NAPOLEON.
Stervend ras.
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14713
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 15 Juni 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER RnnrRT PFFRFBOOM
en ROBERT PEEREBOOM. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.27Vi, met Geïllustr. Zondagsblad f 0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J-L Franco per post door Nederland 3.S7M. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0.57^, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele, prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant.
Gratis Dngevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f150.-, Elke andere vinger f50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Zij, die zich voor aanvang
1 Juli 1931 als kwartaal-
abonné opgeven ontvangen de
in Juni nog te verschijnen num
mers gratis.
ADMINISTRATIE
HAARLEM'S DAGBLAD
ONTZETTENDE SCHEEPSRAMP
Aan de Fransche westkust.
400 a 500 dooden?
Slachtoffers Franschen en Zweden.
Aan de Fransche Westkust heeft zich een
ontzettende scheepsramp afgespeeld.
Een stoomschip, de „St. Philbert", dat Zon
dagmorgen met 500 passagiers van Nantes
was vertrokken, is op circa 8 K.M., afstand
van St. Nazaire door den storm overvallen
en omgeslagen. Voor zoover bekend konden
slechts 8 opvarenden worden gered, zoodat
gevreesd moet worden, dat bij de ramp om
streeks 400 of 500 personen het leven hebben
verloren.
I>e „St. Philbert" was op excursie naar
Noirmoutier, waar men om drie uur in den
namiddag arriveerde. Ongeveer een uur la
ter werd de terugreis aanvaard. Toen de boot
zich nabij de rotsen van Chateliers bevond,
stek een hevige storm op en de passagiers
haastten zich allen naar de loefzijde om daar
beschutting te vinden waardoor het schip
ging overhellen. Even later stortte zich een
hevige stortzee op het schip, met het nood
lottig gevolg, dat dit kapseisde.
Onmiddellijk na het bekend worden der
jobstijding voeren sleepbooten uit, ten einde
zoo mogelijk nog hulp te kunnen bieden. Een
der booten is intusschen teruggekeerd met
slechts 8 of 10 overlevenden aan boord. Te
vens had de boot een groot aantal lijken van
slachtoffers der „St. Philbert' bij zich.
ST. NAZAIRE, 15 Juni. (V. D). Omtrent de
scheepsramp, die hier bij de kust heeft plaats
gehad kan nog worden gemeld:
De ramp heeft plaats gehad Zondagavond
om half zeven. Naar schatting zijn 400 perso
nen verdronken. Tot dusverre werden 8 per
sonen gered. De met man en macht uitge
voerde reddingspogingen werden bemoeilijkt
door het zware weer. De meeste der omgeko
men passagiers zijn Franschen. Onder de
overigen bevinden zich nog buitenlanders,
voor het meerendeel Zweden.
Of er ook Hollanders aan boord waren kon
tot dusverre nog niet worden vastgesteld.
EEN BATAILLON ROEMEEN-
SCHE GENDARMERIE
VERGIFTIGD.
DOOR KAAS.
BOEKAREST, 13 Juni (V. D.) Gedurende
een afstandsmarsch toonde een geheel ba-
taillon Roemeensche gendarmerie, de officie
ren inbegrepen, ernstige vergiftigingsver
schijnselen. Het werd zoo erg, dat ongeveer
het heele bat-aillon aan den kant van den
weg moest gaan liggen. Tegen den avond
wisten de meeste officieren en soldaten te
voet de kazerne te bereiken, maar een twee
honderd achterblijvers moesten met wagens
worden gehaald en ten deele naar het
hospitaal worden vervoerd. Het onderzoek
heeft uitgewezen dat het heele bataillon kaas
had gegeten, die de oorzaak van de vergif
tiging moet zijn. Men meent hier te doen te
hebben met een misdadige opzet.
AVERIJ AAN DE MOTOREN VAN
DE „NAUTILUS".
