (V.D.) In Spanje
heerscht op het oogenblik een hittegolf, zoo
hevig, als sedert 1908 niet meer is voorgeko
men. Te Madrid stijgt het kwik sedert drie
dagen tot 40 graden, in Andalusië zelfs tot
50 ^Graden. Te Madrid werden tot dusverre
ruim 50 personen door de hitte gevangen,
waar van twee gevallen met doodelijken af
loop.
Hannibal in Bagdad.
Met z'n twee-en-veertigen de lucht in.
De Imperial Airways-vloot in Engeland is
weer uitgebreid met een vliegtuig, dat 4
Bristol Jupiter motoren bezit, die 2200 P.K.
ontwikkelen. Er is in dit reuzen-vliegtuig
plaats voor 42 personen. Auto's en menschen
er naast schijnen uit het land der Liliputters
te komen!
Het gevaarte, dat den naam Hannibal draagt,
heeft het comfort en de luxe van een Pullman
wagen. Van een Pullman-wagen die met een
snelheid van 100 mijl per uur door de lucht
vliegt!
Er is een rooksalon en er is een cocktail
bar. Een kellner brengt je op verzoek een
broodje-ham e.d.
Het geronk der motoren is in dit vliegtuig
bijna niet te hooren. Doordat de machines
aan de vleugels zijn bevestigd en de romp
bovendien voorzien is van dubbele geluid
dempende wanden, kan men zich beter ver
staanbaar maken dan in een tube, in een
Londensche underground.
De bedoeling is er een luchtdienst mee te
onderhouden tusschen Bagdad en Cairo. De
eerste weken worden er slechts goederen mee
vervoerd: de eerste tocht gaat naar Parijs.
Voor het jaar om is komen er nog zeven
van dergelijke reuzen bij, van dezelfde grootte
en inrichting. Vier er van zullen op de lijn
LondenParijs in dienst worden gesteld.
Twee en veertig personen! Het is het dub
bele aantal van tot nu toe het grootste vlieg
tuig uit een geregelden dienst.
BESTUUR VAN DE V. A. R. A.
TER VERANTWOORDING
GEROEPEN.
VOOR WOORDEN VAN DEN HEER
ZWERTBROEK.
SCHORSING VAN DE UITZENDINGEN?
Naar „Het Volk" meldt, is bij het hoofd
bestuur van de VARA een 'brief van de Radio-
Controle-Commissie binnengekomen, waarin
het volgende wordt gezegd:
„Naar aanleiding van het gesprokene door
den seeretairs uwer vereeniging op 10 Juni
j.l. in plaats van de rede van den heer
Schevenels verzoekt de commissie op grond
van artikel 11 van het reglement der Radio-
ControlesCommissie het bestuur der VARA
ter verantwoording over zijn houding in de
vergadering der commissie te komen op 17
Juni a.s. om 11.15 uur".
Artikel 11 zegt: Onverminderd de in het
radio-reglement van 1930 gestelde straffen
en de in de machtigingen gestelde boete
bepalingen, kan de Radio-Omroep-Controle-
Commissie aan den minister van Waterstaat
voorstellen, de verantwoordelijke omroepor
ganisatie voor een bepaalden tijd niet te
doen uitzenden.
De heer Zwertbroek zeide in zijn rede:
„Dit zwijgen zal minstens zoo welsprekend
zijn als welke toespraak ook. Men zal in dien
tijd herdenken den marteldood van Matteotti,
die geslacht is door fascistische moordenaars
op instigatie van hun hoofdman Musso
lini".
f
Georges Duhamel,
'4
schrijver vertelt op de tweede
pagina van het vijfde blad iets
van zijn meening over de gevaren
die Europa bedreigen. Hij waar
schuwt voor Amerikaansche stan-
daardizeering en massaproductie
en bepleit een verzoening tus
schen Europeesche ivetenschap
en Oostcrsche wijsheid en noemt
den Vrede een essenLieele eisch
voor een goede toekomst van
onze beschaving.
t
Just Havelaar:
Het verschil der menschen krijgt eerst
ivaren zin voor hen. wien de éénheid der
menschen zeker is. De zeldzame heroën der
menschhèid kan men eerst verstaan en aan
hun voorbeeld kan men zich eerst sterken,
indien men de talloozen en namenloozen ver
staat.