LONDEN, 14 Juni (V. D.) Tengevolge van
een defect aan de motoren van de „Nautilus"
de duikboot waarmee Hubert Wilkins voor
zijn reis onder het pool-ijs naar de Noord
pool naar Engeland is vertrokken, kon de
duikboot haar reis niet voortzetten en kwam
hulpeloos op den Atlantischen Oceaan rond
te drijven. De duikboot vroeg om assistentie
en weldra was een schip ter plaatse, dat ech
ter weinig hulp kon verleenen. Twee Ameri-
kaansche schepen zijn uit Amerikaansche
havens vertrokken om assistentie te verlee
nen.
ERNSTIG VLIEGONGEVAL BIJ
DESSAU.
TWEE DOODEN.
DESSAU, 13 Juni. (V. D.) Hedenmiddag te
17.50 uur is het schoolvliegtuig van de An-
haltsche Luchtvaartvereeniging in de na
bijheid van het vliegveld neergestort. De
benzinetank ontplofte en de beide vliegers
kwamen om het leven. De machine werd
vernield.
TWEE VLIEGTUIG
ONGELUKKEN IN ENGELAND.
LONDEN, 13 Juni. (V. D.) Bij een vliegde-
monstratie te Cambridge is op een hoogte
van 70 Meter een der vleugels van een ma
chine afgeknapt. Het toestel stortte neer en
werd verpletterd. De piloot is aan de beko
men verwondingen overleden. Bij een proef
vlucht is voorts een watervliegtuig na'bij Fe-
lixtown neergestort. Beide inzittende vlieger-
officieren wisten zich op 1000 Meter hoogte
met behulp van parachutes in veiligheid te
stellen. De machine zelf boorde zich diep in
de aarde.
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK
IN TSJECHO-SLOWAKIJE.
PRAAG, 13 Juni (V. D.) Ten gevolge van
de stilzwijgendheid der autoriteiten is eerst
thans bekend geworden, dat Vrijdagavond
bij de stad Patzau een ernstig spoorwegonge^
luk heeft plaats gehad. Een naar Tabor ver-
trekkenden trein reed in het station op een
goederenwagen in. Beide' locomotieven wer
den vernield, evenals vier wagens van den
personentrein. Er werden 24 personen ge
wond, waarvan twee levensgevaarlijk.
VERKEERSVLIEGTUIG NEER
GESTORT BIJ SAARBRüCKEN.
4 DOODEN.
SAARBRUECKEN, 13 Juni. (V. D.) Heden
morgen is bij Saarbrucken een ernstig vlieg
ongeval gebeurd,' dat vier slachtoffers heeft
geëischt. Het vliegtuig op den dienst Saar-
brückenKeulen was ten gevolge van de
mist een half uur later vertrokken dan de
dienstregeling aangaf. Te half negen startte
het toestel, doch nauwelijks was het van den
grond of het stortte van ongeveer 50 meter
hoogte bij een kazerne, in de onmiddellijke
nabijhied van bet vliegveld, naar beneden en
vloog in brand. Twee passagiers, de piloot en
de mecanicien kwamen in de vlammen om.
SAARBRUECKEN, 13 Juni. (V. D.) De pas
sagiers, die bij het vliegongeval bij Saarbrue-
cken om het leve nkwamen heetten Fromm
en Weigel. De verongelukte piloot was de
vlieger Weichard en de mecanicien Kamp-
meyer. Het toestel, waarmee het ongeluk ge
beurde, was een Dornier-Merkur-vliegtuig.
SAARBRUECKEN, 13 Juni (V. D.) Omtrent
het ernstig vliegtuigongeval, dat heden al
hier heeft plaats gehad, wordt nog gemeld,
dat even voor het neerstorten een reeks ont
ploffingen zouden zijn gehoord.
Een der passagiers was door zijn vader per
auto naar het vliegveld gebracht en deze zag
de machine voor zijn oogen neerstorten.
HAARLEM, 15 Juni
'n Antiquiteit.
De terugkeer van onze dierbare ouwe
paardentram voor één enkelen dag, heeft
alle Haarlemmers die haar in haar glorietijd
gekend hebben prettig gestemd, en de jeugd,
die haar nooit gezien had, buitengemeen
verblijd. De Leidenaars, die door de jubilee-
rende N.Z.H.T.M. op denzelfden historischen
terugkeer vergast werden, moeten dergelijke
emoties ervaren hebben.
Mij trof het meest de liefelijke belle
klank. Welk een idyllische tegenstelling
met de nijdige klaxongillen die in onzen tijd
de muziek des verkeers zijn. Een contrast als
tusschen An der schonen blauen Donau, of
een dergelijke lieftallige oude wals, en de
bariton van Miss Sophie Tucker die een mo
derne zaag (type massa-productie) be-
galmt. Die bel, door den patriarchalen con
ducteur met den grijzen baard in beweging
gebracht, klingelde in de Groote Houtstraat
als een zoete Pastorale. Zij waarschuwde
niet zooals de moderne electrische tram
bel, zij dreigde geenszins, zooals de
schreeuwende klaxon, zij groette slechte
vriendelijk. Zoo in den trant van: Daagg!
Daar kom ik aan. Oude kennis. Ga je straks
even op zij om mij door te laten?"
Den echten glorietijd van de paardentram
heb ik'niet eens meer gekend. In mijn jeugd
was zij al in discrediet. Er reed toen al een
electrische tram naar Zandvoort, om te
zwijgen van de stoomtrammen naar Alkmaar
en Leiden, en de dagen van de paarden
tram waren reeds geteld. Jules Utermark,
de keeper van Haarlem, die erg groot en
dik was, ging met zijn vriendjes op het ach-
terbalcon staan en zij wipten met volle
kracht tot de voorste wielen van de antiqui
teit uit de rails sprongen, en het geval
derailleerde. Dat gebeurde dan natuurlijk op
de Groote Markt, en Jules en zijn makkers
hielpen bereidwillig, na het lachsucces ten
koste van de arme oude, om haar weer in
de rails te zetten.
Iets dergelijks zag ik Zaterdagmiddag ook
weer gebeuren. Bij het eindpunt den Hout
startte de paardentram zóo zwaar-beladen
met kinderen, waarvan het meerendeel op
het achterbalcon was samengepakt, dat dit
balcon bedenkelijk dicht op de rails hing en
het paard na een paard honderd meter niet
verder kon. Toen werden er een twintig
jongens uitgeplukt, Am ondernemende-werd
van het dak gehaald, de pastorale bel klin
gelde opnieuw en onder gejuich ging de
antiquiteit opnieuw aan den rol.
Open wagens heb ik niet gezien. Bestaan
die niet meer? Dertig jaar geleden gaven
zij den ouden majoor Sandberg, vermaard
vanwege zijn athletische vitaliteit, de gele
genheid om een sprong dwars door de paar
dentram te maken terwijl het ding „in volle
vaart" was. U ziet daaruit hoe het toen reeds
bespot werd.
Maar de oude koetsiers trokken er zich
niets van aan, en Kee, Mie, Bet en Matador
evenmin. Dat waren de vier trampaarden
wier namen ik mij uit m'n lagere school
tijd herinner. Zij moeten alle reeds lang ter
ziele zijn. Matador, van wien ik altijd ver
ondersteld heb dat hij de recordhouder op
het traject StationHout was en daarom
dien afwijkenden en uitheemschen naam
droeg, zou minachtend gesnoven hebben, als
hij zijn nazaten op dezen Zaterdag de tram
had zien takken. Hun rythme leek naar
niets, en in de bochten kenden zij er eigen
lijk niets van, en gaven den ouden koetsiers
handen vol werk. Kee, Mie, Bet en Matador
namen die bochten vroeger onberispelijk,
desnoods halfslapend, en als de koetsier bij
geval niet heelemaal wakker meer was wis
ten zij zelf wel dat de ouwe heer Jansen of
Pietersen op dat uur naar huis wou, en bij
het weerhuisje op de Markt stond te wach
ten. Dan vertraagden zij uit eigen beweging-
bij het weerhuisje, en de koetsier werd wak
ker door de verlangzaming in het. hoefge-
klep op het kinderhoofden-plaveisel, en zette
z'n rem aan en zei:
„Dag meneer. Gaat-ie vooruit, meneer,
azzik u vragen mag?" Waarmee hij den ba
rometer van het weerhuisje bedoelde. Alle
gepensionneerde oude heeren bezigden dat
zelfde weerhuisje als „draaiboei" als ik
het zoo noemen mag op hun dagelijksche
wandelingen HoutGroote Markt, v.v. Wer
den zij moe onderweg dan trokken Kee, Mie,
Bet of Matador hen wel verder.