Waf zal in de volgende 12 maan
den gebeuren?
Madame Fraya zegt dat zij het
weet
Zie de derde pagina van het vijfde blad.
ONLUSTEN EN INCIDENTEN IN
DUITSCHLAND.
EéN DOODE EN GEWONDEN TE
LAUENBURG.
LAUENBURG a.d. ELBE, 12 Juni (V.D.)
Na afloop van een communistische demon
stratie waarvoor de politie vergunning had
'gegeven, ontstond er een ernstige vecht
partij tusschen communisten uit Lauenburg
en uit Lunenburg. Politie-agenten, die de
vechtenden trachtten te scheiden, werden
onder de voet geloopen, zoodat zij tenslotte
van hun vuurwapens gebruik maakten.
Hierdoor werd een communist gedood en
twee zwaar gewond. Telefonisch werd assis
tentie van de politie uit Lunenburg ingeroe
pen. Ook twee veldwachters werden ge
wond, terwijl de burgemeester van Lauen
burg eenige ernstige slagen met een vlagge-
stok opliep. Per auto arriveerde de politie
uit Lunenburg, waarna de communisten,
tegen 2 uur 's nachts, zich eindelijk terug
trokken. Het bleek toen, dat een andere
communist een schot in de borst had opge-
loopen. Voor de komende maanden zijn aile
communistische demonstraties en optochten
verboden.
BREMEN, 12 Juni (V.D.) Bij het ge
vecht tusschen politie, nazi's en communis
ten, dat gisteravond plaats vond, werden
twaalf politieagenten en een groot aantal
nazi's gewond, waarvan de meesten ernstig.
In totaal arresteerde de politie negen com
munisten, waarvan de meesten in voorloo
pige hechtenis worden gehouden omdat zij
op heeterdaad betrapt werden toen zij ge
weld tegen politiebeambten gebruikten.
HAMBURG, 12 Juni (V.D.) Vrijdagmid
dag trachtte een 500-tal personen te demon-
streeren op de Schaarmarkt. Agenten die oe
demonstratie wilden verhinderen, werden
uit de menigte beschoten. De agenten be
antwoordden het vuur.Een havenarbeider en
een vrouw die niets met de demonstratie uit
staande had, werden gewond. 10 personen
werden gearresteerd. De orde kon weer wor
den hersteld.
GAAT CHAPLIN HERTROUWEN?
Chaplin, die aan de Riviera van de vele
moeilijkheden uitrust, die hij in Amerika
ondervond en waarvan hij ook op het conti
nent niet bepaald verschoond bleef, heeft
opnieuw voor een sensatie gezorgd, Sid
Chaplin, zijn broer, heeft een vertegenwoor
diger van de B. Z. medegedeeld, dat de fa
milie Chaplin binnenkort weer een verloving
zal vieren. De dame in kwestie is dagelijks
in het gezelschap van Charlie te zien. Zij is
een Cechische. die zich Mnria Martin noemt.
Door nieuwsgierigheid gescherpte speurzin
deed echter ontdekken, dat Maria Martin
identiek is met Mizzi Müller, zij heeft meer
malen prijzen behaald in schoonheids- en
danswedstrijden, meldt de „Tel." Het is nog
niet bekend, wanneer Mizzi Müller tot
Mizzi Chaplin gepromoveerd zal worden.
DE SLEEPBOOT „VEERGAT"
GELICHT.