Het was wel goeiig, dat oude Haarlem. Het
carillon van de Groote Kerk, de Damiaatjes
en de bel van de paardentram klonken hel
der in de stilte uit. Het waren de dagen van
liefelijk gekingel. Ik zou er niet meer tegen
kunnen. De klaxongil heeft ons al jarenlang
te veel opgejaagd. Maar het schijnt vreemd
dat in dien tijd de menschen ook stierven,
al was het dan bijna nooit als slachtoffer
van verkeersongelukken. Waarom werden ze
niet allemaal honderd?
De directie van de N. Z. H. T. M. heeft ons
allen aan zich verplicht door de ouwe paar
dentram nog eens te laten rijden. Ook mijn
zesjarigen zoon, die het paard interessanter
vond dan de electrische energie en het ge
heel als iets gloednieuws beschouwde....
maar die, tot mijn teleurstelling, luid en on
eerbiedig lachte om het liefelijk belgeklingel.
Dat is dus definitief uit den tijd, en komt
nooit meer weerom.
R. P.
En de weg van Cannes naar Grenoble.
Als dit niet trekt,
trekt niemendal.
Van Cannes loop een weg naar Grenoble.
Een groote weg zonder aiaam, misschien
Rijksstraatweg of zoo geheeten. Binnen
kort zal hij echter een naam dragen: route
Napoleon, meldt le Journal.
Het is namelijk de weg. die Napoleon ge
volgd heeft toen hij uit Elba ontsnapt was
en naar Parijs trok.
Ze hebben dat stuk weg verbeterd en ver
fraaid en op de palen er langs komen ade
laars te staan, de keizerlijke adelaars.
Ze zijn niet alleen ter eere van den
Kleinen Korporaal, deze wijzigingen Het
vreemdelingenverkeer heeft ook begrepen
dat het aantal toeristen uitgebreid zal wor
den door den nieuwen naam en de adelaars.
Want Napoleon heeft op dit meer dan 300
K.M. lange traject meermalen halt ge^
houden. En men wil die plaatsen zien, de
kamers waar hij sliep en de tafels waaraan
hij zat. Ook de weide van Laffrey, waar hij
zijn borst ontblootte voor de kogels van zijn
vroegere soldaten, die hem door den angstigen
koning tegemoet- gezonden waren om. hem
te dooden, maar die na de woorden var.
Napoleon: „Als iemand zijn generaal wil
docden, hier sta ik!" hem enthousiast toe
juichten: „Leve de. Keizer!"
De plechtige heropening van dien weg
zou 19, 20 en 21 Juni plaats hebben. Maar
intijds bedacht men, dat deze datum onge
lukkig gekozen was, omdat Napoleon, de
Groote Keizer, van 18—22 Juni 1815 den
Slag bij Waterloo verloren heelt
En daarom zal de feestelijkheid worden
uitgesteld.
(Volgens de jongste volks
tellingen is het aantal Indi
anen in de Vereenigde Staten
verder gedaald tot 245.000).
In het land, dat eens ten volle
't Onbestreden erfdeel was,
Van Osagen, Chirokeezen
En der rest van 't roode ras.
Waar de Indianen joegen
Op den grooten grizzly-beer,
En hun vijanden versloegen
(Zonder gifgas en zoo meer)
Heerscht sinds lang de blanke broeder,
Die noch blank, noch broeder bleek,
Voor wiens maolit de onversaagdste
Zelfs tenslotte machtloos week.
Met. den bison van zijn prairie
Is de roodhuid afgeslacht,
D' alcohol der bleekgezichten
Sloopte mee zijn levenskracht.
Tot de blanke hem liet leven
In wat heet een reservaat,
Maar de roodhuid is gebroken,
De bescherming komt te laat.
Altijd verder slinkt zijn aantal,
Er lijkt niets meer aan te doen,
Al de stammen nog tezamen,
Tellen thans geen kwart millioen.
Als de allerlaatste roodhuid
In zijn graf zal zijn gedaald,
Is de tol van de beschaving
Aan het bleekgezicht betaald.
P. GASUS.
Axel Munt he
Waarom gqeft de staat honderden keeren
meer geld uit, om de menschen te lecren,
elkaar te dooden, dan om je te leercji elkaar
bij te staan in ziekte en nood?
(Uit: „De Geschiedenis
van San Michele".)
Ontzettendcn scheepsramp aan de West-
Frajische kust.
(le blad, le pag.)
Ernstig vliegongeluk in Duitschland.
(le blad, le pag.).
De „Nautilus'' hulpeloos op dc7i Oceaan?
(le blad, le pag.)
Ernstige stakingsonlusten in Roubaix.
(2e blad, le pag.)
Doumer geïnstalleerd als president van
Frankrijk.
(2e blad, le pag.)
Het jubileum der N. Z. H. T. 1,1.
(le blad, 2e pag.)
Het afscheid van Jhr. Bas Backer.
(2e blad, 3e pag.)
Het gouden jubileum van de Cricketclub
Rood en Wit.
(4e blad)
ARTIKELEN, ENZ.:
R. P.; 'n Antiquiteit.
(le blad, le pag.)
Mrs. Danenhower: Onder het ijs naar de
Noordpool. Waarom ik overtuigd ben van
het succes.
(2e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
HET GOUDEN JUBILEUM VAN
DE N. Z. H.
De aanbieding van geschenken
EEN ZEER DREK BEZOCHTE RECEPTIE.
De huldiging.
Ter aanvulling van hetgeen reeds kort in
ons nummer van Zaterdag vermeld werd be
treffende de huldiging van de directie der
N.Z.H., ter gelegenheid van het gouden jubi
leum dier Maatschappij nog het volgende:
De heer J. IJzendijk, voorzitter van het
Gouden Jubileumfonds, deelde mede, dat de
meubileering en betimmering van de verga
derzaal door 93% van het personeel werd
aangeboden. Spr. uitte den wensch, dat de
directeur in die zaal nog vele jaren den
hamer zou hanteeren en dat daar nog vele
besluiten genomen zouden worden, die aan
de Maatschappij en het personeel ten goede
zullen komen.
Mevrouw Verpoorte, die namens de echtge-
nooten, dochters en verloofden van alle leden
van het personeel een door dezen gezamen
lijk vervaardigd handgeknoopt vloerkleed
aanbood, vestigde er de aandacht op dat het
plan voor dit geschenk was uitgegaan van
mevr. Immink, echtgenoote van den Chef dei-
Exploitatie, Mr. D. A. E. Immink en dat als
eereleidster bij het werk was opgetreden
mevr. Burgersdijk.
De heer W. G. Zomerdijk, sprekende na
mens de acht gezamenlijke personeelsvere
nigingen, uitte bij het aanbieden van de
fraaie staande klok den wensch, dat de direc
tie steeds met haar tijd zou blijven meegaan.
De heer Augustijn, sprekende namens den
P.C.B., vestigde de aandacht op de samen
werking tusschen de directie en de vak
organisaties en prees den goeden toon, die
steeds bij de besprekingen heerscht.
De heer Weyland, lid van het Hoofdbestuur
der Ned. Vereen, van Spoor- en Tramweg
personeel en voorzitter van de afdeeling
Trampersoneel, hoopte dat de gunstige toe
stand van het personeel gelijken tred zou
houden met den bloei der Maatschappij en
<De bij Saarbriicken verongelukte Dor nier, In den inzet Weichardt enKampmeiet.
Groep, gemaakt na de. opening van het nfeuwe gebouw. In fret midden de directeur, Ir. W. J. Burgersdijk.