LIJK VAN DEN MACHINIST GEVONDEN
Vrijdagmiddag ongeveer- half drie is het
gelukt de nabij Breezand op de Zuiderzee
gezonken sleepboot „Veergat" te lichten. In
de machinekamer werd het lijk gevonden
van den verdronken machinest A. Visser Sr.,
uit Hansweert. Het stoffelijk overschot is
naar de verbanakamer van de Maatschappij
tot Uitvoering van Zuiderzeewerken overge
bracht. De sleepboot „Goeree" van den
stoomsleepdienst voorheen P. Smit te Rot
terdam zal het stoffelijk overschot zoo spoe
dig mogelijk van Den Oever naar Hansweert
overbrengen.
De lijken der andere verongelukten zijn
niet gevonden, zoodat men vermoedt, dat zij
zijn weggedreven of wellicht in de takken
der zinkstukken van de keileemaa'm zijn
vastgeraakt. Het onderzoek wordt voortge
zet.
Naar het Hbld. verneemt, heeft de Radio-
contrólecommissie de Matteotti-herdenking
in haar geheel verboden. Zij zou bestaan uit
een rede van den secretaris, en twee minuten
plechtige stilte.
In de Groene merkt Charivarius hierbij
op: ..Het laatste gedeelte is, volgens nader
bericht, toegestaan".
(President Doumergue van Frank
rijk is dezer dagen getrouwd,
treedt heden af en wordt op
gevolgd door Doumer
Frankrijk heeft, na zeven jaren,
Weer een ander hoofd van staat,
Nu Doumer in 't Elysee komt
En Doumergue het verlaat.
Zal de nieuwe meer presteeren,
Dan de oude heeft gedaan?
Ach, het is met vriend Doumergue
Dunkt me, niet zoo slecht gegaan.
't Wordt Doumer en was Doumergue,
Dat 's tenminste in de lijn
Van bezuiniging, hoewel die
Slechts innaam nog blijkt te zijn.
't Optimisme van Doumergue
Is intusschen niet geluwd.
Na die zeven schoone jaren,
Want hij is vol moed herhuwd.
Wel, er is een tijd. van komen
En er is een tijd van gaan,
Zelfs de glorie van het staatshoofd
Heeft maar een beperkt bestaan.
'k Wensch Doumergue niets dan vreugde
In zijn ambteloos burgerschap.
Als je president geweest bent,
Lijkt het me een heele stap.
En het kon nog wel eens wezen,
Dat hij nu ervaren gaat,
Dat 't niet meevalt, hoofd te worden
Van den trouwelijcken staat.
P. GASUS.
DE FRANSCHE MARINE-
BEGROOTING VERLAAGD
PARIJS, 12 Juni (V.D.) De Fransche
Kamer heeft hedenmiddag na korte beraad
slaging de suppletoire credieten voor de be
grooting van defensie goedgekeurd.
Het voorstel der sociaal-democraten de
begrooting van Marine met 2,500.000 Fr. te
verminderen werd door de Kamer aangeno
men met 261 tegen 251 stemmen.
Hoewel de minister van Marine in de min
derheid blijft, heeft hij niet de vertrouwens
kwestie gesteld.
HET WRAK VAN DE „POSEI
DON" NOG STEEDS NIET
GELICHT.
LONDEN. 12 Juni (V.D.) Tengevolge
van de liooge zeeën kon ook heden niet
worden voortgegaan met de werkzaamhe
den tot berging van de bij Weihaiwei gezon
ken Britsche duikboot „Poseidon". De duik
boot ligt nu reeds van Dinsdag onder water.
Alle hoop, dat een der achttien nog ingeslo
ten opvarenden nog in leven zal zijn, is op
gegeven.
PORTRET VAN LODEWIJK XIII
GESTOLEN.
UIT HET SLOT TE VERSAILLES.
PARIJS, 12 Juni (V.D.) Eerst, thans
wordt bekend, dat eenige dagen geleden uit
het slot te Versailles een schilderij, voor
stellende Lodewijk XIII is ontvreemd.
De dief heeft de schilderij uit de lijst gc
sneden en de lijst laten hangen.
De directie kan de diefstal niet ophelde
ren. Zij is van meening, dat de dieven bui
tengewoon snel en geraffineerd zijn opge
treden.
Ook crisisstemming in Duitschland.
(2e blad, le pag.)
Het jubileum der N.Z.H. Dc oude paarden
tram loopt weer.
(2e blad. le pag.)
De huisvesting van het M.O. Het rapport der
commissie.
(le blad. le pag.)
De winkelsluiting te Amsterdam. Algcmeene
vrije middag alleen voor kappers.
(2e blad. 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
R. P.: Wat het helpt.
(le blad. le pag.)
George Duhamel: Het gevaar voor Europa. De
bedreiging door de machine.
(5e blad, 2e pag.)
Madame Fraya (de bekende Parijsche helder
ziende) Wat in de volgende 12 maanden
zal gebeuren".
(5e blad. 3e pag.)
Jacques Rouché manager van de Parijsche
opera)Revolutie in Theaterland. Is de
opera een anachronisme?
(5e blad, 2e pag.)
A. Heeroma(Oud-Commissaris van Politie
te Amsterdam)Hoe men in Amsterdam
snert eet.
(5e blad, 3e pag.)
J. B. Schuil: Het af geloopen tooneelseizoen.
(5e blad, 2e pag.)
Karei de Jong: Radiomuziek der week. Een
voorbespreking.
(3e blad. le pag.)
Oud Haarlem: „Wat gespaard bleef".
(5e blad, 3e pag.)
Ton Ruygrok: Langs de Straat: „Judas
penningen".
(5e blad, le pag.)
Laatste berichten 2e pag. le blad.)
HAARLEM, 13 Juni
Wat het helpt.
De beweging ten gunste van initiatief door
met Nederlandsche volk bij het streven naar
internationale ontwapening is met den dag
groeiende en het onderwerp staat nu midden
in de openbare belangstelling. Hetgeen voor
schrijver dezes, die er meer dan twee jaar
geleden in deze rubriek over begonnen is en
sindsdien hardnekkig het frappez frappez
toujours heeft toegepast, een reden tot
vreugde is. Het zal mij buitengewoon ver
heugen als een nationaal petitionnement aan
de Ontwapeningsconferentie tot stand komt,
ten gunste waarvan ik aan alle touwtjes ge
lrokken heb die ik bereiken kan en nog
dagelijks in de weer ben. ook op andere wijze
dan door er over te schrijven. Wil men cr
een succes van maken, en het snel, prac-
tisch, met de minste kosten doen slagen, dan
zal het door de dagbladendoor al onze
dagbladen, van alle richtingen, op éen ge
meenschappelijke basis.,., moeten gebeu
ren. De pers alleen beschikt over de organi
satie die dit onder die gunstige voorwaarden
mogelijk maakt.
Naast een nationaal petitionnement is het
internationaal contact-zoeken van beroeps
organisaties en politieke partijen ten gunste
van internationale ontwapening natuurlijk
van het hoogste belang. Nederland kan en
mag niet nalaten, in dit allesoverheerschen-
de wereldbelang voor te gaan, te antwoorden
op den roep van Genêve om steun van den
volkswil, om drijvende kracht van de open
bare meening in alle landen.
„There comes a tide in the affairs of men,
which, taken at the flood, leads on to For
tune", heeft Shakespeare gezegd. Het was
sende getij is er, en ais wij er gebruik van
maken, kunnen wij helpen, groote dingen
tot stand te brengen.
Het Handelsblad, ofschoon niet onwillig
r>c paardentram was uit het museum gehaald om op den jubileumsdag de herinnering aan
vroeger dagen te verlevendigen.
(Zie daarover pag. 2 van het le blad).
